1. ¿QUE É A “POESÍA SOCIAL”?
É UNHA TENDENCIA POÉTICA DOS ANOS
40, 50 E 60.
PROPONSE TRANSFORMAR O MUNDO.
TEN UN CARÁCTER CRÍTICO CO MODELO
SOCIO-ECONÓMICO CAPITALISTA
PRETENDE CHEGAR Á MAIORÍA, POLO
QUE ESTÁ DESPROVISTA DE
COMPLICACIÓNS FORMAIS.
2. ¿CALES SON OS TEMAS QUE
TRATA?
ANTICAPITALISMO INTERNACIONAL
SOLIDARIEDADE COS POBRES E COS
TRABALLADORES
O DEREITO DOS POBOS A VIVIR EN PAZ E
EN LIBERDADE
3. POETAS SOCIAIS SIGNIFICATIVOS
DOUTRAS LITERATURAS
B L A S D E O T E R O
G A B R IE L C E L A Y A
P O E S ÍA E S P A Ñ O L A
M A R I O B E N E D E T T I
P O E S Í A H I S P A N O A M E R I C A N A
P R É V E R T
P O E S Í A F R A N C E S A
4.
5. A POESÍA SOCIAL NA
LITERATURA GALEGA
R O S A L Í A D E C A S T R O
- C r it ic a a s c a u s a s e
c o n s e c u e n c ia s d a e m ig a c ió n
C U R R O S E N R Í Q U E Z
- A n t ic a c iq u is m o
- C r í t ic a a n t ic le r ic a l
R A M Ó N C A B A N I L L A S
- L o it a a g r a r is t a .
P R E C U R S O R E S D A P O E S ÍA S O C I A L E N G A L I C I A
- C u lt iv a r o n a p o e s í a d e d e n u n c ia s o c ia l
- P o la é p o c a n a q u e e s c r ib ir o n , n o n o s p o d e m o s in c lu í r n a e s c o la d a p o e s í a s o c ia l
6. POETAS PROPIAMENTE SOCIAIS
EN GALICIA
L U ÍS S E O A N E
F a rd e l d e e x ilia d o
-E p o p e ia a n ó n im a d a e m ig ra c ió n
L O R E N Z O V A R E L A
L o n x e
-A a n g u s tia d o d e s te rro
tin g u id a p o la s a u d a d e
P O E T A S D O E X IL IO
a n o s 4 0
-D e b id o á re p re s ió n fra n q u is ta
m o ito s e s c rito re s e s tá n e x ilia d o s e n A m é ric a
C E L S O E M IL IO F E R R E IR O
O s o ñ o s u la g a d o
L o n g a n o ite d e p e d ra
V ia x e a o p a ís d o s a n a n o s
P O E T A S S O C IA IS E N G A L IC IA
A n o s 5 0 e 6 0
-A lite ra tu ra g a le g a re c u p é ra s e p a u la tin a m e n te
e n G a lic ia tra s a a p a ric ió n d a e d ito ria l G a la x ia
7. CELSO EMILIO FERREIRO
Pertence á xeración
poética de 1936
Publica as súas primeiras
poesías antes da guerra
Participa na creación das
primeiras iniciativas culturais
e políticas galegas da
posguerra.
Combina a liña intimista e a
social.
Na súa poesía destaca a
presenza de
termos simbólicos antitéticos.
8. O SOÑO SULAGADO (1954)
Liña temática intimista: a
perda da infancia, o
paso do tempo, a
angustia existencial...)
Liña social: as
consecuencias da
Guerra Civil, a represión,
a emigración, o
antibelicismo...)
CANTIGA DE AMOR CICAIS
A liberdade endexamais se acada
e nós, os homes, nunca tivemos azas.
As nosas almas sempre están coutadas
e de xionllos rendidas. Hai espadas.
Hai mulleres e fillos. Tamén patrias.
Tamén economía. Tamén fábricas.
(Ouh, que gozo morrer nas guerras santas
por mitos, por bandeiras, por palabras
-baixo palabra de honor- palabras sacras.)
Europa ten trescentos millóns de almas,
en cada ialma un mundo, en cada corpo un mandria.
Fusiles, bombas, cañóns, tanques, escadras
-de mar e vento- policías, gardas,
sociedades anónimas, comanditas, limitadas,
xuzgados, xefaturas, alfándegas.
As nosas maus sempre estarán atadas.
Meu corazón, ¿onde se foi a esperanza
dos verdes anos i aquelas brancas,
fondas, tenras, outas inquedanzas?
9. LONGA NOITE DE PEDRA (1962)
Os seus versos
convertéronse en bandeira de
loita antifranquista.
No libro predomina a liña
social: a crueldade da guerra,
defensa dos marxinados,
defensa da lingua...
Tamén incorpora a liña
intimista: a infancia, a
saudade...
IRMAUS
Camiñan ao meu rente moitos homes.
Non os coñezo. Sonme estraños.
Pero ti, que te encontras alá lonxe
máis alá dos desertos e dos lagos,
máis alá das sabanas e das illas,
como un irmán che falo.
Se é túa a miña noite,
se choran os meus ollos o teu pranto,
se os nosos berros son igoales,
coma un irmau che falo.
Anque as nosas palabras sexan distintas,
e ti negro e eu branco,
se temos semellantes as feridas,
coma un irmau che falo.
Por enriba de tódalas fronteiras,
por enriba de muros e valados,
se os nosos soños son igoales,
coma un irmau che falo.
Común temos a patria,
común a loita, ambos.
A miña mau che dou,
como un irmau che falo.
10. VIAXE AO PAÍS DOS ANANOS
(1968)
Libro escrito ao longo da
súa negativa experiencia
na emigración en
Venezuela.
Crítica aos emigrantes
galegos enriquecidos
que explotan aos seus
irmáns e esquecen a
súa orixe.
A xeito de S.O.S.
falo na madrugada:
Pechai tódalas portas
e que xa ninguén saia.
Sen a seiva nutricia
esmorecen as gallas.
Arbre antigo, Galicia,
fendérono as machadas.
Unha póla no mundo,
outra póla na casa.
A póla de alén mar
é só unha metáfora.
O pobo quere terra
coma Anteo na fábula.
A terra quere pobo
para ser fecundada.
Nunca virá de fóra
remedio ou esperanza.
Se o noso pobo morre
quedámonos sen patria,
pois patria e pobo son
o mesmo, en dúas palabras.
Pechai tódalas portas
e que xa ninguén saia.
11. “DIGO VIETNAM E BASTA” (viaxe
ao país dos ananos)
Digo bomba de fósforo.
Apenas digo nada.
Digo lombriga e larva
de carne podrecida.
Digo nenos de nápalm,
terror de noite e selva,
fedor de cidade e cloaca.
Fame, suor, aldraxe,
pugas de aceiro, antropofaxia.
Digo guerra bestial,
terror de terra, crime, lume, lava,
estoupido, verdugo
e mortandade en masa.
Digo gas abafante.
Apenas digo nada.
Digo yanqui invasor,
depredador de patrias.
Digo plutonio, pentágono,
esterco bursátil, palanca,
Presidente, gadoupa,
chuvia, amargura, baba.
Digo petróleo, ferro,
mineral, trampa,
lobo, caimán, polaris, cóbrega,
miseria, diplomacia.
Digo devastación que USA, usa.
Apenas digo nada.
Digo Viet Nam i está xa dito todo
cunha soia palabra.
Viet Nam e basta.
12. XERACIÓN POÉTICA DE 1936
ESCRITORES NADOS
ARREDOR DO ANO 1910.
FORMADOS NA CULTURA
REPUBLICANA DOS ANOS 30
VIVEN DE NOVOS O DRAMA
DA GUERRA CIVIL, COA SÚA
CARGA DE MORTE,
PERSECUCIÓN E EXILIO.
AÍNDA QUE COMEZAN A
PUBLICAR NOS ANOS 30, OS
SEUS PRINCIPAIS LIBROS
PUBLÍCANSE A PARTIR DOS
ANOS 50.
AUTORES DESTA
XERACIÓN
AQUILINO IGLESIA ALVARIÑO
X. M.DÍAZ CASTRO
PURA VÁZQUEZ
MARÍA MARIÑO
CELSO EMILIO FERREIRO
13. SIMBOLISMO NA POESÍA DE CELSO
TERMOS SIMBÓLICOS
POSITIVOS
REFERIDOS Á CLARIDADE: luz,
alborada, amencer,
branco.
REFERIDOS Á ALTURA: vento,
bandeira.
EVOCAN UN PASADO FELIZ E UN
FUTURO EN LIBERDADE
TERMOS SIMBÓLICOS
NEGATIVOS
REFERIDOS Á ESCURIDADE:
noite, sombra, negro...
REFERIDOS A ESPAZOS
PECHADOS E PROFUNDOS:
pozo, túnel, cadea...
EVOCAN O PRESENTE DA
DITADURA FRANQUISTA E
EVOCAN O MEDO, OPRESIÓN,
INXUSTIZA...