เมื่อพัฒนาการของเทคโนโลยีไอซีตามทฤษฎีของมัวร์เริ่มประสบกับทางตัน เพราะไม่สามารถจะลดระยะห่างระหว่างทรานซิสเตอร์ลงไปกว่าเดิมได้อีก (ขณะนี้อยู่ที่ประมาณ 0.18 ไมครอน) ก็พอดีกับเทคโนโลยีเรื่องจุณเทคโนโลยีเข้ามาเป็นทางออกให้กับปัญหาดังกล่าวได้อย่างพอดิบพอดี

1. File : gnr2.doc page : 1
สุรพล ศรีบุญทรง Why the future doesn’t need us, BillJoy, Wired 0, May00, 238-262
GNR : episode II
"เทคโนโลยีจีเอ็นอาร" ภัยแฝงเรน
สุรพล ศรีบุญทรง
ในนิตยสารไอทีซอฟทฉบับเดือนมิถุนายนที่ผานมา ผูเขียนไดนําเสนอบทความ GNR : Episode 1
"2001 นับถอยหลังสูการสูญพันธุของมนุษย" 1
โดยกลาวอางถึงแนวความคิดของ บิลล จอย อัจฉริยะคนหนึ่งของ
วงการคอมพิวเตอร ที่ระบุวา เทคโนโลยีใหมลาสุด 3 ประเภท (GNR) อันไดแก
พันธุวิศวกรรม (G: Genetic Engineering) จุณเทคโนโลยี (N:
Nanotechnology) และ หุนยนตศาสตร (R: Robotics) นั้นอาจจะทําใหมวล
มนุษยชาติตองสูญสิ้นเผาพันธุลงไปไดหากมิไดมีการวางแผนควบคุมการพัฒนา
ไวใหดี โดยความกังวลใจเกี่ยวกับเทคโนโลยีของบิลล จอย นี้ไดถูกบันทึกไวใน
บทความชื่อ "Why the future dosen't need us" ของนิตยสารไวรดฉบับ
เดือนเมษายนที่ผานมา 2
สิ่งที่ผูเขียนนําเอาเลาไวในไอทีซอฟทฉบับที่แลว สวนใหญจะมุงไปที่การปูพื้นใหทานผูอานรูจักกับ
ตัวตนของบิลล จอย และเหตุการณที่กระตุนใหเขาเกิดความวิตกกังวลเกี่ยวกับผลกระทบดานลบที่อาจจะติดตามมากับ
เทคโนโลยีสมัยใหม โดยเนนไปที่พัฒนาการดานคอมพิวเตอร และหุนยนตเปนหลัก ทั้งนี้ ตองเขาใจวาพื้นฐานความรู
ดั้งเดิมของบิลล จอย ที่คลุกคลีอยูกับงานคอมพิวเตอรมาแทบจะตลอดชีวิตนั้นยอมจะทําใหเขามองทะลุเทคโนโลยี
ประเภทนี้ไดมากกวาสาขาอื่น อยางไรก็ตาม นั่นก็ไมไดหมายความวาเขาจะออนดอยไปในภูมิความรูดานพันธุ
วิศวกรรม และจุณเทคโนโลยี เพราะเทคโนโลยีจีเอ็นอารทั้งสามอยางนี้สามารถสอดประสานกันไดอยางลงตัวพอดี เชน
เมื่อพัฒนาการของเทคโนโลยีไอซีตามทฤษฎีของมัวรเริ่มประสบกับทางตัน เพราะไมสามารถจะลดระยะหางระหวาง
ทรานซิสเตอรลงไปกวาเดิมไดอีก (ขณะนี้อยูที่ประมาณ 0.18 ไมครอน) ก็พอดีกับเทคโนโลยีเรื่องจุณเทคโนโลยีเขามา
เปนทางออกใหกับปญหาดังกลาวไดอยางพอดิบพอดี
ความนากลัว
ของเทคโนโลยีแหงศตวรรษที่
21 อยางจีเอ็นอารนั้น อยู
ตรงที่มันเปนสิ่งที่เกิดขึ้นจาก
ความรูลวนๆ (Knowledge-
based) อาศัยทรัพยากรและ
แรงงานมนุษยเขามาเกี่ยวของ
นอยมาก จึงเปนสิ่งที่หองแล็
บดีๆ ที่ไหนในโลกก็สามารถ
จะพัฒนาขึ้นไดเอง (ไม
เหมือนกับมหันตภัยยุค
ศตวรรษ 20 อยางนิวเคลียร
อาวุธเคมี และอาวุธขีวภาพ

2. File : gnr2.doc page : 2
สุรพล ศรีบุญทรง Why the future doesn’t need us, BillJoy, Wired 0, May00, 238-262
ซึ่งมีแตหนวยงานขนาดใหญของรัฐเทานั้นที่จะมีสิทธิครอบครอง) และเมื่อกระบวนการผลิตของเทคโนโลยีจีเอ็นอารได
ถูกดําเนินการไป ผลผลิตที่ไดก็ยังมีความสามารถในการผลิตเพิ่มไดดวยตัวของมันเอง (Self-reproduction) ฉนั้น
หากมนุษยยังคงติดนิสัยการพัฒนาเพื่อนําไปสูปญหาใหมๆ (technofix) เชนที่เกิดอยูทุกเมื่อเชื่อวันเชนนี้แลวละก็
ความกังวลของของบิลล จอย ก็คงมีโอกาสปรากฏเปนจริงขึ้นมาไดในเร็วนี้ !!!!
(คําวา Technofix นี้แปลเปนไทยแบบงายๆ นาจะเทียบไดกับคําวา "การแกปญหาแบบนักเทคโน"
ซึ่งเปนคําที่ใชพูดประชดประชันประดานักเทคโนโลยีทั้งหลาย 3
ในทํานองวา พวกนี้ถนัดที่จะนําเอาเทคโนโลยี
สมัยใหมมาแกปญหาเพียงเพื่อจะใหเกิดปญหาใหมที่หนักหนาสาหัสกวาเดิมขึ้นมาแทน เพราะนักเทคโนสวนใหญ
มักจะมีความรูลึกซึ้งเฉพาะดาน (พูดใหชัดคือ รูลึกแตแคบ) จึงมองปญหาไดไมครอบคลุม มุงแตจะแกปญหาเฉพาะ
หนาที่เผชิญอยูโดยไมคํานึงถึงผลกระทบดานอื่นๆ (หรือคํานึงถึงบางก็ไมเขาใจ เพราะความรูที่คับแคบของตนเองไม
เอื้อใหเขาใจ)
เชน ถาเดินสายไฟ สายโทรศัพทไปเจอตนไมใหญอายุหลายรอยป พวกนักเทคโนก็พรอมจะตัดตนไม
ที่ขวางทางทิ้งเพื่อประหยัดตนทุนในการเดินสายมากที่สุด โดยไมไดสนใจถึงผลกระทบอื่นๆ ที่จะติดตามมาไมวาจะ
เปนคุณคาของตนไมใหญในเชิงนิเวศวิทยา เชิงสังคม หรือเชิงวัฒนธรรม และหากมองใหไกลออกไปจากตัวอยางที่
ยกขึ้นมา เราก็จะเห็นวิธีการแกปญหาแบบนักเทคโนนี้อยูกลาดเกลื่อนทั่วเมืองไทย ไมวาจะเปนปญหาการสราง
โรงไฟฟา การสรางแหลงอุตสาหกรรม การสรางเขื่อน หรือการสรางถนน ฯลฯ)
ทัศนะใหมของนักคอมพิวเตอร
การไดมีโอกาส
เกี่ยวของกับการออกแบบ
โครงสรางทางสถาปตยของไมโคร
โพรเซสรุนสําคัญๆ ของโลกมาโดย
ตลอด ไมวาจะเปน SPARC ,
picoJarva หรือ MAJC ทําใหบิลล
จอย มีความเชื่อถือศรัทธาตอกฏ
ของมัวรอยูคอนขางมาก เขายืนยันวาชวงหลายสิบที่ผานมานี้ อัตราการพัฒนาประสิทธิภาพของชิปไมโครโพรเซสเซอร
นั้นจะเปนไปในลักษณะกาวกระโดด (เอ็กซโปเนนเชี่ยล) ตรงตามการคาดการณของมัวรเสมอ จนกระทั่งเมื่อเร็วๆ นี้
เองที่กฏของมัวรเริ่มจะถูกตั้งขอสงสัยวาจะไมเปนความจริงอีกตอไป
เพราะเมื่อเราพัฒนาไมโครชิปขึ้นเรื่อยๆ ไดสักระยะ มันก็จะตองเผชิญกับขอจํากัดทางกายภาพบน
ตัวไมโครชิปซึ่งทําใหไมสามารถเพิ่มประสิทธิภาพของตัวชิปขึ้นไปไดอีก ยกตัวอยางเชน การเพิ่มประสิทธิภาพของไอซี
ดวยการเพิ่มจํานวนทรานซิสเตอร พรอมกับลดขนาดของชิ้นสวนอิเล็กทรอนิกสบนตัวชิปไอซีลงไปเรื่อยๆ นั้น สุดทายก็
ภายในเวลาไมเกิน 10 ป (ค.ศ. 2010) วงการอุตสาหกรรมไอซีก็จะตองเผขิญกับภาวะที่ไมสามารถลดขนาด
สายสัญญาณลงไปไดอีก เพราะถาลดขนาดสายสัญญาณใหเล็กลงไปถึงระดับหนึ่งความตานทานของสายสัญญาณก็จะ
สูงเกินกวาจะคงความถูกตองของตัวสัญญาณไวได

3. File : gnr2.doc page : 3
สุรพล ศรีบุญทรง Why the future doesn’t need us, BillJoy, Wired 0, May00, 238-262
อยางไรก็ตาม ความกังวลของบรรดาวิศวกรไอซีทั้งหลายไดเริ่มคลี่คลายลงไป เมื่อวงการ
วิทยาศาสตรของโลกไดเริ่มรูจักกับเทคโนโลยีชนิดใหมที่เรียกวา "จุณเทคโนโลยี (Nanotechnology) " เพราะแนวคิด
หลักของจุณเทคโนโลยีนั้นคือการนําเอาอะตอมหรือโมเลกุลของสสารมาจัดวางเรียงกันใหเกิดเปนวัสดุสิ่งของหรือ
แมกระทั่งสิ่งมีชีวิตตามที่ผูผลิตตองการโดยมิตองกังวลกับผลผลิตเหลือใช หรือของเสียจากกระบวนการผลิตเลย เทียบ
ไดกับกระบวนการผลิตของคอมพิวเตอร ซึ่งถาเจาะลึกลงไปในผลผลิตทุกอยาง ไมวาจะเปนขอความ ภาพ เสียง หรือ
วิดีโอ ทุกอยางลวนมีที่มาจาก
สัญญาณบิท 0 และ 1 เทานั้น
ฉนั้น หาก
ผูผลิตไอซีสามารถนําอะตอม
ของสสารมาจัดเรียงกันเพื่อ
สรางชิปไอซีแตละตัวไดจริง
(หลายคนเรียกเทคโนโลยีไอซี
ลักษณะนี้วาเปน
"อิเล็กทรอนิกสระดับ
โมเลกุล" หรือ "Molecular
electronic") อุตสาหกรรม
ไอซีก็จะหมดกังวลกับปญหาขอจํากัดทางกายภาพของตัวไอซีไปไดอีกไมนอยกวา 30 ป นั่นคือ อัตราการพัฒนา
ประสิทธิภาพของคอมพิวเตอรและชิปไอซีก็จะดําเนินไปตามกฏของมัวรตอไปอีกจนถึงป ค.ศ. 2030 เปนอยางนอย
หรือถาเทียบเปนประสิทธิภาพความฉลาดของเครื่องคอมพิวเตอรที่มากขึ้น ก็อาจจะประมาณวาเครื่องคอมพิวเตอรใน
ป ค.ศ. 2030 ฉลาดกวาที่เปนอยูในขณะนี้สักหนึ่งลานเทาตัว และนั่นก็จะทําใหยอนนกลับไปสูประเด็นที่อัจฉริยะโรค
จิต "เธ็ด คาซินสกี้" เคยคาดการณไววามนุษยที่ออนแออาจจะถูกแทนที่ดวยหุนยนตที่ชาญฉลาด เพราะไมสามารถเอา
ตัวรอดจากกฎเกณฑของวิวัฒนาการที่วา "มีแตผูที่แข็งแรงหรือฉลาดกวาเทานั้น จึงจะอยูรอดได"
ผลจากการลองประมาณการณคราวๆ พบวาหุนยนตและอุปกรณคอมพิวเตอรในยุคสมัยสามสิบป
ขางหนาจะมีความฉลาดขึ้นกวาเดิมถึงลานเทา ทําใหบิลล จอย ตองหวนกลับมาทบทวนผลงานในอดีตของตนอีกครั้ง
เขายอมรับวาที่ผานๆ มานั้น แมวาเขาจะมีผลงานคอมพิวเตอรที่สังคมยอมรับออกมามากมาย ทั้งที่อยูในรูป
ซอฟทแวรและฮารดแวร (รวมกอตั้งบริษัทซัน ไมโครซิสเต็มส, เขียนโปรแกรมบนยูนิกส ออกแบบโปรแกรมจาวา และ
จินิ ฯลฯ) แตเขาไมเคยมีความคิดในหัวสมองเลยวาเขากําลังประดิษฐเครื่องจักรที่มีความฉลาด (Inteligence) อยู
ในตัว สําหรับเขาแลว ประดิษฐกรรมเหลานั้นลวนเปราะบาง และไมมีอะไรที่อาจจะเรียกวาเปนความฉลาดไดเลย สิ่ง
ที่ฮารดแวรหรือซอฟทแวรเหลานั้นทําได ลวนแลวแตเปนสิ่งที่มนุษยโปปรแกรมใหมันทําเทานั้น ไมใชสิ่งที่พวกมันจะ
รูจักคิดรูจักสรางไดเองเลย
ดวยพื้นฐานความคิดวา คอมพิวเตอรและหุนยนตนั้นถูกสรางขึ้นมาเพื่อชวยอํานวยความสะดวกใหกับ
มนุษย ไมใชถูกสรางมาเพื่อใหคิด หรือมีความฉลาด ทําใหในอดีตนั้น บิลล จอย มีความสุขกับการสรางสรรผลงาน
ตางๆ นานาออกมา แตปจจุบัน เมื่อเขาเริ่มตระหนักวาพัฒนาการดานคอมพิวเตอร (ซึ่งบางสวนเปนผลงานของเขา
เอง) อาจจะนําไปสูจุดจบของมนุษยได ก็ทําใหเขาออกจะไมสบายใจเปนอยางมาก และเริ่มจะไมแนใจในคุณคาของ

4. File : gnr2.doc page : 4
สุรพล ศรีบุญทรง Why the future doesn’t need us, BillJoy, Wired 0, May00, 238-262
ผลงานของตน เขาเริ่มสงสัยวามนุษยเราอาจจะตีคาความฉลาดของตัวเองไวสูงเกินไปหรือไม (Overestimate) และ
อาจจะเปนการดีกวาหากเราจะตริตรองอยางรอบคอบกอนที่จะเริ่มคิดคนวิจัยอะไรตอไป ??
"จุณเทคโนโลยี" ความฝนที่เปนจริง
บิลล จอย เลาวาตัวเขานั้นไดเริ่มรูจักและประทับใจในความสําคัญของจุณเทคโนโลยีเปนครั้งแรก
เมื่อไดฟงปาฐกถาครั้งสําคัญเกี่ยวกับแนวคิดเรื่องจุณเทคโนโลยีของนักฟสิกสระดับรางวัลโนเบล "ริชารด เฟยนแมน"
ในป ค.ศ. 1958 กอนที่เฟยนแมนจะตีพิมพเรื่องราวดังกลาวออกมาเปนหนังสือชื่อ "There's Plenty of Room at
the Bottom" ในระยะเวลาตอมา แตบุคคลสําคัญที่มีสวนในการผลักดันใหวงการวิทยาศาสตรทั้งโลกหันมาให
ความสําคัญกับจุณเทคโนโลยีเปนอยางมากเห็นจะไมมีใครเกิน อีริค เด็กซเลอร ซึ่งบรรยายไวอยางชวนฝนหวานวาจุณ
เทคโนโลยีจะนํามาซึ่งโลกแหงพระศรีอาริยไดอยางไรบางภายในหนังสือชื่อ
"Engine of Creation" 4
ตอจากนั้น อีริค เด็กซเลอร ยังไดเขียนหนังสือออกมาอีกเลม
ชื่อวา "Unbounding the Future : The nanotechnology Revolution" 5
โดยไดบรรยายอนาคตที่สวยหรูของจุณเทคโนโลยีไวอยางนาสนใจ รวมทั้งมีการ
บัญญัติศัพทแสงใหมๆ ไวเพื่อใชบรรยายถึงการทํางานของจุณเทคโนโลยีไวอยาง
มากมาย ยกตัวอยางเชนคําวา NanoGears หรือ Assemblers ที่หมายถึง
เครื่องจักรขนาดเล็กเพียงไมกี่โมเลกุล (บางทีก็มีคนเรียกวาเปนหุนยนตขนาดจิ๋ว)
ที่ถูกออกแบบมาใหทําหนาที่จัดเรียงอะตอมของสสารเพื่อใหไดมาซึ่งวัสดุหรือ
ชิ้นงานที่ไดรับการออกแบบไว และคําวา NanoComputer ที่หมายถึงคอมพิวเตอรที่ถูกสรางขึ้นจากสารเพียงไมกี่
โมเลกุล
อีริค เด็กซเลอร ไดจินตนาการถึงประโยชนของ
เครื่องจักรกลขนาดเล็กเพียงไมกี่โมเลกุลของเขาไววาจะนํามาซึ่งการ
เปลี่ยนแปลงขนานใหญบนโลก เพราะเราอาจจะใชจุณเทคโนโลยี
ในการสรางเซลลพลังงานแสงอาทิตยที่มีประสิทธิภาพสูงแตมีราคา
ถูกมาก อาจจะใชจุณเทคโนโลยีในการรักษาโรคตั้งแตโรคงายๆ
สามัญอยางไขหวัดไปจนกระทั่งมะเร็งรายดวยการกระตุนที่ระบบ
ภูมิตานทานของรางกายโดยตรง อาจจะใชจุณเทคโนโลยีผลิต
เครื่องจักรขนาดเล็ก (Ecosystem Protector) ออกไปกําจัดมลพิษชนิดตางๆ ในบรรยากาศเพื่อใหไดธรรมชาติอัน
บริสุทธิ์กลับคืนมา อาจจะใชจุณเทคโนโลยีผลิตเครื่องซูเปอรคอมพิวเตอรที่มีขนาดเล็กแคฝามือ อาจจะทําใหยานทอง
อวกาศมีราคาถูกจนใครๆ ก็หาซื้อไวขับเลนไปมาได จนแมกระทั่งอาจจะนําเอาจุณเทคโนโลยีเขาไปประยุกตรวมกับ
พันธุวิศวกรรมเพื่อจัดสรางสิ่งมีชีวิตที่ไดสูญพันธไปแลวกลับคืนมาสูโลกอีกครั้ง ฯลฯ
(หมายเหตุ จินตนาการที่ลนเหลือเหลานี้มีกลาวไวในหนังสือ "Unbounding the Future : The
nanotechnology Revolution" และ "Engines of Creation" หากทานผูอานสนใจก็อาจจะโหลดมาอานไดฟรีๆ
ทางเว็บไซท http://www.foresight.org/UTF/UnboundLBW/ และเว็บไซท http://www.foresight.org/EOC/)

5. File : gnr2.doc page : 5
สุรพล ศรีบุญทรง Why the future doesn’t need us, BillJoy, Wired 0, May00, 238-262
จินตนาการชวนฝนของ อีริค เด็กซเลอร นั้นไดสงผลใหมีนักวิทยาศาสตรหลายคนทยอยเขียน
เรื่องราวเกี่ยวกับจุณเทคโนโลยีติดตามมาอีกเปนจํานวนมาก รวมทั้งไดมีการจัดประชุมสัมนาวิชาการวาดวยเรื่องจุณ
เทคโนโลยีกันเปนประจําทุกป ซึ่งตัวบิลล จอย เองก็เห็นวาการมีเทคโนโลยีใหมๆ เพื่อรองรับการพัฒนาในอนาคตนั้น
เปนสิ่งที่ดี เพียงแตบางอยางนั้นอาจจะดูเหลือเชื่อเกินไปหนอย ตัวเขาเองเคยลองจินตนาการตามอีริค เด็กซเลอร ไป
เลนๆ วาถาเกิดแนวความคิดของจุณเทคโนโลยีเกิดเปนจริงขึ้นมาได บางทีเขาอาจจะลองตั้งโจทยเปนการบานสําหรับ
ตัวเองใหใชจุณเทคโนโลยีผลิตผีดิบแวมไพรขึ้นมาสักตัวหนึ่ง แตอาจจะใหคะแนนพิเศษสําหรับการพัฒนายาแกพิษผี
ดูดเลือดเผื่อไวดวย
กระแสความสนใจเรื่องจุณเทคโนโลยีนั้นถูกบูมขึ้น จนกระทั่งตัว
บิลล จอย เองยังเคยถูกเชิญไปเปนองคปาฐกในที่ประชุม Nanotechnology
Conference กับเขาดวย ในการประชุมครั้งแรกเมื่อเดือนตุลาคม ป ค.ศ. 1989
ในการปาฐกถาครั้งนั้นเขาไดเอยปากเตือนบรรดาผูฟงไฟแรงไววา "พวกเรา
(นักวิทยาศาสตร) ไมควรจะคิดแคการประดิษฐคิดคนผลงานใหมๆแตเพียงอยาง
เดียว แตจะตองตระหนักในประเด็นเรื่องจริยธรรมและความถูกตองที่ตัวผลงาน
จะนํามาดวย" 6
หลังจากการเขารวมการประชุมใหญจุณเทคโนโลยีครั้งนั้นเขาได
สนทนาแลกเปลี่ยนความเห็นกับนักฟสิกสชั้นนําหลายคน ซึ่งตางเห็นพองตองกันวา
แนวความคิดเรื่องจุณเทคโนโลยีนั้นนาจะไมเวิรก หรือถาเวิรกก็ตองอีกนานหลาย
ป ทําใหตัวเขาแทบจะลืมเรื่องจุณเทคโนโลยีไปเสียสนิท เพราะตองยายที่ทํางาน
ไปอยูรัฐโคโลราโดเพื่อทุมเทใหกับการพัฒนาซอฟทแวรบนอินเทอรเน็ต (ซึ่งก็คือโปรแกรม Java และ Jini นั่นเอง)
บิลล จอย ตองหันกลับมาใหความสนใจกับจุณเทคโนโลยีใหมในกลางปที่แลว เมื่อไดรับทราบจาก
บรอส ฮาสลาเชอร วาปจจุบันนี้วงการจุณเทคโนโลยีสามารถผลิตอุปกรณอิเล็กทรอนิกสระดับโมเลกุล (Moecular
electronics) ไดแลว และสงผลใหเขาตองรีบกลับไปรื้อหนังสือ "Engines of Creation" ของอีริค เด็กซเลอรมาอาน
ทวนอีกครั้งหลังจากปลอยทิ้งไปเกือบ 10 ป โดยเฉพาะในบทที่วาดวย "อันตรายและความหวัง (Dangers & Hopes)"
ซึ่งเขาจดจําไดเพียงนอยนิด คลับคลายคลับคลาวาเคยมีการกลาวเตือนถึงกรณีที่ "เครื่องจักรแหงการสรางสรร
(Engines of Creation)" จะกลับกลายมาเปน "เครื่องจักรแหงการทําลาย "Engines of Destruction)" ไวบาง
เหมือนกัน
อยางไรก็ดี เมื่อ บิลล จอย นําหนังสือ "The Engines of Creation" กลับมาอานทวนอีกครั้ง เขา
กลับพบวามีการคาดการณถึงภยันตรายของจุณเทคโนโลยีไวนอยมาก โดยเด็กซเลอร ไดเคยบรรยายไววาผลจากการ
นําจุณเทคโนโลยีมาใชนั้นมาจะนํามาซึ่งเหตุการณที่ :-
"ตนไมมีใบตามธรรมชาติไมสามารถแขงขันกับเซลลพลังงานแสงอาทิตยที่มนุษยสรางขึ้น ทําใหโลก
ของเราตองถูกปกคลุมไปดวยบรรดาตนไมเทียมอันมีใบที่กินไมได แบคทีเรียที่ยอยสลายสสารไดทุกประเภทอาจจะ
คุกคามใหแบคทีเรียตามธรรมชาติตองลดนอยถอยจํานวนลงไป ในที่สุด เจาพวกแบคทีเรียสังเคราะหพวกนี้ก็อาจจะ
แพรขยายออกไปดั่งไฟลามทุง และสงผลใหชั้นบรรยากาศที่เอื้อตอการดํารงชีพของสิ่งมีชีวิตบนโลก (Biosphere) ถูก
ยอยสลายลงเปนผุยผงไดภายในชวงเวลาไมกี่วัน บรรดาตัวอันตรายขนาดจิ๋วที่เพิ่มจํานวนไดเอง (Dangerous
replicators) อาจจะเพิ่มจํานวน และความรายกาจขึ้นไดอยางนาใจหาย (โดยเฉพาะเมื่อเราไมไดเตรียมการณรองรับ

6. File : gnr2.doc page : 6
สุรพล ศรีบุญทรง Why the future doesn’t need us, BillJoy, Wired 0, May00, 238-262
ปญหาไวกอน) อันจะนํามาซึ่งปญหาสารพันเชนเดียวกับที่เราเคยตองประสบกันมากอนในความพยายามควบคุมไวรัส
กอโรค และแมลงศัตรูพืช
สําหรับบรรดาผูเชี่ยวชาญดานจุณเทคโนโลยีแลว เรามักจะเรียกปญหาทํานองนี้รวมๆ กันไปวาเปน
"gray goo problem" ซึ่งมิไดหมายความวาตัวปญหาที่วานี้จะตองมีลักษณะอันไมนาพิศมัย (gray) หรือเหยอะๆ
(gooey) อยางชื่อของมัน แตหมายความวาบรรดาพวกกอปญหาที่เพิ่มจํานวนไดเอง (Uncontrolled replicator)
เหลานี้ควรจะถูกกําจัดออกไป เนื่องจากตัวของมันนั้นมีคุณคานอยมาก จนไมอาจแมแตจะเทียบกับตนหญาวัชชพืชใน
สวน จริงอยู พวกมันอาจจะเหนือกวาสิ่งมีชีวิตอื่นๆ ในเชิงวิวัฒนาการ แตนั่นก็มิไดหมายความวาจะทําใหมันมีคุณคา
สูงตามไปดวย
ปญหาเรื่อง Gray goo problem นั้นมีสวนดีตรงที่มันชวยใหเราไดตระหนักวา ไมควรจะปลอยใหมี
อุบัติเหตุอันจะนําไปสูการเพิ่มปริมาณของตัวปญหาเหลานี้เกิดขึ้น"
กลาวโดยรวมๆ แลว ปญหาที่มีการพูดถึงในหนังสือของอีริค เด็กซเลอร สวนใหญดูจะเนนไปในเรื่อง
ปญหาในเชิงเทคนิคและเชิงกฏหมายที่อาจจะมีติดตามมามากกวา ซึ่งก็เปนเหตุผลสําคัญใหเด็กซเลอรไดกอตั้ง
สถาบันฟอรไซทขึ้นมาเพื่อใหคําปรึกษา และเตรียมพรอมกับปญหาเชิงเทคนิค และเชิงกฏหมายที่จะติดตามมากับจุณ
เทคโนโลยี โดยเฉพาะปญหาในสวนของจุณอิเล็กทรอนิกส (Nano Electronics) ซึ่งถือวาเปนสาขาสําคัญของจุณ
เทคโนโลยี (เพราะมันอาจจะสรางผลกําไรจากการลงทุนไดอยางมหาศาล จึงนาจะเปนสาขาที่มีอัตราการเติบโตสูง
ที่สุดในบรรดาจินตนาการทั้งหลายทั้งปวงที่
เด็กซเลอรไดเคยพรรณาไว)
โลกควรจะมีแตพืชเพื่อการบริโภค ?
ถัดจากเรื่องชวนวิตกกังวล
เกี่ยวกับ คอมพิวเตอร หุนยนต และนาโน
เทคโนโลยี บิลล จอย ก็หันมาตั้งขอสังเกตุ
เกี่ยวกับภัยแฝงเรนเรื่องพันธุวิศวกรรมตอ
โดยเฉพาะเรื่องพืชพรรณธัญญาหารดัดแปลง
สารพันธุกรรม (GMOs) ที่ไดจากเทคโนโลยีการผลิตสมัยใหม เขามีความเห็นวาเราควรจะไดทําความเขาใจเกี่ยวกับ
ผลกระทบที่เกิดจากพัฒนาการดานพฤกษศาสตรกันใหถองแทเสียกอน และไดยกเอางานเขียนชื่อ "A Tale of Two
Botanies" ของอมอรี และ ฮันเตอร ลาแวง 7
มาประกอบการอธิบายถึงผลกระทบดานลบที่อาจจะเกิดขึ้นจาก
เทคโนโลยีพันธุวิศวกรรม
สิ่งที่ไดรับการเนนย้ําอยูเสมอในบทความของลาแวง คือ ความคิดที่วา โลกเราที่เปนอยูทุกวันนี้
ไดรับการหลอหลอมมาอยางคอยเปนคอยไป การที่จะมีหรือไมมีสิ่งมีชีวิตชนิดใดลวนเปนผลมาจากการคัดเลือก และ
ทดสอบอยางพิถีพิถันจากธรรมชาติ มนุษยจึงไมควรจะใชความรูที่มีแตความฉลาด (อาจไมมีความเฉลียว) เขาไป
ดัดแปลงแกไขมันตามอําเภอใจ อีกอยาง เราตองไมลืมวาสิ่งมีชีวิตที่เรียกวาพืชนี้มีปรากฏบนพื้นโลกมากอนการ
กําเนิดของมนุษยนับเปนลานๆ ป ดังที่นักวิทยาศาสตรหลายๆ สํานักไดประมาณการกันวามีพืชพรรณบนพื้นพิภพมา
นานราวๆ พันแปดรอยลานปแลว

7. File : gnr2.doc page : 7
สุรพล ศรีบุญทรง Why the future doesn’t need us, BillJoy, Wired 0, May00, 238-262
โดยบรรดาพืชพรรณที่มีอยูบนผืนโลกนี้ลวนคอยๆ วิวัฒนาการ และคอยๆ ปรับตัวตนของมันให
สอดคลองกับกฏเกณฑตามธรรมชาติที่วา "ผูแข็งแรงที่สุด มีความสามารถในการปรับตัวใหเขากับสภาพแวดลอมไดดี
ที่สุดเทานั้น จึงจะอยูรอดได" จนทายที่สุด รูปลักษณของพืชพรรณตางๆ ที่เราเห็นกันอยูในทุกวันนี้ตางลวนเปนผลมา
จากความสามารถในการปรับตัวดังกลาวดวยกันทั้งสิ้น นั่นคือ จะตองมีความทนทรหดพอสมควร ไมงั้นคงไมสามารถ
รอดพนจากวิกฤตการณสารพัดมาได ไมวาจะเปน ภาวะน้ําทวมโลก การพุงชนของอุกกาบาต แผนดินไหว ภูเขาไฟ
ระเบิด การเพิ่มขึ้นหรือลดลงอยางผิดปรกติของสัตวกินพืช และสัตวที่พืชจะใชเปนพาหะในการสืบพันธุ ฯลฯ
อยางไรก็ตาม แมวาพืชจะสามารถเอาตัวรอดจากวิกฤตใหญๆ ของโลกมาไดโดยตลอด แตมันกลับไม
สามารถปรับตัวใหอยูรอดจากการคุกคามของสิ่งมีชีวิตที่เรียกวามนุษยได ทั้งๆ ที่ เมื่อสืบยอนประวัติความสัมพันธุ
ระหวางมนุษยกับพืชลึกลงไปในอดีต ไลยอนไปเรื่อยจากศาสตรที่เรียกกันวาพันธุวิศวกรรม เทคโนโลยีเกษตรสมัยใหม
เทคโนโลยีชีวภาพ ทฤษฏีพันธุกรรมของบาทหลวงแมนเดล ทฤษฏีวิวัฒนาการของดารวินและลามารค การศึกษาวิชา
พฤกษศาสตรเพื่อแจกแจงคุณลักษณะของพืชพรรณตางๆ จนไปสุดที่การกสิกรรม อันเปนจุดตั้งตนของการเปลี่ยน
พฤติกรรมของมนุษยจากการอยูในถ้ําและไลลาหา
เนื้อสัตวมาบริโภค กลายเปนการทําไรไถนาและปลูก
เรือนอยู นับไปนับมาก็เพิ่งไดระยะเวลาราวๆ หนึ่งหมื่นป
เทานั้นเอง
ผลพวงที่เกิดขึ้นจากพัฒนาการดาน
การเกษตรของมนุษยแคหนึ่งหมื่นปที่วานี้ กลับสรางการ
เปลี่ยนแปลงใหกับพืชพรรณบนโลกที่ผานวิวัฒนาการมา
นานานับลานปไดอยางมหาศาล พรรณพืชจํานวนมากมายตองสูญพันธุลงไปเพราะการคุกคามของสังคมมนุษยทั้งโดย
เจตนา และความสัพเพรา มนุษยไดเขาไปบงการและกําหนดคุณคาของพรรณพืชเสียใหมตามแตรสนิยมและความ
ตองการบริโภคของตนเอง โดยแทบไมเคยไดใสใจเลยวาธรรมชาติมีเหตุผลเชนไรในการกําหนดใหพืชชนิดหนึ่งมีมาก
ชนิดหนึ่งมีนอย หรือพืชแตละชนิดควรจะปรากฏอยูบนตําแหนงใดของพื้นผิวโลก ฯลฯ กวาที่มนุษยจะเริ่มตระหนักถึง
ความสําคัญของระบบนิเวศนวิทยา และความหลากหลายทางชีวภาพก็ออกจะเริ่มจะสายไปเสียแลว
"อัตตา" ในการพัฒนาทางชีวภาพ
แนวความคิดเดิมๆ ที่มนุษยใชเปนจุดเริ่มตนในการศึกษาพฤกษศาสตรนั้นดูจะมุงเนนไปที่การพัฒนา
พันธุพืชที่ใหผลตอบแทนทางเศรษฐกิจมากกวาจะเปนไปเพื่อการศึกษาหาความรูจากมัน ซึ่งเมื่อใชหลักเกณฑเรื่อง
ความคุมคาในเชิงเศรษฐกิจมาจับเสียเชนนี้แลว การพัฒนาเทคโนโลยีตางๆ ก็จึงเปนไปเพื่อการตอบสนองวัตถุประสงค
ดังกลาวเสียหมด เวลาคัดเลือกพันธุพืชก็ไมไดมองวามันเหมาะสม (fittess) กับธรรมชาติและสิ่งแวดลอมมากแคไหน
แตจะมองเพียงวามันใหผลผลิตที่อุดมสมบูรณ (fattess) พอจะทํากําไรไดมากนอยขนาดไหน และเมื่อความคิดที่
มองเห็นแตเงินตราและวัตถุเปนเปาหมายของการพัฒนาหนักขอขึ้น เทคโนโลยีการเกษตรก็เลยขามจากจุดที่ตองการ
พืชซึ่งใหผลผลิตมากพอเลี้ยงประชากรทั้งโลก ไปถึงขั้นที่จะพัฒนาพืชซึ่งสามารถจดสิทธิบัตร และปองกันการละเมิด
ลิขสิทธิ์ได (Patentable)

8. File : gnr2.doc page : 8
สุรพล ศรีบุญทรง Why the future doesn’t need us, BillJoy, Wired 0, May00, 238-262
จนทายที่สุด ก็ยากจะคาดการณไดวาความเห็นแกไดและความฉลาดแกมโกงของมนุษยจะนําพา
อนาคตของพืชพรรณตางๆ ไปยังจุดใดกันแน จะเหลือพืชแคไมกี่สายพันธุเทาที่ความรูอันนอยนิดของมนุษยจะเชื่อวา
มันเหมาะกับการบริโภค หรือจะเหลือแคพันธุพืชที่องคกรธุรกิจขนาดใหญสามารถครอบครองลิขสิทธิในการผลิตเพื่อ
จําหนายไดเทานั้น (ตรงนี้มีขอสังเกตุวา มนุษยเรามักจะใหความสําคัญกับสัตวและสิ่งมีชีวิตที่เคลื่อนไหวได มากกวาพืช
ดังจะเห็นไดจากการที่ผูคนสวนใหญมักรูจักสัตวสารพัดสารเพ แต
กลับไมรูจักชื่อไมพรรณตางๆ ที่ตนเดินผานหรืออาศัยประโยชนอยู
ทุกวี่ทุกวัน)
ความหยิ่งทระนงในความรู ในเทคโนโลยีของ
มนุษย ทําใหมนุษยละเลยความจริงทางธรรมชาติไปอยางหนึ่งวา
สิ่งมีชีวิตทุกสายพันธุตามธรรมชาตินั้นตางลวนผานการเคี่ยวกรํา
และคัดสรรมาอยางตอเนื่องยาวนานนับพันๆ ป ไดรับการทดสอบ
ครั้งแลวครั้งเลา กวาจะเหลือปรากฏใหเห็นอยูในภาพลักษณเชนในปจจุบัน ตรงกันขามกับพืชพรรณที่ถูกตัดตอ
ดัดแปลงสายพันธภายในหองทดลอง ซึ่งมักจะใชเวลาทดสอบกันสั้นๆ เพียงไมกี่เดือน และก็ไมใชการทดสอบที่เปนไป
ตามสภาพแวดลอมทางธรรมชาติ แตเปนสภาพแวดลอมที่ถูกกําหนดไวโดยมนุษย ฉนั้นจึงเปนเรื่องยากมากที่มนุษย
จะยืนยันวาผลผลิตพืชที่ไดจากตัดตอพันธุกรรม (GMOs) ของตนจะไมสรางผลกระทบใดๆ ใหกับสิ่งแวดลอมทาง
ธรรมชาติ และคงไมมีใครรับประกันไดวาการปลูกฝาย หรือถั่วเหลืองที่ผานการดัดแปลงสารพันธุกรรมนั้นจะไมนําไปสู
การสูญพันธุของสิ่งมีชีวิตบางอยางที่อาศัยประโยชนจากพืชสองประเภทที่วานี้
ความเชื่อมั่นที่ออกจะสูงเกินเหตุในเทคโนโลยีพันธุวิศวกรรมของบรรดานักวิทยาศาสตร ผนวกกับ
ความกระหายในความสําเร็จดานการเงินของนักอุตสาหกรรม ไดนําไปสูการประดิษฐสิ่งมีชีวิตชนิดใหมๆ ขึ้นมาเปน
จํานวนมากมายมหาศาลภายในชวงระยะเวลาแคไมกี่ป หลังจากคําวา โคลนนิ่ง และ จีเอ็มโอ ไดอุบัติขึ้นมาบนโลก
องคกร USDA ไดมีการอนุมัติใหมีการเผยแพรธัญญพืชตัดตอสารพันธุกรรมไปแลวไมต่ํากวา 50 ประเภท ในขณะที่ยัง
มีโครงการวิจัยเกี่ยวกับพืชตัดตอสารพันธุกรรมอีกกวา 4,500 โครงการของสหรัฐฯ อยูระหวางขั้นตอนการเตรียมจด
ทะเบียนสิทธิบัตร เพื่อนําออกเผยแพรสูสังคมเกษตรตอไป
การแขงขันกันพัฒนาสิ่งมีชีวิตชนิดฝนธรรมชาติตางๆ นานาออกมาของบรรดานักวิทยาศาสตรทั่วโลก
ทําใหเปนเรื่องนากังวลวาจะมีสิ่งมีชีวิตที่พิสดารและอาจจะสรางผลกระทบในเชิงลบกับสิ่งมีชีวิตตามธรรมชาติประเภท
อื่นๆ หลุดออกมาเพนพานบางหรือไม เพราะเมื่อนักวิจัยพากันเรงรัดกระบวนการทํางานของตนเพียงเพื่อจะไดชื่อวา
ทําไดกอนใครในโลก ก็อาจจะหลงละเลยประเด็นผิดพลาดเล็กๆ นอยๆ ที่เกิดขึ้น แตนั่นยังถือเปนการมองโลกในแงที่
ดีมาก เพราะตองไมลืมวาจิตใจมนุษยอันหยาบหนาและเต็มไปดวยกิเลสนั้นยากที่จะหยั่งได ดังจะเห็นไดจาก
ประวัติศาสตรซึ่งสอนเรามาโดยตลอดวา อัจฉริยะโรคจิตนั้นมีกําเนิดขึ้นมาทุกยุคทุกสมัย และมันคงเปน
โศกนาฏกรรมอันใหญหลวง หากมีอัจฉริยะโรคจิตเลือกใชวิธีเผยแพรเชื้อโรคตัดตอสารพันธุกรรมเพื่อทําลายลางชีวิต
ของเพื่อนมนุษยดวยกันเอง แทนที่จะเปนแคการกระจายไวรัสคอมพิวเตอร การวางระเบิดสถานที่สาธารณะ หรือการ
ปลอยแกสพิษในสถานีรถไฟใตดิน ฯลฯ อยางเราไดเคยหวาดผวากันมาแลวในอดีต

9. File : gnr2.doc page : 9
สุรพล ศรีบุญทรง Why the future doesn’t need us, BillJoy, Wired 0, May00, 238-262
พันธุวิศวกรรม หรือ การตัดปะยีนส
ปจจุบันนี้ วากันวากวาครึ่งหนึ่งของถั่วเหลืองที่บริโภคกันอยูทั่วโลกเปนถั่วเหลืองที่ผานการตัดตอสาร
พันธุกรรม ในขณะที่สัดสวนของขาวโพดตัดตอสารพันธุกรรมอาจจะมีนอยกวาเล็กนอย คือมีอยูแคราวๆ 30 % ของ
ผลผลิตขาวโพดทั่วโลก จึงมีความเปนไปไดวาทานผูอานอาจจะไดเคยลิ้มรสอาหารแฟรงเกนสไตนเหลานี้กันไปบางแลว
โดยไมรูตัว เพราะพืชพรรณที่ถูกดัดแปลงสารพันธุกรรมเหลานี้มักจะมีความแตกตางกันเพียงเล็กนอย พอใหมีลิขสิทธิ์
ที่ไมซ้ําซอนกับของคนอื่นๆ ในขณะเดียวกันก็จะตองใหมีรูปลักษณไมตางไปจากสภาพของพืชพรรณธัญญาหารปรกติที่
ชาวบานชาวชองเขาคุนเคยกัน ซึ่งก็เปนเหตุผลใหรัฐบาลประเทศกลุมยุโรปออกมารณรงคใหมีการติดฉลากแจงเตือน
ใหผูบริโภคทราบวาผลิตภัณฑอาหารที่จําหนายอยูแต
ละชนิดนั้นมีสวนผสมที่ไดจากการตัดตอสาร
พันธุกรรมบางหรือไม (บางคนมองวา การกําหนดให
ติดฉลาก GMOs เปนอีกรูปแบบหนึ่งของการกีดกัน
ทางการคา)
เทคโนโลยีการผลิตพันธุพืชโดย
อาศัยการดัดแปลงสารพันธุกรรมไดกอใหเกิดการ
แตกแยกทางความคิดครั้งสําคัญในหมู
นักวิทยาศาสตร มีทั้งกลุมที่ตอตานและกลุม
สนับสนุน กลุมสนับสนุนพืชดัดแปลงสารพันธุกรรม
มักจะอางเหตุผลวามันชวยตอบสนองความตองการดานอาหารของโลกที่ยังคงมีประชากรนับเปนลานๆ คนตองอยูใน
สภาวะทุพโภชนาการ และยังมีผูคนในอีกหลายๆ ประเทศที่ตองอยูในสภาพแรนแคนขาดแคลนซึ่งอาหารจะบริโภค
การออกแบบพืชพรรณใหมีผลผลิตมากๆ และทนตอสภาพแวดลอม/หรือศัตรูพืชนาจะเขามาตอบสนองความตองการ
ของโลกไดเปนอยางดี
ในขณะที่กลุมตอตานก็มีเหตุผลที่นาสนใจไมนอยไปกวากัน โดยระบุวาสาเหตุของการขาดแคลน
อาหารในโลกนี้สวนใหญไมไดเปนผลมาจากการผลิตอาหารไดไมพอ แตมักจะเปนผลมาจากการกระจายทรัพยากรที่ไม
เหมาะสมมากกวา เพราะยังคงมีประชากรบางประเทศบริโภคอยางหรูหราฟุมเฟอย กินทิ้งกินขวาง ยกตัวอยางเชน
ประเทศสหรัฐอเมริกานั้นมีการบริโภคทรัพยากรไปมากถึง 20 % ของอัตราการบริโภคทั่วทั้งโลก อีกทั้งเปาหมายของ
การพัฒนาผลิตภัณฑจีเอ็มโอทั้งหลายนั้นดูจะมุงไปที่ความมั่งคั่งดานการเงินของผูผลิตมากกวาจะใหความสําคัญกับ
ปากทองของคนยากคนจน ดังจะสังเกตุไดจากการพยายามทําใหสินคาพืชพรรณจีเอ็มโอของตนมีสภาพที่ไมเหมาะจะ
นําไปผลิตซ้ํา เพื่อกันการละเมิดลิขสิทธิ และบังคับใหเกษตรกรตองซื้อหาพันธุพืชจากบริษัทเจาของลิขสิทธิ์แตเพียง
อยางเดียว
ที่ราย คือ กลุมนักวิจัยที่พัฒนาชีวิตกลายพันธุเหลานี้อาจจะสนุกสนานเพลิดเพลินกับจินตนาการ
ของตนจนคอนขางจะเกินเลยไปมากเมื่อเทียบกับการผสมขามพันธุ หรือการกลายพันธุทางธรรมชาติ มีการเที่ยวเอา
สารพันธุกรรมจากสัตวไปใสในพืช จากในพืชไปใสในแบคทีเรีย เพียงเพราะอยากจะไดสิ่งมีชีวิตพันธุใหมที่คุณสมบัติ
ตามความตองการของตนเทานั้น เชนเอายีนสทนอากาศหนาวของปลาไปใสใหกับตนสตรอเบอรรี่ โดยการเอายีนสของ

10. File : gnr2.doc page : 10
สุรพล ศรีบุญทรง Why the future doesn’t need us, BillJoy, Wired 0, May00, 238-262
สิ่งมีชีวิตชนิดหนึ่งไปเที่ยวปะเขากับโครโมโซมของสิ่งมีชีวิตอีกชนิดหนึ่งนั้น ผูวิจัยแทบไมเคยศึกษาทําความเขาใจเลย
วายีนสแตละอยางภายในโครโมโซมนั้นมีความสัมพันธุอยางไรระหวางกันบาง
นอกจากนั้น หากจะตีความกันจริงๆ แลว การเรียกเทคนิคการตัดตอยีนสดังกลาววา Genetic
Engineering หรือ พันธุวิศวกรรม นั้นออกจะเปนการเรียกชื่อที่คลาดเคลื่อนไปมิใชนอย เพราะสิ่งที่ถูกยายไปมานั้น
แทจริงแลวเปนแคยีนส (Gene) ไมใชพันธุกรรม (Genetics) ในขณะที่การใชคําวาวิศวกรรม (Engineering) นั้นควร
จะหมายถึงศาสตรที่ผานการศึกษาถึงกลไกตางๆ จนทะลุปรุโปรง กอนที่จะเริ่มตัดสินใจออกแบบกระบวนการดัดแปลง
สารพันธุกรรมเพื่อใหเปนไปตามประสงค ไมใชแคอยากไดยีนสตัวไหนก็ไปตัดมาปะใสในโครโมโซมของสิ่งมีชีวิตอีกตัว
หนึ่ง ที่มันเปนแคงานตัดๆ ปะๆ (patchwork) เหมือนงานชางบัดกรีมากกวาที่จะเปนงานของวิศวกร
และเนื่องจากการตัดตอยีนสสวนใหญนั้นแทบจะ
ไมไดมีการศึกษาถึงความสัมพันธุระหวางยีนสแตละตัว ผลลบที่ไม
เดนชัดอันสืบเนื่องมาจากการวางยีนสใหมเขาไปผิดที่ผิดทางจึงไม
คอยจะไดรับความสนใจ และผลรายในระยะยาวก็อาจจะไป
ปรากฏหลังจากการทดลองเกิดขึ้นไปแลวนานนับเปนปๆ ตามแต
วาสิ่งมีชีวิตที่ถูกดัดแปลงยีนสนั้นจะมีชวงอายุยืนยาวมากนอยขนาด
ไหน หรือบางครั้งหากไมออกฤทธิ์ในชวงอายุของมัน ก็ใหสงสัยวา
จะไปออกฤทธิ์ในชั่วลูกชั่วหลาน ซึ่งบางครั้งก็นานจนสายเกินที่จะแกไขเยียวยาภัยแอบแฝงเหลานี้ไปแลวก็เปนได
ยกตัวอยางเชน ยีนสที่ทนตอยาฆาวัชพืชที่เติมเขาไปในตนฝาย ดวยเจตนาเพื่อใหสามารถปลูกไวในแปลงที่มีการฉีดยา
ฆาวัชชพืชไวไดนั้น หากถูกผสมขามพันธุไปสูวัชชพืชบางประเภท มันก็อาจจะทําใหเกิดการแพรระบาดของวัชชพืช
ดื้อยาติดตามมาอยางมหาศาล
ศึกษาอดีตเพื่อย้ําเตือนปจจุบัน
ดวยเรื่องราวเทคโนโลยีสมัยใหมที่ทั้งชวนใหหลงไหลและชวนใหวิตกกังวลเหลานี้ ทําใหบิลล จอย อด
ยอนนึกไปในอดีตสมัยเมื่อเขายังเปนเด็กๆ ไมได เขาเลาวาคุณยาของเขานั้นแมวาจะดําเนินอาชีพเปนพยาบาลมาตั้งแต
กอนยุคสงครามโลก แตก็มีนิสัยปฏิเสธการใชยาปฏิชีวนะอยางพร่ําเพรื่อโดยไมจําเปนมาโดยตลอด เพราะเธอเชื่อวา
มันจะนําผลเสียมาสูสุขภาพของผูใชยา เธอจะอนุโลมใหมีการใชยาปฏิชีวนะกับลูกหลานในบานไดก็ตอเมื่อเห็นวา
จําเปนจริงๆ เทานั้น
ทั้งนี้ มิไดหมายความวาเธอจะเปนพวกตอตานความทันสมัย เพราะตลอดชวงอายุการทําอาชีพ
พยาบาลเกือบ 70 ป ของเธอนั้นไดสัมผัสและรับรูถึงนวัตกรรมใหมๆ มาโดยตลอด นอกจากนั้น ตัวคุณปูของเขาซึ่ง
ปวยเปนโรคเบาหวานก็ไดรับประโยชนมหาศาลจากความกาวหนาทางวิทยาการแพทยสมัยใหม แตดวยความหนัก
แนนและรอบคอบแบบคนยุคเกา ทําใหคุณยาของบิลล จอย มักจะบนใหฟงอยูเสมอวา คนรุนใหมนั้นหยิ่งยโสใน
ความรู และความฉลาดของตน ทํานองวาเที่ยวไปประดิษฐโนน สรางนี้ แถมบางทียังเที่ยวไปดัดแปลงอะไรตอมิอะไร
ทั้งที่เวลาเครื่องไมเครื่องมือเหลานั้นเกิดขัดของขึ้นมาก็แกกันจนเหงื่อตก อีกทั้งถาจะวาไปแลวแคจะจัดการบริหาร
ตัวเอง หรือทําความเขาใจกับตัวเองใหถองแท มนุษยก็ยังไมสามารถจะทําไดดีเลย

11. File : gnr2.doc page : 11
สุรพล ศรีบุญทรง Why the future doesn’t need us, BillJoy, Wired 0, May00, 238-262
เพิ่งจะมาตอนนี้เองที่ บิลล จอย ไดเริ่มตระหนักวา แทที่จริงแลว ตัวคุณยาของเขานั้นชางมีความ
เขาใจในธรรมชาติ และเขาใจถึงบทบาทอันเหมาะสมของมนุษยซึ่งควรจะมีตอธรรมชาติ (the nature of the order
of life) เปนอยางดี เธอรูวาเราควรจะใหความเคารพตอธรรมชาติ และไมควรจะอวดรูเที่ยวไปเปลี่ยนแปลงธรรมชาติ
ตามอําเภอใจ เพราะผลงานที่เกิดจากการประดิษฐของมนุษยนั้นสวนใหญลวนเปราะบาง (fragility) และประสิทธิภาพ
ต่ํา มนุษยเราควรจะเตือนตัวเองดวยการศึกษาอดีตอันผิดพลาดจากความอวดรูอวดเกงของมนุษย อยางที่เห็นไดชัด
ที่สุดเห็นจะเปนเรื่องของการพัฒนาระเบิดนิวเคลียร (Atomic Bomb) แลวสงผลใหมนุษยเราตองแขงขันกันพัฒนา
และสะสมอาวุธกันขนานใหญ เพียงเพื่อจะไดมาซึ่งฝนรายที่คอยหลอนหลอกเรามาตลอดทั้งศตวรรษ
ระเบิดนิวเคลียรลูกแรกนั้นถูกพัฒนาขึ้น
โดยอัจฉริยะดานฟสิกส เจ รอเบิรต ออพเพนไฮมมเมอร ซึ่ง
ไมเคยไดมีความสนใจเรื่องราวการเมืองมากอนเลยในชีวิต
จนกระทั่งถูกคุกคามจากอาณาจักรไรซที่สามของรัฐบาลนา
ซี จนตองระหกระเหินมาอาศัยชายคาของสหรัฐที่เมือง
ลอส อลาโมส เปนที่หลบตาย และดวยความกลัววาหาก
ฮิตเลอรมีระเบิดนิวเคลียรไวในครอบครองจะเทากับพยัคฆ
ติดปก ทําใหเขาระดมสติปญญาทั้งหมดที่มีอยู ไมวาจะเปน
ความรูในเชิงฟสิกส หรือความเปนผูนําที่เชี่ยวชาญในการชักจูงใจคน โหมเรงพัฒนาลูกระเบิดมหาประลัยของโลก
ออกมาจนสําเร็จไดภายในชั่วระยะเวลาที่สั้นมาก
เปนเรื่องนาคิดวา หากไมมีสถานการณสงครามโลกมาบีบบังคับ อัจริยะดานฟสิกสคนนี้จะสามารถ
คิดคนและพัฒนาอาวุธทําลายโลกชนิดนี้ออกมาไดเร็วขนาดนี้หรือเปลา ? แตที่นาคิดมากยิ่งขึ้นไปอีกก็คือ หลังจากที่
อาณาจักรไรซที่สามพายแพแกสัมพันธมิตรในวันเผด็จศึก (V-E day) ซึ่งก็เทากับภาวะคุกคามที่มีตอจิตใจของออพเพน
ไฮมมและทีมงานวิจัยไดถูกถอดถอนออกไปแลว ทําไมทีมงานนักวิทยาศาสตรชุดนี้ยังคงขมักเขมนกับการผลิตลูก
ระเบิดมหาประลัยชนิดนี้กันตอไป มีเรื่องเลากันวามีนักฟสิกสบางคนในทีมเสนอใหหยุดโครงการลง แตตัวหัวหนาทีม
คือ ออพเพนไฮมมเมอร เสนอวาควรจะดําเนินการวิจัยตอ โดยใหเหตุผลวาฝายสหประชาชาติควรจะไดมีความรูเรื่อง
ระเบิดนิวเคลียรกาวหนามกวาฝายตรงขาม
นอกจากนั้น ในฐานะที่ไดดําเนินการทดลองมาจนใกลจะไดเห็นผลงานออกมาเปนรูปรางแลว ทีม
งานวิจัยของออพเพนไฮมเมอรจึงไดดําเนินการทดลองตอไปจนสามารถนําไประเบิดนิวเคลียรไปทดลองประสิทธิภาพได
เปนครั้งแรกภายใตชื่อโครงการทรีนิตี้ (Trinity) โดยโครงการทรีนิตี้เกือบจะไมมีโอกาสไดเกิดเมื่อ เอ็ดเวิรด เทลเลอร
ทดลองคํานวนดูผลลัพธุของระเบิดไวลวงหนาไดผลวามันอาจจะสงผลใหบรรยากาศของโลกบางสวนถูกทําลายลง และ
จะกอใหเกิดผลเสียอยางมหาศาลลจนไมคุมกับการทดลอง แตตอมาเมื่อทีมงานลองคํานวนซ้ําอีกครั้ง กลับปรากฏวา
โอกาสที่ระเบิดนิวเคลียรจะมีผลกระทบตอโลกนั้นถูกลดลงไปเหลือแคสามในลานเทานั้น (เทลเลอรระบุวาเขาสามารถ
กําจัดการจุดระเบิดในบรรยากาศลงไปไดจนหมด) อยางไรก็ตามเพื่อความปลอดภัยของประชาชน ออพเพนไฮมมได
เสนอใหรัฐบาลอพยพเคลื่อนยายประชาชนออกจากทางตะวันตกเฉียงใตของรัฐนิวเม็กซิโก กอนที่จะไดดําเนินการ
ทดลอง

12. File : gnr2.doc page : 12
สุรพล ศรีบุญทรง Why the future doesn’t need us, BillJoy, Wired 0, May00, 238-262
หลังจากการทดลองระเบิดนิวเคลียรที่ทรีนิตี้ไดเพียงหนึ่งเดือน รัฐบาลสหรัฐฯ ก็ตกลงใจจะใชระเบิด
นิวเคลียรกับญี่ปุนที่เมือง ฮิโรชิมา และนางาซากิ ทั้งๆ ที่มีนักวิจัย
บางคนเสนอใหแคสาธิตประสิทธิภาพความรุนแรงของระเบิดใหกับ
ญี่ปุนก็นาจะเพียงพอที่ขูใหญี่ปุนหยุดยั้งการบุกยึดครองเอเชีย และ
แปซิฟคลงไปไดแลว (ในระยะหลังๆ มีผูวิเคราะหไปไกลถึงขนาด
ระบุวา หากไมมีการทิ้งระเบิดที่ฮิโรชิมา และนางาซากิ โลกเราคง
ไมตองหวาผวากับการแขงขันกันสะสมอาวุธนิวเคลียรเชนทุกวันนี้)
แตขอเสนอใหสาธิตระเบิดนิวเคลียรแกญี่ปุนดังกลาวก็ไมเปนผล
เพราะความแคนเคืองที่มีตอเหตุการณโจมตีฐานทัพเพิรล ฮาเบอรที่เพิ่งเกิดขึ้นสดๆ รอนๆ ยังคงระอุอยูในใจของ
พลเมืองสหรัฐฯ ในขณะนั้น
ความเสียหายและจํานวนคนตายที่ฐานทัพเพิรล ฮารเบอร ทําใหรัฐบาลกรุงวอชิงตันตองหาทางทํา
อะไรสักอยางเพื่อตอบสนองความตองการของผูลงคะแนนเสียงของตน เมื่อบวกกับเหตุผลอีกขอวาสหรัฐฯ ตองการจะ
หยุดสงครามและความเสียหายที่เผชิญอยูใหเร็วที่สุดเทาที่จะเร็วได ก็ทําใหลูกระเบิดนิวเคลียรถูกนําไปทิ้งที่เมืองฮิโรชิ
มา แตคําถามที่ยังมีตอไปอีกก็คือ ทําไมหลังจากฆาพลเมืองตาดําๆ ของญี่ปุนไปนับหมื่นที่ฮิโรชิมาแลว ทําไมสหรัฐฯ
ยังตองฆาเพิ่มที่นางาซากิอีก คําถามนี้ดูเหมือนจะไมมีคําตอบ แตจากคําใหการในภายหลังของนักฟสิกสชื่อ ฟรีแมน
ไดสัน หนึ่งในทีมงานสรางอาวุธมหาประลัยสองลูกนี้ที่ระบุวา "เหตุผลที่ระเบิดถูกทิ้งลงไปนั้นเปนเพียงเพราะวาไมมีใคร
มีความกลา หรือมองการณไกลเพียงพอที่จะบอกไดวา "อยา""
(การที่รัฐบาลสหรัฐฯ ตองหาทางทําอะไรสักอยางหนึ่งเพื่อผอนคลายความกดดันจากสื่อมวลชนและ
ประชาชนในเรื่องปญหาการเมืองภายในประเทศนี้ ผูเขียนอยากจะแนะนําใหทานผูอานลองหาเชา/ยืมวิดีโอเรื่อง
"Wag the Dog" ที่สองสุดยอดดารา โรเบิรต เดอนีโร กับ ดัสติน ฮอฟแมน เลนประชันกันไวเมื่อราวๆ สี่ปที่แลวมา
ดู ก็จะเขาใจถึงตรรกกะที่วานี้ไดเปนอยางดี)
ความทรนงของนักฟสิกส ?
เปนเรื่องนาสนใจอยางยิ่งวา การทิ้งระเบิดปรมาณูเมืองฮิโรชิมาในวันที่ 6 สิงหาคม 1945 นั้น ไดสราง
ความตื่นตะลึงกับบรรดานักฟสิกสที่รวมผลิตอาวุธมหาประลัยดังกลาวเปนอยางมาก ความรูสึกแรกคือความภูมิใจที่
โครงการซึ่งเพียรพยายามทํามานานสามารถทํางานไดผลจริง แตตอมากลับกลายเปนความสลดหดหูเมื่อตระหนักวามี
ประชาชนพลเมืองจํานวนมากตองถูกสังเวยใหกับความสําเร็จดังกลาว พวกเขาตกลงกันวาไมควรจะมีการทิ้งระเบิด
นิวเคลียรอีก แตหลังจากนั้นเพียงสามวัน ระเบิดปรมาณูอีกลูกก็ถูกทิ้งลงที่เมืองนางาซากิโดยไมมีใครใหคําอธิบายวา
ทําไมถึงเกิดเหตุการณเชนนี้ขึ้นได
กวาจะมีการเปดปากพูดถึงเหตุผลในการทิ้งระเบิดลูกที่สองอีกครั้งก็ลวงไปเดือนพฤศจิกายน 1945
หรืออีกสามเดือนตอมา โดยตัวออพเพนไฮมมเมอรซึ่งเปนหัวหนาโครงการวิจัยนิวเคลียรเปนผูออกมาพูดเอง เพียงแต
การแถลงครั้งนั้นไมไดระบุชัดลงไปถึงเหตุผลที่นําไปสูการตัดสินใจทิ้งระเบิดลูกที่สอง เขาเพียงแตอางถึงทัศนะอันเปน
อุดมการณแหงวิทยาศาสตร (Scientific Attitudes) วา "คุณไมมีทางจะเปนนักวิทยาศาสตรได หากคุณไมศรัทธาใน
คุณคาของความรูแหงโลก ดวยพลังซึ่งไดรับจากความศรัทธานั้นก็คือคุณคาภายในแหงความเปนมนุษย ที่คุณใชมัน

13. File : gnr2.doc page : 13
สุรพล ศรีบุญทรง Why the future doesn’t need us, BillJoy, Wired 0, May00, 238-262
สําหรับการเผยแผความรูใหกระจายออกไป และคุณพรอมเต็มใจยอมรับกับผลลัพธที่มันจะนํามา" เมื่อแถลงการณ
เสร็จตัวออพเพนไฮมมเมอรก็กลับไปทํางานวิจัยนิวเคลียรของตนตอไป (ไมรูวามีคําพูดวาเสียใจแตไมขอโทษดวยหรือ
เปลา ?)
จนกระทั่งอีก 2 ปใหหลังนั่นแหละ ที่ออพเพนไฮมมเมอรเริ่มจะพูดจาในลักษณะที่มีความเปนมนุษย
มากขึ้น ไมใชพูดเหมือนเครื่องจักรวิทยาศาสตรเชนที่ผานๆ มา โดยระบุวา "ดวยสามัญสํานึกระดับพื้นๆ บางอยาง ซึ่ง
ไมไดถูกกลบเกลื่อนไปดวยการพูดจาวาราย ไมมีการตลกเลนลิ้น หรือไมมีการกลาวอางอะไรใหเกินเลยความจริง พวก
นักฟสิกส (อยางเรา) นั้นตางลวนตระหนักดีวาอะไร
คือความบาป และความตระหนักดังกลาวนั้นก็ไม
เคยจะถูกหลงลืมไป"
แตคําพูดเชนนั้นคงจะชวยอะไรโลก
มนุษยไมไดมาก เพราะในปถัดมา สาธารณรัฐโซเวีย
ตรัสเซียก็เริ่มประสบความสําเร็จกับการพัฒนาอาวุธ
นิวเคลียรบาง และเมื่อถึงป ค.ศ. 1955 ทั้งสองยักษ
ใหญคือ สหรัฐฯ และโซเวียตฯ ตางก็พรอมจะ
ทดสอบอาวุธชนิดใหมที่เรียกวาระเบิดไฮโดรเจน
มหันตภัยลูกยอมๆ ที่สะดวกพรอมสําหรับบการขน
ไปทิ้งที่ไหนก็ไดตามอัธยาศัย และนับแตบัดนั้นเปน
ตนมาโลกเราก็ไมเคยหยุดอกสั่นขวัญหายกับอาวุธ
มหาประลัยชนิดนี้อีกเลย
โลกมาเขาใจถึงความรูสึกของทีมงานวิจัยอาวุธสังหารไดดีขึ้นในอีก 20 ปใหหลัง เมื่อ ฟรีแมน ไดสัน
ซึ่งเปนหนึ่งในทีมวิจัยทรีนิตี้ไดตีพิมพหนังสือชื่อ "The Day After Trinity" ออกมา โดยสรุปวาทัศนะความเชื่อแบบ
นักวิทยาศาสตร (scientific attitudes) นั่นแหละคือสวนผสมสําคัญที่ทําใหอาวุธนิวเคลียรถูกกอกําเนิดขึ้น เขากลาวา
"โดยความรูสึกของตัวผมเองนั้น ความกระจางของอาวุธนิวเคลียรนั้นชางเยายวนเหลือเกินเมื่อคุณมองมันดวยสายตา
ของนักวิทยาศาสตร ลองจินตนาการดูวาคุณมีพลังงานอันมหาศาลอยูในมือ พลังงานที่อาจจะปลดปลอยใหกับกลุม
ดาว พลังที่เพิ่มอํานาจการตอรอง พลังงานที่จะสรางสิ่งมหัศจรรย พลังงานที่อาจจะเหวี่ยงภูผาหนักเปนลานๆ ตันขึ้น
ไปบนอากาศ มันเปนสิ่งที่สรางภาพหลอนเรื่องอํานาจไรขีดจํากัดใหแกผูคน ซึ่งถามองในอีกแงหนึ่งมันคือที่มาของ
ปญหานานับประการที่มนุษยโลกเรากําลังเผชิญอยูในขณะนี้ มันคือสิ่งที่คุณอาจจะเรียกมันวาความยโสจาก
เทคโนโลยี (Technical Arrogance) ซึ่งเขาครอบงํา
ผูคนในขณะที่เริ่มรูวาจะทําอะไรกับความคิดของตัวเองได
บาง"8
นับถอยหลังสูวันพิพากษา
ดวยความตระหนักในการคุกคามจากภัย
นิวเคลียร ทําใหกองบรรณาธิการวารสาร The Bulletin