Nguyễn Thành Vân

1. MƯỜI HỘI CHỨNG CHÍNH TRONG
THẬN HỌC
NGUYỄN THÀNH TÂM
BỘ MÔN NỘI – ĐHYD TP HỒ CHÍ MINH

2. NỘI DUNG
 Giới thiệu
 Tiêu chuẩn chẩn đoán

3. GIỚI THIỆU
1. Hội chứng thận hư
2. Viêm thận cấp
3. Nhiễm trùng tiểu
4. Khiếm khuyết ống thận
5. Bất thường nước tiểu không triệu chứng
6. Sỏi niệu
7. Tăng huyết áp
8. Tắc nghẽn đường tiểu
9. Suy thận cấp
10. Suy thận mạn

4. GIỚI THIỆU
8 HỘI CHỨNG TỔN THƯƠNG
1. Hội chứng thận hư
2. Viêm thận cấp
3. Nhiễm trùng tiểu
4. Khiếm khuyết ống thận
5. Bất thường nước tiểu không triệu chứng
6. Sỏi niệu
7. Tăng huyết áp
8. Tắc nghẽn đường tiểu

5. GIỚI THIỆU
2 HỘI CHỨNG CHỨC NĂNG
1. Suy thận cấp
2. Suy thận mạn

6. HỘI CHỨNG THẬN HƯ
TIÊU CHUẨN CHẨN ĐOÁN
 Đạm niệu 24h > 3,5 g/1,73m2 da
 Protid máu toàn phần < 60 g/l
 Albumin máu < 30 g/l
 Lipid máu toàn phần > 800 mg/dl

7. HỘI CHỨNG THẬN HƯ
 Công thức Monsteller tính diện tích da
 Hiệu chỉnh đạm niệu 24h theo diện tích da
 Giả sử kết quả phòng thí nghiệm trả về là 3,3 gam
 Diện tích da là 1,4 m2
 Hiệu chỉnh: (3,3x1,73)/1,4
 Kết luận: đạm niệu 24h = 4,07 gam/1,73m2 da

8. HỘI CHỨNG VIÊM THẬN CẤP
TIÊU CHUẨN CHẨN ĐOÁN
 Tiểu máu nguồn gốc cầu thận
 Hội chứng suy thận cấp

9. HỘI CHỨNG VIÊM THẬN CẤP
TIỂU MÁU NGUỒN GỐC CẦU THẬN
 Soi hình dạng hồng cầu nước tiểu dưới kính hiển vi:
 Hồng cầu biến dạng, đa dạng, chiếm trên 75%.
 Có trụ hồng cầu

10. Hồng cầu (do bệnh cầu
thận): hầu hết biến dạng
méo mó = DYSMORPHIC
Hồng cầu (do bệnh đường dẫn
tiểu): hình dạng bình thường =
MONOMORPHIC

11. Trụ hồng cầu, bình thường (-)
Chứng tỏ có viêm thận cấp

12. HỘI CHỨNG NHIỄM TRÙNG TIỂU
 Nhiễm trùng tiểu trên:
 Thận (viêm đài bể thận)
 Tuyến tiền liệt (viêm tuyến tiền liệt)
 Nhiễm trùng tiểu dưới
 Bàng quang (viêm bàng quang)
 Niệu đạo (viêm niệu đạo)

13. HỘI CHỨNG NHIỄM TRÙNG TIỂU
TIÊU CHUẨN CHẨN ĐOÁN
 Viêm đài bể thận cấp
 Sốt cao, lạnh run
 Đau hông lưng
 Rung thận (+)
 Viêm tuyến tiền liệt
 Sốt cao lạnh run
 Đau dưới thắt lưng, đau vùng tầng sinh môn
 Tiểu lắt nhắt, tiểu buốt
 Thăm trực tràng: không nên làm

14. HỘI CHỨNG NHIỄM TRÙNG TIỂU
TIÊU CHUẨN CHẨN ĐOÁN
 Nhiễm trùng tiểu dưới:
Cấy nước tiểu giữa dòng được > 105 khúm vi khuẩn/ml,
một loại vi khuẩn duy nhất

15. HỘI CHỨNG BẤT THƯỜNG NƯỚC TIỂU
KHÔNG TRIỆU CHỨNG
 Tiểu máu đơn độc
 Tiểu đạm đơn độc
 Tiểu bạch cầu vô khuẩn

16. HỘI CHỨNG BẤT THƯỜNG NƯỚC TIỂU
KHÔNG TRIỆU CHỨNG
 Tiểu máu đơn độc
 Định nghĩa: tiểu máu không kèm tiểu đạm, tăng huyết áp,
nhiễm trùng tiểu, suy thận
 Gồm 2 loại: tiểu máu nguồn gốc cầu thận, tiểu máu từ đường
dẫn tiểu

17. HỘI CHỨNG BẤT THƯỜNG NƯỚC TIỂU
KHÔNG TRIỆU CHỨNG
 Tiểu đạm đơn độc
 Định nghĩa: tiểu đạm không kèm tiểu máu, tăng huyết áp,
nhiễm trùng tiểu, suy thận
 Gồm 2 loại: tiểu đạm tư thế lành tính, tiểu đạm bệnh lý
 Chú ý trường hợp tiểu đạm thoáng qua do sốt, nhiễm trùng,
đợt suy tim cấp

18. HỘI CHỨNG BẤT THƯỜNG NƯỚC TIỂU
KHÔNG TRIỆU CHỨNG
 Tiểu bạch cầu vô khuẩn
 Định nghĩa: tiểu bạch cầu nhưng cấy nước tiểu 3 lần âm tính
 Nguyên nhân
 Vi trùng: dùng kháng sinh trước khi cấy, vi trùng lao,
Chlamydia, Mycoplasma, Ureplasma
 Vật lý: xạ trị ung thư gây viêm bàng quang
 Hóa học: cyclophosphamide
 Sinh học: ung thư bàng quang

19. HỘI CHỨNG KHIẾM KHUYẾT ỐNG THẬN
 Khiếm khuyết về chức năng:
 Hội chứng Fanconi
 Toan huyết ống thận
 Đái tháo nhạt do thận
 Khiếm khuyết về cấu trúc
 Bệnh thận đa nang

20. HỘI CHỨNG KHIẾM KHUYẾT ỐNG THẬN
THẬN ĐA NANG
 Suythaänmaïngiaiñoaïncuoái:50-60tuoåi
 Ganñanang:80%
 Taênghuyeátaùp:xuaáthieänsôùmtöønieânthieáu.
 Tieåumaùuñaïitheå hoaëcvitheåtrong60%,ñaëcbieätsauchôitheå
thao.
 Phìnhñoängmaïchnaõo(8%),taêngnguycôneáugiañìnhcoùtieàn
caên.

21. HỘI CHỨNG KHIẾM KHUYẾT ỐNG THẬN
THẬN ĐA NANG
 Suythaänmaïngiaiñoaïncuoái:50-60tuoåi
 Ganñanang:80%
 Taênghuyeátaùp:xuaáthieänsôùmtöønieânthieáu.
 Tieåumaùuñaïitheå hoaëcvitheå trong60%,ñaëcbieätsauchôitheå
thao.
 Phìnhñoängmaïchnaõo(8%),taêngnguycôneáugiañìnhcoùtieàn
caên.

22.  Phaùthieänbaèngsieâuaâm, CT scan,MRI
 Chaånñoaùnneáucoùítnhaát:
 2 nang treân moätthaän hoaëchai thaän treânbn 30 tuoåi
 2 nang moãithaän treân bn 30-59 tuoåi
 4 nang moãithaän treân bn ≥60 tuoåi
 Chaånñoaùnphaânbieätvôùicaùcnguyeânnhaântaïonangkhaùc
HỘI CHỨNG KHIẾM KHUYẾT ỐNG THẬN
THẬN ĐA NANG

23. HỘI CHỨNG SỎI NIỆU
TIÊU CHUẨN CHẨN ĐOÁN
 Nhìn thấy sỏi qua:
 Tiểu ra sỏi
 Phẫu thuật
 Nội soi
 Hình ảnh học: siêu âm, CT

24. HỘI CHỨNG TĂNG HUYẾT ÁP
TIÊU CHUẨN CHẨN ĐOÁN
Huyết áp ≥ 140 và/hoặc 90 mmHg

25. HỘI CHỨNG TẮC NGHẼN ĐƯỜNG TIỂU
TIÊU CHUẨN CHẨN ĐOÁN
 Hội chứng tắc nghẽn đường tiểu trên:
 Thận ứ nước (trên siêu âm)
 Tắc nghẽn cấp: cơn đau quặn thận
 Tắc nghẽn mạn: thường không triệu chứng

26. HỘI CHỨNG TẮC NGHẼN ĐƯỜNG TIỂU
TIÊU CHUẨN CHẨN ĐOÁN
 Hội chứng tắc nghẽn đường tiểu dưới:
 Cấp: còn gọi là bí tiểu cấp
 Mạn: còn gọi là bí tiểu mạn
 Cấp trên nền mạn

27. HỘI CHỨNG TẮC NGHẼN ĐƯỜNG TIỂU
TIÊU CHUẨN CHẨN ĐOÁN
 Hội chứng tắc nghẽn đường tiểu dưới cấp:
 Đột ngột không tiểu được
 Bệnh nhân đau tức dữ dội hạ vị, rặn tiểu không được
 Cầu bàng quang (+)

28. HỘI CHỨNG TẮC NGHẼN ĐƯỜNG TIỂU
TIÊU CHUẨN CHẨN ĐOÁN
 Hội chứng tắc nghẽn đường tiểu dưới mạn:
 Chậm khởi phát dòng nước tiểu
 Dòng nước tiểu yếu
 Tiểu phải rặn
 Dòng nước tiểu lúc mạnh lúc yếu
 Tiểu nhỏ giọt lúc kết thúc
 Cảm giác tiểu không hết

29. HỘI CHỨNG SUY THẬN CẤP
TIÊU CHUẨN CHẨN ĐOÁN
 Độ lọc cầu thận giảm trong vòng vài giờ đến vài ngày
 Thực hành: hai creatinin đo cách nhau vài giờ hoặc vài ngày, cái
sau cao hơn cái trước
 Độ lọc cầu thận có thể phục hồi hoàn toàn hoặc một phần

30. HỘI CHỨNG SUY THẬN MẠN
TIÊU CHUẨN CHẨN ĐOÁN
 Độ lọc cầu thận giảm từ từ trong nhiều tháng
 Thực hành: hai creatinin đo cách nhau ít nhất 3 tháng đều tăng
 Không phục hồi chức năng thận