1. Διδάσκω τον ηλεκτρομαγνητισμό με προσομοίωση
ΔΙΔΑΚΤΙΚΟ ΣΕΝΑΡΙΟ ΣΤΗ ΦΥΣΙΚΗ ΤΑΞΗ :ΣΤ
11/5/2011
ΓΙΑΝΝΑΚΗΣ ΣΠΥΡΙΔΩΝ
wertyuiopasdfghjklzxcvbnmqwertyuiopas

2. ΔΙΔΑΚΤΙΚΟ ΣΕΝΑΡΙΟ ΣΤΗ ΦΥΣΙΚΗ
ΤΑΞΗ :ΣΤ
Τίτλος: Διδάσκω τον ηλεκτρομαγνητισμό με προσομοίωση
Δημιουργός: ΓΙΑΝΝΑΚΗΣ ΣΠΥΡΙΔΩΝ, ΔΑΣΚΑΛΟΣ
Γνωστική περιοχή: Το σενάριο αυτό διαπραγματεύεται γνωστικές περιοχές του μαθήματος της Φυσικής της
ΣΤ τάξης, στην ενότητα του σχολικού βιβλίου : ΗΛΕΚΤΡΟ-ΜΑΓΝΗΤΙΣΜΟΣ
Συμβατότητα με το Α.Π.Σ. και το Δ.Ε.Π.Π.Σ.
Είναι συμβατό με το σχολικό αναλυτικό πρόγραμμα σπουδών εφόσον αποτελεί θέμα ενότητας του βιβλίου
Φυσικής της ΣΤ τάξης και οι στόχοι που τίθενται άπτονται πλήρως του αναλυτικού προγράμματος.
Εμπλεκόμενες γνωστικές περιοχές
Φυσική , Τ.Π.Ε
Σκεπτικό της δραστηριότητας
• Καινοτομίες: Χρήση Η/Υ, διαδικτύου και συγκεκριμένης πλατφόρμας Java για να τρέξει η
εφαρμογή. Οι Τ.Π.Ε. μπορούν να χρησιμοποιηθούν ως γνωστικό εργαλείο και να ενισχύσουν τη μαθησιακή
διαδικασία, αφού υποστηρίζουν διερευνητικού και αποκαλυπτικού τύπου μαθησιακές καταστάσεις. Οι
συγκεκριμένες εκπαιδευτικές δραστηριότητες που προτείνονται συμβάλλουν στην καλλιέργεια της
δημιουργικής έκφρασης και της κριτικής σκέψης, στην απόκτηση στάσεων και δεξιοτήτων απέναντι σε
προβληματικές καταστάσεις. Επίσης, έχουμε ενίσχυση της ικανότητας λογικών διεργασιών για την επίλυση
προβλημάτων, άσκηση στη σαφή διατύπωση νοητικών συμπερασμάτων και στην αξιοποίηση των Τ.Π.Ε..
•Προστιθέμενη αξία: Οι Τ.Π.Ε. προωθούν δραστηριότητες επικοινωνίας και αναζήτησης πληροφοριών. Ο
Η/Υ προωθεί τις υπάρχουσες εμπειρίες των μαθητών, παρέχει νέες καθώς και αυθεντικές εμπειρίες στους
μαθητές σχετικά με τη διαδικασία οικοδόμησης της γνώσης, υποστηρίζει την ενσωμάτωση της μάθησης σε
ρεαλιστικά περιβάλλοντα, ενθαρρύνει την έκφραση των απόψεων, των αντιλήψεων και των ιδεών των
μαθητών στο πλαίσιο της μαθησιακής διαδικασίας. Επιπλέον, προωθεί την εμπέδωση της μάθησης και
ενθαρρύνει χρήσεις πολλαπλών μορφών αναπαράστασης της πραγματικότητας.
Πλαίσιο εφαρμογής
•Σε ποιους απευθύνεται: Το σενάριο απευθύνεται σε μαθητές της ΣΤ’ τάξης του Δημοτικού Σχολείου.
•Χρόνος υλοποίησης: Το σενάριο προβλέπεται να ολοκληρωθεί σε 2 διδακτικές ώρες.
•Χώρος υλοποίησης: Οι μαθητές που είναι 14 θα εργαστούν στην αίθουσα υπολογιστών και θα
χρησιμοποιήσουν 7 φορητούς Η/Υ σε ζευγάρια.
•Προαπαιτούμενες γνώσεις των μαθητών: Οι πρότερες γνώσεις των μαθητών είναι πολύ σημαντικές ώστε να
αποτελέσουν πρόσφορο έδαφος για την οικοδόμηση των νέων γνώσεων. Οι μαθητές έχουν ολοκληρώσει
το κομμάτι της ύλης του ηλεκτρομαγνητισμού που αφορά στους μαγνήτες, τις μεταξύ τους

3. έλξεις, τους μαγνητικούς πόλους και τον προσανατολισμό των μαγνητικών βελόνων. Τέλος,
γνωρίζουν τις βασικές δεξιότητες χρήσης του Η/Υ όπως τη χρήση του ποντικιού και πληκτρολογίου και
είναι σε θέση να ανταποκριθούν στις δραστηριότητες που θα τους δοθούν.
• Απαιτούμενα βοηθητικά υλικά και εργαλεία: Κατά την πραγματοποίηση του σεναρίου θα χρειαστούν
Ηλεκτρονικοί Υπολογιστές, λογισμικό γενικής χρήσης (Word), συγκεκριμένη εφαρμογή java, φύλλα εργασίας.
• Κοινωνική ενορχήστρωση της τάξης: Το σενάριο είναι σχεδιασμένο να υλοποιηθεί στο σχολικό
εργαστήριο υπολογιστών με επτά υπολογιστές σε αναλογία δύο μαθητές ανά υπολογιστή.
Ως διδακτική μέθοδος προτείνεται η καθοδηγούμενη ανακάλυψη. Οι μαθητές ανακαλύπτουν τη
γνώση μέσω συνεργατικών δραστηριοτήτων και επίλυσης προβλημάτων, ενεργοποιώντας
ανώτερες λειτουργίες της σκέψης.
Ο εκπαιδευτικός συντονίζει τη διαδικασία, εμψυχώνει, ενθαρρύνει για συνεργασία, καθοδηγεί τους
μαθητές και τους δίνει κίνητρα να εκφράσουν τις απόψεις τους και να αξιολογήσουν τις απόψεις των
συμμαθητών τους, ώστε να αναπτύξουν την κριτική τους σκέψη. Η εργασία σε ομάδες ευνοεί την
αλληλοβοήθεια, την ανταλλαγή απόψεων και την αυτενεργό διερεύνηση του θέματος. Όλοι οι μαθητές
σταδιακά αναλαμβάνουν πρωτοβουλίες, οικοδομούν τη νέα γνώση και μαθαίνουν «πώς να μαθαίνουν».
Στόχοι του σεναρίου
Ως γενικό σκοπό του σεναρίου μας ορίζουμε την απόκτηση από την πλευρά των μαθητών
βασικών γνώσεων για τα φαινόμενα τα σχετικά με τους μαγνήτες και τον
ηλεκτρομαγνητισμό.
Με την βοήθεια απλών πειραμάτων οι μαθητές θα κατανοήσουν τις έννοιες του
ηλεκτρομαγνητισμού. Η προσομοίωση προσφέρει ένα ελεγχόμενο και ασφαλές περιβάλλον
και έχει σαν αποτέλεσμα την εξαγωγή συμπερασμάτων χωρίς παρερμηνείες.
Ειδικότερα, οι μαθητές με την ολοκλήρωση της διδασκαλίας θα πρέπει
Γνωστικοί στόχοι:
• Να διαπιστώσουν οι μαθητές πειραματικά ότι, όταν ένας αγωγός διαρρέεται από ρεύμα,
αποκτά μαγνητικές ιδιότητες.
• Να περιγράψουν οι μαθητές με απλά λόγια την αρχή λειτουργίας της γεννήτριας.
• Να αναφέρουν οι μαθητές διάφορους τρόπους με τους οποίους μπορεί να περιστρέφεται ο
μαγνήτης στις γεννήτριες.
• Να συνδέσουν οι μαθητές τα ηλεκτρικά με τα μαγνητικά φαινόμενα και να εξηγήσουν το
νόημα της ονομασίας «ηλεκτρομαγνητισμός».
Ειδικοί διδακτικοί στόχοι:
• Να διαπιστώνουν οι μαθητές πειραματικά ότι, όταν ένας αγωγός διαρρέεται
• από ρεύμα, αποκτά μαγνητικές ιδιότητες.
• Να διαπιστώνουν πειραματικά ότι, όταν ένας αγωγός βρεθεί κοντά σε έναν
• κινούμενο μαγνήτη, μπορεί να εμφανίσει ηλεκτρικό ρεύμα.
• Να περιγράψουν με απλά λόγια την αρχή λειτουργίας της γεννήτριας.
Στόχοι σε επίπεδο δεξιοτήτων:
•να αναπτύξουν δεξιότητες επικοινωνίας και συνεργασίας.

4. Στόχοι σε επίπεδο στάσεων:
•να τονώσουν την αυτοπεποίθηση και την αυτοεκτίμησή τους μέσα από ομαδοσυνεργατικές δραστηριότητες.
•να εξοικειωθούν με τη διατύπωση συμπερασμάτων και να αναπτύξουν την κριτική τους ικανότητα.
• Να προβληματιστούν για τις συνέπειες.................
Ως προς τη χρήση των Τ.Π.Ε.:
•να αναπτύξουν θετική στάση απέναντι στον Η/Υ ως εργαλείο τέλεσης προσομοιωμένων πειραμάτων.
•να εξοικειωθούν με τη χρήση συγκεκριμένης εφαρμογής.

5. Πορεία Διδασκαλίας και Υλοποίηση δραστηριοτήτων
Παρουσίαση ροής- εφαρμογής των δραστηριοτήτων:
1η Διδακτική ώρα
Στην αρχή της διδακτικής ώρας κάνουμε ερωτήσεις στους μαθητές σχετικά με τους
μαγνήτες, τους πόλους τους, τον προσανατολισμό της μαγνητικής πυξίδας για να
ανακαλέσουμε στη μνήμη τους τις προϋπάρχουσες γνώσεις τους και να τους προετοιμάσουμε
για τις καινούριες.
Μετά τους λέμε να ανοίξουν την εφαρμογή που βρίσκεται στην επιφάνεια εργασίας.
Ανοίγει η προσομοίωση που φαίνεται στη παρακάτω εικόνα.
Τους μοιράζουμε το πρώτο φύλλο εργασίας και εργάζονται σύμφωνα με αυτό.
Εδώ διαπιστώνουν ότι, όταν ένας αγωγός διαρρέεται από ρεύμα, αποκτά μαγνητικές
ιδιότητες.
2η Διδακτική ώρα
Οι μαθητές ανοίγουν ξανά την εφαρμογή που βρίσκεται στην επιφάνεια εργασίας.
Τους μοιράζεται το δεύτερο φύλλο εργασίας και εκτελούν τις ενέργειες που τους ζητούνται.
Οι μαθητές πρέπει να διαπιστώνουν πειραματικά ότι, όταν ένας αγωγός βρεθεί κοντά σε
έναν κινούμενο μαγνήτη, μπορεί να εμφανίσει ηλεκτρικό ρεύμα και να κατανοήσουν την αρχή
λειτουργίας της γεννήτριας.
Αξιολόγηση
Η αξιολόγηση γίνεται καθ' όλη τη διάρκεια του σεναρίου. Η αξιολόγηση των εργασιών των μαθητών γίνεται

6. αναφορικά με:
• την ανάπτυξη πρωτοβουλιών στην εκτέλεση των μαθησιακών έργων.
• τη συνεργασία και τη διαμαθητική επικοινωνία που αναπτύχθηκε στο πλαίσιο των ομάδων και της
σχολικής τάξης για την υλοποίηση των δραστηριοτήτων.
• Την ικανότητα να αξιοποιούν τις παρατηρήσεις τους και να εξάγουν συμπεράσματα.
• την ποιότητα της επιχειρηματολογίας και των διαλόγων που αναπτύσσουν προκειμένου να
παρουσιάσουν και να υποστηρίξουν τη γνώμη τους.
8. Βιβλιογραφία
Βιβλίο μαθητή, Φυσικά-ΕΡΕΥΝΩ ΚΑΙ ΑΝΑΚΑΛΥΠΤΩ Στ΄ Δημοτικού- Οργανισμός Εκδόσεως Διδακτικών
Βιβλίων, 2009, Αθήνα
Τετράδιο εργασιών, Φυσικά-ΕΡΕΥΝΩ ΚΑΙ ΑΝΑΚΑΛΥΠΤΩ Στ΄ Δημοτικού- Οργανισμός Εκδόσεως
Διδακτικών Βιβλίων, 2009, Αθήνα
Βιβλίο δασκάλου, Φυσικά-ΕΡΕΥΝΩ ΚΑΙ ΑΝΑΚΑΛΥΠΤΩ Στ΄ Δημοτικού- Οργανισμός
Εκδόσεως Διδακτικών Βιβλίων, 2009, Αθήνα
Ματσαγγούρας Γ. Ηλίας, Η σχολική τάξη (τόμος Α'), 2001, Αθήνα
Πυργιωτάκης Ε. Ιωάννης, Εισαγωγή στην Παιδαγωγική Επιστήμη, εκδόσεις Ελληνικά γράμματα, 2000,
Αθήνα
10. Δικτιογραφία
http://phet.colorado.edu

7. ΗΛΕΚΤΟΜΑΓΝΗΤΙΣΜΟΣ
Το ηλεκτρικό ρεύμα και τα αποτελέσματά του. Από το μαγνητισμό στον ηλεκτρισμό
ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΊΑΣ 1
Άνοιξε την εφαρμογή που βρίσκεται στην επιφάνεια εργασίας.
Θα δεις την προσομοίωση που φαίνεται στη παρακάτω εικόνα.
1. Μετακίνησε την μαγνητική βελόνα στο χώρο. Πως αντιδρά η βελόνα;
_________________________________________________________________
_________________________________________________________________
2. Πλησίασε την μαγνητική βελόνα δίπλα στο Νότιο Πόλο (S)του μαγνήτη. Τι
παρατηρείς;.
_________________________________________________________________
_________________________________________________________________
3. Πλησίασέ την στο Βόρειο Πόλο (Ν)του μαγνήτη. Πως αντιδρά τώρα;
_________________________________________________________________
_________________________________________________________________
Στο δεξιό «πλαίσιο πάτα «Αντιστροφή πολικότητας.»
Τι παρατηρείς.
____________________________________________________________
____________________________________________________________

8. 5. Γιατί συμπεριφέρεται έτσι η μαγνητική βελόνα;
_______________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________
____________________________________
4. Άνοιξε το μενού Ηλεκτρομαγνήτης και πάτα εδώ να τρέξει η εφαρμογή.
Μετακίνησε την μαγνητική βελόνα δεξιά και αριστερά του πηνίου. Τι παρατηρείς.
_______________________________________________________________________________
__________________________________________________
Τι συμπέρασμα μπορούμε να βγάλουμε για τον ηλεκτρομαγνήτη:
_______________________________________________________________________________
________________________________________________-
Μπορείς να αναφέρεις μερικές εφαρμογές του φαινομένου αυτού.
_______________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________
___________________________________

9. ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ 2
1. Άνοιξε το μενού «κινούμενο πηνίο»
Πέρασε τον μαγνήτη μέσα από το πηνίο. Τι βλέπεις να γίνεται;
_________________________________________________________________
_______________________________________________________________
Γιατί συμβαίνει αυτό;
_________________________________________________________________
________________________________________________________________
Βαλε το μαγνήτη μέσα στο πηνίο και άστον ακίνητο. Έχουμε το ίδιο αποτέλεσμα;
_________________________________________________________________
________________________________________________________________
Ποιο συμπέρασμα βγάζεις;
_________________________________________________________________
_________________________________________________________________
_______________________________________________________________
2. Άνοιξε το μενού «Μετασχηματιστής»

10. Επανάλαβε τις προηγούμενες ενέργειες. Τι συμπέρασμα βγάζεις;
_________________________________________________________________
________________________________________________________________
3. Άνοιξε το μενού «Γεννήτρια»
Άνοιξε τη βρύση. Περιέγραψε αυτό που βλέπεις.
_________________________________________________________________
_________________________________________________________________
_________________________________________________________________
________________________________________________________________
Μπορείς να εξηγήσεις γιατί συμβαίνει αυτό;

11. _________________________________________________________________
_________________________________________________________________
Αυξομείωσε τη ροή της βρύσης καθώς και των αριθμό των σπειρών. Τι παρατηρείς;
_________________________________________________________________
_________________________________________________________________
Ανάφερε εφαρμογές του φαινομένου με παραδείγματα
_________________________________________________________________
_________________________________________________________________
_________________________________________________________________