Annual report 2016

1. JAARVERSLAG2016
Stichting HapinPapua Support Foundation

2. JAARVERSLAG2016
Colofon
Dit jaarverslag is een uitgave van Hapin, Papua Support
Foundation. Het jaarverslag is als PDF-document toegan-
kelijk voor belangstellenden op de website
www.hapin.nl
Tekstbijdragen
Wietse Tolsma, Theresia Maturbongs, Sophie Wijsen-
beek-Schreurs, Reinier de Lang
Samenstelling financieel verslag
Reinier de Lang
Vormgeving
Sophie Wijsenbeek-Schreurs
Hapin Nederland
Statutaire naam: Stichting Hulp Aan Papua’s In Nood
Opgericht: 23 februari 1972
KvK: 41113659
Keurmerk: Erkend Goed Doel CBF
Voorzitter: David Itaar
Team Hapin: Sophie Wijsenbeek-Schreurs
Reinier de Lang
Postadres: Postbus 5038
3502 JA Utrecht
Bezoekadres: Joseph Haydnlaan 2a
3502 JA Utrecht
Tel: 030-2340012
Website: http://www.hapin.nl,
Email adres: hapin@hapin.nl
Bankrekening: NL37 RABO 0444 07240
Foto’s: Collectie Hapin, Fokke van Saane,
Koen de Jager, Silvester Korwa,
Fernando Rio, Anoek de Groot

3. Hapin is een sinds 1972 bestaande zelfstandige ontwik-
kelingsorganisatie die zich speciaal richt op de huidige
Indonesische provincies Papua en West-Papua, het voor-
malig Nederlands Nieuw-Guinea. Sinds haar oprichting
heeft Hapin zich gericht op ondersteuning en verbeter-
ing van de levensomstandigheden van de oorspronkelijke
bewoners van beide provincies, samen in dit document
kortweg Papua genoemd.
Hapin ondersteunt Papua in de ontwikkeling naar een
welvarende, rechtvaardige en democratische samen-
leving waarin de Papoea’s zelf richting geven aan hun
toekomst. Ze voert dit uit door een uitgebreid program-
ma van kleinschalige projecthulp en studiebeurzen voor
Papoea-studenten.
We richten ons op het bevorderen van de toegang tot
(praktijk)onderwijs, capaciteitsopbouw, de economische
positieverbetering van families, groepen en gemeen-
schappen op dorpsniveau en de versterking van het
maatschappelijk middenveld. Aandacht voor de posi-
tie en rechten van vrouwen en de culturen van de Pa-
puavolken zijn belangrijke onderdelen van alle
bovengenoemde thema’s.
De hulp van Hapin is kleinschalig, direct en duurzaam.
Omdat we uitgaan van de kracht van de Papua’s, ligt het
initiatief bij de Papua’s zélf. Projecten worden opgezet en
uitgevoerd in samenwerking met de lokale bevolking en
onze partnerorganisatie op Papua, Hapin Papua.
De collega’s van Hapin Papua zijn onze ogen en oren in
het veld. Zij onderhouden in Papua het netwerk van en
met lokale organisaties (NGO’s) en de overheden en an-
dere relevante instellingen en determineren nieuwe, lo-
kale initiatieven die mogelijk steun verdienen.
Hapin Papua verkleint de afstand tot de mensen in Papua
en brengt ons dichter bij de projecten. Niet langer wordt
er alleen vanuit het verre Nederland voor Papua beleid
gemaakt en uitgevoerd, maar ligt de verantwoorde-
lijkheid en uitvoering van het kleinschalige projecten-
werk met name op Papua zelf.
Wat bereiken we met ons werk
De impact op de levens van mannen en vrouwen in de
ondersteunde gemeenschappen is groot. Onze vraagge-
stuurde manier van werken leidt tot “empowerment”
van de gemeenschap. Daarnaast bereiken vrouwen een
betere positie, ontstaat meer zelfvertrouwen, inkomens-
zekerheid en sociale cohesie.
Hapininintkort
-1-

4. InHOUDSOPGAVE
Hapin in ‘t kort | 1
Voorwoord | 4
1. Ons Programma
1.1. Hoe gaan we te werk ....................................................................... | 5
1.2. Wat hebben we het afgelopen jaar gedaan? ................................... | 6
1.3. Wat hebben we hiermee bereikt? .................................................. | 7
1.4. Wat betekent dat voor de Papoea’s? ............................................... | 8
1.5. Wat hebben we geleerd? ................................................................ | 8
1.6. Uitgelicht project.............................................................................. | 9
2. Communicatie met belanghebbenden
2.1. Communicatie gericht op voorlichting ............................................ | 11
2.2. Communicatie gericht op fondsenwerving ...................................... | 11
2.3. Strategische communicatie ............................................................. | 11
2.4. Projectgerichte communicatie ........................................................ | 11
3. De Hapin organisatie
3.1. Ons team ........................................................................................ | 12
3.2. Activiteiten van het bestuur ........................................................... | 13
3.3. Personeelsbeleid ............................................................................ | 13
3.4. Verantwoording ............................................................................... | 13
4. Doelstelling en strategie
4.1. De uitdaging .................................................................................... | 14
4.2. Visie, missie en doel ......................................................................... | 14
4.3. Kwaliteit en risicobeheersing ......................................................... | 16
4.4. Terugblik .......................................................................................... | 16
4.5. Vooruitblik naar 2017 ..................................................................... | 18
5. Financieel verslag | 19
Stichting Hapin
www.hapin.nl | hapin@hapin.nl | 030-2340012 |
jaarverslag 2016
-2-

5. financielesamenvatting
OVERZICHT RESULTATEN 2012 - 2016
Baten 2012 2013 2014 2015 2016
Baten eigen fondsenwerving 118.696 240.495 146.078 131.928 118.030
Overige baten 3.507 2.122 3.249 2.139 1.913
Totaal baten 122.203 242.617 149.327 134.067 119.943
Lasten 2012 2013 2014 2015 2016
Besteed aan doelstellingen
Kleinschalige projecten in (West)Papua 65.249 101.200 64.486 71.221 57.126
Weeshuizen 18.809 - - -
Studiebeurzen 27.295 27.856 24.627 22.489 24.150
Subtotaal structurele hulp 111.353 129.056 89.113 93.710 81.276
Voorlichting en bewustmaking 22.540 33.655 21.968 24.658 39.884
133.893 162.711 111.081 118.368 121.160
Werving baten
Kosten eigen fondsenwerving 11.133 21.327 16.695 18.517 16.276
Kosten beheer en administratie
Beheer en administratie 5.255 10.304 7.426 8.655 10.883
Totaal bestedingen 150.281 194.342 135.202 145.540 148.320
Resultaat -28.078 48.275 14.125 -11.473 -28.377
2012 2013 2014 2015 2016
Kosten fondsenwerving in % baten fondsenwerving 9% 9% 11% 14,04% 13,79%
Besteding aan doelstelling in % totale baten 110% 67% 74% 88,29% 101,01%
Beheer en administratie in % totale lasten 3% 5% 5% 5,95% 7,34%
Besteding aan doelstelling in % totale lasten 89% 84% 82% 81,33% 81,69%
-3-

6. Het jaar 2016 was voor Hapin niet gemakkelijk. De part-
nerorganisatie Pt Hapin in Papua stagneerde in zijn
werkzaamheden. De implementatie van een nieuwe en
experimentele structuur, waarin de lokale fieldorganisa-
tie Pt Hapin een verantwoordelijke rol zou krijgen, kende
de nodige aanloopproblemen. Het bestuur van Hapin
Nederland zag zich in de loop van het jaar genoodzaakt
om aanpassingen in de organisatiestructuur en een per-
sonele wisseling in de directie door te voeren.
Sindsdien zijn er voor wat betreft organisatiestructu-
ur en bemensing van het team Hapin Papua, in coördi-
natie met het Hapin-bestuur, zodanige voorzieningen
getroffen dat beide organisaties de toekomst weer met
vertrouwen tegemoetzien. Er zijn goede aanzetten ge-
geven tot visievorming en aan de uitvoering van de
programma’s wordt met hernieuwde energie gewerkt.
Er zal in de komende tijd nog gedetailleerder invulling
moeten worden gegeven aan de juridische en sociale
inbedding van Hapin Papua als NGO en de rol en verant-
woordelijkheden van Hapin Papua en Hapin Nederland
ten opzichte van elkaar. Hapin NL wil beide organisaties
ruimte geven om een lerende organisatie te zijn, met
evaluatiemomenten en reflectie op het eigen handelen
om zo goed mogelijk resultaatgericht samen te werken
aan de hulpprogramma’s voor Papua en de Papoea’s.
Het Hapin-bestuur is meer dan op sterkte, vormt een
hecht en gemotiveerd gezelschap en telt zeven leden.
Cius Sawor vertrok als bestuurslid, maar blijft zich be-
schikbaar stellen voor diensten aan Hapin.
Een hoogtepunt in 2016 was de Meet en Greet bijeen-
komst op 15 april in Utrecht met de aanwezigheid van
het team Papua. De bijeenkomst, bedoeld om de achter-
ban van Hapin te laten kennismaken met de leden van
Pt Hapin en het werk dat zij ter plaatse uitvoeren, was
bijzonder geslaagd. Ook voor de gasten uit Papua was de
ontmoeting zeer motiverend voor hun werk.
Hapin heeft zich nu bijna 45 jaar ingezet voor de
Papoea’s. In Nederland en in Papua. Op Papua wordt
het kleine projectenwerk bijzonder gewaardeerd. Zeker
omdat we aansluiten bij initiatieven die binnen de lokale
gemeenschappen ontstaan en er wordt samengewerkt
met lokale partners. Niet al deze initiatieven zijn even
succesvol. Maar we zagen, ook in 2016, genoeg mooie
resultaten, waarbij een gemeenschap of familie weer
perspectieven kregen op een leefbare toekomst omdat
ze zelf in hun levensonderhoud kunnen voorzien. Daar-
om gaan we er mee door. We weten ons gesteund door
een loyale groep sympathisanten.
Wietse Tolsma, bestuurslid Hapin
Een terugblik
voorwoord
-4-

7. 1.1 HOE GAAN WE TE WERK?
Samen met onze partner in Papua, Hapin Papua, streven
we naar het behalen van de jaarlijks gestelde doelen.
We maken hierbij onderscheid tussen ons programma op
gebied van onderwijs en economie en het studiebeurzen-
programma. In ruime zin valt dit programma wel onder
het onderwijsprogramma, maar door het specifieke
karakter(individuele steun) hanteren we hier een andere
werkwijze.
PROGRAMMA ECONOMIE EN ONDERWIJS
Hapin Papua beoordeelt, monitort en evalueert de pro-
jecten van Hapin in Papua. Om voor financiering in aan-
merking te komen moet een project(voorstel) aan een
aantal voorwaarden voldoen:
1. Lokaal initiatief;
2. Levensvatbaarheid: de te behalen resultaten moet-
en gericht zijn op (economische) onafhankelijkheid;
3. Transparantie: formulering van duidelijk te behalen
resultaten;
4. Gendergelijkheid;
5. Track record.
Deze criteria leveren punten op: hoe hoger de score, hoe
groter de kans op goedkeuring. Als er bijvoorbeeld onvol-
doende aandacht is voor de verhoudingen man/vrouw,
wordt dit een punt voor verbetering in het voorstel of
geldt het als minpunt.
Een uitgebreide assessment procedure volgt, waarbij
onze collega’s in Papua regelmatig andere deskundigen
inschakelen. Er worden vaak meerdere bezoeken geb-
racht aan de groep belanghebbenden die het project-
voorstel hebben ingediend.
Na goedkeuring van het voorstel wordt een contract
ondertekend met vermelding van de rechten en plichten
van alle betrokkenen. Gedurende de uitvoer van het pro-
jectisercontactviae-mail,telefoonofbezoekenterplaat-
se. Het gevoel van ‘partnership’ staat hierbij centraal:
beide partners, hier en daar, streven naar het behalen
van de resultaten en realiseren van de doelstellingen.
1 ONS PROGRAMMA
-5-

8. Hapin stelt een aantal voorwaarden aan het verlenen van
aanvullende studiebeurzen:
1. Aanmeldingen worden getoetst binnen een ge-
detailleerd en zorgvuldig toetsingskader, waar-
bij b.v. wordt gekeken naar de regionale
herkomst van de studenten, verhouding man/
vrouw, de hoogte van de cijfers, studierich-
ting en eerdere aanvragen. Meisjesstudenten hebben
voorrang boven jongens en studenten uit arme(re)
regio’s als het binnenland van Papua, gaan voor stu-
denten uit de kuststreken.
2. De beurzen worden beschikbaar gesteld vanaf het
tweede studiejaar. De leidende gedachte hierachter
is dat de student heeft aangetoond over doorzettings-
vermogen te beschikken: hij heeft op eigen kracht en
uit eigen middelen de toelatings- en examengelden
weten bijeen te brengen, naast de kosten van leven-
sonderhoud. Die volhardende mentaliteit is nodig om
een studie met succes af te ronden en de investering
lonend te maken.
3. De beurzen worden verstrekt aan studenten die bin-
nen Indonesië studeren.
4. De afgestudeerden worden geacht hun studie ten
dienste van de opbouw van Papua aan te wenden,
in andere woorden, na het afstuderen terug te keren
naar Papua.
PROGRAMMA STUDIEBEURZEN
Gesteunde projecten
Dankzij bijdragen van onze donateurs,
partnerorganisaties en (particuliere)
fondsen hebben we diverse projecten
in onze programma’s kunnen onder-
steunen. Er zijn twee projecten uit
2015 afgerond. Een zevental projecten
zijn gestart of voortgezet, waarvan er
maar liefst vijf met het Mama Mama
Papua (M2P) project te maken heb-
ben. Drie projecten zijn voorlopig af-
gerond.
Er zijn echter ook verschillende pro-
jecten niet gerealiseerd. In totaal
zeven projecten zijn niet doorgegaan
als gevolg van verschillende omstan-
digheden:
1. Drie projecten vanwege het ver-
trek van de coördinator onder-
wijsprogramma;
2. Twee projecten vanwege het niet
voldoen aan aanvullende eisen;
3. Eén project vanwege interne con-
flicten binnen de lokale gemeen-
schap;
4. Eén project omdat bleek dat de
groep én geen ervaring had én
niet was geworteld in de gemeen-
schap;
Tot slot zijn er twee projecten die in
2016 zijn ontwikkeld en in 2017 van
start gaan.
Afgeronde projecten uit 2015:
• Voorbereiding Olympiade scho-
lieren Jayapura
• Gender training in Mappi, samen
met Yasanto
Projecten gestart en afgerond in
2016:
• Ondersteuning van arts voor haar
specialisatie
• Zonne-energie voor leraren en
scholieren in het grensgebied met
Papua New Guinea
1.2 wat hebben we het afgelopen jaar gedaan?
-6-

9. Projecten gestart in 2016 en mogelijk doorlopend:
• Schoon water voor de kinderen op de markt in Jay-
apura
• (Mobiel) trainingsprogramma voor de M2P
• Zonne-energie en goed drinkwater voor de M2P
• Viskweekboerderij Demta samen met Jantrang
Groep
• Betere gezondheidszorg voor de M2P
Doorlopend projecten:
• Micro krediet verlening ten behoeve van de M2P
• Studiebeurzen
• Ondersteuning universiteitsstudenten, samen met
Poel Foundation
Projecten die in 2016 zijn ontwikkeld en in 2017 van
start gaan
• Bijenkwekerij in Baliemvallei, samen met Yayasan
Oikonomos Papua(YOP)
• Ondersteuning vrouwen bij verkoop gerookte vis in
Jayapura
1.3 WAT HEBBEN WE HIERMEE BEREIKT?
In ieder project spreken we met onze partner-
organisatie af wat we willen bereiken. Zoals
40 studenten ondersteunen, alle betrokkenen in en bij
een (kleinschalig) economisch project een training geven
in administratieve vaardigheden en financiële kennis.
In 2016 hebben:
• 37 studenten een (aanvullende) studiebeurs gekre-
gen, waarvan 18 vrouwen en 19 mannen
• 100 marktvrouwen een gratis medisch consult
gekregen
• 50 marktvrouwen geprofiteerd van schoon drink wa-
ter en zonne-energie
• 63 marktvrouwen een micro krediet ontvangen
• 50 kinderen toegang tot schoon drinkwater
• 180 marktvrouwen de ondernemerschap training
gevolgd
• 9 leraren en 14 scholieren in het grensgebied elek-
triciteit op zonne-energie ontvangen
• 6 personen een hoger inkomen voor hun fa-
milies kunnen realiseren door verbetering van hun
viskweekvijver
RESULTAATMETING
Het systeem van planning, monitoring en evaluatie(PME)
dat we hanteren moet verder ontwikkeld en verbeterd
worden. Op dit moment krijgen we ieder kwartaal of
halfjaar een voortgangsrapportage van onze collega’s in
Papua. Jaarlijks is er een onafhankelijke audit door een
gecertificeerde accountant.
-7-

10. 1.4 WAT BETEKENT DIT VOOR PAPOEA’S
In ieder programma, met ieder project streven we naar
betere levensomstandigheden en mogelijkheden tot
ontplooiing voor de arme en kwetsbare bevolking van
Papua. Het kan daarbij gaan om verhoging van inkomsten
door nieuwe of betere productiemethoden en studiemo-
gelijkheden voor jongeren. Maar ook om vrouwen bij hun
ondernemerschap te ondersteunen.
Het gaat niet alleen om de voortgang van een project
maar ook om het effect en de uitwerking van een project.
Dit is niet altijd eenvoudig te meten. Het duurt vaak enige
tijd voordat het effect merkbaar en zichtbaar wordt.
Ook hier wil Hapin Nederland samen met Hapin Papua
(betere) meetbare doelstellingen formuleren en betere
meettechnieken ontwikkelen. Nu begint het met een be-
spreking van de aanvraag van een groep/gemeenschap
en inventariseren van de werkelijke, reële behoeften,
waarna een advies en (soms) financiering volgt.
Vanwege het ontbreken van “harde” meetbare doelstel-
lingen, kunnen we geen “harde” conclusie trekken.
Wat we wel weten, is dat b.v.
• dankzij het studiebeurzenprogramma meer stu-
denten zijn gaan studeren, met uitzicht op verdere
ontwikkelingsmogelijkheden
• de door regelmatige en gratis medische consulten
van de arts wiens opleiding deels is gefinancierd
door Hapin, de gezondheid van de marktvrouwen in
Jayapura beter in de gaten gehouden wordt
• elektriciteit middels zonnepanelen voor een groot
aantal jongeren in afgelegen gebieden moge-
lijkheden tot studie biedt
• het trainen in administratieve vaardigheden het
ondernemerschap van de deelnemers bevordert
• er meer inkomen gegenereerd wordt door nieuwe of
betere productiemethoden
1.5 WAT HEBBEN WE GELEERD
• We moeten onze doelen, in overeenstemming met
onze partner in Papua, helderder en meetbaar-
der formuleren. Het Hapin team zal op dit gebied
meer geschoold moeten worden en de inhoude-
lijke kwaliteiten van aanvraag en rapportage te pre-
ciseren en te verbeteren.
• Door interne problemen ter plaatse, slechte commu-
nicatie en te grote afhankelijkheid van personen en
grote organisaties is een cacaoproject in Aimbe en
Genyem niet van de grond gekomen.
• Nauwe, directe betrokkenheid van Hapin bij een
project is vaak bepalend voor het slagen of mislukken
van een project. Het M2P project is het voorbeeld
van een project dat door constante aanwezigheid
van de coördinator economie van Hapin Papua een
succes is.
• het trainen in administratieve vaardigheden is een
conditio sine qua non bij de financiering van een
(kleinschalig) economisch project.
• De monitoring- en evaluatiesystematiek moet ver-
beterd worden, zodat er kwalitatief beter gerapport-
eerd kan worden met betrekking tot het korte- en
lange termijn effect van onze bijdragen. Dan kun-
nen projectresultaten beter vergeleken en opgeteld
worden. Daardoor ontstaat weer een overzichteli-
jker en inzichtelijker totaalbeeld van de effecten van
de projectinvesteringen.
• Het publiek, en zeker de bijdragende achterban,
heeft recht op een vollediger beeld van ons projec-
tenwerk en onze wijze van werken in Nederland en
Papua. Wanneer zijn projecten geslaagd en wanneer
(nog) niet en waarom?
-8-

11. 1.6 UITGELICHT PROJECT
Hapin steunt al een aantal jaren de marktvrouwen van
M2P in Jayapura en omgeving. Het gaat hier om vrou-
wen die vroeger verspreid in de stad op een kleedje hun
verkoopwaren uitstalden als verse en gerookte vis, fruit,
groente en allerlei andere producten.
Deze vrouwen wilden dolgraag een betere plek waar ze
op een georganiseerde en vooral veilige wijze hun waren
konden aanbieden. Ze wisten zich gesteund door verschil-
lende groepen en organisaties en organiseerden zich in
een coöperatie. Als groep gingen ze nu effectief samen-
werken en hun belangen delen. Ze werkten aanvankelijk
van onder een groot tentdoek, maar goed georganiseerd.
Hun uiteindelijke wens is om een permanente markt in
Jayapura waar de Papuavrouwen hun waren op een meer
professionele wijze kunnen aanbieden en hun producten
tijdelijk kunnen opslaan.
Dankzij steun van Hapin en lokale organisaties als SOL-
PAP is hun wens uitgekomen. Het is niet zonder slag of
stoot gegaan. Er waren hoogte- en dieptepunten die ze
– hoe moeilijk ook – samen hebben doorgemaakt. Eén
van de dieptepunten was het onder mysterieuze omstan-
digheden overlijden van Robert Jitmau. Hij was de ener-
gieke en motiverende coördinator van SOLPAP. Zijn dood
heeft in de eerste helft van 2016 veel beroering gewekt
onder de marktvrouwen en ons team in Papua. De nieu-
we markthal is inmiddels gebouwd. Het is de bedoeling
dat de Indonesische president Yoko Widodo de markt in
2017 opent en ter beschikking stelt van de marktvrou-
wen. Op moment van schrijven is de nieuwe markthal
van drie verdiepingen helaas nog niet open.
Hapin heeft deze vrouwen de mogelijkheid gegeven om
een training administratieve vaardigheden te volgen.
Sommige vrouwen hadden nog nooit onderwijs gehad.
Ook werd er ondersteuning gegeven met microkredieten.
Een aantal vrouwen kon daardoor een tafel en een kleiner
aantal zelfs een kiosk aanschaffen. Het werd nu helemaal
hún markt, waar ze vol trots hun eigen ondernemerschap
uitoefenen en geld verdienen om hun gezinnen te onder-
houden. Inmiddels lukte het een zestal vrouwen bij een
bank een krediet te krijgen, zodat ze hun business verder
kunnen op- en uitbouwen.
Maar het Mama Mama project krijgt een eigen dynamiek.
Er komen onderwerpen als gezondheid, schoon water,
beter licht op de agenda. De marktvrouwen worden
door vrijwilliger en accountancy student Timo wekelijks
bezocht om te informeren hoe het met hun bedrijf gaat.
Eens per maand int hij de aflossingen en rente van de
leningen.
Het microkrediet programma is inmiddels door een
paar honderd vrouwen gebruikt. De groeiende bewust-
wording dat gezond leven, hygiëne, schoon drinkwa-
ter belangrijk is, leidde er toe dat er schoon (drink)
water beschikbaar. Vooral voor de jonge kinderen van
de deelnemende vrouwen een belangrijke zaak. De
vrouwen hebben ’s avonds licht dankzij lampen op
zonne-energie. Sinds 2016 is er een regelmatig consult
van een Papoeadokter, van wie de opleiding deels door
Hapin is gefinancierd. De gezondheidsproblemen onder
de vrouwen van Mama Mama zijn door goed drinkwa-
ter, betere hygiëne en laagdrempelige gezondheidszorg
sterk verminderd. Bovendien is er in 2016 gestart met
een “literacy project” voor de kinderen van de markt-
vrouwen. Enthousiaste vrijwilligers werken in een ge-
bouw op de markt met de kinderen aan hun taal- en
rekenvaardigheden.
Het M2P project heeft sinds 2012 haar levensvatbaarheid
bewezen. Het is een project dat veel vrouwen de moge-
lijkheid heeft gegeven zich te ontwikkelen, een betere
economische positie te verwerven, hun kinderen een
opleiding te geven. Dankzij de onvoorstelbare inzet van
vele vrijwilligers, betrokkenen en met financiële onder-
steuning van Hapin.
-9-

12. Hapin is de spin in het web van een grote groep belanghebbenden. We verbinden donateurs met studenten en projecten,
particuliere initiatieven met onze partnerorganisatie etc. We onderscheiden de volgende vormen van communicatie:
1. Communicatie gericht op voorlichting
2. Communicatie gericht op fondsenwerving
3. Strategische communicatie
4. Projectgerichte communicatie
Een goede en transparante communicatie met alle belanghebbenden is onmisbaar. Hiertoe gebruiken wij diverse com-
municatiemiddelen. Hieronder een schematisch overzicht:
Belanghebbenden
nieuws-
brief
direct
mail
Voort-
gangs-
rapport-
age (2x
p/j)
Jaar-
verslag
info van
partner
organisa-
tie
project
bezoek
per-
soonlijk
overleg
website
(social)
media
Particuliere donateurs √ √ √ √ √
Vrijwilligers √ √ √ √ √
Bedrijven en Vermogensfondsen √ √ √ √ √
Institutionele financiers & Subsidieverstrekkers √ √ √ √ √
Nederlands publiek √ √ √
Partnerorganisaties √ √ √
Internationaal netwerk √ √
Projectdeelnemers / studenten √ √ √ √ √
Indonesische overheden & ambassades √ √ √ √
Brancheorganisaties √ √ √ √
2. COMMUNICATIE MET BELANGHEBBENDEN
-10-

13. 2.1. Communicatie gericht op voorlichting
Voorlichting en bewustmaking maken een uitdrukkelijk
onderdeel uit van onze missie .
√ We willen een breed publiek kennis laten maken met
Papua, het voormalig Nederlands-Nieuw Guinea, met de
focus op de achtergestelde positie van de Papoea’s en de
gevolgen daarvan.
√ Belanghebbenden en belangstellenden informeren
over doel, nut en noodzaak van Hapin alsmede over onze
programma’s op Papua en activiteiten in eigen land.
√ Vergroten van onze naamsbekendheid.
Door concrete projecten en gestimuleerd en geactiveerd
door de korte lijnen met onze partnerorganisatie op
Papua willen we onze donateurs informeren over de
besteding van hun giften.
Hiertoe verschijnt driemaal per jaar onze nieuwsbrief
HapiNieuws, die een bereik heeft van 7000 adressen.
Daarnaast informeren wij via onze website en social
media. Ook proberen wij een jongere doelgroep aan te
spreken via diverse social media. Dit heeft in 2016 320
nieuwe volgers opgeleverd.
Aan de vernieuwing van de website wordt permanent
gewerkt.
2.2 Communicatie gericht op fondsenwerving
Sinds de oprichting van HAPIN vormen de particuliere
donateurs een belangrijke vaste inkomstenbron. Jaarlijks
steunt een grote groep mensen ons – structureel of inci-
denteel – met giften, inzamelingsacties en het versprei-
den van onze naamsbekendheid. Wij informeren hen
middels onze (digitale) nieuwsbrief.
2.3. Strategische communicatie
Hapin heeft ook afgelopen jaar weer actief deelgenomen
aan diverse werkgroepen en bijeenkomsten, gerelateerd
aan Papua. Doel hiervan is het uitwisselen van ervaring
en informatie en het bevorderen van inhoudelijke sa-
menwerking. Voorbeelden hiervan zijn de pasar molen
markt in de wijk Lombok in Utrecht en de Papoea Soli-
dariteitsdagen
2.4. Projectgerichte communicatie
Met onze projectpartner Hapin Papua is naast de vaste
rapportage momenten regelmatig contact per telefoon,
Skype en mail. Zo blijven we op de hoogte van wat er zich
afspeelt en kunnen we problemen helpen oplossen. Ook
dit jaar is weer een aantal projecten bezocht in Papua.
Tijdens het projectbezoek spreken we met de staf van de
partner en lokale betrokkenen, maken we afspraken, leg-
gen die vast en rapporteren aan de staf en het bestuur
van Hapin. De bezoekenrapportages en evaluaties vor-
men bestanddelen van de beraadslagingen en beleids-
besluiten van het bestuur.
-11-

14. 3.1 Ons team per 31 december 2016
Bestuur
David Itaar voorzitter, aftredend 4 december 2019
Geart Benedictus (interim)penningmeester, aftredend 26 juni 2019
Wytske Inggamer bestuurslid, aftredend 22 maart 2018
Rob van de Lustgraaf bestuurslid, aftredend 18 oktober 2019
Moni Hanasbei bestuurslid, aftredend 1 december 2020¹
¹ Mevrouw Moni Hanasbei draait voorlopig een jaar mee als bestuurslid
In 2017 zullen er twee nieuwe bestuursleden toetreden:
mevrouw Hermien de Bruijn – Franken
de heer Wietse Tolsma
Medewerkers
Sophie Wijsenbeek-Schreurs communicatie- en programmamedewerker
Reinier de Lang financieel- en programmamedewerker
Bestuur
Conform de aanbevelingen van de Commissie Wijffels (Code Goed Bestuur 2005) zijn toezicht en bestuur gescheiden. Het
bestuur houdt toezicht en de beide medewerkers geven uitvoering aan het beleid. In de praktijk van Hapin stellen beide
medewerkers in nauw overleg met het bestuur beleidsplannen en begroting op. Het inhoudelijk en financieel beleid wordt
door beide medewerkers uitgevoerd.
Het bestuur houdt integraal toezicht op de algemene gang van zaken in de Stichting, op de voortgang van het jaarplan en
de begroting. Naast haar controlerende functie streeft het bestuur ernaar om klankbord en adviseur voor het team te zijn.
Het bestuur bestond in 2016 uit vijf leden. Het bestuur kiest en benoemt de eigen leden uitgaande van tevoren opgestelde
profielen. Bestuursleden worden voor 4 jaar benoemd en kunnen steeds weer herbenoemd worden voor 4 jaar. Er wordt
gestreefd naar een juiste mix van expertise op de werkgebieden van de organisatie en naar een gebalanceerde verdeling van
mannen en vrouwen. Op onze website van Hapin staat een korte motivatie van onze bestuursleden.
3. de hapinorganisatie
-12-

15. 3.2 ACTIVITEITENVANHETBESTUUR
Het bestuur is in 2016 zes keer in vergadering bijeen ge-
weest. Daarnaast is er veelvuldig telefonisch en e-mail
contact geweest tussen en met bestuursleden. Op elke
reguliere vergadering staan de realisatie van de begroting
en de financiële prognose op de agenda. Eén van de vaste
agendapunten in 2016 was de relatie met en de voort-
gang van onze partnerorganisatie Hapin Papua. Op basis
van het beleidsplan 2012-2016 zijn er in 2015 een aan-
tal onderwerpen vastgesteld die voor de periode 2015 –
2016 als leidraad dienden voor het handelen van Hapin.
Deze komen aan de orde in hoofdstuk 4 - Doelstelling en
Strategie.
3.3 PERSONEELSBELEID
Vaste medewerkers
Hapin is een informele organisatie met hooggekwali-
ficeerde medewerkers, die sterk verbonden zijn door hun
grote betrokkenheid bij de doelstellingen van Hapin. Er is
ruim aandacht voor ontwikkeling en opleiding van onze
medewerkers. Het ziekteverzuim is bijzonder laag. Hapin
heeft een eigen arbeidsvoorwaardenbeleid, afgestemd
op dat van andere ontwikkelingsorganisaties. Op ons kan-
toor in Utrecht werkten aan het eind van 2016 2 betaalde
krachten, die samen iets meer dan 1 FTE vormen.
Vrijwilligers
Hapin kent twee groepen vrijwilligers. Een aantal mensen
is structureel verbonden aan onze organisatie. Voorbeeld
hiervan is het onbezoldigde bestuur. Ook de vaste kan-
toorvrijwilligers behoren hiertoe. Deze groep vrijwilligers
staat dicht bij Hapin en wordt regelmatig geïnformeerd.
Daarnaast is er een grote groep vrijwilligers door de jaren
heen regelmatig actief. Ze organiseren spontane acties en
ondersteunen ons, bijvoorbeeld op bijeenkomsten met
veteranen, voorlichtingsbijeenkomsten of markten op
het gebied van ontwikkelingssamenwerking.
3.4 VERANTWOORDING
I. Besturen en Toezicht houden
Stichting HAPIN heeft gekozen voor het bestuursmodel
waarin het bestuur een toezichthoudende rol heeft. De
onbezoldigde bestuursleden hebben daarmee vooral
een controlerende en adviserende rol. De invulling van
vacante posities in bestuur en staf is gebaseerd op pro-
fielschetsen die door het bestuur worden vastgesteld.
De besluitvorming over de aanstelling vindt plaats in de
vergadering van het bestuur. De leden van de bestuur
worden benoemd voor een periode van vier jaar en zijn
onbeperkt herbenoembaar.
Het bestuur besluit over de vaststelling van strategische
plannen en begrotingen, het vaststellen van de jaar-
rekening en het wijzigen van de statuten. De staf rap-
porteert ieder kwartaal over activiteiten en financiën aan
het bestuur. De door het bestuur aangestelde gecerti-
ficeerde registeraccountant controleert jaarlijks de ad-
ministratieve organisatie en interne controle procedures
en de jaarrekening. Aanbevelingen tot verbetermaatre-
gelen worden door het bestuur opgevolgd.
II. Optimale besteding van middelen
HAPIN vertaalt haar programmadoelstelling zoveel mo-
gelijk naar specifieke, meetbare resultaten. In het jaar-
plan en de begroting worden de beoogde resultaten
vastgesteld met een planning van de bijbehorende activi-
teiten. Dit gebeurt in nauw overleg met onze partner-
organisatie Hapin Papua. De inhoudelijke en financiële
voortgang wordt door het bestuur per kwartaal gecon-
troleerd aan de hand van rapportages door de staf-
medewerkers.
Om zoveel mogelijk mensen te ondersteunen in hun weg
naar zelfredzaamheid zet HAPIN haar beperkte middelen
niet in om individuele donaties te koppelen aan individu-
ele families. Wij gebruiken de giften van onze donateurs
waar deze de meest krachtige bijdrage kunnen leveren
aan een duurzame verbetering van de levensstandaard
van lokale gemeenschappen.
Om een optimale besteding van middelen te waarborgen
zijn interne efficiencynormen vastgesteld voor de beste-
ding aan de doelstelling en de kosten voor fondsenwerv-
ing en administratie en beheer.
III. Optimale relaties met belanghebbenden
De communicatie met de verschillende groepen belang-
hebbenden van HAPIN is weergegeven in een communi-
catiematrix (zie pagina 10). Dit wordt verder toegelicht
in het hoofdstuk Communicatie met belanghebbenden.
HAPIN is een lerende organisatie die streeft naar voort-
durende verbetering van haar werk. HAPIN onderschrijft
de gedragscodes van Goede Doelen Nederland. HAPIN
is aangesloten bij het Centraal Bureau Fondsenwerving.
Het CBF Keur voor Goede Doelen is met ingang van 1 juli
2001 toegekend. In het kader van de nieuwe erkennings-
regeling is per 1 juli 2016 het certificaat Erkend Goed
Doel aan HAPIN toegekend.
-13-

16. 4.1 DE UITDAGING
Het aandeel van de Papoea’s (de oorspronkelijke bewon-
ers van Papua) is in 2016 gedaald naar 40% van de to-
tale bevolking. De verwachtingen zijn dat deze trend zich
doorzet. Oorzaken zijn de voortdurende transmigratie
uit andere delen van Indonesië, het hoge sterftecijfer en
de lage geboortegraad van de inheemse bevolking. Door
de voortdurende transmigratie, de beknotting van cul-
turele vrijheden, de militaire repressie, het gebrek aan
mogelijkheden voor jonge Papoea’s, de grote armoede,
de moeilijk toegankelijke en slechte staat van de ge-
zondheidszorg en de onuitroeibare corruptie is er een
toename van sociale ongelijkheid, (onderlinge) sociale
spanningen en frustraties.
Onze partnerorganisatie HAPIN PAPUA moest zich in
2016 herpakken na het vertrek van de coördinator onder-
wijsprogramma (Donna Dominggas Nari). Een belangrijke
partner voor het Mama Mama Papua project, Robert
Jitmau (leider SOLPAP, de solidariteitsgroep Papua) over-
leed onverwacht. Dit had zowel impact op onze collega’s
in Papua als op de marktvrouwen. Een grote teleurstel-
ling en tegenslag was ook dat Hapin uiteindelijk het
vertrouwen in de directeur van Hapin Papua, Derek
Windessy, moest opzeggen. Ondanks intensieve gesprek-
ken en gemaakte afspraken met Derek is het niet gelukt
hem voor het team te behouden. Vooral het gebrek
aan samenwerking met en zijn persoonlijke houding
tegenover de andere teamleden maakte zijn positie on-
houdbaar. Theresia Maturbongs, die eerder voor Hapin
werkte, is bereid gevonden om zich (part time) aan Hapin
Papua te verbinden. Met veel professionaliteit, energie
en vol goede moed gaat dit team van drie vrouwen, met
onze ondersteuning verder bouwen aan een sterke lokale
HAPIN organisatie.
4.2 VISIE, MISSIE EN DOEL
In onze visie zijn kleinschalige projecten en (financiële)
ondersteuning van talentvolle Papoeastudenten belang-
rijke instrumenten om de Papoea’s te ondersteunen
en hen te helpen hun land te ontwikkelen. Het (deels)
ongebruikte potentieel van de oorspronkelijke bevolking
kan door meer kennis, betere middelen en meer samen-
werking beter benut worden. Hierdoor kun zij een betere
toegang tot de maatschappij krijgen, hun producten
verkopen en hun inkomen verhogen. Hapin Nederland
wil bijdragen aan een sterke, duurzame lokale economie
waar de Papuabevolking ten volle van kan mee profiteren.
We betrekken het Nederlandse publiek bij dit werk.
4.DOELSTELLINGENSTRATEGIE
-14-

17. missie
Investeren in een duurzame
toekomst voor Papua door lokale
initiatieven te ondersteunen, zodat
de rechten en het welzijn van de
Papoea’s verbetert. De nadruk ligt
hierbij op de volgende terreinen:
(kleinschalige) economie, onder-
wijs (waaronder studiebeurzen) en
gezondheid.
-15-

18. 4.3KWALITEITENRISICOBEHEERSING
Op basis van het meerjarenplan wordt jaarlijks een operationeel plan opgesteld. Per half jaar worden de activiteiten gerapporteerd
en waar nodig wordt actie ondernomen om het plan bij te stellen. De procedures voor projectgoedkeuring, monitoring en evalu-
atie worden regelmatig tegen het licht gehouden. In nauwe samenwerking met onze partnerorganisatie Hapin Papua gaan we de
komende jaren ons kwaliteitssysteem verder verbeteren.
In de volgende tabel wordt een samenvatting gegeven van de belangrijkste risico’s, met (mogelijke) gevolgen en (te nemen) maat-
regelen.
Risicogebied Risico en mogelijke gevolgen Maatregelen
Fondsenwerving en reputatie Economische teruggang, vergrijzend donateursbes-
tand, geringe bekendheid met (de geschiedenis van)
Papua. Hapin is als kleine organisatie kwetsbaar, waar-
door de continuïteit in gevaar kan komen
Versterken van binding met donateurs door goede
voorlichting en rapportage op impact. Verbind-
ing zoeken met jongere groep donateurs door de
bekendheid van Papua te vergroten.
Projectimplementatie Marginalisering van de oorspronkelijke bevolking van
Papua, gebrekkige infrastructuur, problemen binnen
de partnerorganisatie, onvoldoende samenwerking
binnen groepen kunnen de resultaten van projecten
nadelig beïnvloeden.
Intensieve samenwerking met onze partner in
Papua. Zorgvuldige selectie van de mensen binnen
onze partner, die het programma moeten uitvo-
eren. Intensieve begeleiding van onze partneror-
ganisatie.
Organisatie Hapin heeft een klein team, waardoor de afhan-
kelijkheid van individuele medewerkers groot is.
Medewerkers hebben daarbij grote individuele verant-
woordelijkheden
Belangrijke taken en relaties worden gedeeld
tussen de twee medewerkers. Er is een gedegen
archiefstructuur en back-up. Het bestuur houdt
professioneel toezicht.
Financiële tegenvallers Dalende inkomsten kunnen leiden tot een tekort
op (lopende) projectverplichtingen, relatief te hoge
kostenratio’s en onzekere continuïteit.
Projectverplichtingen worden pas aangegaan als
er voldoende financiering voor is. In de afgelopen
jaren is er zoveel mogelijk bezuinigd op operation-
ele kosten. Bovendien is er een verregaande mate
van kostenflexibiliteit gerealiseerd.
4.4 TERUGBLIK DOELSTELLINGEN 2015/2016
In 2015 is er een aantal doelstellingen geformuleerd voor de periode 2015-2016. Wat is daarvan gerealiseerd? Hieronder een
overzicht.
Verbeteren van de prestaties van onze partner Hapin Papua
Tijdens het bezoek van Derk Windessy, directeur Hapin Papua en Cyntia Warwe, coördinator economisch programma Hapin Papua,
is gesproken over de wederzijdse verwachtingen. Deze bleken nogal uiteen te lopen. Onze collega’s uit Papua verwachten een
“oneindige” steun vanuit Nederland, terwijl Hapin-NL van oordeel is dat Hapin Papua op afzienbare termijn wat organisatiekosten
betreft, op eigen benen moet staan. Conclusie: er moet meer onderling begrip en duidelijkheid zijn over elkaars verwachtingen,
duidelijker sturingslijnen en afspraken over de (nabije) toekomst.
In de tweede helft van 2016 zijn daarnaast knelpunten ontstaan in de onderlinge samenwerking binnen het team Hapin Papua die
uiteindelijk na onderzoek en intensief overleg ter plaatse door een vertegenwoordiger van het bestuur Hapin NL alleen door een
personele wisseling in de directie van Hapin Papua konden worden opgelost. De samenwerking en communicatie met Hapin Papua
is sindsdien weer genormaliseerd en beide organisaties zetten zich in voor het verder uitbouwen van een constructieve en effecti-
eve samenwerking. Hapin Nederland maakt van de gelegenheid gebruik om de juridische en sociale positie van het team in Papua
te (helpen) verstevigen, in nauw overleg met deskundigen ter plaatse. Het team in Papua is zeer gemotiveerd voor de toekomst
en werkt hard aan een nieuw beleidsplan voor de komende jaren om het rendement van het projecten programma te verhogen.
-16-

19. Duidelijke positionering Hapin in Nederland
Zowel de ontmoeting met Papoeajongeren in Nederland
als de bijeenkomst voor en met donateurs in april 2016
zijn een goed begin van het verder naar buiten treden
van Hapin Nederland. Tegelijk en daarnaast zijn er con-
tacten met organisaties als Free West Papua Campaign
(FWPC) en International Lawyers for West Papua (ILWP)
gelegd.
Toch wordt de behoefte gevoeld om via Hapin en zoveel
mogelijk in samenwerking met andere organisaties die
zich vanuit verschillende perspectieven richten op Papua,
de huidige situatie van de Papoea’s sterker in de publieke
opinie te profileren. Voor 2017 wordt een publieksmani-
festatie voorbereid, als Hapin zijn 45 jarig bestaan her-
denkt.
Er is bij veel Papua hulporganisaties in Nederland zorg
over de toekomst als gevolg van vergrijzing van de
achterbannen die deze organisaties steunen als ook een
gebrek aan kennis van de historische achtergronden van
de relatie met Papua en de ernstige actuele situatie op
Papoea (‘een stille genocide’ genoemd). Als oudste en
professionele organisatie zijn we in gesprek met verschil-
lende van deze organisaties met als doel zoveel mogelijk
samenwerking ten behoeve van ons gemeenschappelijk
doel. Sommige van deze Papua-organisaties hebben ver-
zocht hun activiteiten onder te brengen bij Hapin.
Verhoging inkomsten Hapin NL
Dit doel is (nog) niet bereikt. Aangezien wij voor de
aanvraag van bijdragen en subsidies kwalitatief hoog-
waardige project(aanvragen) moeten hebben, zijn wij
afhankelijk van onze collega’s in Papua. Door de proble-
men binnen Hapin Papua is het werk er de tweede helft
van 2016 vrijwel stil komen liggen. Het actief onder de
aandacht brengen van aansprekende en hoogwaardige
projecten die voldoen aan de toewijzingscriteria is on-
voldoende gelukt. Er zijn wel met verschillende fondsen
contacten gelegd.
Verbeteren van de controle van projecten
Iedere bestuursvergadering wordt een project
uitgebreid(er) besproken, waarbij vooral aan de nazorg
een groter belang wordt toegedicht. De komende jaren
dient de kwaliteitszorg op dit gebied verder verbeterd en
publiek verantwoord te worden.
Duidelijke prioriteiten stellen
Er is in het bestuur uitgebreid over gesproken en vast-
gesteld dat de nieuwe prioriteiten in het nieuwe
beleidsplan 2017-2019 geconcretiseerd zullen worden.
Voorlichten en verbinden
In de loop van 2016 ontstaat het idee om Hapin als
netwerkorganisatie te ontwikkelen: verbinden als sleutel-
woord. Hieraan zal in 2017 verdere uitwerking aan wor-
den gegeven. Niet alleen proberen wij onze werkzaam-
heden in Papua te verduurzamen maar ook in Nederland.
Door samenwerkingsrelaties aan te gaan met andere
Papua-organisaties in Nederland willen wij de historische
band tussen Nederland en Papua meer tot uitdrukking
willen brengen, maar Hapin zou graag de krachten meer
willen bundelen. Bij andere stichtingen, die zich richten
op Papua zien we een krimp. De gemiddelde leeftijd van
betrokkenen bedreigt hun bestaan zelfs op vrij korte ter-
mijn. Niet alleen de inkomsten verminderen; Hapin ziet
ze worstelen hoe ze ook om kunnen gaan met deze nieu-
we werkelijkheid.
Werving (jonge) bestuursleden voor Hapin
Er is met veel potentiële kandidaten contact geweest. He-
laas blijken de meeste te druk te zijn op dit moment resp.
andere prioriteiten te leggen. Aan het einde van 2016
vinden we Moni Hanasbei bereid om tot het bestuur toe
te treden, voor een proefperiode van een jaar. Met twee
andere personen is uitgebreid contact geweest en zij
zullen het bestuur in 2017 weer op de gewenste sterkte
brengen.
F
!
-17-

20. 4.5. Vooruitblik 2017
Jubileumbijeenkomst
Er zal ruim aandacht worden geschonken aan het 45-ja-
rig jubileum van Hapin. Zoals eerder gemeld, zal Hapin
in november 2017 een landelijke bijeenkomst organ-
iseren, met de focus op Papua. Niet eerst en alleen als
probleemgebied, maar ook en vooral als een land waar
mensen wonen die het waard zijn gehoord en gezien
te worden. Hun culturen zijn diep-menselijk en van een
authentieke schoonheid en warmte, verbonden aan een
land met een ongekende natuurlijke rijkdom en variëteit.
Bovendien gaat het om volkeren waarmee we door de
geschiedenis verbonden zijn (geweest).
Daarnaast zal de vraag centraal staan: Hoe kunnen wij
het volgende decennium effectief zijn voor de Papuabe-
volking? De voorbereidingen voor deze manifestatie zijn
inmiddels in volle gang.
Fondsenwerving
Ook het komende jaar zal fondsenwerving prominent op
de agenda staan van het bestuur en de staf.
Er zal uitvoering gegeven moeten worden aan het plan
dat binnen het bestuur in een beleidsnotitie is ontwik-
keld, in samenhang met (de spin off van) de november-
manifestatie.
Team Papua
Veel tijd en energie zal er geïnvesteerd moeten wor-
den in een goed functionerend team Hapin Papua en
de communicatie met de collega’s in Papua. De over-
gang van Hapin Papua naar een nieuwe organisatie zal
ondersteund en begeleid worden. De eerste periode van
2017 ziet er in dit opzicht veelbelovend uit. De samen-
werking en de communicatie met het team Papua is aan-
merkelijk verbeterd. Het team, dat geheel uit vrouwen
bestaat, heeft inmiddels een kwalitatief sterk Strategisch
Werkplan 2017-2019 geschreven, een beleidsdocument
gericht op de toekomst, inclusief een SWOT analyse.
Samenwerking met Papua-organisaties in Nederland
Samenwerking met andere (hulp)organisaties zal geïn-
tensiveerd worden. Hapin wil het gesprek aangaan met
andere organisaties, om te komen tot een nauwere sa-
menwerking of zelfs het onderbrengen van de activi-
teiten onder de koepel van Hapin en opheffing van de
eigen organisatie. (zie 4.4 Voorlichten en verbinden)
-18-

21. FINANCIËLE TOELICHTING
Onze jaarrekening 2016 is opgesteld in overeen-
stemming met Richtlijn 650 Fondsenwervende
instellingen(aangepast 2011) Met ingang van het boek-
jaar 2017 gaan we over op de richtlijn C2 Kleine fondsen-
wervende organisatie( versie 2016). Deze sluit beter en
meer aan bij onze stichting.
Het boekjaar 2016 sluiten we af met een negatief resul-
taat van € 28.377. Dit resultaat komt ten laste van onze
reserves, namelijk € 5.000 ten laste van de continuïte-
itsreserve en de rest(€ 23.377 ) ten laste van de bestem-
mingsreserve.
DE BATEN
Eigen fondsenwerving
HAPIN realiseerde in 2016 € 118.030 aan baten uit eigen
fondsenwerving. De neerwaartse trend (2015: € 131.928)
hebben we helaas nog niet kunnen ombuigen.
Het verlies van oude donateurs door overlijden, ziekte
en ouderdom wordt nog niet gecompenseerd door de
aanwas van nieuwe donateurs. Een verheugende ontwik-
keling is dat er meer donateurs zich door middel van
periodieke schenkingsakten (minimaal 5 jaar) verbinden
aan Hapin (2014:3%; 2016: 6%). Een reden daarvoor is
dat er geen (dure) notariële akte nodig is.
Rente baten
Over het saldo van onze spaarrekeningen werd in to-
taal € 248,00 aan rente ontvangen. In 2015 was dat nog
€ 468,00
Overige baten
Onder overige baten is verantwoord de opbrengsten ge-
durende onze aanwezigheid bij reünies van veteranen en
op manifestaties. In 2016 bedragen de inkomsten € 1.752
(2015: € 964).
DE LASTEN
Toerekeninggrondslagen
In de tabel ‘Toelichting lastenverdeling’ op pagina 31 is
te zien hoe de kostencategorieën zijn verdeeld over de
doelstellingen, de kosten van fondsenwerving en beheer
en administratie.
5.Financieelverslag
-19-

22. Een aantal opmerkingen verduidelijken de tabel:
• Subsidies en bijdragen betreffen onze financiering van projecten en
studiebeurzen in Papua;
• De eigen activiteiten van HAPIN betreffen activiteiten door HAPIN
zelf geïnitieerd en uitgevoerd zoals communicatie en voorlichting en
fondsenwerving, maar ook op het terrein van projecten;
• Kosten Beheer en Administratie zijn volgens de VFI richtlijn Aanbe-
veling toepassing Richtlijn 650 voor kosten Beheer en Administratie
bepaald;
• De lastenverdeling wordt verdeeld op basis van een schatting van
de bestede uren aan de doelstellingen, de fondsenwerving en de
ondersteunende activiteiten. In boekjaar 2016 hebben we voor het
eerst de overige kosten(huur, kantoor- en algemene kosten) met een
vast percentage(20%) ten laste gebracht van onze doelstellingen,
werving baten en de post beheer en administratie.
Besteed aan doelstellingen
In 2016 hebben we € 121.160 oftewel 101% van het totaal aan baten
besteed aan de doelstellingen (in 2015: 88%). Hiervan is € 81.276
besteed aan structurele hulp (in 2015 was dit € 93.709). Door het or-
ganiseren van twee “Meet and Greet” bijeenkomsten in april zijn de
bestedingen aan Voorlichting en Bewustmaking veel hoger dan in an-
dere jaren, namelijk € 39.884. In 2015 hebben we € 24.658 besteed aan
Voorlichting en Bewustmaking.
Kosten werving baten
De kosten van de eigen fondsenwerving komen uit op € 16.276, ruim
13% van de baten uit eigen fondsenwerving.(2015: 14%). Hiermee ko-
men we opnieuw ruim binnen de CBF norm van 25% uit.
Kosten Beheer en Administratie
Met 7,34% (vergelijk 2015:5,95 %) zijn de kosten Beheer en Administratie
van € 10.883 (2015: € 8.655) voor het eerst boven onze norm: maximaal
6 % van totale kosten, gekomen. De kosten zijn hoger dan begroot, maar
wel lager dan in 2015. De verwachting is dat deze kosten de komende
jaren redelijk stabiel blijven.
RESULTAAT
2016 is het tweede opeenvolgende jaar dat we meer hebben uitgegeven
dan er aan lopende inkomsten is binnengekomen. Het negatieve resul-
taat van € 28.377 (2015: € 11.472) komt ten laste van de continuïteitsre-
serve (€ 5.000) en de bestemmingsreserve (€ 23.337).
Ons beleid ten aanzien van de continuïteitsreserve is erop gericht om
deze maximaal 50 % van de jaarlijkse operationele kosten te laten zijn.
De continuïteitsreserve bedraagt per 1 januari 2017 € 55.000.
Dat is voldoende voor een dekking van de operationele kosten. Operationele kosten zijn in dit verband gedefinieerd als
salarissen, pensioenen en sociale lasten, huisvesting- en servicekosten en andere algemene kosten. Deze bedroegen in 2016
€ 71.556 (2015: € 86.548) waarmee we ruimschoots aan deze doelstelling voldoen.
OVERIGE INFORMATIE
Er zijn geen leningen, voorschotten en garanties verstrekt aan bestuurders noch aan de directie. Al de bestuurders van Hapin
zijn onbetaalde vrijwilligers.
-20-

23. TOEKOMSTIGE ONTWIKKELINGEN
Het verhogen van de inkomsten, zal komend jaar (en de
jaren daarna ) een belangrijke taak zijn voor Hapin. Met
de bezuinigingen op de operationele kosten in de afgelo-
pen jaren is er een bodem bereikt voor een professio-
nele organisatie als Hapin. Het jaar 2017 zal in het teken
staan van ons 45-jarig jubileum. We hopen een keerpunt
te bereiken in de dalende inkomsten. We zullen extra
inspanningen doen op het gebied van fondsenwerving,
relatiebeheer en het versterken van onze contacten met
andere organisaties.
Onze ambitie is om de belangrijkste speler te worden in
het veld van organisaties die zich bezighouden met de si-
tuatie en de ontwikkelingen in Papua, zowel nationaal als
internationaal. Met het vernieuwde en verjongde Hapin
Papua gaan we ons inzetten om onze positie in Papua te
versterken.
WAARDERINGSGRONDSLAGEN
Het financieel verslag 2016 is opgesteld in overeenstem-
ming met Richtlijn 650 Verslaggeving Fondsenwervende
Instellingen. Het saldo van de staat van baten en lasten
komt tot uitdrukking in de toename of afname van de re-
serves.
In de staat van baten en lasten worden de in het ver-
slagjaar gedane toewijzingen(subsidies en bijdragen)
opgenomen. Een kasstroomoverzicht is toegevoegd. Wat
betreft de kosten kan worden opgemerkt dat structurele
hulp wordt toegerekend aan de statutaire doelstellingen,
te weten:
1. hulp aan de oorspronkelijke bewoners van het In-
donesische deel van Nieuw-Guinea(Papua/West-
Papua);
2. voorlichting en bewustmaking.
Daarnaast worden de kosten toegerekend aan de wer-
ving van de baten (eigen fondsenwerving) en aan beheer
en administratie. De kosten van beheer en administratie
zijn alle kosten die niet aan de doelstellingen of aan de
werving baten zijn toe te rekenen. De percentages voor
toerekening van de kosten worden jaarlijks bijgesteld.
Deze percentages zijn gebaseerd op de urenbesteding
van de medewerkers.
Grondslagen voor de waardering van activa en passiva
De waardering van activa en passiva vindt plaats op basis
van historische kosten. De activa en passiva worden op-
genomen tegen de nominale waarde, tenzij een andere
waarderingsgrondslag is vermeld.
Materiële vaste activa
De materiële vaste activa zijn gewaardeerd tegen aan-
schafwaarde, verminderd met de (cumulatieve) afschrij-
vingen. De afschrijvingen worden gebaseerd op een per-
centage van de geschatte economische levensduur. Ze
worden berekend op basis van een vast percentage van
de aanschafwaarde. Er wordt geen rekening gehouden
met een restwaarde. De afschrijvingen op apparatuur,
software en inventaris bedragen 20% per jaar van de aan-
schaffingswaarde.
Vorderingen en overlopende activa
De vorderingen zijn gewaardeerd tegen nominale waarde
onder aftrek van de nodig geachte voorzieningen.
Liquide middelen
De liquide middelen zijn gewaardeerd tegen nominale
waarde. Indien niet anders is vermeld, staan deze ter
vrije beschikking.
Reserves
De bestemmingsreserve staat ter vrije beschikking voor
uitgaven ten behoeve van de doelstellingen.
De continuïteitsreserve heeft tot doel de continuïteit
van de organisatie te waarborgen in geval van (tijdelijk)
tegenvallende opbrengsten. Als norm hanteren we 50%
van de vaste kosten.
Kortlopende schulden en overlopende passiva
Onder nog te betalen projecten worden toezeggingen
aan projecten en studenten(Studiefonds), verminderd
met de daarop gedane uitkeringen, verantwoord. Het
betreft verplichtingen die in het volgende jaar worden
voldaan.
-21-

24. Grondslagen voor de staat van baten en lasten
Donaties en andere bijdragen
Donaties worden verantwoord in het jaar waarin zij worden ontvangen. Nalatenschappen worden verantwoord in het boekjaar
waarin de omvang ervan op betrouwbare wijze kan worden vastgesteld. Legaten worden verantwoord op het moment van ont-
vangst.
Projectuitgaven
De toewijzingen aan projecten worden verantwoord in het jaar waarin het bestuur en/of de directie hiertoe heeft besloten. De
betreffende bedragen worden voor het volledige bedrag van de toezegging onder de kortlopende schulden opgenomen. De daad-
werkelijke uitkering heeft plaats ten laste van de schuldenrekening.
Overige baten en lasten
Overige baten en lasten worden in beginsel toegerekend aan het verslagjaar waarin de daarop betrekking hebbende activiteiten
zijn verricht respectievelijk de lasten zijn ontstaan.
Vreemde valuta
Vorderingen, schulden en verplichtingen in vreemde valuta (Indonesische Rupiah) worden omgerekend tegen de koers per balans-
datum. Transacties in deze vreemde valuta gedurende de verslagperiode worden in de jaarrekening verwerkt tegen de koers per
transactiedatum. Voor de omrekening van de wisselkoers tussen euro en Indonesische Rupiah maken wij gebruik van de maand-
koersen zoals die worden gepubliceerd op de website van de Europese Unie1
.
Bestemming jaarlijks overschot/tekort
Conform de statuten van de stichting zal het saldo van de staat van baten en lasten worden toegevoegd/onttrokken aan de overige
reserves, na aftrek toevoeging/onttrekking fondsen en bestemmingsreserve.
Vergelijkende cijfers
De in de jaarrekening opgenomen cijfers van het voorafgaande boekjaar zijn ontleend aan het financieel verslag 2015.
1 http://ec.europa.eu/budget/contracts_grants/info_contracts/inforeuro/inforeuro_en.cfm
-22-

25. BALANS PER 31 DECEMBER 2016
(na resultaatbestemming)
12/31/2016 12/31/2015
ACTIVA € €
Vaste activa
materiele vaste activa(1) 1.878 1.871
1.878 1.871
Vlottende activa
vorderingen en overlopende activa(2) 1.574 18.240
1.574 18.240
Liquide middelen(3) 124.528 131.636
TOTAAL 127.980 151.747
12/31/2016 12/31/2015
PASSIVA € €
Reserves en fondsen
Reserves
Continuiteitsreserve(4) 55.000 60.000
Bestemmingsreserves(5) 32.429 55.806
87.429 115.806
Fondsen
SMA Gabungan(6) 25.247 24.973
Remote Schooling Project(7) 1.763 -
27.009 24.973
Schulden op korte termijn(8) 13.542 10.968
TOTAAL 127.980 151.747
-23-

26. STAAT VAN BATEN EN LASTEN OVER 2016
2016 2015
realisatie begroot verschil realisatie
BATEN
Baten uit eigen fondsenwerving(9) 118.030 150.000 -31.970 131.928
Overige baten(10) 1.913 500 1.413 2.139
Som der baten 119.943 150.500 -30.557 134.067
realisatie begroot verschil realisatie
Lasten
Besteed aan doelstellingen
Kleinschalige projecten in (West)Papua(11) 57.126 40.000 17.126 71.221
Studiebeurzen(12) 24.150 10.000 14.150 22.489
Subtotaal structurele hulp 81.276 110.000 31.276 93.710
Voorlichting en bewustmaking(13) 39.884 13.000 26.884 24.658
121.160 123.000 58.160 118.368
Werving baten
Kosten Eigen Fondsenwerving(14) 16.276 20.000 -3.724 18.517
Beheer en administratie
Kosten beheer en administratie(15) 10.883 7.500 3.383 8.655
Totaal bestedingen 148.320 150.500 57.820 145.540
Resultaat -28.377 - - -11.473
Het (negatieve) resultaat van € 28.377 komt voor € 5.000 ten laste van de continuiteitsreserve
Het overige deel € 23.377 wordt in mindering gebracht op de bestemmingsreserve
-24-

27. KASSTROOMOVERZICHT
2016 2015
Bedrijfsresultaat -28.377 -11.472
Afschrijvingen 1.188 2.216
Mutatie investeringen -1.195 -
Mutatie Investeringsbijdrage - -901
Mutaties in vorderingen 16.666 3.623
Mutaties in schulden 2.574 -975
Mutaties in Fondsen 2.036 85
Mutaties in voorzieningen - -
21.269 4.048
Eigen fondsenwerving 118.030 131.928
Overige Baten 1.913 2.139
Uitgaven aan structurele hulp -81.276 -93.709
Uitgaven aan voorlichting en bewustmaking -39.884 -24.658
Uitgaven aan fondsenwerving -16.276 -18.517
Uitgaven aan beheer en administratie -10.883 -8.655
-28.377 -11.472
Mutatie in Liquide Middelen -7.108 -7.424
Stand begin boekjaar 131.636 139.061
Stand einde boekjaar 124.528 131.636
-25-

28. TOELICHTING OP DE BALANS : ACTIVA
(alle bedragen in euro)
1Materiele vaste activa 2016 2015
Boekwaarde begin boekjaar 1.871 4.087
mutaties
investeringen 1.195 -
desinvesteringen -
afschrijvingen -1.188 -2.216
Boekwaarde einde boekjaar 1.878 1.871
In bijlage 1 hebben wij een specificatie opgenomen van de afschrijvingen.
2Vorderingen en overlopende activa 12/31/2016 12/31/2015
Debiteuren - 48
Nalatenschappen - 13.000
Rente 248 675
Depotbedrag PostNL 500 500
Voorschotten - 3.435
Vooruitbetaalde kosten 205 194
Overige te ontvangen bedragen - 363
Te vorderen donaties en giften 622 25
Boekwaarde einde boekjaar 1.574 18.240
3Liquide middelen 12/31/2016 12/31/2015
Rabobank 4440.72.470 32.241 969
Rabobank 3870.19.901 4.835 1.719
Rabobank 3628.888.069 60.000 102.000
Rabobank 1515877531 - HUURGARANTIEREKENING 2.010 2.000
ING Bank 243000 76 43
ING Bank Rentemeerrekening 0 -
ING Bank inz. SMA Gabungan 412 158
ING Bank Spaarrekening SMA Gabungan 24.954 24.747
Boekwaarde einde boekjaar 124.528 131.636
Balanstotalen 127.980 151.747
De liquide middelen zijn vrij beschikbaar met uitzondering van de
Rabo Huurgarantierekening en de ING rekeningen inzake SMA Gabungan.
-26-

29. TOELICHTING OP DE BALANS : PASSIVA
(alle bedragen in euro)
Reserves en fondsen 12/31/2016 12/31/2015
Continuiteitsreserve 32.429 60.000
Bestemmingsreserves 55.000 55.806
Fonds SMA Gabungan 25.247 24.973
Fonds Remote Schooling Project 1.763 -
2.016 2.015
Reserves
4 Continuiteitsreserve
Saldo per 1 januari 60.000 60.000
Af: ontrekking bestemmingsreserve -5.000 -
saldo per 31 december 55.000 60.000
5 Bestemmingsreserve 2016 2015
Saldo per 1 januari 55.806 67.278
Af: onttrekking aan bestemmingsfonds
Af: toevoeging aan bestemmingsfonds
Af: toevoeging aan bestemmingsreserve
Bij:onttrekking aan continuiteitsreserve
Bij:bijdrage investeringen Pt. Hapin
Af(-)Bij(+): resultaat boekjaar -28.377 -11.472
Bij: uit continuiteitsreserve 5.000
saldo per 31 december 32.429 55.806
6 Fonds SMA Gabungan 2016 2015
Saldo per 1 januari 24.973 24.888
Rentebaten 86 207
Donaties 970 680
Bankkosten -112 -122
Bijdrage projecten -670 -680
saldo per 31 december 25.247 24.973
7 Fonds Remote Schooling Project
Saldo per 1 januari - -
Donaties 3.184 -
Bijdrage projecten -1.421 -
saldo per 31 december 1.763 -
-27-

30. TOELICHTING OP DE BALANS : PASSIVA
12/31/2016 12/31/2015
8 Schulden op korte termijn
Crediteuren 2.928 496
Loonheffing 1.873 2.068
Vakantiegeld 2.280 2.258
Accountantskosten 6.000 6.000
Overige 460 146
saldo per 31 december 13.542 10.968
127.980 151.747
Niet uit de balans blijkende rechten en verplichtingen
Huur kantoorruimte
Met ingang van 1 januari 2013 huren we een kantoorruimte voor de periode van drie(3) jaar in het
Landelijk Dienstencentrum van de Protestantse kerken Nederland. Voor 2013 is de huur vastgesteld
op € 8.000. Vanaf 2014 wordt de huurprijs verhoogd volgens het Consumentebnprijsindexcijfer(CPI)
alle huishoudens, zoals jaarlijks gepubliceerd door het Centraal Bureau voor de Statistiek(CBS).
-28-

31. Toelichting op de Staat van Baten en Lasten
BATEN
9 Baten uit eigen fondsenwerving 2016 2015
Donaties en giften van particulieren 101.739 113.652
Nalatenschappen 16.291 18.276
Subtotaal inkomen uit eigen fondsenwerving 118.030 131.928
10 Overige baten 2016 2015
Rentebaten 162 468
Overige baten 1.752 1.671
Subtotaal overige baten 1.913 2.139
Totaal inkomen 119.943 134.067
LASTEN
11 Kleinschalige projecten in (West)Papua 2016 2015
bijdragen 24.511 36.602
personeelskosten 27.941 24.511
huisvestingskosten 1.655 3.291
kantoor-en algemene kosten 2.781 6.291
afschrijving 238 526
57.126 71.221
12 Studiebeurzen 2016 2015
bijdragen 10.162 9.507
personeelskosten 9.314 9.192
huisvestingskosten 1.655 1.234
kantoor-en algemene kosten 2.781 2.359
afschrijving 238 197
24.150 22.489
13 Voorlichting 2016 2015
bijdragen 17.399 1.814
publiciteit en communicatie 5.393 5.535
personeelskosten 12.418 12.255
huisvestingskosten 1.655 1.645
kantoor-en algemene kosten 2.781 3.146
afschrijving 238 263
39.884 24.658
-29-

32. Lastenverdeling2016
BestemmingDoelstellingRealisatieBegrootRealisatie
ProjectenOnderwijsVoorlichtingWervingbaten
Beheeren
Administratie
201620162015
LastenABCDE
SubsidiesenBijdragen24.51110.16217.399--52.07152.07147.922
Publiciteitencommunicatie--5.3935.393-10.78515.00011.070
Personeelskosten27.9419.31412.4186.2096.20962.09159.20061.277
Huisvestingskosten1.6551.6551.6551.6551.6558.2768.5008.227
Kantoor-enalgemenekosten2.7812.7812.7812.7812.78113.90716.50015.728
Afschrijvingenrente2382382382382381.1881.3001.314
Totaal57.12624.15039.88416.27610.883148.320152.571145.538
Percentueleverdelingpersoneelskosten45%15%20%10%10%
Percentueleverdelingoverigekosten20%20%20%20%20%
Inhetverslagjaar2016hebbenwevoorheteersteenverschilgemaakttussendeverdelingvandepersoneelskostenendeoverigekosten.Ditisonsinzienseenbetereafspiegelingvan
derealiteit.Depersoneelskostenwordenvooralgemaaktvoorhetrealiserenvandedoelstellingen,alsookvoordewervingbaten(=fondsenwerving)enbeheerenadministratie.De
overigekostenwordeningelijkemategemaaktvooralleonderdelen.
-30-

33. Onderstaand overzicht sluit aan bij de tabel Lastenverdeling
Specificatie Lasten
Werkelijk 2016 Begroot 2016 Werkelijk 2015
Salarissen en sociale lasten
Bruto Lonen en salarissen incl vak geld 47.178 43.500 44.050
Sociale lasten 8.718 8.700 9.750
55.896 52.200 53.800
Overige personeelskosten
Ziekengeldverzekering(Interpolis) 1.863 2.500 2.436
Reiskosten woon-werkverkeer 2.047 2.000 3.557
Vrijwilligersvergoeding - 1.000 140
Overige personeelskosten 2.286 1.500 1.344
6.196 7.000 7.477
Huisvestingskosten
Huur 8.276 8.500 8.227
Overige huisvestingskosten - - -
8.276 8.500 8.227
Kantoor- en algemene kosten
Automatisering 2.999 5.000 4.424
Algemene reis- en verblijfkosten 263 1.000 58
Accountantskosten 6.655 5.500 6.000
Verzekeringen 639 750 635
Bestuurskosten 680 1.000 1.036
Bureaukosten 2.670 3.250 3.576
13.907 16.500 15.729
Afschrijvingskosten
Afschrijvingskosten apparatuur 1.188 1.300 2.216
Correctie Afschrijving vaste activa - - -901
1.188 1.300 1.315
Subsidies en bijdragen
Projecten Papua 24.511 40.000
Studiefonds 10.162 10.000
34.673 50.000 47.922
Eigen activiteiten 28.184 15.000 11.070
Totale kosten 148.320 150.500 145.540
-31-

34. KENGETALLEN 2016 2015
Baten Eigen fondsenwerving 118.030 131.928
Overige baten 1.913 2.139
Totale baten 119.943 134.067
Lasten Besteed aan eigen fondsenwerving 16.276 18.517
Besteed aan kosten beheer en administratie 10.883 8.655
Besteed aan doelstellingen 121.160 118.367
Totale lasten 148.320 145.539
Percentages Kosten eigen fondsenwerving in % baten eigen fondsenwerving 13,79% 14,04%
Beheer en administratie in % totale lasten 7,34% 5,95%
Besteding aan doelstelling in % totale baten 101,01% 88,29%
Besteding aan doelstelling in % totale lasten 81,69% 81,33%
Verloop doelstelling Projecten (West)Papua 57.126 71.221
Studiebeurzen 24.150 22.489
Voorlichting en bewustmaking 39.884 24.658
121.160 118.368
-32-

35. BEGROTING EN RESULTAAT 2016
BEGROOT RESULTAAT VERSCHIL
BATEN
Baten eigen fondsenwerving 150.000 118.030 31.970
-
Overige baten 500 1.913 -1.413
Totaal baten 150.500 119.943 30.557
Lasten
Voorlichting en bewustmaking 24.600 39.884 -15.284
Structurele hulp 92.750 81.276 11.474
Totaal lasten aan doelstelling 117.350 121.160 -3.810
Kosten eigen fondsenwerving 24.600 16.276 8.324
Beheer en administratie 8.550 10.883 -2.333
Totaal lasten 150.500 148.320 2.180
Resultaat - -28.377 28.377
Totalen 150.500 119.943 30.557
kengetallen BEGROOT RESULTAAT
% kosten eigen fondsenwerving 16,40% 13,79%
% inkomsten - doelstellingen 77,97% 101,01%
% uitgaven - doelstellingen 77,97% 81,69%
% kosten beheer en administratie - totaal uitgaven 5,68% 7,34%
-33-

36. BEGROTING 2017
Inkomsten 2017
Eigen Fondsenwerving 135.000
Overige inkomsten 250
Totaal inkomsten 135.250
Uitgaven 2017
Voorlichting en bewustmaking 42.235
Structurele hulp 86.219
Totaal uitgaven aan doelstellingen 128.454
Kosten Eigen Fondsenwerving 26.510
Kosten Beheer en Administratie 7.212
Totaal uitgaven 162.176
Resultaat -26.926
Kengetallen 2017
% kosten eigen fondswerving 20%
% inkomsten bestemd voor doelstellingen 95%
% uitgaven besteed aan doelstellingen 79%
% kosten Beheer en Administratie van totale uitgaven 4%
-34-

37. STAATVANAANSCHAFWAARDENENAFSCHRIJVINGEN2016
aanschafafschr%aanschafboekwaardecumafschr(des)investAfschrijvingafschrijvingcumafschrboekwaarde
gbrkomschrijvingjaarwaarde1/1/2016t/m20152016permaand2016
t/m31-12-
201612/31/2016
100APPARATUUR
6DellTerminalServerNov/1120%2.3793961.982-403962.379-
7ACERDesktopsNov/1120%2.1423571.785-363572.142-
8ACERLaptopTMNov/1120%46878390-878468-
9ACERLaptopE1-771Mar/1420%949617332-16190522427
10HPPRINTERPro400M401dnApr/1420%635424212-11127339296
11ACERTMX349Nov/1620%1.195--1.1952040401.156
totaal7.7681.8724.7011.1951291.1885.8891.879
104Software
13SoftwareviaMicrosoftinnaturaNov/1120%6.759-6.759-113-6.759-
totaal6.759-6.759-113-6.759-
generaaltotaal14.5271.87211.4601.1952421.18812.6481.879
-35-

38. jaarverslag2016
Stichting Hapin
www.hapin.nl | hapin@hapin.nl | 030-2340012 |