1. Profilaktyka
i rozwiązywanie problemów
alkoholowych
w społeczności lokalnej

2. Podstawy prawne polskiego systemu
rozwiązywania problemów alkoholowych
określa
Ustawa o wychowaniu w trzeźwości
i przeciwdziałaniu alkoholizmowi

3. Inne dokumenty
 Narodowy Program Profilaktyki i Rozwiązywania
Problemów Alkoholowych 2011-2015
 Wojewódzki Program Profilaktyki i Rozwiązywania
Problemów Alkoholowych
 Strategia rozwiązywania problemów społecznych
 Uchwała rady gminy w sprawie gminnego
programu profilaktyki i rozwiązywania problemów
alkoholowych

4.  Uchwała rady gminy w sprawie liczby punktów
sprzedaży napojów alkoholowych zawierających
powyżej 4,5% alkoholu (z wyjątkiem piwa),
przeznaczonych do spożycia poza miejscem
sprzedaży jak i w miejscu sprzedaży
 Uchwała rady gminy w sprawie zasad
usytuowania na terenie gminy miejsc sprzedaży
i podawania napojów alkoholowych

5. Polski system
rozwiązywania
problemów alkoholowych

6. Na poziomie Państwa
Dokument
Narodowy Program Profilaktyki i Rozwiązywania
Problemów Alkoholowych
Realizator
Państwowa Agencja Rozwiązywania Problemów
Alkoholowych

7. Na poziomie województwa
Dokument
Wojewódzki Program Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów
Alkoholowych
Realizator
Regionalny ośrodek polityki społecznej lub inna jednostka wskazana
w programie
W celu realizacji programu zarząd województwa może powołać pełnomocnika
Źródło finansowania
z zezwoleń na obrót hurtowy napojami alkoholowymi

8. Na poziomie gminy
Dokument
Gminny Program Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów
Alkoholowych
Realizator
ośrodek pomocy społecznej lub inna jednostka wskazana
w programie
W celu realizacji programu wójt (burmistrz, prezydent) może powołać
pełnomocnika
Źródło finansowania
z zezwoleń na sprzedaż detaliczną napojów alkoholowych

9. Ustawa o wychowaniu w trzeźwości
i przeciwdziałaniu alkoholizmowi
Art. 41
Prowadzenie działań związanych z
profilaktyką i rozwiązywaniem problemów
alkoholowych oraz integracji społecznej osób
uzależnionych od alkoholu należy
do zadań własnych gmin. W szczególności
zadania te obejmują:

10.  Zwiększanie dostępności pomocy terapeutycznej
i rehabilitacyjnej dla osób uzależnionych od alkoholu,
 Udzielanie rodzinom, w których występują problemy
alkoholowe, pomocy psychospołecznej i prawnej,
a w szczególności ochrony przed przemocą w rodzinie,
 Prowadzenie profilaktycznej działalności informacyjnej
i edukacyjnej, w zakresie rozwiązywania problemów
alkoholowych i przeciwdziałania narkomanii, w
szczególności dla dzieci i młodzieży, w tym prowadzenie
pozalekcyjnych zajęć sportowych, a także działań na rzecz
dożywiania dzieci uczestniczących w pozalekcyjnych
programach opiekuńczo-wychowawczych i
socjoterapeutycznych,

11.  Wspomaganie działalności instytucji, stowarzyszeń i osób
fizycznych, służącej rozwiązywaniu problemów
alkoholowych,
 Podejmowanie interwencji w związku z naruszeniem
przepisów określonych w art. 13 i 15 ustawy o wychowaniu
w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi oraz
występowanie przed Sądem w charakterze oskarżyciela
publicznego,
 Wspieranie zatrudnienia socjalnego poprzez organizowanie
i finansowanie centrów integracji społecznej.

12. Realizacja zadań, o których mowa w ust. 1, jest
prowadzona w postaci gminnego programu
profilaktyki i rozwiązywania problemów
alkoholowych, stanowiącego część strategii
rozwiązywania problemów społecznych,
uchwalanego corocznie przez radę gminy. Program
jest realizowany przez ośrodek pomocy społecznej,
o którym mowa w przepisach o pomocy społecznej,
lub inną jednostkę wskazaną w programie. W celu
realizacji programu wójt (burmistrz, prezydent
miasta) może powołać pełnomocnika.

13. Art. 182
Dochody z opłat za zezwolenia wydane na
podstawie art. 18 lub art. 181 oraz dochody
z opłat określonych w art. 111 wykorzystywane będą
na realizację gminnych programów
profilaktyki i rozwiązywania problemów alkoholowych
oraz Gminnych Programów, o których mowa w art.
10 ust. 2 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o
przeciwdziałaniu narkomanii,
i nie mogą być przeznaczane na inne cele

14. Wójtowie (burmistrzowie, prezydenci miast)
powołują gminne
komisje rozwiązywania
problemów alkoholowych,
w szczególności inicjujące działania
w zakresie
określonym w ust. 1 (…)
W skład gminnych komisji rozwiązywania problemów
alkoholowych wchodzą osoby przeszkolone w zakresie
profilaktyki i rozwiązywania problemów alkoholowych

15. Zadania komisji:
 inicjowanie działań w zakresie określonym w art.
41 ust. 3 ustawy o wychowaniu w trzeźwości
i przeciwdziałaniu alkoholizmowi
 podejmowanie czynności zmierzających do
orzeczenia o zastosowaniu wobec osoby
uzależnionej od alkoholu obowiązku poddania się
leczeniu w zakładzie lecznictwa odwykowego

16.  wydawanie opinii dotyczących wydania
zezwolenia na sprzedaż napojów alkoholowych
 dokonywanie kontroli punktów sprzedaży napojów
alkoholowych w zakresie przestrzegania zasad
i warunków korzystania z zezwolenia

17. Zadanie Komisji - inicjowanie działań w zakresie
określonym w art. 41 ust. 3 ustawy o
wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu
alkoholizmowi
Realizacja powyższego zadania może odbywać się
poprzez przygotowanie przez komisję wstępnego
projektu gminnego programu profilaktyki
i rozwiązywania problemów alkoholowych

18. Konstruowanie programu:
 w oparciu o przeprowadzoną diagnozę
 w oparciu o wiedzę
 w oparciu o rzeczywiste cele i wynikające z
nich rezultaty
 program nastawiony na sukces, którym nie
będzie SAMA REALIZACJA

19. Inicjowanie zadań, wynikających z
ustawy, tworzenie gminnego programu
profilaktyki i rozwiązywania problemów
alkoholowych powinno odbywać się po
przeprowadzeniu lokalnej diagnozy
problemowej
Diagnozy problemów, zasobów
i potrzeb

20. Określenie szczegółowego katalogu zadań
musi być poprzedzone analizą zasobów,
potrzeb i możliwości danej społeczności
Problem!
Określanie zadań w oderwaniu od
rzeczywistych potrzeb (poszczególnych osób czy
danej społeczności) a także od możliwości
istniejących na danym terenie

21. DOSTRZEC czyli ZDIAGNOZOWAĆ
ZAPLANOWAĆ czyli WYBÓR STRATEGII DZIAŁAŃ
DZIAŁAĆ czyli REALIZOWAĆ W PRAKTYCE

22. Najczęstsze problemy związane z
realizacją gminnych programów:
 Brak diagnozy problemów, zasobów i potrzeb
 Niespójność, brak celów, brak rezultatów
 Brak wiedzy merytorycznej
 Brak myślenia systemowego i strategicznego
 Wydawanie środków finansowych na zadanie
niezwiązane z problemami alkoholowymi

23. Problem VI Narodowego Programu
Pogarszająca się jakość działań
podejmowanych przez gminy w ramach
gminnych programów oraz wydatkowanie
środków finansowych na zadania
niezwiązane z profilaktyką i
rozwiązywaniem problemów alkoholowych
(naruszenie art. 182 ustawy)

24. Problem VI Narodowego Programu
Cel strategiczny 6.0.0.0
Poprawa jakości działań podejmowanych
przez gminy w ramach gminnych
programów oraz ograniczenie
wydatkowania środków finansowych na
zadanie niezwiązane z profilaktyką
i rozwiązywaniem problemów
alkoholowych

25. Co oznacza „niska jakość gminnych
programów”?
 Finansowanie zadań  Finansowanie zadań
niezwiązanych z niezgodnych z aktualną
profilaktyką i wiedzą na temat ich
rozwiązywaniem skuteczności np.
problemów inwestowanie w
alkoholowych pogadanki zamiast w
profesjonalne programy
profilaktyczne

26. Wyniki kontroli Najwyższej Izby Kontroli
(Delegatura w Poznaniu)
 w większości ze skontrolowanych gmin dochody z
opłat za zezwolenie były jedynym źródłem
finansowania realizacji zadań gminnych programów,
w ponad 70% z nich wydatki były istotnie niższe od
dochodów pochodzących z wniesionych przez
przedsiębiorców opłat
 w ponad 50% skontrolowanych jednostek
wykorzystano ww. dochody również na
finansowanie
zadań innych niż wskazane w ustawie o wychowaniu
w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi

27. Wyniki kontroli Najwyższej Izby Kontroli
(Delegatura w Poznaniu)
 brak korelacji gminnych programów z faktycznymi
potrzebami, programy opracowane bez rzetelnej
analizy potrzeb lokalnych
 ogólnikowość gminnych programów („niesienie
pomocy osobom uzależnionym”, „wspieranie rozwoju
placówki odwykowej”, „podejmowanie działań na rzecz
przeciwdziałania nietrzeźwości kierowców”,
„przeciwdziałanie przemocy w rodzinie” itp.)

28. Jakie są między innymi przyczyny pogarszającej
się jakości gminnych programów…
 brak wiedzy radnych w zakresie skutecznych strategii
rozwiązywania problemów alkoholowych,
 naciski ze strony lokalnych decydentów w sprawie
ujmowania zadań niezwiązanych z profilaktyką i
rozwiązywaniem problemów alkoholowych a
przewidzianych do realizacji przez gminę w ramach
innych ustaw niż ustawa o wychowaniu w trzeźwości,

29.  brak wystarczającego przygotowania członków
gminnej komisji, które powinno uwzględniać
interdyscyplinarna wiedzę z zakresu budowania
gminnych programów
Kluczową rolę w systemie rozwiązywania problemów alkoholowych na
szczeblu gminy odgrywają gminne komisje rozwiązywania problemów
alkoholowych, które mają stanowić interdyscyplinarny zespół ekspertów
w sprawach związanych z alkoholem. Dlatego ważnym zadaniem jest
podnoszenie i doskonalenie kompetencji członków gminnych komisji
rozwiązywania problemów alkoholowych. Opracowanie dobrych
gminnych programów wymaga odpowiednich kompetencji,
umiejętności i nowoczesnej wiedzy

30. FORMY FINANSOWANIA
I DOFINANSOWANIA REALIZACJI
ZADAŃ GMINY
Wybór zależy od:
 zadań zapisanych w programie
 realizatorów

31. Wydatkowanie środków finansowych:
 w myśl przepisów ustawy o działalności pożytku
publicznego i o wolontariacie,
 w myśl ustawy Prawo zamówień publicznych,
 poprzez dokonywanie zmian w układzie wykonawczym
budżetu gminy,
 w myśl przepisów o zakładach opieki zdrowotnej,
 poprzez zabezpieczenie środków finansowych na
realizację zadań przez dysponenta środków budżetowych

32. Przeciwdziałanie
uzależnieniom
a
profilaktyka i rozwiązywanie
problemów alkoholowych

33. Problemy związane
z używaniem
alkoholu

34. Problemy związane z używaniem alkoholu
możemy podzielić na
 Picie ryzykowne
 Picie szkodliwe
 Zespół uzależnienie od alkoholu

35. Picie ryzykowne ma miejsce, gdy dana osoba
zaczyna pić:
 Zbyt wiele
 Coraz częściej
 W nieodpowiednich sytuacjach.

36. Picie szkodliwe
Picie zbyt dużych ilości alkoholu
 Występowanie problemów zdrowotnych
 Zaniedbywanie obowiązków
 Problemy w funkcjonowaniu społecznym
 Problemy w rodzinie
 Łamanie prawa

37. Zespół uzależnienia od alkoholu
 Silne pragnienie lub poczucie przymusu picia ("głód
alkoholowy").
 Upośledzenie zdolności kontrolowania zachowań
związanych z piciem (upośledzenie zdolności
powstrzymywania się od picia, trudności w zakończeniu
picia, trudności w ograniczaniu ilości wypijanego alkoholu).
 Fizjologiczne objawy zespołu abstynencyjnego w sytuacji
ograniczenia lub przerywania picia (drżenie, nadciśnienie
tętnicze, nudności, wymioty, biegunka, bezsenność,
niepokój, w krańcowej postaci majaczenie drżenne) lub
używanie alkoholu w celu uwolnienia się od objawów
abstynencyjnych.

38.  Zmieniona tolerancja alkoholu, potrzeba spożywania
zwiększonych dawek dla osiągnięcia oczekiwanego efektu.
 Koncentracja życia wokół picia kosztem zainteresowań i
obowiązków.
 Uporczywe picie alkoholu mimo oczywistych dowodów
występowania szkodliwych następstw picia.

39. Uzależnienie od alkoholu jest chorobą chroniczną,
postępującą i potencjalnie śmiertelną. Nie jest
możliwe całkowite jej wyleczenie, a jedynie
zahamowania
narastania jej objawów i szkód zdrowotnych
z nią związanych.
W świetle nowoczesnej wiedzy uzależnienie od
alkoholu jest chorobą wieloczynnikową, bio-
psycho-społeczną, uszkadzającą
funkcjonowanie człowieka w sferze somatycznej,
psychologicznej, społecznej i duchowej.
Model leczenia tego schorzenia musi być
dostosowany do takiego sposobu postrzegania
tej choroby.

40. Osoby, które chcą pomóc osobie uzależnionej
muszą zaakceptować podstawowe fakty:
 Alkoholizm jest chorobą, w której żadna „normalna” siła
woli jest niewystarczająca. Problem nie leży w „sile woli”
czy słabości charakteru lecz w samej chorobie jej
przebiegu i fazie.
 Osoba uzależniona rozwija efektywny system iluzji
i zaprzeczania, który uniemożliwia jej rozpoznanie choroby
 Sytuacja ta sprawia, że pomoc musi najczęściej przyjść z
zewnątrz, jeśli nie chcemy czekać, aż alkoholik sięgnie dna
ryzykując, że przedtem umrze czy konsekwencje choroby
będą nieodwracalne

41. Pomoc osobom z problemem alkoholowym
i ich osobom bliskim
Zakłady Lecznictwa Odwykowego
 Punkty Konsultacyjne
 gminne komisje rozwiązywania problemów alkoholowych
 stowarzyszenia trzeźwościowe, kluby abstynenckie, grupy
samopomocowe
 programy edukacyjne, rehabilitacyjne
 świetlice socjoterapeutyczne, programy
socjoterapeutyczne dla dzieci z rodzin z problemem
alkoholowym

42. Problemy z rozróżnieniem:
 Stowarzyszenie abstynenckie
 Klub abstynenta
 Grupa samopomocowa (AA)
 Grupa wsparcia

43. Ruch AA (Anonimowi Alkoholicy)
z jego odgałęzieniami: Al-Anon (wspólnota rodzin i
bliskich osób z problemem alkoholowym), Al-Ateen
(wspólnota dla dzieci z rodzin z problemem
alkoholowym) oraz DDA (wspólnota dorosłych osób
pochodzących z rodzin alkoholowych). Ruch AA jest
całkowicie pozaformalną, dobrowolną i nieprofesjonalną
wspólnotą trzeźwościową. Zgodnie z ideami jego
funkcjonowania udzielanie jakichkolwiek dotacji z
zewnątrz na rzecz działań lub programów każdego z tych
ruchów jest niedozwolone, ponieważ narusza ich zasady
ideowe oraz obowiązujące przepisy prawa. Możliwe jest
natomiast nieodpłatne udostępnianie lokalu na spotkania

44. Grupa wsparcia
Jedna z ważnych form samopomocy mająca nieformalny
charakter. Z samej idei, o jej powstaniu, czasie trwania,
celach decydują sami zainteresowani czyli osoby, które
łączy wspólny problem np. chęć wspierania własnej
trzeźwości czy radzenie sobie z negatywnymi przeżyciami
będącymi skutkiem picia przez bliską osobę. Z założenia
powinny być to spotkania ludzi oparte na ich własnej
inicjatywie i potrzebie korzystania z pomocy. Jednak
często dzieje się tak, iż grupy takie powstają „odgórnie” z
inicjatywy instytucji czy profesjonalistów. Jeżeli
wychodzą naprzeciw potrzebom danej społeczności z
powodzeniem mogą spełniać swoją rolę.

45. Klub Abstynenta
Nazwy tej często używa się zamiennie z nazwą
Stowarzyszenie Abstynenckie i jakkolwiek w dużej mierze
Stowarzyszenia prowadzą Kluby czy często
Stowarzyszenia powstawały i powstają na bazie Klubu, to
w istocie Klub Abstynenta jest wspólnotą nieformalną.
Miejscem gdzie prowadzone są różnorodne działania
wspierające trzeźwość jego członków ale również
propagujące tą ideę dla i w społeczności lokalnej. Kluby
często posiadają określone formy i reguły członkostwa,
regulaminy czy strukturę organizacyjną. Jednak to nie
czyni ich w samej istocie formalną organizacją

46. Stowarzyszenie
Abstynenckie/Trzeźwościowe
Jest podstawową formą organizacyjno-prawną
przewidzianą w celu realizacji konstytucyjnego prawa
swobody zrzeszania się. Jego działalność opiera się na
ustawie Prawo o stowarzyszeniach, która określa, iż jest
ono dobrowolnym, samorządnym, trwałym zrzeszeniem o
celach niezarobkowych. Po spełnieniu wymogów
formalno-prawnych i wpisaniu do rejestru zyskuje
osobowość prawną i staje się bytem formalnym.

47. Współuzależnienie
Uzależnienie od alkoholu wpływa destrukcyjnie nie tylko na
osobę pijącą ale także na pozostałych członków rodziny
U dorosłych osób rozwija się współuzależnienie.
Współuzależnienie nie jest chorobą ale szkodliwą formą
przystosowania się do patologicznego systemu rodzinnego
Sprzyja utrwalaniu systemu ponieważ podtrzymuje picie i
uniemożliwia znalezienie pozytywnego rozwiązania problemu
Osoba współuzależniona podejmuje wiele działań, które jej
zdaniem mają doprowadzić do poprawy sytuacji a jednak w
konsekwencji utrwalają i pogłębiają problem

48. Dzieci w rodzinach z problemem
alkoholowym
Różne formy zachowań agresywnych i represyjnych
rodziców, zaniedbywanie obowiązków opiekuńczych
i potrzeb dziecka, wywierają destruktywny wpływ na
zdrowie fizyczne i psychiczne dzieci oraz na proces
ich rozwoju.

49. Świetlice opiekuńczo – Świetlice
wychowawcze socjoterapeutyczne
Placówka wsparcia dziennego Specjalistyczna
placówka wsparcia dziennego
Organizacja czasu wolnego Sporządzenie diagnozy
Rozwój zainteresowań indywidualnej dziecka
Współpraca z rodzina Prowadzenie zajęć
Dożywianie socjoterapeutycznych
Rozpoznanie sytuacji dziecka Praca ze stałymi grupami
Prowadzenie dokumentacji Realizacja indywidualnych
Współpraca z innymi instytucjami programów rozwojowo -
terapeutycznych

50. PRZEMOC DOMOWA

51. CYKL PRZEMOCY W RODZINIE
Faza narastania napięcia
W tej fazie partner jest napięty i stale poirytowany, często
robi awantury, poniża partnerkę, prowokuje kłótnie, staje
się coraz bardziej niebezpieczny. Sprawia wrażenie, że nie
panuje nad swoim gniewem. Kobieta stara się jakoś
opanować sytuację - uspokaja go, spełnia zachcianki,
przeprasza. Niektóre kobiety w tej fazie mają różne
dolegliwości fizyczne, wpadają w apatię, tracą energię do
życia, lub stają się niespokojne i pobudliwe nerwowo. Jest
to wynik narastania napięcia, które po pewnym czasie
staje się nie do zniesienia. Zdarza się, że kobieta wywołuje
w końcu awanturę, żeby "mieć to już za sobą"·

52. Faza gwałtownej przemocy
W tej fazie partner staje się gwałtowny. Wpada w szał
i wyładowuje się. Eksplozję wywołuje zazwyczaj jakiś
drobiazg. Kobieta stara się zrobić wszystko, żeby go uspokoić
i ochronić siebie. Zazwyczaj, niezależnie od tego jak bardzo
się stara, wściekłość partnera narasta coraz bardziej.
Czuje się bezradna, bo ani przekonywanie sprawcy, ani bycie
miłą ani unikanie, ani bierne poddawanie się mu nie pomaga
i nie łagodzi jego gniewu. Po zakończeniu wybuchu
przemocy, kobieta jest w stanie szoku. Nie może uwierzyć, że
to się na prawdę stało. Odczuwa wstyd i przerażenie jest
oszołomiona. Staje się apatyczna, traci ochotę do życia,
odczuwa złość i bezradność.

53. Faza miodowego miesiąca
Gdy sprawca wyładował już swoją złość i wie że posunął się
za daleko nagle staje się inną osobą. Szczerze żałuje za to,
co zrobił, okazuje skruchę i obiecuje, że to się nigdy nie
powtórzy. Stara się znaleźć jakieś wytłumaczenie dla tego, co
zrobił i przekonuje ofiarę, że to był jednorazowy incydent.
Sprawca okazuje ciepło i miłość. Przynosi kwiaty, prezenty,
zachowuje się jakby przemoc nigdy nie miała miejsca. Dba o
ofiarę spędza z nią czas i utrzymuje bardzo satysfakcjonujące
kontakty seksualne. Ofiara zaczyna wierzyć w to, że partner
się zmienił, wbrew zdrowemu rozsądkowi, bo tego właśnie
pragną. Spełniają się jej marzenia o cudownej miłości,
odczuwa bliskość i zespolenie z partnerem. Życie we dwoje
wydaje się piękne i pełne nadziei.

54. Sytuacja psychologiczna ofiar przemocy
w rodzinie
Jedną z cech określającą ofiary przemocy w rodzinie jest
rozchwianie emocjonalne.
Często cierpią na różnego rodzaju zaburzenia emocjonalne,
charakteryzują je częste niezrozumiałe zmiany decyzji,
niepewność, nieuzasadnione reakcje lękowe, ciągłe
poczucie zagrożenia
Sprawiają wrażenie, że „same nie wiedza czego chcą”.
Często ich zachowanie bywa niezrozumiałe, irytujące,
zniechęcające do pomagania.

55. Pomoc ofiarom przemocy
 Zapewnienie bezpieczeństwa
 Pomoc psychologiczna/terapeutyczna
 Pomoc prawna
 Pomoc medyczna
 Wsparcie ze strony najbliższego otoczenia
 Wsparcie ze strony pracodawcy
 Wsparcie „duchowe”

56. Działania
profilaktyczne

57. Profilaktyka …..
... to działanie rozwijające i wspierające
zdolności do wszechstronnego,
konstruktywnego rozwoju we wszystkich
sferach życia, zapobiegające niepożądanym
zjawiskom w rozwoju i zachowaniu się ludzi

58. Profilaktyka to również
 Wspomaganie człowieka w różnym wieku w
radzeniu sobie z trudnościami zagrażającymi
prawidłowemu rozwojowi i zdrowemu życiu,
 To ograniczanie i likwidowanie czynników ryzyka,
które zaburzają prawidłowy rozwój i dezorganizują
zdrowy styl życia,
 To inicjowanie i wzmacnianie czynników
chroniących, które sprzyjają prawidłowemu
rozwojowi i zdrowemu życiu.

59. Profilaktyka
Podział Nowy podział
tradycyjny
Profilaktyka I  Promocja zdrowia psychicznego
stopnia  Profilaktyka uniwersalna
Profilaktyka II  Profilaktyka ukierunkowana na jednostki
stopnia lub grupy wysokiego ryzyka (selektywna)
 Profilaktyki ukierunkowana na jednostki
szczególnie zagrożone lub prezentujące
pierwsze symptomy zaburzeń (wskazująca)
Profilaktyka III  Leczenie i resocjalizacja
stopnia  Postępowanie po leczeniu: rehabilitacja,
zapobieganie nawrotom

60. Trzy poziomy profilaktyki
(Mrazek i Haggerty (red.) 1994)
Profilaktyka uniwersalna
dotyczy zapobiegania zagrożeniom o znacznym
stopniu rozpowszechnienia
Adresowana do wszystkich bez względu na
stopień ryzyka i występowania zachowań
problemowych oraz zaburzeń psychicznych

61. Profilaktyka selektywna
Działania adresowane do jednostek lub grup osób,
które są w wyższym niż przeciętnym stopniu
narażone (ze względu na swoją sytuację społeczną,
(
rodzinną czy deficyty funkcji poznawczych) na
zwiększone ryzyko niż przeciętne wystąpienia
problemów psychicznych i/lub zachowań
problemowych
 Młodzież z obszarów o wysokim wskaźniku bezrobocia
 Uczniowie szkół o złej renomie
 Uczniowie mający niskie osiągnięcia szkolne
 Dzieci i młodzież z rodzin w złej sytuacji materialnej

62. Profilaktyka wskazująca
Działania ukierunkowane na jednostki szczególnie
zagrożone rozwojem problemów związanych z
używaniem substancji psychoaktywnych z powodu
uwarunkowań biologicznych, psychologicznych czy
społecznych lub u których rozpoznano już pierwsze
symptomy zaburzeń
 Młodzież sięgająca po narkotyki
 Dzieci z rodzin z problemem alkoholowym
 Dzieci rodziców z zaburzeniami zdrowia psychicznego
 Młodociani przestępcy
 Z rozpoznaniem ADHD, zespołu Aspergera, itp.
 Doświadczająca przemocy, wykorzystywana seksualnie

63. Najczęstsze problemy związane z
realizacją działań profilaktycznych
 Realizacja programów przypadkowych, bez
diagnozy, określenia celów i efektów,
dostosowanych do grupy docelowej
 Realizacja programów o niesprawdzonej
skuteczności
 Realizacja profilaktyki poprzez prelekcje,
pogadanki, konkursy, teatry

64. Strategia profilaktyczna
to sposób postępowania, który ma na celu
redukowanie wpływu czynników ryzyka i lub
wzmacnianie czynników chroniących

65. Strategie wiodące:
 Rozwijanie umiejętności życiowych
 Edukacja normatywna
 Praca z rodzicami
 Budowanie więzi ze szkołą
 Wsparcie osób znaczących
Strategie uzupełniające:
 Edukacja (przekaz informacji)
 Alternatywy (zagospodarowanie czasu wolnego)
 Nauka odmawiania

66. Dobry program profilaktyczny
uwzględnia:
 Adekwatność do potrzeb
 Aktualną wiedzę teoretyczną
 Adekwatność metod
 Dobrą jakość realizacji
 Logikę celów, działań i rezultatów
 Dowody na skuteczność

67. STRATEGIE OGRANICZANIA
DOSTĘPNOŚCI ALKOHOLU

68. DEFINIOWANIE DOSTĘPNOŚCI ALKOHOLU
 Fizyczna – gęstość sieci sprzedaży
 Prawna – regulacje prawne dotyczące rynku
alkoholowego
 Ekonomiczna – system podatkowo – cenowy
 Społeczna – wzory konsumpcji alkoholu

69. CZYNNIKI WPŁYWAJĄCE NA DOSTĘPNOŚĆ
ALKOHOLU
 relacje pomiędzy ceną alkoholu a dochodami
ludności
 wielkość produkcji wewnętrznej oraz importu
 gęstość sieci sprzedaży, godziny otwarcia
 regulacje prawne w zakresie zasad sprzedaży
i konsumpcji

70. OBSZARY DZIAŁAŃ W ZAKRESIE OGRANICZANIA
DOSTĘPNOŚCI ALKOHOLU
 eliminowanie zjawiska sprzedaży alkoholu
osobom nieletnim
 odpowiedzialna sprzedaż alkoholu
 zmiany warunków dostępności (gęstość sieci,
lokalizacja, godziny otwarcia)
 ograniczenia w sferze reklamy i promocji
alkoholu
 edukacja

71. PRZYKŁADOWE DZIAŁANIA LOKALNE
 lokalne kampanie edukacyjne (dobrze wypromowane z
udziałem osób znaczących, lokalnych mediów)
 materiały edukacyjne (ulotki, broszury, plakaty, audycje,
filmy, gadżety)
 list do sprzedawców napojów alkoholowych (podpisany
przez osoby znaczące/młodych ludzi)
 uruchomienie telefonu interwencyjnego
 szkolenia sprzedawców napojów
alkoholowych

72. Współpraca

73. Działania instytucji/podmiotów
 działania wewnętrzne
 działania zewnętrzne

74. PODMIOTY DZIAŁAJACE W ZAKRESIE PROFILAKTYKI I
ROZWIĄZYWANIA PROBLEMÓW ALKOHOLOWYCH
Ośrodek Pomocy
Placówki Społecznej Prokuratura
Pomocy
Policja Społecznej
Sąd
Rejonowy
Miejsca
specjalistycznej
Pracodawcy
pomocy
URZĄD
GMINY
Placówki
Organizacje Lecznictwa
Odwykowego
pozarządowe
GMINNA KOMISJA
ROZWIĄZYWANIA
PROBLEMÓW
ALKOHOLOWYCH
Placówki
Podmioty prowadzące Ochrony
działalność edukacyjną Zdrowia
i badawczą
Kościoły
i Związki
Placówki Placówki Oświatowe Wyższe Uczelnie Wyznaniowe
Media
penitencjarne

75. SCHEMAT
PODMIOTY BEZPOŚREDNIO ZAANGAŻOWANE W POMOC
RODZINIE Z PROBLEMEM ALKOHOLOWYM
Pomoc Społeczna
Policja
Placówka Oświatowa Organizacja
pozarządowa
Placówka służby RODZINA Z Kościół /
zdrowia/ placówka PROBLEMEM inne związki
lecznictwa ALKOHOLOWYM wyznaniowe
odwykowego
Sąd/kuratorzy Prokuratura
Ośrodek Interwencji
Kryzysowej/Punkt Gminna komisja
Konsultacyjny rozwiązywania
bądź inna placówka tego problemów
rodzaju alkoholowych

76. SIEĆ MIEJSC I PROGRAMÓW POMOCY SYSTEMU PRZECIWDZIAŁANIA
PRZEMOCY W RODZINIE
Całodobowy
Punkty Telefon Zaufania Mieszkania
Informacyjno- Chronione
Konsultacyjne
Porady
Specjalistyczny Ośrodek Indywidualne
Wsparcia dla Ofiar dla Ofiar
Przemocy w Rodzinie Przemocy
w Rodzinie
RODZINA Z PROBLEMEM
PRZEMOCY DOMOWEJ
Dom dla matek z Grupy
Małoletnimi Dziećmi i Terapeutyczn
Kobiet w Ciąży e dla Ofiar
Przemocy
w Rodzinie
PODMIOTY
SYSTEMU
Bezpieczny Pokój
Przemocy
Program dla
Przesłuchań dla ofiar
Przesłuchań dla ofiar
Dzieci – Ofiar
Przemocy
Bezpieczny Pokój
Przemocy
Programy Korekcyjno-
Edukacyjne Dla Sprawców
Przemocy w Rodzinie
Świetlice
Socjoterapeutyczne Programy
Socjoterapeutyczne
Świetlice Socjoterapeutyczne
dla Dzieci

77. Najwięcej zależy od motywacji,
wiedzy i aktywności
poszczególnych osób
…. a procedury i środki
finansowe tylko ułatwiają
działanie

78. DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ
AGNIESZKA CZERKAWSKA