SlideShare ist ein Scribd-Unternehmen logo
1 von 106
Downloaden Sie, um offline zu lesen
1
EXPOSICIÓN
GRÁFICA
2
3 4
Titulo: “500 AÑOS DE LA REFORMA”EXPOSICIÓN
GRÁFICA
Autor: Manuel Díaz
ASOCIACIÓN DE MINISTROS EVANGÉLICOS DE LAS
ISLAS CANARIAS – G.C.
FACULTAD TEOLÓGICA CRISTIANA REFORMADA
Fuentespina, 20, Esc. Izq. Bajo A/B
28031 – MADRID
Email: ftcr_es ahoo.es
Impreso en España
Clasifíquese: Historia
5
INDICE
PRÓLOGO..........………………………………… 7
INTRODUCCION……………………………….. 11
PARTE I.
INTRODUCCIÓN GENERAL
“500 AÑOS DE LA REFORMA”
EXPOSICIÓN GRÁFICA
I. LA REFORMA DE MARTÍN LUTERO.... 15
II. LA TEOLOGÍA DE LA REFORMA: LAS 5
SOLAS ......................................
III. ASCENDIENTES DE MARTÍN Y
CATALINA LUTERO ............................... 25
IV. HIJOS DE MARTÍN Y CATALINA
LUTERO ................................................. 37
V. LUGARES DONDE RESIDIÓ MARTÍN
LUTERO.................................................. 51
VI. LA BIBLIA Y PRIMEROS ESCRITOS
ABÁSICOSA DE MARTÍN LUTERO….......... 67
VII. SELLOS CONMEMORATIVOS DEL V
CENTENARIO DE LA REFORMA..……… 73
VIII. MONEDAS CONMEMORATIVAS DEL
V CENTENARIO DE LA REFORMA........ 83
6
PARTE II.
INTRODUCCIÓN DE LA
REFORMA EN ESPAÑA
IX. CISNEROS PRECURSOR DE LA
REFORMA (sin pretenderlo) .................. 93
X. LOS REFORMISTAS ESPAÑOLES
TRADUCTORES DE LA BIBLIA ............ 103
XI. LAS BIBLIAS DE LA REFORMA
ESPAÑOLA Y LA SEPTUAGINTA ........... 113
XII. PAISES QUE ALCANZÓ LA REFORMA
.............................................................. 121
XIII. CANARIAS EN LA REFORMA
ESPAÑOLA DEL SIGLO XVI...................
XIV. LAS MUJERES Y LA REFORMA .... 131
PARTE III.
CONFERENCIA
LA REFORMA Y SU IMPACTO EN LA
SOCIEDAD ............................................ 141
APÉNDICE. 18 Frases Explosivas y
Honestas de Martín Lutero.....................
BIBLIOGRAFÍA…………….……………….... 155
INFORMACIÓN AMEIC G.C. ................. 157
INFORMACIÓN FACULTAD…………...... 159
7
PRÓLOGO
!"
# # # #
$%&" ' # # (
# '
) ( )( * )+ , - " #
' # #
# # # # " .
# # # " #
# ' # / #
/ 0 " # '
# # 0 (
# 1 + & #
& # " + ,
# # , '
# / (
/ 2 # "
! " " # # #
# 13& ( 4* ' 5 678(
3 ' + # / #
' # * #+
3 # # "
$%&
# # . ' # "
+ #
' # " # % '
" " ' 9 && '
8
& 0 , ' :
# "
" # # ,
#
(
# ) ( )+ , -
# +
!
# # 1 (
3 # #
+ " "
# #
' #
# 0
+ "
# (
# # #
# # 2 #
0 '
# (
; . 3 # "
# # "
# +
# (
# / # 0
# " #
# 0 / # " #
" ' # .
# . (
9
0 0
0 # "
0 # #
# ( # # '
# # 0. ' # (
# " 0 #
9 < . , 1
3 # # (
3 0
# " "
-
' / #
' #
" # #
' " 2 ' (
3 0
2 0 ' + # '
0 # '
# (
) 5 6= - 9
# . !" / > ? ' # !
# # , # ,
# # "
' (
" # + '
# " - "
+ # " '
+ # (
10
1 + 0
# # '
0 # "
' / ) * " #
# + (
* 0 # (
) ( ) * " )()(
11
INTRODUCCION
5 67
* #+ 3 #
@ ## " " A #
4
8 '
& . (
) # # # %
- # # #
' # "
#
; " 1 "
* ' & # + ' # # "
!"
5 B / " #
; # * < < . ,(
- # # 55 / " 6A(B 0 "
# 1 / #+# C3
' # C '
# 1 # 1 # 9
1 # !( #
< ( 3 1
* )+ ," # 9 #
; 1 # "
# # ' #
# (
# # # "
! ; "
. # % # ! 43
- 8: 1 # 3 3 ' #
1 , ; 4; 8 - #
12
49 # # 8: * : 3 & # !
43 - 8: ' 43 , # 8(
# 1
# 9 # " ' 0
1 # 1 # 9 1 # (
3 . # ,
# ' #
# " ' # #
, # " " '
# " # "
" 0 #
" # '
' " # / # # "
# ' # "
# # '
# (
13
PARTE I.
INTRODUCCIÓN GENERAL
“500 ANOS DE LA
REFORMA”
EXPOSICIÓN GRÁFICA
14
15
I. LA REFORMA DE
MARTÍN LUTERO
16
Martín Lutero
* #+ 3 # 0 6 66
6DEB '
6E 6 D=" =5
( - + (
0 / #
0 ( 9 / # "
# ' " ' # #
# . (
5 67
- # # # # * #+ 3 #
'
#
' # # ' # (
* 0 0 # "
+ #
# (
) 3 # "
# 3 # ' #
# # 1 # . # !" '
" " 0 0
3 # # + '
)
0 !: 3 # + & ( F
+ !: C # * #+
3 # # C: 3 # )
!(
3
3 # #
0
) '
17
# # ' #
0
' # (
18
Lutero clavando las 95 Tesis
El Cuestionamiento al poder y eficacia de
las indulgencias" 3 # 4
#+ > # $ " %
$ 8" 3 A # "
# 3 # &
" # #
(
# " #
& ; # 4
C& # C8 @ ## 4 #
.
# 8 B6 #
6 67( 0 #
+ (
3 # # A # #
# # " # ! # (
1 +
# # " . # 0 +
3 # (
, * #+ 3 # ,
* " # G #
# # # ( 3
A # (
; # ' #
" # # "
, + + # # #
0 # + (
19
3 # #
) ( 3 #
' G
# # (
20
Las 95 tesis
? * #+ 3 #
B6 H # 6 67 A #
# # @ ## (
# + > C- '
," # @ ##
# / (
-( * #+ 3 # " * # # '
# ' - H # 2 #
( - # , "
# # ' #
# # " 0 "
# " # C" +
# (
& # # . + # '
# # #
" # #
2 # (
Protesta: I " * #+ 3 # " # "
H * / @ ## "
2 # #
# # "
" 0 # +( 0 "
" 0 # # # " 0 '
. ' # "
# # " 0 "
" 0 '" 2 "
0 , ' , + # " #
0 / " # 0 '
# # ( - #
((( # 0 " 1 # "
21
((( # / ) '
& ( - ' ' # #
" 2 #
# 0 " #
# # # "
) # ,
" , 0 (
# A
" # #
4
# 8 & 1 #
(
# # , A #
# . "
# # # "
# # (
3 # / # "
# >
< # " '
(
6 67" 0 + #
# " 3 , "
J ' G "
( #
# +
B " ' (
5 67" # #
- # # # " G # # #
G + 0
# #
# + A # * #+
3 # (
22
23
LA ROSA DE LUTERO
# + " * #+
3 # # # ,
1 " # # /
) # 46 B 8(
3 # * #+ 3 # #
# # ' # '
, '
# # + (
3 # # #
# # #
3 , /
# " + >
/
/ " # # # # + # ' 0
# # # '
# # # ' ,
. , # +
4' , 8 ((( # " $
& ! K # + L!(
# # 3 # 3 , " #
E / 6 B " # "
@ H 3 #
3 # (
6 # 6 B " # 3 #
* 0#
0 +
+ < 9 / "
# # 3 # " 0 +
( 3 #
24
# + ' " # ,
# '
# (
25 26
3 #
# 6 ( “Martinus Luder ex
Mansfeld” . +
, , / (
27
II. LA TEOLOGÍA DE LA
REFORMA: LAS 5 SOLAS
Las Cinco solas / #
#+ #
- # # # '
# #
(
3 # !
# !( 3
# "
# + 4 # ,
# >
/ # / #
1 # " # ' # # ) " '
28
# # 8 '
# # >
68 " :
58 !& :
B8 ' :
D8 ( $ : 8
# ' (
“SOLA SCRIPTURA”
¿Qué significa?
# ! #
4 G 8 # # " #
# # ' # ( 3
# # #
) ( ; / " " #
' , # / # #
# "
# ) ' #
# ' # (
29
¿Porque surge?
# !
# 1 #
# " # '
# # "
# + # # # '
# (
1 # # #+
# + # / #
# ' " # " #
# ' # + # / #
- ) (
¿Que no significa “Sola Scriptura”?
6( # ! #
# # !
2 # # ' # (
#
.
# # # # # 4
# ' + 8"
# # # + (
5( # ! # #
G " # ( 0 0
0 # #
- ) 0
# #
' # ( 3 # #
/ # #
# 4? 6 >5 8(
30
“SOLA GRATIA”
¿Qué significa?
# !
) " #
# ( ) 0
, "
#
) (
¿Porque surge?
# 0 +
"
# < 2 "
# # .
0 #
) " . # ) #
0 # (
3
0 #
# #
' 1 # ' 0 / # #
) " #
31
) ' 0 + # "
. 0
) "
1 # (
¿Que no significa “Sola Gratia”?
6( # ! )
( )
+ ' )
" 0
( J ; # #
0 . ' # ,
# # '
1 # < 2 '
4* 6>6 : * =>65: ? 0 B>6A: 6 <
B>5B: 6 < >6B" # (8(
5( # ! #
# ( #
# . # # "
# : # ) 0 /
0 0 ' ,
# " #
+ # (
32
“SOLA FIDE”
¿Qué significa?
9 !
/ # # ) 1 # < 2 "
, # (
3 # # / #
4? 5>D: 6>67: # B>668"
' 1 # 0
/ # # )
4 B>5E: >6: # 5>6=8(
¿Porque surge?
0 ' # + * #
3 # # / #
( ; #, / '
0 , #
( M
# +
(
) # "
+ 4 # , '
. # 1 # '
# 8 # # 4 #
# 8" ' "
' # # " ' +
' 4 , 8
# (
¿Que no significa “Sola Fide”?
6( 9 ! # +
/ # #
33
) ( # 0
/ # " "
# " 1 # (
5( 9 !
# #
1 # < 2 "
' # # (
+, # "
# 4 # 8
0 ' # #
' # ) (
“SOLUS CHRISTUS”
¿Qué significa?
10 # ! 1 #
2 # ) ' 0 46
; # 5> 8" ' . 0 ' (
1 # 2 ) 4< 6D>=8:
. 0 ' 0 #
) (
J # " & # # "
# , 0 :
34
" # ' < #
# , ' # (
# 1 # # "
' # (
¿Porque surge?
3 # #
# # + 1 #
+ (
1 # #
, ' "
# . #
(
# # # # ' #
# + +
4# # # "
# ' " ' #
8(
3 # , 0 '
# ) ' 0 " ' 0 '
0
# ' # >
1 # < 2 ( 9 F
0 ' " 0 ' " 0 ' , (
¿Que no significa “Solus Christus”?
6( 10 # !
# " # " # +
# # ( ; # "
# # # 4 # ' # 8"
# ' # " '
35
) # " /
# # ' # '
# # ( -
(
“SOLI DEO GLORIA”
¿Qué significa?
) ! )
# ' , 4
6=>578( # 0 + "
# " # # " + #
# ) (
3 # # #
F " 0 0 " ' 4
66>B=8" # # ) #
' # # #
( 1 # #
) 46 1 # 6 >B68(
36
¿Porque surge?
0 + # #
# " #
" + (
. 0 + #
# # " '
# # #
" "
(
1 # # # # # # "
#+ ) 4
. 8 # ' #
# (
¿Que no significa “Soli Deo Gloria?
6( ) !
0 /
) # ( * #
) "
G # ,
# / ) (
# - 4 #
) 8" # # # +
# /
1 # ' 0 # # . #
# 4 6=: 9 5>5 N5A:
1 D>7N6E" # (8(
37
* #+ 3 # / #
#+ '
( 3 # " # # # "
# + O
P ' O P , (
3 < # 0 0
) " / # # 3 '
) " / # # 1 # "
1 # (
3 # > C1 #+
/ # " # # . C( ) >
C # #+ # " 0
# # C( # > C #
#+ " # " # ' " # '
) : ' .
) # 0 C(
38
G # $%& 3 #
# # O/ # P" '
O P P 4 8 3 #
" P(
/ # " - " O #
# 1 # " # # '
P 4 5B
5 E8
# # # # #
+ # < 2 #
0 ' ) ' #
) ' 0 " < # 0 ! 45
; # 5> 8(
39
III. ASCENDIENTES
DE MARTÍN Y
CATALINA LUTERO
40
41 42
* Hans Luther, 3 # " *Q0
4; 8 " 0 / ( ) /
# # / "
' 4# + # 8
* #0 3 46D= N6 B68(
? 0 # # '
# / " " '
" (
? # + ,
( ; / , ' #
# " # + # " 0 #
0 # # " / '
( " + #
# ( " 0 #
+ ( % #
# " + '
' /
* (
3 # # . # + "
+ (
43 44
* MargaretheLindemann, 3 #
46D= N6 B68 +
0 ' 0 "
# " # '
# (
* #0 0 / " '
# # , ( #
+ ( . * #
, # # 0 ,
( 4 0 #
8(
45 46
Martín Lutero. ? / ? '
* #0 3 " * #+ 3 # 0
6 66 6DEB
4 / 8 '
6E 6 D=" =5 (
? 3 0 /
0
( 1 # " / * #+
> # # * (
#
# * ' 0,
( 6 6" 67
" M #
# 0 ' # + # '
# 2 # 0 #
0 (
6 #
# " #
/ # ' #
# ( 3 # / "
" ' " + "
# ( + "
# (
6 E
@ ## " .
/ ( + ' # ' ,
# #+ ( 6 A
# + ' #( 6 6 /
# # #
# ( 3
(
47
6 65 # ' # # +
+ M @ ## 0 #
# ( 3 #
* #+ 3 # # #
( & 0 #
$ 4R # S8"
# G ' & # (* #+
3 # + '
# * + @ ## (
B6 # 6 67 #
2 #
; # @ ## A #
# #+ # #
<
&& ' 3 $> # +
- (
# 3 $
46 / 6 5 8 # G )
# , '
6 56
G # " * " (
" #
1 % ) # @ (
" # 9
' # 4@ # 8"
# J
; # # (
1 # / # 57 / 6 5
1 # G " # / "
# ( 3 # #
# 0 / ' # 0 / @ ## >
< 0 46 5=N6 7 8" #0 46 57N6 5E8"
48
* 46 5AN6 D58" * # 46 B6N6 = 8" -
46 BBN6 AB8 ' * # 46 BDN6 7 8(
* #+ 3 # 6E 6 D=
" ( 9 #
& - @ ## (
3 " ' # # #
. ( * #+ 3 # #+
- # # # " #
0 # # (
# " # '
# ' / #
0 ' "
# # # # '
# (
49 50
Katharina de Bora
3 4 / 8 6DAA(
, (
6 D" # + " '
'
# # G 0 " ? (
6 A" #
# * #0
J 0 " #+ ( +
2 / , # / "
# ( 9 # # 0 #
6 6 " 6= " # # '
# ( #
" ' #+ (
3 # 3 # T #0 '
# / # "
+ - 6 5B( 6B /
6 5 * #+ 3 # ( #
# = 0 / ( 5 6 5"
# + B (
51
IV. LOS HIJOS
DE MARTÍN Y
CATALINA LUTERO
52
MARTÍN LUTERO EN FAMILIA
57 / 6 5 * #+ 3 #
/ T #0 G " # .
45A 6DAA3 " / N 5
6 5" ; " / 8(
) . + # /
# # # #
@ ## " ! "
" T #0
# # #
# 0 (
. # ' # + # "
# " 0 # " # "
' # # (
T #0 ' * #+ # 0 / >
* Johannes 4? 8 46 5=N6 7 8"
* Elizabeth 46 57N6 5E8
* Magdalena 46 5AN6 D58"
* Martín 46 B6N6 = 8"
* Paul 46 BBN6 AB8 '
* Margarete 46 BDN6 7 8
" 3 # #
0 . ' 9 " 1 # (
53
Catalina con su hijo de Juan Lutero (Junio
1526 WittembergAOctubre 1575
Königsberg), Cranach,1547.
54
*Johannes 4? 8 46 5=N6 7 8" '
0 * #
3 # ' T #0 (
3 # + > R1 # ' 0
# / U U" < #
( 1 0 "
# ( 1 # " # "
# " # ' # ( )
" # '
# (S
; + # 6 D=(
# + ' ( ) .
" ? /
" #
# V @ ' # # '
+ # "
TQ " # /
# .
# #0 T #, " 0 /
# ' # T T #, (
9 6 7 y # #
# " TQ (
55
Elisabet Lutero (Diciembre 1527A agosto
1528, Wittenberg)
56
* Elizabeth 46 57N6 5E8 0 /
# # B
# 6 5E" 0 " @ ## '
# &
@ ## (
3 #
> C + 0 / *( 3 #0 "
#0!(
3 # 0 , #
> J 0 '
# ( ; 0 '
#
/ ( #
# : 0 # '
0 # (
57
Magdalena Lutero (Mayo 1529A1542
Wittenberg). Pintura de Lucas Cranach el
Viejo(
58
* Magdalena 46 5AN6 D58" # 0 / '
0 / * # 3 # ' "
1 # G ( * #
# ( # # # " ' (
+ # # 0 '
, # ' 0 / (
* # 6 D5(
' 0 + # #
# 0 (
# " , 5
# 6 D5( # '
3 # ' 1 # (
M # #
# . ( 1
T # " #
" ,
# # " 3 #
# " # " '
(
3 # .
# # 3 # '
> 1 0 /
0 , " / " ' 0 ( -
# # # " ) " # .
# # # (
) . # / 0 / " # #
" # * "
0 / " # + # # # + " #
( WM # # . # # #
- X!3 > +"
- " ) (!
59
Martín Lutero" 0 / 46 B6 @ ## N6 =
@ 0 8(
60
* Martín 46 B6N6 = 8" @ ## "
A 6 B6" + #
(
# # (
; #
, #0 ' * " 0 / " * #
3 # > C* 0 /
4 8 ' # C" ' C
' K L(
* #+ 6 D=
# + 6 ( 6( 5
" * # , # # +
# @ ## " /
# #
(
6 = * # ? "
0 / @ ## ;0 ? (
# # 0 / ' "
0 # # # * # " D ,
6 = BD ( 9 #
0 # / @ ## (
61
Pablo Lutero. Médico (Enero 1533
WittebergAMarzo 1583 Leipzit) Grabado de
Mentzel.
62
* Paul 46 BBN6 AB8( 9 # 0 /
- # + # "
" /
# + ( #
@ V" 0 / # # ' /
% # @ V ' G @ "
0 / (
- # ' #+ ( # "
/ * 0#0 #
M @ ## ( 5A
/ 6 7 # (
# E 6 E
M < (
9 . < 0 9 0 &&(
) @ 0 # # ' #
# G < + &&"
? # # B 6 76(
# " # .
# # / ) "
# # 3 , '
+ 6 A5 .
# (
; . # + '
# " # + )
" , " " , "
' - . "
/ (
* E , 6 AB 3 , "
# +
3 # # < # " # +
67 A(
63
Margarita Lutero (diciembre
de 1534 Wittenberg, 1570 Morag, Prusia).
Pintura de Lucas Cranach el Viejo.
64
* Margarete 46 BDN6 7 8 0 /
* # 3 # ' 1 # G ( 3
"
# 6E 6 D=(
# + 65 (
# 6 * # 3 # '
T 0 " '
# " / / #
" * 0 (
, # 0 / ' 0 / "
# ( ) . 6
, # " B ,
6 7 " , 0 / "
B= (
# # 0 / " #
" #
* 0 "- (
2 / 3 # # 0 #
# (
65
V. LUGARES
DONDE RESIDIÓ
MARTÍN LUTERO
66
) . ' ,
* " #
. ' @ ## "
3 # (; # #. #
# # 0
MJ 1H 6AA=
(
Casa donde nacio Lutero en Eislebend
* * #+ 3 # 6 6DEB"
" / " #
# 0 ' #
5 ( 0 # # "
# ' 4
# "
# : # ,
# 0 # ' 0 #
$&$8(
67
La Casa de Lutero, donde vivió entre los 14
y 17 años mientras asistía a una escuela
privada en Eisenach.
* ? 3 # " " #
* " # /
# ( 1 #
" ' la familia
pudo librarse de las penurias económicas.
? 3 # 0 /
0
(
1 # " / * #+
# ' .
# *
6DA7 ' 0 # (
# " 0
# # '
Turingia" # #
# 0 (
68
Monasterio Augustino de Erfurt donde
ingresó Lutero
* 67 / 6 6" 67 "
M #(
" 9 #
) 0 " " # ,
" # 9 # 9 + (
69
5A # #
0 " (
# " 6 "
# + (
- # # # # . #
6 ( M ' ' . #
# (
# , " # > R/. $ . 0 /, & 1
2 0S( "
# H
# # 6 (
3 # 3 #
" ' " '
# / ( + 0 ,
B( 0 ( #
# 3 # ( +
# 0 G #
# , # / ' # (
9 #+ " #
# # ' 5D " 6 7"
# #(
, # # + #( #
# (
6 A 3 # # #+#
3 "" 3 - " " +
0 # . +
2 # (9 # /
; + G+ M @ ## (
- # 0 # 6 6 ( #
# 0 , 0 # 0 .
## (
70
El Augusteum, la residencia de Lutero en
Wittenberg, al fondo la Iglesia de todos los
santos.
* 6 6 # # #
# @ ## ( 9 "
' " # @ ## "
# # + 6E # 6 65"
G
C3 C @ ## ( 3 # #
# G+ M 4 '
0 ' # 8( ) # #
46 6DY6 8" + #
46 6 Y6=8" + # # 46 6=Y678 '
+ # ? 46 67Y6E8(
71
-
# # " +
# " 0 +
' " #
' # #
@ ## (
) # # . # ' 0
, ' #
# , # (
" * #+ 3 # +
' #
* + ( - 0 # #
" # . C ;
# C(
# # # 0
# # ( ? + #
# # #
1 # > 0 + ,
/ # ) " '
# 4 ( 6"678> 4 2
% % 5 4
# 3 # 0 +
# # . # J
4J V 8 ' . 1 # #
4 G # 8( 6 6D" 3 #
@ ## (
9 # # /
# # #
( 3 #
# #
72
" # " "
# # " +
# ' # (
+ # # # "
+ 0 #
(
Puerta de Iglesia de Todos los Santos en
Wittenberg, donde Lutero clavó su Noventa
y cinco tesis el 31 de octubre de 1517, que
provocó la Reforma.
73
3 # #
# # # 6 7"
' # G
4 0# G 8"
" # +
, ' (
3 # # #
6 6= ' 6 67( - /
'" 2 # " B6
# 6 67" , + " A
" # #
# " # #
# @ ## ( # 4
# 8 # # # #
>
68 # " 3 # +
# " " ' :
58 '
# " 3 # (
B8 # # "
# # # # . #
1 # ' # ( 3 #
. # 1 # ' # # # ' #
# (
3 A # * #+ 3 # #
# ' #
( 0 +
# '"
" # (
74
Castillo de Wartburg en Eisenach(
* - 3 $" . 0
3 # 4- "& 5
6 " - 7 4 ' 4" $
1 - " - 5 $ " 4"
6 6E # + #
* ,, # # ( F #
3 # + + #
# - #+ " #
"
3 # 0 / ' #
. # (
- 3 $ 3 # B
6 56 # # "
* " ( ' #
) # @ 6 56(
75
D ' 6 56" + 9
0 , 3 # # @ #
0" ; ( 9
/ # # 3 # "
# "
(
# " 3 # #
# > 0 C) < C ' C
' C(
- 3 # / # C
/ C " ' /
( ; .
0 # " . ' # 0 "
# # "
0 # . (((
Escritorio de Lutero en el castillo
de Wartburg, en Eisenach.
76
* 3 # # @ #
# " # # "
, # G "
# J ; # #
( 3 "
# # * 0#0 ' #
# " ' 6 55(
# + C; # # # C
#
. " # .
# # 0 "
3 # 0 #
0 , # (
# #
# ; # # " ' # " 6 BD"
# G
" # ( #
# (
) # # " 3 # #
' #
# # 2 (
0 0 " +
# / (
# / # 3 # '
# , & U
# +
$&$U '
# # (
77
Casa donde murió Lutero en Eislebend
78
*3 # , / *
0
' 0 " #
" # ,
# 1 0# *
# # (
5B 3 # / @ ##
# 0 / " '
"
" # ( ) + #
# # " 67 '
. # (
6E 6 D="
# 0 ( 0
# , > 4 $ 2 8
9: & % $ # 4 ' #
# " + =5 (
6A 9 . #
. " 3 # 0 +
2 # " ' < # <
2 ( 5 9 " # "
. # " / "
# (
) . # 3 # " < G 0
0 , 0 / (
0 # , '
, # #
3 # (
79
Tumba de Lutero en la Iglesia del Castillo
de Wittemberg
* # # 55
; # 4 1 #
@ ## 8" / 2 # " 0 +
0 (
80
Monumento a Martín Lutero en Erfurt.
** # * #+ 3 # F #( 3 #
#+ - # # # "
# 0 #
# (
# " # '
# ' /
# 0 ' ( -
# G " " 3 #
(
81
VI. LA BIBLIA Y PRIMEROS
ESCRITOS BÁSICOS DE
MARTÍN LUTERO
Páginas originales auténticas de la
BIBLIA DE LUTERO,
Alemania, edición de 1534
82
LA BIBLIA DE
MARTÍN LUTERO
3 G 3 # #
G # # #
# @ # 46 56Z6 558(
* #+ 3 # # J
; # # 0
# # ( M 46 6A8
J ; # # "
# # +
9 ) " (
- ' # " 3 # 0 +
' 0
# 0 ( [ +
#
# (
# # # (
3 #
6 56" + "
# # " #
/ ' # . # #
. 0 0 (
# 0 # #
$&$ -0 0 > ; 5 " $
$ < - - 5
: $ $ % $ $ "" 7
$ % 9 %1 $ " %7
2 $ ! . 7
" 7 $
$ "" 7 " % $ (
83
- " " 7 $ % = 6
3 - - $ -
" & >(
3 G 3 # " # /
" # "
+ " ' # #
# 0 3 # " 1
1 #, 46 DN6 DE8" Q 46DA5N6 78 '
% #) # 0 46 =N6 DA8" ' ' ,
0 # # / .#
' , # # ' #
(
3 # # G
# 6 BD"
. 65 # / ( - # #
# 0 #
6 D # G (
# # + # #
# # " 3 # +
# #.
. (
3 # 3 # # + #
# " . + 0 '
# # # " # 0 0
/ # ' # #
# + ( #
# # G +
(
3 # "
# # ' J ; # # "
'
84
# # #
# # .# 0 (
J # # #
# ; # # 6 5B" '
#+# > ?. 7" @ -
" $ "
: - $ A G 6 BD(
3 # * #+ 3 # G #
# # # # # '
# # #
( 0 0 0 # "
G 3 # " -
) " + 0 #
(
# G # # G 0#"
# # " #
> M # , + > G (
3 # 3 # # . # # (
? ' , # >
68 F # # / (
# # ' " '
2 # + # (
G # # # # #
# (
58 3 # # . # 0 #
# # , 0 (
+"
# , #
0 (
85
B8 ; . + #
# #
# # " ' +
# # (
D8 3 # < 0
# 6DD # . " # "
# #
G 3 # (
3 # # # #
# # , (
9 # " 3 # # ,
# ' #
# G (
# 6 55" J
; # # " ' # 3 #
# # 46 D=8" B
G ( 3 #
/ " # ,
0 # (
) # # ; "
>3 # (((
G , #
M @ # (((
G #
# # ( -
# "
# + " # # ((( (((
/ #+ (((!(
# ' . 3 # 0 # #
# # (
86
- 0 ' ' #
# # / # !"
3 # (
+ # #
# # # ' ' # "
# . # ' 0 ,
# / # (
1 / 9 > 3 # 0
- )
!" #
# # '
G " ' # " '
# , # # "
0 # #
# ' #+ (
87
LOS PRIMEROS ESCRITOS –BÁSICOSA DE
LUTERO
? # A # #
@ ## 6 67" 3 # '
0 + #
46 6BY6 6 8 ' 46 6 Y6 6=8(
3 # ,
+ # # "
# + # 6 6A( 3 #
# ' ' ( # #
# 0 / # "
'" 1 # 45>6=8(
3 #
# 6 67 ' 6 56"
# @ " 3 # / , '
& 2 / # # ( -
+ # . 0+ " " "
# (
1. Entre las obras de Lutero que fueron
condenadas en el edicto se destacan:
# 6 6A(
# # < 2 #
# # # ' #
1 # ( # # , < #
2 # ' (
# # # #
# 3 #
' 6 5 ( # #
! '
88
# (
0 ) '
/ (
89
2. En el año de 1520 fueron preparadas
otras tres grandes obras por Lutero.
#
# 6 5 (
# ,
# # ' # (
# # # # >
/ " + ' "
' (
# # , #
# # +
1 #
# , (
& # # ' # .
# # # 4 "
# # '
#
& 8( .
# # # :
" ' #2
# ' #
# (
# # "
# #. ' +
# ' # 0
(
+ #
/ " ' 3 # #
'
( ) . 0
90
" ' # / /
' # ( , # (
,
91
) . 3 # #+
43 #
8" # # (
4 3 , 8" /
@ ## (
# # #
,
0 + # (
# 3 # # # #
# ' #
1 # ( +
# # #
# # # 1 # (
3 # #
1 # '
) ( J # ( *
' # "
# ( J / #
2 # ( 3 / #
1 # " ' ) 0 0
(
- # "
#
( 0 0
# # # "
# + ) (
J # ' (
92
3 #
93
3 # #
" #
# # ' 4 #+ > # -
"& " $ ( & &
!& "& 8 #+#
* #+ 3 # #
B # (
3 # # # # #
) " 0 +
2 # 6 5 "
# / , = + D6
3 A # @ ## . #
#
- # # # ( 2 #
3 # " ? *0 #" #
4 8 ]^ V / (
3 # #
# ' # # ( +
# . # # ' #
# " " # # #
/ # 1 # " ' # /
'( # " #
# ) (
# # .
) # 46 /
6 5 8 3 $( 3
# 3 #
2 # ( 3
#
'
# @ ## (
94
3 # #
95
3 # 6 5 '
# # ( ) #
3 # # # @ 6 56"
+
" /
0 / ( " 3 #
# # "
# 1 # (
96
97
VII. SELLOS
CONMEMORATIVOS
DEL V CENTENARIO
DE LA REFORMA
Sello y monedas conmemorativas del
V CENTENARIO DE LA REFORMA
Alemania 2017
98
99 100
SELLOS V CENTENARIO
Alemania dedica un sello a la Biblia de
Lutero( # # # * # 57
# 0 0 * #+ 3 # ( 3
#
# # # "
(
# # # #
G # 3 # "
" # / G
" #
6 D6( 1 # 5"= (
H# + # . 0
% #
# " # #
0 # # " >
* África: 2 1 # : 3 :
2 G + : J : G :
* América: G :
_ Europa: 3 # : - : # : 1
% # 4 # 8(
" . 0 + #
# %
# , #
3 - $ " # 1
9 #. 1 0 , (
101
República
Centroafricana.
Polonia # . #
102
] ' 1 " # . #
, Benín
3 ) >
Namibia `
103
M , Guinea Bissau
3 # (
* #+ 3 # # Lituania
104
# Austria
Benín # . 0 /
105
Sierra Leona , # # # (
Brasil # . # 3 # '
< > % (
106
Alemania
Austria
107
VIII. MONEDAS
CONMEMORATIVAS
DEL V CENTENARIO
DE LA REFORMA
108
MONEDAS V CENTENARIO
Alemania se ha volcado en la emisión de
monedas oficiales:
* Moneda de oro de 50 euros, con el motivo
de la “Rosa de Lutero”: #
, 0 # 2 9
( 3 0
(
* Moneda de plata de 20 euros "500 años de
la Reforma". * # # 3 # "
# 3 1 0" # # A # '
> C + # '" 0 #
: # # ( a[ ) ' bC
0 #
# #
' # : + # ' # (
H# + 0 #
# % # "
# 0 # #
" >
* Europa: , :
*África: 2 : 2
* : 2 : 2
1 (
Monedas Ofic
109
ficiales Monedas Conmem
110
emorativas
111 112
113 114
115 116
MARTIN LUTHER, Biblia Nano Chip, 500
años de la Reforma, Moneda Chapada en
Plata, 100 Francos, Cameroon 2017
# 0 10 - # #
* # 3 # '
- # # # ( 3 #
0 ," # J 10
# # # # # G "
# # ' # /
# " / # 1 # # # (
; # 6 , b
117
PARTE II.
INTRODUCCIÓN
DE LA REFORMA
EN ESPAÑA
118
119
IX. CISNEROS
PRECURSOR
DE LA REFORMA
(Sin pretenderlo)
120
121 122
Francisco Jiménez de Cisneros
(Torrelaguna, 1436 – Roa, 1517)
, " "
, ; " " #
1 # " # #
H 9 " ' 1 # 1
1 # (
) ' #
1 > redacción de la Biblia
Políglota Complutense y
Universidad Cisneriana
? 4 M 1 # !8(
1) La Biblia Políglota Complutense +
" 0 "
" " / # # # ( -
# # >
* ? + # > " - 1 '
]
_ ? # > ) # ) " J # 9 #
' ? J2 ,
_ 3 # # > < % " ) 3 ,
]2 ' # J /
(
3 G - + # # 6 6D ' 6 67
. G ,
# (
123
2) La “Universidad Complutense”
6DAA" # # $
' ? " #
# # " #
0 # ' ( ) # # #
/ # 4 0 M
- + 8 ' # +
# 2 #
# ' ( 6 E
. (
#
1 ' # / #
# "
1
(
124
La Biblia Políglota Complutense
3 G - + # 1 #
+ # 4
8 G # (
# # #
0 # # '
' # # #
. (
M
$%&( & '
9 < . ,
1 (
+ "
0 " " " / # #
# >
3 # 6 volúmenes" " #
# # #
1
# #
Los volúmenes 1 al 4 # + #
; # # " #
# # # >
0 # " % # # '
# # # (
- # # " # # 4
; H V 8 ' # #+
# (
El volumen 5 # J ; # # "
"
" + # : '
125
# " #+ "
% # (
El volumen 6 # 0 '
" # #
' " ' # 0 "
# # # (
6 56 , # " '
" = / # '
= # (
126
La Universidad Complutense del Cardenal
Cisneros
3 M 1 #
1 " G
; " >" # / %&"
6B 6DAA" +
' # 1
? (
1 ,
M ( - # #
+ 1
& " # /
' # ( 6 E
# 1
& ( ' # 1
2
' ' " 0 # # (
3 " # 0 + # '
# 4 # " * " ) 0 ' ; + 8"
, ,
# # "
0 # M
- + : # + " #
# + # ' # '
# # #
# (
1
M + ,
. > # '
# N0 " ' #+ N"
127
# G " +
6 5E 1 ;  (
# # >
9 , : 1 # # -
9 # : < ' % . : < )+ ,:
#+ 1 , : 9 : <
4) ( 8: < 3 , 1 : <
c : #
(
Sello conmemorativo del V centenario del
fallecimiento del Cardenal Francisco
Jiménez de Cisneros
128
129
X. LOS REFORMISTAS
ESPAÑOLES DEL SIGLO XVI
TRADUCTORES DE LA BIBLIA
130
Juan de Valdés
41 6 N J 6 D68
3 3 # !( - #
# # (
9 % . " # 0
4 + 8 '
0 # 1 %"
% . (
.
' # # # # - * #
+ " #
? ( # 0 #
9 % " # + " 0 '
# " #+ " ' 0 (
? # " # " # '
# # G : ' #
# "
# # (
# . % "
# 0 # # / #
+ # "
( 6 5E
## (
) # # 4
6 5A" anticipándose en tres meses a los
Catecismos de Lutero8" #
& " # &# "
# 1 # %&&( M
131
. # + J "
# " 0 # # (
0 # #
# " # / "
.# " # G '
# # '
# +
# # # #
# " +
#
) + # # #
4 , " C
C8 % . # + #
- ' # # #
" ' # R
1 # S" 0 , # #
# # #
> # 5 $ # " !
46 5A8" # 5 $ 46 B=8"
46 DA8" ! # ! $ "
# % 46 E8" 8 $ * -
46 =8" * $ !
46 78" . - ! 46 D=8" 9 $
46 D 8" # " 2 * # "
1 # : 3 + #
* # + # (
; # / #
' # #
+ " , (
132
133
Francisco de Enzinas
4G 6 6 6E N # B
6 58
J G 6 6E #
# - % $ ( " "
3 "
% " 0 +
# # G '
9 ( #+ -
3 " # 9 #
; + - + (
9 0 # ' # # # "
, # G "
# ' # #
- + " 1 * # ( )
D
/ 6 BA # # 1
;  M 3 4 /
# 3 % 8(
57 # 6 D6 # #
M @ # ' + 0
' 9 * 0# "
' , #
% 9
# (
9 # J ; # #
" + "
# " # #
( 9 " 5
6 DB( # # "
134
#
/ " 5B 6 DB"
1 % G (
3 # '
# " '
( J # # . ' /
" #
+ ' # # # # # "
# / #
0 " , "
# " 0 +
# # #
G # (
; / # . #
; # # " #
1 # ( #
3 - $ (
> ,
.% " $ - 1 ( " " $
" - " 7 $ ( $ 7
$ 46 E8" = $ $ B
#8 46 D=8" " # " "
3 % " $ " 7 $ 7
!& 46 D 8( ." ! " 9 $ 46 D=8"
= $ $ $ * 8 3 2 $
7 $ 46 E8(
9 # #
1 " ' # / ' > ; #
3 46 8 ' - # 46 68( 3 9 '
3 46 B8( + 3 1 # (
135 136
Juan Pérez de Pineda
4* # 41 8 6 N - + 49 8 6 =78
? 6 5 # /
( < -. ,
1 % '
# # # # #
# (
) / # "
" # # # + "
# 1 J ) #
" / '
: # 6 D " #
< ' 1 # # - ( 1 . #
& "
+ '" # 9 " 6 =
(
-. , -
# % 9 "
# " ' 6 =
4 # / 8"
' #
0 9 , ' < % . .
; + # #+ & " <
# #
" (
" ' # > C
" " $ B & *& $ & (C 3
<
1 (
137
< -. , - 0 ,
0 # " ' #
9 , J
; # # ( - # "
#+#
C " 1 $ " $ $
" " C
1 ' G , " ' #
( 3
0 / "
# 9 * # 49 8( *
- + , " 6( =7"
/ #
G # (
- # #
1 ( 4 # # "
6 =8" # 0
46 78 4* . , - ' #
3 # 0 " 0 '
/ # ( #
# / " # " '
, + ' 0 !8 0
1 %" * + ? + " # - +
G / " ' J ; # # 9
, (
H# ' > + # 1 #
46 = 8 & # # ' 1 # 9 &&
46 78" G ; # ) # 46 = 8"
G ) # 1 # 46 =8" G
& ( - 1 #
- " < % . (
138
139
Casiodoro de Reina
4* # + (6 5 N 9 # 6
, 6 AD8
J 6 5 * # + " #
" # #
G / ," # # 9
6 =5"
# G ' # #
9 #" > ! $
= = !" # " (
# M
(
& # / &
1 # 4 8
6 7" # # #
" / (
"
" 0 9 #(
- & " #
' # # N
# " 0 & # "
& &
"
6 =5 # & & #
# # * + ? (
1 0 # #
# # # 9 #"
? " 9 " G '
# ( 9 # " #
(
140
1 0 # 6 E "
# ' 9 &&
" ' # 9 #"
0 + + 6 7B(
# 0 # /
# ( ; '
7 " #
6 AB( - / # 0 "
0 # 6 , 6 AD(
, #
# G # "
G " 6 =A #
# / ( 6 7 " 5= / '"
6 7B" / G #
9 #" + ( #
G H +
# # "
# # , (
" , # .
? # ! . 4 "
6 E58( 9 # ! 7 $ (
"& 49 V #" 6 778: #
< '
* # 4 6 7B" 9 V #8 ' 1 #
46 E 8 ' . 8 $ ! " $ $
< - 46 E 8(
; . # # # #
' ' "
9 V #( #
0 ' # # 9 V #
6 7B(
141 142
Cipriano de Valera
49 4G / ,8 6 B5N 3
6= 58
J % % / ? " #
# # " 6 B5"
9 " 0 ' #
G / ,(
# + M
4 + * # 8: #
0 " .
9 + " ' /
* # & 1 "
# 4 8(
6 7 0 ' / # #
1 " 1 ' #
; # "
6 =5 '
C& 3 - 0 C" #
" ' (
) 3
# # " 1 #
" # 0
' ^! *
1 M 1 (
" # " #
# 0 / (
56 6 =B
M H * # #
H (
143
1 ' H ( # - + G /
# (
# , 0 # "
# 6= ="
3 " & # (
* # + # G
" " "
J ; # # 9 "
# / # < -. ," '
0 + 0 +
+ < ? ,
# + (
6 A7 # #
" 7 $ 7 " " 1 " '
3
G H ?
6= 5" 0 + #
G 1 "
G 1 # " c # ( ? +
# / # # (
3 # / *
J ' # - +
G / (
" % # #
1 " '
/ ' +# (
# # # +
# # # 0 (
1 % #
+ # # "
144
/ # "
N% ' % (
# # / > 3
# # ' 43 " 6 EE8:
; # #
G + 43 " 6 AD8: 1 # 43 "
6 A=8: / 43 "
6 AE8: /
43 " 6= 8(
# " # " #
" ' / . #
(
145
XI. LAS BIBLIAS DE LA
REFORMA ESPAÑOLA
Y LA SEPTUAGINTA
3 # # # #
& ( "
# %
0 #
# # # #
# . # # # #
$%& (
3 + 0 &
' # #
/ # # # # #
' #
H ( 9 # #
' # "
# # #
# # ( 3
+ +
# # # # #
# # " / #
# (
3 # J
; # # ,
" ' #
, # #
+ # / &
# (
- " #
# # 4 9
146
" # G 6 DB8" #
2 # # (
6 = < -. , . "
0 0 % "
J ; # # (
< -. , 4 8" # # #
/ ' " <
? ,( # 0 " # # "
< "
# # # J
; # # (
" 1 " 0
# #
- ) ( 3 #
1 0
0 ( #
+ # ' .# /
N% " 0 #
# (
# 1
# 0 ' ( -
" / #
# # ( 3 ,
# # '
" # # (
3 G H 1 46 =A8 Z
# # G
Z ' G
1 # 46= 58 1 % "
'
# # # +
147
0 0 "
( 3 G ' G 1 #
" G '
c # " # # (
# 0 " 1 ' 1
% # # #
# #
# (
BIBLIA DEL OSO
Edición facsímil del original
de Casiodoro de Reina, 1569.
148
LA BIBLIA DEL OSO
3 3 - $ " 1 "
# # G
# ' #
# # 40 '
8 + . " # #
0 .# 4 G " 6 5 8" ' # #
# (
# 0 0 3' 6 5E #
- " G # ]2 0 ' G #
1 # (
; . # # # #
# / G " <
% . " 9 , " < -. ,
- # / +
+ 4 0 0 8 G
9 / #
# (
# # # # >
# " # ; # # "
# . " ' J
; # # ( # +# #
# " ' # 0
' # (
" # ;0 "
G " / 6 =A( #
# G H
5(= / " #
# (
149
9 3 - $ " '
# # + # ,
( ?
# # " / ' H
(9 #
G ( 0
# ' < (
BIBLIA DEL CANTARO
Edición facsímil del original
de Cipriano de Valera, 1602.
150
LA BIBLIA DEL CANTARO
1 % , 6 E5
G 4J
; # # 8 . #
1 " ' # G # '
Ámsterdam 4- M
- + G / " R 1 3 d & S8
6= 5(
1 % # 0 ,
# G " " 0 ,
# ' 3 - $
4 1 8(
# / ' # # # "
0 #
# + ( 3 3 - $ !5
3 - $ (
3 - $ !5
# # # > 0
# # " # #
0 # (
3 # # +
1 # B>=(
- # . #
#
1 # + #
G
+ # # (
1 + # #
" +
151
' G % # (
" # 1 # +
G # 0 #
(
LA BIBLIA GRIEGA
SEPTUAGINTA
(Versión de los LXX (70)
Traducción griega, 280 a.C. – 100 d.C.
152
LA SEPTUAGINTA
# G " G
# # G # # # # '
4ἡZετάφρασις τῶνἑβδοZήκοντα8"
# 3$$" #
# # 0 ' # (
# # 7
2 # # 75 # # # (
3 ! $ . # 0 0
0 # #
" # -# &&
9 45EDN5D= ( 1(8"
# " 75 / +
# < . " # /
# # #
/ + (
G # / +
# # 0 (
# &&& (1( 4 ( 5E
(1(8" ' ' 0 &&
(1( 4 ( 6 (1(8( & # #
9 5" - $ * " ' #
# / # # # "
# # (
3 G # # # 55
/ + 40 N 8"
2 , # #
BA( & ' #
(
153
# # > &
# # ! 4
# + "
# $%&"8 '
# # # ! 4 8(
3 G # # # # # ,
/ + # #
< " ' #
# " 0 ' # (
154
155
XII. PAISES
QUE ALCANZÓ
LA REFORMA
156
PAISES QUE ALCANZÓ LA REFORMA
# # # # ,
# # #
# . "
- # # #
# (
/ #
" # # 0 +
+ " #
# 0 +
# (
" # # # #
. 4% "
3 " ? # " # (8( "
4 4 # 0 "
# # #
6 '
# (
# # # #
# # ' # "
" 9 " # " 3 # "
- + G / J # " ' # , "
" & # " # M " ' +
1 " ' # (
# , "
# # #
0 ( - # # " '
" / # #
# # (
157 158
EXPANSIÓN DE LA REFORMA EN LOS
DIVERSOS PAÍSES
Alemania
3 3 # /
# # @ ## "
B6 H # 6 67(
3 # ' ] #
# # ' # # +
(
9 #
( ) . 1 0 +
# "
+ (
"
, "
# / & ( "
$ $ " - 7
!
3 ?2
3 # ( 3 # #
] ' 1 "
1 (
Holanda
) # 1 %" 1 0 ,
" ' / , "
# "
159
. 1
(
"
3 & #
# & 46 EN6= B8(
& #
# # "
# ' +#
+ # "
# 1 (
España
3 + '
# " .
# 0 #
160
. M 1 # (
" # # # #
# # ' # "
0 ' #
G (
$%&" + # '
/ ' # ' #
> < % . " < ' 9
" < 4) ( 8" 9
% " #+ 1 , ' 1 # # -
9 # (
< % . " # 1 " # #
M ' # "
, (
< % . 0
# " # 5 $
# " ! " # #
0 # " #
6D 6 5A 4
# #
# # # " #
6 57N6 5E8" # #
! " 3 # (
; # % . 6 D6"
% ' + ,
# # # ( % "
" # 3 / "
# ' )
, " # G 0 +
# 0 (
161
) /
" 0 # " 0 #
# ( 1 #
. > ) ( 1 # # - 9 # "
) ( < ' ) ( % " ' " #
0 # # (
# 0
# > R #
# ' # 0 0
# '
# # (((
0 , S(
3 # 1 # # -
9 # " # 1 # * 0
41 8 ' ' 1
1 %" # 2
( ; . . R0 / S
' # H
1 # ; ( + .
# # ' # #
( #
" #
0 #
# / (
1 # ) 1
" & 1 # "
1 ; 4] 8" #
&# ' # " , /
' # ] "
% " - ' +# "
, # # - 1 , "
162
- " ' ) / " 0 /
* . - , " #
(
* # + #
1 # "
* # ' " + #
/ # 1 ' #
# G . % ( 3
3 % "
1 , ( M
) ( #+
1 , " # 1 %(
) % +
# . # 1 # 0 #
H ' 3 : # 2 #
, . 0 "
" '
% ( ; #
] , " ? " G # ' # 0
(
R # S # # # # #
#
' # % ' #
6 7" ' (
1 # #
# # '
(
# 0 # "
& "
# " " 1 " % " # (
163
"
& '
# 9 #
% ' ( - # #
* " ; ' # ( ; #
+ # # " #
( "
" # /
( ; # # #
# # #
(
. ' # " &
# " '
+ ,
( 1 , "
+ ( # #
# #
# + ( 3 .
# 0 # 0 #
' (
3 # ! 0
" # #
# ' 0 # $&$" #
# # 0 # #
# # " +
# 2 # (
# + "
, #
# 2 # ' # " '
# # "
/ ,
$&$" # # (
164
? ' #
. # '
' # # # " #2
#
3 # " ' # : W #
#
# , G - )
+ " " '
# " 0 ' + 0 #
0 "
# ' # # '
) " # " #
' , #
# ' X(
" 0 # " '
# # (
165
XIII. CANARIAS EN LA
REFORMA ESPAÑOLA DEL
SIGLO XVI
* 0 . 0 '
? # & '
# # # ( - 0 #
' & " 0 ,
) ( 3
# . # "
(
M ? # / # - # # #
1 + 2# '
+ ' # ,
# " ' ," #
' # # ' #
. # "
# ' + # '
#
# " # # # + 0 #
(
3 + ;
' 0 + ( 3
; & 1
, 6 " '
" ' / #
# R
# / S 1 (
# # 9 " 3
- $%&" . #
, , , 6 = 1 '
166
3 # ! 4 # , ," (> $ ! $
$ 9 - 6 * 8 $ CDEF CDGF CDGC
CHIC" M(J( ()(" * " 6AA ( 3 & 1
# $%&!" . $ $ . 5 " B5"
* N3 - " 6AE=8(
3 #
# # '
# # # # #
# # #
$%&(
# # # #
1 # $%&"
# # #
# / 0 "
# (
167
? + / >
Fray Alonso Ruiz de Virués
- " # 9 " ;
- ' "
# & #
" # 0 "
' # " # # +
6 B #
, % . " 1 "
/ ' (
Fray Alonso Baptista
- # # #
" # & , 4
; 8 * # &
1 4 # " 8
0 / # ! & (
? ' 1 " 1
% ' # 1 " # # "
0 # # ! 6 #
6 E" ' 55 / 6 =A !" '
0 + # #
:
, 0 # # " # 0 (
( I
0 # "
% " 1 ' 9 + 4# .
168
# " ' 8 4 . 6= < "
0## >YY^^^( # # # ( #8
Diego Rodríguez de Ayala
) + ,
; ' # 55
/ 6 E7" # # "
/ ' # # "
# , #
# H (
+ , ' < "
/ # ' #
# #
# ' # !(
# #
" # " #
# ' # " # +
# 0 + #
0 / !( 43 % " *( "
$ $ % 1 "
$ " ( =6DN=6 8
Jacobo Monteverde
9 # # # 6 57
# #
# # & ' #
#
( 9 # (
# # . $ $
. 5 " 4 # , ," 6AE=" ( 6BE8
169
0
# ( 43 % " *( "
$ $ % 1 " $
" ( =6=N=678
Licenciado Sarmiento
" # 3 ' #
3 - " #
" 5
# # H ' ' # + ' ,
# (
3 0 0
# 4W + # 0 # X8
0 + ' 0
' ( !( 43 % " *( "
$ $ % 1 " $ " (
=678
Sebastián de la Rosa
M 0 # G # , ," 0 +
# # # - 6
6 56" . +# #
" 3 - '
J # "
0 + # ( #
0 # + " #
- * (
# . 0 0 " /
0 # " "
& " / #
0 # ' . "
170
#
# 0 .# (
43 % " *( " $ $
% 1 " $ " ( =5D8
Fray Juan de Aguirre y Vergara
J # & 4 ; 8,
6 =B" ; #
; ' #
1 # - # 1 ,(
9 " # H # "
. ( ? '
& # ' # ( 9
G & 6 AA '
0 4E8 ( 4;0 " @("
M # # # > <
' % " ! 6 $ & "
" " 1 & 1 "
6AA=8
Fray Fulano de Riberol,
J # & 4 - 8"
" ' # "
0 + 0 #
' # ( 4. "& % $ ,
! 4 * 8" ! "" 7 3 " ( $%&& 4; #
6 7 N6= B8" ( B 7NB A> # # # 9
* " 3 - 6N&&&N6= B8
171
Miguel González
2 #+ * ; "
# # # # H
1 + # " ) # '
# " *
, ," 6 7
# # 1 !"
# # ' # ( ( (
* ; " = $ 6 " 7
! " ( G 0 " 3 3 " 6AE6" 667N66E: (
# , ," 3 & 1 #
$%& 4M # + # 8!" . $
$ . " " J2 ( B5B 46AE=8" ( 6D5).
Fray Luis de la Cruz
; . # " 9 ' 3
1 ," " 0 # "
# # #
# ' # # (
3 # # # # #
6 E6N6 E
0 # 4 ( #
, ," 3 & 1 # $%&
4M # + # 8!" . $ $
. " " J2 ( B5B 46AE=8" ( 6DA8(
Pedro Bolinao
? # # ' 2
0 ' # #
# # # 1
# - G "
# # # ' #
172
& 1 6=5E( 49( 9 /
+ > %8" $ " " (
1 " 1 " 5 B" B 8(
Nicolás Durán
# # # " / ,
; & 1 #
6= ="
. / B5 "
H # " J ) (
Juan de Estrada
+ / 1 #
3 3 56 < # "
; &
# * #
6= / 0 / #
# # # # " 6 =7
# # # ( 4. != = 9J !
.! . " & " 3 ( 6 55"
1 # & 46= N6==78(
1 ) ( 9 # > * #
#
# # !"
/ # # , #
# # # # , #
# !( 43 % " *( "
$ $ % 1 " $ " (
=6E8
, # . # #
# / " 1
0 / !" 0 " " " # "
# ( H# # # #
173
# + " #
(
# # 9 " 3
- 1 $%&" .
# , , , 6D 1
' - # # # ! & 1 (
174
175
XIV. LAS MUJERES Y LA
REFORMA
) # # 0 # 0 "
# / 0 '
' / # #
(
$%& # /
" # . # "
# /
# # '
' # # +#
# (
3 / # # # # 0 # " 0
/ # '
- # # # " / # # # /
# . # 0 # ( J
0
- # # # (
176
3 3 # , "
# # # # / "
# #
" # # '
' (
3 / +
# # # $%&( # #
# # "
+ " "
# "
# #
,
# (
M 2 / #
- # # # "
# # " # '
+ " &# " 9 "
& # (
_ * ) # . 46DA N6 =68 /
# + # # # (
# # # #
# # " # + (
" # # #
# # + / ( 1
# # ' # "
0 0 " +
# / # 0 "
G # # ( 1 + 1 '
9 : # " #
+ # (
_ e * # ( J # 6DA6N6DA '
6 BD( / 1 #
177
* + * #
9 " / ( , #
# # # # "
# # #+ 3 # # (
? ' # 6 5A( 0 ,
# # / # # &
# ' !(
_ 1 # % G ( J 5A 6DAA"
/ # 1 #
* #0 , # , "
' # ( 6 5B" # + 5D
# / # # /
(
* #+ 3 # (
3 #
# /
# # # # ' / #
0 ( ) / ' /
0 + / ' #
# ' 3 #
(
_ #0 1 46 N6 B 8( - #
# 3 # ' * 0# "
/ # # (
0 " 0 / 2 !"
# / +
0 # ' #
# ' ^ T V (
_ #0 % G 46DE N6 8( 6 67
, #+
# # #
< 0 & +
178
# ( #0 0 '
# / +
( , '
( & ' # # #
) (
_ #0 G ^ V 46 6 N6 E8( #
# # # . 0
# # # 1 ( #
# '
#
. # (
_ 1 #0 ] 46DA7N6 =58( 9
/ - # # #
2 (
- / # (
' ' 0 ( ) .
# 0 / '
' # # ( + + >
" # + , " 0
# ' "
' # ( ? # '
# + 0 " '
0 0 ) !(
_ * # J 46 N6 758( & # #
# 1 ( ; / .
* # - J # 3 # (
) # " 9 #
' ( "
# '
J ' # # ( '
" # + # # " 0 #
0 , # # 0 (
179
_ < # 46 5EN6 758( ? / '
# * # J "
' /
# J ; # # 3 f
J " + # '
1 " ' # +#
' # # #
# # # (
# # # # ( 9
(
) # # # #
# # # (
- " # ' "
# # + + '
# ) /
# (
_ # 9 46 6 N6 7 8( 1
# # # .
# ' # # #
&# ( ; '
1 # " # 0 /
# # # ' # ( 9
(
/ '
# " ' ( M
2 / #
- # # # " # # " '
# (
_ # 3 % "
#+ 1 , 1 %"
180
# 0 / !( 0
# + / # 0 "
# / * 9 "
0 + ,
/ " 5D #
# " #
1 (
_ H# / " * + 1 , "
0 +
' 3 # ( ) . # # #
, # # ' #
, # # # ' "
# # # ' 0
% #
< # ( 9
# '
M +
/ + # ' # + ( 9
# & ' # # 6 BD(
_ ; . #
# '
( + #
# 0
'
/ ( % #
# # 1 ' G . "
* ' 1 #
' , (
_ " # #
" & * #+ , G
# " # #
* + , ' #
181
0 / " ; ' 3 + " 3 J2 ," /
. ' * + 1 (
3 * + G 0 ,"
$%&" # . # G "
# # #
# R0 /+
# , # S( 0 #
" #
" # +
# / # 0
& (
_ # #
- ' # & ( # 2 # # +
+ '
# 0 # 0
# & 0
# ( # # / 9
10
+
0 ' #
# ' (
# # ' #
# " #
# # & "
"
+ / # / #
# (
_ - # # - ' / #
* + % . " / + '
# * + G 0 "
0 + " +
182
0 ' #+
G " + (
1 # # #
# # '
# # # 3 # '
(
1
" ? #
# # #
/ ( * 0 # / +
# : " # 0
# + " / # '
( + 0 /
# + " '
# # # "
# , ' # +
#
' (
1
# #
( / # ' '
0 0
- # # # " # #
# " # . # (
/ # '
# " 0 # #
# # #
' "
# # # +
/ ' + (
183
3 0 # - # # # # .
# # ' / ( 3
# # # ' #
/ ( # #
# M
' # ' + ) ( 3
/ # #
# # /
& ' (
184
185
PARTE III
CONFERENCIA:
186
187
LA REFORMA Y
SU IMPACTO
EN LA SOCIEDAD
# # '
( 3 #
# # # (
3 # # # #
' #
0 # 0 # ( J 2
# 0 # # # # # #
, 0 ' (
0 # # ,
# # " 0
# #
# # 0 # 2 #
( 3 0 # # "
' # (
3 # # ' # # #
# + "
# > # +# "
# " #
4 ' .# 8(
# # # #
# $%&( 3
3 # 0 + #
# "
# . # # #
0 (
188
W1 #
# # # X +
# N +# " " # '
$%&(
Impacto socioApolítico
# #
# # >
_ - división entre IglesiaAEstado"
# 2 # # /
& 0 +
# # , # 4*
6AEB>6B8( " 0
&
" '
(
_ 3 "libertad" #
& .# +#
# # # '
+# 4* +
6AE >= N=68( # #
' # #
( # "
" # . # #
+# # (
_ 3 0 # # contra la injusticia
social # & ' . #
( ; +" # . -
$ " 7 " # #
189
- C # ' 0 # ((( /
# ((((C 43 # H &
( (>AB8( / "
# # % # #
+ (
_ +# " # .
# la democracia
como un sistema de gobierno # #
" ' ( # # ,
# + ' ( - # "
# # ' # # #
( # ,"
# / # #
" ' # "
/ # ' / (
H# # " el fomento del
movimiento municipal #
/ # + ' # "
#
' # ( #
# # 4* +
6AE >BDNB=8(
_ - # # " # # # #
0 / " #
los
derechos humanos( G # "
# # + "
# +
0 + >
" # " " ' / # 4
190
9 8( ; /
# 0 0 (
Impacto económico
# ' F#
( # +
/ # 4 ' 8
, # #2 ' #
# " '
" # # "
# # (
3 # #
# .# ( ; / #
.# ' # # 0 #
.# (
_ 1 # # sistema
económico '
# ( # # #
# , +# # 9 "
'
' ' # +# $%&(
- # # " # - "
. # #
# ( # #
# " 3 # # # C
1 ' C 4* 6AEB>6D8(
_ # C 1 ' C
# # , # vida social y
comercial" # +# # >
191
" '
# " . # ' , "
# # + "
# " #
' #
49 0 && ( (>6 8(
_ # la fianza en el
comercio 0 0 #
/ # " + + # #
+ ' + 4 ( 3 # H
&&" CM ' 8(
_ 9 # " nuevo sentido de
vocación (berut) al trabajo" #
# , # # # '
#
0 '
# 4 # 6AEB>6 8(
; # "
, # / " '
0 4* + 6AE >B=8( -
.# # "
# # (
) 0+" * @ #
C3 # C"
> C((( # 0
# # #+ "
#
C
46AEE>DE8(
192
* @ " 3 # "
) ' # "
# '
#
: # " # / '
'
) '
/ (
," # # ,
# # / "
( 1 " # /
#
' # 0 /
4 8 ) (
) @ "
F# - # # # ' "
# # . # '
0 "
# : ," #
0 0 " " # # "
' # (
Impacto cultural
. # 3 # #
# ' # # C
# C" '
" #
# leyeran "la Biblia"( - # # "
' # /
0 # ( ) 0+
# # (
193
_ alto índice de analfabetismo
# " 4 #
6AEB>ENA8( ) 0 0 #
G ' #
# # 43 #
# # # 8"
#
# # , (
_ 9 lengua alemana # .
G " ' # .
# + + # 4* +
6AE >B=: # 6AEB>E8(
_ Democratizó la enseñanza '
" #
# ( 0 #
# " # #
- # # # 2 '
( - # # " # # '
#
# ' "
# I " ? " - # " # # (
$ - % $
$ " " 7 % 6 - 6 $
$ 8 6 " " "
" $ " " " 7 " # -
% $ $ " " 7 :- " 6 "
6 & -8 $
Los padres de familia" 2 #
"
194
0 / ( -
,
4 # # #
, " # # . "
# ' + 8(
I #
#
# # # 0 / " 3 #
# (
6 5D #
# /
(
3 #
, 0 # # # ,
# >
6( 3 # ' # #
0 # #
) ' #
5( # G #
#
B( 3 #
D( 3 # '
# 0
3 " 2 # +
3 # " + # ) " #
+ '
# ) (
195
3 la educación para
las mujeres" "
'
# # '
0 / (
_ liberación ' , #
# de las artes y ciencias 0
0 , # " ' , +" 0
4 # 6AEB>A8( #
0 0 2
# ' ( ) +
, # # "
& ' # /
> * c : 3 % : # (
4H 6AEB> 5B8(
Impacto sobre la familia
2 #
# " # " # >
_ 1
+ / " #
# responsabilidad en la educación
0 / # # ( - "
4 #
6AEB>ENA8(
_ ,
relaciones hombreAmujer( [
# 0 /
+ " '
196
# +
' 4 # * + 6AE >B78(
1 " ,
# / >
0 , # '
# #
# # liberación de las mujeres(
3 , #0 0 > 3
3 # 0 /
# 0 0 0
) ' 1 # ( 1 #
3 # # # 0 +
/ # " ' +
, # '
) 0 !( 4;9" ( 67D8
W[ 0 ' 3 X
W[ . X
g
g ) 0 ?
g #
g # + #
g " ; " ; .
g ' $
g -
g
g # "
g 0+ #
; # ' 0+
+ H # " # " +
197
# 3 ( ? + # '
# 0 " 3
(
) # # ,
$%& 0 #
# G " 0 #
0 # '
# 0 ' # . # 0
+ ' "
# -
) (
3 " # "
#. " # #
# '
0 0 ( ,
" # " # + " +#
# ' '
0 0 (
3 # 3 - # # #
' # 0
# # ( #
# " # '
# (
) # # # #
# ' ( % 0 .>
1) Educación. 1 - # # #
$%&" * #+ 3 # #
# ' G " ' #
0 # ,
# # ( - +
198
# '
# ( +" $%&&& & #
' ? # , , ' 7 h
" # - #
6 h(
2) Ciencia. 3 + "
# G " , #
# " # , '
# "
. " ' # # # ( J
# # ,
#+ # ( - +
& #
, #+ ' 0 / '
# / #
0 (
3) Ética en el trabajo. * #
+ # # / # ) N
+ N '
# #
# # " # # # # /
> 0 0 " ' # / ? #
. 4 . 5>6 8: #
/ ' # /
' .# # . 0
) ( * @ > # / " 0 '
, (
4) Capitalismo. - & 1 #
, # ' ,
0 ' , 4 #
# 8( # # # "
# " #
199
+ 46 ; # =>6 8 '
0 0 #
' # : 0+ #
< ." * . " ) < " # # ( J
# " '
0 ' ,
+ (
5) Democracia. # # #
# # ' " '
# " / # '
/ ( ) # , "
# ( - # " +
' 2
0 + + # # "
" ' #
, ' # (
6) Separación de iglesiaAestado. * #
# # #
# " &
1 # # # 0 # 0
# ( +" ? # #
# # "
# ' # M
# ( " 0 # 0 '
9 9 /
(
7) Imperio de la ley. - # # #
' N " G Z # + +
# + + # #
4 & 8" 0 ' '
# # G ( -
# "
200
# & 1 # #
" 0 +
# ' 4
/ " 8(
CONCLUSION
- 9 / 3 C #
* #+ 3 # " 0 "
& " C( 0 0 C
# #
#. # " / #
' # # 1 #
C(
3 0 # # )
+
+ 0
# # & "
' 0
# # ( # 0 '
+ 0 (
201
BIBLIOGRAFÍA
_ )+ , - " *("
" " "
# 1 " ; " 5 67(
_ 3 ," ;(" 4 (8 @ - " + "
" 6A778(
_ 3 ," ;(" 3 3 # >
# ' # # !" 1 " 9(<( 4 (8"
- 1 " " & # # #
? # ? # '
#+ # " 3 , " 5 67" ( N
AB(
_ + N% " (" , 8 " 3 - "
$ . ! , $ $ CKGL
_ #" <(9(" # # # ' # !"
& 1 % 33H" ( ' 10 # " ( 4 (8( =
$ " $ "" $ ( ; "
* > 6AA (
_ T " ;(" , 8 " % " "
" ; ## " * " 5 67(
_ 3 , " (" @ + % $ $ $ # "
# - " * " 5 67(
_ 3 , " (" G * #+ # 46DEBN
6 D=8" # # ( " 5 A(
_ 3 " *(T( " & $
" 3 # #
1 # " " 6AED(
3 % " *( "
$ $ % 1 " $
" # " (
_ 3 # " *(" , #
202
# ! 3M;? " *( " 8 " ( (
; " * > 6 5 45 E8(
_ 3 # " *(" - " " ( (
< . <( H # " - * > 6 5D
45 A8(
_ *i1 " ;("
" # # " 5 E
_ J " *( (" ;0 #- # # #
#0 # # "!<
9& " B
_ * , - ' " *(" = $
& $ ) ( % &( 1 &1" * >
6EE5 46AA58: % &&( 1 &1" * > 6EE5
46AA58(
_ * # 1 " &( 1(" - # # # "
# ' # ( 3 - L<
% 3 - 5 " $ ' 8 ! "
" ! K + L( G > M
G " 6 # 5 6 " % ( $$" `
6(6B5( K& J 66BENA7A=L(
j0## >YY^^^( ( Y #Y B^N66B5( k(
_ 9(" * # 3 #0
# ! ! % ( D7" J ( 6= 46AAE8(
_ ;0 " 3(" $ , 8
% " & ( ( - # ," >
5 B(
_ % " 1(" " " # " * "
5 E(
_ @ " *(" M " * 8 $
" " - + " G " 6A=A(
203
APÉNDICE. 18 Frases
Explosivas y Honestas
de Martín Lutero
# '
0 # * #+ 3 # >
6( ) # # #
+!(
5( ? # 0 ' 0
# : - # 0 #
) " 2 !(
B( ? # 0 '
, ( I #
1 # ' > F < # !(
204
D( 3 / ,( J
+ l # i" 1 # (
W[ . 3 # X * # + ( I 0
m W1 " "
+" '
, " 0 / 1 # X
1 " " #
# ' # : #
" ' / #
# # " 2
# # !(
( 3
) ( '
# !(
=( M # #
" # . !(
7( [ # # " " '
# ' "
# 0
# m M #
" ' # # #
# "
# ' 0 + 0
0 / m . #
" 1 # "
# ' !(
E( ) ' ) # "
0
# # 1 # # !(
205
A( ) # #
# # !(
6 ( I 1 #
' " # 0 ' ' !(
66( I + / # ' # ,
+ # " '
" ' " ' . # > I
# "
# , + 0 +
0 + 0
# ( - "
# # + "
, # " '
# # ' 0 # " ' / #
- ) " '
# # "
# 0 # ( ? +:
0 # ( a[ )
' b a . b! 4 / , '
# G 8(
65( 3 , 0 0
0 : " '
# !(
6B( #+
#
( #+ #
!(
6D( < #
"
206
# 0 "
#
< 2 !
6 ( < 2 ( ;2 / # + '
' # ( ? # ; #
' ' 0 ' # # ;2
( ; # ; ;2 ' #
' '!(
6=( #
#+ '
) ! 4# =58(
67( I # ' + + ,
@ ## / # -0 ' "
- # #
2 +
# # # ( I 0 >
- 0 , # !(
6E( J # # /
+ " ' ) +
, !(
ASOCIACIÓN DE M
EVANGÉLICOSD
ISLAS CANARIA
# 9 # * #
1 " # #
* # .
1 "
# "
(
* &1 1 #
# '
# # # " ' #
' #
1 (
J # #
" )
1 # " '
G 4
0 " ' " <
) " 0 ' " 0
' 0 ' (
- #
' #
207
MINISTROS
SDE LAS
IAS, G.C.
# * &1
- # ' #
" " '
# * &1
/ +
# ,
) " # -
'
- ) 8
< # ? /
0 ' , #
# " #
# "
208
' # " "
# . # # " 0 # " # ("
, '
# # '
(
, # ' # ,
# # "
* &1 1 #
(
9 # # # # "
# " " '
# # ( 1
# " '
# ) (
209
FACULTAD TEOLÓGICA
CRISTIANA REFORMADA
INFORMACIÓN DE LOS PROGRAMAS DE
ESTUDIO
OBJETIVOS:
- + N# N #
' # , #
H (
; . 0
# # ' # "
# # # #
# + 0
# # (
FUNCIONAMIENTO:
3 #
# ( 1
# ' # # '
# + N# N #
' # ' #
# (
3 * # + # # # "
# # # (
3 * # + # #
" 0 (
210
# # #
# " , 2 # "
" ' "
# # (
, * # + # #
4 # 8"
4 # "
" " # ( # (8(
- , 0 # 4658 # #
" 46 # 8 #
# + , 4 65
8 , 65 # (
NIVELES DE ESTUDIOS:
Pregrado>
# $ " >
. 65 # # (
# $ " %
& > . 5D #
# (
# $ ' ( )
* > # . B= #
# (
3 # - # #
# # (
Grado>
# $ + * > 1 #
. DE # " ; (
/ # #
# ' ; + (
211
3 # # ' # " ' #
+ " # '
# # 2 (
Posgrado>
# $ , * >
. 6= # ) # ( -
# # #
3 # ; + (
# $ * >
. E # " ; ( -
# # #
* # + ; + (
TITULACIÓN:
# # # # #
# " "
#+# 4 #+# # "
# 8 9 1M3; ) ; H3n &1
1 & ;& J 9H * )
REQUISITOS DE ADMISIÓN:
- ) # #
/ # (
- 3 # #
( - * # + #
3 # ' ) # #
* # + (
TASAS ACADÉMICAS
3 ; . 4 #
. # 8 #
" ' # >
212
_ B Y 4) " G 0 # '
3 # 8(
_ B= Y 4* # + 8(
_ D5 Y 4) # 8(
# # #
* # + (
1 # # ' # #
, ' / # "
# , 4 # # # + '
# # 8(
CONVALIDACIONES
3 9 # # # #
, # & # # "
# #
( 3 # . # #
# # , (
3 0 ' # #
1 # #
# # , " # #
# (
CONTACTO
; * > 664187089
@ > facultadteologica.es

Weitere ähnliche Inhalte

Empfohlen

How to Prepare For a Successful Job Search for 2024
How to Prepare For a Successful Job Search for 2024How to Prepare For a Successful Job Search for 2024
How to Prepare For a Successful Job Search for 2024Albert Qian
 
Social Media Marketing Trends 2024 // The Global Indie Insights
Social Media Marketing Trends 2024 // The Global Indie InsightsSocial Media Marketing Trends 2024 // The Global Indie Insights
Social Media Marketing Trends 2024 // The Global Indie InsightsKurio // The Social Media Age(ncy)
 
Trends In Paid Search: Navigating The Digital Landscape In 2024
Trends In Paid Search: Navigating The Digital Landscape In 2024Trends In Paid Search: Navigating The Digital Landscape In 2024
Trends In Paid Search: Navigating The Digital Landscape In 2024Search Engine Journal
 
5 Public speaking tips from TED - Visualized summary
5 Public speaking tips from TED - Visualized summary5 Public speaking tips from TED - Visualized summary
5 Public speaking tips from TED - Visualized summarySpeakerHub
 
ChatGPT and the Future of Work - Clark Boyd
ChatGPT and the Future of Work - Clark Boyd ChatGPT and the Future of Work - Clark Boyd
ChatGPT and the Future of Work - Clark Boyd Clark Boyd
 
Getting into the tech field. what next
Getting into the tech field. what next Getting into the tech field. what next
Getting into the tech field. what next Tessa Mero
 
Google's Just Not That Into You: Understanding Core Updates & Search Intent
Google's Just Not That Into You: Understanding Core Updates & Search IntentGoogle's Just Not That Into You: Understanding Core Updates & Search Intent
Google's Just Not That Into You: Understanding Core Updates & Search IntentLily Ray
 
Time Management & Productivity - Best Practices
Time Management & Productivity -  Best PracticesTime Management & Productivity -  Best Practices
Time Management & Productivity - Best PracticesVit Horky
 
The six step guide to practical project management
The six step guide to practical project managementThe six step guide to practical project management
The six step guide to practical project managementMindGenius
 
Beginners Guide to TikTok for Search - Rachel Pearson - We are Tilt __ Bright...
Beginners Guide to TikTok for Search - Rachel Pearson - We are Tilt __ Bright...Beginners Guide to TikTok for Search - Rachel Pearson - We are Tilt __ Bright...
Beginners Guide to TikTok for Search - Rachel Pearson - We are Tilt __ Bright...RachelPearson36
 
Unlocking the Power of ChatGPT and AI in Testing - A Real-World Look, present...
Unlocking the Power of ChatGPT and AI in Testing - A Real-World Look, present...Unlocking the Power of ChatGPT and AI in Testing - A Real-World Look, present...
Unlocking the Power of ChatGPT and AI in Testing - A Real-World Look, present...Applitools
 
12 Ways to Increase Your Influence at Work
12 Ways to Increase Your Influence at Work12 Ways to Increase Your Influence at Work
12 Ways to Increase Your Influence at WorkGetSmarter
 
Ride the Storm: Navigating Through Unstable Periods / Katerina Rudko (Belka G...
Ride the Storm: Navigating Through Unstable Periods / Katerina Rudko (Belka G...Ride the Storm: Navigating Through Unstable Periods / Katerina Rudko (Belka G...
Ride the Storm: Navigating Through Unstable Periods / Katerina Rudko (Belka G...DevGAMM Conference
 
Barbie - Brand Strategy Presentation
Barbie - Brand Strategy PresentationBarbie - Brand Strategy Presentation
Barbie - Brand Strategy PresentationErica Santiago
 
Good Stuff Happens in 1:1 Meetings: Why you need them and how to do them well
Good Stuff Happens in 1:1 Meetings: Why you need them and how to do them wellGood Stuff Happens in 1:1 Meetings: Why you need them and how to do them well
Good Stuff Happens in 1:1 Meetings: Why you need them and how to do them wellSaba Software
 
Introduction to C Programming Language
Introduction to C Programming LanguageIntroduction to C Programming Language
Introduction to C Programming LanguageSimplilearn
 

Empfohlen (20)

How to Prepare For a Successful Job Search for 2024
How to Prepare For a Successful Job Search for 2024How to Prepare For a Successful Job Search for 2024
How to Prepare For a Successful Job Search for 2024
 
Social Media Marketing Trends 2024 // The Global Indie Insights
Social Media Marketing Trends 2024 // The Global Indie InsightsSocial Media Marketing Trends 2024 // The Global Indie Insights
Social Media Marketing Trends 2024 // The Global Indie Insights
 
Trends In Paid Search: Navigating The Digital Landscape In 2024
Trends In Paid Search: Navigating The Digital Landscape In 2024Trends In Paid Search: Navigating The Digital Landscape In 2024
Trends In Paid Search: Navigating The Digital Landscape In 2024
 
5 Public speaking tips from TED - Visualized summary
5 Public speaking tips from TED - Visualized summary5 Public speaking tips from TED - Visualized summary
5 Public speaking tips from TED - Visualized summary
 
ChatGPT and the Future of Work - Clark Boyd
ChatGPT and the Future of Work - Clark Boyd ChatGPT and the Future of Work - Clark Boyd
ChatGPT and the Future of Work - Clark Boyd
 
Getting into the tech field. what next
Getting into the tech field. what next Getting into the tech field. what next
Getting into the tech field. what next
 
Google's Just Not That Into You: Understanding Core Updates & Search Intent
Google's Just Not That Into You: Understanding Core Updates & Search IntentGoogle's Just Not That Into You: Understanding Core Updates & Search Intent
Google's Just Not That Into You: Understanding Core Updates & Search Intent
 
How to have difficult conversations
How to have difficult conversations How to have difficult conversations
How to have difficult conversations
 
Introduction to Data Science
Introduction to Data ScienceIntroduction to Data Science
Introduction to Data Science
 
Time Management & Productivity - Best Practices
Time Management & Productivity -  Best PracticesTime Management & Productivity -  Best Practices
Time Management & Productivity - Best Practices
 
The six step guide to practical project management
The six step guide to practical project managementThe six step guide to practical project management
The six step guide to practical project management
 
Beginners Guide to TikTok for Search - Rachel Pearson - We are Tilt __ Bright...
Beginners Guide to TikTok for Search - Rachel Pearson - We are Tilt __ Bright...Beginners Guide to TikTok for Search - Rachel Pearson - We are Tilt __ Bright...
Beginners Guide to TikTok for Search - Rachel Pearson - We are Tilt __ Bright...
 
Unlocking the Power of ChatGPT and AI in Testing - A Real-World Look, present...
Unlocking the Power of ChatGPT and AI in Testing - A Real-World Look, present...Unlocking the Power of ChatGPT and AI in Testing - A Real-World Look, present...
Unlocking the Power of ChatGPT and AI in Testing - A Real-World Look, present...
 
12 Ways to Increase Your Influence at Work
12 Ways to Increase Your Influence at Work12 Ways to Increase Your Influence at Work
12 Ways to Increase Your Influence at Work
 
ChatGPT webinar slides
ChatGPT webinar slidesChatGPT webinar slides
ChatGPT webinar slides
 
More than Just Lines on a Map: Best Practices for U.S Bike Routes
More than Just Lines on a Map: Best Practices for U.S Bike RoutesMore than Just Lines on a Map: Best Practices for U.S Bike Routes
More than Just Lines on a Map: Best Practices for U.S Bike Routes
 
Ride the Storm: Navigating Through Unstable Periods / Katerina Rudko (Belka G...
Ride the Storm: Navigating Through Unstable Periods / Katerina Rudko (Belka G...Ride the Storm: Navigating Through Unstable Periods / Katerina Rudko (Belka G...
Ride the Storm: Navigating Through Unstable Periods / Katerina Rudko (Belka G...
 
Barbie - Brand Strategy Presentation
Barbie - Brand Strategy PresentationBarbie - Brand Strategy Presentation
Barbie - Brand Strategy Presentation
 
Good Stuff Happens in 1:1 Meetings: Why you need them and how to do them well
Good Stuff Happens in 1:1 Meetings: Why you need them and how to do them wellGood Stuff Happens in 1:1 Meetings: Why you need them and how to do them well
Good Stuff Happens in 1:1 Meetings: Why you need them and how to do them well
 
Introduction to C Programming Language
Introduction to C Programming LanguageIntroduction to C Programming Language
Introduction to C Programming Language
 

500 AÑOS DE LA REFORMA EXPOSICION GRAFICA.pdf

  • 2. 3 4 Titulo: “500 AÑOS DE LA REFORMA”EXPOSICIÓN GRÁFICA Autor: Manuel Díaz ASOCIACIÓN DE MINISTROS EVANGÉLICOS DE LAS ISLAS CANARIAS – G.C. FACULTAD TEOLÓGICA CRISTIANA REFORMADA Fuentespina, 20, Esc. Izq. Bajo A/B 28031 – MADRID Email: ftcr_es ahoo.es Impreso en España Clasifíquese: Historia
  • 3. 5 INDICE PRÓLOGO..........………………………………… 7 INTRODUCCION……………………………….. 11 PARTE I. INTRODUCCIÓN GENERAL “500 AÑOS DE LA REFORMA” EXPOSICIÓN GRÁFICA I. LA REFORMA DE MARTÍN LUTERO.... 15 II. LA TEOLOGÍA DE LA REFORMA: LAS 5 SOLAS ...................................... III. ASCENDIENTES DE MARTÍN Y CATALINA LUTERO ............................... 25 IV. HIJOS DE MARTÍN Y CATALINA LUTERO ................................................. 37 V. LUGARES DONDE RESIDIÓ MARTÍN LUTERO.................................................. 51 VI. LA BIBLIA Y PRIMEROS ESCRITOS ABÁSICOSA DE MARTÍN LUTERO….......... 67 VII. SELLOS CONMEMORATIVOS DEL V CENTENARIO DE LA REFORMA..……… 73 VIII. MONEDAS CONMEMORATIVAS DEL V CENTENARIO DE LA REFORMA........ 83 6 PARTE II. INTRODUCCIÓN DE LA REFORMA EN ESPAÑA IX. CISNEROS PRECURSOR DE LA REFORMA (sin pretenderlo) .................. 93 X. LOS REFORMISTAS ESPAÑOLES TRADUCTORES DE LA BIBLIA ............ 103 XI. LAS BIBLIAS DE LA REFORMA ESPAÑOLA Y LA SEPTUAGINTA ........... 113 XII. PAISES QUE ALCANZÓ LA REFORMA .............................................................. 121 XIII. CANARIAS EN LA REFORMA ESPAÑOLA DEL SIGLO XVI................... XIV. LAS MUJERES Y LA REFORMA .... 131 PARTE III. CONFERENCIA LA REFORMA Y SU IMPACTO EN LA SOCIEDAD ............................................ 141 APÉNDICE. 18 Frases Explosivas y Honestas de Martín Lutero..................... BIBLIOGRAFÍA…………….……………….... 155 INFORMACIÓN AMEIC G.C. ................. 157 INFORMACIÓN FACULTAD…………...... 159
  • 4. 7 PRÓLOGO !" # # # # $%&" ' # # ( # ' ) ( )( * )+ , - " # ' # # # # # # " . # # # " # # ' # / # / 0 " # ' # # 0 ( # 1 + & # & # " + , # # , ' # / ( / 2 # " ! " " # # # # 13& ( 4* ' 5 678( 3 ' + # / # ' # * #+ 3 # # " $%& # # . ' # " + # ' # " # % ' " " ' 9 && ' 8 & 0 , ' : # " " # # , # ( # ) ( )+ , - # + ! # # 1 ( 3 # # + " " # # ' # # 0 + " # ( # # # # # 2 # 0 ' # ( ; . 3 # " # # " # + # ( # / # 0 # " # # 0 / # " # " ' # . # . (
  • 5. 9 0 0 0 # " 0 # # # ( # # ' # # 0. ' # ( # " 0 # 9 < . , 1 3 # # ( 3 0 # " " - ' / # ' # " # # ' " 2 ' ( 3 0 2 0 ' + # ' 0 # ' # ( ) 5 6= - 9 # . !" / > ? ' # ! # # , # , # # " ' ( " # + ' # " - " + # " ' + # ( 10 1 + 0 # # ' 0 # " ' / ) * " # # + ( * 0 # ( ) ( ) * " )()(
  • 6. 11 INTRODUCCION 5 67 * #+ 3 # @ ## " " A # 4 8 ' & . ( ) # # # % - # # # ' # " # ; " 1 " * ' & # + ' # # " !" 5 B / " # ; # * < < . ,( - # # 55 / " 6A(B 0 " # 1 / #+# C3 ' # C ' # 1 # 1 # 9 1 # !( # < ( 3 1 * )+ ," # 9 # ; 1 # " # # ' # # ( # # # " ! ; " . # % # ! 43 - 8: 1 # 3 3 ' # 1 , ; 4; 8 - # 12 49 # # 8: * : 3 & # ! 43 - 8: ' 43 , # 8( # 1 # 9 # " ' 0 1 # 1 # 9 1 # ( 3 . # , # ' # # " ' # # , # " " ' # " # " " 0 # " # ' ' " # / # # " # ' # " # # ' # (
  • 7. 13 PARTE I. INTRODUCCIÓN GENERAL “500 ANOS DE LA REFORMA” EXPOSICIÓN GRÁFICA 14
  • 8. 15 I. LA REFORMA DE MARTÍN LUTERO 16 Martín Lutero * #+ 3 # 0 6 66 6DEB ' 6E 6 D=" =5 ( - + ( 0 / # 0 ( 9 / # " # ' " ' # # # . ( 5 67 - # # # # * #+ 3 # ' # ' # # ' # ( * 0 0 # " + # # ( ) 3 # " # 3 # ' # # # 1 # . # !" ' " " 0 0 3 # # + ' ) 0 !: 3 # + & ( F + !: C # * #+ 3 # # C: 3 # ) !( 3 3 # # 0 ) '
  • 9. 17 # # ' # 0 ' # ( 18 Lutero clavando las 95 Tesis El Cuestionamiento al poder y eficacia de las indulgencias" 3 # 4 #+ > # $ " % $ 8" 3 A # " # 3 # & " # # ( # " # & ; # 4 C& # C8 @ ## 4 # . # 8 B6 # 6 67( 0 # + ( 3 # # A # # # # " # ! # ( 1 + # # " . # 0 + 3 # ( , * #+ 3 # , * " # G # # # # ( 3 A # ( ; # ' # " # # " , + + # # # 0 # + (
  • 10. 19 3 # # ) ( 3 # ' G # # ( 20 Las 95 tesis ? * #+ 3 # B6 H # 6 67 A # # # @ ## ( # + > C- ' ," # @ ## # / ( -( * #+ 3 # " * # # ' # ' - H # 2 # ( - # , " # # ' # # # " 0 " # " # C" + # ( & # # . + # ' # # # " # # 2 # ( Protesta: I " * #+ 3 # " # " H * / @ ## " 2 # # # # " " 0 # +( 0 " " 0 # # # " 0 ' . ' # " # # " 0 " " 0 '" 2 " 0 , ' , + # " # 0 / " # 0 ' # # ( - # ((( # 0 " 1 # "
  • 11. 21 ((( # / ) ' & ( - ' ' # # " 2 # # 0 " # # # # " ) # , " , 0 ( # A " # # 4 # 8 & 1 # ( # # , A # # . " # # # " # # ( 3 # / # " # > < # " ' ( 6 67" 0 + # # " 3 , " J ' G " ( # # + B " ' ( 5 67" # # - # # # " G # # # G + 0 # # # + A # * #+ 3 # ( 22
  • 12. 23 LA ROSA DE LUTERO # + " * #+ 3 # # # , 1 " # # / ) # 46 B 8( 3 # * #+ 3 # # # # ' # ' , ' # # + ( 3 # # # # # # 3 , / # " + > / / " # # # # + # ' 0 # # # ' # # # ' , . , # + 4' , 8 ((( # " $ & ! K # + L!( # # 3 # 3 , " # E / 6 B " # " @ H 3 # 3 # ( 6 # 6 B " # 3 # * 0# 0 + + < 9 / " # # 3 # " 0 + ( 3 # 24 # + ' " # , # ' # (
  • 13. 25 26 3 # # 6 ( “Martinus Luder ex Mansfeld” . + , , / (
  • 14. 27 II. LA TEOLOGÍA DE LA REFORMA: LAS 5 SOLAS Las Cinco solas / # #+ # - # # # ' # # ( 3 # ! # !( 3 # " # + 4 # , # > / # / # 1 # " # ' # # ) " ' 28 # # 8 ' # # > 68 " : 58 !& : B8 ' : D8 ( $ : 8 # ' ( “SOLA SCRIPTURA” ¿Qué significa? # ! # 4 G 8 # # " # # # ' # ( 3 # # # ) ( ; / " " # ' , # / # # # " # ) ' # # ' # (
  • 15. 29 ¿Porque surge? # ! # 1 # # " # ' # # " # + # # # ' # ( 1 # # #+ # + # / # # ' " # " # # ' # + # / # - ) ( ¿Que no significa “Sola Scriptura”? 6( # ! # # # ! 2 # # ' # ( # . # # # # # 4 # ' + 8" # # # + ( 5( # ! # # G " # ( 0 0 0 # # - ) 0 # # ' # ( 3 # # / # # # 4? 6 >5 8( 30 “SOLA GRATIA” ¿Qué significa? # ! ) " # # ( ) 0 , " # ) ( ¿Porque surge? # 0 + " # < 2 " # # . 0 # ) " . # ) # 0 # ( 3 0 # # # ' 1 # ' 0 / # # ) " #
  • 16. 31 ) ' 0 + # " . 0 ) " 1 # ( ¿Que no significa “Sola Gratia”? 6( # ! ) ( ) + ' ) " 0 ( J ; # # 0 . ' # , # # ' 1 # < 2 ' 4* 6>6 : * =>65: ? 0 B>6A: 6 < B>5B: 6 < >6B" # (8( 5( # ! # # ( # # . # # " # : # ) 0 / 0 0 ' , # " # + # ( 32 “SOLA FIDE” ¿Qué significa? 9 ! / # # ) 1 # < 2 " , # ( 3 # # / # 4? 5>D: 6>67: # B>668" ' 1 # 0 / # # ) 4 B>5E: >6: # 5>6=8( ¿Porque surge? 0 ' # + * # 3 # # / # ( ; #, / ' 0 , # ( M # + ( ) # " + 4 # , ' . # 1 # ' # 8 # # 4 # # 8" ' " ' # # " ' + ' 4 , 8 # ( ¿Que no significa “Sola Fide”? 6( 9 ! # + / # #
  • 17. 33 ) ( # 0 / # " " # " 1 # ( 5( 9 ! # # 1 # < 2 " ' # # ( +, # " # 4 # 8 0 ' # # ' # ) ( “SOLUS CHRISTUS” ¿Qué significa? 10 # ! 1 # 2 # ) ' 0 46 ; # 5> 8" ' . 0 ' ( 1 # 2 ) 4< 6D>=8: . 0 ' 0 # ) ( J # " & # # " # , 0 : 34 " # ' < # # , ' # ( # 1 # # " ' # ( ¿Porque surge? 3 # # # # + 1 # + ( 1 # # , ' " # . # ( # # # # ' # # + + 4# # # " # ' " ' # 8( 3 # , 0 ' # ) ' 0 " ' 0 ' 0 # ' # > 1 # < 2 ( 9 F 0 ' " 0 ' " 0 ' , ( ¿Que no significa “Solus Christus”? 6( 10 # ! # " # " # + # # ( ; # " # # # 4 # ' # 8" # ' # " '
  • 18. 35 ) # " / # # ' # ' # # ( - ( “SOLI DEO GLORIA” ¿Qué significa? ) ! ) # ' , 4 6=>578( # 0 + " # " # # " + # # ) ( 3 # # # F " 0 0 " ' 4 66>B=8" # # ) # ' # # # ( 1 # # ) 46 1 # 6 >B68( 36 ¿Porque surge? 0 + # # # " # " + ( . 0 + # # # " ' # # # " " ( 1 # # # # # # " #+ ) 4 . 8 # ' # # ( ¿Que no significa “Soli Deo Gloria? 6( ) ! 0 / ) # ( * # ) " G # , # / ) ( # - 4 # ) 8" # # # + # / 1 # ' 0 # # . # # 4 6=: 9 5>5 N5A: 1 D>7N6E" # (8(
  • 19. 37 * #+ 3 # / # #+ ' ( 3 # " # # # " # + O P ' O P , ( 3 < # 0 0 ) " / # # 3 ' ) " / # # 1 # " 1 # ( 3 # > C1 #+ / # " # # . C( ) > C # #+ # " 0 # # C( # > C # #+ " # " # ' " # ' ) : ' . ) # 0 C( 38 G # $%& 3 # # # O/ # P" ' O P P 4 8 3 # " P( / # " - " O # # 1 # " # # ' P 4 5B 5 E8 # # # # # + # < 2 # 0 ' ) ' # ) ' 0 " < # 0 ! 45 ; # 5> 8(
  • 20. 39 III. ASCENDIENTES DE MARTÍN Y CATALINA LUTERO 40
  • 21. 41 42 * Hans Luther, 3 # " *Q0 4; 8 " 0 / ( ) / # # / " ' 4# + # 8 * #0 3 46D= N6 B68( ? 0 # # ' # / " " ' " ( ? # + , ( ; / , ' # # " # + # " 0 # 0 # # " / ' ( " + # # ( " 0 # + ( % # # " + ' ' / * ( 3 # # . # + " + (
  • 22. 43 44 * MargaretheLindemann, 3 # 46D= N6 B68 + 0 ' 0 " # " # ' # ( * #0 0 / " ' # # , ( # + ( . * # , # # 0 , ( 4 0 # 8(
  • 23. 45 46 Martín Lutero. ? / ? ' * #0 3 " * #+ 3 # 0 6 66 6DEB 4 / 8 ' 6E 6 D=" =5 ( ? 3 0 / 0 ( 1 # " / * #+ > # # * ( # # * ' 0, ( 6 6" 67 " M # # 0 ' # + # ' # 2 # 0 # 0 ( 6 # # " # / # ' # # ( 3 # / " " ' " + " # ( + " # ( 6 E @ ## " . / ( + ' # ' , # #+ ( 6 A # + ' #( 6 6 / # # # # ( 3 (
  • 24. 47 6 65 # ' # # + + M @ ## 0 # # ( 3 # * #+ 3 # # # ( & 0 # $ 4R # S8" # G ' & # (* #+ 3 # + ' # * + @ ## ( B6 # 6 67 # 2 # ; # @ ## A # # #+ # # < && ' 3 $> # + - ( # 3 $ 46 / 6 5 8 # G ) # , ' 6 56 G # " * " ( " # 1 % ) # @ ( " # 9 ' # 4@ # 8" # J ; # # ( 1 # / # 57 / 6 5 1 # G " # / " # ( 3 # # # 0 / ' # 0 / @ ## > < 0 46 5=N6 7 8" #0 46 57N6 5E8" 48 * 46 5AN6 D58" * # 46 B6N6 = 8" - 46 BBN6 AB8 ' * # 46 BDN6 7 8( * #+ 3 # 6E 6 D= " ( 9 # & - @ ## ( 3 " ' # # # . ( * #+ 3 # #+ - # # # " # 0 # # ( # " # ' # ' / # 0 ' " # # # # ' # (
  • 25. 49 50 Katharina de Bora 3 4 / 8 6DAA( , ( 6 D" # + " ' ' # # G 0 " ? ( 6 A" # # * #0 J 0 " #+ ( + 2 / , # / " # ( 9 # # 0 # 6 6 " 6= " # # ' # ( # " ' #+ ( 3 # 3 # T #0 ' # / # " + - 6 5B( 6B / 6 5 * #+ 3 # ( # # = 0 / ( 5 6 5" # + B (
  • 26. 51 IV. LOS HIJOS DE MARTÍN Y CATALINA LUTERO 52 MARTÍN LUTERO EN FAMILIA 57 / 6 5 * #+ 3 # / T #0 G " # . 45A 6DAA3 " / N 5 6 5" ; " / 8( ) . + # / # # # # @ ## " ! " " T #0 # # # # 0 ( . # ' # + # " # " 0 # " # " ' # # ( T #0 ' * #+ # 0 / > * Johannes 4? 8 46 5=N6 7 8" * Elizabeth 46 57N6 5E8 * Magdalena 46 5AN6 D58" * Martín 46 B6N6 = 8" * Paul 46 BBN6 AB8 ' * Margarete 46 BDN6 7 8 " 3 # # 0 . ' 9 " 1 # (
  • 27. 53 Catalina con su hijo de Juan Lutero (Junio 1526 WittembergAOctubre 1575 Königsberg), Cranach,1547. 54 *Johannes 4? 8 46 5=N6 7 8" ' 0 * # 3 # ' T #0 ( 3 # + > R1 # ' 0 # / U U" < # ( 1 0 " # ( 1 # " # " # " # ' # ( ) " # ' # (S ; + # 6 D=( # + ' ( ) . " ? / " # # V @ ' # # ' + # " TQ " # / # . # #0 T #, " 0 / # ' # T T #, ( 9 6 7 y # # # " TQ (
  • 28. 55 Elisabet Lutero (Diciembre 1527A agosto 1528, Wittenberg) 56 * Elizabeth 46 57N6 5E8 0 / # # B # 6 5E" 0 " @ ## ' # & @ ## ( 3 # > C + 0 / *( 3 #0 " #0!( 3 # 0 , # > J 0 ' # ( ; 0 ' # / ( # # : 0 # ' 0 # (
  • 29. 57 Magdalena Lutero (Mayo 1529A1542 Wittenberg). Pintura de Lucas Cranach el Viejo( 58 * Magdalena 46 5AN6 D58" # 0 / ' 0 / * # 3 # ' " 1 # G ( * # # ( # # # " ' ( + # # 0 ' , # ' 0 / ( * # 6 D5( ' 0 + # # # 0 ( # " , 5 # 6 D5( # ' 3 # ' 1 # ( M # # # . ( 1 T # " # " , # # " 3 # # " # " ' ( 3 # . # # 3 # ' > 1 0 / 0 , " / " ' 0 ( - # # # " ) " # . # # # ( ) . # / 0 / " # # " # * " 0 / " # + # # # + " # ( WM # # . # # # - X!3 > +" - " ) (!
  • 30. 59 Martín Lutero" 0 / 46 B6 @ ## N6 = @ 0 8( 60 * Martín 46 B6N6 = 8" @ ## " A 6 B6" + # ( # # ( ; # , #0 ' * " 0 / " * # 3 # > C* 0 / 4 8 ' # C" ' C ' K L( * #+ 6 D= # + 6 ( 6( 5 " * # , # # + # @ ## " / # # ( 6 = * # ? " 0 / @ ## ;0 ? ( # # 0 / ' " 0 # # # * # " D , 6 = BD ( 9 # 0 # / @ ## (
  • 31. 61 Pablo Lutero. Médico (Enero 1533 WittebergAMarzo 1583 Leipzit) Grabado de Mentzel. 62 * Paul 46 BBN6 AB8( 9 # 0 / - # + # " " / # + ( # @ V" 0 / # # ' / % # @ V ' G @ " 0 / ( - # ' #+ ( # " / * 0#0 # M @ ## ( 5A / 6 7 # ( # E 6 E M < ( 9 . < 0 9 0 &&( ) @ 0 # # ' # # G < + &&" ? # # B 6 76( # " # . # # / ) " # # 3 , ' + 6 A5 . # ( ; . # + ' # " # + ) " , " " , " ' - . " / ( * E , 6 AB 3 , " # + 3 # # < # " # + 67 A(
  • 32. 63 Margarita Lutero (diciembre de 1534 Wittenberg, 1570 Morag, Prusia). Pintura de Lucas Cranach el Viejo. 64 * Margarete 46 BDN6 7 8 0 / * # 3 # ' 1 # G ( 3 " # 6E 6 D=( # + 65 ( # 6 * # 3 # ' T 0 " ' # " / / # " * 0 ( , # 0 / ' 0 / " # ( ) . 6 , # " B , 6 7 " , 0 / " B= ( # # 0 / " # " # * 0 "- ( 2 / 3 # # 0 # # (
  • 33. 65 V. LUGARES DONDE RESIDIÓ MARTÍN LUTERO 66 ) . ' , * " # . ' @ ## " 3 # (; # #. # # # 0 MJ 1H 6AA= ( Casa donde nacio Lutero en Eislebend * * #+ 3 # 6 6DEB" " / " # # 0 ' # 5 ( 0 # # " # ' 4 # " # : # , # 0 # ' 0 # $&$8(
  • 34. 67 La Casa de Lutero, donde vivió entre los 14 y 17 años mientras asistía a una escuela privada en Eisenach. * ? 3 # " " # * " # / # ( 1 # " ' la familia pudo librarse de las penurias económicas. ? 3 # 0 / 0 ( 1 # " / * #+ # ' . # * 6DA7 ' 0 # ( # " 0 # # ' Turingia" # # # 0 ( 68 Monasterio Augustino de Erfurt donde ingresó Lutero * 67 / 6 6" 67 " M #( " 9 # ) 0 " " # , " # 9 # 9 + (
  • 35. 69 5A # # 0 " ( # " 6 " # + ( - # # # # . # 6 ( M ' ' . # # ( # , " # > R/. $ . 0 /, & 1 2 0S( " # H # # 6 ( 3 # 3 # " ' " ' # / ( + 0 , B( 0 ( # # 3 # ( + # 0 G # # , # / ' # ( 9 #+ " # # # ' 5D " 6 7" # #( , # # + #( # # ( 6 A 3 # # #+# 3 "" 3 - " " + 0 # . + 2 # (9 # / ; + G+ M @ ## ( - # 0 # 6 6 ( # # 0 , 0 # 0 . ## ( 70 El Augusteum, la residencia de Lutero en Wittenberg, al fondo la Iglesia de todos los santos. * 6 6 # # # # @ ## ( 9 " ' " # @ ## " # # + 6E # 6 65" G C3 C @ ## ( 3 # # # G+ M 4 ' 0 ' # 8( ) # # 46 6DY6 8" + # 46 6 Y6=8" + # # 46 6=Y678 ' + # ? 46 67Y6E8(
  • 36. 71 - # # " + # " 0 + ' " # ' # # @ ## ( ) # # . # ' 0 , ' # # , # ( " * #+ 3 # + ' # * + ( - 0 # # " # . C ; # C( # # # 0 # # ( ? + # # # # 1 # > 0 + , / # ) " ' # 4 ( 6"678> 4 2 % % 5 4 # 3 # 0 + # # . # J 4J V 8 ' . 1 # # 4 G # 8( 6 6D" 3 # @ ## ( 9 # # / # # # ( 3 # # # 72 " # " " # # " + # ' # ( + # # # " + 0 # ( Puerta de Iglesia de Todos los Santos en Wittenberg, donde Lutero clavó su Noventa y cinco tesis el 31 de octubre de 1517, que provocó la Reforma.
  • 37. 73 3 # # # # # 6 7" ' # G 4 0# G 8" " # + , ' ( 3 # # # 6 6= ' 6 67( - / '" 2 # " B6 # 6 67" , + " A " # # # " # # # @ ## ( # 4 # 8 # # # # > 68 # " 3 # + # " " ' : 58 ' # " 3 # ( B8 # # " # # # # . # 1 # ' # ( 3 # . # 1 # ' # # # ' # # ( 3 A # * #+ 3 # # # ' # ( 0 + # '" " # ( 74 Castillo de Wartburg en Eisenach( * - 3 $" . 0 3 # 4- "& 5 6 " - 7 4 ' 4" $ 1 - " - 5 $ " 4" 6 6E # + # * ,, # # ( F # 3 # + + # # - #+ " # " 3 # 0 / ' # . # ( - 3 $ 3 # B 6 56 # # " * " ( ' # ) # @ 6 56(
  • 38. 75 D ' 6 56" + 9 0 , 3 # # @ # 0" ; ( 9 / # # 3 # " # " ( # " 3 # # # > 0 C) < C ' C ' C( - 3 # / # C / C " ' / ( ; . 0 # " . ' # 0 " # # " 0 # . ((( Escritorio de Lutero en el castillo de Wartburg, en Eisenach. 76 * 3 # # @ # # " # # " , # G " # J ; # # ( 3 " # # * 0#0 ' # # " ' 6 55( # + C; # # # C # . " # . # # 0 " 3 # 0 # 0 , # ( # # # ; # # " ' # " 6 BD" # G " # ( # # ( ) # # " 3 # # ' # # # 2 ( 0 0 " + # / ( # / # 3 # ' # , & U # + $&$U ' # # (
  • 39. 77 Casa donde murió Lutero en Eislebend 78 *3 # , / * 0 ' 0 " # " # , # 1 0# * # # ( 5B 3 # / @ ## # 0 / " ' " " # ( ) + # # # " 67 ' . # ( 6E 6 D=" # 0 ( 0 # , > 4 $ 2 8 9: & % $ # 4 ' # # " + =5 ( 6A 9 . # . " 3 # 0 + 2 # " ' < # < 2 ( 5 9 " # " . # " / " # ( ) . # 3 # " < G 0 0 , 0 / ( 0 # , ' , # # 3 # (
  • 40. 79 Tumba de Lutero en la Iglesia del Castillo de Wittemberg * # # 55 ; # 4 1 # @ ## 8" / 2 # " 0 + 0 ( 80 Monumento a Martín Lutero en Erfurt. ** # * #+ 3 # F #( 3 # #+ - # # # " # 0 # # ( # " # ' # ' / # 0 ' ( - # G " " 3 # (
  • 41. 81 VI. LA BIBLIA Y PRIMEROS ESCRITOS BÁSICOS DE MARTÍN LUTERO Páginas originales auténticas de la BIBLIA DE LUTERO, Alemania, edición de 1534 82 LA BIBLIA DE MARTÍN LUTERO 3 G 3 # # G # # # # @ # 46 56Z6 558( * #+ 3 # # J ; # # 0 # # ( M 46 6A8 J ; # # " # # + 9 ) " ( - ' # " 3 # 0 + ' 0 # 0 ( [ + # # ( # # # ( 3 # 6 56" + " # # " # / ' # . # # . 0 0 ( # 0 # # $&$ -0 0 > ; 5 " $ $ < - - 5 : $ $ % $ $ "" 7 $ % 9 %1 $ " %7 2 $ ! . 7 " 7 $ $ "" 7 " % $ (
  • 42. 83 - " " 7 $ % = 6 3 - - $ - " & >( 3 G 3 # " # / " # " + " ' # # # 0 3 # " 1 1 #, 46 DN6 DE8" Q 46DA5N6 78 ' % #) # 0 46 =N6 DA8" ' ' , 0 # # / .# ' , # # ' # ( 3 # # G # 6 BD" . 65 # / ( - # # # 0 # 6 D # G ( # # + # # # # " 3 # + # #. . ( 3 # 3 # # + # # " . + 0 ' # # # " # 0 0 / # ' # # # + ( # # # G + ( 3 # " # # ' J ; # # " ' 84 # # # # # .# 0 ( J # # # # ; # # 6 5B" ' #+# > ?. 7" @ - " $ " : - $ A G 6 BD( 3 # * #+ 3 # G # # # # # # ' # # # ( 0 0 0 # " G 3 # " - ) " + 0 # ( # G # # G 0#" # # " # > M # , + > G ( 3 # 3 # # . # # ( ? ' , # > 68 F # # / ( # # ' " ' 2 # + # ( G # # # # # # ( 58 3 # # . # 0 # # # , 0 ( +" # , # 0 (
  • 43. 85 B8 ; . + # # # # # " ' + # # ( D8 3 # < 0 # 6DD # . " # " # # G 3 # ( 3 # # # # # # , ( 9 # " 3 # # , # ' # # G ( # 6 55" J ; # # " ' # 3 # # # 46 D=8" B G ( 3 # / " # , 0 # ( ) # # ; " >3 # ((( G , # M @ # ((( G # # # ( - # " # + " # # ((( ((( / #+ (((!( # ' . 3 # 0 # # # # ( 86 - 0 ' ' # # # / # !" 3 # ( + # # # # # ' ' # " # . # ' 0 , # / # ( 1 / 9 > 3 # 0 - ) !" # # # ' G " ' # " ' # , # # " 0 # # # ' #+ (
  • 44. 87 LOS PRIMEROS ESCRITOS –BÁSICOSA DE LUTERO ? # A # # @ ## 6 67" 3 # ' 0 + # 46 6BY6 6 8 ' 46 6 Y6 6=8( 3 # , + # # " # + # 6 6A( 3 # # ' ' ( # # # 0 / # " '" 1 # 45>6=8( 3 # # 6 67 ' 6 56" # @ " 3 # / , ' & 2 / # # ( - + # . 0+ " " " # ( 1. Entre las obras de Lutero que fueron condenadas en el edicto se destacan: # 6 6A( # # < 2 # # # # ' # 1 # ( # # , < # 2 # ' ( # # # # # 3 # ' 6 5 ( # # ! ' 88 # ( 0 ) ' / (
  • 45. 89 2. En el año de 1520 fueron preparadas otras tres grandes obras por Lutero. # # 6 5 ( # , # # ' # ( # # # # > / " + ' " ' ( # # , # # # + 1 # # , ( & # # ' # . # # # 4 " # # ' # & 8( . # # # : " ' #2 # ' # # ( # # " # #. ' + # ' # 0 ( + # / " ' 3 # # ' ( ) . 0 90 " ' # / / ' # ( , # ( ,
  • 46. 91 ) . 3 # #+ 43 # 8" # # ( 4 3 , 8" / @ ## ( # # # , 0 + # ( # 3 # # # # # ' # 1 # ( + # # # # # # 1 # ( 3 # # 1 # ' ) ( J # ( * ' # " # ( J / # 2 # ( 3 / # 1 # " ' ) 0 0 ( - # " # ( 0 0 # # # " # + ) ( J # ' ( 92 3 #
  • 47. 93 3 # # " # # # ' 4 #+ > # - "& " $ ( & & !& "& 8 #+# * #+ 3 # # B # ( 3 # # # # # ) " 0 + 2 # 6 5 " # / , = + D6 3 A # @ ## . # # - # # # ( 2 # 3 # " ? *0 #" # 4 8 ]^ V / ( 3 # # # ' # # ( + # . # # ' # # " " # # # / # 1 # " ' # / '( # " # # ) ( # # . ) # 46 / 6 5 8 3 $( 3 # 3 # 2 # ( 3 # ' # @ ## ( 94 3 # #
  • 48. 95 3 # 6 5 ' # # ( ) # 3 # # # @ 6 56" + " / 0 / ( " 3 # # # " # 1 # ( 96
  • 49. 97 VII. SELLOS CONMEMORATIVOS DEL V CENTENARIO DE LA REFORMA Sello y monedas conmemorativas del V CENTENARIO DE LA REFORMA Alemania 2017 98
  • 50. 99 100 SELLOS V CENTENARIO Alemania dedica un sello a la Biblia de Lutero( # # # * # 57 # 0 0 * #+ 3 # ( 3 # # # # " ( # # # # G # 3 # " " # / G " # 6 D6( 1 # 5"= ( H# + # . 0 % # # " # # 0 # # " > * África: 2 1 # : 3 : 2 G + : J : G : * América: G : _ Europa: 3 # : - : # : 1 % # 4 # 8( " . 0 + # # % # , # 3 - $ " # 1 9 #. 1 0 , (
  • 51. 101 República Centroafricana. Polonia # . # 102 ] ' 1 " # . # , Benín 3 ) > Namibia `
  • 52. 103 M , Guinea Bissau 3 # ( * #+ 3 # # Lituania 104 # Austria Benín # . 0 /
  • 53. 105 Sierra Leona , # # # ( Brasil # . # 3 # ' < > % ( 106 Alemania Austria
  • 54. 107 VIII. MONEDAS CONMEMORATIVAS DEL V CENTENARIO DE LA REFORMA 108 MONEDAS V CENTENARIO Alemania se ha volcado en la emisión de monedas oficiales: * Moneda de oro de 50 euros, con el motivo de la “Rosa de Lutero”: # , 0 # 2 9 ( 3 0 ( * Moneda de plata de 20 euros "500 años de la Reforma". * # # 3 # " # 3 1 0" # # A # ' > C + # '" 0 # : # # ( a[ ) ' bC 0 # # # ' # : + # ' # ( H# + 0 # # % # " # 0 # # " > * Europa: , : *África: 2 : 2 * : 2 : 2 1 (
  • 55. Monedas Ofic 109 ficiales Monedas Conmem 110 emorativas
  • 58. 115 116 MARTIN LUTHER, Biblia Nano Chip, 500 años de la Reforma, Moneda Chapada en Plata, 100 Francos, Cameroon 2017 # 0 10 - # # * # 3 # ' - # # # ( 3 # 0 ," # J 10 # # # # # G " # # ' # / # " / # 1 # # # ( ; # 6 , b
  • 59. 117 PARTE II. INTRODUCCIÓN DE LA REFORMA EN ESPAÑA 118
  • 60. 119 IX. CISNEROS PRECURSOR DE LA REFORMA (Sin pretenderlo) 120
  • 61. 121 122 Francisco Jiménez de Cisneros (Torrelaguna, 1436 – Roa, 1517) , " " , ; " " # 1 # " # # H 9 " ' 1 # 1 1 # ( ) ' # 1 > redacción de la Biblia Políglota Complutense y Universidad Cisneriana ? 4 M 1 # !8( 1) La Biblia Políglota Complutense + " 0 " " " / # # # ( - # # > * ? + # > " - 1 ' ] _ ? # > ) # ) " J # 9 # ' ? J2 , _ 3 # # > < % " ) 3 , ]2 ' # J / ( 3 G - + # # 6 6D ' 6 67 . G , # (
  • 62. 123 2) La “Universidad Complutense” 6DAA" # # $ ' ? " # # # " # 0 # ' ( ) # # # / # 4 0 M - + 8 ' # + # 2 # # ' ( 6 E . ( # 1 ' # / # # " 1 ( 124 La Biblia Políglota Complutense 3 G - + # 1 # + # 4 8 G # ( # # # 0 # # ' ' # # # . ( M $%&( & ' 9 < . , 1 ( + " 0 " " " / # # # > 3 # 6 volúmenes" " # # # # 1 # # Los volúmenes 1 al 4 # + # ; # # " # # # # > 0 # " % # # ' # # # ( - # # " # # 4 ; H V 8 ' # #+ # ( El volumen 5 # J ; # # " " " + # : '
  • 63. 125 # " #+ " % # ( El volumen 6 # 0 ' " # # ' " ' # 0 " # # # ( 6 56 , # " ' " = / # ' = # ( 126 La Universidad Complutense del Cardenal Cisneros 3 M 1 # 1 " G ; " >" # / %&" 6B 6DAA" + ' # 1 ? ( 1 , M ( - # # + 1 & " # / ' # ( 6 E # 1 & ( ' # 1 2 ' ' " 0 # # ( 3 " # 0 + # ' # 4 # " * " ) 0 ' ; + 8" , , # # " 0 # M - + : # + " # # + # ' # ' # # # # ( 1 M + , . > # ' # N0 " ' #+ N"
  • 64. 127 # G " + 6 5E 1 ; ( # # > 9 , : 1 # # - 9 # : < ' % . : < )+ ,: #+ 1 , : 9 : < 4) ( 8: < 3 , 1 : < c : # ( Sello conmemorativo del V centenario del fallecimiento del Cardenal Francisco Jiménez de Cisneros 128
  • 65. 129 X. LOS REFORMISTAS ESPAÑOLES DEL SIGLO XVI TRADUCTORES DE LA BIBLIA 130 Juan de Valdés 41 6 N J 6 D68 3 3 # !( - # # # ( 9 % . " # 0 4 + 8 ' 0 # 1 %" % . ( . ' # # # # - * # + " # ? ( # 0 # 9 % " # + " 0 ' # " #+ " ' 0 ( ? # " # " # ' # # G : ' # # " # # ( # . % " # 0 # # / # + # " ( 6 5E ## ( ) # # 4 6 5A" anticipándose en tres meses a los Catecismos de Lutero8" # & " # &# " # 1 # %&&( M
  • 66. 131 . # + J " # " 0 # # ( 0 # # # " # / " .# " # G ' # # ' # + # # # # # " + # ) + # # # 4 , " C C8 % . # + # - ' # # # " ' # R 1 # S" 0 , # # # # # > # 5 $ # " ! 46 5A8" # 5 $ 46 B=8" 46 DA8" ! # ! $ " # % 46 E8" 8 $ * - 46 =8" * $ ! 46 78" . - ! 46 D=8" 9 $ 46 D 8" # " 2 * # " 1 # : 3 + # * # + # ( ; # / # ' # # + " , ( 132
  • 67. 133 Francisco de Enzinas 4G 6 6 6E N # B 6 58 J G 6 6E # # - % $ ( " " 3 " % " 0 + # # G ' 9 ( #+ - 3 " # 9 # ; + - + ( 9 0 # ' # # # " , # G " # ' # # - + " 1 * # ( ) D / 6 BA # # 1 ; M 3 4 / # 3 % 8( 57 # 6 D6 # # M @ # ' + 0 ' 9 * 0# " ' , # % 9 # ( 9 # J ; # # " + " # " # # ( 9 " 5 6 DB( # # " 134 # / " 5B 6 DB" 1 % G ( 3 # ' # " ' ( J # # . ' / " # + ' # # # # # " # / # 0 " , " # " 0 + # # # G # ( ; / # . # ; # # " # 1 # ( # 3 - $ ( > , .% " $ - 1 ( " " $ " - " 7 $ ( $ 7 $ 46 E8" = $ $ B #8 46 D=8" " # " " 3 % " $ " 7 $ 7 !& 46 D 8( ." ! " 9 $ 46 D=8" = $ $ $ * 8 3 2 $ 7 $ 46 E8( 9 # # 1 " ' # / ' > ; # 3 46 8 ' - # 46 68( 3 9 ' 3 46 B8( + 3 1 # (
  • 68. 135 136 Juan Pérez de Pineda 4* # 41 8 6 N - + 49 8 6 =78 ? 6 5 # / ( < -. , 1 % ' # # # # # # ( ) / # " " # # # + " # 1 J ) # " / ' : # 6 D " # < ' 1 # # - ( 1 . # & " + '" # 9 " 6 = ( -. , - # % 9 " # " ' 6 = 4 # / 8" ' # 0 9 , ' < % . . ; + # #+ & " < # # " ( " ' # > C " " $ B & *& $ & (C 3 < 1 (
  • 69. 137 < -. , - 0 , 0 # " ' # 9 , J ; # # ( - # " #+# C " 1 $ " $ $ " " C 1 ' G , " ' # ( 3 0 / " # 9 * # 49 8( * - + , " 6( =7" / # G # ( - # # 1 ( 4 # # " 6 =8" # 0 46 78 4* . , - ' # 3 # 0 " 0 ' / # ( # # / " # " ' , + ' 0 !8 0 1 %" * + ? + " # - + G / " ' J ; # # 9 , ( H# ' > + # 1 # 46 = 8 & # # ' 1 # 9 && 46 78" G ; # ) # 46 = 8" G ) # 1 # 46 =8" G & ( - 1 # - " < % . ( 138
  • 70. 139 Casiodoro de Reina 4* # + (6 5 N 9 # 6 , 6 AD8 J 6 5 * # + " # " # # G / ," # # 9 6 =5" # G ' # # 9 #" > ! $ = = !" # " ( # M ( & # / & 1 # 4 8 6 7" # # # " / ( " " 0 9 #( - & " # ' # # N # " 0 & # " & & " 6 =5 # & & # # # * + ? ( 1 0 # # # # # 9 #" ? " 9 " G ' # ( 9 # " # ( 140 1 0 # 6 E " # ' 9 && " ' # 9 #" 0 + + 6 7B( # 0 # / # ( ; ' 7 " # 6 AB( - / # 0 " 0 # 6 , 6 AD( , # # G # " G " 6 =A # # / ( 6 7 " 5= / '" 6 7B" / G # 9 #" + ( # G H + # # " # # , ( " , # . ? # ! . 4 " 6 E58( 9 # ! 7 $ ( "& 49 V #" 6 778: # < ' * # 4 6 7B" 9 V #8 ' 1 # 46 E 8 ' . 8 $ ! " $ $ < - 46 E 8( ; . # # # # ' ' " 9 V #( # 0 ' # # 9 V # 6 7B(
  • 71. 141 142 Cipriano de Valera 49 4G / ,8 6 B5N 3 6= 58 J % % / ? " # # # " 6 B5" 9 " 0 ' # G / ,( # + M 4 + * # 8: # 0 " . 9 + " ' / * # & 1 " # 4 8( 6 7 0 ' / # # 1 " 1 ' # ; # " 6 =5 ' C& 3 - 0 C" # " ' ( ) 3 # # " 1 # " # 0 ' ^! * 1 M 1 ( " # " # # 0 / ( 56 6 =B M H * # # H (
  • 72. 143 1 ' H ( # - + G / # ( # , 0 # " # 6= =" 3 " & # ( * # + # G " " " J ; # # 9 " # / # < -. ," ' 0 + 0 + + < ? , # + ( 6 A7 # # " 7 $ 7 " " 1 " ' 3 G H ? 6= 5" 0 + # G 1 " G 1 # " c # ( ? + # / # # ( 3 # / * J ' # - + G / ( " % # # 1 " ' / ' +# ( # # # + # # # 0 ( 1 % # + # # " 144 / # " N% ' % ( # # / > 3 # # ' 43 " 6 EE8: ; # # G + 43 " 6 AD8: 1 # 43 " 6 A=8: / 43 " 6 AE8: / 43 " 6= 8( # " # " # " ' / . # (
  • 73. 145 XI. LAS BIBLIAS DE LA REFORMA ESPAÑOLA Y LA SEPTUAGINTA 3 # # # # & ( " # % 0 # # # # # # . # # # # $%& ( 3 + 0 & ' # # / # # # # # ' # H ( 9 # # ' # " # # # # # ( 3 + + # # # # # # # " / # # ( 3 # J ; # # , " ' # , # # + # / & # ( - " # # # 4 9 146 " # G 6 DB8" # 2 # # ( 6 = < -. , . " 0 0 % " J ; # # ( < -. , 4 8" # # # / ' " < ? ,( # 0 " # # " < " # # # J ; # # ( " 1 " 0 # # - ) ( 3 # 1 0 0 ( # + # ' .# / N% " 0 # # ( # 1 # 0 ' ( - " / # # # ( 3 , # # ' " # # ( 3 G H 1 46 =A8 Z # # G Z ' G 1 # 46= 58 1 % " ' # # # +
  • 74. 147 0 0 " ( 3 G ' G 1 # " G ' c # " # # ( # 0 " 1 ' 1 % # # # # # # ( BIBLIA DEL OSO Edición facsímil del original de Casiodoro de Reina, 1569. 148 LA BIBLIA DEL OSO 3 3 - $ " 1 " # # G # ' # # # 40 ' 8 + . " # # 0 .# 4 G " 6 5 8" ' # # # ( # 0 0 3' 6 5E # - " G # ]2 0 ' G # 1 # ( ; . # # # # # / G " < % . " 9 , " < -. , - # / + + 4 0 0 8 G 9 / # # ( # # # # > # " # ; # # " # . " ' J ; # # ( # +# # # " ' # 0 ' # ( " # ;0 " G " / 6 =A( # # G H 5(= / " # # (
  • 75. 149 9 3 - $ " ' # # + # , ( ? # # " / ' H (9 # G ( 0 # ' < ( BIBLIA DEL CANTARO Edición facsímil del original de Cipriano de Valera, 1602. 150 LA BIBLIA DEL CANTARO 1 % , 6 E5 G 4J ; # # 8 . # 1 " ' # G # ' Ámsterdam 4- M - + G / " R 1 3 d & S8 6= 5( 1 % # 0 , # G " " 0 , # ' 3 - $ 4 1 8( # / ' # # # " 0 # # + ( 3 3 - $ !5 3 - $ ( 3 - $ !5 # # # > 0 # # " # # 0 # ( 3 # # + 1 # B>=( - # . # # 1 # + # G + # # ( 1 + # # " +
  • 76. 151 ' G % # ( " # 1 # + G # 0 # ( LA BIBLIA GRIEGA SEPTUAGINTA (Versión de los LXX (70) Traducción griega, 280 a.C. – 100 d.C. 152 LA SEPTUAGINTA # G " G # # G # # # # ' 4ἡZετάφρασις τῶνἑβδοZήκοντα8" # 3$$" # # # 0 ' # ( # # 7 2 # # 75 # # # ( 3 ! $ . # 0 0 0 # # " # -# && 9 45EDN5D= ( 1(8" # " 75 / + # < . " # / # # # / + ( G # / + # # 0 ( # &&& (1( 4 ( 5E (1(8" ' ' 0 && (1( 4 ( 6 (1(8( & # # 9 5" - $ * " ' # # / # # # " # # ( 3 G # # # 55 / + 40 N 8" 2 , # # BA( & ' # (
  • 77. 153 # # > & # # ! 4 # + " # $%&"8 ' # # # ! 4 8( 3 G # # # # # , / + # # < " ' # # " 0 ' # ( 154
  • 78. 155 XII. PAISES QUE ALCANZÓ LA REFORMA 156 PAISES QUE ALCANZÓ LA REFORMA # # # # , # # # # . " - # # # # ( / # " # # 0 + + " # # 0 + # ( " # # # # . 4% " 3 " ? # " # (8( " 4 4 # 0 " # # # 6 ' # ( # # # # # # ' # " " 9 " # " 3 # " - + G / J # " ' # , " " & # " # M " ' + 1 " ' # ( # , " # # # 0 ( - # # " ' " / # # # # (
  • 79. 157 158 EXPANSIÓN DE LA REFORMA EN LOS DIVERSOS PAÍSES Alemania 3 3 # / # # @ ## " B6 H # 6 67( 3 # ' ] # # # ' # # + ( 9 # ( ) . 1 0 + # " + ( " , " # / & ( " $ $ " - 7 ! 3 ?2 3 # ( 3 # # ] ' 1 " 1 ( Holanda ) # 1 %" 1 0 , " ' / , " # "
  • 80. 159 . 1 ( " 3 & # # & 46 EN6= B8( & # # # " # ' +# + # " # 1 ( España 3 + ' # " . # 0 # 160 . M 1 # ( " # # # # # # ' # " 0 ' # G ( $%&" + # ' / ' # ' # > < % . " < ' 9 " < 4) ( 8" 9 % " #+ 1 , ' 1 # # - 9 # ( < % . " # 1 " # # M ' # " , ( < % . 0 # " # 5 $ # " ! " # # 0 # " # 6D 6 5A 4 # # # # # " # 6 57N6 5E8" # # ! " 3 # ( ; # % . 6 D6" % ' + , # # # ( % " " # 3 / " # ' ) , " # G 0 + # 0 (
  • 81. 161 ) / " 0 # " 0 # # ( 1 # . > ) ( 1 # # - 9 # " ) ( < ' ) ( % " ' " # 0 # # ( # 0 # > R # # ' # 0 0 # ' # # ((( 0 , S( 3 # 1 # # - 9 # " # 1 # * 0 41 8 ' ' 1 1 %" # 2 ( ; . . R0 / S ' # H 1 # ; ( + . # # ' # # ( # " # 0 # # / ( 1 # ) 1 " & 1 # " 1 ; 4] 8" # &# ' # " , / ' # ] " % " - ' +# " , # # - 1 , " 162 - " ' ) / " 0 / * . - , " # ( * # + # 1 # " * # ' " + # / # 1 ' # # G . % ( 3 3 % " 1 , ( M ) ( #+ 1 , " # 1 %( ) % + # . # 1 # 0 # H ' 3 : # 2 # , . 0 " " ' % ( ; # ] , " ? " G # ' # 0 ( R # S # # # # # # ' # % ' # 6 7" ' ( 1 # # # # ' ( # 0 # " & " # " " 1 " % " # (
  • 82. 163 " & ' # 9 # % ' ( - # # * " ; ' # ( ; # + # # " # ( " " # / ( ; # # # # # # ( . ' # " & # " ' + , ( 1 , " + ( # # # # # + ( 3 . # 0 # 0 # ' ( 3 # ! 0 " # # # ' 0 # $&$" # # # 0 # # # # " + # 2 # ( # + " , # # 2 # ' # " ' # # " / , $&$" # # ( 164 ? ' # . # ' ' # # # " #2 # 3 # " ' # : W # # # , G - ) + " " ' # " 0 ' + 0 # 0 " # ' # # ' ) " # " # ' , # # ' X( " 0 # " ' # # (
  • 83. 165 XIII. CANARIAS EN LA REFORMA ESPAÑOLA DEL SIGLO XVI * 0 . 0 ' ? # & ' # # # ( - 0 # ' & " 0 , ) ( 3 # . # " ( M ? # / # - # # # 1 + 2# ' + ' # , # " ' ," # ' # # ' # . # " # ' + # ' # # " # # # + 0 # ( 3 + ; ' 0 + ( 3 ; & 1 , 6 " ' " ' / # # R # / S 1 ( # # 9 " 3 - $%&" . # , , , 6 = 1 ' 166 3 # ! 4 # , ," (> $ ! $ $ 9 - 6 * 8 $ CDEF CDGF CDGC CHIC" M(J( ()(" * " 6AA ( 3 & 1 # $%&!" . $ $ . 5 " B5" * N3 - " 6AE=8( 3 # # # ' # # # # # # # # $%&( # # # # 1 # $%&" # # # # / 0 " # (
  • 84. 167 ? + / > Fray Alonso Ruiz de Virués - " # 9 " ; - ' " # & # " # 0 " ' # " # # + 6 B # , % . " 1 " / ' ( Fray Alonso Baptista - # # # " # & , 4 ; 8 * # & 1 4 # " 8 0 / # ! & ( ? ' 1 " 1 % ' # 1 " # # " 0 # # ! 6 # 6 E" ' 55 / 6 =A !" ' 0 + # # : , 0 # # " # 0 ( ( I 0 # " % " 1 ' 9 + 4# . 168 # " ' 8 4 . 6= < " 0## >YY^^^( # # # ( #8 Diego Rodríguez de Ayala ) + , ; ' # 55 / 6 E7" # # " / ' # # " # , # # H ( + , ' < " / # ' # # # # ' # !( # # " # " # # ' # " # + # 0 + # 0 / !( 43 % " *( " $ $ % 1 " $ " ( =6DN=6 8 Jacobo Monteverde 9 # # # 6 57 # # # # & ' # # ( 9 # ( # # . $ $ . 5 " 4 # , ," 6AE=" ( 6BE8
  • 85. 169 0 # ( 43 % " *( " $ $ % 1 " $ " ( =6=N=678 Licenciado Sarmiento " # 3 ' # 3 - " # " 5 # # H ' ' # + ' , # ( 3 0 0 # 4W + # 0 # X8 0 + ' 0 ' ( !( 43 % " *( " $ $ % 1 " $ " ( =678 Sebastián de la Rosa M 0 # G # , ," 0 + # # # - 6 6 56" . +# # " 3 - ' J # " 0 + # ( # 0 # + " # - * ( # . 0 0 " / 0 # " " & " / # 0 # ' . " 170 # # 0 .# ( 43 % " *( " $ $ % 1 " $ " ( =5D8 Fray Juan de Aguirre y Vergara J # & 4 ; 8, 6 =B" ; # ; ' # 1 # - # 1 ,( 9 " # H # " . ( ? ' & # ' # ( 9 G & 6 AA ' 0 4E8 ( 4;0 " @(" M # # # > < ' % " ! 6 $ & " " " 1 & 1 " 6AA=8 Fray Fulano de Riberol, J # & 4 - 8" " ' # " 0 + 0 # ' # ( 4. "& % $ , ! 4 * 8" ! "" 7 3 " ( $%&& 4; # 6 7 N6= B8" ( B 7NB A> # # # 9 * " 3 - 6N&&&N6= B8
  • 86. 171 Miguel González 2 #+ * ; " # # # # H 1 + # " ) # ' # " * , ," 6 7 # # 1 !" # # ' # ( ( ( * ; " = $ 6 " 7 ! " ( G 0 " 3 3 " 6AE6" 667N66E: ( # , ," 3 & 1 # $%& 4M # + # 8!" . $ $ . " " J2 ( B5B 46AE=8" ( 6D5). Fray Luis de la Cruz ; . # " 9 ' 3 1 ," " 0 # " # # # # ' # # ( 3 # # # # # 6 E6N6 E 0 # 4 ( # , ," 3 & 1 # $%& 4M # + # 8!" . $ $ . " " J2 ( B5B 46AE=8" ( 6DA8( Pedro Bolinao ? # # ' 2 0 ' # # # # # 1 # - G " # # # ' # 172 & 1 6=5E( 49( 9 / + > %8" $ " " ( 1 " 1 " 5 B" B 8( Nicolás Durán # # # " / , ; & 1 # 6= =" . / B5 " H # " J ) ( Juan de Estrada + / 1 # 3 3 56 < # " ; & # * # 6= / 0 / # # # # # " 6 =7 # # # ( 4. != = 9J ! .! . " & " 3 ( 6 55" 1 # & 46= N6==78( 1 ) ( 9 # > * # # # # !" / # # , # # # # # , # # !( 43 % " *( " $ $ % 1 " $ " ( =6E8 , # . # # # / " 1 0 / !" 0 " " " # " # ( H# # # #
  • 87. 173 # + " # ( # # 9 " 3 - 1 $%&" . # , , , 6D 1 ' - # # # ! & 1 ( 174
  • 88. 175 XIV. LAS MUJERES Y LA REFORMA ) # # 0 # 0 " # / 0 ' ' / # # ( $%& # / " # . # " # / # # ' ' # # +# # ( 3 / # # # # 0 # " 0 / # ' - # # # " / # # # / # . # 0 # ( J 0 - # # # ( 176 3 3 # , " # # # # / " # # " # # ' ' ( 3 / + # # # $%&( # # # # " + " " # " # # , # ( M 2 / # - # # # " # # " # ' + " &# " 9 " & # ( _ * ) # . 46DA N6 =68 / # + # # # ( # # # # # # " # + ( " # # # # # + / ( 1 # # ' # " 0 0 " + # / # 0 " G # # ( 1 + 1 ' 9 : # " # + # ( _ e * # ( J # 6DA6N6DA ' 6 BD( / 1 #
  • 89. 177 * + * # 9 " / ( , # # # # # " # # #+ 3 # # ( ? ' # 6 5A( 0 , # # / # # & # ' !( _ 1 # % G ( J 5A 6DAA" / # 1 # * #0 , # , " ' # ( 6 5B" # + 5D # / # # / ( * #+ 3 # ( 3 # # / # # # # ' / # 0 ( ) / ' / 0 + / ' # # ' 3 # ( _ #0 1 46 N6 B 8( - # # 3 # ' * 0# " / # # ( 0 " 0 / 2 !" # / + 0 # ' # # ' ^ T V ( _ #0 % G 46DE N6 8( 6 67 , #+ # # # < 0 & + 178 # ( #0 0 ' # / + ( , ' ( & ' # # # ) ( _ #0 G ^ V 46 6 N6 E8( # # # # . 0 # # # 1 ( # # ' # . # ( _ 1 #0 ] 46DA7N6 =58( 9 / - # # # 2 ( - / # ( ' ' 0 ( ) . # 0 / ' ' # # ( + + > " # + , " 0 # ' " ' # ( ? # ' # + 0 " ' 0 0 ) !( _ * # J 46 N6 758( & # # # 1 ( ; / . * # - J # 3 # ( ) # " 9 # ' ( " # ' J ' # # ( ' " # + # # " 0 # 0 , # # 0 (
  • 90. 179 _ < # 46 5EN6 758( ? / ' # * # J " ' / # J ; # # 3 f J " + # ' 1 " ' # +# ' # # # # # # ( # # # # ( 9 ( ) # # # # # # # ( - " # ' " # # + + ' # ) / # ( _ # 9 46 6 N6 7 8( 1 # # # . # ' # # # &# ( ; ' 1 # " # 0 / # # # ' # ( 9 ( / ' # " ' ( M 2 / # - # # # " # # " ' # ( _ # 3 % " #+ 1 , 1 %" 180 # 0 / !( 0 # + / # 0 " # / * 9 " 0 + , / " 5D # # " # 1 ( _ H# / " * + 1 , " 0 + ' 3 # ( ) . # # # , # # ' # , # # # ' " # # # ' 0 % # < # ( 9 # ' M + / + # ' # + ( 9 # & ' # # 6 BD( _ ; . # # ' ( + # # 0 ' / ( % # # # 1 ' G . " * ' 1 # ' , ( _ " # # " & * #+ , G # " # # * + , ' #
  • 91. 181 0 / " ; ' 3 + " 3 J2 ," / . ' * + 1 ( 3 * + G 0 ," $%&" # . # G " # # # # R0 /+ # , # S( 0 # " # " # + # / # 0 & ( _ # # - ' # & ( # 2 # # + + ' # 0 # 0 # & 0 # ( # # / 9 10 + 0 ' # # ' ( # # ' # # " # # # & " " + / # / # # ( _ - # # - ' / # * + % . " / + ' # * + G 0 " 0 + " + 182 0 ' #+ G " + ( 1 # # # # # ' # # # 3 # ' ( 1 " ? # # # # / ( * 0 # / + # : " # 0 # + " / # ' ( + 0 / # + " ' # # # " # , ' # + # ' ( 1 # # ( / # ' ' 0 0 - # # # " # # # " # . # ( / # ' # " 0 # # # # # ' " # # # + / ' + (
  • 92. 183 3 0 # - # # # # . # # ' / ( 3 # # # ' # / ( # # # M ' # ' + ) ( 3 / # # # # / & ' ( 184
  • 94. 187 LA REFORMA Y SU IMPACTO EN LA SOCIEDAD # # ' ( 3 # # # # ( 3 # # # # ' # 0 # 0 # ( J 2 # 0 # # # # # # , 0 ' ( 0 # # , # # " 0 # # # # 0 # 2 # ( 3 0 # # " ' # ( 3 # # ' # # # # + " # > # +# " # " # 4 ' .# 8( # # # # # $%&( 3 3 # 0 + # # " # . # # # 0 ( 188 W1 # # # # X + # N +# " " # ' $%&( Impacto socioApolítico # # # # > _ - división entre IglesiaAEstado" # 2 # # / & 0 + # # , # 4* 6AEB>6B8( " 0 & " ' ( _ 3 "libertad" # & .# +# # # # ' +# 4* + 6AE >= N=68( # # ' # # ( # " " # . # # +# # ( _ 3 0 # # contra la injusticia social # & ' . # ( ; +" # . - $ " 7 " # #
  • 95. 189 - C # ' 0 # ((( / # ((((C 43 # H & ( (>AB8( / " # # % # # + ( _ +# " # . # la democracia como un sistema de gobierno # # " ' ( # # , # + ' ( - # " # # ' # # # ( # ," # / # # " ' # " / # ' / ( H# # " el fomento del movimiento municipal # / # + ' # " # ' # ( # # # 4* + 6AE >BDNB=8( _ - # # " # # # # 0 / " # los derechos humanos( G # " # # + " # + 0 + > " # " " ' / # 4 190 9 8( ; / # 0 0 ( Impacto económico # ' F# ( # + / # 4 ' 8 , # #2 ' # # " ' " # # " # # ( 3 # # # .# ( ; / # .# ' # # 0 # .# ( _ 1 # # sistema económico ' # ( # # # # , +# # 9 " ' ' ' # +# $%&( - # # " # - " . # # # ( # # # " 3 # # # C 1 ' C 4* 6AEB>6D8( _ # C 1 ' C # # , # vida social y comercial" # +# # >
  • 96. 191 " ' # " . # ' , " # # + " # " # ' # 49 0 && ( (>6 8( _ # la fianza en el comercio 0 0 # / # " + + # # + ' + 4 ( 3 # H &&" CM ' 8( _ 9 # " nuevo sentido de vocación (berut) al trabajo" # # , # # # ' # 0 ' # 4 # 6AEB>6 8( ; # " , # / " ' 0 4* + 6AE >B=8( - .# # " # # ( ) 0+" * @ # C3 # C" > C((( # 0 # # #+ " # C 46AEE>DE8( 192 * @ " 3 # " ) ' # " # ' # : # " # / ' ' ) ' / ( ," # # , # # / " ( 1 " # / # ' # 0 / 4 8 ) ( ) @ " F# - # # # ' " # # . # ' 0 " # : ," # 0 0 " " # # " ' # ( Impacto cultural . # 3 # # # ' # # C # C" ' " # # leyeran "la Biblia"( - # # " ' # / 0 # ( ) 0+ # # (
  • 97. 193 _ alto índice de analfabetismo # " 4 # 6AEB>ENA8( ) 0 0 # G ' # # # 43 # # # # 8" # # # , ( _ 9 lengua alemana # . G " ' # . # + + # 4* + 6AE >B=: # 6AEB>E8( _ Democratizó la enseñanza ' " # # ( 0 # # " # # - # # # 2 ' ( - # # " # # ' # # ' " # I " ? " - # " # # ( $ - % $ $ " " 7 % 6 - 6 $ $ 8 6 " " " " $ " " " 7 " # - % $ $ " " 7 :- " 6 " 6 & -8 $ Los padres de familia" 2 # " 194 0 / ( - , 4 # # # , " # # . " # ' + 8( I # # # # # 0 / " 3 # # ( 6 5D # # / ( 3 # , 0 # # # , # > 6( 3 # ' # # 0 # # ) ' # 5( # G # # B( 3 # D( 3 # ' # 0 3 " 2 # + 3 # " + # ) " # + ' # ) (
  • 98. 195 3 la educación para las mujeres" " ' # # ' 0 / ( _ liberación ' , # # de las artes y ciencias 0 0 , # " ' , +" 0 4 # 6AEB>A8( # 0 0 2 # ' ( ) + , # # " & ' # / > * c : 3 % : # ( 4H 6AEB> 5B8( Impacto sobre la familia 2 # # " # " # > _ 1 + / " # # responsabilidad en la educación 0 / # # ( - " 4 # 6AEB>ENA8( _ , relaciones hombreAmujer( [ # 0 / + " ' 196 # + ' 4 # * + 6AE >B78( 1 " , # / > 0 , # ' # # # # liberación de las mujeres( 3 , #0 0 > 3 3 # 0 / # 0 0 0 ) ' 1 # ( 1 # 3 # # # 0 + / # " ' + , # ' ) 0 !( 4;9" ( 67D8 W[ 0 ' 3 X W[ . X g g ) 0 ? g # g # + # g " ; " ; . g ' $ g - g g # " g 0+ # ; # ' 0+ + H # " # " +
  • 99. 197 # 3 ( ? + # ' # 0 " 3 ( ) # # , $%& 0 # # G " 0 # 0 # ' # 0 ' # . # 0 + ' " # - ) ( 3 " # " #. " # # # ' 0 0 ( , " # " # + " +# # ' ' 0 0 ( 3 # 3 - # # # ' # 0 # # ( # # " # ' # ( ) # # # # # ' ( % 0 .> 1) Educación. 1 - # # # $%&" * #+ 3 # # # ' G " ' # 0 # , # # ( - + 198 # ' # ( +" $%&&& & # ' ? # , , ' 7 h " # - # 6 h( 2) Ciencia. 3 + " # G " , # # " # , ' # " . " ' # # # ( J # # , #+ # ( - + & # , #+ ' 0 / ' # / # 0 ( 3) Ética en el trabajo. * # + # # / # ) N + N ' # # # # " # # # # / > 0 0 " ' # / ? # . 4 . 5>6 8: # / ' # / ' .# # . 0 ) ( * @ > # / " 0 ' , ( 4) Capitalismo. - & 1 # , # ' , 0 ' , 4 # # 8( # # # " # " #
  • 100. 199 + 46 ; # =>6 8 ' 0 0 # ' # : 0+ # < ." * . " ) < " # # ( J # " ' 0 ' , + ( 5) Democracia. # # # # # ' " ' # " / # ' / ( ) # , " # ( - # " + ' 2 0 + + # # " " ' # , ' # ( 6) Separación de iglesiaAestado. * # # # # # " & 1 # # # 0 # 0 # ( +" ? # # # # " # ' # M # ( " 0 # 0 ' 9 9 / ( 7) Imperio de la ley. - # # # ' N " G Z # + + # + + # # 4 & 8" 0 ' ' # # G ( - # " 200 # & 1 # # " 0 + # ' 4 / " 8( CONCLUSION - 9 / 3 C # * #+ 3 # " 0 " & " C( 0 0 C # # #. # " / # ' # # 1 # C( 3 0 # # ) + + 0 # # & " ' 0 # # ( # 0 ' + 0 (
  • 101. 201 BIBLIOGRAFÍA _ )+ , - " *(" " " " # 1 " ; " 5 67( _ 3 ," ;(" 4 (8 @ - " + " " 6A778( _ 3 ," ;(" 3 3 # > # ' # # !" 1 " 9(<( 4 (8" - 1 " " & # # # ? # ? # ' #+ # " 3 , " 5 67" ( N AB( _ + N% " (" , 8 " 3 - " $ . ! , $ $ CKGL _ #" <(9(" # # # ' # !" & 1 % 33H" ( ' 10 # " ( 4 (8( = $ " $ "" $ ( ; " * > 6AA ( _ T " ;(" , 8 " % " " " ; ## " * " 5 67( _ 3 , " (" @ + % $ $ $ # " # - " * " 5 67( _ 3 , " (" G * #+ # 46DEBN 6 D=8" # # ( " 5 A( _ 3 " *(T( " & $ " 3 # # 1 # " " 6AED( 3 % " *( " $ $ % 1 " $ " # " ( _ 3 # " *(" , # 202 # ! 3M;? " *( " 8 " ( ( ; " * > 6 5 45 E8( _ 3 # " *(" - " " ( ( < . <( H # " - * > 6 5D 45 A8( _ *i1 " ;(" " # # " 5 E _ J " *( (" ;0 #- # # # #0 # # "!< 9& " B _ * , - ' " *(" = $ & $ ) ( % &( 1 &1" * > 6EE5 46AA58: % &&( 1 &1" * > 6EE5 46AA58( _ * # 1 " &( 1(" - # # # " # ' # ( 3 - L< % 3 - 5 " $ ' 8 ! " " ! K + L( G > M G " 6 # 5 6 " % ( $$" ` 6(6B5( K& J 66BENA7A=L( j0## >YY^^^( ( Y #Y B^N66B5( k( _ 9(" * # 3 #0 # ! ! % ( D7" J ( 6= 46AAE8( _ ;0 " 3(" $ , 8 % " & ( ( - # ," > 5 B( _ % " 1(" " " # " * " 5 E( _ @ " *(" M " * 8 $ " " - + " G " 6A=A(
  • 102. 203 APÉNDICE. 18 Frases Explosivas y Honestas de Martín Lutero # ' 0 # * #+ 3 # > 6( ) # # # +!( 5( ? # 0 ' 0 # : - # 0 # ) " 2 !( B( ? # 0 ' , ( I # 1 # ' > F < # !( 204 D( 3 / ,( J + l # i" 1 # ( W[ . 3 # X * # + ( I 0 m W1 " " +" ' , " 0 / 1 # X 1 " " # # ' # : # " ' / # # # " 2 # # !( ( 3 ) ( ' # !( =( M # # " # . !( 7( [ # # " " ' # ' " # 0 # m M # " ' # # # # " # ' 0 + 0 0 / m . # " 1 # " # ' !( E( ) ' ) # " 0 # # 1 # # !(
  • 103. 205 A( ) # # # # !( 6 ( I 1 # ' " # 0 ' ' !( 66( I + / # ' # , + # " ' " ' " ' . # > I # " # , + 0 + 0 + 0 # ( - " # # + " , # " ' # # ' 0 # " ' / # - ) " ' # # " # 0 # ( ? +: 0 # ( a[ ) ' b a . b! 4 / , ' # G 8( 65( 3 , 0 0 0 : " ' # !( 6B( #+ # ( #+ # !( 6D( < # " 206 # 0 " # < 2 ! 6 ( < 2 ( ;2 / # + ' ' # ( ? # ; # ' ' 0 ' # # ;2 ( ; # ; ;2 ' # ' '!( 6=( # #+ ' ) ! 4# =58( 67( I # ' + + , @ ## / # -0 ' " - # # 2 + # # # ( I 0 > - 0 , # !( 6E( J # # / + " ' ) + , !(
  • 104. ASOCIACIÓN DE M EVANGÉLICOSD ISLAS CANARIA # 9 # * # 1 " # # * # . 1 " # " ( * &1 1 # # ' # # # " ' # ' # 1 ( J # # " ) 1 # " ' G 4 0 " ' " < ) " 0 ' " 0 ' 0 ' ( - # ' # 207 MINISTROS SDE LAS IAS, G.C. # * &1 - # ' # " " ' # * &1 / + # , ) " # - ' - ) 8 < # ? / 0 ' , # # " # # " 208 ' # " " # . # # " 0 # " # (" , ' # # ' ( , # ' # , # # " * &1 1 # ( 9 # # # # " # " " ' # # ( 1 # " ' # ) (
  • 105. 209 FACULTAD TEOLÓGICA CRISTIANA REFORMADA INFORMACIÓN DE LOS PROGRAMAS DE ESTUDIO OBJETIVOS: - + N# N # ' # , # H ( ; . 0 # # ' # " # # # # # + 0 # # ( FUNCIONAMIENTO: 3 # # ( 1 # ' # # ' # + N# N # ' # ' # # ( 3 * # + # # # " # # # ( 3 * # + # # " 0 ( 210 # # # # " , 2 # " " ' " # # ( , * # + # # 4 # 8" 4 # " " " # ( # (8( - , 0 # 4658 # # " 46 # 8 # # + , 4 65 8 , 65 # ( NIVELES DE ESTUDIOS: Pregrado> # $ " > . 65 # # ( # $ " % & > . 5D # # ( # $ ' ( ) * > # . B= # # ( 3 # - # # # # ( Grado> # $ + * > 1 # . DE # " ; ( / # # # ' ; + (
  • 106. 211 3 # # ' # " ' # + " # ' # # 2 ( Posgrado> # $ , * > . 6= # ) # ( - # # # 3 # ; + ( # $ * > . E # " ; ( - # # # * # + ; + ( TITULACIÓN: # # # # # # " " #+# 4 #+# # " # 8 9 1M3; ) ; H3n &1 1 & ;& J 9H * ) REQUISITOS DE ADMISIÓN: - ) # # / # ( - 3 # # ( - * # + # 3 # ' ) # # * # + ( TASAS ACADÉMICAS 3 ; . 4 # . # 8 # " ' # > 212 _ B Y 4) " G 0 # ' 3 # 8( _ B= Y 4* # + 8( _ D5 Y 4) # 8( # # # * # + ( 1 # # ' # # , ' / # " # , 4 # # # + ' # # 8( CONVALIDACIONES 3 9 # # # # , # & # # " # # ( 3 # . # # # # , ( 3 0 ' # # 1 # # # # , " # # # ( CONTACTO ; * > 664187089 @ > facultadteologica.es