Het Nederlandse FRAX ® model. Presentatie van Dr. Frank de Vries op 5 oktober 2011 voor de Stichting IWO.

1. t S
h E
r ig RI
Het Nederlandse FRAX ® model
y V
p E
o
C .D
Stichting IWO – 5 oktober 2011
. F Dr Frank de Vries
R
Universiteit Utrecht, Pharmacoepidemiology
D
Maastricht UMC+, Clinical Pharmacy & Toxicology
1

2. Het Nederlandse FRAX ® model
t S
h E
1. Wat is het?
ig RI
2. Hoe werkt het?
r
y V
3. Verschillen met omliggende landen
p E
4. Voordelen / Nadelen
o
C .D
5. Effectiviteit van FRAX ®
6. Gebruiksadvies
F
7. Vragen
.
D R
2

3. Wat is FRAX ®
t S
 Wereld Gezondheids Organisatie
h E
ig RI
 Case-finding algoritme
r
 1e lijn
y V
p E
 Klinische risicofactoren
o
 10-jaars risico heup /
C .D
osteoporotische fracturen
. F
D R
3

4. Wat is FRAX ® niet
t S
 Gouden standaard
h E
ig RI
 Behandelrichtlijn
r
y V
o p E
C .D
. F
D R
4

5. Risicofactoren
t S
h E
 Leeftijd / geslacht
ig RI
 Body mass index
r
y V
 Eerdere fragility fractuur
p E
 Ouder met heup fractuur
o
C .D
 Roken / alcohol
 Glucocorticoiden
F
 Reumatoide artritis
.
R
 Secundaire osteoporose
5
D
 Optioneel: BMD femur hals

6. Hoe vind ik FRAX ®?
t S
h E
r ig RI
y V
p E
o
C .D
. F
D R
6

7. Wat is FRAX ®
t S
h E
r ig RI
y V
p E
o
C .D
. F
D R
7

8. Wat is FRAX ®
t S
h E
r ig RI
y V
p E
o
C .D
. F
D R
8

9. 9 cohort 11 cohort
studies Studies
t S
N=46000 N=230,000
h E
Poisson
ig RI
model
r
y V
o p E
Fractuur
indicenties
Mortaliteit
C .D
Per leeftijd
Per leeftijd geslacht
F
geslacht
R.
9
D FRAX ®

10. Nederland: ingrediënten
t S
h E
 Incidenties
ig RI
 Heupfractuur
r
y V
 Osteoporotische fractuur
p E
 Mortaliteits cijfers
o
C .D
. F
D R
10

11. Nederland: ingrediënten
t S
h E
Mortaliteits cijfers: van CBS
ig RI

Heupfractuur incidenties
r

y V
 Landelijke medische registratie
p E
 Probleem: niet verplicht (>2004)
2004
o
C .D
Jaar Ontbrekende records
1%
.
2005
F 3%
D R
2006
2007
11%
12%
11

12. t S
Incidenties heup fractuur
h E
ig RI
(per 10,000 inwoners)
r
300
y V
Incidentie / 10,000 personen
250
Mannen
p E
200
o
150
Vrouwen
C .D
100
50
0
F
52.5 57.5 62.5 67.5 72.5 77.5 82.5 87.5 92.5 97.5
R. Leeftijd (jaren)
12
D

13. Nederland: ingrediënten
t S
h E
 Incidenties osteoporotische fracturen
ig RI
 Probleem: onbekend
r
y V
 Imputatie mbv verhouding heup /
p E
osteoporotisch uit Malmo, Zweden
o
C .D
. F
D R
13

14. t S
Geimputeerde incidenties osteoporotisch
h E
ig RI
(per 10,000 inwoners)
r
500
y V
Incidentie / 10,000 personen
400 Mannen
p E
300
o
200
Vrouwen
C .D
100
0
F
52.5 57.5 62.5 67.5 72.5 77.5 82.5 87.5 92.5 97.5
R. Leeftijd (jaren)
14
D

15. Indicenties in omliggende landen:
 Belgie t S
h E
ig RI
 …
r
y V
o p E
C .D
. F
D R
15

16. Belgie vs NL
t S
h E
r ig RI
y V
p E
o
C .D
. F
D R
16

17. Nederland vs UK
t S
h E
r ig RI
y V
p E
o
C .D
. F
D R
17

18. Ervaren voor- & nadelen
t S
Voordelen Nadelen
h E
ig RI
Met of zonder BMD Met of zonder BMD
Eenvoudig r
y V Het kan eenvoudiger
o p E
Gebruik 1e lijn Geen vallen,
C .D botmarkers, etc
F
Update van modellen Modellen zijn oud
.
mogelijk
R
Onderdeel richtlijn Geen interventie advies
18
D

19. Ervaren voor- & nadelen
t S
Voordelen Nadelen
h E
ig RI
Wereldwijde validatie Niet voor alle landen
r
y V
Veel risicofactoren Veel risicofactoren
o
aanwezig
p E afwezig
C .D
 Meer in: Kanis et al. Osteopor Int 2011
22:2395-2411
. F
D R
19

20. Belangrijke risicofactoren die
onvoldoende gekwantificeerd worden
t S
h E
 Historie van
r ig RI
 Meerdere fragility fracturen
y V
 Heupfractuur
p E
 Morfometrische wervelfractuur
o
 Ernst reumatoide artritis
C .D
 Familie historie fracturen
F
 Cumulatieve blootstelling aan
.
 Roken
R
 Alcohol
D
 Glucocorticoiden
20

21. UK FRAX ® en dagdosis glucocorticoiden:
voorbeeld heupfracturen
t S
h E
ig RI
Laag: <2,5 mg
r
prednison
y V
p E
Midden: 2,5-7,5
o
prednison
C .D
Hoog: 7,5 mg
prednison
. F
D R Kanis et al. Osteoporos
Int. 2011;22(3):809-16.
21

22. Belangrijke risicofactoren die mogelijk
onvoldoende gekwantificeerd worden:
 Vallen t S
h E
ig RI
 Huidige risicofactoren bevatten deel vallen
r
y V
 Vallen vaak onvoldoende gekwantificeerd
p E
 Interventie bisfosfonaten bij vallers resulteert
o
niet in afname fractuurrisico.
C .D
 Pragmatisch advies:
 veel vallen à onderschatting FRAX ® score
F
 weinig vallen à overschatting FRAX ® score
R.
22
D

23. Belangrijke risicofactoren die mogelijk
onvoldoende gekwantificeerd worden:
t S
h E
 Secundaire osteoporose
ig RI
 80 oorzaken
r
y V
 Deel met fractuurrisico geassocieerd
p E
 COPD
o
 Parkinson
C .D
 Herseninfarct
 Bechterew
F
 Chemotherapie bij borstkanker
.
 Aromatase remmers
R
 Orgaan transplantaties
D
 Inflammatoire darmziekten
23

24. Belangrijke risicofactoren die mogelijk
onvoldoende gekwantificeerd worden:
t S
 Botmineraal dichtheid
h E
 Lumbar spine:
ig RI
 Vuistregel indien groot verschil tussen
r
heuphals wen wervel:
y V
 Stel: Canadese 70-jarige vrouw, BMI 22,
p E
moeder heup #, T-score -2,2 SD
o
heuphals
C .D
 19% 10-jaars risico op een oseoporotische
fractuur
F
 T-score -3,5 SD wervelkolom:
R.
 Ca. 10% relative verhoging per SD
verschil tussen heuphals – wervel
24
D
Leslie et al. J Bone Miner Res 2007;22:476

25. Ook nog belangrijk
t S
h E
 FRAX niet gebruiken bij iemand die al
ig RI
behandeld wordt met botbeschermers
r
(overschatting effect)
y V
p E
 Etniciteit land van herkomst
o
 Tijd - trends
C .D
. F
D R
25

26. Effectiviteit van FRAX ®
t S
h E
 NL: SALT studie (VUMC)
ig RI
 UK: SCOOP trial – scoopstudy.ac.uk
r
y V
p E
 Verbeteringen NL:
o
 Fractuur incidenties (m.n. osteoporotische )
C .D
 Uitbreiding CNS medicatie (PREFRAC)
. F
D R
26

27. Conclusie
t S
h E
Beschrijving van NL FRAX ® model
ig RI

Gevalideerde risicofactoren
r

y V
 Platform, geen gouden standaard
p E
 Nog geen bewezen effectiviteit

o
Wees bewust van alle voor- en nadelen,
C .D
en vuistregels voor bijschatting :
 Klinische handleiding FRAX:
F
Kanis et al. Osteopor Int 2011 22:2395
.
D R
27

28. Hartelijk dank
t S
h E
f.devries@uu.nl
r ig RI
y V
p E
o
C .D
. F
D R
28