1. l.dz.: 111/ŚKZ/14 Gliwice, 2014-07-01
Ministerstwo Infrastruktury
i Rozwoju
ul. Wspólna 2/4
00-926 WARSZAWA
dotyczy: projektu z dnia 2014-06-02 zmieniającego rozporządzenie w sprawie znaków
i sygnałów drogowych
W nawiązaniu do pisma l.dz. DTD-IIkm-020(t.4)-5/14, NK 150141/14 z dnia 2014-06-03
przedstawiamy nasze uwagi do projektu rozporządzenia z dnia 2014-06-02 zmieniającego
rozporządzenie w sprawie znaków i sygnałów drogowych.
Przedstawiony do zaopiniowania projekt rozwiązuje prawidłowo kilka problemów, jednakże
analogicznie jak w przypadku poprzedniej nowelizacji dokonanej w roku ubiegłym nie obejmuje
kompleksowego rozwiązania zagadnień dotyczących znaków drogowych dla infrastruktury
rowerowej.
Ubiegłoroczne rozporządzenia (Dz.U.2013.890 i 2013.891) poprawiły zapisy dotyczące
stosowania znaku A-14 „rowerzyści”, znaku E-12a „drogowskaz do szlaku rowerowego”
i niektórych znaków kategorii R, ale bardzo powierzchownie. W rozporządzeniu nadal brakuje
rozwiązania problemów, które były przez nas zgłaszane przy opiniowaniu poprzedniego projektu
i zupełnie zignorowane przy rozpatrywaniu tych opinii. Brak jest m.in.:
 określenia kolorów pasków, strzałek i kropek, jakie mogą być stosowane na znakach
kategorii R (według stuletniej praktyki PTTK dobrze sprawdzają się tylko kolory czerwony,
niebieski, zielony, żółty i czarny),
 wzorów znaków zblokowanych na wspólnych odcinkach kilku szlaków i na ich rozwidleniach,
 informacji, że szlaki jednego koloru nie mogą krzyżować się ze sobą, ani rozwidlać,
 tabliczek ostrzegających o konieczności prowadzenia roweru,
 wzorów drogowskazów z różnymi kierunkami strzałek, drogowskazów kierujących
do obiektów położonych w bok od szlaku, a także drogowskazów typu R-3, które nie
wymagają zatrzymania się przy nich rowerzystów,
 informacji o zasadach stosowania znaków w popularnej w Polsce wersji malowanej na pniach
drzew i innych obiektach obok drogi, a także brak dopuszczalnych wariantów wzorów tych
znaków (bez ograniczających ich widoczność czarnych obwódek),
 informacji o możliwości i zasadach wykonywania znaków po lewej stronie drogi,
 informacji o częstotliwości wykonywania znaków R-1 (nie rzadziej niż co 500 m).
Brakuje też modyfikacji zasad stosowania znaków kategorii R pod niektórymi znakami
zakazu i nakazu. Brak jest m.in. określenia, kiedy należy stosować znaki typu R-1 i R-3, a kiedy
znaki typu R-4. Nowym, nie rozwiązanym problemem jest zupełny brak kompatybilności znaków
typu R-1 i R-3 ze znakami typu R-4, co znacznie utrudnia ich łączne stosowanie na wspólnych
odcinkach tras rowerowych.

2. 2
Nasz Klub specjalizuje się w oznakowywaniu tras rowerowych znakami kategorii R, które
powinny uzupełniać oznakowanie znakami pozostałych kategorii. Często jest to niemożliwe
z powodu braku odpowiedniego przepisu lub nieprawidłowych zapisów w istniejących
rozporządzeniach, a przedstawiony projekt nowelizacji rozporządzenia dalej tych spraw nie
reguluje.
Znaki kategorii R powinny uzupełniać znaki zakazu lub nakazu dotyczące ruchu
rowerowego, tymczasem nowelizacja rozporządzenia precyzuje tylko umieszczanie tabliczek
„nie dotyczy rowerów” pod znakami B-1, B-2, B-11, B-21, B-22 oraz od C-1 do C-10, natomiast
pomija stosowanie pod nimi znaków kategorii R, co prowadzi do bałaganu – część informacji
dotyczących rowerzystów powinna zostać umieszczona pod tymi znakami, a część powinna być
umieszczana na odrębnych słupkach, pogarszając w ten sposób ich widoczność (10÷20 m między
słupkami) i zrozumienie, niepotrzebnie obniżając poziom bezpieczeństwa ruchu drogowego,
ponieważ rowerzyści zamiast skupiać się na wykonywaniu właściwych manewrów, nadal będą
musieli koncentrować się na poszukiwaniu znaków.
Być może analogicznie jak w przypadku znaków E-12a należy dopuścić stosowanie
na tabliczkach zamiast symbolu roweru znaku kategorii R, z nazwaniem ich „nie dotyczy szlaku
rowerowego”. Z uwagi na dużą częstotliwość stosowania dotychczasowych tabliczek T-22
„nie dotyczy rowerów/szlaku rowerowego” wskazane jest pozostanie ich dotychczasowego
symbolu.
Typowym problemem występującym przy wytyczaniu i oznakowywaniu tras rowerowych jest
przypadek, gdy trasa rowerowa dochodzi do głównej drogi mimośrodowo dwoma bocznymi
drogami, na głównej drodze jest duży ruch samochodowy, zamiast poboczy są chodniki, ale nie ma
wzdłuż niej drogi dla rowerów. Wskazane jest, aby rowerzyści korzystający z trasy rowerowej
mogli korzystać z chodnika, bez zamieniania go znakami C-16-13 w „drogę dla pieszych
i rowerów” i bez obciążania rowerzystów jadących główną drogą koniecznością korzystania
z takiego krótkiego ciągu pieszo-rowerowego (niezależnie od spełnienia warunku jego
normatywnej szerokości). W takim przypadku chodnik powinien zostać dopuszczony do ruchu
rowerowego, ułatwiając bezpieczny przejazd trasą rowerową i nie utrudniając pozostałego ruchu
rowerowego odbywającego się na jezdni wzdłuż głównej drogi. Jedynym prawidłowym
rozwiązaniem takiej sytuacji jest zastosowanie znaku C-16 „droga dla pieszych” z tabliczką
„nie dotyczy rowerów” lub z zaproponowaną powyżej tabliczką „nie dotyczy szlaku rowerowego”.
Takie samo rozwiązanie (kombinacja znaków C-16 i T-22) powinno być stosowane tam,
gdzie na krótkich odcinkach nie da się wygospodarować lub wybudować odpowiednio szerokiej
drogi dla rowerów i pieszych, m.in. na mostach i wiaduktach oraz w pobliżu przystanków
komunikacji publicznej.
Ustawa Prawo o Ruchu Drogowym jednoznacznie określa, które relacje (kierunki ruchu)
mają pierwszeństwo. Tymczasem na wylotach bocznych dróg często spotyka się znaki A-7 „ustąp
pierwszeństwa" i B-20 „stop" pomiędzy drogą dla rowerów (przejazdem dla rowerzystów)
a jezdnią drogi z pierwszeństwem. Definicje i lokalizacje tych znaków powinny jednoznacznie
rozstrzygać pierwszeństwo na przejazdach dla rowerów. Rozstrzygnięcie określenia i oznakowania
pierwszeństwa jest szczególnie ważne w przypadku przejazdów dla rowerzystów wyznaczanych
w pobliżu rond, zwłaszcza w przypadku dwukierunkowych dróg dla rowerów.
Rozporządzenie powinno jednoznacznie nakazywać wykonanie przejazdów dla rowerzystów
pomiędzy poszczególnymi odcinkami drogi dla rowerów lub drogi dla pieszych i rowerów. Zapis
ten powinien położyć kres nagminnej praktyce zastępowania przejazdów dla rowerzystów
przejściami dla pieszych lub nawet zupełnego „zapominania” o rowerzystach poprzez stosowanie
przy wylotach bocznych dróg znaku P-4 „linii podwójnej ciągłej”, uniemożliwiających legalne
przejechanie rowerem na drugą stronę drogi.
Projekt rozporządzenia w ogóle pomija wprowadzenie zmian w oznakowaniu poziomym.
Zamiast jednoznacznego określenia sposobu oznakowania śluzy rowerowej, jest tylko
doprecyzowanie zakresu stosowania znaku P-14 „linia warunkowego zatrzymania złożona
z prostokątów” przed śluzą rowerową dla ogółu pojazdów. Nie ma wzmianki, że linia P-14
w połączeniu ze znakiem P-23 tworzą śluzę.