Ανακοίνωση σε συνέδριο της Κομοτηνής

1. Λογοτεχνία και… fun-τασία
1

2. • «Eίχα πολλούς φίλους Τούρκους. Ήξερα και
Τουρκικά. Τα καταλάβαινα όλα, αλλά δεν
μπορούσα να τα μιλήσω. Τα παιδιά με πίεζαν να
μιλήσω στη γλώσσα τους. Προσπαθούσα αλλά
δεν τα κατάφερνα και γελούσαν.
‘ Γιατί δεν με μαθαίνετε εσείς Τουρκικά;’ είπα μια
μέρα.
‘ Να σε μάθουμε’ απάντησαν πρόθυμα».
«Το γραμματοκιβώτιο» Στέλλας Βλαχοπούλου
2

3. • «Ο Σουλτάν έχει πολλούς φίλους Έλληνες.
Ξέρει και Ελληνικά. Τα καταλαβαίνει όλα,
αλλά δεν μπορεί να μιλήσει. Οι δάσκαλοι
τον πιέζουν να μιλήσει στη γλώσσα τους.
Προσπαθεί αλλά νομίζει ότι δεν τα
καταφέρνει και οι άλλοι γελούν.
‘Γιατί δεν τον μαθαίνετε εσείς Ελληνικά;’
μου σιγοψιθύρισε
‘ Να του μάθω’ απάντησα πρόθυμα.
3

4. Φάσεις Διδασκαλίας Ενότητας:
«Η περιπέτεια της ενηλικίωσης»
4
• 1η : Πριν την ανάγνωση:
- Προβολή εφηβικής ταινίας:
«Angus Thongs and Perfect Snogging»
- Οργάνωση σταθερών ομάδων εργασίας

5. • 2η : Ανάγνωση
- υποσενάριο α’ : σχέσεις εφήβων με το άλλο φύλο
«Το κοτσύφι κι εγώ» Αντρέ Πωλ Φουρνιέ || «Τα δελφινάκια του Αμβρακικού» Ντίνου Δημόπουλου, κ.α.
- υποσενάριο β’: σχέσεις εφήβων με τους ενήλικες (γονείς και
5
εκπαιδευτικούς) και τους συνομηλίκους τους.
« Το ημερολόγιο της Άννας Φρανκ» || «Το γραμματοκιβώτιο» Στέλλας Βλαχοπούλου, κ.α.
- υποσενάριο γ’: προσαρμόσιμο ανάλογα με τα βιβλία της σχολικής
βιβλιοθήκης: σχέσεις εφήβων με τη μητρότητα και με διάφορα
φαινόμενα κοινωνικής παθογένειας, όπως τα ναρκωτικά και το
αλκοόλ. «Βιάζομαι να μεγαλώσω» της Μπριζίτ Σμάντια || « Στο Γυμνάσιο» της Βούλας
Μάστορη, κ.α.
- υποσενάριο δ’: ανάγνωση ολόκληρου λογοτεχνικού βιβλίου :
«Το ψέμα» της Ζωρζ Σαρή

6. • 3η :Μετά την ανάγνωση
- project μαθητών:
• Επιλογή τραγουδιών που αναφέρονται στην εφηβεία:
6
http://www.stixoi.info/
• Καταγραφή στίχων.
• Ηχογράφηση στίχων: you tube.
• Κυκλοφορία και παρουσίαση cd
στο σχολείο.

7. «Το κοτσύφι μου κι εγώ»
7
Αντρέ Πωλ Φουρνιέ
1ο ‘παιχνίδι’: « μέσα στο κείμενο – έξω από το κείμενο»
- α’ ανάγνωση ολόκληρου του αποσπάσματος από τον διδάσκοντα
- β’ ανάγνωση, δραματοποιημένη, από τους μαθητές
- δραματοποίηση με την τεχνική της παγωμένης εικόνας

8. 2ο ‘παιχνίδι’: « μέσα στο κείμενο – έξω από το κείμενο»
- ερωτήσεις ολικής εστίασης
(ερωτήσεις η απάντηση των οποίων αποτελεί τη νοηματική απόδοση όλου του αποσπάσματος):
• Τι ονειρευόταν ο Πιερ και τι τον ξύπνησε;
• Τι παράξενο αντιλήφθηκε ο Πιερ μόλις ξύπνησε μέσα στη νύχτα;
• Τι τρόμαξε αρχικά τον Πιερ;
• Τι έκανε στη συνέχεια τον Πιερ να γελάσει;
• Πώς δικαιολογεί ο πατέρας στον Πιερ το γεγονός ότι δεν έχει κοιμηθεί ο ίδιος ακόμη;
• Γιατί ο Πιερ δεν πιστεύει τη δικαιολογία του πατέρα του;
• Με ποια λέξη του πατέρα του εντυπωσιάζεται ο Πιερ και πώς αντιδρά;
• Γιατί ο Πιερ θεωρεί τον πατέρα του «μάγο» και «γίγαντα»;
• Γιατί στο τέλος ο Πιερ νιώθει απογοητευμένος;
8

9. - ερωτήσεις παρατηρητικότητας, κριτικής και συνθετικής σκέψης:
• Πώς ονόμασε το πουλί του ο Πιερ και γιατί;
[ αναφέρεται το όνομα «Τσιουτσής»]
• Ο Πιερ έχει δικό του δωμάτιο;
[ αναφέρεται μόνο η λέξη «σαλόνι»]
• Ποια σχέση φαίνεται να έχει ο Πιερ με το Φεντερίκ;
[ αναφέρεται η έκφραση: « Ο χοντρο- Φεντερίκ θα σκάσει !]
• Με ποια φράση του κειμένου ταιριάζει η γνωστή φράση των αρχαίων
9
φιλοσόφων: «ουδέν κακόν αμιγές καλού»;
[αναφέρεται η φράση « - Αν δεν είχα σπάσει το πόδι μου , ποτέ δεν θα το έπαιρνα είδηση (πατέρα ότι
για επτά ολόκληρα χρόνια διάβαζες κάθε βράδυ για το διδακτορικό σου)»
• Να περιγράψεις τη διατριβή του μπαμπά του Πιερ: θέμα - μέγεθος - διάρκεια
συγγραφής- τρόπος παρουσίασης.
• Ο Πιερ συμπαραστέκεται τον πατέρα του με τρεις τρόπους. Να τους εντοπίσεις.
• Ποιες άλλες θυσίες μπορούν να κάνουν οι γονείς για το καλό όλης της
οικογένειας, κάποιες φορές χωρίς καν να το γνωρίζουν τα παιδιά τους;

10. - παιχνίδι παρατηρητικότητας - μνήμης - φαντασίας:
• Πόσο μεγάλο είναι το κρεβάτι του Πιερ ;
« Τώρα να ΄μαι πάλι ξυπνητός στο στενό κρεβάτι μου»
• Τι χρώμα έχει η επιγραφή του καφενείου;
« Στο σαλόνι φέγγει τη νύχτα, όχι συνέχεια όμως, γιατί η απέναντι κόκκινη επιγραφή του καφενείου
ανάβει και σβήνει»
• Ο δρόμος που περνάει έξω από το σπίτι του Πιερ είναι παράλληλος με το σπίτι του ή
10
κάθετος σ΄ αυτό;
« Και τα φώτα του δρόμου κάνουν πάνω στο ταβάνι κάτι φωτεινές λουρίδες ανάμεσα από τις γρίλιες».
• Τι υπάρχει πάνω στο τραπέζι που κάθεται ο πατέρας;
«Τι κάνει εκεί νυχτιάτικα; Έχει στρώσει πάνω στο τραπέζι ένα σωρό χαρτιά και τετράδια»
• Πού κοιμάται το κοτσύφι;
«Ο Τσιουτσής στην καρέκλα του μισοκοιμάται»
• Πόσο χρονών είναι τώρα ο Πιερ;
- Πόσο έκανες να τη γράψεις (τη διατριβή);
- Την ετοιμάζω εδώ και επτά χρόνια.
Μου κόπηκε η ανάσα. Θα ήμουνα πέντε, όχι τεσσεράμισι χρονών όταν άρχισε (άρα 7+ 4,5= 11,5)
• Τι ώρα φεύγει το τελευταίο βραδινό τρένο από την Κολόμπ;
« Όμως αγαπητέ μου Πιερ, πρέπει να κοιμηθούμε τώρα, πήγε μία η ώρα»…. «Το τελευταίο τρένο φεύγει
μουγκρίζοντας…»

11. «Το αλφαβητάρι των άστρων που συλλαβίζεις
όπως το φέρει ο κόπος της τελειωμένης μέρας
και βγάζεις άλλα νοήματα κι άλλες ελπίδες,
πιο καθαρά μπορείς να το διαβάσεις».
Σεφέρης, Ημερολόγιο Καταστρώματος Β’, Τελευταίος Σταθμός
11