öfke ve öfke kontrolü

1. ÖFKE KONTROLÜ
PSK. SADIK SUN

2. ÖFKE GELİR
GÖZ KARARIR
ÖFKE GİDER YÜZ
KIZARIR…

3.  Bir anlık öfke, eş katili etti
 Öfkeli koca dehşet saçtı
 Cinnet geçiren baba dehşet saçtı! 6 ölü
 Kızıyla tartışan baba, öfkesine hakim
olamayınca genç kızını öldürdü
 Kız annesini öldürdü…

4. Bir insanı tanımak için 3 şey
yapın:
 Onunla seyahate çıkın,
 alışveriş yapın,
 Öfkelendirin

5.  1. Geç öfkelenip, çabuk yatışan
 2. Çabuk öfkelenip, çabuk yatışan
 3. Geç öfkelenip, geç yatışan
 4. Çabuk öfkelenip, geç yatışan
Bunlardan zararsız olan birinci tiptir. Dördüncü kategoridekiler ise en tehlikeli
olanlardır. Bu tür insanlar kin besledikleri için hiddetini içlerinde yıllarca
saklayabilir ve fırsat buldukları zaman kötülük yapabilirler.

6. ÖFKE NEDİR
 Birey haz alma dünyasını engelleyen
herhangi bir durum, olay veya kişi ile
karşılaştığında öfke duygusu oluşur.
 İstediğini alamama, haksız davranışlara
maruz kaldığını düşünme, arkadaş kaybı,
kaçırılmış fırsatlar, kavgalar, engellenme,
anlaşılmama, saygısızlık vb. durumlar
öfkelenmemize neden olur.

7. Aslında öfkeli insan şunu demek ister:
‘Sana karşı şu an öfkeliyim. Senin bana
kulak vermeni ve beni ciddiye almanı
istiyorum. Beni dikkate alman ve bana
öncelik tanıman gerekiyor.”
Fisher

8. Ufak tefek olaylar bizi öfkelendiriyor, aslında bu
kadar öfkeli olmayı gerektirmiyorsa, o zaman öfke
kaydırması yapıyor olabiliriz. Patrona kızıp
eşinden hıncını çıkarmak gibi. O zaman bizi
öfkelendiren asıl şey nedir? Aslında öfkemizi
kaydırarak başkalarına biz mi haksızlık yapıyoruz?
Zor, zayıf zamanınızda sizden intikam almaya
çalışan bir yakın çevre oluşturmaya neden
olabilirsiniz. Yıllar ilerledikçe hayatın kontrolü
evlatlara geçince sizden uzaklaşmaları artık bir
kader olmayacaktır.

9. A)İÇ UYARANLAR
B)DIŞ UYARANLAR

11. ÖFKE OLGUSUNU BİR BUZDAĞINA BENZETEBİLİRİZ.
BUZDAĞININ SUYUN ÜSTÜNDE KALAN KISMI ÖFKEDİR.
SUYUN ALTINDA KALAN KISMI İSE ÖFKENİN GERÇEK
NEDENLERİNİN BULUNDUĞU YERDİR VE ÖFKENİN ORTAYA
ÇIKMASINA YOL AÇAN PEK ÇOK DUYGU BURADA GİZLİDİR.
SUYUN ALTINDA KALAN BU DUYGULARA TEMEL DUYGULAR ADI
VERİLİR.

12. SÖZÜ GEÇEN TEMEL DUYGULAR
• KISKANÇLIK,
• ÜZÜNTÜ,
• MERAK,
• YALNIZLIK,
• İTİLMİŞLİK,
• KAYGI,
• HAYÂL KIRIKLIĞI,
• HAKSIZLIK,
• ANLAŞILAMAMAK VE SIKINTI
GİBİ DUYGULARDIR.

13.  İNSANLARIN BİRÇOĞU BU DUYGUYU
BUZDAĞININ TEPESİNDE YAŞAR VE
ÇÖZÜMLENEMEMİŞ BU DUYGULARA SIKI
SIKI TUTUNUR.
 ÖFKENİN KAYNAĞINI ORTADAN
KALDIRMAYI BAŞARMAK İÇİN
BUZDAĞININ ALTINDAKİ TEMEL
DUYGULARIN ANLAŞILMASI GEREKİR.

14. B. DIŞ UYARANLAR
• ENGELLENME : BİRİNE TELEFON AÇMAK İSTEDİĞİNİZDE
CEZAEVİ KURALLARI GEREĞİ SINIRLI ZAMANLARDA
YAPABİLMENİZ
• ALAN DARLIĞI : BANYO YAPMAK İÇİN BAZEN SIRADA BEKLEMENİZ
• BİRİSİNİN SİZİ İNCİTMESİ : ( ARKADAŞINIZIN HAKARET ETMESİ
V.B... )
• ACELEYE GETİRME: ( ÇABUCAK GEÇİŞTİRME )
• Vb...

15. İsteklerimiz olmadığında
Beklemediğimiz bir sonuçla karşılaştığımızda
Beklentilerimiz gerçekleşmediğinde
Anlaşılmadığımızı hissettiğimizde
Tehdit aldığımızda
Kendimizi çıkmazda hissettiğimizde
Kişiliğimize saldırıldığında
Önemlilerimize saldırıldığında

16.  1-SALDIRGAN DAVRANIŞ :
BAĞIRMAK, KIZMAK, EŞYALARI TAHRİP
ETMEK, DUVARLARA VURMAK GİBİ
DAVRANIŞLARDA BULUNULUR...

17.  2-BASTIRILMIŞ DAVRANIŞ :
SÜREKLİ ÖFKEYİ BASTIRMAK, SÜREKLİ
KIZMIYORMUŞ GİBİ GÖRÜNMEK, SAKİN
KALMAK, BELLİ ETMEMEKTİR.
ZAMANINDA İFADE EDİLMEDİĞİ İÇİN
BİRİKİP BİR YANARDAĞ GİBİ ORTAYA
ÇIKABİLİR

18. 3-KONTROL ETME :
BEN HİÇ BİR ŞEYE KIZMAM,
ÖFKELENMEM DEMEK YERİNE,
KIZDIĞIMIZ ŞEYLERİN FARKINA VARIP
BUNLARI UYGUN BİR ŞEKİLDE İFADE
ETMEMİZ, KULLANABİLECEĞİMİZ EN
ETKİLİ YÖNTEMDİR

19.  *Öfke anında göz bebekleri genişler ve
kızarır: Bu ileri yaşlarda bulanık görme sorununu
ortaya çıkarabilir.
 *Kalp atış hızı ve nefes sıklığı artar: Kalp
gereğinden fazla çalışır. Bu durum kalp
rahatsızlıklarına yol açabilir.
 *Öfke, mide asiti artar: Ülser gibi mide
rahatsızlıklarına davetiye çıkarır.
 * Damarlar genişler: İnsan öfkelenince
damarlar genişliyor ve bu durum damar
hastalıklarına sebep olabiliyor.

20. Zihinsel Tepkiler
 Aşırı yemek yeme,
 Düşük performans,
 Unutkanlık,
 Uykusuzluk,
 Dikkatsizlik,
 Konsantrasyon bozukluğu.

21. Fizyolojik Tepkiler
 Saçlarımızın erken ağarmasına
 Cildin erken yaşlanmasına
 Kan şekerinin yükselmesi,
 Nabzın ve kan basıncının artması,
 Sık sık ve zor nefes alma,
 Kas ağrıları,
 Baş, sırt, boyun ağrıları.
 Psikosomatik hastalıklar ( ÜLSER, ALERJİLER V.B)
 Depresyon

22. Davranışsal Tepkiler
 Alkolizm,
 Sigara tiryakiliği,
 Huzursuzluk,
 Acelecilik,
 İlaç kullanımı.

24. Öfkenin
bize bir
faydası
var mı?
Nasıl

25. Herhangi bir kimse öfkelenebilir. Bu kolaydır.
Ne var ki;
 Doğru insana
 Doğru derecede
 Doğru zamanda
 Doğru maksatla ve
 Doğru biçimde öfkelenmek,
 İşte bu zordur.
ARİSTO

26. • Öfkesiz bir yaşam söz konusu değildir. Öfke çoğunlukla da
kişinin başına iş açan olumsuz bir duygu olarak algılanır. Aslında
böyle değerlendirenler haksızda sayılmazlar. Ancak şunu da
unutmamak gerekir ki, öfkenin bize kattığı olumlu durumlarda
vardır.
• Doğal ve sağlıklı bir duygudur.
• Tehditlere karşı doğal bir uyum biçimidir.
• İstenmeyen ve kabul edilmeyen sonuçlara karşı
koymamızı ve kendimizi savunmamızı sağlayan
güçlü bir duygudur.
• ör: Onbaşı Seyit Ali

27. Öfke Bir “Güç” Tür Ama..” KONTROLSÜZ
GÜÇ, GÜÇ DEĞİLDİR
Ancak kontrolden çıkınca yıkıcı olur, bireyin ve toplumun genel yaşam
kalitesini bozar….

28.  Hayatta yapmak çok zor ama öfkeliyken
yıkmak çok kolay olacaktır. Cinayetler
böyle bir ruh halinde ve affetme
duygusunun yokluğunda gelişen bir
olaydır.
 Öfkelenip cinnet geçiren eşini çocuğunu
öldüren ebeveynleri sürekli medyada
görmüyor muyuz?

29. ÖFKE KONTORÜ NEDİR?
• Öfkeyi doğru bir şekilde ifade etme becerisidir.
• Kendisine ve çevresine zarar vermeyecek
şekilde duygularını ifade etme becerisidir.
• Öfkenin normal ve sağlıklı sınırlarda
duyumsanması ve buna bağlı olarak
davranışlarının da kişinin kontrolünde olmasını
hedefleyen bir yetenektir.

31. 1) DÜŞÜNCE DÜZENLEME TEKNİĞİ
Düşünce tarzını değiştirme anlamına gelir. Öfke anında abartı ve mantık
dışı duyguların yerine rasyonel düşünmeyi hedefler.
KENDİ KENDİNİZE, “EYVAH, HER ŞEY MAHVOLDU!” GİBİ BİR ŞEYLER
SÖYLEMEK YERİNE, “DÜNYANIN SONU DEĞİL VE BUNA ŞİMDİ
ÖFKELENİYOR OLMAM BU OLAYI OLMAMIŞ HALE GETİRMEYECEK.”
DİYEBİLİRSİNİZ.
HER İKİ DÜŞÜNCEYİ DE ZİHNİNİZDEN GEÇİREREK DENEYİN.
ÖFKENİZİN HANGİ DÜŞÜNCEYLE ARTTIĞINI YA DA AZALDIĞINI
GÖRÜN.
FARKINDA OLMADAN ÇOK SIK KULLANDIĞIMIZ VE BİZİ KIZGINLIK DUYGULARINA
HAZIRLAYAN,
“ASLA”
“HER ZAMAN” GİBİ SÖZCÜKLERİ ZİHNİNİZDE YAKALAMAYA ÇALIŞIN.
“HİÇ BİR ŞEY ASLA DÜZELMEYECEK ” YA DA
“ HER ZAMAN HAKSIZLIĞA UĞRAYAN BEN OLURUM.”
* GİBİ CÜMLELER OLDUKÇA HATALIDIR. ÖFKE DUYGUNUZDA HAKLI
OLDUĞUNUZU DÜŞÜNMENİZE DE YOL AÇAR.

32. 2) GEVŞEME
Derin nefes alma ve verme, kişinin kendini
rahat hissettiği ortam ya da kişiyi hayal
etmesi öfke duygusunun hafiflemesine
yardım eder.
NEFES EGZERSİZİ – KAS GEVŞETME – SPOR

33. 3) SORUN ÇÖZME
“Her sorunun bir çözümü vardır” anlayışı hayal
kırıklığına neden olabileceği gibi, çözümsüz
kalındığında engellenmişlik hissi öfke duygularını
ayaklandıran nedenlerden biri olur. Oysaki sorunun
çözülüp çözülemeyeceğini araştırmak,çözümlü ise
soruna yönelik alternatif belirlemek, plan yapmak ve
durumu değerlendirip sonuca bağlamak gibi problem
çözme teknikleri kullanılabilir. Ancak çözülmeyecek
bir sorun söz konusu ise sorunla yüzleşmek ve onu
kabullenmek en doğru olanıdır.

34. 4) İYİ İLETİŞİM BECERİLERİ GELİŞTİRMEK
Eleştirilerde ya da tartışmalarda düşünülecek
ilk şey; yavaşlamak ve cevabı düşünmek
olmalıdır. Karşı tarafın vereceği mesaj ya da
ifade ettiği duygular karşısında, dikkatli
dinlemek, akla gelecek ilk şeyi söylememek
daha doğru olacaktır.

35. 5) MİZAH YETENEĞİNİ KULLANMAK
Espri yapmak, stresli ortamlarda gerginliği
azaltır. Dr. Deffenback kendisini çok ciddiye
alan insanların yoğun öfke yaşadıklarını,
temelinde “her şey istediğim gibi olmalıdır”
mesajının yattığını ifade eder. Ancak mizahı
kullanırken “sorun” ile yapıcı bir şekilde
yüzleşmek, aşağılayıcı ve alaycı tutumlardan
kaçınmak gerekir.

36. 6) ORTAMI DEĞİŞTİRMEK
İçinde bulunan çevre, kişiye sorumluluk
ve kimi zaman sorun yükler. Bu gibi
durumlarda çevreyi değiştirmek, örneğin
eve yarım saat geç gitmek ya da
çocukların kimi istek ve ihtiyaçlarını
diğer ebeveynin karşılamasını rica etmek
yararlı olabilir.

37.  Öfke ile başa çıkmanın 5 yolu
 SUSMA
 HADİS: Öfkelendiğin zaman sus, ses çıkarma, yine öfkelenirsen ikinci defa sus. (sürekli susma değil,
sakinleştikten sonra konuşmaktır.)
 Hikmeti: ABD’nin Ohio State ve Michigan üniversiteleri araştırmacıları, öfke anında yapılacak en akıllıca
hareketin, geriye bir adım atmak ve içinde bulunulan durumu tavanda gezinen bir sineğin gözünden
incelemek olduğunu ortaya koydu.
 ABDEST ALMA: Öfke şeytandandır, şeytan da ateşten yaratılmıştır. Ateş ise su ile söndürülür. Öyleyse
biriniz öfkelenince hemen kalkıp abdest alsın.
 Hikmeti: Öfke anında kandaki şeker oranının artması ve ‘katekolamin’ maddesinin salgılanması, vücuttaki
yağ asitlerinin ayrışmasını hızlandırıyor. Kan ve karaciğerdeki zehirli maddeler artıyor. Su ise yağ asitlerinin
vücut dışına atılmasını hızlandırıyor.
 Oturma veya yatma
 Hadis: Biriniz ayakta iken öfkelenirse otursun. Öfkesi geçerse ne âlâ, geçmezse yatsın.
 Hikmeti: Adrenalin hormonunun kandaki miktarı, ayakta iken normalden iki-üç kat daha fazla artıyor. Öfke
durumlarında ise, bu artış katlanarak yüksek bir düzeye çıkıyor.
 Toprağa temas etme
 Hadis: Öfkelenen kimse toprağa yapışsın.
 Hikmeti: Toprak, kimyasal özellikleri sebebiyle vücuttaki fazla enerjiyi alıyor. Tıbbın babası olarak bilinen
Hipokrat da “En iyi ayakkabı giyilmeyen ayakkabıdır.” diyerek çıplak ayakla yürümeyi tavsiye ediyor.
 Dua ve zikretme

38. TEŞEKKÜRLER