1. TEMA 5
TEMPO E CLIMA
1º ESO

2. INTRODUCIÓN
●
●
●
Os fenómenos atmosféricos que
inflúen no tempo e no clima son:
temperatura, humidade, precipitación,
presión atmosférica e vento. Danse na
Troposfera.
O tempo refírese á situción da atmosfera
nun lugar e nun momento determinados.
O
clima
alude
ás
condicións
atmosféricas que se dan nunha rexión
nun período longo de tempo (30 ou 40
anos).

3. 1
A ATMOSFERA

4. ●
A atmosfera é unha capa gasosa de máis de 1000 km de espesura que envolve a
Terra e que serve para:
–
–
●
Evitar que os raios solares cheguen directamente á superficie da Terra.
Protexer a Terra da caída de meteoritos.
Para cumprir coa súa función de filtro das radiacións solares a atmosfera conta
coa capa de ozono:
–
–
Impide que as radiacións ultravioletas, moi perigosas para os seres vivos,
cheguen á Terra.
–
●
Esta capa atópase entre os 30 e os 50 km de altitude.
Nalgunhas zonas da atmosfera presenta buracos debido ao contacto do ozono
con gases procedentes das industrias ou de aerosois. Por eles penetran os raios
ultravioleta.
A atmosfera estrutúrase en catro capas:
–
Troposfera: é a máis próxima á Terra e é onde se dan os fenómenos
meteorolóxicos.
–
Estratosfera: o aire está estratificado e é estable.
–
Mesosfera: o aire é moi denso.
–
Termosfera: as temperaturas son moi altas.

5. PARTES DA ATMOSFERA
Cantidade de ozono na atmosfera

6. 2
A TEMPERATURA

7. ●
●
●
●
A temperatura atmosférica é o grao de quecemento do aire
debido á radiación solar.
Os raios de luz do Sol transfórmanse en calor ao tocar a
superficie terrestre.
As temperaturas mídense en graos centígrados cun
termómetro, e indícanse nos mapas a través de liñas chamadas
isotermas. Poden ser temperaturas medias mensuais ou
temperaturas medias anuais.
Os factores que fan variar as temperaturas son:
–
A latitude ou distancia dun punto ao Ecuador: como os raios
do Sol caen perpendicularmente no Ecuador, conforme nos
afastamos del, a temperatura baixa.
–
A altitude respecto do nivel do mar: coa altitude, as capas de
aire son menos densas e non reteñen tanto a calor, de xeito
que esta diminúe segundo nos imos elevando.
–
Distancia respecto do mar: o mar suaviza as temperaturas
das terras situadas preto das súas costas porque tarda en
arrefriar e en quentarse.(Brisas mariñas)

8. Brisas

10. Temperatura media anual
As temperaturas máis altas rexístranse na zona intertropical e as maís frías nas zonas polares.
Entre ámbalas dúas, nos dous hemisferios, atópase a zona temperada.

11. MAPA DE ISOTERMAS

12. TEMPERATURA
HUMIDADE E
PRECIPITACIÓNS
PRESIÓN ATMOSFÉRICA
E VENTOS
OS ELEMENTOS DO CLIMA
MODIFICAN
OS FACTORES DO CLIMA
LATITUDE
ALTITUDE
DISTANCIA AO MAR

13. 3
A HUMIDADE DO AIRE E AS PRECIPITACIÓNS

14. ●
●
●
A humidade é a cantidade de vapor de auga que hai
no aire e que procede das augas da Terra e dalgúns
seres vivos. Mídese co higrómetro e exprésase en
porcentaxes.
A cantidade de vapor de auga que o aire pode
absorber depende da súa temperatura (o aire quente
admite máis vapor de auga que o frío).
O vapor de auga provoca as precipitacións, que se
miden co pluviómetro en mm ou L/m2 (un mm de
precipitación equivale a 1 litro de auga nunha área de
1 metro cadrado):
–
Cando o aire se eleva o vapor de auga arrefría e
condénsase en pequenas pingas que forman
nubes.
–
Se o aire continúa elevándose, as pingas de auga
adhírense entre elas, aumentan de tamaño, e
caen en forma de chuvia.
–
Se a temperatura do aire é moi baixa, as pingas
transfórmanse en folerpas de neve.
–
HIGRÓMETRO
A sarabia fórmase cando os cristais de xeo das
nubes se elevan, medran e caen.
PLUVIÓMETROS

15. Pluviosidade
As precipitacións nun mapa represéntanse mediante isoietas, liñas
imaxinarias que unen puntos da superficie terrestre coa mesma cantidade
de precipitacións.
As precipitacións son máis abundantes nas zonas ecuatoriais e tropicais
húmidas, e escasas nas terras interiores e nas zonas frías.

16. 4
A PRESIÓN ATMOSFÉRICA E O VENTO

17. ●
●
A presión atmosférica é o peso ou forza que exerce o aire sobre a superficie da
Terra. Mídese en hectopascais utilizando o barómetro.
A presión atmosférica depende destes factores:
–
A altitude: canto maior altura menor presión.
–
A temperatura do aire: se o aire é cálido pesa menos e ascende, dando lugar a
baixas presións ou borrascas que adoitan ocasionar precipitacións. Se o aire
é frío pesa máis e descende, ocasionando altas presións ou anticiclóns que
provocan ceos despexados e tempo seco.
–
As correntes do aire, que circulan arredor da Terra, coñecidas como correntes
jet.

18. ANTICICLÓNS E BORRASCAS
Os anticiclóns e as borrascas debúxanse nos mapas mediante isobaras, liñas que
unen puntos da superficie terrestre coa mesma presión.
Os anticiclóns presentan os valores máximos no seu centro e as borrascas os
valores mínimos tamén no centro.
Canto máis xuntas estean as isobaras máis forte soprará o vento.

20. ●
●
O vento é unha masa de aire en movemento que se orixina cando entre dúas
zonas se dan presións atmosféricas diferentes.
Existen diferentes tipos de ventos, os constantes (alisios) que sempre soplan na
mesma dirección, os estacionais (monzóns) que cambian de dirección segundo as
estacións e os localis (cierzo, levante…).
Catavento
Presións e ventos
Anemómetro

21. MAPA METEOROLÓXICO

22. MAPA METEOROLÓXICO
ANTICICLÓNS E BORRASCAS

23. PÁXINAS WEB DE METEOROLOXÍA

24. FIN