δράμα και θέατρο στην κλασική Αθήνα
•Als PPTX, PDF herunterladen•
0 gefällt mir•1,665 views
Ερευνητική εργασία (τέχνημα)
Empfohlen
Weitere ähnliche Inhalte
Was ist angesagt?
Was ist angesagt? (20)
Andere mochten auch
Andere mochten auch (20)
Ähnlich wie δράμα και θέατρο στην κλασική Αθήνα
Ähnlich wie δράμα και θέατρο στην κλασική Αθήνα (20)
Mehr von Dimitri Kokkonis
Mehr von Dimitri Kokkonis (20)
Kürzlich hochgeladen
Kürzlich hochgeladen (20)
δράμα και θέατρο στην κλασική Αθήνα
- 1. ΔΡΑΜΑ ΚΑΙ ΘΕΑΤΡΟ ΣΤΗΝ ΚΛΑΣΙΚΗ ΑΘΗΝΑ Ερευνητική εργασία 2010- 2011, Α΄τετράμηνο
- 3. 1.1 ΓΕΝΕΗ ΚΑΙ ΕΞΕΛΙΞΗ: Δικφραμβοσ • Ο διθφραμβοσ άρχιςε ωσ • Θεωρείται ότι θ ιδζα του λυρικό άςμα που αναφερόταν Ακθναίου Θζςπιδοσ από τον ςτθ γζννθςθ του Διονφςου. διμο τθσ Ικαρίασ, να • Εξελίχκθκε ςε ςφνκετο λυρικό αποςπάςει ζναν από το και χορευτικό είδοσ. ςφνολο των χορευτϊν και να • Ο Ηρόδοτοσ κεωροφςε πατζρα του δϊςει να απαγγείλει του εξελιγμζνου διθυράμβου μερικοφσ ςτίχουσ, ςτουσ τον Αρίωνα: ο ποιθτισ που οποίουσ να απαντά ο παρουςίαςε για πρϊτθ φορά χορόσ, είναι θ απαρχι του χοροφσ Σειληνϊν που ζψαλλαν δράματοσ, όπωσ περίπου το άςματα και Χόρευαν. γνωρίηουμε από τον Αιςχφλο. • Αυτά τα ςτοιχεία του δικυράμβου, λυρικό άςμα και χορόσ, τα αναγνωρίηουμε και ςτισ γιορτζσ που γίνονταν προσ τιμιν του κεοφ Διονφςου, τα Διονφςια.
- 4. 1.1 ΓΕΝΕΗ ΚΑΙ ΕΞΕΛΙΞΗ: Δικφραμβοσ • DFNBFGKUF Θεωρείται ότι θ ιδζα του Ακθναίου Θζςπιδοσ από τον διμο τθσ Ικαρίασ, να αποςπάςει ζναν από το ςφνολο των χορευτϊν και να του δϊςει να απαγγείλει μερικοφσ ςτίχουσ, ςτουσ οποίουσ να απαντά ο χορόσ, είναι θ απαρχι του δράματοσ, όπωσ περίπου το γνωρίηουμε από τον Αιςχφλο. ΔΙΘΥΑΜΒΟΣ
- 5. 1.2 ΓΕΝΕΗ ΚΑΙ ΕΞΕΛΙΞΗ: Η λατρεία του Διονφςου ςτθν Αττικι • Σο δράμα αναπτφχκθκε και εξελίχκθκε ςτθν Αττικι ςτο πλαίςιο τθσ λατρείασ του Διονφςου. • Παραςτάςεισ γίνονταν μόνο κατά τισ τζςςερισ εορτζσ του Διονφςου: 1) Κατ’ αγρούσ Διονύςια (μζςα Δεκεμβρίου- Ιανουαρίου), 2) Λήναια (μζςα Ιανουαρίου- Φεβρουαρίου), 3) Ανκεςτιρια (μζςα Φεβρουαρίου-μζςα Μαρτίου) 4) Εν άςτει Διονύςια κατά τον μινα Ελαφθβολιώνα (μζςα Μαρτίου- μζςα Απριλίου). • Οι εορταςμοί διαρκοφςαν 4 θμζρεσ. • ’αυτζσ τισ γιορτζσ ανοίγονταν τα δοχεία με το νζο κραςί, και γινόταν διαγωνιςμοί οινοποςίασ, άςματοσ και χοροφ. • Οι νικθτζσ ζπαιρναν ζνα ςτεφάνι από κιςςό και ζνα αςκί γεμάτο κραςί.
- 6. 1.2 ΓΕΝΕΗ ΚΑΙ ΕΞΕΛΙΞΗ: Η λατρεία του Διονφςου ςτθν Αττικι • Κατά τθν διάρκεια τουσ ετελοφντο ποικίλα δρϊμενα, μεταξφ άλλων δικφραμβοι. Για πολλά τιμοφςαν οι αρχαίοι τον Διόνυςο: ζφερνε ςτουσ ανκρϊπουσ τον ενκουςιαςμό (δθλαδι, τθν παρουςία του κεοφ εντόσ του ανκρϊπου) και τθν ζκςταςθ, δθλαδι τθν ζξοδο του ανκρϊπου από τον εαυτό του, ϊςτε να προςεγγίςει ανϊτερθσ τάξθσ αλικειεσ, και να κακαρκεί από πάκθ. Οίνοσ, άςμα, χορόσ και μάςκα (προςωπείον) ιςαν τα μζςα για τθν προςζγγιςθ του Διονφςου. Κατά τθν κλαςικι εποχι δραματικζσ παραςτάςεισ γίνονταν ςτα Κατ’Αγροφσ και ςτα Εν άςτει Διονφςια. Για τισ δραματικζσ παραςτάςεισ των Κατ’Αγροφσ Διονυςίων
- 7. 1.3 ΓΕΝΕΗ ΚΑΙ ΕΞΕΛΙΞΗ: Ο χώροσ • Ο ςχθματιςμόσ του χοροφ ιταν κυκλικόσ ςτον διθφραμβο αλλά τετράγωνοσ ςτο δράμα. • Ο χορόσ αποτελοφταν από χορευτζσ, οι οποίοι χόρευαν κυκλικά με ςυγκεκριμζνο ςχθματιςμό, ενϊ τραγουδοφςαν.
- 8. 1.3 ΓΕΝΕΗ ΚΑΙ ΕΞΕΛΙΞΗ: Ο χώροσ ΕΞΕΛΙΞΗ ΤΟΥ ΧΩΟΥ ΤΩΝ ΔΑΜΑΤΙΚΩΝ ΡΑΑΣΤΑΣΕΩΝ
- 9. 1.4 ΓΕΝΕΗ ΚΑΙ ΕΞΕΛΙΞΗ: Οι υποκριταί • Οι υποκριτζσ πρζπει να είχαν αναπτφξει πολφ τθν τζχνθ τθσ φωνισ, διότι τουσ γυναικείουσ ρόλουσ υποδφονταν άνδρεσ. Επίςθσ, ζπρεπε να ζχουν αναπτφξει πολφ τθν υποκριτικι τζχνθ των κινιςεων του ςϊματοσ, μιασ και το πρόςωπο, λόγω του προςωπείου, δεν ςυμμετείχε ςτθν υπόκριςθ. Υπιρχε μια διάκριςθ ανάμεςα ςτουσ τραγικοφσ και ςτουσ κωμικοφσ υποκριτζσ.
- 10. 1.5 ΓΕΝΕΗ ΚΑΙ ΕΞΕΛΙΞΗ: Η ενδυμαςία Η ενδυμαςία ιταν ςθμαντικι ςτθν παράςταςθ. Τα ροφχα των θκοποιϊν ιταν φτιαγμζνα από υφάςματα ςτολιςμζνα με φιγοφρεσ και γεωμετρικά ςχζδια. Ιδιαίτερα ο Αιςχφλοσ ζντυςε τουσ υποκριτζσ του με πολυτελι και μεγαλοπρεπι ενδφματα. Πλοι φοροφςαν προςωπεία με τυποποιθμζνεσ εκφράςεισ, που ςτερεϊνονταν ςε όλο το κεφάλι και ζφεραν μεγάλα ανοίγματα για το ςτόμα του θκοποιοφ. Στο επάνω μζροσ των προςωπείων ςτερεϊνονταν περοφκεσ. Οι κωμικοί υποκριτζσ πάλι, για να δθμιουργοφν μεγαλφτερθ Οι τραγικοί υποκριτζσ φοροφςαν ιλαρότθτα, φοφςκωναν τθν κοθόρνουσ (υποδιματα με κοιλιά τουσ με χοντρά πζλματα) για να παραγεμίςματα, και φοροφςαν φαίνονται υψθλότεροι. εμβάδεσ (κετςεδζνια υποδιματα).
- 11. 1.5 ΓΕΝΕΗ ΚΑΙ ΕΞΕΛΙΞΗ: Η ενδυμαςία ΡΑΑΔΕΙΓΜΑ ΕΝΔΥΜΑΣΙΑΣ ΑΡΟ ΑΝΑΡΑΑΣΤΑΣΗ ΑΧΑΙΟΥ ΔΑΜΑΤΟΣ
- 12. 2.7 ΚΛΑΙΚΗ ΕΠΟΧΗ: Αφορμζσ Το δράμα γεννικθκε ςτο πλαίςιο τθσ λατρείασ του Διονφςου, ςτισ ετιςιεσ γιορτζσ προσ τιμι του. Στθν πόλθ –κράτοσ των Ακθνϊν, οι δφο ςθμαντικότερεσ γιορτζσ του Διονφςου ιταν τα Κατ’ Αγροφσ και τα Εν Άςτει Διονφςια. Το δράμα απζκτθςε το χωριςμό ςε τραγωδία-κωμωδία-ςατυρικό δράμα, ςτουσ ετιςιουσ δραματικοφσ αγϊνεσ των Εν Άςτει Διονυςίων. Από τον 4ο αι. και εξισ, όλοσ ο ελλθνικόσ κόςμοσ αγκαλιάηει τθν ακθναϊκι εκδοχι των δραματικϊν παραςτάςεων προσ τιμιν του Διονφςου. τουσ οποίουσ γνωρίηουμε, από φιλολογικζσ ι αρχαιολογικζσ μαρτυρίεσ, ότι απζκτθςαν ςε κάποια ςτιγμι λίκινα κζατρα. Σε τζτοιουσ χϊρουσ ι λίκινα κζατρα κα λάμβαναν χϊρα δραματικζσ παραςτάςεισ κατά τθν περίοδο των ΚατϋΑγροφσ Διονυςίων.
- 13. 2.8 ΚΛΑΙΚΗ ΕΠΟΧΗ: Χώροι παράςταςθσ Οι αρχαιότερεσ δραματικζσ παραςτάςεισ γίνονταν ςτθν αρχαία Αγορά του άςτεωσ τθσ Ακινασ. Οι αρχαιολόγοι βεβαιϊνουν ότι θ αρχαιότερθ διαμόρφωςθ κεατροειδοφσ χϊρου ςτθν νότια πλαγιά τθσ Ακρόπολθσ γφρω ςτο 500 π.Χ. Ράντωσ, εκτόσ από το άςτυ, κεατροειδείσ χϊροι υπιρχαν ςε αρκετοφσ διμουσ τθσ πόλεωσ-κράτουσ: Ελευκερζσ, Αχαρνζσ, Τράχωνεσ (Άλιμοσ), Αιξωνι, Ικαρία, Θορικόσ είναι μερικοί από τουσ διμουσ για τουσ οποίουσ γνωρίηουμε, από φιλολογικζσ ι αρχαιολογικζσ μαρτυρίεσ, ότι απζκτθςαν ςε κάποια ςτιγμι λίκινα κζατρα. Σε τζτοιουσ χϊρουσ ι λίκινα κζατρα κα λάμβαναν χϊρα δραματικζσ παραςτάςεισ κατά τθν περίοδο των ΚατϋΑγροφσ Διονυςίων.
- 14. 2.9 ΚΛΑΙΚΗ ΕΠΟΧΗ: Μείηονα κζατρα Μερικά από τα αρχαιότερα ςωηόμενα κζατρα ςτον ελλαδικό χϊρο είναι: 1) Το κζατρο του 2) Το κζατρο τθσ Διονφςου, ςτθν νότια κλιτφ Ερζτριασ, χτίςτθκε κατά τθν τθσ Ακρόπολθσ, ζγινε όλο ανοικοδόμθςθ τθσ πόλθσ από λίκο το 390 π.Χ. με ςτο τζλοσ των περςικϊν απόφαςθ του άρχοντοσ πολζμων, ίςωσ ςτο 2ο μιςό Λυκοφργου. του 5ου αι. 3)Το κζατρο των 4)Το κζατρο τθσ Επιδαφρου Δελφϊν, προσ τιμιν του χτίςτθκε περίπου ςτο τζλοσ κεοφ του 4ουαι. προσ τιμιν του Απόλλωνα, υπολογίηεται ότι Απόλλωνα και του γιου του ζγινε όλο από λίκο ςτο Αςκλθπιοφ, και είναι το μζςον του 4ου αι. καλφτερα διατθρθμζνο.
- 15. ΑΧΑΙΑ ΘΕΑΤΑ
- 16. 3.10 ΚΛΑΙΚΗ ΕΠΟΧΗ: Ρόλοσ πολιτείασ και ιδιωτών Ρλοφςιοι πολίτεσ καλοφνταν να καταβάλουν εν Οι χορηγοί επιλζγονταν μεταξφ των Ακθναίων είδει άμεςου φόρου προσ τθν πολιτεία τθν πολιτϊν ανά φυλι. Τα χριματα τθσ χορθγίασ χορηγία, δθλαδι τα χριματα για τθν κάλυπταν τα ζξοδα για τθν διατροφι των μελϊν προετοιμαςία του χοροφ ςτθν τριλογία ενόσ του χοροφ, τα προςωπεία, τα ενδφματα, κλπ. Η δραματικοφ ποιθτι. πολιτεία κατζβαλε απευκείασ τθν αποηθμίωςθ των θκοποιϊν Η χορηγία ιταν μια από τισ ςθμαντικότερεσ λειτουργίεσ ςτθν Ακινασ των κλαςικϊν χρόνων. Κάποτε πολίτεσ ςτουσ οποίουσ ανετίκετο Βζβαια, αν ο ποιθτισ κζρδιηε το βραβείο, ο χορθγία, δυςαναςχετοφςαν με το υψθλό κόςτοσ. χορηγόσ μποροφςε να ανεγείρει κατά μικοσ τθσ Η μόνθ διαφυγι που τουσ προςφερόταν ιταν να οδοφ Τριπόδων μνθμείο ςε ανάμνθςθ τθσ νίκθσ αλλάξουν κζςθ με κάποιον άλλον ςυμπολίτθ του. Το γνωςτότερο χορηγικό μνημείο που τουσ. Αν εκείνοσ δεν δεχόταν, γινόταν δίκη ςϊκθκε ωσ τισ μζρεσ μασ, είναι του αντιδόςεωσ, κατά τθν οποία προτεινόταν θ Λυςικράτθ, ςτθν ομϊνυμθ οδό τθσ ςθμερινισ ανταλλαγι περιουςιϊν ι αποδοχι τθσ χορηγίασ.. Ρλάκασ.
- 17. 3.10 ΚΛΑΙΚΗ ΕΠΟΧΗ: Ρόλοσ πολιτείασ και ιδιωτών • Κατά πάςα πικανότθτα δραματικοί αγϊνεσ προσ τιμιν του Διονφςου ςυςτθματοποιικθκαν επί Ρειςιςτρατιδϊν (546–510 π.Χ.), ςτα εν Άςτει Διονφςια. • Φαίνεται, πάντωσ, ότι θ ακθναϊκι πολιτεία ενδιαφζρκθκε ιδιαιτζρωσ για τθν ςτιριξθ των δραματικϊν αγϊνων, – Μετά από τισ δθμοκρατικζσ μεταρρυκμίςεισ του Κλειςκζνθ (508-507), – Επί θγζτθ των δθμοκρατικϊν Εφιάλτθ (470-460), και – Επί του διαδόχου του Ρερικλι (440-430). Τότε περίπου ειςιχκθ και ο κεςμόσ τθσ χορηγίασ.
- 18. 3.10 ΚΛΑΙΚΗ ΕΠΟΧΗ: Ρόλοσ πολιτείασ και ιδιωτών • Οι χορηγοί όφειλαν να καλφψουν ςυγκεκριμζνα ζξοδα: – Τθν ςίτιςθ και ςυντιρθςθ μελϊν του χοροφ • 12 (και αργότερα) 15 για τθν τραγωδία, • 12 για το ςατυρικό δράμα. • Επίςθσ, πλιρωναν για – τα ςκθνικά και – τα κοςτοφμια, κακϊσ και – τα ζξοδα για τα βουβά πρόςωπα. • Η ακθναϊκι πολιτεία κατζβαλε τισ αποηθμιϊςεισ ςε: – Ηκοποιοφσ – Μουςικοφσ, και Μελανόμορφοσ αμφορζασ, περίπου 550-525 π.Χ. – Ροιθτζσ Συλλογή James Logie, Πανεπιςτήμιο Canterbury.
- 19. 3.10 ΚΛΑΙΚΗ ΕΠΟΧΗ: Ρόλοσ πολιτείασ και ιδιωτών • Αν θ τριλογία ι τετραλογία ενόσ χορηγοφ διακρινόταν, τότε εκείνοσ – Ζπρεπε να παρακζςει ζνα μεγάλο δείπνο, ςαν αυτό που αναφζρει ο Ρλάτωνασ ςτο ομϊνυμο ζργο, προσ τιμιν του ποιθτι Αγάκωνοσ. – Μποροφςε να ανακζςει χορηγικό μνημείο. Για τη νίκη στους αγώνες του 335-334 π.Χ. Λσζικράηης Λσζιθείδοσ Κικσνεύς ετορήγει Ακαμανηίς παίδων ενίκα θέων ηύλει Λσζιάδας Αθηναίος εδίδαζκε Εσαίνεηος ήρτε
- 20. 3.10 ΚΛΑΙΚΗ ΕΠΟΧΗ: Ρόλοσ πολιτείασ και ιδιωτών • Ριςτεφεται ότι ο γφρω ςτο 350 • Υπεφκυνοσ για τθ διαχείριςθ των π.Χ., ο Διοφάντθσ και ο Εφβουλοσ χρθμάτων των κεωρικϊν οριηόταν ο ειςθγικθκαν και επζτυχαν τθν ταμίασ, που ιταν αιρετόσ και είχε ψιφιςθ των θεωρικϊν: θ δικαίωμα επανεκλογισ. Στισ αρμοδιότθτζσ του ιταν και θ πολιτεία, αναγνωρίηοντασ τθν ςυνεργαςία με τθν Βουλή για τον ςθμαςία τθσ ςυμμετοχισ όλων χωρίσ ζλεγχο των παλαιότερων εξαίρεςθ των πολιτϊν, ευπόρων και οικονομικϊν επιτροπϊν διαχείριςθσ φτωχϊν, ςτισ δραματικζσ των χρθμάτων που προορίηονταν για παραςτάςεισ, κζςπιςε τα τα κεωρικά. Εξαιτίασ των παραπάνω θεωρικά, ελάχιςτθ αμοιβι όςων ο ταμίασ ιταν αρκετά ιςχυρόσ. προςζρχονταν ςτο κζατρο Διονφςου • Πποτε και να ψθφίςτθκε ο ςχετικόσ για να παρακολουκιςουν τουσ νόμοσ, πολλοί αντίπαλοί του, ίςωσ δραματικοφσ αγϊνεσ. ολιγαρχικοί, διατφπωςαν κατθγορίεσ: με τα θεωρικά γινόταν εξαγορά • Ραλαιότερα οι μελετθτζσ κεωροφςαν ψιφων διά τθσ κολακείασ των ότι αυτό ιταν μζτρο που ειςθγικθκε φτωχότερων Ακθναίων. ο Ρερικλισ, περί το τζλοσ τθσ κθτείασ του (429 π.Χ.)
- 21. 3.11 META ΣΗΝ ΚΛΑΙΚΗ: Επιβίωςθ-διάδοςθ-εξζλιξθ Από το τζλοσ του 4ου αι., οι δραματικοί όλα τα εκτεταμζνα ελλθνιςτικά βαςίλεια (3οσ- αγϊνεσ, όπωσ και άλλοι πολιτειακοί και 1οσ αι. π.Χ.) μποροφμε να παρατθριςουμε ότι πολιτικοί κεςμοί ατονοφν. Το δραματικό το Θζατρο, το οικοδόμθμα που είναι κεματολόγιο αλλάηει, και το πιο αγαπθτό είδοσ αφιερωμζνο ςτισ δραματικζσ παραςτάςεισ, το γίνεται αρχικά θ μζςη και αργότερα θ νζα Γυμνάςιο και θ Αγορά γίνονται τα ςιματα αττική κωμωδία, με αντιπροςωπευτικότερο κατατεκζντα ςτθν Νότια Ευρϊπθ, τθν Εγγφσ δθμιουργό τον Μζνανδρο. Τα κφρια Ανατολι και ςε μζροσ τθσ Βόρειασ Αφρικισ. χαρακτθριςτικά τθσ νζασ κωμωδίασ ιταν: α) απουςία προςωπικισ διακωμϊδθςθσ β) απουςία λυρικϊν χορικϊν, και γ) ρεαλιςτικι απόδοςθ ανκρϊπινων τφπων. Τζτοια γνωρίςματα οδθγοφςαν το κοινό να ταυτίηεται με τουσ ςεμνοφσ χαρακτιρεσ, και να αποςτρζφεται τουσ κακοφσ – με αυτι τθν ζννοια κα μποροφςαμε να ποφμε ότι πρόκειται για ζνα θκογραφικό δραματικό είδοσ. Με τθν εξάπλωςθ του ελλθνικοφ πολιτιςμοφ ςε
- 22. 3.11 META ΣΗΝ ΚΛΑΙΚΗ: Ρωμαιοκρατία • Κατά τθν ωμαιοκρατία (1οσ αι. π.Χ.-4οσ αι. μ.Χ.) ςυναντοφμε επιβιϊςεισ του ελλθνικοφ δράματοσ. • Κάποιοι επιχείρθςαν να γράψουν κατά τον τρόπο των αρχαίων Ακθναίων. • Ρεριςςότεροι αναηθτοφν τθ διαςκζδαςθ με παραςτάςεισ τθσ Fabula Talliata, δθλαδι κωμωδίασ με ελλθνικι υπόκεςθ, δίπλα-δίπλα με παραςτάςεισ Fabula Togata, κωμωδίασ με πρόςωπα τθσ αριςτοκρατίασ (ρωμαϊκι υπόκεςθ), και Fabula Tabernaria, δθλαδι κωμωδίασ με κζματα από τθ ηωι των λαϊκϊν ανκρϊπων. Αυτζσ είναι οι πιο διαδεδομζνεσ μορφζσ δράματοσ. • Ωσ μακρινι επίδραςθ του ελλθνικοφ δράματοσ είναι ο χωριςμόσ ςε διαλογικά Σκθνι από τθν Andria του Τερζντιου. Αρχαιολογικό Μουςείο Νάπολθσ, 2οσ αι. π.Χ. μζλθ, τα diverbia, και τα τραγουδιςτά, τα cantalia. Οι θκοποιοί χωρίηονταν ςε δφο θμιχόρια.
- 23. 3.11 META ΣΗΝ ΚΛΑΙΚΗ: Ρωμαιοκρατία • Ρροσ το τζλοσ τθσ ωμαϊκισ εποχισ (3οσ- 4οσ αι. μ.Χ.) το μεγαλφτερο μζροσ των ανκρϊπων προτιμά λιγότερο καλλιτεχνικά είδθ δρϊμενων: μίμουσ, μϊμουσ, μονομαχίεσ, ιπποδρομίε σ, κθριομαχίεσ, δθμόςιεσ εκτελζςεισ. • Χϊροι για τζτοια δρϊμενα είναι τα αμφικζατρα – θ ρωμαϊκι εξζλιξθ του ελλθνικοφ κεάτρου. Στον ελλθνικό κόςμο, μάλιςτα, όπου διαςϊηονταν ελλθνικά και ελλθνιςτικά κζατρα, οι ωμαίοι προβαίνουν ςε μεταςκευζσ: περιβάλλουν τθν ορχιςτρα με τειχίο, για Θζατρο Οινιαδϊν (Αιτωλοακαρνανία). ωμαϊκι να προςτατζψουν το κοινό από μεταςκευι ορχιςτρασ. απρόβλεπτεσ κινιςεισ των κθρίων ςε νοφμερα με κθριοδαμαςτζσ ι ςε κθριομαχίεσ. • Η ρωμαϊκι διοίκθςθ κάλυπτε όλα τα ζξοδα για τζτοιεσ δραςτθριότθτεσ, ςφμφωνα με τθν αρχι «άρτοσ και κεάματα για τον λαό».
- 24. 3.13 ΜΕΣΑ ΚΛΑΙΚΗ: Μεςαίωνασ • Ο Μεςαίωνασ χαρακτθρίηεται από ζντονθ κρθςκευτικότθτα. • Τθν εποχι αυτι αναπτφςςεται το κεατρικό είδοσ των Μυςτηρίων. • Αρχικά τα κζματά του ιταν παρμζνα μόνο από τθ ηωι και τα πάκθ του Χριςτοφ. • Αργότερα θ ανάγκθ για ψυχαγωγία οδιγθςε ςτθν γραφι κωμωδιϊν. • Με τθν πάροδο του χρόνου αρχίηει να γράφεται ςε πιο κατανοθτι γλϊςςα και ερμθνεφεται από Σκθνι μιμοδράματοσ. Δίπτυχο του 6ου αι. μ.Χ. θκοποιοφσ και απλοφσ ανκρϊπουσ. Μουςείο Λοφβρου. Από τα αλόγα φαίνεται ότι το μιμόδραμα παιηόταν • Στθ βυηαντινι περίοδο το κζατρο ωσ ιντερμζδιο (διάλειμμα) ςε ιπποδρομίεσ. παραμζνει ςτάςιμο. Ιςτορία Εικονογραφημζνη, τεφχοσ 75
- 25. 3.14 ΜΕΣΑ ΣΗΝ ΚΛΑΙΚΗ ΕΠΟΧΗ: Αναγζννθςθ • Από τον 12ο ωσ τον 15ο αι. ολιγάρικμοι κφκλοι λογίων, κλθρικϊν ι λαϊκϊν αντιγράφουν, διαβάηουν και μελετοφν τα δραματικά ζργα τθσ αρχαιότθτασ που διατθρικθκαν ςτθ βυηαντινι εποχι. • Η ριηοςπαςτικι εφεφρεςθ του Γουτεμβζργιου (1455) ωριμάηοντασ επιτρζπει τθν εκτφπωςθ ςχολιαςμζνων φιλολογικϊν εκδόςεων των αρχαίων κειμζνων κακϊσ και ςχετικϊν μελετϊν. • Ζτςι, περιςςότεροι εγγράμματοι άνκρωποι του τζλουσ του 15ου και του 16ου αι. ζχουν τθ δυνατότθτα να αποκτιςουν άμεςθ γνϊςθ για το αρχαίο δράμα. Κάποιοι ιταν μουςικοί, όπωσ ο Claudio Monteverdi ι o Henry Purcell. Εμπνεόμενοι από το Αναπαράςταςθ του κεάτρου γεγονόσ ότι ςτθν τραγωδία υπιρχαν άλλα μζρθ που Globe του Σζξπιρ. αποδίδονταν με τραγοφδι και άλλα με απαγγελία, επιχείρθςαν να ςυλλάβουν ζνα ςχετικό είδοσ λυρικοφ κεάτρου, και δθμιοφργθςαν τθν όπερα. Άλλοι ιταν κεατράνκρωποι, όπωσ ο Σζξπιρ ι ο αμπελζ. Αυτοί εμπνεόμενοι από τα προβλιματα που κζτει θ τραγωδία, επιχείρθςαν να γράψουν ανάλογα ζργα, και κεμελίωςαν το νεότερο δραματικό ρεπερτόριο. Τζλοσ οι άνκρωποι των γραμμάτων αναλογίςτθκαν πϊσ κα μποροφςαν να αναβιϊςουν αρχαίεσ ελλθνικζσ δραματικζσ παραςτάςεισ.
- 26. 4.14 ΕΙΔΗ: Σραγωδία • Κςωσ το παλαιότερο και αγαπθτότερο δραματικό είδοσ • Ἐςτὶν οὖν τραγωδία μίμηςισ πράξεωσ ςπουδαίασ καὶ τελείασ, μζγεθοσ ἐχοφςησ, ἡδυςμζνῳ λόγῳ, χωρὶσ ἑκάςτῳ τῶν εἰδὼν ἐν τοῖσ μορίοισ, δρϊντων καὶ οὐ δι’ ἀπαγγελίασ, δι’ ἐλζου καὶ φόβου περαίνουςα τὴν τῶν τοιοφτων παθημάτων κάθαρςιν • Ο ριτορασ Λυκοφργοσ, άρχοντασ που ειςθγικθκε το λίκινο κζατρο ςτθν Ακρόπολθ, παριγγειλε τθν καταγραφι των ζργων των τριϊν μεγάλων τραγικϊν ποιθτϊν: – Αιςχφλου – Σοφοκλι Οιδίπουσ τφραννοσ. Από ερυκρόμορφο – Ευρυπίδθ αγγείο. Αρχαιολογικό Μουςείο Ραλζρμο
- 27. 4.15 ΕΙΔΗ: Κωμωδία Η ακθναϊκι κωμωδία αναδφκθκε μζςα από ζνα τελετουργικό δράμα. Η κωμωδία είχε μεγάλθ απιχθςθ ωσ κεατρικό είδοσ. Χωρίηεται ςε τρεισ περιόδουσ οι οποίεσ ανικουν ςτθ χρονικι περίοδο από τον 5 μζχρι τα μζςα του 3 αιϊνα. Αυτζσ είναι θ Αρχαία κωμωδία, θ Μζςθ κωμωδία και θ Νζα κωμωδία. Από την Αρχαία κωμωδία ςϊηωνται 11 ζργα του Αριςτοφάνθ. Οι κωμωδίεσ του μασ δείχνουν τθν απροκάλθπτθ αντίκεςι του ςτο δθμοκρατικό κακεςτϊσ τθσ περιόδου το οποίο χαρακτθρίηεται από τθν κυριαρχία των δθμαγωγϊν. Χαρακτθριςτικά θ ελευκεροςτομία, θ προςωπικι διακωμϊδθςθ και οι επινοιςεισ φανταςτικϊν υποκζςεων, παρμζνων πολλζσ φορζσ από τθν μυκολογία. Αντίκετα ςτθ Νζα κωμωδία οι θκοποιοί παρουςιάηονται κυρίωσ με ςεμνι εμφάνιςθ και φυςικά προςωπεία. Συνολικά και από τισ τρεισ εποχζσ ςϊηωνται από 35 εϊσ και 40 δράματα, γνωρίηουμε 37 τίτλουσ και περιςςότερα από 200 αποςπάςματα.
- 28. 4.16 ΕΙΔΗ: ατυρικό δράμα • Το ςατυρικό δράμα παρουςιάηει τα ίδια δομικά ςτοιχεία με τθν τραγωδία, αλλά ςε απλοφςτερθ μορφι. • Οι θκοποιοί φοροφςαν ζνα απλό περίηωμα που κάλυπτε τα ιςχία, και ςε αυτό ςτερζωναν ουρά ηϊου. • Το μόνο ςατυρικό δράμα που ζχει ςωκεί είναι ο Κφκλωψ του Ευριπίδθ.
- 29. 5.17 ΘΕΑΣΡΟ: Συπολογία και εξζλιξθ του κεατρικοφ οικοδομιματοσ Τον 5ο αιϊνα Τον 4ο αι. Τθν κλαςςικι περίοδο θ προςτίκεται Κατά τθν δθμιουργοφνται ορχιςτρα του κεάτρου ςτο κζατρο θ ελλθνιςτικι τα πρϊτα μόνιμα μετατοπίηεται και ζχουμε λίκινθ ςκθνι περίοδο κζατρα με λίκινα τθν εγκατάςταςθ θ οποία ζγινε εδϊλια και τον 3ο μονιμότερθσ ξφλινθσ αρχικά ιταν διϊροφθ. αι. προςτίκεται ςε ςκθνισ. ιςόγεια. αυτά κιονοςτοιχία.
- 30. Θζατρο Διονφςου
- 31. 5.18 ΘΕΑΣΡΟ: κθνικό οικοδόμθμα Η ορχήςτρα ιταν μια κυκλικι πλακόςτρωτθ πλατεία ςτο κζντρο του κεάτρου. Στο κζντρο τθσ ορχιςτρασ βριςκόταν θ θυμζλη, ζνασ βωμόσ για τον κεό Διόνυςο. Το κοίλον μζροσ του κεάτρου ονομαηόταν ζτςι λόγω του ςχιματόσ του και εκεί βρίςκονταν τα εδϊλια (κζςεισ κεατϊν). Τζλοσ θ ςκηνή ιταν ζνα ορκογϊνιο, μακρόςτενο, ςτεγα ςμζνο κτίριο.
- 32. 5.19 ΘΕΑΣΡΟ: ΜΟΤΙΚΗ Μουςικοί αγώνεσ γίνονταν ςτα ωδεία, όπου γίνονταν και οι δραματικοί προάγωνεσ.. ε αυτοφσ ςυμμετείχαν μόνο οι αυλθτζσ και οι κικαριςτζσ. Οι εραςιτζχνεσ αςκοφνταν ςε όργανα από καλάμι, ενώ οι επαγγελματίεσ ςε όργανα από ξφλο. Ακόμθ οι αυλθτζσ φοροφςαν φορβεία (δερμάτινουσ ιμάντεσ για να αντζχουν οι μφεσ του προςώπου τουσ.
- 34. 5.20 ΘΕΑΣΡΟ: Ενδυματολογία και ςκθνογραφία Το προςωπείο ιταν το βαςικό ςυςτατικό του αρχαίου κεάτρου, κακϊσ υποδιλωνε τον δεςμό με αρχζγονεσ τελετζσ. Τα προςωπεία είχαν χαρακτθριςτικά ανάλογα με τθν περίςταςθ, διαφορετικά ανά δραματικό είδοσ. Στο αρχαίο κζατρο οι βοςκοί φοροφςαν κατςικίςια δζρματα, οι παράςιτοι μαφρα ροφχα και οι μάντεισ ειδικι ςτολι. Οι τραγικοί υποκριταί φοροφςαν κοθόρνουσ, υποδιματα για να φαίνονται ψθλότεροι και οι κωμικοί φοροφςαν εμβάδεσ. Το ςκθνικό οικοδόμθμα ιταν εφοδιαςμζνο με περιάκτουσ, εκκφκλθμα, γζρανον, χαρϊνεια ςτοά, και άλλα ςχετικά ςκθνογραφικά ςτοιχεία.
Hinweis der Redaktion
- Το Θέατρο στην Αρχαία Ελλάδα