1. Perkumuhan Manusia
Apabila tindak balas kimia berlaku didalam sel-sel, bahan buangan (waste material)
dihasilkan.
Bahan buangan ini adalah tidak berguna serta boleh bertukar menjadi toksik (toxic) jika
terkumpul di dalam sel-sel badan.
Oleh itu, bahan-bahan buangan mesti dikeluarkan daripada badan untuk memastikan
kesihatan yang baik bagi organisma.
Proses menghapuskan bahan buangan daripada badan dikenali sebagai perkumuhan.
Dengan kata lain, perkumuhan (excretion) adalah proses di mana organisma
menyingkirkan bahan-bahan buangan daripada badannya.
Sistem perkumuhan manusia (human excretion system) terdiri daripada:
1. Sistem penghadaman (digestive system) untuk menyingkirkan air dan
makanan yang terhadam melalui usus besar (intestine).
2. Sistem pernafasan (respiratory system) untuk menyingkirkan karbon
dioksida dan air dengan gabungan sistem peredaran darah (circulatory system).
3. Sistem urinari / kencing (urinary system) untuk menyingkirkan air yang
berlebihan, bahan buangan metabolik dan garam.

2. Organ perkumuhan manusia
Organ perkumuhan melaksanakan perkumuhan di dalam badan kita.
Manusia mempunyai tiga jenis organ perkumuhan, iaitu kulit (skin), paru-paru(lung)
dan buah pinggang (kidney).
Bahan buangan dikeluarkan melalui organ perkumuhan dikenali sebagai bahan
perkumuhan / kumuh (excretory materials).
Organ perkumuhan manusia.

3. Bahan perkumuhan manusia
1. Air, yang merupakan produk respirasi sel dan lebihan air yang diserap
daripada makanan di dalam usus besar (large intestine).
2. Karbon dioksida, yang merupakan bahan buangan daripada proses respirasi
sel.
3. Garam mineral seperti garam/natrium klorida (sodium chloride) yang
berlebihan dalam makanan.
4. Urea, yang merupakan bahan bernitrogen yang dihasilkan daripada
penguraian lebihan protein di dalam hati (liver).
Jadual di bawah menunjukkan tentang bahan perkumuhan yang dikeluarkan oleh organ
perkumuhan manusia.
Bahan perkumuhan
Organ perkumuhan Garam Karbon Kaedah perkumuhan
Air Urea
mineral dioksida
Kulit / / / X Menghasilkan peluh
Paru-paru / X X / Melepaskan wap air
Buah pinggang / / / X Menghasilkan urin
Kepentingan perkumuhan
1. Untuk mengekalkan kesihatan. Hasil perkumuhan seperti urea boleh
meracuni sel hidup jika dibiarkan terkumpul di dalam badan.
2. Untuk mengawal kepekatan darah. Kepekatan garam yang tinggi di dalam
badan, boleh meningkatkan kepekatan darah.
3. Untuk mengawal suhu badan. Penyejatan peluh pada kulit boleh
menyejukkan badan.