6. Motorische ontwikkeling 1.Kijken (0-3 m) Observeren en volgen Hoofd en romp oprichten 2. Grijpen (3-6 m) Grijpreflex doelgericht grijpen Reiken vastpakken (handgreep) Handgreep Tanggreep
7. Motorische ontwikkeling 3. Zitten (6-9 m) 9 m: zelfstandig zitten 4. Kruipen (9-12 m) 10 m, maar heel wat stapjes vooraf 5. Lopen (12- 15 m) Staan met en zonder steun stappen met en zonder hulp (13 à 15 m)
9. Perceptuele ontwikkeling Zien Lichtgevoelig Voorkeur: gezichten, beweging, contrast Ziet onscherp Perceptuele constantie reeds aanwezig
10. Perceptuele ontwikkeling Zien Experiment bij baby’s: http://www.youtube.com/watch?v=1VPaBcT1KdY Zal de baby naar de mama gaan? Baby Mama Glasplaat
11. Perceptuele ontwikkeling Zien Zal de baby naar de mama gaan? Ja, nog geen diepteperspectief. Neen, diepteperspectief aanwezig. Rond 3 à 4 m: visuele functies ~ volwassene
12. Perceptuele ontwikkeling Horen Voorkeuren: mensen > instrumenten vrouwen > mannen moeder > andere vrouwen moedertaal > andere talen Hoog > laag Moeilijk onderscheid tussen geluid dat voor hen bestemd is en achtergrondgeluid
13. Perceptuele ontwikkeling Ruiken en proeven Voorkeur Zoete geuren en zoete vloeistoffen Geurvermogen om moederborst te vinden Voelen Reactie op aanrakingen: reflexen Reactie op pijn
14. Perceptuele ontwikkeling Stimulerende omgeving Twee reacties op omgeving Defensieve respons Oriënterende respons !! = Omgeving die oriënterende respons uitlokt = Omgeving rijk aan prikkels ‘Net even anders’
15. Seksuele ontwikkeling Wat is kinderseksualiteit? Ontdekken van eigen lichaam + gevoelens daarbij Ontdekken van ander lichaam Verliefdheid Huidcontact basisgevoel veiligheid
16. Seksuele ontwikkeling Freud Psychoseksuele ontwikkelingstheorie 5 stadia ~ lichaamsdeel dat lust verschaft Orale fase – mond (baby) Anale fase – anus (peuter) Fallische fase – geslachtsdelen (kleuter) Latentiefase – verstand (lagereschoolkind) Genitale fase – geslachtscontact (adolescent) Geen/teveel bevrediging in een stadium fixatie
17. Seksuele ontwikkeling Baby: Orale fase Mond centraal Zuigen Lustbevrediging Bvb. op vingertjes, tenen, aan de moederborst, op mama’s vingers, op speelgoed, etc. Vanaf 1 j: auto-erotisch gedrag = bewust herhalen van gedrag ‘wat goed doet’, bvb. strelen van bepaald plekje
19. Sociaal-emotionele ontwikkeling Pasgeborene ‘lacht/praat’ tegen iedereen Moeder-kind interactie: Groeit Vooral geleid door moeder Moeder > vader Noodzaak van contact Onderzoek Ferdinand de 2de OnderzoekHarlow http://www.youtube.com/watch?v=tlJS8LeLWjs&feature=related
20. Sociaal-emotionele ontwikkeling Hechting = emotionele band tussen kind-verzorger Hoe? Gehechtheidsgedrag van baby om verzorger te ‘roepen’ en nabij te houden Bvb. huilen, glimlachen, brabbelen Sensitieve responsiviteit van verzorger = positieve reactie op behoefte baby
21. Sociaal-emotionele ontwikkeling Hechting Intern werkmodel Is opvoeder beschikbaar en responsief? Veilig versus onveilig Consistent responsief Niet (consistent) responsief Invloed op persoonlijkheid, latere vriendschappen, eigen ouderschap, …
23. Sociaal-emotionele ontwikkeling Vreemdenangst < 6-8 m: baby lacht naar iedereen 6-8 m: baby wordt selectief Gehechtheidsfiguur centraal Bij vreemde: afwenden, huilen, vastklampen aan gehechtheidsfiguur Separatieangst Oplossing: kiekeboespelletjes, eigen knuffelbeer in vreemde context
24. Sociaal-emotionele ontwikkeling Socialreferencing = kijken naar gevoelens van anderen bij onduidelijke situaties Doel: begrijpen van onduidelijke situatie Rond 8 à 9 http://www.youtube.com/watch?v=EE76gCfrRmk
26. Cognitieve ontwikkeling Adaptatie = Aanpassen aan omgeving Assimilatie: realiteit inpassen in denken Accommodatie: denken aanpassen aan realiteit http://www.youtube.com/watch?v=WAQur-Y_BJY Equilibratie = Nieuw evenwicht
27. Cognitieve ontwikkeling Baby: Sensori-motorisch stadium Wereld verkennen via ‘zintuigen’ door te ‘bewegen’ Handelen = denken 6 stadia op de weg naar intern denken
28. Cognitieve ontwikkeling Adaptatie via babyreflexen Herhaling mogelijk (1 m) Owv plezier van handeling Relatie handeling-effect (4-8 m) Herhaling owv plezier effect
29. Cognitieve ontwikkeling Intentioneel handelen (8-12 m) Eerst doel, dan handeling Actief experimenteren (12-18 m) Uitproberen van gedrag, kijken naar effecten Echte denken (18-24 m = peuter)
30. Cognitieve ontwikkeling Sensori-motorisch stadium Jonge baby = egocentrisch Geen onderscheid tussen zichzelf en omgeving Geen objectpermanentie Vanaf 1 j: Beginnende objectpermanentie Vanaf 1,5 j (peuter): Echte denken – Voorstellingen maken
31. Taalontwikkeling Geboortekreet Huilen Eerste fase in taalontwikkeling Belangrijk communicatiemiddel Ouders ervaren verschil in gehuil Bvb. honger, pijn, …
33. Taalontwikkeling Vroeglinguale periode (> 1 j) Betekenisvol taalgebruik Eerste woordjes / korte zinnetjes Imitatie taalgebruik volwassenen Taal = communicatiemiddel Opmerking: grote verschillen tussen kinderen
34. Spelontwikkeling Spel? = Activiteiten waarin kinderen met materialen en met elkaar al handelend, zich in rollen en situaties verplaatsend, bezig zijn. Spelontwikkeling? Verandering in spelactiviteiten Complexiteit
35. Spelontwikkeling Spel voor ‘ontwikkeling’? Kinderen ontwikkelen tijdens spelen Bvb. sociale, motorische, cognitieve, persoonlijkheidsontwikkeling, … SPEL noodzaak voor ONTWIKKELING Spel bij baby? Beweging is FUN! Prentjes benoemen (1 j)
36. Persoonlijkheids-ontwikkeling Erikson Theorie van de psychosociale ontwikkeling 8 stadia ~ oplossen van conflict/crisis Vertrouwen versus wantrouwen (baby) Autonomie versus schaamte/twijfel (peuter) Initiatief versus schuld (kleuter) Vlijt versus minderwaardigheid (lagereschoolkind)
37. Persoonlijkheids-ontwikkeling Vervolg stadia Identiteit versus identiteitsverwarring (adolescent) Intimiteit versus isolement (jongvolwassene) Generativiteit versus stagnatie (volwassene) Integriteit versus wanhoop (rijpheid)
38. Persoonlijkheids-ontwikkeling Baby: Wortels persoonlijkheid Door ervaringen? (Erikson) Vertrouwen versus wantrouwen Afhankelijk van sensitieve responsiviteit Door aanleg? Temperament, geslacht Genderverschillen Verschil j/m is klein Maar: differentiële behandeling
40. Indien ontwikkeling anders loopt … Hechtingsstoornis = Fundamentele relatiestoornis = Onaangepaste sociale relatievormen Oorzaak? Vroegkinderlijke verwaarlozing Bvb. Geen bevrediging van behoeften, wisseling verzorgers
41. Samengevat Asynchrone groei – Eerste tanden Van kijken, grijpen en zitten naar kruipen en lopen Tekenen = krabbelen = bewegingsspel en beweging is fun! Zien, horen, ruiken, proeven en voelen Orale fase: Mond = centraal: Zuigen lust
42. Samengevat Hechting: veilig versus onveilig Sensori-motorischstadium: Handelen = denken Beginnende objectpermanentie Van huilen, vocaliseren en brabbelen naar betekenisvol taalgebruik. Wortels persoonlijkheid
