άγχος

1. ΘΕΜΑ : <<Αντιμετωπίζοντας το άγχος>>
ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΟ ΠΕΔΙΟ : ΣΧΟΛΙΚΗ ΚΑΙ
ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΖΩΗ
(Θεματική Ενότητα: <<Επικοινωνώ,
Αισθάνομαι… Είμαι ο εαυτός μου>>)
Υπεύθυνη εκπαιδευτικός: Γεωργίου Μαρία
(ΠΕ06-Αγγλικής Γλώσσας)
ΣΧΟΛ. ΈΤΟΣ: 2014-2015
1ο
ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΑΣΠΡΟΠΥΡΓΟΥ
ΒΙΩΜΑΤΙΚΗ ΔΡΑΣΗ
(ΤΜΗΜΑ: Α4)

2. Εισαγωγή
Επιλέξαμε το θέμα του άγχους λόγω του ότι ως μαθητές της Α΄ Γυμνασίου αντιμετωπίζουμε
δυσκολίες κατά την προσαρμογή μας στο νέο σχολικό περιβάλλον κι επομένως η μετάβαση στη
νέα αυτή εκπαιδευτική βαθμίδα, διαφορετική από εκείνη που είχαμε βιώσει ως τώρα, μας
προκαλεί πλήθος αγχωτικών καταστάσεων. Θεωρούμε, λοιπόν, ότι έχουμε την ανάγκη να
γνωρίσουμε τι σημαίνει άγχος και να αναζητήσουμε τρόπους που θα μας βοηθήσουν να το
αντιμετωπίσουμε έτσι ώστε να προσαρμοστούμε ευκολότερα στη νέα σχολική πραγματικότητα
και να προστατεύσουμε την ψυχική μας υγεία.
Τα ερωτήματα που επιλέξαμε να εξετάσουμε είναι:
•Τι είναι άγχος;
•Πότε νιώθω άγχος; Τι μπορεί να αποτελεί πηγή μιας αγχογόνου κατάστασης;
•Ποια συναισθήματα κινητοποιούνται όταν αντιμετωπίζουμε μια αγχογόνο κατάσταση;
•Νιώθουμε όλοι το ίδιο σε δύσκολες καταστάσεις;
•Ποιες είναι οι επιπτώσεις του άγχους στο ανθρώπινο σώμα;
•Είναι φυσιολογικές οι σωματικές αντιδράσεις ως εκδήλωση άγχους;
•Αντιδρούμε όλοι το ίδιο σε μια αγχογόνο κατάσταση;
•Με ποιους τρόπους (μέσα, συμπεριφορές) μπορούμε να διαχειριστούμε μια αγχογόνο κατάσταση;
Χωριστήκαμε σε ομάδες και επιλέξαμε ποια ερωτήματα θα διερευνήσουμε. Κατανείμαμε
ρόλους και δραστηριότητες σε υπο-ομάδες. Αφού συλλέξαμε πληροφορίες από το διαδίκτυο,
από ερωτηματολόγια που συντάξαμε και διανείμαμε, από την παρατήρηση συμπεριφορών και
από τη συζήτηση προσωπικών μας εμπειριών, μελετήσαμε και επεξεργαστήκαμε τις
πληροφορίες αυτές, τις αξιοποιήσαμε συνδυαστικά και συνθέσαμε τις ακόλουθες
απαντήσεις στα ερευνητικά ερωτήματα του θέματος.
:

3. Έννοια του άγχους. Τι είναι άγχος;
Ο όρος άγχος (ή στρες) προέρχεται από το ρήμα ‘ γχω’ που στην αρχαία ελληνική γλώσσαἄ
σημαίνει σφίγγω ή πνίγω. Το άγχος είναι μια φυσιολογική σωματική και ψυχική αντίδραση
σε μια απειλή ή σε μια αίτηση για την αντιμετώπιση απαιτητικών καταστάσεων. Όταν
Νιώθεις στρες το σώμα σου είναι σε ένταση και ο εγκέφαλός σου πυροδοτείται
από πολλαπλές σκέψεις. Ο καθένας μας εκτίθεται καθημερινά σε στρες καταστάσεις. Το
στρες μάλιστα μπορεί να είναι και θετικό - το λεγόμενο ‘ευ’ στρες - όταν καλούμαστε να το
αντιμετωπίσουμε σπάνια (ή μόνο μερικές φορές) και σε περιορισμένο βαθμό. Σε αυτή την
Περίπτωση λειτουργεί σαν καταλύτης και μας ενεργοποιεί για να αντεπεξέλθουμε στις
όποιες καταστάσεις. Όσο πιο συχνό και έντονο είναι το στρες, τόσο πιο δύσκολο μάς είναι να
αντιμετωπίσουμε τις καθημερινές μας υποχρεώσεις. Συναισθήματα θυμού, απογοήτευσης και
φόβου όπως επίσης οξυθυμία, κούραση και κατάθλιψη μάς κυριαρχούν και δεν μας
επιτρέπουν να λειτουργήσουμε έτσι όπως θα θέλαμε.
Πηγές διερεύνησης: Νικολαΐδου Αναστασία
http://www.wikipedia.gr Παπαδόπουλος
Ιωάννης
http://www.plirofories.gr Παπαδόπουλος
Κων/νος
Παργινός Διονύσιος
Ομάδα εργασίας: Μίντζαρη Ευθυμία

4. Αιτίες άγχους
Ομάδα εργασίας:
Μουλά Νικολέτα
Μπεγκάι
Αιμιλία
Μπρέγκου Μάριο
Μύρτο Ιωάννα
Παβάλ Ιρίνα
Οι συνηθέστερες αιτίες άγχους είναι η
υπερβολική πίεση, οι οργανικές ή
νευρολογικές διαταραχές καθώς και
διαφόρων ειδών ασθένειες. Πολλά
φάρμακα και τοξικές ουσίες
(οινόπνευμα, υπνωτικά, καφεΐνη,
κοκαΐνη) μπορούν επίσης να
προκαλέσουν συμπτώματα άγχους είτε
κατά την περίοδο της λήψης είτε μετά
την απότομη διακοπή τους.
Νευροανατομικές μελέτες
βασιζόμενες στη χορήγηση
ψυχοφαρμάκων έδειξαν ότι
συγκεκριμένες περιοχές του εγκεφάλου
και του νευρικού συστήματος
συμμετέχουν στη δημιουργία και την
εκδήλωση του άγχους.

5. Επιπτώσεις του άγχους στο ανθρώπινο σώμα
Το άγχος μπορεί να αυξήσει την πίεση του αίματος, η οποία με τη σειρά της αυξάνει τις
πιθανότητες καρδιακής προσβολής (heart attack) ή εγκεφαλικού επεισοδίου (stroke, brain attack).
Το άγχος μπορεί να προκαλέσει:
• ταχυκαρδία (accelerated heartbeat)
• πόνο ή πλάκωμα στο στήθος (pain in the chest)
• δύσπνοια ((dyspnea)
• ζαλάδα (dizziness)
• λιποθυμία (fainting)
• ναυτία (nausea)
• εφίδρωση (sweating)
• πρόβλημα ύπνου (sleep disturbances)
• νευρικότητα (psychomotor agitation)
• μούδιασμα (numbness)
• ξηρότητα στο στόμα και στο λαιμό (dryness of the mouth and throat)
• δυσπεψία (dyspepsia/ indigestion)
• δυσκοιλιότητα (constipation)
• διάρροια (diarrhea)
• συχνοουρία (increased urination frequency)
• αδυναμία μυών (muscle fatigue)
• τρέμουλο (dither)
• πονοκέφαλο (headache)
Επιπτώσεις του άγχους στο ανθρώπινο σώμα

6. • Πρόβλημα στον λαιμό (hoarse/husky voice): Η τσιριχτή φωνή είναι η άμεση
αντίδρασή μας σε μια αγχωτική κατάσταση.
• Ηπατική αντίδραση (hepatic reactions/liver injury): Όταν το σώμα υποβάλλεται σε
στρες και άγχος, το σύστημα των επινεφριδίων παράγει υπερβολική ποσότητα της
ορμόνης του στρες, την κορτιζόλη.
• Δερματικές αντιδράσεις (skin disturbances): Αυτός ο κρύος ιδρώτας ή τα ζεστά
αναψοκοκκινισμένα μάγουλα είναι σημάδι του σώματος για το άγχος. Όλα αυτά
οφείλονται σε μια αλλαγή στη ροή του αίματος.
• Μια ΄΄δραστήρια΄΄ σπλήνα (spleen disorders): Το άγχος δεν επηρεάζει μόνο τα
προφανή εμπλεκόμενα όργανα, όπως ο εγκέφαλος και η καρδιά αλλά επηρεάζει
ακόμη και εσωτερικές λειτουργίες όπως η σπλήνα και τα κύτταρα του αίματος.
• Μύες (muscle tension or spasms): Όταν αρχίσετε να αισθάνεστε ανήσυχοι, το σώμα
΄΄σφίγγει΄΄ δημιουργώντας πίεση στις μεγάλες μυϊκές ομάδες.
Ομάδα εργασίας: Μαυράκης Στέλιος
Μίχας Γιώργος
Νοδάρα Γεωργία
Πανταζής Στέλιος
Παντελιδάκης Γιώργος

8. Αν αισθανόμαστε ότι υποφέρουμε από άγχος θα πρέπει να προσπαθήσουμε
να προσδιορίσουμε τις πλευρές της ζωής μας που το προκαλούν. Μερικές
φορές ίσως να μην μπορούμε να τις αλλάξουμε ή να τις αποφύγουμε αλλά η
προσαρμογή του τρόπου ζωής μας μπορεί να κάνει τη διαφορά.
 Αναγνωρίζουμε την πηγή του άγχους
 Ζούμε μια ισορροπημένη ζωή
 Οργανώνουμε και προγραμματίζουμε τον χρόνο μας
 Αποδεχόμαστε υποστήριξη από άλλους
 Αναπτύσσουμε ικανότητες αντιμετώπισης για την ανακούφιση από το
άγχος
 Οργανώνουμε και απλοποιούμε τη ζωή μας
 Φροντίζουμε τον εαυτό μας
 Κάνουμε διάλειμμα
 Κρατάμε ημερολόγιο

9. Το γέλιο είναι ένα από τα καλύτερα αγχολυτικά.
Τα αστεία, τα ανέκδοτα αποτελούν έξυπνα και ευχάριστα
διαλείμματα από τη σκληρή πραγματικότητα.

10. Biofeedback: λαμβάνουμε έλεγχο των σωματικών λειτουργιών εάν
γνωρίζουμε τι συμβαίνει. Αυτή η τεχνική δίνει στο άτομο κάποιου είδους
ανταπόκριση σχετικά με τις σωματικές αντιδράσεις του και μπορεί να τις
ενθαρρύνει.
Rational emotive therapy : η μέθοδος αυτή ανακαλύφθηκε από τον
Albert Ellis το 1996 και σύμφωνα με αυτή το άγχος προέρχεται από
παράλογο τρόπο σκέψης. Η τεχνική αυτή εξετάζει τα πιστεύω ενός
ανθρώπου και προσπαθεί να τα αλλάξει θετικά.
Φυσικές μέθοδοι: όπως η γιόγκα (yoga), ο βελονισμός και η άθληση.
Μέθοδοι χαλάρωσης: για παράδειγμα, το μασάζ, ο διαλογισμός ή οι
βαθιές αναπνοές, οι οποίες συντελούν στην ψυχική ηρεμία. Ακόμη, η
νευρομυική μέθοδος, στην οποία χαλαρώνουμε τους γλουτούς, τα πόδια,
το πρόσωπο , την πλάτη και άλλες περιοχές του σώματος στις οποίες
συσσωρεύεται το άγχος.
Βιολογικές μέθοδοι: όπως τα αντί-αγχολυτικά φάρμακα . Βέβαια, τα
περισσότερα από αυτά έχουν μακρόχρονες αρνητικές επιπτώσεις στον
οργανισμό των πασχόντων, γι’ αυτό και αποφεύγεται η άσκοπη χρήση
τους.

11. ΣΥΖΗΤΗΣΗ
Η συζήτηση διώχνει το ΑΓΧΟΣ, βοηθά και δίνει λύσεις: το πρόβλημα γίνεται
μικρότερο και ελαφρύτερο όταν το μοιράζεστε με κάποιον άλλο. Ένας φίλος,
ένας συνομίληκος, ένας σύμβουλος, ένας συνεργάτης μπορεί κι αυτός να
αντιμετωπίζει το ίδιο πρόβλημα ή να το βίωσε στο παρελθόν. Μην υποτιμάτε
τη συμβουλή του, μπορεί να αποδειχθεί πολύτιμη. Μοιρασμένο με άλλους
ΑΓΧΟΣ είναι μισό ΑΓΧΟΣ - μοιρασμένη χαρά είναι διπλή χαρά!
Ψυχική ευελιξία
Ψυχική ευελιξία: είναι σημαντικό να γνωρίζετε τί μπορεί να αλλάξει και τί
όχι. Για το λόγο αυτό, θα ήταν φρόνιμο να στρέψετε την προσοχή σας στα
πράγματα που μπορείτε να ελέγξετε και να αλλάξετε. Αφιερώστε χρόνο και
σκέψη πριν ενεργήσετε. Χωρίς άγχος, αναλύστε λογικά και ψύχραιμα τις
καθημερινές καταστάσεις. Δεν ωφελεί να αγχώνεστε για πράγματα που δεν
πρόκειται να αλλάξουν.

12. Τεxνικές αναπνοής που διώχνουν το ΑΓΧΟΣ: Βαθιές και αργές εισπνοές.
Αποφασίστε να αφιερώσετε στον εαυτό σας λίγα λεπτά κάθε μέρα για να
υιοθετήσετε τη συνήθεια να παίρνετε βαθιές και αργές εισπνοές. Κρατήστε
τον αέρα στα πνευμόνια σας λίγο παραπάνω, στη συνέχεια εκπνεύστε
αργά από το στόμα. Σε κάθε εκπνοή, νιώστε ότι διώχνετε το ΑΓΧΟΣ. Σώμα
και πνεύμα χαλαρώνουν έτσι πραγματικά. Σε κάθε κατάσταση της ημέρας
με έντονο άγχος, πάρτε τρεις τέτοιες ανάσες.
Ομάδα εργασίας: Mαυρέλη Χριστίνα
Nτε Φάτζιο Αντόνιο
Oκτωνιάτη Ελένη
Παντελιάς Σαράντης/Παναγιώτης

13. ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟΥ 1
Συντάξαμε ένα ερωτηματολόγιο και το μοιράσαμε σε συνομιλήκους.
Στην ερώτηση ΄΄Tι σου προκαλεί το άγχος;΄΄, το μεγαλύτερο ποσοστό απάντησε
<<πονόκοιλο>>.
Στην ερώτηση ΄΄Νιώθεις άβολα όταν έχεις άγχος;΄΄, οι περισσότεροι απάντησαν
<<Κάποιες φορές>>.
Στην ερώτηση ΄΄Σου συμβαίνει συχνά να έχεις άγχος; ΄΄, το μεγαλύτερο ποσοστό απάντησε
<<αρκετά>>.
Στην ερώτηση ΄΄Τι σημαίνει για σένα το άγχος;΄΄ οι περισσότεροι απάντησαν <<φόβος>>.
Στο τέλος ζητήσαμε να μας αναφέρουν μια αγχώδη κατάσταση που έχουν βιώσει
πρόσφατα. Μεταξύ των απαντήσεων που μας έδωσαν ήταν τα διαγωνίσματα, οι εξετάσεις, οι
πανελλήνιες, τα ατυχήματα, οι επισκέψεις στους γιατρούς και οι καιρικές συνθήκες.
Ομάδα εργασίας
Μίντζαρη Έφη
Νικολαΐδου Αναστασία
Παπαδόπουλος Γιάννης
Παπαδόπουλος Κώστας
Παργινός Διονύσης

14. ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟΥ 2
H ομάδα μας συνέταξε ένα ερωτηματολόγιο πέντε ερωτήσεων με θέμα το άγχος
•Στην πρώτη ερώτηση που τέθηκε « τι κάνεις για να ξεπεράσεις το άγχος σου;» καταλήξαμε
στο συμπέρασμα ότι η πλειοψηφία προτίμησε την πρώτη επιλογή, δηλαδή «Μιλάω με τον/την
κολλητό/ή μου».
•Στη δεύτερη ερώτηση «Τι σου προκαλεί περισσότερο άγχος;», το μεγαλύτερο ποσοστό των
μαθητών επέλεξε την πρώτη επιλογή δηλαδή «τα μαθήματα» .
•Στην τρίτη ερώτηση «Πόσο άγχος έχεις στα πλαίσια μιας σχέσης;»,
το 50% των ερωτηθέντων επέλεξαν την τρίτη απάντηση, δηλαδή «καθόλου».
•Στην τέταρτη ερώτηση « Πόσο άγχος έχεις όταν η καθηγήτριά σου σε απειλεί με ωριαία
αποβολή;», ο μεγαλύτερος αριθμός των μαθητών προτίμησε τη δεύτερη επιλογή, δηλαδή
«καθόλου».
•Στην πέμπτη και τελευταία ερώτηση « Πόσο άγχος έχεις όταν σε κρίνουν;», η πλειοψηφία
επέλεξε τη δεύτερη επιλογή «τον αγνοώ».
Ομάδα εργασίας
Μαυράκης Στέλιος
Μίχας Γιώργος
Νοδάρα Γεωργία
Πανταζής Στέλιος
Παντελιδάκης Γιώργος

15. Επίλογος
Μέσα από τη βιωματική αυτή δράση μάθαμε πόσο βλαβερό
είναι το άγχος και πως να το αντιμετωπίζουμε. Αυτά που
διαβάσαμε μας ωφέλησαν στην καθημερινότητά μας, στο
άγχος που βιώνουμε στο σχολείο, γιατί προσπαθούμε να
είμαστε ήρεμοι, ψύχραιμοι, χαλαροί, δυναμικοί και
θαρραλέοι. Επίσης, μέσα από τη δράση αυτή, καλλιεργήσαμε
τις ερευνητικές μας ικανότητες καθώς και την υπευθυνότητα
και τη συνεργατικότητά μας.