Empfohlen
Weitere ähnliche Inhalte
Was ist angesagt?
Ähnlich wie Khiev chum nippean
Ähnlich wie Khiev chum nippean (20)
Khiev chum nippean
- 1. ិទ ិ ួ ឧទ្សមតរមជត ិ ័ កង កបខណៃន ុន ិ ុ -ឧតមគតពទ ធ សន -សមបជញជត ិ ញ - ី ុ ិ ម រតយតធម៌ ិ នពនេនឯ ឹ ិ - ពលង បជធបេតយយ ំ ិ -េគលគនត ធរណរដ ិ ិ -មនសករៈនពន េបះពមផ យជថមី ុ ភ ិទ ់ ិ ញ ឧទសកសលដលវញណកខ័នធ ុ ឹ ិ ឱបសក េខ ពញ នង ឱបសក ឈរ េយ ន ច ព.ស. ២៥៥១ គ.ស. ២០០៧ ភ ិក ុ ខ ធម ម បល េខ វ ជុ ំ ព.ស. ២៥១៧ គ.ស. ១៩៧៣ ?
- 3. ័ សមយ ិ ុខ ភកធមបល ម ី ិ ជវ បវតសេងប ខ ជុ ំ េខ វ ធរណរដែខរ ម ំ ទកេវទនអពី ុ ខ េហយ “ ។ “ អំ ី ិ ម រតយុ តធម៌ អនវតន៍ ។ ុ ពះអងែតងែតសែមងមតិនេយបយ គ ំ ពះអងមនជេន ថ បេទសែខរបនទទល គ ម ួ ់ ចផចករ បជជនែខរ ម េគលករ អតេនមត ិ ប់ពន់ឆ ំមក ន ឹ ិ គរែតទទលយក ពលង បជធបេតយយ ួ ួ ធរណរដ ែដល ពះពទបរម គបន ុ ំ គណសង រមទងសេមច ពះសងឃ ជ ហត ួ ួ ត ិ បនរះ ិ ុខ ំ ី ំ ន គន់និង ពមនភកធមបល េខ វ ជុ ំ អពសកមភពឡកឡកុ ងឆក ម ម ូ នេយបយ ។ ពះអងគបនតបថ មនភរៈេ បសសតេ ិ កមន កង ុន នៈ ពះអងគជសងឃែដល ចេគចេវសពីនេយបយែដលទក់ ិ ច ទងជនចដល់ សុ ខទករបស់ បជពលរដ ។ ុ ខ កងឆ ំ១៩៧៥ ន ុន ិ េពលទមឡែខរ កហមចល កងភេពញ ម ូ នំ ិ ិ ័ ិ ខ កងទពបដវតបញ់ ែតកដេលខ៣៣ េនវតលង របស់ភកុ ធមបល ុ ិ ក ម េខ វ ជុ ំ ធរណរដ ។ ់ ុ ំ េ ពះ ពះអងគ តវេគចតទកជមនស សខន់ៃនរបប ុ ់ ី ែត ពះអងពបនគងេនទេនះេទ ។ គ ុំ ់ ួ ីទ មខះបនថ ពះអង គ តវេគចបខនេនមនរេពទយ ខះេទ តថ ពះអង គ តវពកែខរ កហម ួ ម ី កងរយៈែតមយឬពរ ួ ុន រមកថ ភ មកពីមនករទក់ទងជមយអក ួ ន នេយបយ កមេនះពីេដម ។ ិ មរយៈវទយុ ជតី ។ ិ ំ ុន មនឥទពលនេយបយខងកង ពកយចចម ់ កលែមត ។ ់ ន ំ ់ ំ មសមបេនេខតកពងឆង ិ ់ ទតយបនបេគកនកប់ កងភេពញ ៕ ទ ់ នំ ចប់ ស េកតមក បថកីសុ ខ , េគចេ ន ិ សវបនជប មនសវបនរច ូ ួ ូ ួ ំ ី ី ិ ះអពកទុកខ , ែតេគមន ិ ិ មេសចកី តវករនងមន តវកររបស់ ំ ី ឺ េគេឡយ ។ ដចេនះ េ ពះអី ? េ ពះកីសុ ខេកតមកអពេហតុ គេធ ូ ំ ី ឺ បណយ , កីទុកេកតមកអពេហតុ គេធបប ។ ជមយគេនះេទ ត , កី ុ ខ ួ ន ំ ិ ំ ិ សខេកតពីគនតសេនស កីទុកេកតពីគនតេ ុ ខ ធម៌ , កីសុ ខជសមតសចៈ គឺមនេឡងេ ម ិ ច សចៈ មន បច ំេ ច យសនត់ , កីទុកជសភវ ម ខ ថសខ គឺជកីទុកយ៉ ង ុ ខ លមអត់បនធន់បនបនេនះ ។ ម ុ៉ ំ ួ េធសនរដល់ គនងគ េ ន ិ ន សខសបបយេទឬ ? ” ុ បកន់យកភ ំ ចែណកេ យេ បភ ៉ ល , យង ំ ពះអរហនទង មន ពះពទបរម គជេដម កងេពលជបគមងៗ េ ួ ន ុ ធ ុន ៃថង មសចច ិ ច កជនចនិរនរ ៍ ។ េពលគឺ សកលសតមនសទ ធ ុ ែតទកខ គនសខេឡយ។ ភ ុ ម ុ េខ យ , ម ភ ។ េបសី យ កពុ ំែដលបន ៉ ថ ” េមចអកឯងរស់េនសព ន ិ ផយេទវញ , ុទ េ ំ ួ កអកេធសនរែតង ន ៉ ថ ” េមចសពៃថងេនះ លម ទ ំរស់ េនបនឬេទ ? ” ម កអកឲយចេមយ ែតង បកន់យកភ ន ឹ ថ “លម ប ពត ម ំ ួ េទបនែដរ “ សនរចេមយេនះ បញក់ឲយេយងេឃញថ សកលសត ជ មនែតទកគនសខេទ។ ុ ខ ម ុ កល ំ ី ិ ឹ េយងគយគន់េមលដេណរ ប ពតេទៃនជវត ុន ួ ឹ បច ំៃថរបស់េយងកងមយៃថៗេយងនងេឃញថ ង ង ឹ ិ បនជបនងេសចកីេពញចតខះ ួ ិ ិ មនេពញចតខះ ខនេយងមកៗ ន ់ ួ ី រក យខះ ូ ិ ិ ូ ិ ថងថកខះ ។ល។ េយងចលចតរបស់ល មនចលចតរបស់ ន ំ ន ់ កក់ , i
- 4. រមកថ ភ ឹ ិ ៉ ែតេយងមនដងថ េធយង ិ ួ ឹ បនមនជបនងរបស់ ឹ ៉ បនជបនងរបស់ល , េធយង ួ ី ិ ិ ិ ែតអកែដលបនសក ធមជតរបស់ជវត , ន ម ី ិ េឃញមេនសេពតនៃនជវត ច េ យ ំ ទង េគ ចសេងត ក ិ ែដលេកតរលត់កុ ងចតរបស់ េគបន ន ័ សយធមៈជេគលករៃនពទ ធ ម ុ សន ឬ សន ឹ ឹ ំ ុ យដៃទ គឺដងថ ខនេគកពងវេងងភន់ ចឡំ ឬ សវងេញ ន ួ ំ កងចងញ់ ៃនរសកងកមេ ុន ុន ក បនដល់ េសចកីសបបយ ែដលេកត ំ ី ិ អពរូប សេមង កន រស ផ ព ។ល។ សទសងជធតុ បងកបេងតនវ ុ ធ ឹ ក ូ ិ ិ ិ ិ ិ ច េសចកីេពញចត នងមនេពញចតជនចកល ។ ខស់ជងេនះេទ ត , ព កល ិ ិ េគបនសក ធមជតរបស់ ម ី ិ ឹ ជវត ឲយបនេ ចន , បនេ ជេទេទ ត េគនងេឃញថ សមបីែត ូ េសចកី ស ិ ញ់ េពញចត ក៏ ជធតុ ស មប់ែតផល់ េ ិ ទរណកមម បនគនងេសចកីមន ស ុ ុ៉ ន ឹ ័ នយថ ិ េនេស ង មៗមនេកត ិ ឹ ឹ េហយមន តមែតខំ បងសប់ ស ឹ បងពយយមែថរក ់ ិ បងេទវញេទ តផង ។ បេសរែដរ , ii េទ ស ញ់ ឹ ញ់ ប៉ុ ននងេទ , បែនមេលេនះ គឺខំ ថ ៉ ិ យងេភចេន យហត់ េដមបីមនេ ំ ់ េនកងសអបនិងសមញ់ ុន យខន នវ ូ ួ ិ ឹន ញ់ េពញចតហងែដរ ។ កង ុន ឧស ហ៍ េទសប់ ំ ិ មនស ខះមនគនត បកបេ ុ ំ ី ទងពរ , ី ិ ិ ុខ ជវ បវតសេងបរបស់ ភកធមបល េខ វ ជុ ំ ខ ម កក់េឡយ ។ យ បត់ យពនឺ េមលេឃញទកេទស ុ ខ ិ េហយមនចង់រស់េនជទសភពៃនធតុ ់ ំ ័ ចងេរ បរះចកទសភពេនកង កបខណែសងរកធម៌ល ុន ិ ិ ឹ ែតរកមនេឃញេ ពះេគអនវតសែងងមន សបនង ុ ិ ុខ ំ ភកធមបល េខ វ ជុ ំ មនេដមកេណតេនភមអនង់ ម ូ ិ ំ ិ សកែ ពកអបល េ កម ំ ប ង ។ េពលបន វតេសដ ី េខត េខតក ល ័ កងសមយ ុន េសក ិ នគម យុ ១៣ឆ ំ កមរ េខ វ ជុ ំ បនចលបសេន ន ុ ូ ួ ិ ំ ជត សកកេណត ែកវ ។ ដល់ ជនយុ ២១វស ម ឯភមៃ ព ូ ិ េ សកៃ ពកបបស កេទគង់េនវតលងេដមបី ក ិ ិ បនរករសក ធម៌េ កមឱ ទែណន ំរបស់េចអធករ លី ឯម ។ ិ ុខ ិ ភកធមបល េខ វ ជុ ំ បននមនេភ សខនេទភដងែរកបនប់ ម នំ ទ ួ ពីបនរួម ម េ ះែលង មកេ បតកមៃថង២០ កកក ុ ម ១៩៤២ ទមទរេ ំ យប ង ំ ិ ំ ចរយ ែហម េច វ ពីករឃឃងមនបនសេរច ។ េ កយ ុំ ំ កេទគង់េនកង សកេស ម ជេចអធិករវត ( កងបងកក) ុន ់ ទល់ ែត បេទសែខមរបនឯក ជយេទប តឡបមកវតលងវញេនឆ ំ ក ិ ន ១៩៥៦ ។ សេមច ពះសងឃ ជ ជន ួ ិ ឹ ី ត ែតងែតរះគន់ ទសអក រ ិ ុខ ំ ិ សរបស់ភកធមបល េខ វ ជុ ំ េ ពះ ពះអងមនគនត សេដ ង ម គ ឺ ិ នងបណត េកង េទ តែដរ ។ ៉ ន់ ំ ក់ ែដលជអកជនញែផកអក រែខរមយរប ន ន ម ួ ូ ិ ខ ់ ់ ម ភកុ ធមបល េខ វ ជុ ំ រែមងបរមអពចរកទ មនរបសែខរ ។ ម ភ ំ ី ឹ ំ ពះអងគបនទងែករពកយ បេ បុ ណែខរ ម ដចជ” េ ូ ឹ ុំ ំ តបញពី ពលមកចដល់ រេស លេទបចប់េធ “ ។ យែខរចប់ ម
- 5. រមកថ ភ ិ េពធបកយធម៌ ខិ ឬសែងងេនេ កមករេក បសងតៃនឧបទន ក ់ គឺ ិ សែងង បសចកករលះកត់ (ឧបទន) ។ សែងងែបបេនះ , មន ិ យខន នវគណធម៌លវេសស ូ ុ ួ ឹ ិ តមែតមនផល់ េ មែដលមនែចង ិ ឹ ី ឹ កង ទសៃនមជឈិមបដបទ ឬអដងកមគបននងេទ ។ ធ គិ គ ុ៉ ុន េធេ ិ យចតមនស េយង ុ ់ ធកចុ ះកងរេ ុន ពមគេនះ ន ឧបទន ៉ ធនេឡងៗ េ ជេទៗ ។ ែតេទះជយង ង ់ កន់ែត កី េបេគអនវត ពមគ ុ ន ំ ំ ំ ំ ិ ទងទេវលះកត់នុ យឧបទន ទងទេវែសងរកអរយមគេនះ េគមខ គ ុ ជបនដល់ េ តយរបស់ទុកខ កងេពល ុន ិ មយមនខនេឡយ ។ គឺ ួ ិ ឹ មនយរមនឆប់ , េគនងបនឆងចកអនង់ទកខ ចលេទរស់ កុ ងេ តយ ូ ិ ុ ូ ន ំ ៉ ិ គនទកខ , គនចណង ។ល។ យងពត បកដដចកី បថរបស់េគ ។ ន ម ុ ម ូ ័ កងនយថ ុន ិ មនថរប ូ ស ិ ថ បនសែងងៃនអរយមគគ , ជរប ូ ំ ូ េហយបនរស់េនកងភវៈ បេសរកពល ុន ៌ ំ ំ ថកបង ែដលេ កេ កល ឹ ខំ បង ំ ិ ឹ ខំ បងកត់ផច់នូ វចណងៃនកេល ឹ េគនងបនដល់ នូ វភព េរ យៗយរៗេទ ូ ឬ ប់សូ នយៃនឧបទន ិ ឹន ថ” នពន ”ហងឯង ។ ិ ិ ិ ដចេនះករ បតបតធម៌េដមបីនពន ូ ស មប់មនស ែដល បថឆងអនង់ទកខ ុ ន ុ ទកខ ។ េពលេ ុ េទ , ភវៈ បកបេ ំ េទបជករចបច់ ចលេទកន់េ តយគន ូ ម ិ ឺ ិ យខីគៈ មនែតនពនបដបទនមយេទ , ែដល ួ ំ ំ ំ បញប់ទុកខ , បញប់ចបង , បញប់កេ ច ច ច ិ ំ ំ ចែណកខងបដបទទង ិ ចនងបញប់ធតុ ស តវ ច យដៃទ យ ី ិ ។ល។ របស់ ជវតស ច បន ។ ិ មនមគបដបទជេដម គ ិ មន ី ិ ិ នងជវតរបស់សកលសតបនេឡយ iii
- 6. ិ នពនេនឯ រមកថ ភ ិ ំ េ ពះបដបទទងអស់េនះ មយ ួ ិ ជ ិថ បនសតេនកងអនង់ៃនអវជ ុន ក៏ដូ ចជមយ ួ ែដរ សទែត ុ ធ ិ នងមត់ដងប់ៃនឧបទន ។ល។ ក ឹ ី ំ ិ ិ ិ ិ ំ ី េដមបីព ងង នងព ងកជហរនពនបដបទ េគ តវសក អពនិពន ិ ់ បណះគំនិតនពន ។ល។ គបៗ ុ ិ េរ ង នពនេនឯ េ ?។ ំ ុ កនុងទីបផតេនះ ិ ក នវគនតសក ូ ំ ិ ំ ិ ម ។ េនះគឺជគនតអកសរេសរ ន ិ ួ អកសរេសរសមជូ នដល់ មតរមជតិរួម ន ូ ំ ិ ិ ំ ី , គនតវភគ អពនិពន ។ ជមយគេនះ , ួ ន ិ សមសកលមត បនរស់ េនកងភពសប់ , ភពេក , ភពបងបន ូ ង ុន ូ ។ល។ គប់ទិ តេទ េ ពហវ ិ ម តីកល េ ំ ុ យគនទីបផត ចប់ ម ំ ងពីសតវត េនះ ំ ូ ៉ ិ ុ ធ ័ យសនមយងបរសទរបស់ អកសរេសរេនកង កបខណៃន ន ុន រធម៌ ែដល បកសេ យ ពះសមណេគតមបរម ី ចរយ ជ បទបៃនសកលសត កងសកលេ ុន ភេពញ វតលង នំ ក ក។ ិ ខ ភកុ ធមបល េខ វ ជុ ំ ម ែដលេ េ កេ យេឈះថ “ រសឯក ” ឬ “ រសេទល ” គឺរសគន ម ម ័ សយបញកននឹងមនកងលំ ច ខ ធ ុន កេ ? ់ ិ បេនះ ។ ភវៈៃននពនែបបេនះ ិ ថ “ អនបទេសស ” ឬ “ ខនបរនពន ” ។ ុ ធ ិ ិ ំ ិ ិ ំ ុ ិ ទេវ បតបតធម៌ជន់ខស់ ឬ ទេវអនវតអរយមគគ មនអងគ៨ ព ឹ ី ៉ ំ បករ ជមយនងបរមធម៌១០យង ែដលបនេធសេនរមកេហយ គឺ ួ ំ ិ ជទេវ ថ បនផវ នងសង់ ូ ព នេដរឆងេទកន់និពន ។ ិ ំ ី សកលសត េនជត ឬ េនឆយ អពនិពនបន ង ុ៉ េ ឹ ំ ួ ដងជនសអក ន យខនឯង ។ ួ ំ ធមៈទង ម អក ន បនេឡយ ។ ំ ឹ ំ ី ដណងអពនិពន គនអក ម ន ឹ តវដង ំ ដចេនះ េទប ពះសមសមទបនមនពេនលថ ូ ម ុព ធ ិ ំ ុ ិទ ិ យរហតដល់ មននពនជទីបផតេនះ ជសនដេក គឺ ូ បន , អកេនះេឃញ ។ ន ិ ( េមលេស វេភនពនទស នៈ , ិ ិ េស វេភទស នសកលនងេស វេភសកលចន បកបផង ) ៕ ចប់ ិ ឆិ ៃថងទី ១៥ ែខ វចក ១៩៧៣ iv 57
- 7. ិ នពនេនឯ ? ិ បញៃននពន សទធតុ , គនធតុ , រសធតុ , េផដពធតុ ។ល។ ែដលមនពស ទ ធ ំ េពញទង កសធតុ , ែតពុ ំបន បកដដល់ មនស ែដលគនែភក ុ ម ន ិ ័ ិ ំ ទព ។ល។ ពមគេនះ គន បកដដល់ វសយទង ន ម ិ ័ វសយជេដមរបស់មនស ែដលគនេ គ ង ប ុ ម ចប់ ។ បញកនធ ច ខ ិ ជ មនអវជេនខងកង , ុន យ មនទស ន ិ ប់វទយ សសំ ប់ បញកនេនះរែមង ច ខ ធ មនឧបទន ។ បញកនមនឧបទនដចេនះ ពុ ំ ច ខ ធ ូ ចសមស ៍ ជ ផ ឹ ិ មយនងនពនបនេទ ។ បញកនែបបេនះ េពរេពញេទេ ួ ច ខ ធ េ ិ យភពអេនលវលវល់ ខស់ទប , ទ ព ទបខស់ , ព យទក ខ , ុ ិ លចអែណត ិ ំ ុ អែណតលច កងសង រវដេរ យៗ គនទីចប់ គនទីបផត គនទី ម ម ម ុន អស់េហយេឡយ ។ ិ ជ ិ ិ បញកនធ េ កយមកពីបន បតបតធម៌ មនអវជឧបទន ច ខ អស់េហយ ។ បញកនេនះគនេគ , គនេយង , គនអញ , គនឯង ច ខ ធ ម ម ម ម ំ ិ ។ល។ ជបញច កនមនភពសមគរដល់ ទេវសមស របស់ចត ជមយ ខ ធ ួ ផ ៍ ួ ឹ ិ នងនពន ឬចលដល់ និពន ដ ំ ូ ិ ិ លគេនះ ចតេបកជននពន ន ខ បនទទួ លរស គឺភព តជក់ែសន តជក់របស់ និពនជ បកដ ។ ិ ជ បញកនែដលមនអវជអស់េហយ , ច ខ ធ ិ ឬមនទន់រលត់រ យេនេឡយ ។ ី ិ ិ នពនកងជវតបចបបនន ។ ុន ុច ិ “ សឧបទេសស ” ។ កល ំ គនសនល់ , ម 56 ិ ែតមនទន់ែបកធយ បញកនេនះ ច ខ ធ ិ ភវៈៃននពនដចេនះ ូ ឹ តវបនផករស េ បញកនែបកធយ រលត់រ ច ខ ធ ៉ យងអស់េជង , កេ ថ ៉ យយង ៉ ំ ូ ិ កលេនះរសយងកពលៃននពន ិ ពភពេ ិ ិ នពន មនែមនជ បេទស , េគហ ំ កជលេនរបស់ ពះ ន, ប ិ ទវមនឬ ិ ឹ ទេទព សងេពរេពញេទេ យកី ៉ ិ ំ ់ ំ ិ ័ សខយងនរនរ ៍ ទនកទនងដចកីសុ បនកី សមយ ែដលធប់មនកង ុ ូ ុន ឹ ពលងរបស់មនស េឡយ ។ ុ ិ ិ ័ នពន មនបនមននយថ ជភពរចផត សឡះរបស់ខួ ន ួ ុ ំ ី ៃនមនស មកៗ អពេ ុ ន ់ កេនះ េទកន់េ ិ ិ កដចេនះេទ ត នងមន ូ ំ ូ ែមនជភវៈៃនភពមនខន បណដចទេវគសេ ូ ួ ំ ិ គនតមនស ជយរមកេហយេទ ។ ុ ូ ែត “ និពន ” ំ ូ ំ កពល គឺសូ នយកេ េ ់ ែដលធបមនេល ័ កបនឲយនយេទេលភពរលត់យ៉ ង ំ ុ សនយដនត , ភពចក់េ ូ ័ តមតជល់ , ភពពទ ធ ុ ិ ួ ់ ិ រតរត ែដលធបមនេនកងចតមនស គឺកត់ផច់េ ុ ុន ំ ៉ នវេដមេហតុ ៃនកេណតយង ូ ភពដចេនះ មនេនជធមម ូ កែនង គប់េពលេវ ិ មនស ជនចច ុ ដចេនះេទបេ ូ ច់ខត , ៉ យងអស់េជងែតមង ។ ជអននកល េហយមនេន គប់ទី ិ ។ ភពេនះបនេកត បកដជក់ែសងដល់ ចត កងេពល ុន ិ ញ ិ វញណរបស់េគ បសចកកេលស ។ ិ កេពលថ នពនមនភព េន គប់ទី គប់កែនង គប់កលេវ េ យផត សឡះ ុ ៉ យង ំ ិ ងេនជនរនរ ៍ , មន ថ ពរគន ម ច់គនបត់ ម ី ិ ិ ិ ឹ ួ ះេឡយ ។ នពនេនជត , េនជប់ជមយនងខនេយង កងជវត ួ ុន ូ ិ ិ អេនលេនះឯង , ែតេយងចលមនទន់ដល់ , េមលមនទន់េឃញ ទ 1
- 8. ិ បញៃននពន ិ ិ ឹ េ ពះចតរបស់េយងមនកេលស សងេ កេ េ គ ងេវចខបេនេឡយ ។ ច ់ ំ ថ “ សបក ” ជ ិ េយងសេងតពចរ ក ិ េមលនពន មងេទ តេយង ឹ ចនងមនេនកងសភវៈ ុន ិ ិ ឹ ិ ៃននពនភពបនេទ េ ពះនពននងេនជនពនរហតអននកល ូ ំ ិ ិ គនេទជអីដៃទេឡយ ។ ដចេនះ េទបមនពេនលថ “ នពនមន ម ូ ំ ង, ិ មនែមនជទី ័ ិ សយេនៃនកេលស , ៃនេសចកី ំ ូ ិ ិ ទកខ , ែតជធតុ ជទីមនភពរលត់យ៉ ងកពល ៃនេភងកេលស នង ុ ុ ខ ន េភងទកហឹងែតមង ។ ំ ី ំ អពេរ ងរបឬតួ សេព ូ េបសកលមនស ុ ៉ ិ យងចបស់បនចមងៗ ុ ឹ េហយេយងមខជនងចប់យកនវនពនភពេនះជ ូ ិ ឹ ខំ បងអនវតនវទេវខងផវចតេ ចនហសេពក ុ ូ ំ ួ ូ ិ រចដចគ ។ ដចេនះ , េទប ពះបរម ួ ូ ន ូ ក គឺេធយ៉ ង ល ិ យចត េ ចរយបេ ង នេ យេដរផវ ូ ិ ំ នងកយមនទេវ ប ក់ ិ ឹ ួ បែហលគ , នងតងមយធរមយ េនេលបនត់ គឺអបបមទធម៌ កង ន ូ ួ ទ ុន ័ កបខណៃនបញថកវបស ន ឬេ ន ់ ិ កតរៈ ។ ុ មសចធម៌ , េយង គប់គ គនខន គន បណេទ ។ របស់ ច ន ម ម ួ កេ ប ប បដច ូ រមណ ។ ជ ម ៍ ិ នពនេនះ , ិ ិ ិ ភវៈៃននពនមនែមនជចតេទ , ភពមយ , ែដលបនពល់ តវនវនពន ឬ ួ ូ ិ ិ ុ៉ ឹ ពល់ តវចតបននងឯង ។ ឹ ដងបន អក ន កលមនយរមកេហយ េ ុ ូ េមលេឃញ , កល ំ ចេពះេសចកីវេងងភន់ ចឡំ ់ ែដលខនេយងធបមន ួ កង ុន ័ សយធម៌ជន់ខស់ ែដលេយងបន ព ី ំ ិ ចេរនេនះ ។ កេលសកងខនសននរបស់េយង ក៏ចប់េផមរងហត ធ ួ ុន ិ សេ មចនពនឬបនដល់ េកះ េ ពះថកល ិ ឹ មយគេនះ , ចតរបស់េយងនងមនេសចកីតក់សុ តញប់ញ័ រេ ស វ ួ ន 2 ី ញ ឹ ិ ូ ិ ម រតភក់រលកគតគរដល់ ចតឬនយ ំ ំ ិ ិ រហតដល់ េភចទេវរបស់រូបកយ ែដលជលេនរបស់ ចត ក៏េទមន ូ របស់េយង ិ ឹ ចតរបស់មនស េយងបនពក់ែកវយត គឺបញ , ុ ញ យ ឹ ន ំគ សវង ន ឹ ំ ិ ំ ិ ិ េទនង “ សេព ” នង “ នយសេព ” បនេនះ ។ ចតក៏មនែមនជ ុ៉ ឹ ិ េយងនងេមលេឃញសភវៈៃននពនភព ខច គន ម ិ ិ ែដលមនគឺបញកនធ ឬ “ កយ ” នង “ ចត ” ែដលេ ច ខ ិ នពនេមលកងផវមយេទ ត ុន ូ ួ កល ិ ិ ំ សកលមនស គឺនវកនងនយសេព កល ុ ិ ំ គរ មនេពលចលចតកពង់េកះ ែដលខន តវករជមនខន ។ ែត ុ ូ ួ ឹ ិ ិ នងេឃញថ កេលសនិងេសចកីទុកខ មន ែមនជទី ? ំ ំ ឹ ិ សេព សេពនង តវរលកពយះខយល់ េបកបក់ លង់លច កងម ុ ុន ី ិ ករេសេរ សេងតេមលនពនជថមេទ ត ក កល ិ នពនេនឯ សនន ។ េ ពនឺរសមី ិ ែតចត គន់ែតជ ិ ៉ ថ នៈៃននពនបនបះ ិ ិ នពនភពមនពតមនែមន , គ ល់ េកត កថដចពនឺ ពះ ូ គឺ ែតគន ម ិ ជ ិ ំ ី ិ បសនេបអវជមនទន់អស់អពខនធ េបកបងច េយង ួ ិ ទតយ កល ិ ិ េយងបទបងច េយងេមលមនេឃញ ។ បែន ុ៉ ួ ិ មនែមនគនេទ ម គឺមនេនជធមម , ឬដចរបធតុ , ូ ូ 55
- 9. ំ ែសងរកកងភពេក ។ កេ ុន ី រករកកងទេនះ , ុ ុន ី ិ ទេនះជនពន ិ នពនេនឯ ី ិ មនេនកងទីេនះ , កងជវតេនះ , តវ ុន ុន ី ិ កងជវតេនះ ។ ុន ិ ី នពនកងទេនះ , ុន ? ទី ិ ិ គឺថកេលសមនមន , ិ មន បកដេ ិ មន បកដកងទី ុន ិ ី នពន បកដកងទេនះ ។ ុន ី ិ , ជវតសកល ិ ំ ុ េសចកីសរប៖ នពនជចនចចងផូវរបស់ស ុ ុ ក៏ដូ ចជមយ ួ ិ ភពឆក់ សបៃននពន េរ យៗ េវ តវអ ំ , ី ិ ៉ បកដកងទេនះ ។ នយយមយយងេទ តថ ួ ុន ិ សង រវដមន បកដកងទី ុន សតមយ ួ ិ យកេលស ិ រែមងវវតេទរក ិ ថ នៈៃននពន រញ ចនេ ុ យមនផលកមមជេដម មេដញ ំ ី ិ ូ យឃតេចញអពផូ វពតផវែមនេរ ង ល់ េពល ័ ិ ខនជសតែភកខក់ េមលផវផតនយមនេឃញ ន ួ ូ ុ ខនេចញចកទកមនេកត។ ុ ខ ិ ួ ំ ដេណរឆងចកសង រវដៈ សំេព ។ ទ ក់ ំ ិ ិ ញ ចតវញណដចនយសេព ។ ូ គរ ។ សកលេ បបកងជតិមួ យៗ ុន េ ពះ ំ ំ ថ បនទេវរេ របកយសតេ ូ ក ត់ ះ កេ ប បដច ូ សង រវដដចសកល ូ ំ ួ ំ កឬៃ តភព ដចកពង់ជនញ ។ ផលបណយផល ុ ូ ដចក ំ ូ ិ ំ ំ ិ តនងចេណញៃនទនញ ែដលនយ ់ ួ ំ ៉ ំ ំ សេព តវបនកងកពងមយៗ ។ ដណល់ េកះមយៗ ឬ េ តយយង ួ ុន ំ ូ ៉ ័ ឹ កពល , យងផតភយ អស់ទុកខ នងបនសេ មច , លះ ុ ុ ិ ំ កីេពញចតបញឈប់ទេវច ចរ កងសកល ុន ច់ខត គឺេធយ៉ ង 54 េ ៉ គរយង ិ យសេ មចនពន ។ បគលេកត ុ គ ៉ ថ ពរ , យង េសចកីទុកខ បច ំខនរបស់េយងក៏រ ធ ត់រ យេទ ឹ ី ិ ជមយនងរបងៃនកេលសេរ យៗែដរ ។ ដចេនះេហយ , េទបេ ួ ូ េពលថ ិ ំ ូ “ នពនជធម៌កពល ” ិ ិ ុ ខ ំ េភងកេលស នងេភងទកទង ស ។ ក ូ ំ ់ ជេ គ ងរលតយ៉ ងអស់េជងនវ យ ែដលមនេនកងសននរបស់ ុន េសចកីសរបែដលេយង តវ បកន់យក ុ ក់មនមកេលមនស គប់កល ុ ិ ។ សញតញណរបស់មនស តវករឥស រភពជនច ច , ែត ជ ញ ុ ំ ចទង ិ េទបនចមងៗ , ិ បញៃននពន ិ នពន ំ ូ ំ គឺជសភពៃនេសចកីរលត់យ៉ ងកពលនវអៗទង ូ ី អស់ែដលបេងតេឡងេ ក ិ យកេលស មនជ ំ ទ៍កេ ំ ចេហះ , , ំ ុ ំ ំ ំ ុ ំ ិ ដនត , ចនក់ , ជនល់ , បនក ។ ពមគេនះេទ ត ចណងៃនកេលស ន ំ ឹ ួ ិ ញ គឺសេយជន៍ ែដលចងរតរតវញណរបស់ មនស ក៏ តវបន ុ ់ ធកចកសននមនស ុ ំ អស់ , មនកេ ឹន កងេពលហងែដរ ។ ុន ច់ ជះ ិ ិ ី ំ ករយែដលអៗទង ិ ិ ិ ជេដម , បនរលត់អស់េទ គឺករយែដលចតបន ិ លះដល់ ភពអស់កេលស ុ ឬ លះដល់ និពន ុ ិ ិ ” ករនពន ” ។ ករនពនរបស់មនស េយងេ ុ ែដលេ កេ ថ ិ យពត បកដេនះគឺ ិ ូ េន តង់ករែដលចតរបស់មនស េយងចលេទកន់ភវៈៃនភពគន ុ ម ំ កេ ៉ យង ំ ុ ំ ំ ំ , គនចេហះ , គនដនត , គនចនក់ , គនចណង ។ល។ ម ម ម ម ៉ ច់ខតយងអស់េជង ។ ិ ភវៈៃននពន បកដជក់ ិ ំ ិ នងទេវៃននពន ុន ក់េឡងកងេ ំ ូ កជ គដបង ិ ឬករនពន េ មនភព យ ័ សយ 3
- 10. ិ បញៃននពន ិ នពនេនឯ បជញណរបស់ ពះសមណេគតមបរម គ ពះអងគបនចលដល់ ញ ូ ភពរលត់ជកំពូ លេនះមនសកលសត េហយ ពះអងគជមនស ទី ១ ុ ុ ិ របស់ពភពេ ំ ុ បផតៃនេ ំ ក កងទេវ ុន វ ជវរកេឃញ នវអីែដលេគេ ូ ំ ិ ក ។ កេណតរបស់ ពះអងគ ក៏មនែមនជអីដ៏ៃទ េ កពី ករ បសត ិ , ករ ូ ឹ ិ ិ ិ ំ ស់ដង នងករបរនពន ទងបីេនះេឡយ ។ ដច ូ េនះ , ករ បសត ិ , ករ ូ ឹ ិ ិ ិ ស់ដង នងករបរនពន េទបជរបស់មន េឈះរមគែតមយ ែដលេគេ ម ួ ន ួ ី ថ “ បទបសកលេ ី ក “។ បទប ំ ័ ំ ឺ ិ កបនមនជយជនះេលមរទង៥គៈ កេលសមរ , ខនធ សកលេ ិ មរ , អភសងរមរ , េទវបតមរ , មចចុមរ ខ ុ ី បយទឈះ កងអតតកល ។ ុ ធ ន ុន ែដលេ ុន េកតមនេឡងកងៃថងែតមយគឺ ៃថងវ ិ ួ ិ នពន ថ បនឲយស ំ ែ បថរលត់រ ំ ចមះ , អ ុ ៉ ំ ូ យយងកពលនវភពេក ក ូ ។ ក ៍ ថជេហតុ ករណ ខបជ ។ ូ ំ េនភព តជក់ តជុ េក មក ន ។ ី ិ ំ ? ជវតជរបស់មនកេ ិ កមនធប់ ័ សយេហតុ េនះេទបសកលេ ៍ ំ ន ំគ បកន់យកេហតករណទងបីយ៉ ងេនះ ន ុ ំ កេ ថទី យ អីជរបស់មន ី ិ អីជជវត ? ែភក , ន តេច ក , ិ ិ ត , កយ , ចត , រប , សេមង , កន , រស , េផដពៈ ូ ិ ំ ធមរមណ នង េវទនទង ម ម ៍ ែភក តេច ក ចមះ អ ន ុ យ ែដលេកតេឡងេ យ ័ សយ ី ិ ត កយ ែដលជតួ ជវត ជរបស់េក ។ ិ ឺ េកេ ពះអី ? េ ពះេភងកេលសគៈ ំ ូ ំ តជក់ជកពលៃនរបស់ទង យេនះ គៈ េទសៈ េមហៈ ។ ភព ិ េកតមនេឡងេ ពះមន ឺ ិ បន តវេភងគៈ េទសៈ េមហៈ ដតបងត់ឧយេកេនះឯងគឺ នពន ។ ុ ក 4 ិ ី ន មនេន គប់ទសទកុ ងសកលេ េ េ ? ិ ័ ិ ិ ក បែនជនពនវសយ មនែមនជ ុ៉ ិ ័ ំ កវសយេឡយ ។ ចេពះេរ ងេនះ អក បជញខងែផក ន ន ំ ក មនគេហញថ េ ំ ់ ំ មនភពទនកទនង ប វ ជវ ិ ិ ឹ ក នពនគឺជនពន , សង កគឺជេ ឹ ឹ ក់ បែហលទកនងេ បង ែដលេនកងទី ុន ិ ័ ិ ូ ឹ ឹ រមគ ឬ ជមយគ ែតមនចលគ ( ទកេនជវសយទក េ បងេនជ ួ ន ួ ន ន ិ ័ វសយេ បង េ ិ ិ មភពេដមដែដល )។ នពនពត , េគ តវបនកង ុន ំ ក , កងជតិេនះ ។ គឺកេ ុន ី កងទេនះ , ភពេកេន តង់ ុន ុន េកតកងទី តជក់ ។ េប ់ , ភព តជក់េន តងេនះ , េក ី ទេនះគន តជក់ , េករលត់កុ ងទី ម ន ី ទេនះេកត ី ិ ័ ិ ិ មនយេនះ នពនគឺេគ តវបនកងជវតេនះ មនែមន ុន ី ិ តវបនកងជវតខងមខេទ ុ ុន េ ំ , េគ តវលត់កេ មនេនកងទី ុន ័ ំ យនយថ កេ ិ ំ ់ ិ បសនេបរលតេភងកេលសបន។ េកតមនកងជតិ ុន កងទី ុន េពល តវ ំ ់ ន ី ិ រលតកុ ងជតិេនះ ទេនះ េពលេនះ។ នយយខី គឺនិពនេគ តវ ំ ុ ិ បនសេ មច កងេពលកពងរស់ , មនែមន ុន ិ េទ ។ នពនកងពទ ធ ុន ុ េ ប់េហយេទប តវបន សន គឺជធតុ ែដលបគល តវបនសេ មច ុ គ ំ ់ ិ យគនកណតកល ( អកលេក ) ។ ម ិ ិ នពនជេរ ងរបស់មនស រស់ មនែមនជេរ ងរបស់មនស ុ ុ ឹ ិ ំ ប់េទ ។ នពនជេរ ងែដល តវដងចេពះខន អកដៃទពុ ំ ន ួ ឹ ចដង ំ ួ ិ ជនសខនបនេឡយ ។ នពនគឺជភព តជក់ ែដលេកតមនភមៗ ួ ិ ិ ជមយនងភពរលត់េភងកេលស ។ ួ ឺ ភព តជក់គនិពន េគ តវ 53
- 11. ិ នពនេនឯ ? ិ ័ ភព តជក់ ជករ ិយរបស់និពន ។ កងនយថ គឺជភព តជក់ , ុន ី ិ ឹន ភពអស់ទុកខ ភពចប់ជវតអេនលហងឯង ។ ទ ឹ ិ នបនដងេរ ងនពនគរសមែដរេហយ , កងឃេនះ , ួ ុន អក ន អកសរេសរសមេ ន ូ ំ ំ ួ ិ យចេមយ ចេពះសនរថនពនេនឯ ឹ ំ បនេធសេនរមកេហយ ។ េដមបីដងជបនន់ អក ទ ន សមល់ ថ គ ិ អកសេ មចនពនេនកងទី ន ុន ិ េ ពះនពនជភពមនេន ិ អកបនសេ មចនពនេនកងរបេ ន ុន ូ ំ ទរ ិ ី នពនេនកងទេនះ ុន ក, ិ ក នពនេនកងកមេ ុន ិ អកបនសេ មចនពនេនកងអរបេ ន ូ ុន អរបេ ូ នគបបីេធករកត់ ិ ី ន គប់ទសទកុ ងសកលេ ិ បនសេ មចនពនេនកងកមេ ុន ែដល ិ ក នពនេនកងរបេ ុន ូ ំ ង ី ឹ ជទកដេភងខយល់ ឬជ តួ សកលេ ិ មនែមនជ ិ ញ កសវញណ ំ គ ល់ ពុ ទន់បនេទដល់ ។ ិ ទតយ , ចនទ , អងរ , ពធ , ពហសបត៍ , សុ ក , េ គ ុ រ៍ ំ ំ ិ ិ ។ល។ មិនែមនជដេណរេទ មនែមនជដេណរមក មនែមនជករ ិ ិ ិ ិ ិ ិ ិ ិ ឋតេន , មនែមនជករយេកត , មនែមនជករយចត ិ មនែមនជ ុ ំ រមណទង ម ៍ យ ែដលេយងធប់ គ ល់ កុ ងេ ន ិ កេនះ , មនែមន ិ ិ ិ ជភពែវង , ភពខី , មនែមនជភពធំ , ភពតូ , មនែមនជរូបនង ិ ឹន ិ ័ ិ អរប ។ល។ ែតជនពនហងែតមង ។ កងនយថនពនគឺជនពន ូ ុន 52 ជគនអក ម ន ំ ុ ំ កកពងរស់េនកងកេ ុន ថ សតេ ំ េហយកេ ឹ បប់ ក៏េយងដងបន ំ េនះមនកេននជង មន ១ ជ ៥ ។ េនះក៏គនេ ពះអីដៃទេទ គឺេ ពះែតេភង គៈ ុ ម េមហៈ េទសៈ ិ ញ កងវញណសតេ ុន ក ំ េចះែតមនចំេហះខង ឹ ំ ឹ ំ រតែតគនដង , គនជេន , គន បកន់យកថ ទេវរលត់េភង គៈ ម ម ម ំ ុ ិ កែដលេយងកពងរស់ េនសពៃថេនះ , មនែមនជ ង ក ែដលេយងពុ ំទន់បន សពៃថងេនះ , េទះ យហនឹងឯង ។ ក េប ក េប ិ ច ញ ិ កញញេនវសញនសញ ។ល។ េឡយ ។ ជមយគេនះ នពន ញ ញ ួ ន ិ មនែមនជតួ េ ី ិ ៉ ំ ូ ំ េក មក នយងកពលរបស់ជវតទង េឡងៗ ិ ំ ក ។ល។ េ ពះអី ? េ ពះថ នពនជធតុ គនលេន គន ម ម គនត ំ ម គឺជភព តជក់ តជុ ំ ិ ិ ដចេនះនពនមនែមនជរបស់ដៃទេឡយ ូ េបអក ន ិ នពនេនកង ុន ក ិ បញៃននពន េ យេហតុ ែដលមនស េ ុ កកន់ែតមនេសចកីេឆ វឆត ំ ំ ំ ខងផវផគុេភងឲយមនកមងខងេឡងៗ ូ ំ ុ ិ េទសៈ េមហៈ ជចណចទសេ េ ិ ៃនសនភព មលំ ប់ ។ មនស េ ុ ក ី ិ ិ របស់ជវតៃនបគលែសងរកទស ុ គ ិ ំ ំ នងជទេវលប់បបត់ នវគនតែសងរកេសចកី ូ ំ ិ ី សបបយេលបញច កមគណ ែដលជេ គ ងព ងកភក់េភងឲយកន់ែត ន ុ ន ធំ េ ំ ិ ំ ិ យេ បគនតបេញះ េ ចនជងគនតពនត់ ។ សកលេ ឆ ំ ំ កយេទជរបស់មនចេហះ មនកេ សកលធតុ ។ េ ពះអី ? កបន ំ ំ ំ ទងមនស ទងសត ទង ុ ិ េ ពះមនស កងពភពេ ុ ុន កន ំគ ន ទប ី អែងលបពកមគណ , ន ំគបេរ េសចកសបបយេបក បស់ បកប ច ុ ន ំ េ ិ ឹ យចត សងេពរេពញេទេ ័ សមយមន ១ ជ ១០ ។ ដ ប ុ យ គៈ េទសៈ េមហៈ េលសជង សតេ ំ ិ ក េនែតមនគនតយល់ ំ ិ ិ ខស , េនែតគនសមទដដូ ចេនះ ភព តជក់ តជុ ៃននពន មន ុ ម ម ិ ធិ ចេកតមនបនេឡយ ។ ិ េដមបីសេ មចនពន ី ិ ូ ឬផល់ ឲយជវតនវ 5
- 12. ិ សនភពជ ិ បញៃននពន ថ ពរ , មខងររបស់មនស ុ ុ ិ ិ ជយលត់េភងកេលស ឲយអស់បនចមងៗ ួ ំ គឺ តវរមកមង ពតៃដគ ួ ន មលំ ់ បៃនកលេវ ។ មនស បនែតន ំគ ជល ចបល់ ពពក់ ុ ន កងបចបបនេនះ , ន ុន ុច ំ ់ ំ ិ ំ ុ ំ ពពន ជពកជពនេលទេវដតបផញខនឯង គឺន ំគថរ , ន ំគជរ ូ ន ូង ន ូ ួ ី ិ ចត់កុ ងជវតេរ ងៗខន , ន ួ ិ ឹ ែតគនគតគននកគនសបន ម ម ម ុ ិ គន សៃម ម ី ំ ី ិ បេយជន៍អអពនិពន សមបីបនចបនួចេឡយ េទះ ូ ិ ជនពន ដល់ និពនេឡយ ។ ័ កងនយថ ុន សកលសត ី មនេន គប់ទកែនង គប់េពលេវ ក៏េ េ ពះសកលសតគន ម ិ សមបជញញសនភព ។ គនបនទទល ម ួ យ ។ ដចេនះេ ពះអី ? ូ ី ញ ឹ ិ ម រតភក់រលក គនមនសករ ម រទកខ , គន ុ ម េ ត។ ិ នពន ែ បថ បសចកេ គ ងមត េ គ ងជល់ េ គ ងចក់ ុ ់ អីជេ គ ងមត ជល់ ចកេ ុ គ ល់ ល់ គហងឯង ។ ន ឹន បកបេ ត? េ ឹ យេសចកី សវង , ំ ិ ឹ ពែដនេនះ , មន តមែតផល់ េ ឬមន ិ ឆ ិ ំ ិ ថ “ មចទដ ិ ” េគមនផត់គនត ន ំ មនគេហញ បកបេ ួ េញ ន , េគ បថេលកខនេធជមស់សកលេ ន ច 6 ី ិ កឬជវតែដលេយង ំ ិ បុ គលែដលមនគេហញមន តវ គ ំ ិ គនតយល់ ខុស ែដលេយងធប់េ ិ ិ ិ “ អបណហតនពន ” , យេសចកី ំ ក ។ ចណង់គន ម ិ ំ យ នវេសចកីវនសចេពះខនឯង ូ ួ េបេកតេឡងេ ិ “ សញតនពន ” , ករទក ុ ញ ុ ក់ ឬ េ ំ ុ ទីបផត គនេពលចប់េឡយ ។ ម ? យេឃញ ៉ ែបបេ ចនយងេទ ត ិ ឹ មនងយនងយល់ សប ិ “ ខនធនពន ” ថ ិ នពនមនេឈះេ ចន ម ំ ិ ិ ដចពេនលថកេលសនពន , ូ ម, ងកយរបស់ ពះអងគរលត់រ យ េ េនះគឺនិពនខងភ ថ េកតបនជ ិ ិ េហយបរនពនជថមី ំ សែដងធម៌េ បសសត ិ ថ “ ធតុ នពន ” ។ល។ ខនធ ឹ ិ ស់ដង េ ពះអស់កេលស េ ពះធតុ កុ ងទីេផ ងៗរមចលគ ន ួ ូ ន ពះពទអងមងេទ ត ុ ធ គ េ ំ ំ ិ ិ ឹ ែដលអកមនគនតមនងយនងមនជេន , ន ិ នពន , ធតុ និពន ។ គឺ ពះពទ ធ ុ ិ ិ ថ “ កេលសនពន ” អន ិ យេឈះនពនែបបេនះ គន ម ម ំ ពេនលកងកបនត មេ កយៗ , ួ ុន េ សមន ំគពនតយេមល ជងមយេទ ត ូ ន ិ ិ ួ ិ នពនេនឯ ិ ិ បរយតធម៌ ឬភ ឹ បកត សងមន ួ ៉ ់ ិ ិ ឹ យងសមបណ , ែតគនទកទងដល់ ករ បតបតគឺមនមក តមែតជ ម ូ ៌ េរ ងរបស់អក បជជ ន ំ ខងផវេលងសដ ី , ូ ិ ិ ៌ ុ៉ បរយតធមបនេនះ ។ ភ ខងផវបក ូ យែផក ន ំ ួ ិ ិ អនតែបបេនះ , អក បតបតធម៌េដមបី ន ិ ិ ិ ិ ូ ិ នពនពតៗ ែមនៗ មនច ំបច់គតគរដល់ ក៏បន ។ េបកជននពន ខ ័ គរ បកន់យកនយរបស់និពន ួ ី ិ បនេហយ បសនេបព ងកេ ំ ៉ ឹ ឹ តមែតជភព តជក់ តជុ បុ ននង យធំ ឬេពលេ ភព តជក់ែដលេកតមនេឡង យែវងជងេនះ ក៏គ ឺ ុ េ ពះអស់េភងទកខ ិ េភងកេលស ឹន ិ ហងឯង ។ េ ពះអី ? េ ពះភព តជក់ជភវៈៃននពន េ គ ងេធ េ ំ ិ យភព តជក់ ជទេវៃននពន ំ ំ កររលត់កេ េហយ ថ បន 51
- 13. ិ នពនេនឯ ? ិ ញ ិ ញ ិ ំ ិ មពទត មស់ថ “ វញណ អនទស នំ ” ែតវញណមនែមនជតួ ុ ធ ិ ឬ ជភពៃននពនេឡយ ។ ិ កងេរ ងនពនដែដល ុន មនពំេនលខះេទ តថ ិ នពនជ ំ ឹ ធមៈ ជធមៈ បេសរកនង ជធមៈកពល ជេកះ ជពនង ជកែនង ម ម ម ំ ូ ំ ិ ិ តទល់ ស តវ ជកែពងករពរទក ខ ។ល។ នពនែបបេនះនយយ ុ មយៃថង ល់ ួ ឹ ិ ិ ិ ង ចក៏មនចប់ េហយមនដងថនពនគឺជអីផង ។ េ ក ិ ំ ិ ពីេនះមនពេនលថ នពនជអមតធម៌ ជអសងតធម៌ ជវសងរ ខ ខ ជអពយកតៈ ( គឺេ ិ យេឈះថជអីក៏មនបន ) ។ ជមយគេនះ ម ួ ន ិ េទ ត នពន តវបនេ ិ ជសវេមកខ , ជម យេឈះថ ជនគរ , ជអមតម ម នគរ , ិ អមតៈ ។ល។ នពន ែដល តវបនេគសនត ម ំ ុន េទ ជ សក បេទស នគរ ។ល។ េនះ គឺេធេឡងកងបណង េ ៉ មនស េធបុ ណយយងេ ចន , ុ យ ៉ យង បញប់ បញល់ បេយជន៍ ិ េដមបីខនបន បេយជន៍ផល់ ខួ នបនសេ មចនពន ទ ួ ឬចលេទេន ូ ិ ឹ ិ កងនគរ គឺនិពនេនះ ។ នពនមនេឈះេ ចនេលសនងនយយ ម ុន លះ ុ ំ ទេន ំ ិ ំ ូ ចងេ កយបងស់ មនគេហញខះៗេទ តថ នពនជកពល ុ ជបរមសញញ ុ ធមជត ិ ។ ម ំ ៉ ំ ូ ំ ុ គឺជធតុ ទេនយងកពលកងទីបផតៃន ុន ិ េនះគឺជនពន ័ ិ ិ មនយៃនបរយតធម៌ខងែផក បកត ន ួ ំ ឹ ិ ិ ចេណះ សងនយយគអស់ៃថង ែខ ឆ ំ បននក៏មនចប់ ។ ន ន ុ៉ ម ំ ំ ពេនលទង ំ ី ិ ំ យអពេរ ងនពន ដចបនេធសេនរមកេនះ ូ ំ ិ េយងមនគេហញថ េបនិពនេកតេឡងេ ពះេឃញ អនចចំ េ ិ ិ ិ “ អនមតនពន ” , 50 េបនិពនេឡងេ ពះេឃញ ទកខំ ុ េ ិ បញៃននពន ឹ បននងេទ , បែនមេលេនះគឺផល់ េ គះថក់ដល់ ជតិ , ដល់ បក ពក ុ៉ ថ ន ួ របស់ខួ នផង ។ បគលពកខះេទ ត , ុ គ ួ ួ ឹ ឹ លកណៈល បេសរ គរនង ប ពតេទ ខ ់ ួ ិ មេសចកី បថរបសខន នង ន ំ ិ ភលន់ , ន ំគអនវតទេវែចកពភពេ ន ុ ឹ ី ំ េហយព ងងកមងព ងកអ ំ ច កងភមភគមយៗេរ ងៗខន , លះ ួ ុ ុន ូ ិ ួ ិ ិ ំ ិ យេ បគនត ជះជន់ែផកេលពនឺវទយ ិ ញ វញណអកសល ុ នវគនត ូ ំ ិ ំ ិ ំ កជចណតៗ ចែណកៗ ំ បនឱកសក៏ចប់អនវតទេវឈនពន ុ េ កេនកង ុន ំ គេហញេនះបនផល់ ឲយពកេនះ ួ បក្ សពករបស់ខួ ន ។ ួ េ េមលេឃញេ យប ំ ិ ំ របផចបផញគ ន ័ ស េនកង កបខណៃន ុន ឹ ំ ែដលខននងបក ពកសន បនេ ចន ួ ួ ឹ លមនងដតបេពះរ ំ ម ុ ឆ ិ យពភពេ កេ គប់ គន់ យកយជែផ ង េខចជ ទ ិ ំ ំ ឹ ួ េផះ កងរយះេពល តមមយវនទី េដមបីបេពញចណង់ត ុន កខក់ ិ ំ ិ របស់ខួ ន នងបក ពក ។ ដៃទពីេនះេទ ត , គនតរបស់មនស មកៗ ួ ុ ន ់ ិ មនករ បកន់យករបស់ែដលមនភពមនេទ ង ជទកខ ជអន ុ ។ កំ ថជេទ ង ជសខ ជអ ុ ិ ំ ន់ នងគេហញេនះ ន ំេ យេគ ឹ ី ំ ិ ិ ចឹ ចញមេសចកីសងឃឹម , ខំព ងកេសចកីសបបយ , ខំព ងងគនតយល់ ខសបែនមេឡងេទ ត ុ ថ គនចប់គនអស់េហយេឡយ ។ ម ម ំ របស់េគកងេរ ងេនះ គឺសេនច ុន សមត ូ យក ំ ច ។ល។ េ យសេងគេខចផ េ ថ របស់ស យសំ ិ ផស់បូ រគេទវញេទមក ន ំ ័ កបខណៃនករដតបផញខនឯង ុ ួ ថ ំ ំ ួ យទនញ សអប់ េ លទផល ធ ញ់ េនកង ុន ិ ី ៉ យវធេផ ងៗយងមខគរ ុ ួ ឹ យគនដងខនេឡយ ។ ម ួ ំ ំ គេហញកេ បនបេងតឲយេគនវគនតថ របស់េផ ងៗែដលជេ គ ង ក ូ ំ ិ 7
- 14. ិ បញៃននពន ំ ី ់ ួ បេរ េសចកសបបយរបសខន េសចកីសបបយេនះ ំ េដមបីបេរ ឬែដលខនយកមកេ ប ួ ំ ិ គឺជគនត តវ , ំ ិ ែតគនតសចធម៌មនមកថ ច ំ មនស ទង ុ ំ ំ យេទែដលបនយកខនេទបេរ របស់ទងអស់េនះ ួ ំ ដេនត ំ ទង ័ ំ េនកង កបខណៃនករបេរ ត ុន ... ំ ចនក់ , របស់ខួ ន។ ី ិ យមនេនេពរេពញកងជវតស ុន ិ ិ ិធ ំ ូ ច់រងត់ កនុង លវដសង រ គនវតថុសកសទខងពែក គ ម េ គ ងចក់ េ គ ងេ ំ ជនល់ , ំ ុ ែដលកពង ចដក ត េ គ ងជល់ ... េនះបនេឡយ ិ បសនេប ឹ ិ ិ ិ ិ ូ ិ បជសត េនែតមនយល់ មនដង មនឮ មនចលចតសចធម៌ ច ម ែបបែដល ពះេគតមបរម គបនរកេឃញ , បនែសងជប ។ េដមបី ួ ិ ដកពសសរ េ គ ងចក់េ ិ ំ េពលគឺកេលសទង ិ ញ តេលវញណសកលស ី េ គ ងដក េ គ ងជក សមសមទ្េឡយ ។ ម ុព ធ យ ែដលជេ គ ងមតកប់ , ុ េនះ ិ េគមនេឃញមន ដៃទ េ កពីសទមែដល បកសេ ្ធ ម កងេពលបចបបនេនះ , សតេ ុ ន ុន ំ វ ី ជល ចបល់ ែតេលដេនត គប់សរ យ ពះ ំ ុ ឹ កកពងមន ពលងឈក់វក់ ិ គប់ ពញៃនកេលសត ិ ឧបទន ែដលបនមតចលេទកងចតរបស់ខួ ន ។ េ ុ ូ ុន យអ ំ ច ិ ៉ ំ ពសសរេនះ េគបនទទលករេពតចប់ចុ កេស តយងខងក , ែត ួ ឹ ិ េគមនដងេធយ៉ ង ំ របស់េគេឡយ ។ េគទង ទកខ ុ េវ 8 េ ិ ញ ិ យពសសរេនះបនដកេចញពីវញណ ព ុ យសប់េខមទកខ ពយ ិ នពនេនឯ ំ ស់ , ចង់បបត់ ស់ , ែតេគមនកងះខងមេធយបយស មប់អនវត ។ េពល ុ ិ ញ ំ េចះែតេដរេទេរ យៗគនឈប់ ដេបេលវញណរបស់េគ េចះ ម សងរ ខ ? ិ ិ ិ ំ ុ ិ ៣. នពន ជករយអករៈ គឺជចនចអស់កេលស រលត់ សនយឧបទន ូ ៉ ំ ូ យនវកេលសយងកពលគឺេ ូ ិ រ េទសៈ េមហៈ ។ល។ ភៈ ិ ិ ៤. នពន ជផលៃនករអស់កេលស ជបរមសខ ជភព ុ តជក់ តជុ ំ គនេ គ ងចក់េ ម ៉ ំ ូ ិ យងកពល ។ល។ នង ។ល។ ំ ត គនេ គ ងដតបពក់ ម ុ ិ ិ នពនជធតុ វេសសែដល ំ ី ពេនលកងទដៃទេទ តថ ុន សកលសត ឹ តវដង តវ គ ល់ ំ ធតុ ទេន ិ េ ពះនពនជផវចងេ កយបងស់ ូ ុ ិ ិ របស់ធមជត ិ ។ អកនពនបនេឃញ ពះៃ តបដកមយកែនង េ ម ន ធ ួ ិ ញ ិ ញ ិ ិ េឈះនពនថ “ វញណ ” ែតមនែមនចកខុវញណ េ ម យ ិ ញ តវញណ ិ ញ ិ ញ ិ ញ ិ ញ ឃនវញណ ជ ី វញណ កយវញណ មេនវញណ កង បេភទ ុន ិ ញ ខនធ ៥ ឬវញណ ិ ៗេទ ត ែដលមននយយកងទីដៃទេឡយ ។ ុន ិ ញ ពកយថ “ វញណ ” កងទីេនះ េ ុន កេ យែ ប េ ិ ឺ េសចកីថ នពនគជធតុ មួ យែដលសកលសត តវ តវេឃញចបស់ េ យ យ បកន់យក គ ល់ ឹ តវដង ិ ញ ិ ញ ័ សយវញណ ។ េបគនវញណេដរតួ ឬ ម ិ ញ ំ ិ គនវញណជ បធនកងេរ ងេនះ , ពេនលថ “ នពន ” ក៏គន ម ម ុន ែដរ។ ័ បននយថ ឹ ំ ុ របស់ែដលសកលសត តវដងកងទីបផត ុន ំ ឹ ឹ ដណងែដលសកលសត តវដង ឬ ំ តវេឃញជចងេ កយបងស់អពី ុ ិ ឹន ធមជតេនះ គឺនិពនហងឯង ។ ដចេនះ េទបេ ូ ម ិ ិ ជេឈះៃននពន េ ពះនពន េគ ម គ ល់ បនេ ិ ញ កយកវញណេធ ិ ិ ញ យវញណវេសស 49
- 15. ិ នពនេនឯ ? ិ ិ ិ នពនភព មនជនចច ជនរនរ ៍ ជអននកល េហយជ ។ល។ ិ ី ំ ករសក មនភពរកចេរន , ខងេ កយពទកល , ុ ធ សមបណគមរកបនខត , ពី ួ ន ូ ៌ អក ន េល ក េគបក ិ ិ ទវមន ។ល។ នង ំ ន គនផះសែបង គន ប ម ទ ម ភពគនភព គន ម ម សមបណត មវណកមម ។ ូ ៌ ិ អកសក ន , ិ វ ជវ , អកេធវភគពទវចនៈ សមបណចក់គរដចេដមផ ិត ន ុ ្ធ ូ ូ ៌ ម យ, ិ បឹថពី ។ នពន , េទប តវេគបញត , េគ ញ េគេ ិ នពន , ិ ័ ៉ េ ចនេឡងៗ ។ នយយខី គឺមននយយងពិ ី ំ ិ គនតថមែដលេគ មសេមង រទលទូ ូ ំ យគនទី ម ឬសពទថែដលេគបញតេឡង មី ញ ឬ យ ិ ជ ័ អវជ ឬវដសង រ ។ កងនយថ ែដនេនះទីេនះ ជែដន ជទីសប់ ង ុន ២. ិ ៍ នពនជេ គ ងឧបករណ ិ ជធមជតេធេ ម ិ សកលកេលស អស់េ គ ងអសវៈ ។ សកលសត យអស់ ័ ឹ សយពងែផក ់ ិ េលនិពន េទបសមបកេលស សមប់អសវៈបន ។ល។ 48 េ ពះ ដចេនះេឃញថ ូ ី ំ ី បនទទលផល បេយជន៍អអពនិពន ួ គប់កែនង គប់េវ គ ល់ ពះសទម ម , ធ ំ ងពីេកតមក គននរ ម សកលសតគន ម ែដលជធតុ មនេន គប់ទី ិ សមបីបនចបនចេឡយ ។ េ ពះអី ? េ ពះគន ូ ម ួ ិ ុ គនយកចតទក ម ក់េលន័យរបស់ ពកយថ េមល ជងមយេទ ត ួ ិ ំ ់ ១. នពនជែដនសប់ , ជទីគនទកខ , រលតសងរ , រ ំ ង ម ុ ខ អស់សងរ អស់វដសង រ ។ល។ ខ ះបន ។ េម យ មនដចេនះ ៖ ូ មកេច ស ងេគចេ ន ់ ក់ បែហល កន់ែត ំ ឹ សងមនែចងកងគមរទង ពី ុន ក់បញលមក ូច ំ ជលេញ ន ំ ់ ដេនតសរេនះបនមតចលកងខនរបស់េគ គបៗអ ម ុ ូ ុន ួ ឹន ខបជ ” ហងឯង ។ ូ ិ ចប់ គនទីអស់េហយ ។ សេមងថ “ នពន ” ក៏េចះែតមនអតថ មន ម ិ ័ នយេរមងបនចៗេទ បនកយជទមប់, “ វិ េទបមនេឈះេវវចនៈ , ម េឈះ បដច , េឈះេ ប បេធ ប , េឈះ ប ម ូ ម ម របស់េគ ំ ិ ឺ ងេប តេប នចក់រុកខនេគជនច្ ច , េសចកីឈចប់ ួ ម ំ ិ មគនត , យេយបល់ េផ ងៗ ិ វចរណញណេរ ងៗខន ។ ញ ួ ក់េឈះ , ម ែតបេញញក ំ ច ិ បញៃននពន ិ ំ នពន ែ បថ បសចកបណង , បសចក ប បសចក ប ប់េវញ កង ។ ័ ប់រុ ំពទ ធ , ័ ិ ុ អីជេ គ ងចង េ គ ងរុ ំពទ ធ ? េសចកីចូ លចតខសកងបញ ុន ី ិ ជវត េ ពះ ័ ំ សយកេ ិ ័ ែដលមនេនកង គប់វសយ គប់ ជង ជ ុន ័ េ គ ងចង េ គ ងរុ ំពទ ធ ។ េសចកីេ ំ ំ ចែននកី គនុ ំក ី ក ំ ចកី ក ំ ំ ំ ឹ ភកី សមញ់ កី សអប់ក ី កហងកី ់ ំ នក ី ។ល។ ទងអស់េនះសទែតជ ុ ធ ិ ញ ័ ធ ិ ួ ិ េ គ ងចងពទរតរតចត , ជេ គ ងខប់េវចវញណរបស់ស ច េមលេឃញផវេដរ ូ ិ នងមេធយបយេ ិ គកកេលសែបបេនះ , កល ុ ះ យ។ សតគកទទល ុ ួ ិ ឬរបស់ ែដលខនចលចត , ខន ស ូ ួ ួ ិ មនឲយ ី ិ ជវតរស់ េនកង ុន គ ល់ នូ វេសចកីសុ ខ ញ់ ថជរបស់ ខួ ន , ខនក៏ តវ ួ 9
- 16. ិ បញៃននពន គ ល់ ទុកខ ទទល ួ ិ ូ ិ ឬរបស់ែដលខនមនចលចតថជរបស់ ខួ នែដរ ួ ជខនគនចង់ ម ួ េទះ គន បថក៏េ ម ន ិ ុ ិ ួ ិ េ ពះេជ សមនផត េគចមនរច មន , គនច ំ ម រែមងបនដល់ នូ វភវៈគន ម ក់ គឺគនេ គ ងចក់រុកេ ម ិ ័ ត កងចត ។ កងនយ ុន ំ ិ ិ ថ ជសះេសបយអស់ជហឺចត េ ពះអស់កេលសត ំ យេកតកេ បេញះេ ឆ េពលគឺេសចកីទុកខ ំ ិ ឹន បនសេរចនពនហងឯង ។ េ សគ ុម ំ ទង ែដលេ ជេ គ ង កេពលថ ័ ំ ុ កេយងសមយេនះ កពងអសទញគចលេទកន់ភព ូ ្ន ូ ិ ិ ម ញ ខងករនេយបយ , ករេសដកចច , ករស ងម នងករ គ យដៃទេទ ត កន់ែតធំេឡងៗេ ជេទៗ ។ េនះជតួ យ៉ ងមយ ួ ិ ិ ិ បញកឲយេឃញលកណចត ែដល តវកេលសទេទ គបសងត់ នង ជ ់ ខ ូ ក ិ ិ ជ ំ ី ំ ផលវបកែដលេកតេឡង អពចណងៃនអវជត ៉ ែតេទះជយង កល ក៏េ ំ យចេពះ ។ យេសចកីពិតបន បប់េយងថ ិ របស់ែដលឋតេនជវញខនេយង ុំ ិ ួ ំ ឧបសគគដល់ ទេវករងររបស់េយង េ េ ធលដចូលែភកេយងេហយ េយង តវេធច េយងេមលអី ូ ី ី ន ម គនេឃញេទ , ម ់ យធកជេណរ ឬរេ បនកយជ គឺេយង តវទទលេ គះថក់ ួ ន ី ិ ឹ ៉ ែកបរខង ឬបះទងចនងវតថុអៗជមនខន គិ ំ បសិនេបគនអកន ំផវកងេពលេនះ ។ េនះគឺជលទផលៃនទេមច ធ ម ន ូ ុន េ ពះធលដចូ លែភករប ។ ូ ី ី ន ូ ែភកវញណ ន ិ ញ 10 ិ នពនេនឯ ដូ ចេនះេ ពះអី ? ិ ឹន គ ល់ មនបនហងែតមង ។ ភវៈ ំ ៉ ៃនករ បសចកចណង គប់ែបបយង ំ កេ យ។ ំ ចែណកធលដអវជ ូ ី ី ិ ជ ែដលចល ូ ឹ ិ ួ ក៏ជេហតុ េធឲយដងចតដង ពលងរបស់េយង ួ បន ? ិ ំ ួ ំ នពនគឺជអី ? សនរេនះអកេធសេនរ 4 បនេ ន យចេមយ ់ ិ ់ មកេហយកងខងេដមេទះសព គបក ី មនសព គបក ី ។ អកសរេសរ ន ុន មនេសចកីសងឃឹមថ ិ ខះៗជមនខន ។ ំ ិ ចេមយេនះគង់មនពនឺដល់ គនតអក ន េនកងឃេនះេទ ត ុន ិ ំ ុ ំ ួ នពន កងចណចៃនសនរថ េនឯ ុន អក ន ន ឹ ឹ ននងបនដងេរ ង តវបនសេ មចកងជតិ ុន ់ បេហយេទបបនសេ មចកងជតិមុ ខ ។ េដមបីជពនឺដល់ ុន េនះ ឬ ំ ិ គនតអក ន ន កងេរ ងេនះ ុន អកសរេសរសមេធេសចកីបញក់ថ ន ូ ជ ់ ិ ូ ិ ិ ិ ូ ិ មនស េយងចលចតសងនពន ឬបេងតនពនខនឯង មនចលចត ុ ក ួ ិ ែសងរកនពន ប់ែដលរកេឃញេ យ ពះសមសមទេឡយ ។ ម ុព ធ ំ ូ ិ ូ ចណលចតដចេនះេហយែដលបនផល់ េ ំ ិ ៉ ឬគនតបន់ ំ កែពង ិ ម នថ នពនជធតុ មនផះមស , ផះ បក់ , មន ទ ទ ំ ឹ ៉ ំេព ជ , មនថល់ កលែកវ , មនេកះជពនងយងម ំ , ន មនេលន ំ ៉ នជជរកយងពែក , ូ ំ ទងអស់ បកបេ ំ ូ កពល ែដលៃ តេ ៍ ិ ែតករណពត ំ ់ ឹ ឹ មនទីពនកយ៉ ងរងពងមនអី ំ ៉ ំ ុ យតៃលយងខស់បផត ព ិ ់ កមនធបបន មយេឡយ ។ ួ េ ៉ យគណភពយង ុ ់ ិ គ ល់ មនធបបនេឃញ ។ល។ ិ នពនជធតុ មនឯង ។ ិ ំ មនែមនជសណង់របស់មនស ុ 4 ំ ិ យេគេនគនតគសេ ូ មក់ ន េកតឯងៗ ឬ ពះ បកដឯងៗ ិ ទេទពអងគ អនកេធសំេនរ “ អនកនិពនធ “ 47
- 17. ី ិ ៊ំ ិ សនួ ៃនជវតេដមបីនពន ិ ជ ឃៈ , វេជឃៈ ) ។ល។ ជមយគេនះ , ួ ន ិ ( កេមឃៈ , ភេ ឃៈ , ទេ ំ ពះអងគមនគេហញថ ំ ទង ី បរមធម៌១០ យេទកន់េ តយអស់ទុកគនិពន ។ ខ ឺ ជ ព នឆងចកអនង់ ខស់ជងេនះ ព ពះ ំ សមសមទ ធ បនមនគេហញថ ទកខ ជផលរបស់ សមទយ ឬ ម ុ ុ ័ ុព ិ ិ ំ , នេ ធ ជផលរបស់ មគគ ឬមជឈិមបដទ ។ ពះគេហញេនះ ត បញកេ ជ ់ ភពេក ក ិ ឹ ិ ំ ំ ិ យដងថសកលពភពឋតេនកងភពលបកលបន , ុន ិ ិ យមនែមនឋតេនកងភពសខ សល ុ ុន ំ ំ ំ តជុ េឡយ ។ “ លបកខង ” ំ “ លបក ភ ភព តជក់ ពះសមសមទេ បភ ម ុព ធ ថ “ ទកខ ” ុ ថ “ សខ ” ែដលេយងធប់ ុ ល ” េ បភ មនស ថ “ ទកធន់ ” “ ទកខ ុ ុ ុ ខ ង គ ល់ ម ល ” ឬ “ ទកធ ំ ” “ ទកតូ ច ” ុ ខ ុ ខ ៉ ំ ៉ ឹ េ ពះ “ ទកខ ” ែ បថ “ អត់បនយងលបក ” ឬ “ អត់បនយងតង ” ុ “ សខ ” ុ ែ បថ ៉ “ អត់បនយងធូ រ ” ឬ ៉ “ អត់បនយងងយ ” ។ ិ ិ ិ ិ បសនេបមនស េយងមនឧតមគតយ៉ ងឧតមគតៃនេពធសត ុ ឬ ី ិ ិ ិ ិ េបកជនៃននពនេនះ , សកលជវតនងមនភពសនភពសមបណ ខ ូ ៍ សបបយ ។ េភងស ងម គ សិ រយេម តី ) ឹទ ទនមគេនះ ន ិ ពភពេ ំ ុ កែដលកពង តវេឆះេ ឹ ិ នង តវបនកយជពភពៃនអរ ិយេមេតយយ ជទីគួ រេ ័ ធ កបខណៃនេសចកី េ ់ យចងរស់ចង់េនចង់េឃញ ះ ័ ិ ិ លយ េបមនេ ចនក៏តចែដរ។ យ ( ពះ េនកង ុន ទទលេ គះថកដូ ចរបែដរ ួ ន ់ ូ ិ ែតេយងេមលមនសវ ូ គ ល់ , គ ល់ ិ េហយយល់ មនសវចបស់ េទបេយងរកមេធយបយយកធលដអវជ ូ ូ ី ី ិ ជ ិ េចញពីែភកវញណរបស់េយងមនបន ។ ន ិ ញ សកលសតពុ ំ ំ ំ ិ ចលប់បបត់គនតេ ែដលមនេនកង ុន ម ខន ។ ួ គឺដូ ចេនះេហយបនជ ំ ិ ំ ំ ិ ំ ម ភ , គនតសអប់ , គនតកេ ី ិ ំ កងរយៈកលែដលជវតកពុ ងអេនល ទ ុន បនបេងតចមបំងឲយសកលសត ក ំ ិ គនតអកសលេនះ ុ ដចែដល ូ ិ ញ េយងបនេឃញបនទទលរងេ គះមកេហយ ។ វញណសតេ ួ ំ ុ កងសតវត េនះ កពង តវបនជប់សំ ុន ំ ិ េកតគនតអកសលកន់ែតេ ចនេឡងៗ ។ េ ុ េហតុ , ំ ី េទបទេវអៗែដលសតេ ក ំ ុ ញ់ េមហៈ , កពង តវរស់ ឹ ិ ជ ិធ េនកងគកអវជ ។ ឥទពលៃនភពងងតេនះ បនេធេ ុន ុ កអនវត ុ យមនស ុ ំ ិ ំ យមនគនតកេ ជ ំ េគេឃញសទែតជទេវ ុ ធ ័ យកឈះអកដៃទេ ចនជងយកឈះខនឯង ។ កងនយថ មនស ុ ន ន ន ួ ុន ិ មន ពម បកសស ងម , គ ត ិ ិ មន ពមេធសកមម បយទនឹងកេលស ុ ធ ឹ របស់ខួ ន ែតស ម គ បកសស ងម េធសកមម បយទជមយនង ុ ធ ួ គ ិ ជ ិ ិ ុន មនស គឯង ែដលមនចតលង់លចកងអនង់អវជ មនេសចកីទុកខ ុ ន ិ ពយដចគេទវញ ។ ូ ន បនេ ំ ិ យគនតថ មនស គឯង ុ ន ខន ួ ី ិ ិ េដមបីសនភពៃនសកលជវត ពទ ធ ុ សន ឹ សកលមនស្ ស តវឈប់េលកេធចមបំងនង ុ ឹ ិ េហយ តឡប់មកេធស ងមនងកេលសត គ ័ េនកង កបខណរ ំ ុន េសចកីបញក់ថ ជ យសកលទក ខ ។ ុ ំ មនែតទេវេនះេទ , ី ិ ិ ជវតបនទទលសនភពជ ួ 46 ិ បញៃននពន ែដល ពទ ធ ុ ចេធេ របស់ សនបនេធ យសកល ថ ពរបន ។ 11
- 18. ិ បញៃននពន ិ ី ិ ំ ំ ុ ់ ិ សពៃថងេនះសកលជវត កពងឋតេនកងភពជពក់ កវន, ុន ភពសគ ុម ំ ំ ំ ុ ម ញទងខងេ កទងខងកង , កពងរស់េនកងជេមះ , ុន ុន ំ ុ កពងរស់េនកងសំ ុន បេងតេឡងេ ក ញ់ ៉ ឬអនកៃនេមហៈយងធំេធង ទ ់ ែដល ឹ ិ ឹទ យធមជតឬមរ ។ ទទមគេនះេគគនដងថ ខនេគ ម ន ម ួ ជសតជប់ ទងជប់អនកមរេឡយ សតេ ទ ់ កគន បថេ ម ន ំ ី ំ េចញពីអនក់មរ , គនេឃញ បេយជន៏ ែដលេកតអពដេ ទ ម ិ ះចត ះៃន ឹ ំ អនកេនះ , េ ពះេគគនដងថ ខនេគរស់េនកងជនប់ៃនអនក់ ទ ់ ម ទ ួ ុន ឹ ំ គនដងថជនប់េនះ ម េឡយ ។ បនផល់ េ យេគនវេសចកីទុកខ គប់ បករ ូ ី ិ ៊ំ ិ សនួ ៃនជវតេដមបីនពន ំ ិ ំ ិ េ តកអរ 2 , ែតេធបុ ណយេនេលឧតមគត ិ ៃនគេហញខស់ 3 នងគនត ព ៃ តលកណ ។ល។ ខ ៍ ធមធ ិ ម “ េយងបន គ ល់ នរក ំ ែដលសែដងេ ន ុន ិ ែដលេកតេឡងកងចតឬនរកជ ំ ុ តង់ចណចថ យ ពះសមសមទ ធ ម ុព គគិ , េទសគគិ , េមហគគិ “ េហយ ។ ទនទឹមគេនះ , េយង តវ ន ធិ នរកជបគ គ ុ ែដលេ ី ិ នែដលេកតេលរូបកយៃនមនស កងជវតសពៃថង ុ ុន យេឈះេ ម មនស សតនរក , ុ ៍ េ គ ងឧបករណ ំ ដបង ំ បនដល់ មនស ែដលរស់េនេ កមទេវេក ប ុ មនទត់ធក់ចក់កប់ជេដមឬ យ ឹ ំ យមនងេងកេភង ទកេក រពត់ ថ បនទកទង ុ ខ ំ ំ វ លែពង គក ច ក់ ជេដម ។ កល ុ ជធមធ ិ ម ិ មន ិ យ ពះសមសមទថ “ មនស នរយេក ” ជ ម ុ ុព ធ ំ ុ ំ ទេវទរណទង សងត់ , ក ិ ន នងនរកជបគគ ុ ឹ ិ ចនងមន បទះកងេ ុន គ ល់ គ ល់ ធិ នកងេ ុន េយង គ ល់ នរក កេនះេហយ , េយង ិ ឬមនយល់ នូ វនរកែដលេយង តវបនជប ួ កដៃទេឡយ ។ ដចេនះ ូ ធមធ ិ ម ិ នឬនរកកងចត េកតមនេឡងេ ុន េឡងេ យ េទសៈ , េមហៈ , នរកជបគគ ុ ធិ េ ពះអ្ ី ? យ េ ពះនរកជ ័ សយេភងគឺ គៈ , ន ឬនរកេលរូបកយ េកតមន ិ ញ ឹន ័ ិ សយ ចតនរក ឬ វញណនរក ហងឯង។ ពះសមសមទ ធ ម ុព ំ បនមនគេហញកងេរ ងេនះថ ុន ់ ់ ់ ិ ិ ជ សកលសតរស់េនកងអនងកម , អនងភព , អនងទដ ិ , អនង់អវជ ុន 2 12 េសចកីេ តកអរ “ េ 3 គំ េហញខពស់ “ ឧេបក “។ ខ មនស “។ 45
- 19. េម សកលសត ី ិ ៊ំ ិ សនួ ៃនជវតេដមបីនពន ជមនស តវខំបេងតកី ស ុ ក េសមនិង ស េរសមខ , េរសជតិ ុ ញ់ ប់ ញ់ ប់ នខនឯងឬខស់ជងេ ព ូ ំ ចេពះ យគន ម ៌ សន អមបរ តកលវណៈពណសមបរ ។ល។ េន ូ ូ ុ ័ ី ៉ ិ ុ ៉ កង កបខណៃនភកភពយងបរសទ ធ យងេ ុន មនស ធម៌ គប់េពលេវ ុ ប់ ន ័ ។ កនុងនយថ ស ម ះស័ ម គ បកបេ ញ់ េ ម ះ ជយេ ួ ិ ិ ម ះេនេលឧតមគតេកតេដមបីជយ រស់េដមបីមត ... ។ ួ នេ យ មះ ំ ិ ំ ិ ឧេបក ជមនស តវេរ នេ បគេហញខស់ ចនេ ជ គនត ខ ុ ព ី ិ ័ ែវងជវញសកលធតុ និងសកលជវត េនកង កបខណៃនសចធម៌ គឺ ុំ ិ ច ុន ី ី េធទនេដមបីទន កន់សលេដមបីសល ងេនកមៈ េដមបីេនកមៈ ខ ម ខ ម ័ ។ល។ កងនយថ េធទនេដមបីជយអក ក េឃញទកអក ក េឃញ ួ ន ុ ខ ន ុន ី កងះអក ក ... កន់សលេដមបីយតធម៌ៃនសងម , េឃញទកមនស ន ុ ិ គ ុ ខ ុ ់ ិ ទនេខ យ េឃញចតេថមអកតច ន ូ ច េឃញក ំ ចសកលសត ... ងេនកមៈ េដមបីសខសបៃនសងម , េឃញេទសកមគណ េឃញ ខ ម ុ ង ់ គ ុ ិ ពសក ំ ចៃនត ិ ... ។ ែ បថ មនេធទនេដមបីមន , េដមបីយក ិ ំ ួ ័ ំ ិ ់ ន ំ ិ េឈះ , េដមបីអនតេនកង កបខណៃនគនតជះជនអក ក , គនត ម ុន ិ ី ួ េលកខនឯងបនបអកដៃទ ។ល។ មនកន់សលេដមបីអតល , េដមបី ទ ន ួ ំ ុ ំ ិ ក់ទេវពករលយ , ទេវអយតធម៌ ។ល។ មន ួ ុ ិ េបកសងម គ េដមបី កពះ ំ េដមបីបេរ កម ិ ិ ។ល។ ខស់ជងេនះ , គឺមនេធចតេ ព ងេនកមៈ េដមបី ខ ម ំ េដមបីេលកទេវអយតធម៌ ុ ិ ី ំ ំ យសបបយរក យចេពះទេវ ិ ំ ំ ិ ិ ែដលខនេធបនសេ មច នងមនថងថក់តូ ចចតចេពះទេវ ែដល ន ំ ន ួ ិ ខនេធមនបនសេ មច , ួ 44 ័ ិ មនេធបុ ណយេនកង កបខណៃនេសចកី ុន ី ិ ់ ចងេ កយបងសៃនជវត ុ ិ ំ ុ ិ នពនជចនចទសេ ិ ិ ិ ិ ិ នពន មនែមនជធតុ ចត មនែមនជធតុ េចតសត ែដល ឹ ិ េកតេឡងជមយនងចត េហយ ួ ង បកបេ ំ យដុ េ ័ ិ ិ សយចត មនែមនជធតុ មនរប ូ ិ យកង់ កង បេភទរបធម៌ , មនែមនជ សកជ ូ ុន ំ ិ ិ ិ េទស មនែមនជដងផយ មនែមនជដុ ពភពេ ួ ក កមយៗ ។ ខស់ ួ ព ិ ិ ិ ជងេនះ , នពនមនែមនជរបស់ ែដលមនភពេកតមក , មនែមន ំ ិ មនែមនជភពមនដេណរេទ , ជរបស់ែដលមនភពរលត់េទ , ំ ិ មនែមនជភពមនដេណរមក , ិ មនែមនជភពមនឧបតិ , ិ មន ិ ិ ែមនជភពមនចត ិ ។ល។ ែតនពនជសភវៈៃនធមជតមួ យែបប, ុ ម េហយជរបស់ែតមយគត់ ែដលគន បភពៃនករបចេបម េកតមន ួ ម ួ ូ ំ េឡងដចរបស់ទង យដៃទ ។ ិ បែននពនជរបស់ មនេហយេចះ ុ៉ ែត មនេនរហូ តជអននកល , គនេចះរលត់ , គនេចះសនយ , ម ម ូ េ ពះគនេពល តវរលត់ , គនេពល តវផស់បូ រែ ប បល ។ ម ម មធមម ំ វតថុទង ំ ូ ំ ី ំ ុ យដៃទ េ កអពនិពន , ដបងបផត , ំ តវមនករបួចេបមចប់កេណត , ំ ុ េ ទម , ទីបផត តវមនភពរលត់រ ំ បនេនះ ។ េ ពះអី ? េ ពះរបស់ ទង ុ៉ មនេឡងេ យ ័ ំ សយកេណត ។ ិ ី ែដលែតងែតមនករវវតន៍ពដ ំ មនេកតមន ទឌេ ទម បនប់មក តវមនភព ទឌ ទ ិ យជនច ច , ខសគែតយរឆប់ ុ ន ូ យេនះ សទែត តវបចេបម ុ ធ ួ េនះគឺជចបប់របស់ធមជត ិ ម ់ កមួ យេទដ ំ មនរលត់រ យជធមម ក់មួ យេទ ត គឺ ិ មនថរបស់ 13
- 20. ជរបស់ ិ ំ ុ ិ នពនជចនចទសេ ី ិ ់ ចងេ កយបងសៃនជវត ុ េទ សមបីែតវតមនៃនដង ូ ួ បន បប់ថ ស់មកេហយ មនេនកង ុន ិ ិ ទតយ ែដលវទយ ស កសធតុ អស់រយៈកលយរអែងង ូ ុ ី ំ គឺេកតមនេឡងមនអៗទងអស់កុ ងសកល ន ំ ុ ិ ួ ច ក ឡក៏គង់េច ស ងទីបផតមនរចេពល មយ វតមនៃនដង ួ ួ ំ ំ ឹ េទ ត , ដ ី , ទក , េភង , ខយល់ , ជនក់ 1 , កេ ។ល។ ែដលេយងបន ិ ឹ ិ ទតយនងកយេទជអវតមនជមនខនេឡយ ។ េឃញ , បនេ ប បស , បន ី ំ ុ ះពីទបផតបនេឡយ , េពល េ ជមយគេនះ ួ ន ័ សយេនសពៃថងេនះ ក៏ពុំ ចេគច ំ មយវតមនៃនសកលធតុ ទង ួ ឹ អស់េនះ នងកយេទជអវតមនដចៗគ ។ េ ពះអី ? េ ពះសកល ូ ន ំ វតថុសទែតមនកេណត , មនវតមនេ ុ ធ េយងបនេចះច ំមកថ យ ័ សយរបស់ ដៃទ ែដល ំ ័ច កេណតមនបចយតបែតង ។ ុ ំ ី ិ កេណត គឺជ បៃពណៃនធមជតក ី សងតវតមនកី មយ ម ខ ួ ជមយ ួ ំ ុ ទីបផតរបស់ គឺរលត់រ ំ ចែណករបស់ ែដលេយងេ លកណៈខសពីរបស់ ដៃទ ខ ុ ំ ិ កេណត , មនមន ឹន យហងឯង ។ សងត ខ ក៏ដូ ច ិ ័ ថ “ នពន ” មននយ មន គឺនិពនជអសងតវតមន , ខ ័ ឹ សយនងរបស់ដៃទ ។ េ ិ មនមន ិ យេហតុ ថ នពន ិ ិ មនឯងេនកងភពៃននពនែតមង េទបបនធតុ េនះមនេចះរលត់ ុន ិ មនេចះរ យ។ ិ វតមនៃននពន ិ មនេនរហតអស់កលជនចច ូ ិ ំ ុ ំ ំ នរនរ ៍ គនទីបផតខងេដមគឺគនជតិកេណត , គនទីបផុ តខងចង ម ម ម ុ គឺគនរលត់រ ម 1 ិ ិ យ ។ េហតុ េនះ នពន េទបមនែមនជរបស់ែដល េ ី ិ ៊ំ ិ សនួ ៃនជវតេដមបីនពន យអកដៃទ ន ពហវ ិ ម បកបេ រ ។ល។ សចចធម៌ សចៈ ច េហយខំបណះនវសច្ ចធម៌ ូ ុ បរមតសចច , ថ ំ ី ទងវចសចច , ី អរយសចច , េ ំ អនវតទេវ , ុ ំ ិ ំ គេ ងនងតេរះ ំ កេណតមនស ុ ឹ គឺខំ បងេធយ៉ ង ំ ិ អនវតគនតេ ុ ឹ េទ ង តង់នង ែ បថ ំ យឲយកេណតេនះ ំ េទជកេណត ី ំ ិ មនេធអៗទងអស់ឲយ ំ ត់ , ខសសនយ , ខសកលកណត់ ។ល។ ុ ុ អធិ ឹ ន ជមនស តវខំេរ នហក ុ េនកងភពជក់ ុន ភពសបសន ុ៊ ួ ក់ , គឺកល , េគលករ ំ ួ ភពមមន , បន ឬកមវធ ី ម ី ៉ បនសេ មចដចកីបង បថ ូ ន ំ មសដ ី , ិ យពត បកដ ែផកេលសចភពទេទ ។ ច ូ ិ មនបេ យខីគ ឺ អនវត ុ ។ល។ និយយេ ិ ឆ ំ សតតរចន ... េទ ង តង់ចេពះេពលេវ លះ ុ សភវសចច , ិ ំ ំ ខនមនសចធម៌ ។ ជពេសស , សចធម៌ចេពះខន , ចេពះ ច ច ូ ួ ំ ពេនល , ធតុ គ ល់ នូ វ ុន យេកតមនេឡងកង សមតសចច , ម ិ ិ ិ នងនពនសចច ។ ំ មនស ដៃទ , ចេពះេពលេវ ុ ខស ុ ិ ំ នងគេហញ ឹ យេចះដងយល់ ជមនស តវខំេរ នេ ុ ិ ញ វញណរបស់ខូ ន លះ ុ ំ ិ ិ យគនតសនភព ់ ួ ត់ អបរ ំខនេ ឹ ឹ ភពរងពង , យរស់ ឹ ភពនងនរ , ិ ំ ិ ំ ក់ចតឬសេរចចតេលទេវ , េហយ , ខំេធេហយេធេទ ត ិ មនដក , ិ មន គែវងេចល ំ ី ិ បសនេបគនបញអពវចរណញណ ឬត មវអពេហតផល េដមបី ញ ុ ម ជ ំ ី ិ បេយជន៍និងអកដៃទ ។ល។ ន ជំនក់ ពកយនមមកពីកិរ ិយស័ពទថ”ជក់ ”ែដលកយមកជ” តជក់ ” ។ 14 43
- 21. ី ិ ៊ំ ិ សនួ ៃនជវតេដមបីនពន សកលសតកងៃ តេ ុន អកដៃទ ន ក។ មផវេនកមៈ ខ ម ូ េនះឯងគឺជករផល់ បេយជន៍េ ែដល តស ិ េពធសត ។ យទកមកេ ុ បញ ជមនស តវែតខំេរ ន , ខំ ញ ុ យ ពះបរម ិ ំ ួ ប់ , ខំគត , ខសរ , ខំ ិ ញ យវញណរបស់ខួ នមនពនឺ មនចនះេន ុ សរេសរ ។ល។ េដមបីេ ជវញសងតធម៌យ៉ ង តចះ តចង់ ុំ ិ ខ ជវញធមជត ិ , ុំ ិ ម ស មប់សង ិ ័ ៉ យចេមយេលបញ គប់វសយបន , យងដចេ ូ ំ ួ សនរ , េ ិ ំ ិ នងទស នវទូទង ំ េ បពនឺទង យ កងសកលេ ុន ិ កវទូ ំ ិ ក ែដលមនពនឺគនតេហយ េដមបី បេយជន៍ដល់ អកដៃទ ន យេនះ ័ ំ ំ កបខណៃនទេវរេ យ ំ ះទកខ , ចេរនសខដល់ ពួ កមនស ។ល។ ុ ុ ុ េនកង ុន ិិ ំ ិ ំ ំ ិ ៊ំ ំ ិ វរយៈ ជមនស តវខំបណះគនតកហំ , គនតសនួ , គនត ុ ុ ំ ំ ិ ំ អណត់ , គនតសណង់ ។ល។ េដមបីផល់ បេយជន៍េ ំ ិ ែដលេនរស់ ជុ វញខន េនកង បេទស , េនកងសកលេ ួ ុន ុន ័ កបខណៃន ពហវ ិ ម ិ នយយេ ឺ យខីគៈ ខំ សកលជតិ បកបេ េឡងេ រធម៌ ិ នង យមនស ុ ក េនកង ុន សមបជញៈៃនមនស ជត ិ ។ ញ ុ ថ បនខនេដមបី បេយជន៍ដល់ ជតិ , ដល់ ួ ំ ិ ិ ិ យគនតមនស ធម៌ នង អរយធម៌ ែដលបេងត ុ ក ំ ូ ុ ្ធ ូ ក យអបរពទងរ ( ពទងល ) ។ល។ ុ ្ធ ូ ក ខនិ ជមនស តវខំេរ នអត់ , េរ នធន់, េរ នស៊ូ , េរ ន ទ ំ , ុ ិ ំ ិ ំ ិ ំ ិ េរ ន បយទនឹងគនតពករលយ , គនតអយតធម៌ , គនតជះជន់ , ុ ធ ុ ួ ុ ិ ំ ិ ័ ៉ គនតេឃញ បេយជន៍ផល់ ខួ ន ។ល។ កនុងនយថ ខំអត់ ទ ំយង ទ បរផច់ ូ 42 េដមបី ិ ថ បនខនេនេលបនត់ៃនឧតមគតផល់ បេយជន៍ ទ ួ នរ ិ ំ ុ ិ នពនជចនចទសេ ិ ៗេលកមកនយយ េ ី ិ ់ ចងេ កយបងសៃនជវត ុ យសំ ងេហតុ ផល ំ មគេហញ ិ ី របស់ខួ នថ នពនគឺជអតតកល , អនគតកល , បចបបនកល ន ុច ិ បនេឡយ ។ ដចេនះេ ពះអី ? េ ពះភពមនៃននពនេនះ មន ូ ំ លកខណៈខសពីភពមនៃនរបស់ទង ុ អក ន មក់ ន ិ នពន ៉ ិ យដៃទយងអតបរម គន ម ំ ់ ន ំ ចកណតកុ ងពេនលរបស់ខួ នបនេឡយ ។ ំ ុ មនេនរហតគនទីបផត ូ ម ិ ំ នងគនកណត់េ ម យ ។ េ ពះអី ? េ ពះេពលេវ ក៏ ិ ច កបប៍កល គឺមនេនជនចជអននកល ។ របស់ែដលគរេលកមក ួ ិ េធជគូ និងនពនេនះ គឺេពលេវ ំ ុ ិ ំ ័ គនទីបផត , គនទីចប់ដូ ចនពនែដរ ។ ែតកុ យកនយថ េពលមន ម ម ំ ុ ទីបផតដចជេពលៃថងចនទបនអស់េទ ូ មនេពលៃថងអងរចលមក គ ូ ំ ួ ំ ំ ជនស េហយកងចេនះរ ងចនទនិងអងរ កណត់ជទីបផុ តៃនេពល គ ុន ័ ំ ុ េឡយ ។ គឺ តវយកនយថ េពលគនទីបផត , គនចងចប់េទ រ ីឯៃថង ម ម ុ ំ ឹ ែខ ឆ ំ ។ល។ ធតុ ទងអស់េនះ បន តមជខច់ស មប់ ប់ ស មប់ ន ន ំ ់ ំ ុ ឹ កណតេពលែដលកពង ប ពតេទបនេនះ ។ ុ៉ ិ ំ នពន ជធតុ េបកទរចហរ ច ំទទលអក តវករជប ួ ន ួ តវ ិ ិ ័ ់ ឹ ករទក់ទងជនចច នពន ពមជយ ពម ប សយទកទងជមយនង ួ ួ ិ ់ ចតរបស់មនស គបៗ ុ ម , ិ ែតចតធមម ់ ំ របសេយងមនសបក ី ំ េ ចនជន់ េ ចន សទប់េវចខប់ពខងេ ក ពុ បនេបកឱកសេ ច យ ិ ់ ិ នពនចលជប ចលទកទងបន ។ នពនេទបគនភព បកដ េន ូ ួ ូ ម ិ កងចតរបស់េយង , ុន កងទី ុន ឹ ំ ិ ិ ចែណកេយងវញក៏មនដងថ ិ នពនមនេន ិ ិ , េទះជនពនមនេន គប់ទសទី , មនភព ច ជប 15
- 22. ី ិ ់ ចងេ កយបងសៃនជវត ុ ិ ំ ុ ិ នពនជចនចទសេ ិ ី ំ ចលេទកងទសទទង ូ ុន ពិ លៃ កែលងជង ពសេពញសកលេ ិ មន ំ ទង េ ិ ចចលជបនពនបន ូ ួ េប ក៏ន ំគ ន ិ ិ ី ំ នពនគនេន គប់ទសទដូ ចពេនល ម ជមយគេនះ , ួ ន ំ ិ យែដលមនអពីេរ ងនពនេនះ េគន ំគយល់ ថ ន ំ ពេនល ឹ ំ តមែតជពេនលេលង ំ ួ ិ ឹ រេលងសនរ េដមបីពេ ះ តេច កអកលង់បននងេទ ។ អក ន ង ុ៉ ន ិ ់ ំ ី ំ ិ គតថ មនស មនែភកខកអពកេណត រែមងមន ុ ន សមេម ូ ំ ពនឺទង យែដលមនេនកងេ ុន ិ ឹ ជតបេងយនងែភករបស់ខួ នក៏េ ន ក ិ ខក់ែភកចត េ ន ិ មន មនទេទ ូ កេនះេទេទ ត ។ មនស េយង កល ុ បញបគនតរបស់ខួ នថ ច ់ ំ ិ យេឡយ ។ ិ យពេសស ែដលេយងច ំបនថ កស ំ ំ ី ិ ចកណត់អពនិពនឬមន ំ ទង មនភពទលទូ ូ ំ យបន , ៉ យ , យង គ ល់ េទះជពនឺេនះេន ិ មញ ។ បគលអក ុ គ ន ិ ជ ិ ិ ំ យអវជបទបងេវចខប់ ក៏មន ច ំ ចកណត់និពនថ បគលអក ុ គ ន កេនះេទ , ន ច គ ល់ និពន , ៉ ដចេនះដចេនះបនយងេនះែដរ ។ ូ ូ ិ ិ គ ល់ និពនឬចលចតនពនបន ូ មនែតមយពកបន ួ ួ ុ៉ ំ ិ ំ ី ិ េនះ គឺពួ កែដលបនបកសបក េពលគឺកេលសេចញអពចតរបស់ ឹ ិ ជ ិ ខន , ជពេសសគឺជប់ផងងងត គឺអវជេចញេ ទ ំ ួ របស់ខួ ន , េធេ េនះ ឹ ិ ញ ឹន យវញណអស់កងក់ , អស់ងងតហងឯង ។ ី ិ ជវតមនស េកតចកៃផទមយ ុ ំ ខក់ែភកកងដចគទងអស់ ន ុន ូ ន ិ នពន ។ ៃ កែលងជងេនះ , ឹ េទ ត , គមន តមែតគន ន ិ ម 16 ិ ញ យអស់ពីវញណ ំ ិ រស់េនេលដុៃនពភពេ ឹ ិ េទបមនដង, ិ មន ក គ ល់ េរ ង មនស ែដលខក់ែភកេ កមយជន់ ុ ន ួ ឹ គ ល់ និពនបននងេទ , គឺគន ុ៉ ម គ ល់ ពនឺ ំ អេ កងះ , ំ អេ ី ិ ៊ំ ិ សនួ ៃនជវតេដមបីនពន យេដមបី បេយជន៍អកដៃទ , ន ំ ួ េដមបីជជនយដល់ អកមន ន ំ ិ ិ ៉ េដមបីបេរ ឧតមគតៃនមនស ជតបុ នេនះ ុ ិ យរបស់េបកជននពន ខ ិ ំ មនែមនជអេ ។ល។ ដចេនះ ូ យទមទរយក សគវមន , យកមខមត់ , យកេករ ៏េឈះ ដចពកយេឃសនែដល ួ ៌ ិ ុ ម ូ ំ ំ ិ ជនខះបនេធ េដមបី បេយជន៍ផល់ ខួ ន េហយសែដងគនតេបក ទ ំ ិ កងេគលគនតចង់រស់េនេលក ំ ុន ំ ន ងអកដៃទ ែដលធប់មនមក ័ ័ ំ ជមយសងមមនស កងសមយបូ ណ ឬសមយទេនបេនះ ។ល។ ួ គ ុ ុន ី សលៈ បញខនឯងេ ជ ួ ិ ជមនស តវសក េរ យៗ ុ យរស់េនកងសងម បកបេ គ ុន ំ ិ ធមៈ ។ល។ កងេគលគនតផល់ បេយជន៍េ ម ុន ិ ិ បតបតកយ ចេ យបន បេសរ ិ ិ ិ ៉ នងឧតមគតៃនមនស ជតបុ នេនះ ុ ិ េបកជននពន ខ ិ ័ យវនយ , ចបប់ , យអកដៃទ ខងផវ ន ូ ័ េនេល កបខណៃនយតធម៌ ុ ិ ។ល។ ិ ៌ ដចេនះសលធមរបស់ ូ ិ មនែមនជធតុ ទមទរយក បេយជន៍ផល់ ខួ នជ ទ ី សគវមន ឬជមខមត់េករ ៏េឈះអៗេឡយ ។ ួ ៌ ិ ុ ម េនកមៈ ខ ម ី អំពបញមនស េដមបី ុ ិ ជមនស តវសក េ ុ ឹ យបនេចះដង ំ ី អពបញ ឹ ំ ិ ំ ិ ំ ិ េចញចកកមរមណ , េចញចកគនតេញ ន , គនត សវង គនត ម ៍ ពករលយ េទះជកង ុ ួ ុន េធយ៉ ង ត មស់ ច ំ កុ េ នសគក ី កង ួ ៌ ុន ័ នមនស កី ។ កងនយថ ខំ ុ ុន ់ យខនធកចុ ះជទសភពៃនកមរមណ ម ៍ ួ ិ ។ គឺេធចតៃន មេ ិ នសគជនចច ។ល។ ួ ៌ ិ ុ មនឧតមគតមនស , យជមស់ៃន ច ដូ ចេនះ , រមណ , មស់ត ម ៍ ច ិ េទបេនកមៈមនទសេ ខ ម ឬ , , ិ ិ មនមនសករសនភពដចកីសងឃឹមរបស់ ូ 41