2. Memahami Gelombang
• Suatu fenomena di mana tenaga
dipindahkan melalui getarannya
• Apabila gelombang melalui suatu
medium, zarah-zarah medium hanya
bergetar TETAPI tidak bergerak
mengikut gelombang
• Muka gelombang ialah garis/ permukaan
yang menyambungkan semua puncak
atau titik-titik yang bergetar dengan fasa
yang sama dan berjarak sama dari
sumber gelombang
3. • Arah rambatan gelombang sentiasa
berserenjang kepada muka
gelombang (cth: satah dan membulat)
• Ada 2 jenis gelombang, iaitu
gelombang melintang & gelombang
membujur
• Cuba anda terangkan perbezaan
kedua-duanya…
4. • Amplitud, A suatu gelombang ialah
sesaran maksimum daripada
kedudukan keseimbangannya
• Tempoh, T suatu gelombang ialah
masa yang diambil untuk
melengkapkan satu ayunan
• Frekuensi, f suatu gelombang ialah
bilangan ayunan lengkap yang terhasil
dalam satu saat
• Panjang gelombang, λ ialah jarak
antara dua 2 puncak/ 2 lembangan (2
titik berturutan yang sama fasa)
• Halaju gelombang, v ialah jarak yang
dilalui oleh satu gelombang dalam satu
6. • Pengurangan amplitud satu sistem
yang berayun dipanggil pelembapan
• Ada 2 jenis, iaitu luaran & dalaman
• Pelembapan luaran disebabkan
oleh rintangan udara & daya geseran
• Pelembapan dalaman disebabkan
oleh rintangan terhadap regangan &
mampatan molekul dalam sistem itu
sendiri
• Pelembapan hanya mengurangkan
amplitud & tenaga, bukannya
frekuensi sistem tersebut
8. • Frekuensi asli bermaksud frekuensi
sesuatu sistem yang berayun/
bergetar secara bebas tanpa
melibatkan daya luaran
• Resonans berlaku apabila sesuatu
sistem dipaksa untuk berayun/
bergetar pada frekuensi aslinya.
Sistem yang mengalami resonans
akan berayun/ bergetar pada
amplitud yang maksimum
10. Pantulan
Gelombang
• Pantulan gelombang mematuhi Hukum
Pantulan
• Apabila sesuatu gelombang mengalami
pantulan, λ, f, dan v tidak berubah
tetapi hanya arah rambatan yang akan
berubah
• Tangki riak digunakan untuk mengkaji
gelombang air (pantulan/ pembiasan)
• Pantulan gelombang juga boleh dikaji
menggunakan bunyi & cahaya
11.
12.
13.
14.
15.
16. Pembiasan Gelombang
• Pembiasan gelombang berlaku kerana
halajunya berubah apabila merambat
melalui medium berlainan
• Di kawasan cetek, λ & v gelombang
akan berkurang, dan sebaliknya jika
kawasan dalam
• Selepas pembiasan, f gelombang
masih sama tetapi λ,v, dan arah
rambatan adalah berbeza
• Cahaya & bunyi juga boleh dibiaskan
17.
18. • Contoh:
Rajah di atas diperolehi menggunakan
stroboskop yang mempunyai 3 celah.
Frekuensi stroboskop itu ialah 4 putaran per
saat. Kirakan
a) Frekuensi penggetar satah
b) λ di kawasan dalam & kawasan cetek
c) Halaju gelombang di kawasan dalam & cetek
19. Pembelauan Gelombang
• Merupakan fenomena di mana
gelombang disebarkan apabila melalui
suatu celah yang sempit/ penghalang
kecil
• Ciri-ciri gelombang yang dibelaukan:
f, λ, dan v tidak berubah
TETAPI
arah rambatan dan bentuk berubah
20. • Kesan pembelauan gelombang air
meningkat apabila:
Lebar celah ↓
Saiz penghalang ↓
Panjang gelombang ↑
21.
22. • Pembelauan gelombang cahaya
sukar diperhatikan kerana panjang
gelombang cahaya adalah pendek
• Untuk menghasilkan kesan
pembelauan yang ketara, cahaya
difokuskan kepada lubang yang
kecil/ sama saiz dengan panjang
gelombang
• Gelombang bunyi lebih senang
dibelaukan daripada gelombang
cahaya kerana panjang gelombang
yang lebih panjang
23. Interferens Gelombang
• Prinsip superposisi menyatakan
bahawa sesaran paduan gelombang
pada suatu titik ialah jumlah sesaran
semua gelombang pada titik tersebut
• Interferens ialah pertembungan antara
dua gelombang yang datang daripada
2 sumber yang koheren (frekuensi,
amplitud dan fasa yang sama)
24. • Ada 2 jenis interferens, iaitu interferens
membina & interferens memusnah
25. • Interferens membina berlaku di antinod
manakala interferens memusnah berlaku
di nod
26.
27.
28. • Contoh:
Satu dwicelah dengan jarak pemisahan
0.5 mm.
Jarak skrin dari dwicelah ialah 2.5 m.
Jarak pemisahan 6 pinggir gelap
berturutan ialah 13.0 mm.
Kirakan:
λ cahaya hijau yang digunakan.
Jika cahaya biru digunakan, berapakah
bilangan
pinggir biru yang terdapat
pada skrin sepanjang 2.4 cm?
29.
30. GELOMBANG BUNYI
• Gelombang bunyi (gelombang
membujur) memerlukan medium untuk
merambat
• Apabila suatu alat menghasilkan bunyi,
satu siri udara termampat &
terenggang dihasilkan
• Halaju bunyi boleh dikira berdasarkan
rumus
v=fλ
• Halaju bunyi tidak dipengaruhi oleh
tekanan tetapi bertambah dengan
31. • Not muzik (bunyi yang frekuensinya
teratur) dapat dibezakan berdasarkan 3
aspek, iaitu kenyaringan,
kelangsingan , & kualiti
• Kenyaringan berkadar langsung
dengan amplitud
• Kelangsingan dipengaruhi oleh
frekuensi
• Alat muzik yang berlainan akan
menghasilkan kualiti yang berbeza
walaupun kesemuanya dimainkan
berdasarkan kenyaringan &
kelangsingan yang sama
• Bunyi-bunyi yang mempunyai frekuensi
34. • Gelombang elektromagnet mempunyai
beberapa sifat
• Gelombang elektromagnet terdiri
daripada satu siri gelombanggelombang yang mempunyai f & λ
yang berbeza-beza. Siri ini dipanggil
spektrum elektromagnet
• Setiap gelombang dalam spektrum ini
mempunyai kegunaannya tersendiri
