SlideShare ist ein Scribd-Unternehmen logo
1 von 45
Downloaden Sie, um offline zu lesen
O relevo
As unidades do relevo
O RELEVO PENINSULAR
TRAZOS XERAIS
● Unha forma compacta e maciza: o seu
contorno litoral a penas presenta entrantes e
saíntes.
● A disposición periférica do relevo arredor
dunha gran unidade central, a Meseta, que
configura unha barreira montañosa que ailla o
interior peninsular.
● Unha elevada altitude media (c 660 m.)
debida tanto á existencia de elevadas
cordilleiras como, sobre todo, á altitude media
desa gran unidade central.
Prefiles topográficos da Península Ibérica:
N-S, O-E (realizados coa axuda de: http://www.heywhatsthat.com/profiler.html)
A MESETA
● Constitúe a unidade fundamental do relevo peninsular.
● Trátase dunha chaira elevada, resto do antigo Macizo Hespérico
xurdido da oroxenia herciniana, arrasado pola erosión e convertido
en zócolo. Durante a Era terciaria foi deformada e fracturada pola
oroxenia alpina (relevo xermánico) ó tempo que se inclinaba cara o
Atlántico. Deste xeito poden diferenciarse nela:
➢ O antigo zócolo paleozoico, situado ao W peninsular.
➢ As concas sedimentarias interiores.
➢ As serras interiores.
● O Sistema Central divide a Meseta en dúas partes, a Submeseta
Norte, máis elevada (c. 750 m.), e a Submeseta Sur, de menor
altitude medio (c. 650 m.).
● Está confinada por unha serie de rebordos montañosos: Macizo
Galaico-Leonés, Cordilleira Cantábrica, Sistema Ibérico, Sierra
Morena
A MESETA
O antigo zócolo paleozoico
● Agroma no W peninsular, onde a
erosión varreu a coberteira de
sedimentos terciarios deixando ao
descuberto os materiais primairos:
granito, lousa e cuarcita.
● O relevo esta formado por
penechairas lixeiramente
onduladas (en Salamanca e
Zamora na Submeseta Norte, ao
W da Mancha e ao S e W de
Extremadura na Submeseta Sur).
Sobre elas destacan ás veces
relevos residuais ou montes-illa.
Os ríos que as atravesan, ao
encaixarse sobre os duros
materiais do zócolo formaron
profundas gargantas, arribes ou
tajos.
A MESETA.
As serras interiores
● Trátase de dous sistemas montañosos
paralelos que recorren a Meseta: o Sistema
Central e os Montes de Toledo.
● Configuráronse na Era Terciaria coa oroxenia
alpina.
● En xeral a súa litoloxía e silícea, ben granítica
ou ben metamórfica (lousas, gneis, cuarcitas).
A MESETA
As serras interiores: o Sistema Central
● Recorre a Meseta cun disposición SW-NE dende a Serra
da Estrela (Portugal) ata o Sistema Ibérico.
● Fórmana varios conxuntos:
● Occidental (Serra da Estrela, Gata, Peña de Francia
e Béjar), con altitudes inferiores a 1800 m.
● Central (Serras de Gredos, Malagón e
Guadarrama), onde mesmo supera os 2.500 m.
(Pico Almanzor).
● Oriental (Serras de Somosierra, Ayllón e La Pela)
con altitudes máximas arredor dos 2.000 m.
● As pendentes son máis suaves cara o N (conca do
Douro) que cara o S (conca do Texo).
● Constitúen un bo exemplo de relevo xermánico: a raíz
da oroxenía alpina, o zócolo paleozoico fracturouse
xerando bloques levantados (horst), que forman as
serras, e bloques afundidos (graben), que constitúen os
corredores tectónicos de dirección N-S polos que
discorren os ríos.
● Os cumios son suaves e aplanados agás nos puntos
máis elevados (Gredos) onde aparecen formas máis
escarpadas (cristas ou galayos) e deixou a súa pegada o
glaciarismo cuaternario (circos glaciares, vales en U...)
A MESETA
As serras interiores: os Montes de Toledo
● Situados no centro da
Submeseta Sur, separan as
concas do Texo e do
Guadiana. Esténdense de O
a E entre a Serra de
Guadalupe (Monte
Villuercas, 1.601 m.) e a
Serra da Calderina.
● Constitúen un claro exemplo
de relevo apalachense
modelado sobre cuarcitas e
lousas rexuvenecido pola
oroxenia alpina e sometido
logo a unha intensa erosión.
A Meseta, 6
As concas sedimentarias interiores
● Na Submeseta Norte correspóndese coa
conca do Douro. Mentres, os Montes de
Toledo dividen a Submeseta Sur en dúas
concas menores, do Texo e o Guadiana.
● Formáronse a raíz da oroxenia alpina, que
provocou fallas e o afundimento dalgúns
sectores do zócolo paleozoico. Sobre estes
fóronse acumulando sedimentos dende
finais do Terciario. Durante o Cuaternario, a
alternancia de periodos glaciares e
interglaciares favoreceu o formación de
terrazas fluviais que acadaron un especial
desenvolvemento no val do Douro.
● Dende o punto de vista litolóxico, forman
parte da España arxilosa cos característicos
relevos de páramos (Peñaranda, Alcarria,
Mesa de Ocaña, A Mancha) , campiñas
(Terra de Campos, La Sagra), outeiros,
relevos en costa.
OS REBORDES MONTAÑOSOS
DA MESETA
● A Meseta está rodeada por sistemas
montañosos que se dispoñen como unha
barreira que illa o interior.
● Trátase de unidades formadas no Terciario ó
fracturarse o zócolo herciniano e elevarse
estes bloques por mor da oroxenia alpina.
OS REBORDES MONTAÑOSOS DA
MESETA: o Macizo Galaico-Leonés
● Dende o punto de vista morfoestrutural é un
macizo antigo, orixinado no Paleozoico como
parte do Macizo Hespérico. A oroxenia alpina
provocou nel un gran abombamento e fracturouno
nunha serie de bloques individualizados por fallas
de dirección N-S.
● Dende o punto de vista litolóxico forma parte do
dominio silíceo (granito máis lousa e cuarcita).
Os cumios presentan, polo xeral, formas suaves e
redondeadas. Durante o Cuaternario, as serras
máis elevadas víronse afectadas polo
glaciarismo.
● Podemos diferenciar nel tres unidades:
➢ Os Montes de León, a parte máis oriental e
elevada (Serra Segundera: Pico Teleno,
2.188 m.).
➢ A area central, onde alternan fosas
tectónicas (Lugo, Bierzo, Tui), con bloques
elevados (Serras dos Ancares e Caurel,
dorsal galega).
➢ A zona litoral, moi recortada, onde os
antigos vales fluviais inundados polo mar
formaron as rías.
OS REBORDES MONTAÑOSOS DA
MESETA: a Cordilleira Cantábrica
Podemos diferenciar nela tres sectores:
 O Macizo Asturiano, ao O, formado por
materiais materiais paleozoicos que formaban
parte do zócolo rexuvenecidos pola oroxenia
alpina.
➢ Na súa parte occidental, a diferente dureza dos
materiais (lousas e cuarcitas) deu orixe a algúns
relevos apalachenses.
➢ No extremo oriental, un gran afloramento de
calcarias pirmarias configura os Picos de
Europa, onde atopamos as maiores alturas da
cordilleira, que superan os 2.500 m. (Torre de
Cerredo, 2648 m.; Naranjo de Bulnes, 2.519).
Son moi visibles nel os efectos do glaciarismo.
 No centro, a Montaña Cantábrica, constituida
por materiais mesozoicos (calcarias, margas) de
orixe mariña que se plegaron durante a oroxenia
alpinaa, acada altitudes máis modestas e formas
máis suaves
 Ao E, os Montes Vascos, constituidos por
materiais mesozoicos moi pregados e sobre os
que incidiu fortemente a erosión.
OS REBORDES MONTAÑOSOS
DA MESETA: o Sistema Ibérico
Cordilleira formada na súa meirande parte por materiais
mesozoicos sedimentados polo mar no bordo oriental
do zócolo herciniano que se pregaron na oroxenia
alpina. Nalgúns sectores esta cobertura era pouco
fonda e neles agromou o zócolo rexuvenecido pola
devandita oroxenia. Pódense distinguir dous sectores:
 A metade septentrional ten unha dirección
NO-SE e inclúe as maiores alturas da cordilleira
(Sierra da Demanda, Picos de Urbión, Sierra
Cebollera, Serra do Moncayo: P. Moncayo 2.313
m.). Presenta algunhas formas de modelado
glaciar
 A metade meridional, a partir do SE da provincia
de Soria, bifúrcase entre:
➢ Unha póla castelá ou interior: Serra de
Albarracín (paleozoica), Serranía de Cuenca
(calcaria: Ciudad Encantada)
➢ Unha póla exterior ou aragonesa: Serras
de Javalambre, Gúdar e Maestrazgo
(calcarias).
➢ Sepáraas unha fosa tectónica, a depresión
Calatayud-Teruel (materiais terciarios, relevo
tabular)
OS REBORDOS MONTAÑOSOS DA
MESETA: Sierra Morena
Trátase dun chanzo brusco entre a
Meseta e a Depresión do
Guadalquivir máis que dunha
auténtica cordilleira orixinado a raíz
da oroxenia alpina
O seu rochedo é paleozoico
(cuarcitas, granitos, lousas) de tons
escuros o que, unido ás cores da
vexetación dominante (jara), lle dá
nome.
Acada as súas máximas altitudes
na Sierra Madrona (Bañuela, 1.323
m.)
UNIDADES EXTERIORES Á
MESETA
● Non forman parte da Meseta.
● Ubícanse no S e no NE peninsular.
● Son unidades relativamente recentes xa que se
formaron a raíz da oroxenia alpina.
● Atendendo a criterios morfoestruturais podemos
distinguir dous conxuntos:
➢ As depresións ou concas prealpinas.
➢ As cordilleiras alpinas.
UNIDADES EXTERIORES Á MESETA:
As depresións.
Trazos xerais:
● Orixe semellante: son cuncas ou fosas prealpinas
formadas entre as novas cordilleiras e os rebordos da
Meseta.
● Forma triangular.
● Litoloxia arxilosa.
● Modelado no que dominan estensas chairas de
escasa altitude.
● Marco de desenvolvemento de dúas grandes concas
fluviais: a do Ebro e a do Guadalquivir.
UNIDADES EXTERIORES Á MESETA:
A depresión do Ebro, 1
 Localización: situada no NE, rodeada de cadeas
montañosas (Sistema Ibérico, Pireneos e Sistema
Costeiro-Catalán) e ocupada pola conca do Ebro.
 Evolución xeolóxica: a depresión foi afundíndose a
medida que se erguían os Pirineos. Ocupada primeiro
polo mar, transformouse nun gran lago cando se
levantou o Sistema Costeiro-Catalán e logo serviu de
canle ao río Ebro ata que este se se abriu camiño
cara o Mediterráneo.
 Litoloxía: contén depósitos mariños e continentais,
grosos nas marxes (conglomerados) e máis finos no
centro (areniscas, margas, xesos, calcarias...)
UNIDADES EXTERIORES Á MESETA:
A depresión do Ebro, 2
● Formas de relevo condicionadas polas
diferentes caracterísitcas dos materiais e un
clima árido:
➢ Nos bordes, os somontanos ou
piedemontes pirenaicos e ibéricos, áreas
lixeiramente inclinadas situadas entre as
montañas exteriores e o centro da
depresión. A erosión deu lugar á formación
de mallos (torreóns rochosos
individualizados pola erosión) sobre os
materiais máis duros e a hoyas (depresións
erosivas) excavadas nos materiais máis
brandos como as de Huesca e Barbastro.
➢ No centro da depresión, cando a
disposición dos estratos é horizonal e
alternan as calcarias duras con materiais
máis brandos (margas, xesos, arxilas)
aparecen relevos tabulares (muelas ou
planas). Onde predominan materiais
brandos e un medio arido, fórmanse
cárcavas e badlands (os Monegros)
UNIDADES EXTERIORES Á MESETA.
A Depresión do Guadalquivir.
● Localización: situada no S peninsular entre
Sierra Morena e os Sistemas Béticos
servindo de marco á conca do Gualdalquivir
● Evolución xeolóxica: primeiro foi un brazo
de mar entre o Atlántico e o Mediterráneo
que co levantamento dos Sistemas Béticos
convertiuse nun fondo golfo aberto cara o
O. Foise colmatando con sedimentos
mariños no Terciario e no Cuaternario.
● Litoloxía: predominan as rochas brandas
de orixe mariña (margas, areas, calcarias,
arxilas) onde a erosión fluvial actuou
profundamente e orixinou varios niveis de
terrazss.
● Modelado: predomina unha estensa
campiña cha que, a medida que nos
achegamos ao Atlántico, deixa paso a unha
paisaxe de marismas.
UNIDADES EXTERIORES Á MESETA.
As cordilleiras alpinas. Trazos xerais
● Formáronse durante a oroxenia alpina (Cenozoico)
ao pregárense os materiais sedimentados nas fosas
oceánicas bética e pirenaica.
● Trátase de montañas relativamente novas de
elevada altitude e relevos vigorosos.
● Presentan unha gran complexidade litolóxica ao
incluír áreas con potentes capas sedimentarias e
zonas onde aflora o zócolo.
● Aprécianse os efectos do glaciarismo cuaternario
tanto nos cumios como nas vertentes.
UNIDADES EXTERIORES Á MESETA.
Cordilleiras alpinas. Os Pireneos.
● Localización: constitúen o itsmo que une a Península Ibérica
co resto do continente europeo, estendéndose de W a E ao
longo de 440 km e chegando a acadar os 100 km. de largura
no seu sector central.
● Gran complexidade xeolóxica e morfoestrutural:
➢ Pirineo axial: no eixo da cordilleira agroman os restos
dun antigo macizo hercininano rexuvenecido pola
oroxenia alpina formado por materiais precámbricos e
paleozoicos. Nel sitúanse as máximas altitudes e os
relevos máis abruptos, que superan os 3.000 m. no
sector central (Aneto, Monte Perdido), e son visibles os
efectos do glaciarismo cuaternario (circos e vales
glaciares, lagoas ou ibones) e mesmo, por riba dos 3.000
m., consérvanse pequenos glaciares ou neveiros.
➢ Prepirineo. Esta formado por materiais mesozoicos
calcarios pregados e levantados pola oroxenia alpina,
presenta relevos menos altos e formás máis suaves que
se estruturan en dúas aliñacións paralelas á zona axial:
as serras interiores (Cadí, Cotiella) e as serras
exteriores (Guara, Montsec), separados pola depresión
media (conca de Pamplona, Canal de Berdún, conca de
Tremp...)
UNIDADES EXTERIORES Á MESETA.
Cordilleiras alpinas. O Sistema Costeiro-Catalán
● Localización: sistema montañoso moi
fragmentada de disposición NE-SO, paralela á
costa mediterránea catalana entre os Pireneos
e o Sistema Ibérico. Constitúe unha
continuación da zona oriental dos Pireneos,
separada desta pola serie de fallas que deron
orixe á área volcánica da comarca de Olot.
● Dende o puntod e vista litolóxico e
morfoestrutural podemos diferenciar dous
sectores: o septentrional, formado por
materiais paleozoicos, restos dun antigo
macizo deformado e fracturado pola oroxenia
alpina; e o meridional, formado por materiais
calcarios secundarios pregados.
● O Sistema está dividido en dúas aliñacións: a
cordilleira litoral (Tibidabo, Montnegre, Altos
do Garraf), de escasa altitude (500-700 m.); e
a cordilleira prelitoral (Montseny,
Montserrat), máis ampla e con altitudes
maiores (máximo: 1.712 m. no Montseny);
saparadas pola depresión intermedia
(Selva, Vallés, Penedés) rechea de materiais
secundarios e terciarios.
UNIDADES EXTERIORES Á MESETA.
Cordilleiras alpinas. Os Sistemas Béticos.
● Esténdense dende o Golfo de Cádiz ata o Cabo da Nao
continuando baixo o Mediterráneo ata as Baleares.
● Orixinouse como consecuencia da oroxenia alpina ao
pregárense os sedimentos mesozoicos (calcarias e margas)
acumulados na fosa bética.
● Podemos diferenciar dous grandes conxuntos:
➢ A Cordilleira Penibética (Serranía de Ronda, Serra
dos Filabres, Serra Nevada, Campo de Tabernas)
bordea a costa. Predominan as calizas mesozoicas
agás en Sierra Nevada, onde agroman os restos do
antigo macizo paleozoico bético-rifeño, acádanse as
maiores alturas da Península (Mulhacén, 3.479 m.,
Veleta) e atopamos as únicas manifestacións do
glaciarismo.
➢ A Cordilleira Subbética (Serras de Grazalema,
Ubrique, Cazorla, Segura) sigúase no interior,
limitando coa Depresión do Guadalquivir. Predominan
os materiais sedimentarios mesozoicos (calcarias,
margas) con sobranceiras manifestacións de
modelado cárstico (Torcal de Antequera).
➢ Entre elas, dísponse a fragmentada depresión
intrabética (hoyas de Ronda, Antequera,
Guadix-Baza) rechea con materiais terciarios (arxilas)
sobre as que a erosión e un medio árido deron lugar
a un paisaxe de cárcavas e badlands.
O RELEVO INSULAR
O ARQUIPIÉLAGO BALEAR
 O arquipiélago balear esta formado por illas
(Mallorca, Menorca, Eivissa, Formentera y
Cabrera) e númerosos illotes.
 As Baleares xurdiron durante a oroxenia alpina co
pregamento dos materiais sedimentados no mar
de Tethis e constitúen unha prolongación dos
Sistemas Béticos a través dunha aliñación
montañosa submariña que os continúa dende o
cabo da Nao. Non obstante, a illa de Menorca
presenta certas peculiaridades xeolóxicas que a
emparentan co Sistema Costeiro Catalán.
 Dende o punto de vista litolóxico predomina os
materiais calcarios. En Menorca aparecen
materiais paleozoicos, restos dun antigo macizo
catalano-balear. Os sedimentos terciarios e
cuaternarios (arxilas) predominan no Pla
mallorquín.
 En Mallorca, a maior da illas podemos distinguir
tres unidades de relevo fundamentais: a Serra da
Tramuntana (Puig Major, 1.445 m.) na costa NO,
a Serra de Levant ao leste e o Pla, a chaira
central comprendida entre as badías de Palma e
Alcúdia.
O ARQUIPIÉLAGO CANARIO
 O arquipélago canario está formado polas
sete illas maiores (Lanzarote, Fuerteventura,
Tenerife, Gran Canaria, La Gomera, La
Palma e El Hierro).
 As Canarias formáronse a finais do Terciario
por mor das fracturas provocadas na litosfera
do fondo do Atlántico durante a oroxenia
alpina. Os materiais volcánicos emerxeron
en diferentes etapas dende hai uns 20
millóns de anos ata a actualidade.
 Dende o punto de vista litolóxico predominan
os basaltos. Neles, o modelado xerou
domos, conos, caldeira, malpaíses, roques,
barrancos...
 As illas máis antigas (Lanzarote e
Fuerteventura) presentan un relevo
erosionado e moi aplanado, mentres que as
máis recentes presentan un relevo máis
abrupto e con maiores altitudes. En Tenerife,
o Teide acada os 3.719 m.
O RELEVO LITORAL
O LITORAL CANTÁBRICO
● Presenta un perfil rectilíneo,
paralelo á Cordilleira
Cantábrica.
● Presenta acantilados de
altura moderada modelados
sobre a rasa, pequenas rías
formadas polos vales fluviais
e unhas praias escasamente
desenvolvidas.
O LITORAL ATLÁNTICO galego
● Trátase dun litoral moi articulado
debido á presenza das rías, antigos
vales fluviais ocupados total ou
parcialmente polo mar como
consecuencia dos movementos de
subsidencia da codia terrestre.
● As rías agrúpanse en dous
conxuntos separados polo cabo
Fisterra. Ao norte están as Rías Altas,
de menor superficie e complexidade (A
Coruña, Betanzos-Ares, Ferrol,
Cedeira, O Barqueiro...). Ao súr, as
Rías Baixas, máis amplas
(Muros-Noia, Arousa, Pontevedra,
Vigo)
● Na fronteira con Portugal, o río Miño
desemboca nun amplo esteiro.
O LITORAL ATLÁNTICO andaluz
● Costa baixa que se
corresponde coa fin da
depresión do Guadalquivir.
● As praias areosas adquiren
un notable desenvolvemento
e caracterízanse pola
presenza de cordóns de
dunas.
● As áreas máis baixas están
ocupadas por marismas
recorridas por multitude de
canles.
O LITORAL ATLÁNTICO canario
● Determinado pola erosión
mariña e o influxo dos
procesos volcánicos.
● A liña de costa, abrupta,
esta formada por
acantilados de diverso
desenvolvemento (ata 500
m. de altura) entre os que
poden aparecer praias de
area negar e formacións
dunares nacidas da erosión
mariña (Maspalomas)
O LITORAL MEDITERRÁNEO andaluz
● Entre o Peñón de Gibraltar e
o cabo de Gata, o perfil e
rectilíneo e paralelo aos
Sistemas Béticos alternando
pequenas praias con chairas
nacidas do levantamento da
costa.
O LITORAL MEDITERRÁNEO do
sureste peninsular
● Entre o cabo de Gata e o da
Nao, a costa debuxa dous
grandes golfos (Mazarrón,
Alicante) separados polo
cabo de Palos.
● Caracterízase por amplas
praias, albufeiras, caso da
do Mar Menor separada do
mar polo cordón litoral da
Manga.
O LITORAL MEDITERRÁNEO
valenciano
● Entre o cabo da Nao e o
delta do Ebro, esténdese o
golfo de Valencia.
● Trátase dunha costa baixa
con grandes praias,
albufeiras (Valencia) e
tómbolos (Peñón de Ifach,
Peñón de Peñíscola)
O LITORAL MEDITERRÁNEO catalán
● Os deltas (Ebro, Llobregat):
chairas aluviais de forma
triangular que poden
abranguer lagoas, albufeiras
e marismas.
● A Costa Brava caracterízase
pola alternancia entre
acantilados e pequenas praia
ou calas de area ou cantos
rodados aportados polos ríos
e torrentes.
O LITORAL MEDITERRÁNEO balear
● O litoral balear é moi variado.
Alternan acantilados e calas
rochosas ou de area (costa
da Tramuntana e Levante en
Mallorca, Menorca) e amplas
badías (Palma e Alcudia en
Mallorca) con estensas
praias
O RELEVO GALEGO
O RELEVO GALEGO:
Trazos xerais
● Notable diversidade
morfolóxica.
● Tendencia xeral á diminución
da altitude de E a W.Notable
ariabilidade altitudinal cunha
tendencia xeral de diminuciu
● Substrato litolóxico moi antigo
no que dominan os granitos e as
rochas metafórficas (cuarzita,
xisto, lousa...).
● Forte pegada dos procesos
erosivos asociados aos cursos
fluviais e ao glaciarismo.
O RELEVO GALEGO:
As serras
● Serras orientais e sudorientais
(Ancares, Courel, Manzaneda, Eixo,
Trevinca): conxunto de grandes
bloques erguidos fragmentados polo
encaixamento de númerosos cursos
fluviais. Os seus cumios sitúanse entre
1.500 e 2.000 m.).
● Dorsal galega (Serra da Loba, A Cova
da Serpe, O Faro, O Suído...): liña de
áreas monañosas de mediana altitude
(800-1.100 m.) que se estenden de N
a S entre a Galicia interior e a
occidental.
● Serras setentrionais (Xistral,
Gañidoira...), separan a costa
cantábrica das chairas luguesas.
● Serras litorais (Capelada, Pindo,
Barbanza, Castrove, Morrazo,
Groba...), de cativas altitudes.
O RELEVO GALEGO:
As chairas
● Superficies de aplanamento
situadas entre as serras.
● Amplas, como a Terra Chá,
entre 400 e 600 m. De
altitude, enmarcada polos os
Ancares, a Dorsal galega e
as serras setentrionais.
● Reducidas, de menor altitude
e moi fragmentadas pola
rede fluvial na Galicia
occidental (Bergantiños,
Soneira, Terra de Melide,
Ordes, Xallas, Deza)
O RELEVO GALEGO:
As depresións
● Depresións tectónicas de
orientación N-S, asentadas
sobre bloques afundidos
durante os movementos
oroxénicos do Terciario
finais do Terciario e cubertas
de capas sedimentarias moi
desenvolvidas desenvolvidas
(As Pontes, Sarria, Monforte,
A Limia...)
● A fosa meridiana
Carballo-Tui, de amplitude e
altitude diversa, destaca na
Galicia occidental.
O RELEVO GALEGO:
O litoral
● O litoral galego caracterízase por ser un
litoral articulado de formas moi
recortadas definidas polas rías.
● As rías son antigos tramos de vales
fluviais inundados como consecuencia
dos movementos verticais
(afundimento/levantamento) e da
elevación dos océanos á fin das
glaciacións.
● Distinguimos dous conxuntos separados
polo cabo Fisterra: as Rías Altas (Viveiro,
Cedeira, Corme, Corcubión...), de
reducido tamaño e formas redondeadas,
e as Rías Baixas (Muros-Noia, Arousa,
Pontevedra, Vigo), máis amplas.
● O litoral presenta un perfil rectilíneo na
Mariña luguesa e no SW (Baiona a
Guarda), onde se desenvolve a rasa
(chaira litoral de amplitude variable).
Relevo 04 unid

Weitere ähnliche Inhalte

Was ist angesagt?

Evolución e tipos de unidades morfoestruturais
Evolución e tipos de unidades morfoestruturaisEvolución e tipos de unidades morfoestruturais
Evolución e tipos de unidades morfoestruturaisAgrela Elvixeo
 
Unidade 1 relevo
Unidade 1 relevoUnidade 1 relevo
Unidade 1 relevocamposseijo
 
Vocabulario ilustrado do relevo
Vocabulario ilustrado do relevoVocabulario ilustrado do relevo
Vocabulario ilustrado do relevoAgrela Elvixeo
 
Unidade 1 relevo
Unidade 1 relevoUnidade 1 relevo
Unidade 1 relevocamposseijo
 
O espazo xeográfico español
O espazo xeográfico españolO espazo xeográfico español
O espazo xeográfico españolRosacidgalante
 
Vocabulario de Xeografía 2º de bacharelato
Vocabulario de Xeografía 2º de bacharelatoVocabulario de Xeografía 2º de bacharelato
Vocabulario de Xeografía 2º de bacharelatoAgrela Elvixeo
 
Espazo xeográfico español
Espazo xeográfico españolEspazo xeográfico español
Espazo xeográfico españolRosacidgalante
 
O relevo da Península Ibérica
O relevo da Península IbéricaO relevo da Península Ibérica
O relevo da Península Ibéricaprofesor historia
 
Xeografía física de Galicia
Xeografía física de GaliciaXeografía física de Galicia
Xeografía física de Galiciaxosea
 
01 f relevo teoría
01 f relevo teoría01 f relevo teoría
01 f relevo teoríaquiquehs
 
As grandes unidades morfoestruturais do relevo penínsular
As grandes unidades morfoestruturais do relevo penínsularAs grandes unidades morfoestruturais do relevo penínsular
As grandes unidades morfoestruturais do relevo penínsularEspe1959
 
Perfil topogrã¡fico galicia_oeste_este
Perfil topogrã¡fico galicia_oeste_estePerfil topogrã¡fico galicia_oeste_este
Perfil topogrã¡fico galicia_oeste_estelorenaamarelle
 
Espazo xeográfico español
Espazo xeográfico españolEspazo xeográfico español
Espazo xeográfico españolRosacidgalante
 
Comentario dun perfil topográfico
Comentario dun perfil topográficoComentario dun perfil topográfico
Comentario dun perfil topográficolorenaamarelle
 

Was ist angesagt? (20)

Evolución e tipos de unidades morfoestruturais
Evolución e tipos de unidades morfoestruturaisEvolución e tipos de unidades morfoestruturais
Evolución e tipos de unidades morfoestruturais
 
Relevo Peninsular
Relevo PeninsularRelevo Peninsular
Relevo Peninsular
 
Unidade 1 relevo
Unidade 1 relevoUnidade 1 relevo
Unidade 1 relevo
 
Vocabulario ilustrado do relevo
Vocabulario ilustrado do relevoVocabulario ilustrado do relevo
Vocabulario ilustrado do relevo
 
Unidade 1 relevo
Unidade 1 relevoUnidade 1 relevo
Unidade 1 relevo
 
O espazo xeográfico español
O espazo xeográfico españolO espazo xeográfico español
O espazo xeográfico español
 
Vocabulario de Xeografía 2º de bacharelato
Vocabulario de Xeografía 2º de bacharelatoVocabulario de Xeografía 2º de bacharelato
Vocabulario de Xeografía 2º de bacharelato
 
Espazo xeográfico español
Espazo xeográfico españolEspazo xeográfico español
Espazo xeográfico español
 
Introdución á Xeografía
Introdución á XeografíaIntrodución á Xeografía
Introdución á Xeografía
 
Tema1 xeo
Tema1 xeoTema1 xeo
Tema1 xeo
 
O relevo da Península Ibérica
O relevo da Península IbéricaO relevo da Península Ibérica
O relevo da Península Ibérica
 
Xeografía física de Galicia
Xeografía física de GaliciaXeografía física de Galicia
Xeografía física de Galicia
 
01 f relevo teoría
01 f relevo teoría01 f relevo teoría
01 f relevo teoría
 
As grandes unidades morfoestruturais do relevo penínsular
As grandes unidades morfoestruturais do relevo penínsularAs grandes unidades morfoestruturais do relevo penínsular
As grandes unidades morfoestruturais do relevo penínsular
 
O Relevo PeníNsular
O Relevo PeníNsularO Relevo PeníNsular
O Relevo PeníNsular
 
O relevo de España e de Galicia
O relevo de España e de GaliciaO relevo de España e de Galicia
O relevo de España e de Galicia
 
Perfil topogrã¡fico galicia_oeste_este
Perfil topogrã¡fico galicia_oeste_estePerfil topogrã¡fico galicia_oeste_este
Perfil topogrã¡fico galicia_oeste_este
 
O medio físico en España
O medio físico en EspañaO medio físico en España
O medio físico en España
 
Espazo xeográfico español
Espazo xeográfico españolEspazo xeográfico español
Espazo xeográfico español
 
Comentario dun perfil topográfico
Comentario dun perfil topográficoComentario dun perfil topográfico
Comentario dun perfil topográfico
 

Andere mochten auch

#CompetitividadCAPV María Lasa Irizar International Niche Market Leaders
#CompetitividadCAPV María Lasa Irizar International Niche Market Leaders#CompetitividadCAPV María Lasa Irizar International Niche Market Leaders
#CompetitividadCAPV María Lasa Irizar International Niche Market LeadersOrkestra
 
El Otorongo Nº 209
El Otorongo Nº 209El Otorongo Nº 209
El Otorongo Nº 209miguelguerra
 
Buyer'sGuideIssuu
Buyer'sGuideIssuuBuyer'sGuideIssuu
Buyer'sGuideIssuuMolly Horak
 
Fb Y Las Instituciones Ii. J.Gros
Fb Y Las Instituciones Ii. J.GrosFb Y Las Instituciones Ii. J.Gros
Fb Y Las Instituciones Ii. J.Grosfuleta
 
Arte creativo
Arte creativoArte creativo
Arte creativomaherran
 
Investigacion Enfermedades Cronicidad Kronikgune
Investigacion Enfermedades Cronicidad KronikguneInvestigacion Enfermedades Cronicidad Kronikgune
Investigacion Enfermedades Cronicidad KronikguneKronikgune
 
La blanca paloma.doc dia de la paz
La blanca paloma.doc dia de la pazLa blanca paloma.doc dia de la paz
La blanca paloma.doc dia de la pazcampijo1
 
Apagado de cal y factores sistemas vendidos Chemco
Apagado de cal y factores  sistemas vendidos ChemcoApagado de cal y factores  sistemas vendidos Chemco
Apagado de cal y factores sistemas vendidos ChemcoAmerican Gate Trading S.A.
 
Precis Book Agile mgmt software engineering david j andreson summary viramdas...
Precis Book Agile mgmt software engineering david j andreson summary viramdas...Precis Book Agile mgmt software engineering david j andreson summary viramdas...
Precis Book Agile mgmt software engineering david j andreson summary viramdas...Vishwanath Ramdas
 
Vom Web2.0 zum Unternehmen2.0
Vom Web2.0 zum Unternehmen2.0Vom Web2.0 zum Unternehmen2.0
Vom Web2.0 zum Unternehmen2.0SoftwareSaxony
 
Taggies catalogue 2011
Taggies catalogue 2011Taggies catalogue 2011
Taggies catalogue 2011celectkurt
 
ProMan(Project Management in python language using KIVY platform)
ProMan(Project Management in python language using KIVY platform)ProMan(Project Management in python language using KIVY platform)
ProMan(Project Management in python language using KIVY platform)manojsonkar
 
Comparte Marketing - Trade Marketing - Juan Fco. Rivero
Comparte Marketing - Trade Marketing - Juan Fco. RiveroComparte Marketing - Trade Marketing - Juan Fco. Rivero
Comparte Marketing - Trade Marketing - Juan Fco. RiveroLas Iniciativas
 

Andere mochten auch (20)

#CompetitividadCAPV María Lasa Irizar International Niche Market Leaders
#CompetitividadCAPV María Lasa Irizar International Niche Market Leaders#CompetitividadCAPV María Lasa Irizar International Niche Market Leaders
#CompetitividadCAPV María Lasa Irizar International Niche Market Leaders
 
Relevo Galicia
Relevo GaliciaRelevo Galicia
Relevo Galicia
 
El Otorongo Nº 209
El Otorongo Nº 209El Otorongo Nº 209
El Otorongo Nº 209
 
Buyer'sGuideIssuu
Buyer'sGuideIssuuBuyer'sGuideIssuu
Buyer'sGuideIssuu
 
Fb Y Las Instituciones Ii. J.Gros
Fb Y Las Instituciones Ii. J.GrosFb Y Las Instituciones Ii. J.Gros
Fb Y Las Instituciones Ii. J.Gros
 
Arte creativo
Arte creativoArte creativo
Arte creativo
 
Investigacion Enfermedades Cronicidad Kronikgune
Investigacion Enfermedades Cronicidad KronikguneInvestigacion Enfermedades Cronicidad Kronikgune
Investigacion Enfermedades Cronicidad Kronikgune
 
La blanca paloma.doc dia de la paz
La blanca paloma.doc dia de la pazLa blanca paloma.doc dia de la paz
La blanca paloma.doc dia de la paz
 
Macro and micro econ
Macro and micro econMacro and micro econ
Macro and micro econ
 
Apagado de cal y factores sistemas vendidos Chemco
Apagado de cal y factores  sistemas vendidos ChemcoApagado de cal y factores  sistemas vendidos Chemco
Apagado de cal y factores sistemas vendidos Chemco
 
Weltbote von Myra - WB62
Weltbote von Myra - WB62Weltbote von Myra - WB62
Weltbote von Myra - WB62
 
Precis Book Agile mgmt software engineering david j andreson summary viramdas...
Precis Book Agile mgmt software engineering david j andreson summary viramdas...Precis Book Agile mgmt software engineering david j andreson summary viramdas...
Precis Book Agile mgmt software engineering david j andreson summary viramdas...
 
Vom Web2.0 zum Unternehmen2.0
Vom Web2.0 zum Unternehmen2.0Vom Web2.0 zum Unternehmen2.0
Vom Web2.0 zum Unternehmen2.0
 
2011 memoria
2011 memoria2011 memoria
2011 memoria
 
Taggies catalogue 2011
Taggies catalogue 2011Taggies catalogue 2011
Taggies catalogue 2011
 
ProMan(Project Management in python language using KIVY platform)
ProMan(Project Management in python language using KIVY platform)ProMan(Project Management in python language using KIVY platform)
ProMan(Project Management in python language using KIVY platform)
 
Comparte Marketing - Trade Marketing - Juan Fco. Rivero
Comparte Marketing - Trade Marketing - Juan Fco. RiveroComparte Marketing - Trade Marketing - Juan Fco. Rivero
Comparte Marketing - Trade Marketing - Juan Fco. Rivero
 
Polarografia
PolarografiaPolarografia
Polarografia
 
TecCom-07-Multiplexado
TecCom-07-MultiplexadoTecCom-07-Multiplexado
TecCom-07-Multiplexado
 
Ulan bator
Ulan batorUlan bator
Ulan bator
 

Ähnlich wie Relevo 04 unid

Ähnlich wie Relevo 04 unid (20)

Traballo tema 1 sociais
Traballo tema 1 sociaisTraballo tema 1 sociais
Traballo tema 1 sociais
 
Xeomorfoloxía de Galicia
Xeomorfoloxía de GaliciaXeomorfoloxía de Galicia
Xeomorfoloxía de Galicia
 
O Relevol De EspañA
O Relevol De EspañAO Relevol De EspañA
O Relevol De EspañA
 
Parque Nacional Peneda Gerês
Parque Nacional Peneda GerêsParque Nacional Peneda Gerês
Parque Nacional Peneda Gerês
 
Tema 3 As formas da terra
Tema 3 As formas da terraTema 3 As formas da terra
Tema 3 As formas da terra
 
O medio físico de españa
O medio físico de españaO medio físico de españa
O medio físico de españa
 
O relevo
O relevo O relevo
O relevo
 
Ciencias sociais
Ciencias sociaisCiencias sociais
Ciencias sociais
 
Tema1: O RELEVO
Tema1: O RELEVOTema1: O RELEVO
Tema1: O RELEVO
 
Montañas xeoloxía
Montañas xeoloxíaMontañas xeoloxía
Montañas xeoloxía
 
Tema 1-O relevo: Marco físico das actividades humanas
Tema 1-O relevo: Marco físico das actividades humanasTema 1-O relevo: Marco físico das actividades humanas
Tema 1-O relevo: Marco físico das actividades humanas
 
O relevo
O relevoO relevo
O relevo
 
Nuevo presentación de microsoft office power point
Nuevo presentación de microsoft office power pointNuevo presentación de microsoft office power point
Nuevo presentación de microsoft office power point
 
Silvia Tema 1
Silvia Tema 1Silvia Tema 1
Silvia Tema 1
 
Nuevo presentación de microsoft office power point
Nuevo presentación de microsoft office power pointNuevo presentación de microsoft office power point
Nuevo presentación de microsoft office power point
 
:D
:D:D
:D
 
Tema 1. 3º ESO
Tema 1. 3º ESOTema 1. 3º ESO
Tema 1. 3º ESO
 
O relevo
O relevoO relevo
O relevo
 
Omediofsico 111029092259-phpapp02
Omediofsico 111029092259-phpapp02Omediofsico 111029092259-phpapp02
Omediofsico 111029092259-phpapp02
 
O medio fsico
O medio fsico O medio fsico
O medio fsico
 

Mehr von quiquehs

A revolución rusa e a formación da URSS
A revolución rusa e a formación da URSSA revolución rusa e a formación da URSS
A revolución rusa e a formación da URSSquiquehs
 
10 industria vocabulario
10 industria vocabulario10 industria vocabulario
10 industria vocabularioquiquehs
 
09 vocabulario sector primario
09 vocabulario sector primario09 vocabulario sector primario
09 vocabulario sector primarioquiquehs
 
04a bioxeog
04a bioxeog04a bioxeog
04a bioxeogquiquehs
 
02d clima vocabulario
02d clima vocabulario02d clima vocabulario
02d clima vocabularioquiquehs
 
02c clima dominios climaticos pres
02c clima dominios climaticos pres02c clima dominios climaticos pres
02c clima dominios climaticos presquiquehs
 
As revolucións rusas e a formación da URSS
As revolucións rusas e a formación da URSSAs revolucións rusas e a formación da URSS
As revolucións rusas e a formación da URSSquiquehs
 
A Gran Guerra (1914-1918)
A Gran Guerra (1914-1918)A Gran Guerra (1914-1918)
A Gran Guerra (1914-1918)quiquehs
 
A revolución industrial
A revolución industrialA revolución industrial
A revolución industrialquiquehs
 
04h vocabulario poboacion-urbanizacion
04h vocabulario poboacion-urbanizacion04h vocabulario poboacion-urbanizacion
04h vocabulario poboacion-urbanizacionquiquehs
 
03a hidroloxía
03a hidroloxía03a hidroloxía
03a hidroloxíaquiquehs
 
02c clima dominios climaticos
02c clima dominios climaticos02c clima dominios climaticos
02c clima dominios climaticosquiquehs
 
02b clima tempomet
02b clima tempomet02b clima tempomet
02b clima tempometquiquehs
 
02a clima intro
02a clima intro02a clima intro
02a clima introquiquehs
 
Relevo 01 intro
Relevo 01 introRelevo 01 intro
Relevo 01 introquiquehs
 
Arte románica. 2º ESO
Arte románica. 2º ESOArte románica. 2º ESO
Arte románica. 2º ESOquiquehs
 

Mehr von quiquehs (18)

A revolución rusa e a formación da URSS
A revolución rusa e a formación da URSSA revolución rusa e a formación da URSS
A revolución rusa e a formación da URSS
 
GOTICO
GOTICOGOTICO
GOTICO
 
10 industria vocabulario
10 industria vocabulario10 industria vocabulario
10 industria vocabulario
 
09 vocabulario sector primario
09 vocabulario sector primario09 vocabulario sector primario
09 vocabulario sector primario
 
04a bioxeog
04a bioxeog04a bioxeog
04a bioxeog
 
02d clima vocabulario
02d clima vocabulario02d clima vocabulario
02d clima vocabulario
 
02c clima dominios climaticos pres
02c clima dominios climaticos pres02c clima dominios climaticos pres
02c clima dominios climaticos pres
 
As revolucións rusas e a formación da URSS
As revolucións rusas e a formación da URSSAs revolucións rusas e a formación da URSS
As revolucións rusas e a formación da URSS
 
A Gran Guerra (1914-1918)
A Gran Guerra (1914-1918)A Gran Guerra (1914-1918)
A Gran Guerra (1914-1918)
 
A revolución industrial
A revolución industrialA revolución industrial
A revolución industrial
 
04h vocabulario poboacion-urbanizacion
04h vocabulario poboacion-urbanizacion04h vocabulario poboacion-urbanizacion
04h vocabulario poboacion-urbanizacion
 
03b solos
03b solos03b solos
03b solos
 
03a hidroloxía
03a hidroloxía03a hidroloxía
03a hidroloxía
 
02c clima dominios climaticos
02c clima dominios climaticos02c clima dominios climaticos
02c clima dominios climaticos
 
02b clima tempomet
02b clima tempomet02b clima tempomet
02b clima tempomet
 
02a clima intro
02a clima intro02a clima intro
02a clima intro
 
Relevo 01 intro
Relevo 01 introRelevo 01 intro
Relevo 01 intro
 
Arte románica. 2º ESO
Arte románica. 2º ESOArte románica. 2º ESO
Arte románica. 2º ESO
 

Relevo 04 unid

  • 2.
  • 4. TRAZOS XERAIS ● Unha forma compacta e maciza: o seu contorno litoral a penas presenta entrantes e saíntes. ● A disposición periférica do relevo arredor dunha gran unidade central, a Meseta, que configura unha barreira montañosa que ailla o interior peninsular. ● Unha elevada altitude media (c 660 m.) debida tanto á existencia de elevadas cordilleiras como, sobre todo, á altitude media desa gran unidade central.
  • 5. Prefiles topográficos da Península Ibérica: N-S, O-E (realizados coa axuda de: http://www.heywhatsthat.com/profiler.html)
  • 6. A MESETA ● Constitúe a unidade fundamental do relevo peninsular. ● Trátase dunha chaira elevada, resto do antigo Macizo Hespérico xurdido da oroxenia herciniana, arrasado pola erosión e convertido en zócolo. Durante a Era terciaria foi deformada e fracturada pola oroxenia alpina (relevo xermánico) ó tempo que se inclinaba cara o Atlántico. Deste xeito poden diferenciarse nela: ➢ O antigo zócolo paleozoico, situado ao W peninsular. ➢ As concas sedimentarias interiores. ➢ As serras interiores. ● O Sistema Central divide a Meseta en dúas partes, a Submeseta Norte, máis elevada (c. 750 m.), e a Submeseta Sur, de menor altitude medio (c. 650 m.). ● Está confinada por unha serie de rebordos montañosos: Macizo Galaico-Leonés, Cordilleira Cantábrica, Sistema Ibérico, Sierra Morena
  • 7. A MESETA O antigo zócolo paleozoico ● Agroma no W peninsular, onde a erosión varreu a coberteira de sedimentos terciarios deixando ao descuberto os materiais primairos: granito, lousa e cuarcita. ● O relevo esta formado por penechairas lixeiramente onduladas (en Salamanca e Zamora na Submeseta Norte, ao W da Mancha e ao S e W de Extremadura na Submeseta Sur). Sobre elas destacan ás veces relevos residuais ou montes-illa. Os ríos que as atravesan, ao encaixarse sobre os duros materiais do zócolo formaron profundas gargantas, arribes ou tajos.
  • 8. A MESETA. As serras interiores ● Trátase de dous sistemas montañosos paralelos que recorren a Meseta: o Sistema Central e os Montes de Toledo. ● Configuráronse na Era Terciaria coa oroxenia alpina. ● En xeral a súa litoloxía e silícea, ben granítica ou ben metamórfica (lousas, gneis, cuarcitas).
  • 9. A MESETA As serras interiores: o Sistema Central ● Recorre a Meseta cun disposición SW-NE dende a Serra da Estrela (Portugal) ata o Sistema Ibérico. ● Fórmana varios conxuntos: ● Occidental (Serra da Estrela, Gata, Peña de Francia e Béjar), con altitudes inferiores a 1800 m. ● Central (Serras de Gredos, Malagón e Guadarrama), onde mesmo supera os 2.500 m. (Pico Almanzor). ● Oriental (Serras de Somosierra, Ayllón e La Pela) con altitudes máximas arredor dos 2.000 m. ● As pendentes son máis suaves cara o N (conca do Douro) que cara o S (conca do Texo). ● Constitúen un bo exemplo de relevo xermánico: a raíz da oroxenía alpina, o zócolo paleozoico fracturouse xerando bloques levantados (horst), que forman as serras, e bloques afundidos (graben), que constitúen os corredores tectónicos de dirección N-S polos que discorren os ríos. ● Os cumios son suaves e aplanados agás nos puntos máis elevados (Gredos) onde aparecen formas máis escarpadas (cristas ou galayos) e deixou a súa pegada o glaciarismo cuaternario (circos glaciares, vales en U...)
  • 10. A MESETA As serras interiores: os Montes de Toledo ● Situados no centro da Submeseta Sur, separan as concas do Texo e do Guadiana. Esténdense de O a E entre a Serra de Guadalupe (Monte Villuercas, 1.601 m.) e a Serra da Calderina. ● Constitúen un claro exemplo de relevo apalachense modelado sobre cuarcitas e lousas rexuvenecido pola oroxenia alpina e sometido logo a unha intensa erosión.
  • 11. A Meseta, 6 As concas sedimentarias interiores ● Na Submeseta Norte correspóndese coa conca do Douro. Mentres, os Montes de Toledo dividen a Submeseta Sur en dúas concas menores, do Texo e o Guadiana. ● Formáronse a raíz da oroxenia alpina, que provocou fallas e o afundimento dalgúns sectores do zócolo paleozoico. Sobre estes fóronse acumulando sedimentos dende finais do Terciario. Durante o Cuaternario, a alternancia de periodos glaciares e interglaciares favoreceu o formación de terrazas fluviais que acadaron un especial desenvolvemento no val do Douro. ● Dende o punto de vista litolóxico, forman parte da España arxilosa cos característicos relevos de páramos (Peñaranda, Alcarria, Mesa de Ocaña, A Mancha) , campiñas (Terra de Campos, La Sagra), outeiros, relevos en costa.
  • 12. OS REBORDES MONTAÑOSOS DA MESETA ● A Meseta está rodeada por sistemas montañosos que se dispoñen como unha barreira que illa o interior. ● Trátase de unidades formadas no Terciario ó fracturarse o zócolo herciniano e elevarse estes bloques por mor da oroxenia alpina.
  • 13. OS REBORDES MONTAÑOSOS DA MESETA: o Macizo Galaico-Leonés ● Dende o punto de vista morfoestrutural é un macizo antigo, orixinado no Paleozoico como parte do Macizo Hespérico. A oroxenia alpina provocou nel un gran abombamento e fracturouno nunha serie de bloques individualizados por fallas de dirección N-S. ● Dende o punto de vista litolóxico forma parte do dominio silíceo (granito máis lousa e cuarcita). Os cumios presentan, polo xeral, formas suaves e redondeadas. Durante o Cuaternario, as serras máis elevadas víronse afectadas polo glaciarismo. ● Podemos diferenciar nel tres unidades: ➢ Os Montes de León, a parte máis oriental e elevada (Serra Segundera: Pico Teleno, 2.188 m.). ➢ A area central, onde alternan fosas tectónicas (Lugo, Bierzo, Tui), con bloques elevados (Serras dos Ancares e Caurel, dorsal galega). ➢ A zona litoral, moi recortada, onde os antigos vales fluviais inundados polo mar formaron as rías.
  • 14. OS REBORDES MONTAÑOSOS DA MESETA: a Cordilleira Cantábrica Podemos diferenciar nela tres sectores:  O Macizo Asturiano, ao O, formado por materiais materiais paleozoicos que formaban parte do zócolo rexuvenecidos pola oroxenia alpina. ➢ Na súa parte occidental, a diferente dureza dos materiais (lousas e cuarcitas) deu orixe a algúns relevos apalachenses. ➢ No extremo oriental, un gran afloramento de calcarias pirmarias configura os Picos de Europa, onde atopamos as maiores alturas da cordilleira, que superan os 2.500 m. (Torre de Cerredo, 2648 m.; Naranjo de Bulnes, 2.519). Son moi visibles nel os efectos do glaciarismo.  No centro, a Montaña Cantábrica, constituida por materiais mesozoicos (calcarias, margas) de orixe mariña que se plegaron durante a oroxenia alpinaa, acada altitudes máis modestas e formas máis suaves  Ao E, os Montes Vascos, constituidos por materiais mesozoicos moi pregados e sobre os que incidiu fortemente a erosión.
  • 15. OS REBORDES MONTAÑOSOS DA MESETA: o Sistema Ibérico Cordilleira formada na súa meirande parte por materiais mesozoicos sedimentados polo mar no bordo oriental do zócolo herciniano que se pregaron na oroxenia alpina. Nalgúns sectores esta cobertura era pouco fonda e neles agromou o zócolo rexuvenecido pola devandita oroxenia. Pódense distinguir dous sectores:  A metade septentrional ten unha dirección NO-SE e inclúe as maiores alturas da cordilleira (Sierra da Demanda, Picos de Urbión, Sierra Cebollera, Serra do Moncayo: P. Moncayo 2.313 m.). Presenta algunhas formas de modelado glaciar  A metade meridional, a partir do SE da provincia de Soria, bifúrcase entre: ➢ Unha póla castelá ou interior: Serra de Albarracín (paleozoica), Serranía de Cuenca (calcaria: Ciudad Encantada) ➢ Unha póla exterior ou aragonesa: Serras de Javalambre, Gúdar e Maestrazgo (calcarias). ➢ Sepáraas unha fosa tectónica, a depresión Calatayud-Teruel (materiais terciarios, relevo tabular)
  • 16. OS REBORDOS MONTAÑOSOS DA MESETA: Sierra Morena Trátase dun chanzo brusco entre a Meseta e a Depresión do Guadalquivir máis que dunha auténtica cordilleira orixinado a raíz da oroxenia alpina O seu rochedo é paleozoico (cuarcitas, granitos, lousas) de tons escuros o que, unido ás cores da vexetación dominante (jara), lle dá nome. Acada as súas máximas altitudes na Sierra Madrona (Bañuela, 1.323 m.)
  • 17. UNIDADES EXTERIORES Á MESETA ● Non forman parte da Meseta. ● Ubícanse no S e no NE peninsular. ● Son unidades relativamente recentes xa que se formaron a raíz da oroxenia alpina. ● Atendendo a criterios morfoestruturais podemos distinguir dous conxuntos: ➢ As depresións ou concas prealpinas. ➢ As cordilleiras alpinas.
  • 18. UNIDADES EXTERIORES Á MESETA: As depresións. Trazos xerais: ● Orixe semellante: son cuncas ou fosas prealpinas formadas entre as novas cordilleiras e os rebordos da Meseta. ● Forma triangular. ● Litoloxia arxilosa. ● Modelado no que dominan estensas chairas de escasa altitude. ● Marco de desenvolvemento de dúas grandes concas fluviais: a do Ebro e a do Guadalquivir.
  • 19. UNIDADES EXTERIORES Á MESETA: A depresión do Ebro, 1  Localización: situada no NE, rodeada de cadeas montañosas (Sistema Ibérico, Pireneos e Sistema Costeiro-Catalán) e ocupada pola conca do Ebro.  Evolución xeolóxica: a depresión foi afundíndose a medida que se erguían os Pirineos. Ocupada primeiro polo mar, transformouse nun gran lago cando se levantou o Sistema Costeiro-Catalán e logo serviu de canle ao río Ebro ata que este se se abriu camiño cara o Mediterráneo.  Litoloxía: contén depósitos mariños e continentais, grosos nas marxes (conglomerados) e máis finos no centro (areniscas, margas, xesos, calcarias...)
  • 20. UNIDADES EXTERIORES Á MESETA: A depresión do Ebro, 2 ● Formas de relevo condicionadas polas diferentes caracterísitcas dos materiais e un clima árido: ➢ Nos bordes, os somontanos ou piedemontes pirenaicos e ibéricos, áreas lixeiramente inclinadas situadas entre as montañas exteriores e o centro da depresión. A erosión deu lugar á formación de mallos (torreóns rochosos individualizados pola erosión) sobre os materiais máis duros e a hoyas (depresións erosivas) excavadas nos materiais máis brandos como as de Huesca e Barbastro. ➢ No centro da depresión, cando a disposición dos estratos é horizonal e alternan as calcarias duras con materiais máis brandos (margas, xesos, arxilas) aparecen relevos tabulares (muelas ou planas). Onde predominan materiais brandos e un medio arido, fórmanse cárcavas e badlands (os Monegros)
  • 21. UNIDADES EXTERIORES Á MESETA. A Depresión do Guadalquivir. ● Localización: situada no S peninsular entre Sierra Morena e os Sistemas Béticos servindo de marco á conca do Gualdalquivir ● Evolución xeolóxica: primeiro foi un brazo de mar entre o Atlántico e o Mediterráneo que co levantamento dos Sistemas Béticos convertiuse nun fondo golfo aberto cara o O. Foise colmatando con sedimentos mariños no Terciario e no Cuaternario. ● Litoloxía: predominan as rochas brandas de orixe mariña (margas, areas, calcarias, arxilas) onde a erosión fluvial actuou profundamente e orixinou varios niveis de terrazss. ● Modelado: predomina unha estensa campiña cha que, a medida que nos achegamos ao Atlántico, deixa paso a unha paisaxe de marismas.
  • 22. UNIDADES EXTERIORES Á MESETA. As cordilleiras alpinas. Trazos xerais ● Formáronse durante a oroxenia alpina (Cenozoico) ao pregárense os materiais sedimentados nas fosas oceánicas bética e pirenaica. ● Trátase de montañas relativamente novas de elevada altitude e relevos vigorosos. ● Presentan unha gran complexidade litolóxica ao incluír áreas con potentes capas sedimentarias e zonas onde aflora o zócolo. ● Aprécianse os efectos do glaciarismo cuaternario tanto nos cumios como nas vertentes.
  • 23. UNIDADES EXTERIORES Á MESETA. Cordilleiras alpinas. Os Pireneos. ● Localización: constitúen o itsmo que une a Península Ibérica co resto do continente europeo, estendéndose de W a E ao longo de 440 km e chegando a acadar os 100 km. de largura no seu sector central. ● Gran complexidade xeolóxica e morfoestrutural: ➢ Pirineo axial: no eixo da cordilleira agroman os restos dun antigo macizo hercininano rexuvenecido pola oroxenia alpina formado por materiais precámbricos e paleozoicos. Nel sitúanse as máximas altitudes e os relevos máis abruptos, que superan os 3.000 m. no sector central (Aneto, Monte Perdido), e son visibles os efectos do glaciarismo cuaternario (circos e vales glaciares, lagoas ou ibones) e mesmo, por riba dos 3.000 m., consérvanse pequenos glaciares ou neveiros. ➢ Prepirineo. Esta formado por materiais mesozoicos calcarios pregados e levantados pola oroxenia alpina, presenta relevos menos altos e formás máis suaves que se estruturan en dúas aliñacións paralelas á zona axial: as serras interiores (Cadí, Cotiella) e as serras exteriores (Guara, Montsec), separados pola depresión media (conca de Pamplona, Canal de Berdún, conca de Tremp...)
  • 24. UNIDADES EXTERIORES Á MESETA. Cordilleiras alpinas. O Sistema Costeiro-Catalán ● Localización: sistema montañoso moi fragmentada de disposición NE-SO, paralela á costa mediterránea catalana entre os Pireneos e o Sistema Ibérico. Constitúe unha continuación da zona oriental dos Pireneos, separada desta pola serie de fallas que deron orixe á área volcánica da comarca de Olot. ● Dende o puntod e vista litolóxico e morfoestrutural podemos diferenciar dous sectores: o septentrional, formado por materiais paleozoicos, restos dun antigo macizo deformado e fracturado pola oroxenia alpina; e o meridional, formado por materiais calcarios secundarios pregados. ● O Sistema está dividido en dúas aliñacións: a cordilleira litoral (Tibidabo, Montnegre, Altos do Garraf), de escasa altitude (500-700 m.); e a cordilleira prelitoral (Montseny, Montserrat), máis ampla e con altitudes maiores (máximo: 1.712 m. no Montseny); saparadas pola depresión intermedia (Selva, Vallés, Penedés) rechea de materiais secundarios e terciarios.
  • 25. UNIDADES EXTERIORES Á MESETA. Cordilleiras alpinas. Os Sistemas Béticos. ● Esténdense dende o Golfo de Cádiz ata o Cabo da Nao continuando baixo o Mediterráneo ata as Baleares. ● Orixinouse como consecuencia da oroxenia alpina ao pregárense os sedimentos mesozoicos (calcarias e margas) acumulados na fosa bética. ● Podemos diferenciar dous grandes conxuntos: ➢ A Cordilleira Penibética (Serranía de Ronda, Serra dos Filabres, Serra Nevada, Campo de Tabernas) bordea a costa. Predominan as calizas mesozoicas agás en Sierra Nevada, onde agroman os restos do antigo macizo paleozoico bético-rifeño, acádanse as maiores alturas da Península (Mulhacén, 3.479 m., Veleta) e atopamos as únicas manifestacións do glaciarismo. ➢ A Cordilleira Subbética (Serras de Grazalema, Ubrique, Cazorla, Segura) sigúase no interior, limitando coa Depresión do Guadalquivir. Predominan os materiais sedimentarios mesozoicos (calcarias, margas) con sobranceiras manifestacións de modelado cárstico (Torcal de Antequera). ➢ Entre elas, dísponse a fragmentada depresión intrabética (hoyas de Ronda, Antequera, Guadix-Baza) rechea con materiais terciarios (arxilas) sobre as que a erosión e un medio árido deron lugar a un paisaxe de cárcavas e badlands.
  • 27. O ARQUIPIÉLAGO BALEAR  O arquipiélago balear esta formado por illas (Mallorca, Menorca, Eivissa, Formentera y Cabrera) e númerosos illotes.  As Baleares xurdiron durante a oroxenia alpina co pregamento dos materiais sedimentados no mar de Tethis e constitúen unha prolongación dos Sistemas Béticos a través dunha aliñación montañosa submariña que os continúa dende o cabo da Nao. Non obstante, a illa de Menorca presenta certas peculiaridades xeolóxicas que a emparentan co Sistema Costeiro Catalán.  Dende o punto de vista litolóxico predomina os materiais calcarios. En Menorca aparecen materiais paleozoicos, restos dun antigo macizo catalano-balear. Os sedimentos terciarios e cuaternarios (arxilas) predominan no Pla mallorquín.  En Mallorca, a maior da illas podemos distinguir tres unidades de relevo fundamentais: a Serra da Tramuntana (Puig Major, 1.445 m.) na costa NO, a Serra de Levant ao leste e o Pla, a chaira central comprendida entre as badías de Palma e Alcúdia.
  • 28. O ARQUIPIÉLAGO CANARIO  O arquipélago canario está formado polas sete illas maiores (Lanzarote, Fuerteventura, Tenerife, Gran Canaria, La Gomera, La Palma e El Hierro).  As Canarias formáronse a finais do Terciario por mor das fracturas provocadas na litosfera do fondo do Atlántico durante a oroxenia alpina. Os materiais volcánicos emerxeron en diferentes etapas dende hai uns 20 millóns de anos ata a actualidade.  Dende o punto de vista litolóxico predominan os basaltos. Neles, o modelado xerou domos, conos, caldeira, malpaíses, roques, barrancos...  As illas máis antigas (Lanzarote e Fuerteventura) presentan un relevo erosionado e moi aplanado, mentres que as máis recentes presentan un relevo máis abrupto e con maiores altitudes. En Tenerife, o Teide acada os 3.719 m.
  • 30. O LITORAL CANTÁBRICO ● Presenta un perfil rectilíneo, paralelo á Cordilleira Cantábrica. ● Presenta acantilados de altura moderada modelados sobre a rasa, pequenas rías formadas polos vales fluviais e unhas praias escasamente desenvolvidas.
  • 31. O LITORAL ATLÁNTICO galego ● Trátase dun litoral moi articulado debido á presenza das rías, antigos vales fluviais ocupados total ou parcialmente polo mar como consecuencia dos movementos de subsidencia da codia terrestre. ● As rías agrúpanse en dous conxuntos separados polo cabo Fisterra. Ao norte están as Rías Altas, de menor superficie e complexidade (A Coruña, Betanzos-Ares, Ferrol, Cedeira, O Barqueiro...). Ao súr, as Rías Baixas, máis amplas (Muros-Noia, Arousa, Pontevedra, Vigo) ● Na fronteira con Portugal, o río Miño desemboca nun amplo esteiro.
  • 32. O LITORAL ATLÁNTICO andaluz ● Costa baixa que se corresponde coa fin da depresión do Guadalquivir. ● As praias areosas adquiren un notable desenvolvemento e caracterízanse pola presenza de cordóns de dunas. ● As áreas máis baixas están ocupadas por marismas recorridas por multitude de canles.
  • 33. O LITORAL ATLÁNTICO canario ● Determinado pola erosión mariña e o influxo dos procesos volcánicos. ● A liña de costa, abrupta, esta formada por acantilados de diverso desenvolvemento (ata 500 m. de altura) entre os que poden aparecer praias de area negar e formacións dunares nacidas da erosión mariña (Maspalomas)
  • 34. O LITORAL MEDITERRÁNEO andaluz ● Entre o Peñón de Gibraltar e o cabo de Gata, o perfil e rectilíneo e paralelo aos Sistemas Béticos alternando pequenas praias con chairas nacidas do levantamento da costa.
  • 35. O LITORAL MEDITERRÁNEO do sureste peninsular ● Entre o cabo de Gata e o da Nao, a costa debuxa dous grandes golfos (Mazarrón, Alicante) separados polo cabo de Palos. ● Caracterízase por amplas praias, albufeiras, caso da do Mar Menor separada do mar polo cordón litoral da Manga.
  • 36. O LITORAL MEDITERRÁNEO valenciano ● Entre o cabo da Nao e o delta do Ebro, esténdese o golfo de Valencia. ● Trátase dunha costa baixa con grandes praias, albufeiras (Valencia) e tómbolos (Peñón de Ifach, Peñón de Peñíscola)
  • 37. O LITORAL MEDITERRÁNEO catalán ● Os deltas (Ebro, Llobregat): chairas aluviais de forma triangular que poden abranguer lagoas, albufeiras e marismas. ● A Costa Brava caracterízase pola alternancia entre acantilados e pequenas praia ou calas de area ou cantos rodados aportados polos ríos e torrentes.
  • 38. O LITORAL MEDITERRÁNEO balear ● O litoral balear é moi variado. Alternan acantilados e calas rochosas ou de area (costa da Tramuntana e Levante en Mallorca, Menorca) e amplas badías (Palma e Alcudia en Mallorca) con estensas praias
  • 40. O RELEVO GALEGO: Trazos xerais ● Notable diversidade morfolóxica. ● Tendencia xeral á diminución da altitude de E a W.Notable ariabilidade altitudinal cunha tendencia xeral de diminuciu ● Substrato litolóxico moi antigo no que dominan os granitos e as rochas metafórficas (cuarzita, xisto, lousa...). ● Forte pegada dos procesos erosivos asociados aos cursos fluviais e ao glaciarismo.
  • 41. O RELEVO GALEGO: As serras ● Serras orientais e sudorientais (Ancares, Courel, Manzaneda, Eixo, Trevinca): conxunto de grandes bloques erguidos fragmentados polo encaixamento de númerosos cursos fluviais. Os seus cumios sitúanse entre 1.500 e 2.000 m.). ● Dorsal galega (Serra da Loba, A Cova da Serpe, O Faro, O Suído...): liña de áreas monañosas de mediana altitude (800-1.100 m.) que se estenden de N a S entre a Galicia interior e a occidental. ● Serras setentrionais (Xistral, Gañidoira...), separan a costa cantábrica das chairas luguesas. ● Serras litorais (Capelada, Pindo, Barbanza, Castrove, Morrazo, Groba...), de cativas altitudes.
  • 42. O RELEVO GALEGO: As chairas ● Superficies de aplanamento situadas entre as serras. ● Amplas, como a Terra Chá, entre 400 e 600 m. De altitude, enmarcada polos os Ancares, a Dorsal galega e as serras setentrionais. ● Reducidas, de menor altitude e moi fragmentadas pola rede fluvial na Galicia occidental (Bergantiños, Soneira, Terra de Melide, Ordes, Xallas, Deza)
  • 43. O RELEVO GALEGO: As depresións ● Depresións tectónicas de orientación N-S, asentadas sobre bloques afundidos durante os movementos oroxénicos do Terciario finais do Terciario e cubertas de capas sedimentarias moi desenvolvidas desenvolvidas (As Pontes, Sarria, Monforte, A Limia...) ● A fosa meridiana Carballo-Tui, de amplitude e altitude diversa, destaca na Galicia occidental.
  • 44. O RELEVO GALEGO: O litoral ● O litoral galego caracterízase por ser un litoral articulado de formas moi recortadas definidas polas rías. ● As rías son antigos tramos de vales fluviais inundados como consecuencia dos movementos verticais (afundimento/levantamento) e da elevación dos océanos á fin das glaciacións. ● Distinguimos dous conxuntos separados polo cabo Fisterra: as Rías Altas (Viveiro, Cedeira, Corme, Corcubión...), de reducido tamaño e formas redondeadas, e as Rías Baixas (Muros-Noia, Arousa, Pontevedra, Vigo), máis amplas. ● O litoral presenta un perfil rectilíneo na Mariña luguesa e no SW (Baiona a Guarda), onde se desenvolve a rasa (chaira litoral de amplitude variable).