Veel mensen met een laag inkomen tekenen noodgedwongen een kleine ecologische voetafdruk op. Toch dreigen zij de rekening te betalen voor een klimaatbeleid zonder sociale component. Zo treffen de lage emissiezones en een koolstoftaks hen harder, terwijl zij niet de grootste uitstoters van broeikasgas zijn. Ook mensen in armoedesituaties liggen wakker van de ecologische uitdagingen, maar ze worden nauwelijks betrokken in het publieke overleg over de toekomst van onze planeet. Net omdat hun toekomst vandaag al onder druk staat, willen mensen in armoede mee denken en praten. Een sociaal klimaatbeleid is nochtans perfect mogelijk. Zo bestrijdt energiezuinig renoveren in de sociale huisvesting energiearmoede en dragen investeringen in openbaar vervoer bij aan de strijd tegen klimaatopwarming en vervoersarmoede. Het is hoog tijd om op een andere manier over armoede en sociale ongelijkheid na te denken. Het 10de ‘Tweejaarlijks Verslag van het Steunpunt tot bestrijding van armoede, bestaansonzekerheid en sociale uitsluiting’ laat er geen twijfel over bestaan: “klimaatbeleid zal sociaal zijn of zal niet zijn.” En ondertussen tonen ook tal van inspirerende en innoverende sociaal-culturele praktijken hoe duurzaam en sociaal hand in hand kunnen gaan. Stefaan Goemaere is als opbouwwerker betrokken bij Papillon een project van Samenlevingsopbouw West-Vlaanderen. Dat verhuurt betaalbare en energiezuinige huishoudtoestellen aan mensen in een kwetsbare situatie. Zo vervangen ze samen energieverslindende exemplaren.

1. Papillon
Strijden tegen energiearmoede op een manier die
goed is voor mens en planeet
18 november 2021

2. Dit is Papillon

3. Het sociaal probleem
Mensen in energiearmoede
betalen duurder tarief
(0,33 €/kWh)
Oude toestellen verbruiken
veel energie
Mensen hebben vaak
(energie)schulden
Geen budget om
energiezuinig toestel te
kopen
Hogere energiefactuur door
hoog verbruik
Toestellen type C [F]
verbruiken 3x [5x] meer
dan A++
Financiële
drempels
Energie
verspilling
Energie-
armoede 1/3 mensen in energiearmoede
hebben energieverslindende
toestellen
135.000 huishoudens in
Vlaanderen

4. De oplossing: product-als-een-
dienst
+
“10 jaar zonder zorgen”

5. De voordelen voor de huurder
Geen investering maar maandelijkse
huurprijs
Levering en installatie inbegrepen
Onmiddellijk besparen op elektriciteit en
water
Service en pick-up bij end-of-life inbegrepen

6. Design voor refurbishment en recyclage
Design voor herstel en langere levensduur Geen transfer van eigenaarschap
Voordelen voor klimaat &
bedrijf
Reductie van materialen en footprint

7. Resultaten tot nu
toe
• Pilootproject in de Westhoek (en
Beerse)
• Start augustus 2018
• 73 families huren 119 toestellen
• Ondersteund door Vlaanderen Circulair
in 2018/2019
• Klimaattrofee - Radicale Vernieuwers
• Brons ‘Belgian Business Awards for the
Environment
• Veel interesse uit binnen- en buitenland
• Kleine uitbreiding: 10 gerefurbishte
toestellen – 5 jaar huur
Volgende stappen
• 2021: opschaling 550 toestellen in
Vlaanderen via een sociaal franchise
model
• 2022: 1100 extra toestellen in
Vlaanderen, eerste stappen in Brussel
en Wallonië
• 2023: 1650 extra toestellen in België

8. ‘Sociale franchise’ model
€/year
€/month
€/year

9. • Voor welke doelgroep?
o Mensen die in aanmerking komen voor energiescan
o Liefst met energiearmoede-problematiek
o Liefst met oud toestel maar geen absolute voorwaarde
• Welke partner zoeken we?
o Partner met zin om mee te pionieren! (leerfase)
o Verspreid over Vlaanderen
o Engagement om jaarlijks samen te komen ifv opvolging en evaluatie
Sociaal Franchise model

10. • Wat bieden we?
o Onze ervaring uit het pilootproject
o bereidheid mee te zoeken naar de meest geschikte werkwijze voor uw context
o Opleiding voor de lokale trekker
o Een franchisemodel waarbij diensten intekenen op een pakket (= toestellen +
werkwijze)
o Gestandaardiseerde contracten + vastgelegde huurprijzen
o Aanspreekpersoon naar Bosch: bestellingen centraliseren + facturatie naar
franchisenemer
o Helpdesk voor de franchisenemer
o Communicatiemateriaal
o Projectcoördinatie + aan de slag met lessons learned
Sociaal Franchise model

11. • Wat verwachten we?
o Franchise fee: 15€/toestel (met minimum van 10 toestellen)
o Selectie van en contact met de huurder (eerste contact -> huisbezoek)
o Ondertekening contract met huurder
o Afname van kleine impactstudie (gegevens v huurders)
o Bestelling doorgeven aan SAAMO West-Vlaanderen
o Minimaal begeleidingstraject ifv energierechten huurder en ifv impactmeting
o Inning van de maandelijkse huurgelden en jaarlijks doorstorten aan
Samenlevingsopbouw
o Hantering van afgesproken werkwijze
o Principiële bereidheid om in te stappen in ev. wetenschappelijke impactstudie
Sociaal Franchise model

12. Huurprijzen opschaling Papillon
* Korting indien Vlaamse regering dit goedkeuren en financieren
Toestel Type specificaties label maandelijkse huur
maandelijkse huur
met korting
Wasmachine
WAN282M2FG 8 kg, 1400 T, BLDC-motor C 9,00 7,75
Droogkast
WTR83TM0FG Warmtepomp, 8 kg, EasyClean A++ 9,50 8,25
Was-droog-combinatie
WNA14400EU 9 kg wassen / 6 kg drogen, 1400 T, Aquastop E 13,00 11,75
Koelkast vrijstaand
KSV29VWEP Koelkast VitaFresh 290 l, 161 x 60 x 65 cm E 8,50 7,25
Koel-diepvries-combinatie
KGV33VWEA Bottom-Freezer LowFrost - Koelkast VitaFresh 193 l, diepvriezer 94 l ****, 176 x 60 x 65 cm E 8,00 6,75
Diepvriezer
GSN29VWEP Diepvriezer 200 l ****, elektronica met LED, 161 x 60 x 65 cm, te combineren met KSV29VW3P E 9,00 /
Vaatwasser
SMS2ITW33E 12 bestekken, 5 progr., Aquastop, E 8,00 /

13. Papillon
Stefan Goemaere
opbouwwerker
E stefan.goemaere@saamo.be
M +32 (0) 474 91 96 65
SAAMO West-Vlaanderen
team energiearmoede en klimaat
Twitter: @StGoemaere
LinkedIn: stefangoemaere