pananakop ng mga kastila

1. Kabanata 3
Pananakop Ng
Mga Kastila

2. Sanligang Kasaysayan
 1521- napaligaw ang pangkat ni
Magallanes sa Pilipinas.
 Sandata at relihiyon- ginamit
para masakop ang Pilipinas.
 1565- opisyal na itinatag ni
Legaspi ang kapangyarihan ng
espanya sa Pilipinas at humigit
kumulang sa 44 na taon ang
nakaraan nang maligaw ang
pangkat ni Magallanes.

3. 3 Ekspedisyon
1525- Laoisa
1527- Saavedra
1542- Villalobos
 Itong 3 ekpedisyon ay hindi nakarating ng
Pilipinas sapagkat sinalakay sila ng mga
Olandes na noong panahon na iyon ay
nasa Indonesya.
 Nagkaroon ng pagbabago sa pamumuhay
at panitikan ng mga Pilipino.

4. Layunin ng mga Espanya sa
pananakop:
 magpalaganap ng Kristiyanismo
 magpayaman
 magpalawak at magpalakas ng
kapangyarihan

5. Ika-15 at ika-16 na daang taon- naging mayaman at
makapangyarihang bansa ang Espanya. Nasakop ng
Espanya ang timog Amerika liban sa Brazil pati na rin
ang California at gitnang Amerika. Sila ay naghari sa
buong karagatn ngunit tinalo ito ng Inglatera.
Mahigit 300 taong lumaganap ang impluwensya ng mga
Kastila sa panitikan ng mga Pilipino. karaniwan sa kanila
ang sumulat ng mga akda at karamihan sa kanila ay mga
prayle.
Alibata-unang alpabeto ng mga Pilipino at ito ay
pinalitan ng Alpabetong Romano. Ang karaniwang paksa
ng mga akda ay panrelihiyon, walang orihinalidad at
gaya, halaw o hawig sa mga akdang Europeo.

6. Uri Ng Panitikan
Mga awit at kurido
Karagatan
Duplo
Moro-moro o komedya
Senakulo
Tibag
Karilyo at senakulo
Talambuhay ng mga Santo
Nobena at dasal

7. Mga Unang Akdang Panrelihiyon At
Pangkabutihang-asal
Doctrina Cristiana (1593)
o Ito ang kauna-unahang aklat na
panrelihiyon na nalimbag sa pilipinas.
o Padre Juan De Plasencia at Padre Domingo
De Nieva.
o Sinulat sa Tagalog at Kastila.
o Mga paksa ay Pater Noster, Ave Maria,
Credo, Regina Coeli, Sampung Utos ng
Diyos, Mga Utos ng Santa Iglesia, Pitong
Kasalanang Mortal, Labing-apat na
Pagkakawanggawa, Pangungumpisal at
Katesismo.

8. Nuetra Señora Del Rosario
• Ikalawang aklat na nalimbag sa
Pilipinas.
• Padre Blancas De San Jose at Juan
De Vera, isang mestisong Intsik sa
paglilimbag ng aklat.
• Ito ay inilimbag sa Pamantasan Ng
Santo Tomas.

9. Barlaan at josaphat (1708)
Isang salaysay sa bibliya na isinalin sa
tagalog ni Padre Antonio De Borja mula sa
Griyego.
Pasyon
o Ito ay isang awit tungkol sa sa buhay ng ating Panginoong
Hesukristo.
o Ginaganap sa araw ng Mahal na Araw.
o Padre Gaspar Aquino De Belen (1704), Don Luis Guian
(1750), Padre Mariano Pilapil (1814) at Padre Aniceto
Dela Merced (1856)
o Naging kilala ang pasyong Pilapil na may walong pantig sa
bawat taludtod at limang taludtod sa bawat saknong.
o Ito ay isinalin sa iba’t ibang wika gaya ng Ilokano, Bisaya
at Bikolano.
o Ito rin ay agtatagal ng 2 araw at gabi o mahigit pa.
o Tono ay naaayon sa lalawigan at lugar.

10. Urbana At Felisa
 Padre Modesto De Castro ay tinaguriang
“Ama Ng Tuluyang Klasika Sa Tagalog” dahil
sa pagsulat nito.
 Ito ay binubuo ng palitan ng liham ng
magkapatid na Urbana at Felisa. Na ang isa
ay nasa lalawigan at isa ay nag-aaral sa isang
kolehiyo sa maynila.
 “Urbanidad” o kagandahang asal ang
pangalang Urbana at “feliz o maligaya” ang
ibig sabihin ng Feliza.
 Sinasagisag nito ang kaligayahang matatamo
ng isang tao sa pamamagitan ng
pagpapakabuti pagiging masunurin.
 Sumasagisag naman ang honesto sa pagiging
marangal at pagkakaroon ng malinis na
budhi.

11. Dalit Kay Maria
Padre Mariano Sevilla, isang paring
Pilipino na nagsulat noong 1865.
Humalaw sa mga awit nav “Mesa De
Maggio” o buwan ng Mayo.
Ang paksa ay ang pagpaparangal sa
Mahal na Birhen at inaalalayan din ito
ng mga bulaklak.
Ito ay nakaugalian na sa mga lugar ng
Bulacan, Nueva Ecija, Cavite, Batangas,
Rizal, at Quezon tuwing sasapit ang
buwan ng Mayo.

12. Mga Awit at Kurido
Mga salaysay tungkol sa kagitingan at
pakikipagsapalaran ng mga hari, reyna, prinsipe’t
prinsesa na ang layunin ay mapalaganap ang
Kristiyanismo.
“kurido” nanggaling sa mehikanong “corrido” na
ang kahulugan ay kasalukuyang pangyayari
(current event). Nanggaling naman ang
mehikanong “corrido” sa kastilang “occurido”
Jose Dela Cruz (Huseng Sisiw), Francisco Baltazar
(Balagtas), Ananias Zorilla at Eulogio Julian De
Tandiama. Ang ibang may-akda ay hindi
naglathala ng kanilang mga pangalan saagkat sila
ay takot na usigin ng pamahalaan kung may
maisulat silang labag dito.

13. Pagkakatulad ng awit at kurido
 Kapwa nagsisimula sa panalangin
 Magkatulad ng paksa
 Kapwa batay sa “Metrical Tales” ng Europa
 Ang mga buod ay naaayon sa kakayahan at
pananaw ng nagsisulat.
Pagkakaiba ng awit at kurido
 Ang awit ay binubuo ng 12 pantig sa bawat
taludtod, ang kurido ay binubuo ng 8 pantig
sa bawat taludtod.
 Kung aawitin, ang awit ay mabagal
samantalang ang kurido ay mabilis.

14. Mga
Dula

15. Ang karagatan
Isang laro na ipinalabas pang-aliw para sa mga
naulila.
Ginaganap sa ika-30 araw ng pagkamatay at unang
taon ng kamatayan.
Maaari rin itong gawin sa buong panahon ng
pagdarasal para sa kaluluwa ng namatay, mula sa
una hanggang ika-9 na araw at sa unang taon ng
kamatayan. Patuka kung bigkasin ang pananalita.

16. Ang Duplo
Katulad ng karagatan, ito ay isang laro
na may kaugnayan sa kamatayan ng
isang tao at ang layunin ay aliwin ang
mga naulila.
ginaganap ito sa ika-9 ng gabi.
patula ang mga pananalita ngunit hindi
nangangailangan na palagiang sukat at
tugma.
Ito ay tagisan ng talino, humor at mga
pangyayaring tinatalakay na wala sa
karagatan.

17. Panunuluyan o pananapatan
Ito ay lokal na bersyon ng paghahanap ng
matutuluyan ng mag-asawang San Jose at
Birheng Maria sa bisperas ng pasko.
Tibag
 Ang layunin nito ay malinang ang debosyon sa
krus na kinamatayan ni Hesus.
 Ito ay hinahanap nina Reyna Elena at Prinsipe
Constantino kasama ang mga kawal.
 Ginaganap ito kung buwan ng mayo sa mga
lalawigan ng Bulacan, Nueva Ecija, Bataan at
Rizal.

18. Karilyo
 Ang dula-dulaang ito ay ginagamitan ng mga
kartong ginupit tulad ng “puppet show”.
 Ang mga ito ay pinakikilos sa pamamagitan
ng alambre, panali atbp.
 Upang mapalabas na katawa-tawa at
nakalilibang sa mga nanonood.
 Ang bumibigkas ay ang mga taong nasa
likod ng tanghalan.
 Ang paksa nito ay mga mito,alamat, at
pabula.ito ay kadalasang isinasagawa ang
pagtatanghal sa panahon ng anihan sa bukid.
 Ito ay may iba’t bang katawagan ayon sa
lugal na pinaglalabasan.
 Sa katalugan, Carillo;Titire sa Ilokos; Gagalo
sa Kapampangan;Titira sa Bataan at
Zambales; at Aliala sa La Union.

19. Senakulo
 Ito ay isang pandulaang bersyon ng
pasyon.
 Ito ay ipinalalabas kung Mahal na Araw.
 ang paksa ay ang buhay ng Panginoong
Hesukristo mula kaniyang pagsilang
hanggang sa pagkabuhay na muli.
 Itinatanghal ito sa entablado at may
korong umaawit sa pagbasa ng pasyon.
 Ang mga tauhan ay nagsusuot ng
angkop na damit ang mga kilos ay
ibinabagay sa papel na kanilang
ginagampanan.

20. 2 uri ng Senakulo
• Cantada (inaawit)
• Hablada (sinasalita)
Iba’t ibang pamamaraan kung isagawa ang Cantada
at ito ay tumatagal ng hanggang 3 gabi
samantalang ang Hablada ay isang araw lamang
ang tagal.

21. Moro-moro o komedya
• Magarbong presentasyon
• Isinasagawa sa tanghalan na itinayo sa lansangan
• Ginamit na kasangkapan upang ipalaganap ang
Kristyanismo
• Romantisista
• Kanluraning tagpuan/setting

22. Sarswela
• Ito ay masayang dula
• Tigib ng tugtugin at awitin.minsan ay may lakip
itong sayaw , lakip na pampapatawa at may
kaunting aksyon o tunggalian ang dulang ito.
• Ang salitaan ay sa paraang tuluyan, patula o
paawit.
• 1878- unang sarswelang itinanghal sa pilipinas ay
ang “jugar con fuego” at ito ay ipinalabas sa
coliseo artistico na nasa daang arroceros ng
maynila.
• “Walang sugat” ni Severino Reyes, ang dula ay
naglalarawan sa kalupitan ng mga Kastila sa
pagpaparusa sa mga mamamayang wala namang
pagkakasala. Dito rin ipinapakita ang kagitingan
ng mga kawal-pilipino.
• Sa unti-unting pamumukadkad nito ay unti-unti
rin nawawala ang moro-moro.

24. 1. Tomas Pinpin- kilalang manunulat na
pilipino sa pagkakalimbag ng kaniyang
aklat na “Librong Pag-aaralan Ng Mga
Tagalog Ng Uicang Castila” at dito ay
kasama ang isa niyang tulang may kahalong
wikang kastila.
O ama con dios, o gran dios me
padre
Tolongan mo aco, quered ayudarme;
Amponin mo ako, sedme favorable;
Nang mayari ito; po que esto se
acabe,
At icao ang purihin, y a vos os
alaban. (1610)

25. 2. Fernando Bagongbanta- katulad ni Tomas Pinpin
ang estilo ng kanyang pagsulat.
Salamat nang ualang hangga
Gracias s den sempiterna
Na nagpasilang nang tala
Al que hizo salir la estrella;
Macapagpanao nang madilim
Que desterro las tinieblas
Sa lahat nang bayan natiin
De todo nuestra tierra (1606)

26. 3. Pedro Suarez Osorio- taga- Ermita,
Maynila.
Salamat nang ualang hoyang
Sa dios con maalam
Nitong iyong anuang mahal
Sa aming catagalogan.
Icao paraluman namin
Ang sucat nga namin sundin
Hanggang di cami dumating
Sa lalauigang mahimbing. (1617)

27. 4. Philipe De Jesus – ipinalagay na siya
ang kauna-unahang tunay na makata.
Siya’y isinilang sa San Miguel, Bulacan.
Ybong camunti sa pugad
Sa inang inaalagad
Ay dili macalipad
Hangan sa di
magcapacpac.
Loob ninyong masilacbo
Parang ningas alipato
Sa alapaap ang tungo
Ay bago hamac na abo.