1. СОУ``Крсте Петков Мисирков``

2.  Јонозирачко зрачење е она кое при интеракција со
средината низ која минува на посреден или
непосреден начин предизвикува јонизација на
нејзините атоми и молекули.
 Фотонски зрачења (електромагнети зрачења со
голема Е, пр. рендгенско зрачење и y-зрачењето)
 Честични зрачења ( електрони, протони, позитрони,
деутрони и други тешки јони).
 Нелектризираните честици при интеракција со
атомите вршат нивна екситација и јонизација, па
тие го сочинуваат директното јонизирачко
зрачење.

3.  Неутралните честици, како неутроните, може при
интеракција со атомите на средината да пренесат
дел од својата енергија на атомските јадра или да
предизвикаат нуклеарни реакции при што како
краен продукт е индиректното јонизирачко
зрачење.

4. Врз живата метерија делуваат јпнизирачки зрачеое
дпбиени пд најразлични извпри:
 Природни извори на јонизација
 Тоа се зрачења од природниот радиоактивен фон:
космичко зрачење, приодни адиоактивни елементи
во земјата, почвата, водата и воздухот,
радиоактивните елементи кои влегуваат во градбата
на живите организми.
 Вештачки извори на јонизација
 Зрачења од рендгенски апарати, акцелертори,
нуклеарни реактори, неутронски генератори,
електронски микроскопи, зрачења кои се користат
во медицината (кобалт-бомба), нуклеарни проби и
експлозии и сл.

6. Озрачуваое при медицинска дијагнпстика и
терапија
 Најчести облици на изложување на зрачење на
населението е при рендгенографија,
рендгеноскопија и флуорографирањето.
 Секој организам изложен на јонизирачко зрачење
трпи биолошки промени. Некои од нив се со
видливи биолошки ефекти, додека други
предизвикуваат разни оштетувања па и смрт.
 Штетните последици може да се пренесат и на
следните генерации.
 Секоја примена доза носи одреден ризик.

7.  Постојат голем број хемиски супстанции –
радиопротектори кои ги намалуваат штетните
последици од озрачувањето.
 Такви се: цијанидите, нитритите,
хидрокситрипатаминот, адреналинот,
глутаминот,цистеинот и др.
 Протекторите ги зафаќаат слободните радикали и
го спречуваат создавањето на пероксиди.
 Заштитните супстанции се инхибитори на
оксидационите процеси, па може да ги забават
оксидационите процеси.
 Се даваат непосредно пред озрачувањето или за
време на озрачувањето.