Giao an bai 26

Lớp Sinh 4A
Năm học 2011 - 2012

I. QUAN NIỆM TIẾN HÓA
VÀ NGUỒN NGUYÊN LIỆU
TIẾN HÓA

1. Sự ra đời thuyết tiến hóa tổng hợp hiện đại

12/05/2012 Nguyễn Thị Kim Phụng 2

Học thuyết tiến
hóa tổng hợp ra Vì sao gọi là
đời khi nào? Do thuyết tiến hóa
ai xây dựng nên? tổng hợp?


Dobgianxki Fisơ Handan Mayơ

Cùng nhiều nhà khoa học khác

THUYẾT TIẾN HÓA TỔNG HỢP HIỆN ĐẠI

Được gọi là thuyết tiến hóa tổng hợp vì nó kết hợp cơ
chế tiến hóa bằng CLTN của thuyết tiến hóa Đacuyn với
các thành tựu di truyền học và đặc biệt là di truyền học
Nguyễn Thị Kim Phụng
quần thể.
12/05/2012 4

Thyết tiến
Tiến hóa nhỏ
hóa tổng
hợp được
chia làm
mấy phần? Tiến hóa lớn


Lớp chia thành hai nhóm, dựa vào các câu hỏi
gợi ý để hoàn thành phiếu học tập tìm hiểu về
tiến hóa nhỏ và tiến hóa lớn.


2. Tiến hóa nhỏ và tiến hóa lớn

Nhóm 1 Nhóm 2
 Thế nào là tiến hóa  Thế nào là tiến hóa lớn?
nhỏ?
 Tiến hóa lớn diễn ra trên
 Thực chất của quá
trình tiến hóa nhỏ là quy mô như thế nào?
gì?
 Các đơn vị phân loại trên
 Đơn vị của tiến hóa
loài là những đơn vị nào?
nhỏ?
 Kết quả của tiến hóa  Kết quả của tiến hóa lớn?
nhỏ?

Nội dung Tiến hóa nhỏ Tiến hóa lớn
Định nghĩa Là quá trình làm Là quá trình làm
biến đổi cấu trúc xuất hiện các đơn
di truyền của vị phân loại trên
quần thể loài

Qui mô Nhỏ (quần thể) Lớn (trên loài)
Thời gian Ngắn Hàng triệu năm
Kết quả Hình thành loài Tạo các nhóm
mới phân loại trên
loài

Tại sao quần thể được coi là đơn vị
tiến hóa cơ sở?
Vì quần thể là đơn vị sinh sản, là dạng
tồn tại của loài trong tự nhiên, được
cách li tương đối với các quần thể khác;
có thành phần kiểu gen đặc trưng và ổn
định nhưng vẫn có khả năng biến đổi do
các nhân tố tiến hóa Thị Kim Phụng
12/05/2012 Nguyễn 9

Mối quan hệ
giữa tiến hóa Cơ sở của quá trình
lớn và tiến
hình thành các nhóm
hóa nhỏ?
phân loại trên loài
(tiến hóa lớn) là quá
trình hình thành loài
mới (tiến hóa nhỏ).

3. Nguồn nguyên liệu của
tiến hóa

Nguyên liệu của quá trình tiến
hóa là gì?

Nếu không có biến dị thì quá
trình tiến hóa có xảy ra không?

Nêu các nguyên nhân phát sinh
biến dị

 Tiến hóa sẽ không thể xảy ra nếu quần thể không có các biến
dị di truyền.

 Các nguyên nhân phát sinh biến dị:

 Đột biến (biến dị sơ cấp)

 Các alen được tổ hợp qua quá trình giao phối tạo nên các biến
dị tổ hợp (biến dị thứ cấp)

 Sự di chuyển của các cá thể hoặc các giao tử từ các quần thể
khác vào.

 Phần lớn các quần thể tự nhiên đều rất đa hình, tức là có
nhiều biến dị di truyền. Thị Kim Phụng
12/05/2012 Nguyễn 12

II. CÁC NHÂN TỐ
TIẾN HÓA

1. Khái niệm
 Tiến hóa là gì?

Là sự phát triển từ những dạng có tổ chức
thấp, đơn giản tiến lên những dạng có tổ
chức cao, phức tạp, có tính kế thừa lịch sử


 Nhân tố tiến hóa là gì?

Là các nhân tố làm biến đổi tần số alen và
thành phần kiểu gen của quần thể.

 Có những nhân tố nào tham gia vào quá
trình tiến hóa trong tự nhiên?


2. Các nhân tố tiến hóa
Thảo luận nhóm với các câu hỏi

• Câu hỏi 1: Tại sao đột biến, di – nhập gen, chọn
lọc tự nhiên, các yếu tố ngẫu nhiên, giao phối
không ngẫu nhiên được xem là các nhân tố tiến
hóa? (mỗi nhóm trả lời 1 nhân tố).

• Câu hỏi 2: Nhân tố này làm thay đổi cấu trúc di
truyền của quần thể như thế nào?

Tại sao đột biến
được xem là nhân
tố tiến hóa?

Tần số đột biến gen trên mỗi gen trong một thế
hệ là bao nhiêu? Em có nhận xét gì về tần số
đột biến và tốc độ đột biến gen của quần thể?

Đột biến gen làm thay đổi tần số alen của quần
thể là không đáng kể, nhưng đột biến gen cung
cấp nguồn nguyên liệu vô cùng quan trọng cho
quá trình tiến hóa. Vì sao lại như vậy?

Ý nghĩa của đột biến đối với tiến hóa?

- Đột biến là một loại nhân tố tiến hóa vì nó làm thay đổi tần số
alen và thành phần kiểu gen của quần thể

- Tần số đột biến đối với từng gen nhỏ, từ 10-6– 10-4 . Đột biến gen
làm thay đổi tần số alen và thành phần kiểu gen của quần thể rất
chậm và có thể coi như không đáng kể.

- Tuy nhiên, trong cơ thể sinh vật có nhiều gen nên tần số đột biến
về một gen nào đó là rất lớn.

- Ý nghĩa: đột biến gen cung cấp nguồn nguyên liệu sơ cấp cho
quá trình tiến hóa.Qua quá trình giao phối tạo nên nguồn biến dị
thứ cấp vô cùng phong phú cho tiến hóa.

Ví dụ về côn
trùng mang
gen đột biến
thuốc trừ sâu


Một con châu chấu hồng tại Anh. Các
nhà khoa học cho rằng màu hồng của nó
là kết quả của một đột biến gene. Ảnh: Các hình dạng mào gà
Caters News

b. Di – nhập gen

Thế nào là hiện tượng di nhập gen?

Là sự trao đổi các cá thể hoặc các
giao tử giữa các quần thể.


Hiện tượng di nhập gen có
ý nghĩa gì với tiến hóa?

Tại sao có
hiện tượng di Làm thay đổi thành
nhập gen? phần KG và tần số
alen của quần thể,
làm xuất hiện alen
12/05/2012
mới trong quần thể.
Nguyễn Thị Kim Phụng 22

Di – nhập gen


c. Chọn lọc tự nhiên
Là quá trình
phân hóa khả
Thế nào là chọn lọc tự nhiên
(CLTN)? năng sống sót và
khả năng sinh
CLTN tác động như thế nào
đến quần thể? sản của các cá
thể với các KG
Tại sao nói CLTN là nhân tố
tiến hóa có hướng? khác nhau trong
quần thể.

Biến dị 1

CLTN
Biến dị 2 Loài A

Biến dị 3
Quần CLTN
thể gốc Biến dị 4 Loài B

Biến dị 5
CLTN
Biến dị 6 Loài C


CLTN tác động
trực tiếp lên

Thế nào là chọn lọc tự nhiên kiểu hình, tác
(CLTN)? động gián tiếp
làm biến đổi tần
đến quần thể? số gen, tần số
alen của quần
Tại sao nói CLTN là nhân tố
tiến hóa có hướng? thể theo một
12/05/2012 Nguyễn Thị Kim Phụng hướng xác định
26

Vì CLTN
Thế nào là chọn lọc tự nhiên làm biến đổi
(CLTN)?
tần số alen
đến quần thể? theo mọt

Tại sao nói CLTN là nhân tố hướng xác
tiến hóa có hướng?
dịnh

Ngon tuyệt

Con Timema (bọ que) sinh sống trên rất nhiều loài thực vật khác nhau. Đôi khi
những đặc điểm thích nghi chúng có được không chỉ là khả năng ngụy trang, mà
cả những thích nghi về thể chất như giải trừ các chất hóa học có hại trên cây.
(Ảnh: Cristina Sandoval, Đại học British, Columbia)

CLTN làm thay
đổi tần số alen nhanh
Vai trò của CLTN trong hay chậm tùy thuộc vào
quá trình tiến hóa? yếu tố nào?

Chọn lọc chống lại
Quy định chiều alen trội
hướng tiến hóa
Chọn lọc chống lại
alen lặn

Chọn lọc có bao
giờ loại hết alen
lặn ra khỏi quần
thể không? Vì
sao?


Giải thích tại sao CLTN làm thay đổi tần
số alen của quần thể vi khuẩn nhanh hơn
so với ở quần thể sinh vật nhân thực lưỡng
bội?
 Vì hệ gen của vi khuẩn gồm 1 phân tử AND nên
alen lặn biểu hiện ngay ra kiểu hình.

 Vi khuẩn sinh sản nhanh nên các gen qui định các
đặc điểm thích nghi được tăng nhanh trong quần thể.


d. Các yếu tố ngẫu nhiên

Các yếu tố
Yếu tố ngẫu ngẫu nhiên
nhiên gồm
có đặc
những yếu tố
nào? điểm gì?


Đặc điểm

+ Thay đổi tần số alen không theo một chiều
hướng nhất định.

+ Một alen nào đó dù là có lợi cũng có thể bị loại
bỏ hoàn toàn khỏi quần thể và một alen có hại
cũng có thể trở nên phổ biến trong quần thể.

Quần thể lớn hay nhỏ
chịu tác động của yếu
tố ngẫu nhiên?

Kết quả tác động của
yếu tố ngẫu nhiên là
gì?

- Sự biến đổi ngẫu nhiên về cấu trúc di truyền
thường xảy ra với quần thể có kích thước nhỏ.

-Kết quả: làm nghèo vốn gen của quần thể, giảm
sự đa dạng di truyền.


Tại sao những loài sinh vật bị con người
săn bắt hoặc khai thác quá mức làm giảm
mạnh về số lượng cá thể lại rất dễ bị
tuyệt chủng?


Vì khi đó, số lượng cá thể của quần thể
giảm( nghĩa là kích thước quần thể bị thu
hẹp) từ đó hạn chế tần suất bắt gặp trong
sinh sản, ít có khả năng giao phối duy trì nòi
giống dẫn tới diệt vong. Những cá thể trong
quần thể ít có mối quan hệ với nhau để
chống lại điều kiện bất lợi của môi trường
đảm bảo sự duy trì của loài. Số lượng cá thể
giảm quá mức gây biến động di truyền,
nghèo nàn vốn gen cũng như sẽ làm biến
mất 1 số gen có lợi của quần thể.

e. Giao phối không
ngẫu nhiên

Kể các hình
thức giao phối
không ngẫu
nhiên?


Giao phối không ngẫu
Giao phối không
nhiên không làm thay đổi
ngẫu nhiên làm thay
tần số alen của quần thể
đổi thành phần kiểu
nhưng làm thay đổi thành
gen của quần thể phần kiểu gen theo hướng
như thế nào? tăng dần thể đồng hợp,
giảm dần thể dị hợp

Giao phối không ngẫu nhiên có ý nghĩa
gì đối với tiến hóa?

a: giao phối không ngẫu nhiên là
nhân tố tiến hóa, làm nghèo vốn gen của
quần thể, giảm sự đa dạng di truyền.

Vì sao cơ chế cách
ly và giao phối
ngẫu nhiên không
được xem là nhân
tố tiến hóa?

Vì cơ chế cách ly và giao phối ngẫu nhiên
không làm thay đổi tần số alen và thành phần
kiểu gen của quần thể. Kim Phụng
12/05/2012 Nguyễn Thị 44

Trong các
nhân tố tiến Vô hướng Có hướng
hóa, nhân tố Đột biến Chọn lọc tự
nhiên
nào có
Di – nhập gen
hướng, nhân Các yếu tố
ngẫu nhiên
tố nào vô
Giao phối
không ngẫu
hướng? nhiên

Giao an bai 26

Empfohlen

Empfohlen

Weitere ähnliche Inhalte

Was ist angesagt?

Was ist angesagt? (17)

Andere mochten auch

Andere mochten auch (20)

Ähnlich wie Giao an bai 26

Ähnlich wie Giao an bai 26 (7)

Mehr von Kim Phung

Mehr von Kim Phung (8)

Giao an bai 26