ζητήματα που αφορούν την επιμόρφωση και επαγγελματική ανάπτυξη ξενόγλωσσων εκπαιδευτικών.

1. Αλεξία Γιαννακοπούλου
Σχολική Σύμβουλος Αγγλικής Δ΄ Δ/νσης Αθήνας
Καθηγήτρια στο Ελληνικό Ανοικτό Πανεπιστήμιο
Επιμόρφωση και επαγγελματική
ανάπτυξη των εκπαιδευτικών:
νέες μέθοδοι, πρακτικές και προκλήσεις

3.  Η στήριξη των νεοεισερχόμενων εκπαιδευτικών αποτελεί
βασικό στόχο των εκπαιδευτικών συστημάτων σε διάφορες
χώρες.
 Σε ευρωπαϊκό επίπεδο, οι Υπουργοί Παιδείας των χωρών
μελών της ΕΕ αποφάσισαν το 2009 την παροχή επαρκούς
στήριξης στους νεοεισερχόμενους εκπαιδευτικούς κατά τα
πρώτα χρόνια της υπηρεσίας τους.
 Ακολούθησε το 2010 σχετικό έγγραφο της Ευρωπαϊκής
Επιτροπής στο οποίο γίνεται εκτενής αναφορά στο θεσμό του
μέντορα (mentoring) ως τη βασική μορφή στήριξης των
νεοεισερχόμενων εκπαιδευτικών σε όλες τις χώρες μέλη της
Ευρωπαϊκής Ένωσης.

4.  εισαγωγική επιμόρφωση (induction) στο γνωστικό
αντικείμενο και στα παιδαγωγικά (για 1 έτος).
 δύο ειδών μέντορες:
α) πανεπιστημιακοί καθηγητές
β) έμπειροι καθηγητές στο σχολείο
• καθημερινή επικοινωνία, παρακολούθηση μαθημάτων,
διδασκαλία, ανατροφοδότηση, συνδιδασκαλία, συζήτηση με
βάση συγκεκριμένες δεξιότητες (Teaching Performance
Expectations) για πιστοποίηση.
 Η μεντορική καθοδήγηση συνεχίζεται μέχρι τη
«μονιμοποίηση» για τα 2-5 επόμενα έτη

5.  Καθοδήγηση και υποστήριξη του νεοεισερχόμενου
εκπαιδευτικού από έναν πιστοποιημένο εκπαιδευτή που
καθορίζεται από τον δ/ντή του σχολείου
 Ο εκπαιδευτής παρέχει mentoring και coaching.
 Παρατήρηση της διδασκαλίας και ανατροφοδότηση, έλεγχος
της προόδου και αξιολόγηση σε περιοδικά διαστήματα με
βάση συγκεκριμένους δείκτες (Teaching Standards).
 Ο αξιολογητής μπορεί να είναι ο εκπαιδευτής ή ένας
εξωτερικός αξιολογητής.
 3 αξιολογήσεις το χρόνο και τελική αξιολόγηση:
ικανοποιητική, μη ικανοποιητική (παράταση επιμόρφωσης)

6.  Καθοδήγηση εντός σχολείου και σεμινάρια εκτός
σχολείου
 Αλληλοπαρατήρηση και συνεργασία με τον μέντορα
 Ομαδικές συμβουλευτικές συναντήσεις
 Ελεύθερος χρόνος για μαθήματα/εργαστήρια ή
παρατήρηση στην τάξη
 Τακτικές συναντήσεις με όλους τους νέους
εκπαιδευτικούς στο σχολείο.

7.  Συναντήσεις με ομάδες πρακτικής που
αποτελούνται από άλλους συναδέλφους και έναν
συντονιστή όπου συζητούν προβλήματα και
ζητήματα διδασκαλίας στην τάξη
 Παρατήρηση μέσα στην τάξη
 Αυτοαξιολόγηση και αναστοχασμός πάνω στη
διδασκαλία (Standortbestimmung) με τη βοήθεια
ενός μέντορα/συμβούλου.
 Παρακολούθηση μαθημάτων επαγγελματικής
ανάπτυξης έξω από το σχολείο.

8.  Ο ασκούμενος εκπαιδευτικός (stagiaire) διδάσκει part-time
(1/3 των ωρών) σε ένα σχολείο και βοηθά έναν έμπειρο
εκπαιδευτικό σε ένα δεύτερο σχολείο και εκπονεί μια
ερευνητική εργασία στη διδακτική του γνωστικού
αντικειμένου
 Παρακολουθεί μαθήματα στο Πανεπιστήμιο (University
Institute for the Formation of Teachers)
 Συμμετέχει σε ομάδες όπου συζητούν διάφορα ζητήματα,
αναλύουν, κρατούν ημερολόγιο όλη τη χρονιά.
 Μετά τη μονιμοποίηση, η επαγγελματική ανάπτυξή του είναι
προαιρετική εκτός κι αν ο επιθεωρητής τού συστήσει να
κάνει μαθήματα.

9.  Επιμορφωτικό πρόγραμμα τόσο σε επίπεδο κεντρικής
επιμόρφωσης (θεματικές ενότητες) όσο και σε επίπεδο
πρακτικής στη σχολική μονάδα.
 Ανάπτυξη εξατομικευμένου σχεδίου δράσης με
παρακολούθηση διδασκαλίας, πραγματοποίηση διδασκαλίας
και συνδιδασκαλία, κριτικός αναστοχασμός και
αυτοαξιολόγηση.
 Η εφαρμογή του θεσμού του μέντορα συμβάλλει παράλληλα
στην προσωπική και επαγγελματική ανάπτυξη τόσο των
μεντόρων όσο και των νεοεισερχομένων (αμφίδρομη
επαγγελματική ανάπτυξη).

10.  Η στήριξη και εντατική καθοδήγηση των νεοεισερχόμενων
εκπαιδευτικών στη σχολική μονάδα με την καλλιέργεια
δεξιοτήτων που θα διευκολύνουν την ομαλή ένταξή τους στο
χώρο του σχολείου όσο και η καλλιέργεια κουλτούρας
συνεργασίας μέσα στη σχολική μονάδα.
 Ο κριτικός αναστοχασμός με τη βοήθεια του μέντορα.
 Είναι περισσότερο βασισμένη στο σχολείο και είναι
εξατομικευμένη.
 Αποτελεί γέφυρα ανάμεσα στην αρχική βασική κατάρτιση,
την προϋπηρεσιακή κατάρτιση των εκπαιδευτικών και τη δια
βίου επαγγελματική τους ανάπτυξη.
 Οι εκπαιδευτικοί είναι «μαθητές».

11.  Πώς να καθοδηγήσουμε τον νεοεισερχόμενο εκπαιδευτικό που
μπαίνει για πρώτη φορά στην τάξη;
 Πώς να στηρίξουμε τον εκπαιδευτικό που κάποια στιγμή
αντιμετωπίζει σοβαρά προβλήματα και αγωνίζεται να
ανταπεξέλθει;
 Πώς να εμπνεύσουμε και να ενδυναμώσουμε τον ενεργό
εκπαιδευτικό να συνεχίσει την προσπάθεια για βελτίωση και
ανανέωση;
 Πώς να δημιουργήσουμε ένα πιο αποτελεσματικό μοντέλο
επαγγελματικής ανάπτυξης με συνοχή και συνέχεια;

12.  Συνδέει τις πρακτικές, θεωρητικές και αναστοχαστικές
εμπειρίες των εκπαιδευτικών (Jakovlevic et al, 2013).
 Αποτελεί τον «τρίτο χώρο» (third space), έναν χώρο μάθησης
που φέρνει κοντά την πρακτική (βασισμένη στην τάξη) και τη
θεωρητική (ακαδημαϊκή) γνώση με λιγότερο ιεραρχικούς
τρόπους και δημιουργεί νέες μαθησιακές εμπειρίες για τους
εκπαιδευτικούς (Zeichner, 2010).

13.  Μεντορική σχέση ως ένας τρόπος στήριξης των
εκπαιδευτικών αλλά και ένα εργαλείο που βοηθά στη
δημιουργία μιας ισχυρής επαγγελματικής κουλτούρας η
οποία στοχεύει στη βελτίωση της διδασκαλίας.
 Κριτήρια επιλογής των μεντόρων, να οριστεί ο ρόλος των
μεντόρων και να τους παρασχεθεί εκπαίδευση και κατάρτιση
για να καλύψουν τις ανάγκες του ρόλου.
 Μια πιο τοπική, αποκεντρωμένη προσέγγιση που βασίζεται
στη διατύπωση των σχολικών αναγκών, μετά από
αξιολόγηση και εξέτασή τους σε επίπεδο σχολικής μονάδας.

14.  Είναι μοντέλα επαγγελματικής ανάπτυξης όπου τα
άτομα εμβαθύνουν τη γνώση τους μέσα από
διάδραση σε συστηματική βάση (Wenger,
McDermott & Snyder, 2002).
 Η μάθηση επιτυγχάνεται μέσω δράσης, διάδρασης,
αναστοχασμού και ανατροφοδότησης.
 Πρεσβεύουν αρχές και αξίες όπως η επικοινωνία, η
συνέργεια, η στοχοθεσία, η εξερεύνηση, η κριτική
σκέψη, το μοίρασμα ιδεών, η κατανεμημένη
εξουσία, η εμβάθυνση στο θέμα, η εφαρμογή ιδεών
στην πράξη (Wenger, Trayner & Da Laat (2011).

15. 15

17. Πώς ενεργοποιούμε τους εκπαιδευτικούς να
συμμετέχουν;
Τι πόρους χρησιμοποιούμε;
Πώς κρατάμε ζωντανή τη συμμετοχή τους;
Πώς τους βοηθάμε να επεξεργαστούν το
θέμα;
Τι είδους ανατροφοδότηση προσφέρουμε;
Πώς αναγνωρίζουμε τη συμμετοχή τους;

23.  Θετική γνώμη για τη χρησιμότητα των θεμάτων και τη
διάδραση
 Η πιο ενδιαφέρουσα διάσταση είναι το να μαθαίνεις και να
μοιράζεσαι από τους άλλους
 Αίσθημα ασφάλειας και εμπιστοσύνης

24.  The idea of this training /discovery learning course, through ToGather platform, seemed
"intimidating" at first as I've always been pressed for time, but it ended up being thrilling and
challenging! I was given the opportunity to delve into new teaching techniques and
approaches and dig into bibliography, reading, reflecting, exploring, writing, which rendered
the course insightful, inspiring, instructive as well as rejuvenating and..."therapeutic"!!
 H κοινότητα πρακτικής Togather είναι μια αξιόλογη και αξιέπαινη προσπάθεια ουσιαστικής
επιμόρφωσης των εκπαιδευτικών που συμμετέχουμε. Μας δίνει τη δυνατότητα
επικοινωνίας, ανταλλαγής ιδεών και προτάσεων πάνω σε πρακτικά ζητήματα που
αντιμετωπίζουμε στην διδασκαλία στις τάξεις μας. Ανυπομονώ κάθε φορά να διαβάσω τις
ιδέες των συναδέλφων μου γιατί πάντα κάτι παίρνω και ελπίζω ότι και εγώ κάτι δίνω.
 Being a part of the Togather community is like being a member of a family ... you feel
accepted and you get all the help you may need no matter what. One has a feeling of
belonging and sharing. Throughout the year it has helped me with lots of ideas to implement
in my classroom and got me in touch with colleagues I haven't known and have never
worked with before. The input given has helped me with new theories of teaching and
supported me with my students. To sum up, it is now a community not only of teachers but
of friends who share the same interests and help and support each other.

25.  Ο σκοπός και οι ρόλοι είναι σαφείς.
 Ο εκπαιδευτής (σχολικός σύμβουλος) σχεδιάζει τα θέματα, τις
εργασίες, παρακολουθεί το έργο, προσφέρει φθίνουσα
καθοδήγηση και feedback, εμψυχώνει και παρακινεί.
 Οι εργασίες έχουν εστίαση, λογική σειρά και χρονοδιάγραμμα
και καταλήγουν σε απτά προϊόντα (artifacts) που δημιουργούν
τα μέλη.
 Υπάρχει αναγνώριση, ενθάρρυνση, ασφάλεια, εμπιστοσύνη,
self-efficacy (θετική εικόνα των ικανοτήτων), αίσθηση του
ανήκειν και δέσμευσης στην ΚΠ και τις δραστηριότητές της.