1. Προέλευση της λέξης «ιστορία»
Η λέξη ιστορία προήλθε από τη λέξη ίστωρ, ιστορώ.
(λεξικό: Τεγόπουλος-Φυτράκης που σημαίνει ερευνώ, εξετάζω)
Γ ΄ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ
Η Ιστορία ως επιστήμη ΘΕΜΑΤΑ ΑΠΟ
ΤΗΝ ΙΣΤΟΡΙΑ
Ιστορία είναι η μελέτη του παρελθόντος ΤΗΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ
της ανθρωπότητας, η καταγραφή
συστηματική ταξινόμηση
και αξιολόγηση των γεγονότων
από την αρχή του ανθρώπινου γένους
μέχρι σήμερα.
ΕΝΟΤΗΤΑ 1

2. Η ιστορία καταγράφει τα μεγάλα, τα
σημαντικά γεγονότα
 Αναλόγως των γεγονότων που παρακολουθεί (πολιτικά, κοινωνικά,
εκκλησιαστικά κλπ.) χαρακτηρίζεται. Π.χ. Πολιτική Ιστορία,
Εκκλησιαστική Ιστορία, Ιστορία της Επιστήμης κλπ.)
 Προυποθέτει πολύ προσεκτική έρευνα του παρελθόντος μέσα απο
πηγές.
 Χωρίς γραπτές πηγές δεν έχουμε ιστορία αλλά προιστορία (Περίπου
μέχρι το 3.500 π.Χ.)
 Οι πηγές πρέπει να αξιολογούνται ως πρός την γνησιότητα και την αξία
τους
 «Πατέρας της ιστορίας» θεωρείται ο Ηρόδοτος παρ’ όλα αυτά
σπουδαιότερος ιστορικός της αρχαίας Ελλάδας θεωρείται ο
Θουκυδίδης.

3. ΟΙ ΠΡΩΤΟΙ ΙΣΤΟΡΙΚΟΙ
 ΗΡΟΔΟΤΟΣ
Ο Ηρόδοτος (485 - 421/415 π.Χ.) ήταν ιστορικός και γεωγράφος του
5ου αιώνα π.Χ.. Έγραψε για τους Περσικούς Πολέμους (ανάμεσα στους
Έλληνες και τους Πέρσες) καθώς και περιγραφές για διάφορα μέρη και
πρόσωπα που συνάντησε στα ταξίδια του.

4. ΟΙ ΠΡΩΤΟΙ ΙΣΤΟΡΙΚΟΙ
 ΘΟΥΚΙΔΙΔΗΣ
 Ο Θουκυδίδης (περίπου 460 -398 π.Χ.) ήταν αρχαίος Έλληνας
στρατηγός και ιστορικός, παγκοσμίως γνωστός για τη συγγραφή της
Ιστορίας του Πελοποννησιακού Πολέμου. Πρόκειται για ένα κλασικό
ιστορικό έργο, το πρώτο στο είδος του, που αφηγείται τα γεγονότα του
πολέμου μεταξύ της Αθήνας και της Σπάρτης (
Πελοποννησιακός Πόλεμος, 431 - 404 π.Χ.).

5. ΑΙΤΙΑ, ΑΦΟΡΜΗ, ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ
 Σε κάθε προσπάθειά του, ο ιστορικός καλείται όχι απλώς να ερευνήσει , να
καταγράψει και να αξιολογήσει τα γεγονότα , αλλά και να διερευνήσει τα αίτια και τις
αφορμές που διαμόρφωσαν τις εξελίξεις.
 Αίτια Όλες οι πτυχές της ιστορίας έχουν κάποια γενεσιουργά αίτια .
 Η αφορμή είναι ο σπινθήρας που πυροδοτεί τα αίτια και η διερεύνησή της είναι
ευκολότερη από αυτή των αιτίων.
 Στην τελική της φάση, η μελέτη των γεγονότων του παρελθόντος απαιτεί τη
διατύπωση συμπερασμάτων.
 Προκειμένου να διατυπώσουμε συμπεράσματα, θα βασιστούμε στα αποτελέσ ματα
των ιστορικών γεγονότων. Τα αποτελέσματα είναι δύο ειδών: αυτά που
εκδηλώνονται άμεσα και αυτά που εμφανίζονται αργότερα. Η πρώτη κατηγορία
αποτελεσμάτων είναι εύκολο να επισημανθεί από τον ιστορικό , εξαιτίας της
σαφήνειας των γραπτών πηγών. Η δεύτερη, όμως, κατηγορία απαιτεί προσεκτική
μελέτη της χρονικής περιόδου που ακολουθεί μετά τα γεγονότα , ώστε να
επισημανθούν κάποια αποτελέσματα που εμφανίζονται αρκετά χρόνια αργότερα .

6. Η ΜΕΘΟΔΟΣ ΤΟΥ ΙΣΤΟΡΙΚΟΥ
Αιτια
Αφορμή
Αποτελεσματα
Αμεσα Έμμεσα
Συμπεράσματα

7. ΕΙΝΑΙ Η ΙΣΤΟΡΙΑ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΙΚΗ ;
 Η ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΙΚΟΤΗΤΑ ΤΗΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ ΑΠΟΤΕΛΕΙ ΖΗΤΟΥΜΕΝΟ

8. Η ΙΣΤΟΡΙΑ ΑΞΙΟΠΟΙΕΙ ΤΙΣ ΔΙΑΘΕΣΙΜΕΣ
ΠΗΓΕΣ
 ΚΕΙΜΕΝΑ, ΜΝΗΜΕΙΑ ΤΕΧΝΗΣ και Ο,ΤΙ ΑΛΛΟ ΑΦΟΥ ΤΟ ΕΛΕΓΞΕΙ
ΩΣ ΠΡΟΣ ΤΗΝ ΑΥΘΕΝΤΙΚΟΤΗΤΑ ΤΟΥ, ΤΗΝ ΑΞΙΟΠΙΣΤΙΑ ΚΑΙ ΤΗΝ
ΧΡΗΣΙΜΟΤΗΤΑ ΤΟΥ.

9. ΟΙ ΠΗΓΕΣ ΤΗΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣΤΙΚΗΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ
1. ΤΑ ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΚΑ ΕΥΡΗΜΑΤΑ

10. ΟΙ ΙΣΤΟΡΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ ΤΗΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣΤΙΚΗΣ
ΙΣΤΟΡΙΑΣ
2. ΤΑ ΓΡΑΠΤΑ ΚΕΙΜΕΝΑ

11. ΕΥΣΕΒΙΟΣ ΚΑΙΣΑΡΕΙΑΣ
Ο «ΠΑΤΕΡΑΣ» ΤΗΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣΤΙΚΗΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ
 Ο Ευσέβιος ο Καισαρείας , ή
Ευσέβιος της Καισάρειας , (περ. 275
– 30 Μαΐου 339 Κ.Χ.), ο οποίος ονομάζεται
και Ευσέβιος ο Παμφίλου (στη
λατινική, Eusebius Pamphili), υπήρξε
επίσκοπος της Καισάρειας της Παλαιστίνης
, εξηγητής και ιστορικός.
 Συνήθως αναφέρεται ως ο πατέρας της
εκκλησιαστικής ιστορίας λόγω του έργου
του, της καταγραφής της ιστορίας στις
απαρχές της Χριστιανικής εκκλησίας, που
είναι γνωστό ως Εκκλησιαστική Ιστορία.

12. ΟΙ ΣΠΟΥΔΑΙΟΤΕΡΟΙ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣΤΙΚΟΙ
ΙΣΤΟΡΙΚΟΙ
 Ο Σωκράτης ο Ιστορικός ή Σχολαστικός ήταν εκκλησιαστικός
ιστορικός (380-440 μ.Χ.)
 Ο Φιλοστόργιος (περ. 368- περ. 439) γεννήθηκε στη Βορισσό της
Καππαδοκίας και ήταν εκκλησιαστικός ιστορικός
 Ο Σωζομενός ή Σωζόμενος (περίπου 400-450 ΚΧ), πλήρες όνομα
Σαλαμίνιος Ερμείας Σωζομενός (Λατ. Salaminius Hermias
Sozomenus), ήταν ιστορικός της χριστιανικής εκκλησίας και νομικός
στην Κωνσταντινούπολη.
 Ο Θεοδώρητος (393 – περ. 457) υπήρξε εκκλησιαστικός
συγγραφέας και χριστιανός επίσκοπος της πόλης Κύρου (ή, Κύρρου),
πρωτεύουσας της συριακής επαρχίας της Κυρρηστικής. Θεωρείται ως
«ο μεγαλύτερος ερμηνευτής της Ανατολής»
 Ο Προκόπιος (περίπου 500 - 565) ήταν Βυζαντινός ιστορικός