SlideShare ist ein Scribd-Unternehmen logo
1 von 16
OpenStack, CEPH, SDN 
Adam Heczko
Adam.Heczko@qsa.pl – kilka słów o mnie 
https://github.com/qsa-it-consulting/qsa-os-cluster-nn 
 Urodzony w 1976 roku  
 Studiowałem na Politechnice Śląskiej, kier. Elektronika i Telekomunikacja, ostatecznie ukończyłem 
Informatykę 
 Pasjonat Linuxa od czasów kernela 1.2, pierwsza dystrybucja to „Slack”, potem głównie Debian 
 Zawodowo głównie solutions architect (UML), security expert, network engineer, system engineer 
 W tzw. „wolnych chwilach” programista Python/Ruby oraz DevOps engineer 
 Zawodowo związany z Exorigo-Upos oraz własnym start-upemQSA 
Projekty wykonane w ramach QSA: 
 kilka wdrożeń OpenStack (1 PL, 2 EU), kilka wdrożeń vSphere (PL), kilka wdrożeń SCVMM (PL) 
 doradztwo w zakresie technicznego i organizacyjnego bezpieczeństwa informacji, projekty 
architektury, analizy ryzyka, obsługa incydentów, skany podatności, testy penetracyjne, ethical 
hacking itp. 
Projekty planowane: 
 Uruchomienie chmury publicznej OpenStack dla klientów polskich IXow (np. EPIX, K-IX itd.) 
 Uruchomienie kilku kolejnych chmur OpenStack  
2
Krótki słowniczek „cloudowy” 
3 
Nazwa Znaczenie 
Chmura 
publiczna 
Chmura udostępniona publicznie, gdzie za opłatą wnoszoną do operatora chmury, można 
uruchamiać własne workloady 
Chmura prywatna 
(dedykowana) 
Chmura służąca do uruchamiania workloadów wyłącznie swojego właściciela i najczęściej przez 
niego zarządzana 
Chmura 
hybrydowa 
Chmura łącząca cechy zarówno chmury publicznej jak i dedykowanej, umożliwiająca wykonanie 
operacji typu np. Cloud Bursting 
Cloud Bursting Możliwość elastycznego przenoszenia workloadów z chmury prywatnej do chmury publicznej, 
możliwość dokładania własnych workloadów do „zaprzyjaźnionej” chmury publicznej z poziomu 
własnego „panelu” 
SDN, Network 
Virtualization, 
Network 
Overlaying 
Możliwość „abstrakcji” sieci widzianych z punktu widzenia maszyn wirtualnych, rozdzielenie 
funkcjonalności sieci fizycznej od tej „wirtualnej” zdefiniowanej w „panelu” chmury 
Tenant, Project Grupa użytkowników, sieci wirtualnych, maszyn wirtualnych, woluminów itp. mających dostęp do 
wspólnych zasobów 
Workload, 
Instancja 
Najczęściej maszyna wirtualna (VM), ale może być to również usługa działająca w kontenerze, np. 
Trove
OpenStack a inne frameworki „cloudowe” – krótkie porównanie 
4 
Product / 
Framework 
OpenStack CloudStack 
VMware vCloud 
Suite 
Microsoft 
SCVMM 
Licence Apache 2.0 Apache 2.0 Proprietary Proprietary 
Primary 
hypervisor 
KVM Xen ESXI Hyper-V 
Secondary 
hypervisors 
Xen, Hyper-V, 
vSphere, LXC 
KVM, Hyper-V, 
vSphere, LXC 
- - 
Primary language Python Java Mix of Mix of 
Primary storage 
type 
Cluster: CEPH, 
GlusterFS 
SAN: iSCSI, NFS 
SAN: iSCSI, NFS SAN: iSCSI, NFS, 
FC, FCoE 
Cluster: vSAN 
SAN: iSCSI, FC, 
FCoE 
Cluster: SMB 3.0 
Network 
Virtualization 
Open vSwitch, 
Vmware NSX, 
Arista EOS, Cisco 
Nexus, Brocade , 
HP, Mellanox, NEC 
OpenFlow Plugin, 
OpenDaylight 
Open vSwitch Vmware NSX, 
Arista EOS, Cisco 
Nexus, Brocade , 
HP 
NVGRE virtual 
switch 
Multi-tenant, Self 
Service Portal 
Yes, Horizon Yes Yes Yes, Self-Service 
Portal/SCVMM 
Hybrid Cloud 
solutions 
RackConnect 
allows migrate to 
RackSpace 
Citrix 
CloudPlatform 
allows migration 
between clouds 
vCloud Connector SCVMM allows 
migrate to Azure 
Cost of 
implementation 
Free, add 
consultancy and 
integration fee 
Free, add 
consultancy and 
integration fee
OpenStack – co to jest i dlaczego 
warto zwrócić na to uwagę 
 Oprogramowanie Open Source na licencji Apache 2.0 
 Projekt utworzony przez NASA i RackSpace w 2010 roku 
 Ma na celu budowę skalowalnej chmury obliczeniowej 
 OS używany jest do zarządzania chmurą przez: AT&T, CERN, Cisco, Rackspace, HP, Ebay, 
PayPal, DreamHost, DigitalOcean, Intel, Sony itd. 
Kluczowe wyróżniki OS: 
 Ogromna „społeczność” aktywnych developerów, testerów, użytkowników 
 Szybki postęp / development 
 Przewidywalny cykl kolejnych wydań, 2 razy w roku 
 Najbardziej znaczący projekt chmurowy na licencji Open Source 
 Architektura warstwowa, gdzie najważniejszym elementem jest API. Na bazie API i wywołań 
REST (http/https) działa cała ta „maszyneria” 
 Pomimo kilku wad (złożoność, niedoróbki tu i tam), technicznie dojrzały i umożliwiający 
budowanie skalowalnej i niezawodnej chmury (NO SPOF) 
5
OpenStack – najważniejsze elementy układanki 
6 
Nazwa Znaczenie 
Cloud controller Najważniejszy element układanki w chmurze OpenStack, serwer fizyczny bądź maszyna wirtualna który jest 
serwerem API i de facto zarządza chmurą 
Nova Usługa + API zarządzające Hypervisorami. Np. Nova Compute Host = serwer z zainstalowanymi pakietami 
nova-compute-kvm , qemu-kvm 
Glance Usługa + API OS, odpowiedzialne za zarządzanie „obrazami” z których można uruchomić „workload”, czyli 
najczęściej maszynę wirtualną. Z usługą Glance najczęściej komunikują się usługi Nova (pobiera obraz do 
uruchomienia), Cinder (klonuje obraz do wolumenu) 
Cinder Usługa + API OS, który zarządza urządzeniami „blokowymi” czyli woluminami (dyskami wirtualnymi). Cinder 
udostęnia składnikom „Nova” i „Glance” spójne API, niezależnie od typu użytego faktycznie storage’u: NFS, 
iSCSI, Ceph, GlusterFS, ZFS/Nexenta, Netapp itd. 
Swift Usługa + API OS służąca do przechowywania danych typu „Object Store”. Zwykle to Glance składuje w 
storage Swift’a obrazy. W przypadku zastosowania uniwersalnego, klastrowego systemu plików (Ceph), 
można zastąpić usługę „Swift” właśnie Ceph’em. 
Keystone Usługa + API OS będąca swego rodzaju „Active Directory” OpenStack’a. Kataloguje usługi (service 
endpoints), projekty (projects, tenants), użytkowników, role. Zarządza uwierzytelnienem (auth - tokenami) 
Neutron Usługa + API OS która zarządza sieciami wirtualnymi w warstwie 2 i 3. W uproszczeniu , jest to składnik 
„SDN” OpenStack’a. Dla składnika „Nova” udostępnia spójne API, niezależnie od techniki użytej „pod 
spodem”. Typowe „pluginy” L2 dla Neutrona to: Open vSwitch, Arista, Cisco, Mellanox, Brocade, 
Linuxbridge. Niektóre pluginy umożliwiają wybór podtypów sieci fizycznej: Flat, VLAN, GRE, VXLAN itd. 
Neutron udostępnia również usługi L3, najczęściej realizowane software’owo na bazie Linuxa. 
Najpopularniejsze usługi: DHCP Agent, VPN Agent, L3 Agent (L3 router, NAT) 
Horizon Portal WWW OpenStack’a, gdzie użytkownicy chmury mogą definiować sieci, maszyny wirtualne 
(workloady). Przez Horizon’a można się również zalogować do konsoli graficznej uruchomionej w OS 
maszyny wirtualnej. 
Ceilometer System bilingowy OS, a w zasadzie API REST które udostępnia liczniki zużycia zasobów przez 
poszczególnych uczestników chmury.
Architektura OpenStack’a – omówienie głównych 
składników 
7
Gdzie podział się CD-ROM? – czyli krótko o „cloud-init” i 
DevOps 
W przeciwieństwie do tradycyjnych rozwiązań wirtualizacji (Proxmox, Xen Server, oVirt, 
ESXI), w rozwiązaniach cloudowych nie istnieje pojęcie „instalacji”. W typowym centrum 
danych, gdzie uruchomiono kilkaset (tysięcy) maszyn wirtualnych, nikt nie ma czasu na 
instalację „z palca”. Podobnie jest w OpenStack, gdzie próżno szukać napędu CD-ROM. 
Pojęcie „instalacja” zastąpiona „VM Bootstrap”, i to podczas bootstrapu maszyny są do niej 
„injektowane” parametry startowe, zgodnie z życzeniem użytkownika. 
Przykładowy skrypt wykonywany podczas bootstrapu instancji: 
8
Gdzie podział się CD-ROM? – czyli krótko o DevOps 
Kolejną ewolucją napędu „CD-ROM” i „cloud-init” są narzędzia typu „configuration 
management”. W środowisku „Cloud” często zwykło się posługiwać narzędziemi typu Chef, 
Puppet, Ansible, Salt, Juju itd. Da facto samą instalację OpenStack’a często wykonuje się za 
pomocą narzędzi Chef bądź Puppet. Jest to przydatne zwłaszcza w instalacjach większych, gdzie 
do skonfigurowania jest np. 150 serwerów, a każdy z nich przygotowuje się wg podobnej 
„receptury”. Zarządzanie instalacją i konfiguracją serwerów za pomocą narzędzi programowych 
nazywa się właśnie „Development Operations”, w skrócie DevOps. 
9
Storage OpenStack’a, czyli podstawa każdej chmury 
10
Storage dla OpenStack’a: 
Ceph to w stosunku do „Open Stack” projekt zewnętrzny. Ze storage’u oferowanego przez Ceph korzystają następujące usługi OpenStack: 
 Glance (image store dla Nova/KVM) 
 Cinder (block/volume storage dla Nova/KVM) 
 Swift (REST object storage) 
Ceph jest klastrowym, wysoce skalowalnym systemem plików który „szturmem” zdobywa zwolenników wśród „stackerów”. 
Podstawowe cechy CEPH: 
 Open Source, z możliwością wykupienia komercyjnego supportu 
 Rozwiązanie w 100% software’owe, działa na zwykłych serwerach x86 
 Typu „scale out”, tzn. gdzie zwiększenie i wydajności pojemności odbywa się poprzez dodawanie kolejnych serwerów do klastra 
 „Samo naprawialne” – posiada własne „monitory” które monitorują pracę klastra i zapewniają dostępność storage’u 
 NO SPOF – rozwiązanie klastrowe 
 Umożliwia sterowanie poziomami replikacji, można np. zwiększyć poziom repliki do 3 dla wybranej puli (czyt. „woluminu”) 
 Eliminuje potrzebę RAIDa , LUNów, przełączników FC i innych zmor „data center” 
 Dostarcza podstawowe dla działania „chmury” sposoby dostępu do storage’u: Object (S3/Rest), Block (woluminy dla KVM/Xen), Filesystem (sieciowy system 
11 
plików) 
 Dostarcza wszelkich potrzebnych funkcjonalności „enterprise” typu snapshot, clone, copy on write, thin provision, storage tiering, cache tiering itp.
Sieć typu SDN dla OpenStack’a: Neutron 
12 
Neutron to API/usługa OpenStack’a dostarczająca łączność dla maszyn wirtualnych i ich „vNIC”. Neutron „wirtualizuje” 
sieć w podobny sposób do tego, w jaki „Nova” wirtualizuje serwery, czyli zapewnia dedykowaną dla vNIC łączność, 
niezależnie od architektury sieciowej będącej „pod spodem”. 
Kluczowe wyróżniki: 
 Pełna kontrola software’owa nad wirtualnymi połączeniami sieciowymi, 
 Bezpieczeństwo i pełna izolacja sieci pomiędzy projektami, 
 Technologicznie uniwersalny: definiuje API, do którego vendorzy dostarczają implementacji, 
 Implementacja referencyjna to Open vSwitch + OSS dostępne na Linuxie, 
 Część funkcjonalności eksperymentalna 
Neutron dostarcza usługi takie jak: 
 Serwer DHCP (neutron-dhcp-agent), dnsmasq, 
 L3 router z NAT (neutron-ovs-dvr) , implementacja referencyjna to Linux kernel + iptables, 
 Firewall (neutron-fwaas-agent), implementacja referencyjna to Linux kernel + iptables, 
 Load Balancer (neutron-lbaas-agent), implementacja referencyjna to HAProxy, 
 VPN (neutron-vpn-agent), implementacja referencyjna to Openswan 
Neutron jest wysoce modularny, i jest wiele „pluginów” vendorów, zapewniające różne funkcjonalności L2/L3.
Sieć typu SDN dla OpenStack’a: Neutron 
13
Minimalna, ale w pełni odporna na awarię architektura 
OpenStack’a 
14
Monitorowanie OpenStack’a 
Poprawność działania chmury należy sprawdzać w kilku warstwach: 
 Warstwa sprzętu – monitorowanie poprzez IPMI/SNMP stanu hostów, temperatury, błędów na portach przełączników 
15 
i inne monitoringi 
 Monitorowanie HDD 
 Baza danych MySQL – monitorowanie wydajności, hostów MySQL, „slow log” itp. 
 W przypadku użycia Galery, monitorowanie stanu klastra 
 Monitorowanie RabbitMQ, w przypadku konfiguracji HA, monitorowanie stanu klastra Rabbit 
 Monitorowanie API OpenStack: centralny Syslog + Logwatch, a w większych instalacjach Logstash + Kibana, Splunk 
itp. 
 Monitorowanie bezpieczeństwa, np. liczby nieudanych prób dostępu do Horizon’a 
 Monitorowanie wydajności chmury i trendów w zużyciu zasobów: Ceph, Ceilometer 
System bilingowy: Ceilometer, REST API z którego łatwo „wyciągnąć” dane o zużyciu zasobów globalnym jak i dla 
pojedynczych projektów/agregatów hostów.
OpenStack: segregacja, „chmura w modelu usługowym” i przykłady 
możliwego użycia 
16 
Operator chmury może udostępniać jej zasoby na kilka różnych sposobów. 
 Standardowy sposób udostępniania zasobów polega na tworzeniu dla kolejnych klientów dedykowanych projektów 
(projects, tenants). W ramach jednego projektu istnieje wielu użytkowników, o uprawnieniach „admin” bądź 
„member”. 
Użytkownicy projektu łączą się do portalu OpenStack pod adres https://chmura.operator1.pl/mójprojekt/ 
 Można również wydzielić część infrastruktury i dedykować ją danemu klientowi. Jest to swego rodzaju rozwiązanie 
„Cloud As A Service”, czyli chmury w modelu usługowym. Użytkownik loguje się wtedy do chmury operatora np. po 
nazwie https://chmura.mojafirma.pl/ i korzysta z dedykowanych, wydzielonych przez operatora serwerów (compute). 
Reszta infrastruktury (keystone, kontroler chmury, serwery storage, networking) jest nadal wspólna dla wszystkich 
użytkowników chmury. 
Naturalnymi dostawcami usług „IaaS” oraz „CaaS” są operatorzy posiadający dobre relacje z klientami i dysponujący 
wydajną siecią teletransmisyjną FTTH. 
To wszystko, dziękuję i życzę wszystkim powodzenia w przygodzie z własną chmurą  
Zapraszam do współpracy, Adam.Heczko@qsa.pl

Weitere ähnliche Inhalte

Was ist angesagt?

100 sposobów na BSD
100 sposobów na BSD100 sposobów na BSD
100 sposobów na BSD
Wydawnictwo Helion
 
Red Hat Enterprise Linux i Fedora Core 2. Wprowadzenie
Red Hat Enterprise Linux i Fedora Core 2. WprowadzenieRed Hat Enterprise Linux i Fedora Core 2. Wprowadzenie
Red Hat Enterprise Linux i Fedora Core 2. Wprowadzenie
Wydawnictwo Helion
 
SUSE Linux 10. Księga eksperta
SUSE Linux 10. Księga ekspertaSUSE Linux 10. Księga eksperta
SUSE Linux 10. Księga eksperta
Wydawnictwo Helion
 

Was ist angesagt? (12)

Backup Exec Podręcznik Użytkownika
Backup Exec Podręcznik UżytkownikaBackup Exec Podręcznik Użytkownika
Backup Exec Podręcznik Użytkownika
 
Awk
AwkAwk
Awk
 
Sekrety magicznego ogrodu Docker
Sekrety magicznego ogrodu DockerSekrety magicznego ogrodu Docker
Sekrety magicznego ogrodu Docker
 
HPE 3PAR All Flash_webinar2
HPE 3PAR All Flash_webinar2HPE 3PAR All Flash_webinar2
HPE 3PAR All Flash_webinar2
 
PLNOG 7: Michał Jura - Linux Contextualization
PLNOG 7: Michał Jura - Linux ContextualizationPLNOG 7: Michał Jura - Linux Contextualization
PLNOG 7: Michał Jura - Linux Contextualization
 
100 sposobów na BSD
100 sposobów na BSD100 sposobów na BSD
100 sposobów na BSD
 
Systemy operacyjne
Systemy operacyjneSystemy operacyjne
Systemy operacyjne
 
Docker praktyczne podstawy
Docker  praktyczne podstawyDocker  praktyczne podstawy
Docker praktyczne podstawy
 
Apache Cassandra - wprowadzenie do architektury, modelowania i narzędzi
Apache Cassandra - wprowadzenie do architektury, modelowania i narzędziApache Cassandra - wprowadzenie do architektury, modelowania i narzędzi
Apache Cassandra - wprowadzenie do architektury, modelowania i narzędzi
 
Red Hat Enterprise Linux i Fedora Core 2. Wprowadzenie
Red Hat Enterprise Linux i Fedora Core 2. WprowadzenieRed Hat Enterprise Linux i Fedora Core 2. Wprowadzenie
Red Hat Enterprise Linux i Fedora Core 2. Wprowadzenie
 
SUSE Linux 10. Księga eksperta
SUSE Linux 10. Księga ekspertaSUSE Linux 10. Księga eksperta
SUSE Linux 10. Księga eksperta
 
PLNOG 13: Robert Ślaski: NFV, Virtualise networks or die – the voice of the r...
PLNOG 13: Robert Ślaski: NFV, Virtualise networks or die – the voice of the r...PLNOG 13: Robert Ślaski: NFV, Virtualise networks or die – the voice of the r...
PLNOG 13: Robert Ślaski: NFV, Virtualise networks or die – the voice of the r...
 

Andere mochten auch

PLNOG 13: Sebastian Pasternacki: Standard 802.11e, a usługi multimedialne w s...
PLNOG 13: Sebastian Pasternacki: Standard 802.11e, a usługi multimedialne w s...PLNOG 13: Sebastian Pasternacki: Standard 802.11e, a usługi multimedialne w s...
PLNOG 13: Sebastian Pasternacki: Standard 802.11e, a usługi multimedialne w s...
PROIDEA
 

Andere mochten auch (20)

PLNOG 13: Sylwester Chojnacki: Jak efektywnie wykorzystać kolejny okres progr...
PLNOG 13: Sylwester Chojnacki: Jak efektywnie wykorzystać kolejny okres progr...PLNOG 13: Sylwester Chojnacki: Jak efektywnie wykorzystać kolejny okres progr...
PLNOG 13: Sylwester Chojnacki: Jak efektywnie wykorzystać kolejny okres progr...
 
JDD2014: QA to AQ: shifting from quality assurance to agile quality - Joseph ...
JDD2014: QA to AQ: shifting from quality assurance to agile quality - Joseph ...JDD2014: QA to AQ: shifting from quality assurance to agile quality - Joseph ...
JDD2014: QA to AQ: shifting from quality assurance to agile quality - Joseph ...
 
JDD2014: How to defeat feature gluttony - Katarzyna Mrówca
JDD2014: How to defeat feature gluttony - Katarzyna MrówcaJDD2014: How to defeat feature gluttony - Katarzyna Mrówca
JDD2014: How to defeat feature gluttony - Katarzyna Mrówca
 
JDD2014: The responsible developer - Thomas Sundberg
JDD2014: The responsible developer - Thomas SundbergJDD2014: The responsible developer - Thomas Sundberg
JDD2014: The responsible developer - Thomas Sundberg
 
PLNOG 13: Sebastian Pasternacki: Standard 802.11e, a usługi multimedialne w s...
PLNOG 13: Sebastian Pasternacki: Standard 802.11e, a usługi multimedialne w s...PLNOG 13: Sebastian Pasternacki: Standard 802.11e, a usługi multimedialne w s...
PLNOG 13: Sebastian Pasternacki: Standard 802.11e, a usługi multimedialne w s...
 
PLNOG 13: Artur Piechocki: Protection of privacy
PLNOG 13: Artur Piechocki: Protection of privacyPLNOG 13: Artur Piechocki: Protection of privacy
PLNOG 13: Artur Piechocki: Protection of privacy
 
JDD2014: Docker.io - versioned linux containers for JVM devops - Dominik Dorn
JDD2014: Docker.io - versioned linux containers for JVM devops - Dominik DornJDD2014: Docker.io - versioned linux containers for JVM devops - Dominik Dorn
JDD2014: Docker.io - versioned linux containers for JVM devops - Dominik Dorn
 
JDD2014: Introduction to OSGi - Paul Bakker
JDD2014: Introduction to OSGi - Paul BakkerJDD2014: Introduction to OSGi - Paul Bakker
JDD2014: Introduction to OSGi - Paul Bakker
 
JDD2014: Real life lambdas - Peter Lawrey
JDD2014: Real life lambdas - Peter LawreyJDD2014: Real life lambdas - Peter Lawrey
JDD2014: Real life lambdas - Peter Lawrey
 
PLNOG16: Praktyczne zastosowania technologii SDN w  6 4 2 0 Kolumna 1 Kolumn...
PLNOG16: Praktyczne zastosowania technologii SDN w  6 4 2 0 Kolumna 1 Kolumn...PLNOG16: Praktyczne zastosowania technologii SDN w  6 4 2 0 Kolumna 1 Kolumn...
PLNOG16: Praktyczne zastosowania technologii SDN w  6 4 2 0 Kolumna 1 Kolumn...
 
PLNOG16: Jak wykorzystać BRAS/BNG na platformach Cisco w celu świadczenia dod...
PLNOG16: Jak wykorzystać BRAS/BNG na platformach Cisco w celu świadczenia dod...PLNOG16: Jak wykorzystać BRAS/BNG na platformach Cisco w celu świadczenia dod...
PLNOG16: Jak wykorzystać BRAS/BNG na platformach Cisco w celu świadczenia dod...
 
PLNOG16: Ochrona AntiDDoS, lokalnie oraz w chmurze, Paweł Wachełka
PLNOG16: Ochrona AntiDDoS, lokalnie oraz w chmurze, Paweł WachełkaPLNOG16: Ochrona AntiDDoS, lokalnie oraz w chmurze, Paweł Wachełka
PLNOG16: Ochrona AntiDDoS, lokalnie oraz w chmurze, Paweł Wachełka
 
PLNOG16: Jak systemy wideokonferencyjne pomogły osiągnąć mi sukces, Zygmunt Ł...
PLNOG16: Jak systemy wideokonferencyjne pomogły osiągnąć mi sukces, Zygmunt Ł...PLNOG16: Jak systemy wideokonferencyjne pomogły osiągnąć mi sukces, Zygmunt Ł...
PLNOG16: Jak systemy wideokonferencyjne pomogły osiągnąć mi sukces, Zygmunt Ł...
 
PLNOG16: Dell One Network – Unifikacja sieci LAN, Andrzej Oleszek
PLNOG16: Dell One Network – Unifikacja sieci LAN, Andrzej OleszekPLNOG16: Dell One Network – Unifikacja sieci LAN, Andrzej Oleszek
PLNOG16: Dell One Network – Unifikacja sieci LAN, Andrzej Oleszek
 
PLNOG16: When and Why use Fortinet Infrastructure Wireless solution, Brian An...
PLNOG16: When and Why use Fortinet Infrastructure Wireless solution, Brian An...PLNOG16: When and Why use Fortinet Infrastructure Wireless solution, Brian An...
PLNOG16: When and Why use Fortinet Infrastructure Wireless solution, Brian An...
 
PLNOG16: ZTP – Zero Touch Provisioning in use, Marek Plaza
PLNOG16: ZTP – Zero Touch Provisioning in use, Marek PlazaPLNOG16: ZTP – Zero Touch Provisioning in use, Marek Plaza
PLNOG16: ZTP – Zero Touch Provisioning in use, Marek Plaza
 
PLNOG16: Budowa DC Świadczenie usług dla klientów, Łukasz Bromirski, Piotr ...
PLNOG16: Budowa DC Świadczenie usług dla klientów, Łukasz Bromirski, Piotr ...PLNOG16: Budowa DC Świadczenie usług dla klientów, Łukasz Bromirski, Piotr ...
PLNOG16: Budowa DC Świadczenie usług dla klientów, Łukasz Bromirski, Piotr ...
 
PLNOG16: Wielopunktowy VPN, Piotr Głaska
PLNOG16: Wielopunktowy VPN, Piotr GłaskaPLNOG16: Wielopunktowy VPN, Piotr Głaska
PLNOG16: Wielopunktowy VPN, Piotr Głaska
 
PLNOG16: Data center interconnect dla opornych, Krzysztof Mazepa
PLNOG16: Data center interconnect dla opornych, Krzysztof MazepaPLNOG16: Data center interconnect dla opornych, Krzysztof Mazepa
PLNOG16: Data center interconnect dla opornych, Krzysztof Mazepa
 
PLNOG15: Find the location of your superhero with 802.11 - Sebastian Pasternacki
PLNOG15: Find the location of your superhero with 802.11 - Sebastian PasternackiPLNOG15: Find the location of your superhero with 802.11 - Sebastian Pasternacki
PLNOG15: Find the location of your superhero with 802.11 - Sebastian Pasternacki
 

Ähnlich wie PLNOG 13: Adam Heczko: Openstack, Ceph, SDN

Jak zbudować aplikacje z wykorzystaniem funkcjonalności windows server 2016...
Jak zbudować aplikacje z wykorzystaniem funkcjonalności windows server 2016...Jak zbudować aplikacje z wykorzystaniem funkcjonalności windows server 2016...
Jak zbudować aplikacje z wykorzystaniem funkcjonalności windows server 2016...
Lukasz Kaluzny
 
Pocałunek śmierci
Pocałunek śmierciPocałunek śmierci
Pocałunek śmierci
Divante
 
Tomasz Kopacz MTS 2012 Wind RT w Windows 8 i tzw aplikacje lob (line of busin...
Tomasz Kopacz MTS 2012 Wind RT w Windows 8 i tzw aplikacje lob (line of busin...Tomasz Kopacz MTS 2012 Wind RT w Windows 8 i tzw aplikacje lob (line of busin...
Tomasz Kopacz MTS 2012 Wind RT w Windows 8 i tzw aplikacje lob (line of busin...
Tomasz Kopacz
 
Tomasz Kopacz MTS 2012 Azure - Co i kiedy użyć (IaaS vs paas vshybrid cloud v...
Tomasz Kopacz MTS 2012 Azure - Co i kiedy użyć (IaaS vs paas vshybrid cloud v...Tomasz Kopacz MTS 2012 Azure - Co i kiedy użyć (IaaS vs paas vshybrid cloud v...
Tomasz Kopacz MTS 2012 Azure - Co i kiedy użyć (IaaS vs paas vshybrid cloud v...
Tomasz Kopacz
 
Technologie Firmy Novell A Web 2.0 - Piotr Szewczuk
Technologie Firmy Novell A Web 2.0 - Piotr SzewczukTechnologie Firmy Novell A Web 2.0 - Piotr Szewczuk
Technologie Firmy Novell A Web 2.0 - Piotr Szewczuk
aulapolska
 
Halokwadrat PLNOG - Freeswitch a big boys Softswitch
Halokwadrat PLNOG - Freeswitch a big boys SoftswitchHalokwadrat PLNOG - Freeswitch a big boys Softswitch
Halokwadrat PLNOG - Freeswitch a big boys Softswitch
michalpodoski
 
Skalowalność Magento - MMPL13
Skalowalność Magento - MMPL13Skalowalność Magento - MMPL13
Skalowalność Magento - MMPL13
Divante
 

Ähnlich wie PLNOG 13: Adam Heczko: Openstack, Ceph, SDN (20)

Jak zbudować aplikacje z wykorzystaniem funkcjonalności windows server 2016...
Jak zbudować aplikacje z wykorzystaniem funkcjonalności windows server 2016...Jak zbudować aplikacje z wykorzystaniem funkcjonalności windows server 2016...
Jak zbudować aplikacje z wykorzystaniem funkcjonalności windows server 2016...
 
Wprowadzenie do Kubernetesa. K8S jako nowy Linux.
Wprowadzenie do Kubernetesa. K8S jako nowy Linux.Wprowadzenie do Kubernetesa. K8S jako nowy Linux.
Wprowadzenie do Kubernetesa. K8S jako nowy Linux.
 
[CareerCon] as-a-Service czy Software Defined (PL)
[CareerCon] as-a-Service czy Software Defined (PL)[CareerCon] as-a-Service czy Software Defined (PL)
[CareerCon] as-a-Service czy Software Defined (PL)
 
Kubernetes i Docker Swarm - Tomasz Woszczynski
Kubernetes i Docker Swarm - Tomasz WoszczynskiKubernetes i Docker Swarm - Tomasz Woszczynski
Kubernetes i Docker Swarm - Tomasz Woszczynski
 
Pocałunek śmierci
Pocałunek śmierciPocałunek śmierci
Pocałunek śmierci
 
[CareerCon] Wirtualizacja (PL)
[CareerCon] Wirtualizacja (PL)[CareerCon] Wirtualizacja (PL)
[CareerCon] Wirtualizacja (PL)
 
GET.NET - Osiołkowi w żłobie dano, czyli o tym jak hostować aplikacje na Mic...
GET.NET -  Osiołkowi w żłobie dano, czyli o tym jak hostować aplikacje na Mic...GET.NET -  Osiołkowi w żłobie dano, czyli o tym jak hostować aplikacje na Mic...
GET.NET - Osiołkowi w żłobie dano, czyli o tym jak hostować aplikacje na Mic...
 
Tomasz Kopacz MTS 2012 Wind RT w Windows 8 i tzw aplikacje lob (line of busin...
Tomasz Kopacz MTS 2012 Wind RT w Windows 8 i tzw aplikacje lob (line of busin...Tomasz Kopacz MTS 2012 Wind RT w Windows 8 i tzw aplikacje lob (line of busin...
Tomasz Kopacz MTS 2012 Wind RT w Windows 8 i tzw aplikacje lob (line of busin...
 
PLNOG 7: Paweł Pierścionek, Michał Podoski - FreeSwitch, czyli Open Source Vo...
PLNOG 7: Paweł Pierścionek, Michał Podoski - FreeSwitch, czyli Open Source Vo...PLNOG 7: Paweł Pierścionek, Michał Podoski - FreeSwitch, czyli Open Source Vo...
PLNOG 7: Paweł Pierścionek, Michał Podoski - FreeSwitch, czyli Open Source Vo...
 
Tomasz Kopacz MTS 2012 Azure - Co i kiedy użyć (IaaS vs paas vshybrid cloud v...
Tomasz Kopacz MTS 2012 Azure - Co i kiedy użyć (IaaS vs paas vshybrid cloud v...Tomasz Kopacz MTS 2012 Azure - Co i kiedy użyć (IaaS vs paas vshybrid cloud v...
Tomasz Kopacz MTS 2012 Azure - Co i kiedy użyć (IaaS vs paas vshybrid cloud v...
 
Technologie Firmy Novell A Web 2.0 - Piotr Szewczuk
Technologie Firmy Novell A Web 2.0 - Piotr SzewczukTechnologie Firmy Novell A Web 2.0 - Piotr Szewczuk
Technologie Firmy Novell A Web 2.0 - Piotr Szewczuk
 
Webinar - Podstawy Node.js
Webinar - Podstawy Node.jsWebinar - Podstawy Node.js
Webinar - Podstawy Node.js
 
PLNOG19 - Emil Gągała - Przewodnik nowoczesnego sieciowca po pasjonującym, No...
PLNOG19 - Emil Gągała - Przewodnik nowoczesnego sieciowca po pasjonującym, No...PLNOG19 - Emil Gągała - Przewodnik nowoczesnego sieciowca po pasjonującym, No...
PLNOG19 - Emil Gągała - Przewodnik nowoczesnego sieciowca po pasjonującym, No...
 
Halokwadrat PLNOG - Freeswitch a big boys Softswitch
Halokwadrat PLNOG - Freeswitch a big boys SoftswitchHalokwadrat PLNOG - Freeswitch a big boys Softswitch
Halokwadrat PLNOG - Freeswitch a big boys Softswitch
 
PLNOG 4: Krzysztof Góźdź - Od ssh do batuty - czyli jak z administratora stać...
PLNOG 4: Krzysztof Góźdź - Od ssh do batuty - czyli jak z administratora stać...PLNOG 4: Krzysztof Góźdź - Od ssh do batuty - czyli jak z administratora stać...
PLNOG 4: Krzysztof Góźdź - Od ssh do batuty - czyli jak z administratora stać...
 
[PL] Chmura hybrydowa - w poszukiwaniu zewnętrznych zasobów IT
[PL] Chmura hybrydowa - w poszukiwaniu zewnętrznych zasobów IT[PL] Chmura hybrydowa - w poszukiwaniu zewnętrznych zasobów IT
[PL] Chmura hybrydowa - w poszukiwaniu zewnętrznych zasobów IT
 
Skalowalność Magento - MMPL13
Skalowalność Magento - MMPL13Skalowalność Magento - MMPL13
Skalowalność Magento - MMPL13
 
Marcin Motylski - Globalna Chmura Obliczeniowa
Marcin Motylski - Globalna Chmura ObliczeniowaMarcin Motylski - Globalna Chmura Obliczeniowa
Marcin Motylski - Globalna Chmura Obliczeniowa
 
PLNOG19 - Krzysztof Banel - Nowe modele bezpieczeństwa w sieciach SDN
PLNOG19 - Krzysztof Banel - Nowe modele bezpieczeństwa w sieciach SDNPLNOG19 - Krzysztof Banel - Nowe modele bezpieczeństwa w sieciach SDN
PLNOG19 - Krzysztof Banel - Nowe modele bezpieczeństwa w sieciach SDN
 
4 lata z Azure okiem Architekta
4 lata z Azure okiem Architekta4 lata z Azure okiem Architekta
4 lata z Azure okiem Architekta
 

PLNOG 13: Adam Heczko: Openstack, Ceph, SDN

  • 1. OpenStack, CEPH, SDN Adam Heczko
  • 2. Adam.Heczko@qsa.pl – kilka słów o mnie https://github.com/qsa-it-consulting/qsa-os-cluster-nn  Urodzony w 1976 roku   Studiowałem na Politechnice Śląskiej, kier. Elektronika i Telekomunikacja, ostatecznie ukończyłem Informatykę  Pasjonat Linuxa od czasów kernela 1.2, pierwsza dystrybucja to „Slack”, potem głównie Debian  Zawodowo głównie solutions architect (UML), security expert, network engineer, system engineer  W tzw. „wolnych chwilach” programista Python/Ruby oraz DevOps engineer  Zawodowo związany z Exorigo-Upos oraz własnym start-upemQSA Projekty wykonane w ramach QSA:  kilka wdrożeń OpenStack (1 PL, 2 EU), kilka wdrożeń vSphere (PL), kilka wdrożeń SCVMM (PL)  doradztwo w zakresie technicznego i organizacyjnego bezpieczeństwa informacji, projekty architektury, analizy ryzyka, obsługa incydentów, skany podatności, testy penetracyjne, ethical hacking itp. Projekty planowane:  Uruchomienie chmury publicznej OpenStack dla klientów polskich IXow (np. EPIX, K-IX itd.)  Uruchomienie kilku kolejnych chmur OpenStack  2
  • 3. Krótki słowniczek „cloudowy” 3 Nazwa Znaczenie Chmura publiczna Chmura udostępniona publicznie, gdzie za opłatą wnoszoną do operatora chmury, można uruchamiać własne workloady Chmura prywatna (dedykowana) Chmura służąca do uruchamiania workloadów wyłącznie swojego właściciela i najczęściej przez niego zarządzana Chmura hybrydowa Chmura łącząca cechy zarówno chmury publicznej jak i dedykowanej, umożliwiająca wykonanie operacji typu np. Cloud Bursting Cloud Bursting Możliwość elastycznego przenoszenia workloadów z chmury prywatnej do chmury publicznej, możliwość dokładania własnych workloadów do „zaprzyjaźnionej” chmury publicznej z poziomu własnego „panelu” SDN, Network Virtualization, Network Overlaying Możliwość „abstrakcji” sieci widzianych z punktu widzenia maszyn wirtualnych, rozdzielenie funkcjonalności sieci fizycznej od tej „wirtualnej” zdefiniowanej w „panelu” chmury Tenant, Project Grupa użytkowników, sieci wirtualnych, maszyn wirtualnych, woluminów itp. mających dostęp do wspólnych zasobów Workload, Instancja Najczęściej maszyna wirtualna (VM), ale może być to również usługa działająca w kontenerze, np. Trove
  • 4. OpenStack a inne frameworki „cloudowe” – krótkie porównanie 4 Product / Framework OpenStack CloudStack VMware vCloud Suite Microsoft SCVMM Licence Apache 2.0 Apache 2.0 Proprietary Proprietary Primary hypervisor KVM Xen ESXI Hyper-V Secondary hypervisors Xen, Hyper-V, vSphere, LXC KVM, Hyper-V, vSphere, LXC - - Primary language Python Java Mix of Mix of Primary storage type Cluster: CEPH, GlusterFS SAN: iSCSI, NFS SAN: iSCSI, NFS SAN: iSCSI, NFS, FC, FCoE Cluster: vSAN SAN: iSCSI, FC, FCoE Cluster: SMB 3.0 Network Virtualization Open vSwitch, Vmware NSX, Arista EOS, Cisco Nexus, Brocade , HP, Mellanox, NEC OpenFlow Plugin, OpenDaylight Open vSwitch Vmware NSX, Arista EOS, Cisco Nexus, Brocade , HP NVGRE virtual switch Multi-tenant, Self Service Portal Yes, Horizon Yes Yes Yes, Self-Service Portal/SCVMM Hybrid Cloud solutions RackConnect allows migrate to RackSpace Citrix CloudPlatform allows migration between clouds vCloud Connector SCVMM allows migrate to Azure Cost of implementation Free, add consultancy and integration fee Free, add consultancy and integration fee
  • 5. OpenStack – co to jest i dlaczego warto zwrócić na to uwagę  Oprogramowanie Open Source na licencji Apache 2.0  Projekt utworzony przez NASA i RackSpace w 2010 roku  Ma na celu budowę skalowalnej chmury obliczeniowej  OS używany jest do zarządzania chmurą przez: AT&T, CERN, Cisco, Rackspace, HP, Ebay, PayPal, DreamHost, DigitalOcean, Intel, Sony itd. Kluczowe wyróżniki OS:  Ogromna „społeczność” aktywnych developerów, testerów, użytkowników  Szybki postęp / development  Przewidywalny cykl kolejnych wydań, 2 razy w roku  Najbardziej znaczący projekt chmurowy na licencji Open Source  Architektura warstwowa, gdzie najważniejszym elementem jest API. Na bazie API i wywołań REST (http/https) działa cała ta „maszyneria”  Pomimo kilku wad (złożoność, niedoróbki tu i tam), technicznie dojrzały i umożliwiający budowanie skalowalnej i niezawodnej chmury (NO SPOF) 5
  • 6. OpenStack – najważniejsze elementy układanki 6 Nazwa Znaczenie Cloud controller Najważniejszy element układanki w chmurze OpenStack, serwer fizyczny bądź maszyna wirtualna który jest serwerem API i de facto zarządza chmurą Nova Usługa + API zarządzające Hypervisorami. Np. Nova Compute Host = serwer z zainstalowanymi pakietami nova-compute-kvm , qemu-kvm Glance Usługa + API OS, odpowiedzialne za zarządzanie „obrazami” z których można uruchomić „workload”, czyli najczęściej maszynę wirtualną. Z usługą Glance najczęściej komunikują się usługi Nova (pobiera obraz do uruchomienia), Cinder (klonuje obraz do wolumenu) Cinder Usługa + API OS, który zarządza urządzeniami „blokowymi” czyli woluminami (dyskami wirtualnymi). Cinder udostęnia składnikom „Nova” i „Glance” spójne API, niezależnie od typu użytego faktycznie storage’u: NFS, iSCSI, Ceph, GlusterFS, ZFS/Nexenta, Netapp itd. Swift Usługa + API OS służąca do przechowywania danych typu „Object Store”. Zwykle to Glance składuje w storage Swift’a obrazy. W przypadku zastosowania uniwersalnego, klastrowego systemu plików (Ceph), można zastąpić usługę „Swift” właśnie Ceph’em. Keystone Usługa + API OS będąca swego rodzaju „Active Directory” OpenStack’a. Kataloguje usługi (service endpoints), projekty (projects, tenants), użytkowników, role. Zarządza uwierzytelnienem (auth - tokenami) Neutron Usługa + API OS która zarządza sieciami wirtualnymi w warstwie 2 i 3. W uproszczeniu , jest to składnik „SDN” OpenStack’a. Dla składnika „Nova” udostępnia spójne API, niezależnie od techniki użytej „pod spodem”. Typowe „pluginy” L2 dla Neutrona to: Open vSwitch, Arista, Cisco, Mellanox, Brocade, Linuxbridge. Niektóre pluginy umożliwiają wybór podtypów sieci fizycznej: Flat, VLAN, GRE, VXLAN itd. Neutron udostępnia również usługi L3, najczęściej realizowane software’owo na bazie Linuxa. Najpopularniejsze usługi: DHCP Agent, VPN Agent, L3 Agent (L3 router, NAT) Horizon Portal WWW OpenStack’a, gdzie użytkownicy chmury mogą definiować sieci, maszyny wirtualne (workloady). Przez Horizon’a można się również zalogować do konsoli graficznej uruchomionej w OS maszyny wirtualnej. Ceilometer System bilingowy OS, a w zasadzie API REST które udostępnia liczniki zużycia zasobów przez poszczególnych uczestników chmury.
  • 7. Architektura OpenStack’a – omówienie głównych składników 7
  • 8. Gdzie podział się CD-ROM? – czyli krótko o „cloud-init” i DevOps W przeciwieństwie do tradycyjnych rozwiązań wirtualizacji (Proxmox, Xen Server, oVirt, ESXI), w rozwiązaniach cloudowych nie istnieje pojęcie „instalacji”. W typowym centrum danych, gdzie uruchomiono kilkaset (tysięcy) maszyn wirtualnych, nikt nie ma czasu na instalację „z palca”. Podobnie jest w OpenStack, gdzie próżno szukać napędu CD-ROM. Pojęcie „instalacja” zastąpiona „VM Bootstrap”, i to podczas bootstrapu maszyny są do niej „injektowane” parametry startowe, zgodnie z życzeniem użytkownika. Przykładowy skrypt wykonywany podczas bootstrapu instancji: 8
  • 9. Gdzie podział się CD-ROM? – czyli krótko o DevOps Kolejną ewolucją napędu „CD-ROM” i „cloud-init” są narzędzia typu „configuration management”. W środowisku „Cloud” często zwykło się posługiwać narzędziemi typu Chef, Puppet, Ansible, Salt, Juju itd. Da facto samą instalację OpenStack’a często wykonuje się za pomocą narzędzi Chef bądź Puppet. Jest to przydatne zwłaszcza w instalacjach większych, gdzie do skonfigurowania jest np. 150 serwerów, a każdy z nich przygotowuje się wg podobnej „receptury”. Zarządzanie instalacją i konfiguracją serwerów za pomocą narzędzi programowych nazywa się właśnie „Development Operations”, w skrócie DevOps. 9
  • 10. Storage OpenStack’a, czyli podstawa każdej chmury 10
  • 11. Storage dla OpenStack’a: Ceph to w stosunku do „Open Stack” projekt zewnętrzny. Ze storage’u oferowanego przez Ceph korzystają następujące usługi OpenStack:  Glance (image store dla Nova/KVM)  Cinder (block/volume storage dla Nova/KVM)  Swift (REST object storage) Ceph jest klastrowym, wysoce skalowalnym systemem plików który „szturmem” zdobywa zwolenników wśród „stackerów”. Podstawowe cechy CEPH:  Open Source, z możliwością wykupienia komercyjnego supportu  Rozwiązanie w 100% software’owe, działa na zwykłych serwerach x86  Typu „scale out”, tzn. gdzie zwiększenie i wydajności pojemności odbywa się poprzez dodawanie kolejnych serwerów do klastra  „Samo naprawialne” – posiada własne „monitory” które monitorują pracę klastra i zapewniają dostępność storage’u  NO SPOF – rozwiązanie klastrowe  Umożliwia sterowanie poziomami replikacji, można np. zwiększyć poziom repliki do 3 dla wybranej puli (czyt. „woluminu”)  Eliminuje potrzebę RAIDa , LUNów, przełączników FC i innych zmor „data center”  Dostarcza podstawowe dla działania „chmury” sposoby dostępu do storage’u: Object (S3/Rest), Block (woluminy dla KVM/Xen), Filesystem (sieciowy system 11 plików)  Dostarcza wszelkich potrzebnych funkcjonalności „enterprise” typu snapshot, clone, copy on write, thin provision, storage tiering, cache tiering itp.
  • 12. Sieć typu SDN dla OpenStack’a: Neutron 12 Neutron to API/usługa OpenStack’a dostarczająca łączność dla maszyn wirtualnych i ich „vNIC”. Neutron „wirtualizuje” sieć w podobny sposób do tego, w jaki „Nova” wirtualizuje serwery, czyli zapewnia dedykowaną dla vNIC łączność, niezależnie od architektury sieciowej będącej „pod spodem”. Kluczowe wyróżniki:  Pełna kontrola software’owa nad wirtualnymi połączeniami sieciowymi,  Bezpieczeństwo i pełna izolacja sieci pomiędzy projektami,  Technologicznie uniwersalny: definiuje API, do którego vendorzy dostarczają implementacji,  Implementacja referencyjna to Open vSwitch + OSS dostępne na Linuxie,  Część funkcjonalności eksperymentalna Neutron dostarcza usługi takie jak:  Serwer DHCP (neutron-dhcp-agent), dnsmasq,  L3 router z NAT (neutron-ovs-dvr) , implementacja referencyjna to Linux kernel + iptables,  Firewall (neutron-fwaas-agent), implementacja referencyjna to Linux kernel + iptables,  Load Balancer (neutron-lbaas-agent), implementacja referencyjna to HAProxy,  VPN (neutron-vpn-agent), implementacja referencyjna to Openswan Neutron jest wysoce modularny, i jest wiele „pluginów” vendorów, zapewniające różne funkcjonalności L2/L3.
  • 13. Sieć typu SDN dla OpenStack’a: Neutron 13
  • 14. Minimalna, ale w pełni odporna na awarię architektura OpenStack’a 14
  • 15. Monitorowanie OpenStack’a Poprawność działania chmury należy sprawdzać w kilku warstwach:  Warstwa sprzętu – monitorowanie poprzez IPMI/SNMP stanu hostów, temperatury, błędów na portach przełączników 15 i inne monitoringi  Monitorowanie HDD  Baza danych MySQL – monitorowanie wydajności, hostów MySQL, „slow log” itp.  W przypadku użycia Galery, monitorowanie stanu klastra  Monitorowanie RabbitMQ, w przypadku konfiguracji HA, monitorowanie stanu klastra Rabbit  Monitorowanie API OpenStack: centralny Syslog + Logwatch, a w większych instalacjach Logstash + Kibana, Splunk itp.  Monitorowanie bezpieczeństwa, np. liczby nieudanych prób dostępu do Horizon’a  Monitorowanie wydajności chmury i trendów w zużyciu zasobów: Ceph, Ceilometer System bilingowy: Ceilometer, REST API z którego łatwo „wyciągnąć” dane o zużyciu zasobów globalnym jak i dla pojedynczych projektów/agregatów hostów.
  • 16. OpenStack: segregacja, „chmura w modelu usługowym” i przykłady możliwego użycia 16 Operator chmury może udostępniać jej zasoby na kilka różnych sposobów.  Standardowy sposób udostępniania zasobów polega na tworzeniu dla kolejnych klientów dedykowanych projektów (projects, tenants). W ramach jednego projektu istnieje wielu użytkowników, o uprawnieniach „admin” bądź „member”. Użytkownicy projektu łączą się do portalu OpenStack pod adres https://chmura.operator1.pl/mójprojekt/  Można również wydzielić część infrastruktury i dedykować ją danemu klientowi. Jest to swego rodzaju rozwiązanie „Cloud As A Service”, czyli chmury w modelu usługowym. Użytkownik loguje się wtedy do chmury operatora np. po nazwie https://chmura.mojafirma.pl/ i korzysta z dedykowanych, wydzielonych przez operatora serwerów (compute). Reszta infrastruktury (keystone, kontroler chmury, serwery storage, networking) jest nadal wspólna dla wszystkich użytkowników chmury. Naturalnymi dostawcami usług „IaaS” oraz „CaaS” są operatorzy posiadający dobre relacje z klientami i dysponujący wydajną siecią teletransmisyjną FTTH. To wszystko, dziękuję i życzę wszystkim powodzenia w przygodzie z własną chmurą  Zapraszam do współpracy, Adam.Heczko@qsa.pl