Raport na zlecenie Publicon dla marki Paclan

1. KOMUNIKACYJNE PRZESTRZENIE POLSKIEJ KUCHNI
RAPORT NA ZLECENIE PUBLICON DLA FIRMY PACLAN CZĘŚĆ 1

2. Laboratorium
Komunikacyjne przestrzenie polskiej kuchni, część I
Raport na zlecenie Publicon dla firmy Paclan
2011

3. 03
SPIS TREŚCI
04 1. Wstęp
07 2. Metodologia 2.1 Probelmy badawcze
2.2 Dobór próby
2.3 Schemat badania
2.4 Konstrukcja kwestionariusza ankiety
2.5 Kwestionariusz ankiety
12 3. Wyniki badań 3.1 Skład grupy respondentów
3.2 Jakie są Pani ulubione miejsce w domu?
3.3 Kuchnia jest…
3.4 Czego Pani najbardziej brakuje w kuchni?
3.5 Co Panią najbardziej irytuje w kuchni?
3.6 Idealna kuchnia powinna być…
3.7 W jaki sposób spędza Pani czas w kuchni?
3.8 Jakie akcesoria najbardziej ułatwiają pracę w kuchni?
3.9 Prace domowe są…
3.10 Jakich prac domowych Pani nie lubi?
3.11 Jakie prace domowe Pani lubi?
3.12 Jakie akcesoria ułatwiają Pani prace domowe?
3.13 Do czego nie służy kuchnia?
3.14 Jakie artykuły kuchenne zamierza Pani kupić w najbliższym czasie?
42 4. Lifestyle 4.1 Co jest dla Pani ważne w życiu?
4.2 Co robi Pani w wolnym czasie?
4.3 Jakie czasopisma Pani czyta?
4.4 Jaki jaki jest Pani ulubiony kanał telewizyjny?
4.5 Gdzie chętnie robi Pani zakupy
58 5. Wnioski
60 6. Aneks

4. 04 Wstęp
1. WSTĘP
Niniejszy dokument przedstawia raport z badań wizerunku zyjnych, etc. Poznanie lifestyle’i grup docelowych do pe-
kuchni wśród kobiet. Głównym celem badania była próba wnego stopnia pozwala określić ich „emocjonalność”, ko-
rekonstrukcji kognitywnego obrazu kuchni jako miejsca gnitywny pejzaż, a co za tym idzie, umożliwia projektowanie
(określonej przestrzeni w obrębie domu), a także wyróżnienie działań (zarówno wizerunkowych, jak i marketingowych),
związanych z nią wielorakich przestrzeni komunikacyjnych które w sposób skuteczny odwołują się do sfery przeżyć
oraz wyodrębnienie funkcji, z których korzystają użytkownicy i doświadczeń odbiorców. Działania komunikacyjne zsynchro-
kuchni. nizowane ze stylem życia odbiorców efektywnie wpływają na
lepsze zrozumienie marki w grupach odniesienia, pozwalają
Badania wizerunkowe służą przede wszystkim poznaniu także głębiej zakorzenić ją w świadomości audytorium oraz
sposobów konceptualizacji różnorodnych problemów przez wbudować na stałe w świat przeżyć odbiorców.
respondentów.
Niniejsze badanie dostarcza także szeregu informacji
dotyczących wybranych elementów stylów życia respondentek.
Lifestyle , jako zbiór danych wykraczających poza klasyczną
demografię, umożliwia poznanie m.in. najważniejszych
wartości, wzorów konsumpcji mediów, sposobów spędzania
wolnego czasu, najczęściej oglądanych programów telewi-

5. 05 Wstęp
Zespół badawczy:
dr Maurycy Graszewicz Szymon Nowak Mieszkiełło Katarzyna Skalska
Karolina Lachowska Agnieszka Smółka Natalia Wlaźlak
Marcin Pielużek Ewa Cichocka Katarzyna Woźniak
Wiktor Pastucha Aneta Grobelna Elżbieta Woźniak-Łojczuk
Mateusz Bieniusa Monika Kulej Kinga Zaraś
Bartłomiej Czerniak Witold Pawlęga Kosiorek Maciej
Tomasz Draheim Magdalena Rowińska Krzysztof Grudzień
Michał Ulidis Justyna Semba

6. 06 Metodologia
2. METODOLOGIA
2.1 PROBLEMY BADAWCZE
Próba zrekonstruowania obrazu kuchni wśród kobiet wyma- (2) Funkcje kuchni. Kuchnia, jak każda przestrzeń, posiada
ga całościowego spojrzenia na nią, nie tylko jako na mie- szereg skonwencjonalizowanych funkcji przypisanych jej
jsce, z którym jest głównie kojarzona – przygotowywanie choćby w wyniku socjalizacji. W procesie indywidualnego
i spożywanie posiłków – ale także obszar skupiający szereg użytkowania kuchni, jak każdej zresztą sfery, wyodrębnić
różnorodnych skojarzeń, semantyk i znaczeń. Dlatego pod- można mniej lub bardziej uświadomione funkcje dodatkowe
czas projektowania badania koncentrowano się na prob- (socjalizacyjne, estetyczne, etc.) zaspokajające potrzeby ludz-
lemach obejmujących możliwie szerokie spektrum sfer i czyn- kie. Proces odkrycia, a następnie właściwego zdekodowania
ników, tak aby zapewnić względnie najszerszy obraz kuchni tych funkcji, umożliwia wyodrębnienie różnorodnych modeli
oraz poznać jej komunikacyjne wymiary. użytkowania przestrzeni kuchennej.
Problemy badawcze podzielone zostały na trzy aspekty: (3) Kuchnia jako miejsce pracy. Trzeci aspekt dotyczy prag-
matycznego wykorzystania kuchni. Umożliwia on określenie
(1) Kuchnia jako miejsce. Aspekt ten umożliwia stosunku kobiet do prac kuchennych, (i domowych w ogóle),
wyodrębnienie różnorodnych sfer komunikacyjnych a także zbadanie, jakie elementy wpływają na ułatwianie tych
związanych z kuchnią oraz poznanie sposobów jej definio- codziennych prac.
wania. Uzyskane w ten sposób semantyzacje umożliwiają
skonstruowanie wizerunku kuchni rzeczywistej oraz idealnej, Szczegółowy opis kwestionariusza znajduje się w punkcie 2.4
a następnie skontrastowanie ze sobą otrzymanych obrazów. niniejszego raportu

7. 07 Metodologia
2.2 DOBÓR PRÓBY
Za populację generalną, według której określona została
minimalna liczebność próby, uznano ilość kobiet mieszkających
na terenie Wrocławia (według najnowszych danych GUS)1.
Przebadano 295 osób dobranych w sposób kwotowy
(metoda nielosowego doboru próby), przy uwzględnieniu
wieku i wykształcenia respondentek. Należy podkreślić,
że minimalna liczebność próby wyniosła 267 osób (przy
założonym poziomie istotności 5% oraz maksymalnym błędzie
szacunku 6%).
N – liczebność populacji generalnej 300 508
d – max błąd szacunku 0,06
u – z tablic r. normalnego 1,96
267
n – próba
1 www.stat.gov.pl/cps/rde/xbcr/gus/publ_oz_maly_rocznik_statystyczny_2010.pdf

8. 08 Metodologia
2.3 SCHEMAT BADANIA Publicon Paclan
Laboratorium
analiza +
zdjęć MorrisMarlowe
obserwacja
kuchnia
raport badania
końcowy ankietowe
projekt
badania
analiza opracowanie zbieranie
danych danych danych

9. 09 Metodologia
2.4 KONSTRUKCJA KWESTIONARIUSZA ANKIETY
Kwestionariusz składał się z 13 pytań oraz metryczki, w której z akcesoriami ułatwiającymi pracę w kuchni, umożliwią wska-
zawarto wiek (z możliwością wpisania ilości lat), wykształcenie zanie kompleksowości poszczególnych artykułów.
(do wyboru spośród 6 przed-stawionych wariantów) oraz
5 pytań lifestyle’owych. Ostatni blok zakresem obejmował: elementy brakujące
w kuchni, elementy ułatwiające pracę w kuchni oraz produk-
Część główna ankiety składała się z 13 pytań otwartych ty pożądane przez respondentki. Otrzymane wskazania
z możliwością udzielenia czterech wskazań. Forma pytań pozwolą między innymi na wyszczególnienie najważniejszych
umożliwiała respondentom udzielanie spontanicznych obszarów, w obrębie których zauważalne są szeroko rozumi-
odpowiedzi. Pytania można pogrupować w trzy bloki pod ane braki (sprzętów, akcesoriów, etc.).
kątem wymiarów, które zostaną zrekonstruowane dzięki
odpowiedziom respondentów. Dodatkowo poproszono respondentki o opisanie idealnej
kuchni w celu zestawienia wyników z określeniami specyfiki
Pierwszy blok odnosi się do kuchni jako miejsca, w tym: kuchni rzeczywistej. Należy podkreślić, że wyniki te zostaną
ulubione miejsce w domu, określenie kuchni, sposób zestawione z rezultatami analizy fotografii kuchni (w kolejnym
spędzania czasu w kuchni, elementy wzbudzające irytację etapie badań).
oraz wskazanie czynności do których nie służy kuchnia. Wyniki
otrzymane w obrębie tych pytań pozwolą na ustalenie pozi- Ankieta wzbogacona została o pytania dotyczące stylów
omu ważności, funkcjonalności oraz miejsca kuchni w struk- życia, stanowiące uzupełnienie metryczki. Uchwycenie sche-
turze całego domu/mieszkania. matów funkcjonowania jednostek i poszukiwanie określonych
wzorów ich zachowań w dzisiejszym społeczeństwie staje się
Kolejny blok pytań dotyczył prac domowych: lubiane i nie- aktualnie o wiele bardziej skuteczne, jeśli interpretacja wz-
lubiane czynności, wyszczególnienie wykonywanych zajęć bogacona zostanie o analizę stylów życia. Poznanie wspól-
oraz akcesoriów ułatwiających ich realizację. Otrzymane nych płaszczyzn komunikacyjnych może w znacznym stopniu
odpowiedzi pozwolą na określenie koncentracji wskazy- ułatwić proces planowania działań strategiczno-marketin-
wanych prac w obszarze kuchennym. Dodatkowo akce- gowych.
soria, wskazywane jako ułatwiające prace domowe zestawione

10. 10 Metodologia
2.5 KWESTIONARIUSZ ANKIETY
1. Jakie są Pani ulubione miejsca w domu? 8. Prace domowe są:
2. Kuchnia jest… (proszę o podanie kilku określeń). 9. Jakich prac domowych Pani nie lubi?
3. Czego Pani najbardziej brakuje w kuchni? 10. Jakie prace domowe Pani lubi?
4. Co Panią najbardziej irytuje w kuchni? 11. Jakie akcesoria najbardziej ułatwiają Pani prace domowe?
5. Idealna kuchnia powinna być… (proszę podać kilka określeń). 12. Do czego nie służy kuchnia?
6. W jaki sposób spędza Pani czas w kuchni? 13. Jakie artykuły kuchenne zamierza Pani kupić w najbliższym czasie?
7. Jakie akcesoria najbardziej ułatwiają Pani pracę w kuchni?

11. 11 Metodologia
Lifestyle: Metryczka:
1. Co jest dla Pani ważne w życiu? Wiek:
2. Co robi Pani w wolnym czasie? Wykształcenie:
podstawowe
zawodowe
3. Jakie czasopisma Pani czyta? Proszę wymienić nazwy.
średnie
niepełne wyższe
wyższe
4. Jaki jest Pani ulubiony kanał telewizyjny?
student
5. Gdzie chętnie robi Pani zakupy?

12. 12 Wyniki badań
3. WYNIKI BADAŃ 3.1 SKŁAD GRUPY RESPONDENTÓW
Na początku tej części raportu należy zaznaczyć, Wiek Wyższe Niepełne wyższe
że wartości procentowe opisywane podczas całej
analizy odnoszą się do wszystkich odpowiedzi 15-19 0 2
uzyskanych na konkretne pytanie. Jednocześnie 20-24 9 15
komponenty przedstawione na wykresach dotyczą 25-34 43 6
jedynie kategorii, które przekroczyły przyjęty próg 35-44 9 1
relewancji (2%). Tabele z pełnymi wynikami z po- 45-54 9 1
wodu objętości zostały zamieszczone w aneksie. 55-64 8 2
65-74 6 0
75-84 3 0
84+ 1 0
Ogółem 88 27

13. 13 Wyniki badań
Student Średnie Zawodowe Podstawowe Brak odpowiedzi Ogółem
3 1 0 6 0 12 15-19
24 1 0 0 0 49 20-24
13 8 0 0 0 70 25-34
8 14 1 0 1 34 35-44
8 17 3 0 0 38 45-54
3 22 12 1 0 48 55-64
2 10 0 2 1 21 65-74
1 6 4 3 1 18 75-84
0 1 2 1 0 5 84+
62 80 22 13 3 295

14. 14 Wyniki badań
3.2 JAKIE SĄ PANI ULUBIONE MIEJSCA W DOMU?
Podstawowym celem pytania była próba określenia takich na uzyskane wyniki. Kolejnymi komponentami są „pokój”
miejsc domowych, w których respondenci lubią spędzać czas. (15,81% rozu-miany bardzo ogólnie, bowiem jedynie w 20
Jednocześnie chciano się dowiedzieć, jakie części domu, na 95 przypadków uzyskano podkreślenie „mój pokój”),
niekoniecznie rozumiane jako pomieszczenie, są ulubiony- „łazienka” (13,48%), „sypialnia” (12,48%), „salon” (10,82%).
mi miejscami dla badanych kobiet. Wyniki przed-stawione Ulubione miejsca definiowane są zatem w sposób bardzo
zostały na wykresie 1. (Szczegółowe dane odnośnie każdego konwencjonalny, jako pomieszczenie, w którym spędza się
pytania przedstawione zostały tabelach, znajdujących się dużą ilość czasu. Jedynie w pojedynczych przypadkach uzy-
w aneksie załą-czonym do raportu). skano odpowiedzi typu „podłoga w salonie koło kominka”,
„parapet na oknie”, etc. Także na przykład komponent „fotel”
Uzyskany obraz wskazuje na brak specyficznych wąsko uzyskał niewielką ilość wskazań (2,33%).
zdefiniowanych elementów w przestrzeni mieszkania.
Ulubione miejsce definiowane jest w sposób ogólny. Mała
ilość wskazań odnoszących się do charakterystycznych, indy-
widualnych obszarów, sprawia, że znajdują się one poza pro-
giem relewancji. Wyróżnić można pięć względnie nacechow-
anych komponentów, z których najsilniejszym jest element
„kuchnia” (26,79% wszystkich wskazań). Ciężko jednak jed-
noznacznie stwierdzić, na ile temat badania mógł wpłynąć

15. 15 Wyniki badań
WYKRES 1:
JAKIE SĄ PANI ULUBIONE MIEJSCA W DOMU?
26,79% kuchnia
15,81% pokój
13,64% łazienka
12,48% sypialnia
10,82% salon
2,83% balkon/taras
2,50% łóżko
2,33% fotel

16. 16 Wyniki badań
3.3 KUCHNIA JEST...
Celem pytania było uzyskanie jak największej liczby skojarzeń spondentki wychodziły jedynie w minimalnym zakresie. Potwi-
respondentek związanych z kuchnią. Otwarty charakter erdza to chociażby fakt postrzegania kuchni przede wszyst-
pytania umożliwiał uzy-skanie nie tylko bezpośrednich kim przez pryzmat jej pragmatycznego charakteru („miejsce
określeń związanych z tym pomieszczeniem, ale także szereg przygotowywania/spożywania posiłków”). Podkreślana jest
różnorodnych konotacji z nim związanych. Wyniki przed- także funkcja socjalizacyjna kuchni, stanowiąca „miejsce
stawione zostały na wykresie 2. spotkań/rozmów”, „serce domu/ognisko domowe”. Po-mimo
faktu, że najsilniejszym komponentem jest kategoria „przy-
Choć w poprzednim pytaniu komponent „kuchnia” wska- tulna/ciepła”, liczba odniesień do sfery emocjonalnej i este-
zywany był najczęściej jako ulubiona część przestrzeni tycznej jest niewiel-ka, co jest zastanawiające o tyle, że obrazy
mieszkalnej, nie posiada on ja-kiegoś względnie spójnego kuchni prezentowane w mediach stosunkowo często opierają
wizerunku. Otrzymano bowiem dużą liczbę słabo zamani- się na czynnikach emocjonalnych. Marginalna manifestacja
festowanych kategorii, a także dużą objętościowo liczbę cech estetycznych zaskakuje, biorąc pod uwagę dużą ilość
pojedynczych określeń wchodzących w skład komponentu elementów dekoracyjnych (głównie kwiaty, wazony, obraz-
„inne”. Świadczyć to może choćby o bardzo indywidualnym ki) zwyczajowo zlokalizowanych w kuchni. (Dokładna analiza
podejściu badanych do kuchni. Brak specyficznych cech przeprowadzona zostanie podczas kolejnego etapu badań,
przypisywanych pojęciu „kuchnia” sprawia, że jego obraz koncentrującego się na wyglądzie kuchni).
ogranicza się do opisu pomieszczenia (wraz ze wszystkimi
wpisanymi w nie socjalizacyjnymi definicjami), poza które re-

17. 17 Wyniki badań
WYKRES 2:
KUCHNIA JEST...
13,64% przytulna/ciepła 3,62% czysta
8,96% miejscem przygotowywania/spożywania posiłków 3,62% pachnąca
8,28% miejscem spotkań/rozmów 2,93% funkcjonalna
8,10% potrzebna/ważna 2,93% miejsce pracy/obowiązek
6,90% jasna/słoneczna 2,59% miejscem odprężenia/azylem
6,55% sercem domu/ogniskiem domowym
5,52% mała/ciasna
4,48% duża/przestronna

18. 18 Wyniki badań
3.4 CZEGO PANI NAJBARDZIEJ BRAKUJE W KUCHNI?
Celem pytania było odnalezienie elementów, których re- nych sprzętów kuchennych (zmywarka, robot kuchenny, ek-
spondentkom brakuje w kuchni najbardziej, co być może spres do kawy, lodówka, etc.), jak również podkreślały brak
wpływa na negatywne po-strzeganie kuchni jako takiej. przydatnych produktów AGD w sposób ogólny („sprzęt”,
By uzyskać różnorodne wymiary odpowiedzi zastosowano „lepszy sprzęt”, „nowoczesny sprzęt”, etc.). Należy zatem
pytanie otwarte. Wyniki przedstawione zostały na wykresie 3. wszystkie wspomniane komponenty traktować w niniej-
szej analizie całościowo, co oznacza, że łącznie odpowiedzi
Kobiety, opowiadając o brakach w swojej kuchni, podkreślają odnoszące się do sprzętu uzyskały prawie 36% wszyst-
głównie kwestię jej niewystarczającego wyposażenia i zbyt kich wskazań. Podkreślić należy, że część respondentek
małej wielkości. Mar-ginalny jest natomiast procent wskazań wskazywała rzeczywisty brak poszczególnych artykułów AGD,
odnoszących się do cech abstrakcyjnych czy wiązanych z de- a część podkreślała potrzebę wymiany/posiadania nowszych i
signem (takich jak nowoczesność, estetyka, przestrzenność, bardziej nowoczesnych urządzeń. Ciekawym spostrzeżeniem
etc.). Stanowi to potwierdzenie hipotezy wysuniętej przy oka- jest słaba manifestacja komponentu „okno” (3,48% wszyst-
zji poprzedniego pytania, według której kobiety postrzegają kich wskazań), co jest zaskakujące o tyle, że w większości cza-
kuchnię przez pryzmat jej użyteczności i funkcjonalności. Pol- sopism prezentujących nowoczesną/współczesną kuchnię
ka najbardziej w swojej kuchni odczuwa brak miejsca (17,87% widoczne są przestrzenne pomieszczenia posiadające dużą
wszystkich wskazań). Brak wystarczającej przestrzeni, ciasne ilość okien. Może to więc oznaczać, że „normalnością” są
pomieszczenia, są także często powodem irytacji pań domu kuchnie małe i ciemne, nie zaś widne i przestronne (z dużymi
(patrz 3.5). Skutkuje to ciągłym bałaganem, spo-wodowanym oknami). Warto też podkreślić, że prawie 7% wszystkich
dużym nagromadzeniem różnorodnego sprzętu i akcesoriów wskazań odnosiło się do kategorii „nic”, co oznacza, że re-
kuchennych na małej przestrzeni, a tym samym świadczy o spondentki udzielające tej odpowiedzi postrzegają swoją
małej funkcjonalności tychże pomieszczeń. Największy brak kuchnię przez pryzmat „idealności”. Silnym komponentem
w polskich kuchniach to zbyt mała ilość sprzętów kuchen- jest kategoria „inne” zawierająca w sobie szereg trudnych
nych, ułatwiających i przyspie-szających przygotowywanie do kategoryzacji elementów (np. pełnej lodówki, modnych
posiłków. Badane kobiety wymieniały zarówno brak konkret- płytek ceramicznych, zapasu zapalniczek, etc.)

19. 19 Wyniki badań
WYKRES 3:
CZEGO PANI NAJBARDZIEJ BRAKUJE W KUCHNI?
17,87% miejsca
przytulna/ciepła 3,02% kucharza/gosposi
15,55% zmywarki 2,55% krzesła
9,05% sprzętu 2,32% akcesoriów
6,73% niczego 2,09% telewizora
6,26% stołu
4,18% mebli
3,71% robotakuchennego
3,48% okna
3,25% ekspresu
3,02% mikrofalówki

20. 20 Wyniki badań
3.5 CO PANIĄ NAJBARDZIEJ IRYTUJE W KUCHNI?
Pytanie to stanowi kontynuację poprzedniego pytania i ma W poprzednim pytaniu, dotyczącym braków w kuchni,
na celu znalezienie czynników negatywnych, związanych drugim komponentem była „zmywarka”. „Zmywanie” stanowi
z przestrzenią kuchenną. Wyniki przedstawione zostały na także trzeci najsilniejszy komponent, jeśli chodzi o najmniej
wykresie 4. lubiane prace domowe (stanowiąc jednocześnie najsilnie-
jszy element związany z kuchnią) – patrz 3.10. Zmywarka jest
Z otrzymanych danych wyróżnić można kilka sfer negaty- także drugim co do ilości wskazań elementem ułatwiającym
wnie wpływających na użytkowanie kuchni przez kobiety. pracę w kuchni (zaraz po robocie kuchennym – patrz 3.8).
Najważniejsze z nich to mała przestrzeń, bałagan i brud oraz Dość istotnym faktem jest występowanie dużej ilości drob-
brak wystarczających sprzętów i akcesoriów. Odniesienie do nych i różnorodnych rzeczy irytujących kobiety w kuchni,
braku miejsca i wynikających z tego faktu utrudnień wspom- o czym świadczy komponent „inne”, posiadający taką samą
niana została przy okazji wcześniejszych pytań. Warto natomi- ilość wskazań co pierwszy element, „brak miejsca”. Zawiera
ast zwrócić uwagę, że choć komponent „brak miejsca” uzyskał on szereg pojedynczych elementów, takich jak np. „kalory-
największą ilość wskazań, to jednak największą irytację Polek fer”, „sąsiedztwo z moim pokojem”, “specyficzny kurek od
w kuchni wywołuje kwestia związana z czystością, a właściwie gazu, itp. Uciążliwość zapachów, związana niejednokrotnie z
z trudnością jej utrzymania. Cztery kategorie, odnoszące się małą przestrzenią, stanowi także element podkreślany przez
w różnych kontekstach do kwestii czystości („bałagan”, „zmy- kobiety, choć brak okapu był dość słabo zamanifestowanym
wanie/zaleganie brudnych naczyń”, „brud”, „sprzątanie”), w poprzednim pytaniu elementem. Polki wskazują także brak
stanowią w sumie ponad 37% wszystkich wskazań. Kompo- wystarczającego wyposażenia (zarówno sprzętów AGD, jak
nent „bałagan” określany jest dość ogólnie, ale dostrzegalny i innych akcesoriów kuchennych) jako powód do niezado-
jest także kontekst nieporządku wynikający z małej przestrzeni wolenia, choć komponent ten jest mniej irytujący niż wspo-
i tym samym niemożliwości utrzymania pożądanego ładu. mniany wcześniej brak porządku. Jak się okazuje, czynność
Polki najpewniej nie lubią także zmywania (lub, co poka- gotowania nie jest elementem negatywnym (jedynie 2,27%
zuje pytanie wcześniejsze, nie posiadają zmywarki), na- wszystkich wskazań). Gotowanie stanowi nie tylko najczęściej
jprawdopodobniej więc odkładają ten moment na później, wykonywaną czynność w kuchni (patrz 3.7), ale jest także
co w konsekwencji kończy się irytacją. Brak sympatii do tej najbardziej lubianą pracą domową (patrz 3.11).
kuchennej czynności powtarza się w wielu innych miejscach.

21. 21 Wyniki badań
WYKRES 4:
CO PANIĄ NAJBARDZIEJ IRYTUJE W KUCHNI?
14,39% brak miejsca 2,78% mała funkcjonalność
12,37% bałagan 2,27% gotowanie
10,61% zmywanie/zaleganie brudnych naczyń
9,34% brud
5,05% uciążliwe zapachy
4,80% sprzątanie/obowiązki kuchenne
4,55% nic
4,29% tłok
4,04% brak sprzętów/akcesoriów
3,79% światło/brak okna

22. 22 Wyniki badań
3.6 IDEALNA KUCHNIA POWINNA BYĆ...
Podstawowym celem pytania była próba zrekonstruowania
obrazu idealnej kuchni, a w dalszej kolejności znalezienie
cech wspólnych i dyferen-cjujących z kuchnią rzeczywistą,
opisaną przez respondentki w pytaniu 2 (patrz 3.3). Wyniki
przedstawione zostały na wykresie 5.
Wymarzona kuchnia Polki stanowi całkowite przeciwieństwo
obrazu zarysowanego w pytaniu o własną kuchnię respond-
entek. W przeciwień-stwie do pytania „Kuchnia jest…”, w
którym kobiety odnosiły się głównie do pragmatycznych sfer
związanych z kuchnią, w przypadku tego py-tania widoczne
jest przeniesienie akcentów ku cechom bardziej abstrakcyj-
nym. Widoczny jest wpływ na postrzeganie idealnej kuchni
obrazów nowoczesnej/współczesnej kuchni prezentowanych
choćby w pismach kobiecych i wnętrzarskich. Kuchnia ideal-
na to przede wszystkim kuchnia jasna, przestronna oraz fun-
kcjonalna, nie tylko jako miejsce właściwie zaprojektowane,
ale też właściwie wyposażone. W odpowiedziach odkreślane
są elementy odnoszące się do nowoczesności (4,63% wszyst-
kich wskazań) oraz, choć w mniejszym stopniu, do wygody jej
użytkowania (3,21%). Dostrzegalne są także cechy estetyc-
zne: czysta (8,74%), ładna/przytulna (7,32%), czy też kolorowa
(1,29%). Jedynie cztery osoby wska-zały na własną kuchnię
jako miejsce idealne.

23. 23 Wyniki badań
WYKRES 5:
IDEALNA KUCHNIA POWINNA BYĆ...
14,78% jasna
14,65% duża
13,11% przestronna
11,05% funkcjonalna
8,74% czysta
8,35% dobrze wyposażona
5,91% ładna/przytulna
5,66% inne
4,63% nowoczesna
3,21% wygodna

24. 24 Wyniki badań
KUCHNIA RZECZYWISTA A KUCHNIA IDEALNA
Zestawiając ze sobą pytania „Kuchnia jest…” i „Idealna kuchnia i pragmatycznych (z wyjątkiem marginalnego komponentu
powinna być…”, można zauważyć szereg współwystępujących „rodzinna/pełna ludzi”). Obraz kuchni idealnej, wynikający
określeń analizo-wanych w dwóch pytaniach, o diametralnie z odpowiedzi badanych kobiet, stanowi transpozycję obrazów
odmiennych jednak stopniach manifestacji. Zestawienie cech kuchni zawartych w prasie kolorowej wraz ze wszystkimi cechami
wspólnych przedstawione zostało na wykresie 5.1. w tych obrazach zawartymi. Stąd wynikać może całkowite
pozbawienie kuchni wszelkich funkcji przez respondentki.
Widoczne są duże różnice między stanem faktycznym
a pożądanym. Jedynie natężenie komponentu „ładna/przytul-
na” jest w dwóch pytaniach do siebie zbliżone. Warto zwrócić
uwagę także na cechy dyferencjujące kuchnię rzeczywistą
z idealną. Różnice najczęściej koncentrują się wokół cech
funkcjonalnych. Kuchnia rzeczywista to nie tylko miejsce pr-
zygotowywania posiłków, ale także, a nawet głównie, mie-
jsce spotkań i rozmów. Stanowi także istotny punkt w życiu
domowników, określany niejednokrotnie mianem „serca
domu”. Kuchnia rzeczywista to także miejsce kojarzone
z obowiązkami, choć sporadycznie służyć może także jako
strefa odpoczynku. Pełni też funkcję palarni. Tymczasem
kuchnia idealna, opisywana przez badane kobiety, poz-
bawiona jest wszelkich funkcji zarówno społecznych, jak

25. 25 Wyniki badań
WYKRES 5.1:
KUCHNIA RZECZYWISTA A KUCHNIA IDEALNA
jasna 6,90% 14,78%
duża/przestronna 4,48% 27,76%
funkcjonalna 2,93% 11,05%
czysta 3,62% 8,74%
ładna/przytulna 6,03% 7,32%
nowoczesna 0,86% 4,63%
wygodna 1,72% 3,21%
mała 4,31% 0,26%

26. 26 Wyniki badań
3.7 W JAKI SPOSÓB SPĘDZA PANI CZAS W KUCHNI?
Tak zadane pytanie miało na celu zbadanie z jednej strony pomniejszych. Kategorie „go-tuję/przygotowuję posiłki”,
czynności podejmowanych przez Polki w kuchni, z drugiej „jem” oraz „piekę” dają w sumie ponad 56% wszystkich
zaś sprawdzenie, czy kobiety spędzają w kuchni także czas wskazań. Na najważniejszy składają się elementy związane
na czynnościach niezwiązanych bezpośrednio z problemami z posiłkami, a wszelkie funkcje ograniczającą się do zaspoka-
kuchennymi. Dzięki temu możliwe jest stworze-nie modeli jania podstawowych potrzeb. Oprócz kwestii związanych
korzystania z przestrzeni kuchennej. Wyniki przedstawione z żywieniem widoczne są także zachowania wychodzące
zostały na wykresie 6. poza szeroki zakres działań stricte kuchennych (choć są one
zamanifestowane w mniejszym stopniu). Kuchnia może także
Polka w kuchni spędza czas głównie na przyrządzaniu spełniać funkcje towarzyskie, edukacyjne oraz relaksacyjne.
i spożywaniu posiłków. Choć oprócz funkcji stricte kuchen- Spotkania i rozmowy ze znajomymi to trzeci co do wielkości
nych wyróżnione zostały także inne sposoby spędzania czasu, komponent (8,59% wszystkich wskazań), który sporadycznie
to mają one charakter w dużej mierze marginalny. O ile, co łączy się z piciem alkoholu (0,45%). Służyć może ona także
stwierdzono w poprzednim pytaniu, wyraźny jest wpływ jako miejsce picia kawy – 5,27% – (kategorii niezależnej od
obrazów współczesnej kuchni prezentowanych w mediach spożywania posiłków, a często łączącej się z rozmowami
na postrzeganie idealnej kuchni, o tyle obraz spędzanego w z bliskimi), a także miejsce palenia papierosów (choć również
niej czasu po-zbawiony jest transpozycji zachowań kuchen- w marginalnym zakresie – 1,2%). Funkcja edukacyjna re-
nych prezentowanych chociażby w różnorodnych serialach, w alizowana jest przez takie czynności, jak czytanie (4,67%),
których kwestie związane z jedzeniem są marginalne w sto- naukę lub pracę (1,66%) w pomieszczeniu kuchennym, choć
sunku do innych funkcji, jakie może ona spełniać. czynione jest to najpewniej z powodu braku innego miejsca.
Kuchnia sprzyjać może także czynnościom relak-sacyjnym
Wśród otrzymanych odpowiedzi wyróżnić można jeden w postaci słuchania muzyki i radia (1,66%) lub oglądania tel-
dominujący model czasu spędzanego w kuchni oraz klika ewizji (1,05%), choć funkcja ta wskazywana była sporadycznie.

27. 27 Wyniki badań
WYKRES 6:
W JAKI SPOSÓB SPĘDZA PANI CZAS W KUCHNI?
41,11% gotuję/przygotowuje posiłki
10,69% jem
8,59% spędzam czas ze znajomymi
7,08% sprzątam
5,27% piję kawę
4,82% piekę
4,67% czytam
4,37% zmywam

28. 28 Wyniki badań
3.8 JAKIE AKCESORIA UŁATWIAJĄ PANI PRACĘ W KUCHNI?
Pytanie o akcesoria ułatwiające prace kuchenne miało na aniem czystości w kuchni (ścierki, gąbki, etc.), zwłaszcza
celu przede wszystkim wyodrębnienie najczęściej wykorzyst- że respondentki podkreślały komponent „czysta kuchnia”
ywanych przez kobiety przedmiotów podczas prac kuchen- w poprzednich pytaniach. W kontekście całości otrzymanych
nych. Wyniki przedstawione zostały na wykresie 7. wyników można podejrzewać, że kuchnia w najmniejszym
stopniu lubiana jest ze względu na konieczność permanent-
Z badań wynika, że Polki najczęściej spędzają czas w kuch- nych czynności związanych ze sprzątaniem. Stąd wszystkie ak-
ni, gotując, ceniąc sobie przy tym komfort i szybkość pracy. cesoria ułatwiające i usprawniające te czynności mogły zostać
Respondentki, zapytane o akcesoria ułatwiające im prace przez respondentki pominięte.
w kuchni, najczęściej wskazywały na wszelkiego rodzaju
sprzęty AGD (mniej lub bardziej sprecyzowane). Z da-nych
uzyskanych w innych pytaniach wynika, że kobiety są bardzo
aktywne, jeśli chodzi o pozyskiwanie wiedzy na temat now-
oczesnego sprzętu kuchennego. W wielu przypadkach re-
spondentki wyrażały chęć lub deklarację zakupu bardziej
nowoczesnego sprzętu, używając do tego okre-śleń typu
„jeszcze lepszy”, „nowszy”, „nowocześniejszy”. W dużo mnie-
jszym stopniu wskazywane były akcesoria w postaci noży,
garnków, etc., które w zdecydowanej większości wykorzysty-
wane są znacznie częściej niż sprzęt AGD. Zastanawiający jest
także brak występowania elementów związanych z utrzym-

29. 29 Wyniki badań
WYKRES 7:
JAKIE AKCESORIA UŁATWIAJĄ PANI PRACĘ W KUCHNI?
23,69% robot kuchenny 2,70% maszynka do mielenia mięsa
12,08% zmywarka 2,07% deska do krojenia
9,70% mikrofalówka 2,07% ekspres do kawy
7,00% nóż
5,72% garnki
4,77% piekarnik
4,29% kuchenka
3,82% AGD
3,02% czajnik

30. 30 Wyniki badań
3.9 PRACE DOMOWE SĄ...
Pytanie miało na celu zbadanie semantyki i możliwego ich wykonywania. Jedynie w marginalnych przypadkach co-
nastawienia kobiet do prac domowych. Wyniki przedstawione dzienne zajęcia domowe mogą być inspirujące. Co ciekawe,
zostały na wykresie 8. pomimo dużej intensywności wskazań różnorodnych
elementów ułatwiających wykonywanie obowiązków domow-
Z otrzymanych danych ciężko jednoznacznie określić ych, podkreślane w wielu pytaniach, nie przekładają się one
nastawienie respondentek do prac domowych. Analiza na akcentowanie cech związanych z komfortem i lekkością
uzyskanych odpowiedzi może wskazywać na niewielkie prac. Komponenty „komfortowe”, „szybkie”, itd. w ogólne nie
zabarwienie o charakterze negatywnym. Kobiety podkreślają wystąpiły, a element podkreślający „łatwość” wykonywania
niezbędność wykonywania prac domowych (20,8% wszyst- prac lokuje się poniżej progu relewancji.
kich wskazań). Zajęcia domowe, choć w dużej mierze męczące
(20,38%) mogą być przyjemne i sprawiać wiele satysfakcji
(14,71%). Róż-norodnie rozkładają się jednakże chęci lub
ich brak do poszczególnych rodzajów zajęć domowych, co
zostanie dokładniej opisane podczas anali-zy dwóch kole-
jnych pytań.
Przeciwko wykonywaniu prac domowych wysuwane są
argumenty świadczące o monotonności i mechaniczności

31. 31 Wyniki badań
WYKRES 8:
PRACE DOMOWE SĄ...
20,80% konieczne
20,38% męczące
14,71% Przyjemne
14,29% Nudne
10,29% Czasochłonne
5,25% Powtarzalne
3,15% Nieprzyjemne/denerwujące

32. 32 Wyniki badań
3.10 JAKICH PRAC DOMOWYCH PANI NIE LUBI?
O ile poprzednie pytanie diagnozowało ogólny stosunek ko-
biet do prac domowych, o tyle poniższe dwa mają na celu
wyszczególnienie zajęć mniej lub bardziej lubianych w celu
doprecyzowania zagadnienia. Wyniki przedstawione zostały
na wykresie 9.
Warto zauważyć, że prace domowe definiowane są głównie
przez pryzmat zajęć związanych ze sprzątaniem. Zauważalny
jest brak wskazań do-tyczących zajmowaniem się dziećmi,
własnym samorozwojem, rachunkami czy zakupami. Świadczy
to o postrzeganiu tych czynności w innych wymiarach,
niemożliwe jest jednak ich określenie.Najprawdopodobniej
wpływ na to ma także tematyka badania.
Najmniej lubianymi czynnościami są: prasowanie (16,63%
wszystkich wskazań), czyszczenie podłóg (15,67%), zmywanie
naczyń (15,09%). Warto podkreślić, że duża część niezbyt
lubianych zajęć związanych jest bezpośrednio z kuchnią (po
zsumowaniu wszystkich komponentów otrzymu-jemy prawie
26% wskazań). Oprócz wspomnianego zmywania drugą
istotną kategorią jest gotowanie (7,16%). Dwa kolejne kom-
ponenty („sprzątanie kuchni” i „wyrzucanie śmieci”) są zaman-
ifestowane w sposób marginalny.

33. 33 Wyniki badań
WYKRES 9:
JAKICH PRAC DOMOWYCH PANI NIE LUBI?
16,63% prasowanie 2,32% sprzątanie kuchni
15,67% sprzątanie podłogi 2,13% nie ma takich/wszystkie lubię
15,09% zmywanie naczyń
10,83% mycie okien
8,32% sprzątanie
7,16% gotowanie
4,45% pranie/wieszanie prania
4,26% ścieranie kurzy
4,06% mycie łazienki

34. 34 Wyniki badań
3.11 JAKIE PRACE DOMOWE PANI LUBI?
Pytanie to stanowi kontynuację pytania poprzedniego i do-
tyczy ulubionych zajęć domowych. Wyniki przedstawione
zostały na wykresie 10.
Podobnie jak w poprzednim pytaniu, kwestia chętnie wykony-
wanych prac domowych sprowadza się głównie do czynności
związanych ze sprzą-taniem. Jednocześnie widać wyraźnie
współwystępowanie tych samych elementów w dwóch ostat-
nich pytaniach – patrz tabela 10a. Świadczy to o tym, że nie
można jednoznacznie mówić o lubianych lub nielubianych
pracach domowych. Choć pojawiły się nowe komponenty,
związane z pielęgnacją roślin oraz kwestie odnoszące się
do wystroju i dekorowania wnętrz, to stanowiły one niezbyt
silnie zaakcentowane kategorie. War-to zwrócić uwagę, że
wśród lubianych zajęć domowych ponad 30% wszystkich
wskazań odnosi się do czynności wykonywanych w kuchni
(go-towanie, zmywanie). Otwarte pozostaje jednak pytanie o
elementy/czynniki wpływające na fakt klasyfikowania poszc-
zególnych prac domowych w kategorie „lubię/nie lubię”.

35. 35 Wyniki badań
WYKRES 10:
JAKIE PRACE DOMOWE PANI LUBI?
24,64% gotowanie 3,70% wszystkie
11,09% sprzątanie podłogi 2,87% nie lubię
8,83% pranie 2,46% ścieranie kurzy
8,01% prasowanie 2,26% mycie łazienki
8,01% sprzątanie
5,95% zmywanie naczyń
5,75% mycie okien
5,54% dbanie o ogród/rośliny
3,90% dekorowanie/układanie/meblowanie

36. 36 Wyniki badań
3.12 JAKIE AKCESORIA NAJBARDZIEJ UŁATWIAJĄ PANI
PRACE DOMOWE?
Pytanie miało na celu uzyskanie informacji, jakie akcesoria wykonywaną pracę domową uważa prasowanie, tylko 19 osób
są uważane przez respondentki za najbardziej potrzebne. wskazało żelazko jako narzędzie najbardziej ułatwiające pracę.
Wyniki przedstawione zo-stały na wykresie 11. Dodatkowo warto podkreślić, że wśród wszystkich wskazy-
wanych przedmiotów ułatwiających pracę w domu odnaleźć
Zdecydowana większość respondentów wskazywała można szereg akcesoriów i sprzętów odnoszących się do
urządzenia elektryczne (łącznie ponad 60% wskazań), ale kuchni: zmywarka (5,98% wska-zań), mikser (5,3% wskazań)
pojawiły się także komponenty odnoszące się do artykułów oraz akcesoria kuchenne (2,56% wskazań). Zestawiając akce-
chemicznych oraz akcesoriów takich jak mop czy miotła. soria ułatwiające prace domowe z tymi ułatwiającymi pracę
Prawie 60% ankietowanych (30% wszystkich odpowied- w kuchni, zauważalne jest powtórzenie dwóch odpowied-
zi) uważa, że prace domowe najbardziej ułatwia odku- zi: zmywarka (ponad 12% wskazań w pytaniu o akcesoria
rzacz. Na kolejnym miejscu znalazły się pralka oraz mop/ kuchenne) oraz robot kuchenny/mikser (prawie 24% wskazań
miotła – wskazania na poziomie 12%. Biorąc pod uwagę w pytaniu o akcesoria kuchenne).
fakt, że zdecydowana większość ankietowanych na pytania
dotyczące najbardziej lubianych i nielubianych prac domo-
wych wskazywała sprzątanie podłogi – uznanie odkurzacza
oraz mopa za najbardziej pomocne akcesoria wydaje się
być zrozumiałe. Nieco odmiennie wygląda sytuacja, jeśli
chodzi o żelazko. Pomimo że 39 ankietowanych za najchętniej

37. 37 Wyniki badań
WYKRES 11:
JAKIE AKCESORIA NAJBARDZIEJ UŁATWIAJĄ PANI
PRACE DOMOWE?
30,09% odkurzacz 3,25% żelazko
12,31% pralka 2,56% akcesoria kuchenne (patelnia, noże)
12,14% miotła/mop
8,38% płyny/chemia
7,18% inne AGD/mechaniczne
6,15% ścierki
5,98% zmywarka
5,30% mikser

38. 38 Wyniki badań
3.13 DO CZEGO NIE SŁUŻY KUCHNIA?
Pytanie to miało na celu w sposób niebezpośredni określenie kuchnia nie służy do tego, do czego służy łazienka – czyli
dopuszczalnego zakresu funkcji kuchni. Zakłada się, że to kompania się, zabiegów kosmetycznych. Stosunkowo często
co nie zostało w niniej-szym pytaniu wyszczególnione, do- pojawiała się odpowiedź, że kuchnia nie służy do palenia pa-
puszczalne jest przez respondentki. Jest to jednocześnie pierosów (5,66%). Zwrócenie uwagi przez respondentów na
uzupełnienie pytania szóstego, dotyczącego funkcji, jakie ten aspekt może wynikać z faktu, że w kuchni prawdopodob-
może spełniać kuchnia. Wyniki przedstawione zostały na nie znacznie częściej pali się papierosy niż w innych pomieszc-
wykresie 12. zeniach domu. Co ciekawe, 10 respondentów uważa, że
kuchnia nie służy do jedzenia/przygotowywania posiłków, a
Zdecydowana większość ankietowanych uważa, że kuchnia 12 ankietowanych uważa, że może służyć do wszystkiego. O
nie służy do spania (prawie 32% wskazań). Kuchnia nie stano- ile respondentki wykluczają przyjmowanie gości w kuchni, o
wi także miejsce odpo-czynku (ok. 12% wszystkich wskazań), tyle jednocześnie, w pytaniu szóstym, kuchnia opisywana była
przyjmowania gości (ok. 8,5 % wskazań), oglądania telewizji jako miejsce spędzania czasu ze znajomymi. Widać zatem
(ok. 5% wskazań) czy zabawy (4% wskazań). Można więc podział na spotkania oficjalne, które wykluczają przestrzeń
przyjąć, że według ankietowanych kuchnia nie jest miejscem, kuchenną jako miejsce spędzania czasu oraz mniej formalne
które sprzyjałoby wypoczynkowi, a jedynie miejscem, w spotkania, dla których kuchnia staje się idealnym miejscem
którym gotu-ją i spożywają posiłki – co zresztą widać wyraźnie socjalizacyjnym.
w odpowiedzi na pytanie szóste – „W jaki sposób spędza pan/
pani czas w kuchni”. Wielu an-kietowanych odpowiadało, że

39. 39 Wyniki badań
WYKRES 12:
DO CZEGO NIE SŁUŻY KUCHNIA?
31,54% spanie 2,70% do jedzenia/przygotowywania posiłków
11,59% do odpoczynku 2,43% do prania
8,63% do przyjmowania gości 2,43% do załatwiania się
5,66% do palenia papierosów
4,85% oglądanie telewizji
4,04% zabawa
3,50% do kąpania się
3,23% może służyć do wszystkiego

40. 40 Wyniki badań
3.14 JAKIE ARTYKUŁY KUCHENNE ZAMIERZA PANI KUPIĆ
W NAJBLIŻSZYM CZASIE?
Pytanie to miało na celu zebranie szeregu deklaracji na śmieci. Także w tym przypadku bardzo często wskazywani
dotyczących potencjalnych zakupów związanych z kuchnią. byli poszczególni producenci, choć dotyczyło to głównie
Wyniki przedstawione zostały na wykresie 13. bardziej luksusowych marek. Oprócz wspomnianych artykułów
spożywczych, respondentki deklarowały także zakup środków
Badane kobiety słowo „akcesoria” w niniejszym pytaniu czystości (w tej kategorii najczęściej wskazywane były płyny
rozumiały kompleksowo, odnosząc się zarówno do planow- do zmywania). Wynika z tego, że decyzje dotyczące zakupu
anych drobnych zakupów artykułów spożywczych, jak podstawowych akcesoriów kuchennych podejmowane są
również bardziej wartościowych przedmiotów kuchennych. na bieżąco, bez zbędnego planowania. To artykuły „kuchen-
Z uzyskanych danych można wnioskować, że respon-dentki nej pierwszej potrzeby”, których zakup nie wymaga jakiegoś
planują swoje zakupy w perspektywie długofalowej. Prawie szczególnego zaangażowania. Większą wagę mają natomiast
50% wszystkich wskazań dotyczyło deklaracji zakupu sprzętu zakupy produktów charakteryzujących się dłuższym czasem
AGD. Bardzo często jedna respondentka wskazywała więcej użytkowania. Ciekawy jest także fakt, że pomimo dużej ilości
niż jeden pożądany sprzęt elektryczny. Kategoria ta obe- respondentek deklarujących zakupy w sieci sklepów Biedron-
jmuje zarówno sprzęty wartościowe, w postaci lodówek, ka (patrz 4.6), to element dotyczący taniości zaakcentowany
zamrażarek, kuchenek, jak również drobnych sprzętów jest marginalnie. Oznacza to, że w przypadku wyposażenia
ułatwiających prace kuchenne. Warty podkreślenia jest fakt, kuchni większe znaczenie ma jakość, marka, producent, niż
że znaczenie ma także producent, bardzo często wspominany cena. Choć stwierdzenie to adekwatne jest w przypadku
przy okazji określonego sprzętu. W dalszej kolejności wskazy- trwalszych dóbr, ciężko określić mechanizm zakupu drobnych
wane były „akcesoria ku-chenne” rozumiane tu bardzo sze- akcesoriów kuchennych. Także, podkreślane wielokrotnie w
roko. Najliczniejszą grupę reprezentują tutaj takie elementy, reklamach polskie pochodzenie produktów, ma marginalne
jak garnki, patelnie, pojemniki do przechowywa-nia artykułów znaczenie wśród przebadanych kobiet.
spożywczych czy też noże. Słabo zaakcentowane były nato-
miast drobne akcesoria, takie jak gąbki do zmywania czy worki

41. 41 Wyniki badań
WYKRES 13:
JAKIE ARTYKUŁY KUCHENNE ZAMIERZA PANI KUPIĆ
W NAJBLIŻSZYM CZASIE?
48,90% sprzęt AGD
15,90% akcesoria kuchenne
11,10% środki czystości
9,40% artykuły spożywcze
2,00% różne

42. 42 Lifestyle
4. LIFESTYLE
4.1 CO JEST DLA PANI WAŻNE W ŻYCIU?
Pytanie o najważniejsze wartości to pytanie o jeden że zmiana ta wiąże się z nowymi możliwościami realizowania
z elementów stylu życia, będącego narzędziem i sposobem indywidualnych stylów i sposobów życia. Zdrowie i związane
orientacji jednostki i grupy społecznej wobec innych jedno- z nim sposoby życia stało się wartością stosunkowo niedawno.
stek i grup społecznych. Dającym się wyodrębnić, do pew- Zaledwie od kilku lat mamy do czynienia ze „zdrowym stylem
nego stopnia charakterystycznym modelem funkcjonowania życia”, „produktami prozdrowotnymi” czy wręcz z przemysłem
grup i jednostek, powiązanym z zestawem wartości, wspólnotą zdrowia. Podobnie praca stała się wartością dopiero od mo-
światów przeżyć czy podobnymi sposobami semantyzowania mentu, kiedy możliwa stała się praca za wynagrodzeniem. Od
symboli kolektywnych w rozumieniu Fleischera [Fleischer tego momentu zaczęła mieć ona wpływ na styl życia. Ma to
2003]. Wyniki przedstawione zostały na wykresie 14. najpewniej związek z chęcią i koniecznością pracy; dopiero
później przychodzi czas na zakładanie rodziny, etc. 2
Najważniejszymi polskimi kolektywnymi symbolami są miłość,
przyjaźń i rodzina [Fleischer 2003, s. 59]. Najważniejsza dla
respondentek kategoria to „rodzina/bliscy” (27,93% odpo-
wiedzi). Kolejnymi ważnymi kategoriami są „zdrowie” (13,66%
odpowiedzi) i „praca/kariera” (9,16% odpowiedzi). Co
ciekawe, o ile najczęstsza kategoria znajduje się w zestawie
najważniejszych polskich symboli kolektywnych, o tyle kole-
jne cieszą się znacznie większą niż we wcześniejszych bada-
niach frekwencją. Pokazuje to najprawdopodobniej zmianę 2 Graszewicz M., Ulidis M., Style życia. Zarys systemowej teorii i koncepcji bada-
-w dystrybucji wartości wśród respondentek.Można powiedzieć, wczej, Wrocław 2011 (w druku).

43. 43 Lifestyle
WYKRES 14:
CO JEST DLA PANI WAŻNE W ŻYCIU?
27,93% rodzina/bliscy
13,66% zdrowie
9,16% praca/kariera
7,66% przyjaciele/przyjaźń/znajomi
6,76% miłość
6,01% spokój/harmonia
4,50% szczęście
3,60% stabilizacja
2,85% nauka/wykształcenie

44. 44 Lifestyle
n=293 15-19 20-24 25-34 35-44 45-54 55-64 65-74 75-84 >84 Ogółem
przyjaciele/przyjaźń/znajomi 2,05% 7,85% 4,10% 0,68% 1,02% 0,68% 0,68% 0,34% 0,00% 17,41%
rodzina/bliscy 2,39% 10,24% 15,02% 8,53% 8,87% 8,87% 5,12% 2,73% 1,71% 63,48%
miłość 1,02% 4,44% 5,12% 1,02% 1,71% 1,37% 0,68% 0,00% 0,00% 15,36%
stabilizacja 0,00% 2,05% 3,41% 0,68% 0,68% 1,37% 0,00% 0,00% 0,00% 8,19%
szczęście 0,68% 1,02% 2,73% 1,37% 2,05% 1,71% 0,34% 0,34% 0,00% 10,24%
zabawa 0,34% 1,71% 0,68% 0,34% 0,34% 1,02% 0,00% 0,00% 0,00% 4,44%
drugi człowiek/inni ludzie 0,00% 1,02% 0,34% 0,34% 0,00% 0,68% 0,00% 0,00% 0,00% 2,39%
praca/kariera 0,68% 7,17% 8,53% 2,73% 0,34% 1,37% 0,00% 0,00% 0,00% 20,82%
zdrowie 0,68% 3,07% 5,12% 2,39% 4,10% 7,85% 3,75% 3,75% 0,34% 31,06%
przygoda 0,00% 1,02% 1,02% 0,00% 0,00% 0,34% 0,00% 0,00% 0,00% 2,39%
niezależność 0,00% 0,34% 1,02% 0,00% 0,00% 0,34% 0,00% 0,00% 0,00% 1,71%
spokój/harmonia 0,34% 1,71% 2,39% 1,71% 2,39% 3,41% 0,68% 1,02% 0,00% 13,65%
nauka/wykształcenie 0,68% 4,44% 0,34% 0,34% 0,00% 0,34% 0,34% 0,00% 0,00% 6,48%
pieniądze 0,68% 2,05% 1,37% 0,34% 1,02% 1,02% 0,00% 0,00% 0,00% 6,48%
wygoda 0,34% 0,00% 0,68% 0,34% 0,00% 0,00% 0,00% 0,00% 0,00% 1,37%
Bóg/wiara 0,00% 0,00% 1,02% 0,00% 0,00% 0,00% 0,34% 0,34% 0,34% 2,05%
uczciwość 0,00% 0,00% 0,34% 0,00% 0,00% 0,34% 0,34% 0,00% 0,00% 1,02%
hobby 0,34% 1,02% 1,02% 0,00% 0,00% 0,00% 0,00% 0,00% 0,00% 2,39%
zaufanie 0,00% 0,34% 0,34% 0,34% 0,00% 0,68% 0,00% 0,00% 0,00% 1,71%
dom 0,00% 0,00% 0,34% 0,68% 0,34% 0,00% 0,00% 0,00% 0,00% 1,37%
inne 1,02% 3,07% 1,71% 0,34% 1,37% 2,39% 0,68% 0,00% 0,00% 10,58%
nie wiem 0,00% 0,00% 0,00% 0,00% 0,00% 0,34% 0,00% 0,00% 0,00% 0,34%
brak odpowiedzi 0,00% 0,00% 1,02% 0,00% 0,68% 0,34% 0,34% 0,00% 0,00% 2,39%
ogółem 4,10% 16,72% 23,89% 11,60% 12,63% 16,04% 7,17% 6,14% 1,71%
Powyższa tabela zawiera korelację najważniejszych podawanych przez Podobna zasada zostaje odnaleziona w przypadku kategorii „miłość”.
respondentki wartości z grupami wiekowymi. Ma ona charakter raczej Jedynie dla studentek kategoria „nauka/wykształcenie” znajduje się
informatywny. Widać wyraźnie, że rozkład najważniejszych kategorii w kręgu najważniejszych wartości. To naturalna kolej rzeczy, bowiem
jest właściwie niezmienny. Jedyne, dające się zanalizować różnice, to aktualnie znajdują się one w polu edukacyjnym, z którego przejdą
przede wszystkim kategoria „przyjaciele/znajomi”, która znajduje się w w kolejne pole (ekonomiczne). Mechanizm ten staje się widoczny w
katalogu wartości raczej młodszych respondentek, choć – niezależnie kolejnych następujących grupach wiekowych, dla których kategoria
od grupy wiekowej – najczęstszą kategorią jest kategoria „rodzina/ „praca/kariera” staje się istotna. Co naturalne, w krąg najważniejszych
bliscy”. Możliwe więc, że obserwujemy tendencję polegającą na wartości osób starszych wchodzi kategoria „zdrowie”.
przesunięciu ciężaru socjalnych kontaktów z rodziny na przyjaciół.

45. 45 Lifestyle
n=293 student wyższe średnie niepełne zawodowe podstawowe brak ogółem
wyższe odpowiedzi
przyjaciele/przyjaźń/znajomi 5,80% 6,48% 0,68% 2,39% 0,34% 1,71% 0,00% 17,41%
rodzina/bliscy 12,63% 19,11% 17,75% 4,10% 6,14% 3,07% 0,68% 63,48%
miłość 3,75% 4,78% 2,73% 3,07% 0,68% 0,34% 0,00% 15,36%
stabilizacja 1,71% 3,07% 3,07% 0,34% 0,00% 0,00% 0,00% 8,19%
szczęście 3,07% 3,07% 2,73% 1,02% 0,00% 0,34% 0,00% 10,24%
zabawa 1,37% 1,71% 0,34% 1,02% 0,00% 0,00% 0,00% 4,44%
drugi człowiek/inni ludzie 0,34% 0,34% 0,34% 1,02% 0,34% 0,00% 0,00% 2,39%
praca/kariera 7,17% 7,51% 3,07% 2,73% 0,00% 0,34% 0,00% 20,82%
zdrowie 6,14% 5,46% 12,29% 2,05% 3,41% 1,71% 0,00% 31,06%
przygoda 0,68% 0,34% 0,00% 1,37% 0,00% 0,00% 0,00% 2,39%
niezależność 0,68% 0,34% 0,00% 0,68% 0,00% 0,00% 0,00% 1,71%
spokój/harmonia 4,44% 3,41% 2,73% 0,68% 1,71% 0,68% 0,00% 13,65%
nauka/wykształcenie 1,71% 1,37% 1,37% 1,71% 0,00% 0,34% 0,00% 6,48%
pieniądze 1,02% 1,37% 1,71% 1,02% 0,68% 0,68% 0,00% 6,48%
wygoda 0,00% 0,68% 0,34% 0,34% 0,00% 0,00% 0,00% 1,37%
bóg/wiara 0,00% 1,02% 1,02% 0,00% 0,00% 0,00% 0,00% 2,05%
uczciwość 0,00% 0,68% 0,34% 0,00% 0,00% 0,00% 0,00% 1,02%
hobby 0,68% 1,02% 0,00% 0,34% 0,00% 0,34% 0,00% 2,39%
zaufanie 0,00% 0,68% 0,68% 0,00% 0,34% 0,00% 0,00% 1,71%
dom 0,68% 0,34% 0,34% 0,00% 0,00% 0,00% 0,00% 1,37%
inne 3,07% 1,71% 2,39% 1,37% 1,71% 0,34% 0,00% 10,58%
nie wiem 0,00% 0,00% 0,34% 0,00% 0,00% 0,00% 0,00% 0,34%
brak odpowiedzi 0,34% 1,02% 0,00% 0,34% 0,34% 0,00% 0,34% 2,39%
ogółem 21,16% 30,03% 26,62% 9,22% 7,51% 4,44% 1,02%
Rozkład najważniejszych wartości w zależności od wykształcenia
przedstawia kolejna tabela. Niezależnie od poziomu wykształcenia
najważniej-szą wartością (a także polskim symbolem kolektywnym)
jest kategoria „rodzina/bliscy”. Interesujące zmiany widać dopiero
w kategoriach cie-szących się mniejszą popularnością. I tak katego-
rie „praca/kariera” i „zdrowie” są istotne dla osób z wykształceniem:
wyższym, niepełnym wyż-szym, średnim i dla studentów.

46. 46 Lifestyle
4.2 CO ROBI PANI W WOLNYM CZASIE? WYKRES 15:
CO ROBI PANI W WOLNYM CZASIE?
Sposoby spędzania wolnego czasu to jeden z ważniejszych 20,27% czytam
elementów stylu życia. Respondentki w pierwszym rzędzie
„czytają” (20,27% odpowiedzi). Drugą najczęstszą kategorią
15,09% sport/aktywność
jest „sport/aktywność”, obrazująca aktywne sposoby
spędzania czasu (15,09% odpowiedzi). Kolejne najczęstsze
odpowiedzi to „film/TV” (12,57% odpowiedzi) i „spotkania z 12,57% film/TV
rodziną/znajomymi” (11,54% odpowiedzi). Pozostałe wymie-
niane przez respondentki formy spędzania czasu wolnego 11,54% spotkania z rodziną/znajomymi
nie są szczególnie silnie reprezentowane. Można powiedzieć,
że konsumpcja mediów (za takie należy uważać także książki,
6,95% odpoczynek
czasopisma) oraz aktywność to najważniejsze formy spędzania
czasu. Jeśliby wrócić do wcześniejszej odpowiedzi dotyczącej
najważniejszych wartości, można przypuszczać, że spotkania z 5,92% podróże
rodziną i znajomymi są sposobem realizacji wartości „rodzina/
bliscy” i „przyjaciele”, a „sport/aktywność” mają najpewniej 4,88% ogród/działka
związek ze stylem życia, w którym zdrowie odgrywa ważną
rolę. Wyniki przedstawione zostały na wykresie 15.

47. 47 Lifestyle
n=293 student wyższe średnie niepełne zawodowe podstawowe brak ogółem
wyższe odpowiedzi
spotkania z rodziną/znajomymi 6,44% 7,80% 5,42% 3,73% 1,02% 1,36% 0,68% 26,44%
film/TV 5,42% 6,78% 7,80% 3,73% 3,39% 1,69% 0,00% 28,81%
sprzątanie/gotowanie 1,69% 2,37% 0,68% 0,68% 0,00% 0,68% 0,00% 6,10%
internet/komputer 2,37% 3,05% 2,03% 1,02% 0,34% 0,00% 0,00% 8,81%
zajęcia artystyczne 3,39% 3,73% 3,05% 1,69% 0,68% 0,68% 0,34% 13,56%
podróże 3,05% 3,73% 2,03% 1,69% 0,34% 0,34% 0,00% 11,19%
sport/aktywność 9,15% 11,19% 7,12% 3,05% 1,69% 1,69% 0,68% 34,58%
czytam 9,83% 15,93% 12,20% 4,75% 2,37% 1,02% 0,34% 46,44%
odpoczynek 4,07% 3,05% 5,76% 1,36% 1,69% 0,00% 0,00% 15,93%
muzyka/radio 0,68% 3,39% 1,36% 1,36% 0,68% 0,34% 0,00% 7,80%
imprezy/piwo 1,36% 0,34% 0,00% 0,34% 0,00% 0,00% 0,00% 2,03%
uczę się/pracuję 1,02% 0,68% 0,34% 1,02% 0,00% 0,00% 0,00% 3,05%
ogród/działka 1,36% 1,02% 5,42% 0,34% 1,02% 0,34% 0,34% 9,83%
zakupy 0,68% 0,68% 0,68% 0,34% 0,68% 0,34% 0,00% 3,39%
inne 2,71% 3,39% 1,69% 0,34% 1,02% 0,34% 0,00% 9,49%
brak odpowiedzi 0,68% 0,68% 0,68% 0,00% 0,34% 0,00% 0,00% 2,37%
ogółem 21,02% 29,83% 27,12% 9,15% 7,46% 4,41% 1,02%
Podobnie, jedynie informatywnie, można rozpatrywać kolejną
tabelę, zawierającą korelacje pomiędzy wykształceniem
a ulubionymi sposobami spędzania wolnego czasu. Widać
wyraźnie, że najważniejsze kategorie „czytam”, „sport/
aktywność”, „film/TV” i „spotkania z rodzi-ną/znajomymi”
funkcjonują niejako w poprzek wykształcenia. Są one ważne
niezależnie od poziomu wykształcenia.

48. 48 Lifestyle
4.3 JAKIE CZASOPISMA PANI CZYTA?
Najczęściej wymienianymi czasopismami są czasopisma ko-
biece i magazyny kolorowe (31,77% odpowiedzi). Dopiero
w drugiej kolejności respondentki wymieniają publicystykę
(20,47% odpowiedzi). Na uwagę zasługuje fakt, że trzecią
najczęstszą odpowiedzią jest kategoria ”inne”. Można
przypuszczać, że respondentki nie mają ustrukturyzowanych
przyzwyczajeń dotyczących rodzajów czasopism. Tak silna
pozycja prasy kobiecej i magazynów kolorowych ma związek
przede wszystkim z brakiem czasu na konsumpcję innego
typu mediów. Wyniki przedstawione zostały na wykresie 16.

49. 49 Lifestyle
WYKRES 16:
JAKIE CZASOPISMA PANI CZYTA?
31,77% prasa kobieca/magazyny kolorowe
20,47% publicystyka
13,22% inne
7,89% prasa codzienna
6,18% poradniki
5,33% nie czytam
4,26% prasa specjalistyczna
3,62% dom/ogród/gotowanie
2,35% program TV

50. 50 Lifestyle
4.4 JAKI JEST PANI ULUBIONY KANAŁ TELEWIZYJNY?
Największą popularnością cieszy się telewizja TVN (27,39%
odpowiedzi). Jej popularność stosunkowo łatwo wytłumaczyć
profilem odbiorców, do jakich adresuje swoje programy.
To przede wszystkim wielkomiejski styl życia związany
z określonymi postawami wobec świata. Funkcją społeczną
telewizji, a szerzej mediów masowych, jest umożliwienie
społeczeństwu samoobserwacji.
Media konstruują medialną rzeczywistość, a ich walutą jest
uwaga. Patrząc więc na popularność kanału TVN, widać
wyraźnie, jak i kogo przyciąga ten kanał telewizyjny. Drugą
najpopularniejszą odpowiedzią jest TVP (12,83% odpowiedzi).
Popularność TVN jest więc wśród respondentek ponad dwuk-
rotnie wyższa. Co ciekawe, trzecia największa polska stacja
telewizyjna, Polsat, cieszy się zaledwie dziewięcioprocentową
popularnością. Do najpopularniejszych kanałów telewiz-
yjnych zaliczyć można kanały lifestyle’owe (9,57% odpow-
iedzi), kanały naukowe (łącznie 8,69% odpowiedzi). Około 8%
respondentek nie posiada telewizora. Wyniki przedstawione
zostały na wykresie 17.

51. 51 Lifestyle
WYKRES 17:
JAKI JEST PANI ULUBIONY KANAŁ TELEWIZYJNY?
27,39% tvn
12,83% TVP
9,57% kan. Lifestyle
8,91% Polsat
8,69% kan. naukowe
8,04% nie mam TV
7,39% tvn24
5,43% kan. filmowe
2,17% muzyczne

52. 52 Lifestyle
n=293 15-19 20-24 25-34 35-44 45-54 55-64 65-74 75-84 >84 Ogółem
tvn24 0,00% 3,05% 2,71% 0,00% 0,68% 1,69% 3,05% 0,34% 0,00% 11,53%
tvn 2,37% 9,15% 10,85% 4,07% 5,76% 6,44% 2,03% 1,36% 0,68% 42,71%
nie mam TV 0,34% 2,37% 4,41% 1,69% 1,69% 1,02% 0,68% 0,34% 0,00% 12,54%
kan. filmowe 0,34% 3,05% 3,05% 0,68% 0,34% 0,68% 0,34% 0,00% 0,00% 8,47%
kan. naukowe 0,34% 2,37% 3,73% 1,02% 1,02% 1,69% 1,02% 0,34% 0,00% 11,53%
muzyczne 1,02% 1,69% 0,34% 0,00% 0,00% 0,34% 0,00% 0,00% 0,00% 3,39%
TVP 0,00% 2,37% 2,37% 1,36% 2,71% 5,42% 2,03% 3,05% 0,68% 20,00%
kan. Lifestyle 0,68% 4,75% 4,07% 1,36% 2,37% 1,36% 0,34% 0,00% 0,00% 14,92%
sportowe 0,34% 0,34% 1,02% 0,00% 0,00% 0,34% 0,00% 0,00% 0,00% 2,03%
Polsat 0,68% 3,05% 2,37% 2,37% 2,03% 2,37% 0,34% 0,34% 0,34% 13,90%
różne 0,00% 0,00% 0,00% 0,34% 0,00% 0,34% 0,00% 0,00% 0,00% 0,68%
kan. Informacyjne 0,00% 0,00% 0,34% 0,00% 0,00% 0,34% 0,00% 0,34% 0,00% 1,02%
inne 0,00% 1,36% 1,02% 1,36% 0,68% 0,00% 1,36% 0,68% 0,34% 6,78%
brak odpowiedzi 0,00% 0,34% 1,36% 1,02% 0,68% 1,02% 0,00% 0,00% 0,00% 4,41%
ogółem 4,07% 16,61% 23,73% 11,53% 12,88% 16,27% 7,12% 6,10% 1,69%
Niniejsza tabela przedstawia wskazywane przez respondentki
ulubione stacje telewizyjne z podziałem na grupy wiekowe.
Niezależnie od grupy większość respondentek jako ulubioną
stację podaje TVN.

53. 53 Lifestyle
n=293 student wyższe średnie niepełne zawodowe podstawowe brak ogółem
wyższe odpowiedzi
tvn24 4,41% 3,73% 2,03% 0,34% 0,68% 0,00% 0,34% 11,53%
tvn 10,51% 12,88% 9,49% 4,41% 3,39% 2,03% 0,00% 42,71%
nie mam TV 2,03% 5,42% 3,05% 2,03% 0,00% 0,00% 0,00% 12,54%
kan. filmowe 2,71% 2,37% 2,03% 1,02% 0,34% 0,00% 0,00% 8,47%
kan. naukowe 3,05% 3,73% 3,05% 1,02% 0,00% 0,34% 0,34% 11,53%
muzyczne 1,36% 0,34% 0,68% 0,00% 0,34% 0,68% 0,00% 3,39%
TVP 3,05% 4,41% 7,80% 1,02% 2,03% 1,36% 0,34% 20,00%
kan. Lifestyle 4,41% 4,41% 3,73% 2,03% 0,34% 0,00% 0,00% 14,92%
sportowe 0,68% 0,68% 0,34% 0,00% 0,00% 0,34% 0,00% 2,03%
Polsat 3,39% 1,69% 4,07% 1,36% 2,71% 0,68% 0,00% 13,90%
różne 0,00% 0,00% 0,68% 0,00% 0,00% 0,00% 0,00% 0,68%
kan. Informacyjne 0,68% 0,34% 0,00% 0,00% 0,00% 0,00% 0,00% 1,02%
inne 1,02% 2,71% 1,36% 1,36% 0,00% 0,34% 0,00% 6,78%
brak odpowiedzi 1,02% 1,36% 1,02% 0,68% 0,34% 0,00% 0,00% 4,41%
ogółem 21,02% 29,83% 27,12% 9,15% 7,46% 4,41% 1,02%
Wśród badanych z wykształceniem średnim pojawiają się mediów. Osoby z wykształceniem niepełnym wyższym
istotne różnice. O ile najpopularniejszym kanałem (podobnie najchętniej oglądają: TVN i kanały lifestyle’owe. Schemat od-
jak we wszystkich pozostałych grupach) jest TVN, o tyle na kryty wśród respondentek z wykształceniem średnim powiela
drugim miejscu znajduje się TVP, a na trzecim Polsat. Widać się także w grupie osób z wykształceniem zawodowym i pod-
więc wpływ socjalizacji związanej z edukacją na wyższym poz- stawowym (tu dochodzi jeszcze kategoria „kanały muzyczne”
iomie z pejzażem kognitywnym oraz konsumpcją określonych reprezentowana równie często jak Polsat).

54. 54 Lifestyle
4.5 GDZIE CHĘTNIE ROBI PANI ZAKUPY?
Pytanie o miejsce, w którym respondentki najchętniej robią
zakupy, to pytanie o pewne elementy wzorów konsum-
pcji. Respondentki najchętniej robią zakupy w „markecie/
supermarkecie” (20,6% odpowiedzi) bez wskazywania na
konkretną markę supermarketu. To ciekawy wniosek, może
on wskazywać na fakt, że respondentki słabo dekodują
wizerunki wielkich sieci handlowych, prawdopodobnie
z tej przyczyny, że sieci te słabo swoje wizerunki komunikują.
W drugiej kolejności najczęstszą odpowiedzią jest „Biedron-
ka” (18,4% odpowiedzi), co ma najpewniej związek z niskimi
cenami produktów oferowanych w tej sieci. Co ciekawe,
trzecią kategorią wymieniają przez ankietowane jest „sklep
osiedlowy” (13,2% odpowiedzi). Wskazuje to na fakt, że
stosunkowo duża grupa pomimo możliwości (wielość produk-
tów) i cen, jakie oferują sieci handlowe w dalszym ciągu
zaopatruje się w sklepach osiedlowych, ceniąc najwyraźniej
osobisty kontakt ze sprzedawcą. Kolejna kategoria to ka-
tegoria zawierająca spontanicznie wymieniane marki dużych
sieci handlowych (11,6% odpowiedzi). Warto zauważyć,
że są to wyniki zbiorcze. Nie jest więc tak, że jakaś marka
jest rozpoznawana znacznie lepiej od pozostałych. Wyniki
przedstawione zostały na wykresie 18.

55. 55 Lifestyle
WYKRES 18:
GDZIE CHĘTNIE ROBI PANI ZAKUPY?
20,60% market/supermarket
18,40% Biedronka
13,20% sklep osiedlowy
11,60% Tesco/Carrefour/Auchan
7,60% galeria/centrum handlowe
7,60% Lidl
5,80% Alma/Piotr i Paweł
5,40% bazar/targ

56. 56 Lifestyle
n=293 15-19 20-24 25-34 35-44 45-54 55-64 65-74 75-84 >84 Ogółem
galeria/centrum handlowe 1,36% 3,73% 4,41% 1,02% 0,68% 0,68% 0,68% 0,34% 0,00% 12,88%
Lidl 0,00% 2,37% 2,71% 2,71% 2,03% 2,04% 0,68% 0,34% 0,00% 12,88%
internet 0,00% 0,34% 0,68% 0,34% 0,00% 0,00% 0,00% 0,00% 0,00% 1,36%
Tesco/Carrefour/Auchan 1,36% 6,44% 5,42% 2,37% 1,02% 2,03% 1,02% 0,00% 0,00% 19,66%
wszędzie/różnie 0,34% 0,34% 0,68% 0,00% 0,00% 0,00% 0,00% 0,34% 0,00% 1,69%
market/supermarket 0,68% 8,14% 7,80% 4,75% 4,75% 5,76% 2,37% 0,68% 0,00% 34,92%
Biedronka 1,69% 6,10% 5,08% 3,05% 3,05% 6,78% 3,05% 2,37% 0,00% 31,19%
dyskont 0,00% 0,68% 0,34% 0,00% 0,34% 0,00% 0,34% 0,00% 0,00% 1,69%
sklep osiedlowy 0,00% 3,73% 3,39% 3,05% 2,37% 4,41% 3,05% 1,69% 0,68% 22,37%
bazar/targ 0,00% 2,03% 3,05% 0,68% 0,68% 1,02% 0,68% 1,02% 0,00% 9,15%
Alma/Piotr i Paweł 0,68% 0,68% 5,08% 0,68% 1,02% 1,69% 0,00% 0,00% 0,00% 9,83%
nie robię zakupów 0,00% 0,00% 0,00% 0,00% 0,00% 0,00% 0,00% 1,02% 1,02% 2,03%
inne 0,34% 2,03% 1,02% 1,02% 1,36% 0,68% 0,68% 0,34% 0,00% 7,46%
brak odpowiedzi 0,00% 0,34% 0,34% 0,00% 1,02% 0,68% 0,00% 0,00% 0,00% 2,37%
ogółem 4,07% 16,61% 23,73% 11,53% 12,88% 16,27% 7,12% 6,10% 1,69%
Rozkład kategorii ulubionych sklepów w zależności od grupy W kategoriach wiekowych 35-44, 45-54 i 55-64 raster nieco
wiekowej przedstawia się następująco. W dwóch grupach zmienia się. Miejsce dużego sklepu znanej sieci zajmuje sklep
(20-24, 25-34) widoczny staje się schemat: market/super- osiedlowy. Widać więc, że respondentki z tych grup znacznie
market, określony sklep dużej sieci, Biedronka. bardziej cenią sobie (czy to z powodu wygody, czy przyzwyc-
zajenia) zakupy w małych lokalnych sklepach.

57. 57 Lifestyle
n=293 student wyższe średnie niepełne zawodowe podstawowe brak ogółem
wyższe odpowiedzi
galeria/centrum handlowe 4,07% 5,08% 1,36% 1,36% 0,00% 0,68% 0,34% 12,88%
Lidl 2,71% 3,50% 4,06% 1,70% 1,34% 0,00% 0,00% 12,88%
internet 0,68% 0,34% 0,00% 0,34% 0,00% 0,00% 0,00% 1,36%
Tesco/Carrefour/Auchan 6,78% 5,08% 3,73% 2,03% 1,02% 1,02% 0,00% 19,66%
wszędzie/różnie 0,68% 0,00% 0,68% 0,00% 0,00% 0,34% 0,00% 1,69%
market/supermarket 7,46% 10,85% 11,53% 3,39% 1,02% 0,34% 0,34% 34,92%
Biedronka 5,42% 6,44% 11,86% 2,03% 3,05% 2,03% 0,34% 31,19%
dyskont 0,00% 1,02% 0,34% 0,00% 0,00% 0,34% 0,00% 1,69%
sklep osiedlowy 4,41% 7,46% 6,10% 1,69% 2,03% 0,34% 0,34% 22,37%
bazar/targ 2,03% 3,39% 2,03% 1,02% 0,68% 0,00% 0,00% 9,15%
Alma/Piotr i Paweł 2,71% 4,07% 1,02% 2,03% 0,00% 0,00% 0,00% 9,83%
nie robię zakupów 0,00% 0,00% 0,34% 0,00% 1,02% 0,68% 0,00% 2,03%
inne 1,69% 2,03% 1,36% 2,03% 0,00% 0,00% 0,34% 7,46%
brak odpowiedzi 0,34% 0,68% 0,68% 0,34% 0,34% 0,00% 0,00% 2,37%
ogółem 21,02% 29,83% 27,12% 9,15% 7,46% 4,41% 1,02%
Respondentki znajdujące się w kategorii „student” zakupy zmienia się. W tych przypadkach widać dwa wyraźne sche-
najczęściej robią w marketach/supermarketach, w dalszej maty. Znacznie mniejsza częstość wskazań na najpopularnie-
kolejności w markecie określonej marki, w trzeciej zaś w jsze w pozo-stałych grupach kategorie, większa popularność
Biedronce. Patrząc na strukturę miejsc, w których respond- innych kategorii oraz generalnie większa liczba wskazań na
entki najchętniej robią zakupy, można powiedzieć, że z różną różne kategorie. Ma to najpewniej związek z niewielką ilością
częstością powiela się schemat właściwy dla osób będących respondentów w tych grupach z jednej strony, z drugiej z
studentkami. Dopiero w grupie osób z wykształceniem szerszą „strukturą” ulubionych sklepów.
niepełnym wyższym, zawodowym i pod-stawowym model

58. 58 Wnioski
5. WNIOSKI
Koncentrując się na wymiarach komunikacyjnych pol- najbardziej lubiana czynność kuchenna. Z całą pewnością
skiej kuchni, podjęto próbę całościowej analizy pojęcia pozytywne nastawienie wynika z komfortu pracy w kuchni,
„kuchnia”, wychodzącego poza powszechnie przyjętą zapewnionej przez całą gamę sprzętów i akcesoriów kuchen-
definicję „pomieszczenia służącego do przygotowywania nych. Niezależnie od grupy wiekowej przywiązanie do
i spożywania posiłków”. Sposoby definiowania przestrzeni wszelkiego rodzaju pomocy kuchennych deklarowane jest
kuchennej, różne formy jej wykorzystywania, a także sposób w wysokim stopniu. Respondentki przykładają także dużą wagę
i ilość czasu w niej spędzanego to ważne czynniki wpływające do producentów sprzętu kuchennego (co charakteryzowało
na rekonstrukcję wizerunku kuchni. się wymienianiem marek lodówek, zmywarek, etc.), a także
zainteresowane są unowocześnianiem swojego kuchennego
Choć uzyskany obraz kuchni wpisuje się w tradycyjną definicję zaplecza. Wynika stąd, że cena nie stanowi podstawowego
„pomieszczenia służącego zaspokajaniu potrzeby głodu”, to wyznacznika przy zakupie wyposażenia kuchennego. Znac-
możliwe jest wyodrębnienie szeregu obszarów funkcyjnych. znie ważniejszym czynnikiem jest jego jakość. Podkreślić
Najczęściej występująca funkcja wiązała się z zaspokaja- należy wszakże, iż czynnik ten jest tym silniejszy, im wartość
niem podstawowych potrzeb życiowych człowieka. Uzyskane sprzętu/akcesoriów jest wyższa.
dane podsumować można swoistym truizmem, iż kuchnia
służy do przygotowywania i spożywania jedzenia. Te dwa Obok przygotowywania jedzenia wymieniana była czynność
aspekty podkreślane były wielokrotnie. Także wiele pomnie- spożywania posiłków. Czynność ta określana była jednakże
jszych aspektów, w sposób mniej lub bardziej bezpośredni, w sposób ogólny. Nieprezentowane były dane dotyczące
nawiązywało do kwestii jedzenia. Przyrządzanie posiłków sposobów spożywania posiłków. Wydaje się jednak,
deklarowane było przez kobiety nie tylko jako najczęstszy że akt spożywania posiłków nie wiąże się z żadnymi wyższymi
sposób spędzania wolnego czasu, ale także wskazywane jako doznaniami. Ciężko powiedzieć, czy spożywanie posiłków ma

59. 59 Wnioski
charakter indywidualny, czy też wzorem krajów południowych także nowoczesności i luksusu. Coraz powszechniej deklaro-
odbywa się całą rodziną lub grupą osób. wana jest chęć posiadania jadalni, zmieniającej całkowicie
podejście do spożywania posiłków. Wyraźny jest także wzrost
Kuchnia, w świetle niniejszych badań, posiada także funkcję znaczenia funkcji estetycznej, słabo akcentowanej przy okazji
socjalizacyjną. Przestrzeń kuchenna służy jako miejsce wspól- opisu kuchni rzeczywistej.
nych rozmów i spotkań ze znajo-mymi. Wśród młodszych
respondentów (najczęściej studentów) wynika to zapewne
z faktu, iż to w kuchni najczęściej krzyżują się ich drogi.
Ale takie czynności, jak palenie papierosów czy picie kawy
staję się często elementem generującym spotkania i rozmowy
w kuchni. Kuchnia jednakże zdecydowanie nie wiąże się
z przyjmowaniem gości.
Coraz większe znaczenie przywiązywane jest do wyglądu
kuchni. Choć aktualny jej obraz przedstawia głównie
wąskie i ciasne przestrzenie, nieprzyjazne wspólnemu goto-
waniu oraz charakteryzujące się słabym przywiązaniem do
elementów dekoracyjnych, to jednak wyraźna jest ten-
dencja do całkowitego przedefiniowania wizerunku kuchni.
Wyraźnie zaakcentowane było to w pytaniu o kuchnię idealną.
Kobiety pożądają nie tylko jasnej, dużej przestrzeni, ale

60. 60 Aneks
6. ANEKS
Tabela 1. Jakie są Pani ulubione miejsca w domu?
Jakie są Pani ulubione miejsca w domu? liczba procent odpowiedzi procent respondentów
kuchnia 161 26,79 54,58
pokój 95 15,81 32,2
łazienka 82 13,64 27,8
sypialnia 75 12,48 25,42
salon 65 10,82 22,03
balkon/taras 17 2,83 5,76
łóżko 15 2,5 5,08
fotel 14 2,33 4,75
miejsce przy telewizorze 11 1,83 3,73
ogródek 11 1,83 3,73
biurko/stół 9 1,5 3,05
kanapa 8 1,33 2,71
jadalnia 8 1,33 2,71
miejsce przy komputerze 6 1 2,03
toaleta 4 0,67 1,36
inne 20 3,33 6,78
ogół 601 100 203,73

61. 61 Aneks
Tabela 2. Kuchnia jest…
Kuchnia jest... liczba procent odpowiedzi procent respondentów
przytulna/ciepła 77 13,27 26,1
miejscem przygotowywania/spożywania posiłków 52 8,96 17,63
miejscem spotkań/rozmów 48 8,28 16,27
potrzebna/ ważna 47 8,1 15,93
jasna/słoneczna 40 6,9 13,56
sercem domu/ ogniskiem domowym 38 6,55 12,88
mała/ciasna 32 5,52 10,84
duża/przestronna 26 4,48 8,81
czysta 21 3,62 7,12
pachnąca 21 3,62 7,12
funkcjonalna 17 2,93 5,76
miejsce pracy/obowiązek 17 2,93 5,76
miejscem odprężenia/azylem 15 2,59 5,08
miła/ przyjemna 10 1,72 3,39
wygodna 10 1,72 3,39
stara/niefunkcjonalna 9 1,55 3,05
fajna/najlepsza 8 1,38 2,71
pomieszczeniem 8 1,38 2,71
królestwem 5 0,86 1,69
nowoczesna 5 0,86 1,69
średnia 5 0,86 1,69
palarnią 4 0,69 1,36
inne 55 9,48 18,64
brak odpowiedzi 10 1,72 3,39
ogół 580 100 196,61

62. 62 Aneks
Tabela 3. Czego Pani najbardziej brakuje w kuchni?
Czego Pani najbardziej brakuje w kuchni? liczba procent odpowiedzi procent respondentów
miejsca 77 17,87 26,1
zmywarki 67 15,55 22,71
sprzętu 39 9,05 13,22
niczego 29 6,73 9,83
stołu 27 6,26 9,15
mebli 18 4,18 6,1
robota kuchennego 16 3,71 5,42
okna 15 3,48 5,08
ekspresu 14 3,25 4,75
mikrofalówki 13 3,02 4,41
kucharza/gosposi 13 3,02 4,41
krzesła 11 2,55 3,73
akcesoria 10 2,32 3,39
telewizora 9 2,09 3,05
porządku 8 1,86 2,71
wyposażenia 7 1,62 2,37
garnków/patelni 6 1,39 2,03
okapu 6 1,39 2,03
inne 42 9,74 14,24
nie wiem 2 0,46 0,68
brak odpowiedzi 2 0,46 0,68
ogół 431 100 146,1

63. 63 Aneks
Tabela 4. Co Panią najbardziej irytuje w kuchni?
Co Panią najbardziej irytuje w kuchni? liczba procent odpowiedzi procent respondentów
brak miejsca 57 14,39 19,32
bałagan 49 12,37 16,61
zmywanie/zaleganie brudnych naczyń 42 10,61 14,24
brud 37 9,34 12,54
uciążliwe zapachy 20 5,05 6,78
sprzątanie/obowiązki kuchenne 19 4,8 6,44
nic 18 4,55 6,1
tłok 17 4,29 5,76
brak sprzętów/ akcesoriów 16 4,04 5,42
światło/brak okna 15 3,79 5,08
mała funkcjonalność 11 2,78 3,73
gotowanie 9 2,27 3,05
hałas 7 1,77 2,37
stare wyposażenie 6 1,52 2,03
podłoga 6 1,52 2,03
temperatura 5 1,26 1,69
inne 57 14,39 19,32
nie wiem 1 0,25 0,34
brak odpowiedzi 4 1,01 1,36
ogół 396 100 134,24

64. 64 Aneks
Tabela 5. Idealna kuchnia powinna być…
Idealna kuchnia powinna być... liczba procent odpowiedzi procent respondentów
jasna 115 14,78 38,98
duża 114 14,65 38,64
przestronna 102 13,11 34,58
funkcjonalna 86 11,05 29,15
czysta 68 8,74 23,05
dobrze wyposażona 65 8,35 22,03
ładna/przytulna 46 5,91 15,59
nowoczesna 36 4,63 12,2
wygodna 25 3,21 8,47
z oknem 13 1,67 4,41
ze stołem 13 1,67 4,41
ładna/przytulna/ładna 11 1,41 3,73
kolorowa 10 1,29 3,39
pachnąca potrawami 9 1,16 3,05
połączona z jadalnią/salonem 8 1,03 2,71
rodzinna/pełna ludzi 6 0,77 2,03
jak moja 4 0,51 1,36
mała 2 0,26 0,68
inne 44 5,66 14,92
brak odpowiedzi 1 0,13 0,34
ogół 778 100 263,73

65. 65 Aneks
Tabela 5.1. Kuchnia rzeczywista a kuchnia idealna
cechy wspólne Kuchnia jest… Idealna kuchnia powinna być…
jasna 6,9 14,78
duża/przestronna 4,48 27,76
funkcjonalna 2,93 11,05
czysta 2,93 8,74
ładna/przytulna 6,03 7,32
nowoczesna 0,86 4,63
wygodna 1,72 3,21
mała 4,31 0,26

66. 66 Aneks
Tabela 6. W jaki sposób spędza Pani czas w kuchni?
W jaki sposób spędza Pani czas w kuchni? liczba procent odpowiedzi procent respondentów
gotuję/przygotowuje posiłki 273 41,11 92,54
jem 71 10,69 24,07
spędzam czas ze znajomymi 57 8,59 19,33
sprzątam 47 7,08 15,93
piję kawę 35 5,27 11,86
piekę 32 4,82 10,85
czytam 31 4,67 10,51
zmywam 29 4,37 9,83
odpoczywam 13 1,96 4,41
pracuję/uczę się 11 1,66 3,73
słucham muzyki/radia 11 1,66 3,73
palę papierosy 8 1,20 2,71
oglądam tv 7 1,05 2,37
pijąc alkohol 3 0,45 1,02
inne 34 5,12 11,53
brak odpowiedzi 2 0,30 0,68
ogół 664 100 225,08