Ppt. HAD

1. แนวทางการจัดการยาที่มีความเสี่ยงสูง
( HIGH ALERT DRUGS )
ในโรงพยาบาล
นพ.ปรัชญา ศรีสว่าง
15-Aug-14 1

2. High alert drug
 ยาที่มีความเสี่ยงสูง (high alert drug) หมายถึง
◦ ยาที่เสี่ยงสูงที่จะก่อให้เกิดอันตรายหรือผลเสียต่อผู้ป่วย
ที่รุนแรง
◦ ถ้าหากมีความผิดพลาดในการสั่งใช้ยา คัดลอกคาสั่งใช้
ยา จ่ายยา หรือการให้ยา
15-Aug-14 2

3. เกณฑ์ในการพิจารณาเลือกยาที่มีความเสี่ยงสูง
 เป็นยาที่มีดัชนีการรักษาแคบ ( Narrow Therapeutic Index )
 เป็นยาที่มีอุบัติการณ์การรายงานความคลาดเคลื่อนทางยาสูง
การรับยาเข้าโรงพยาบาล
 ยาความเสี่ยงสูงต้องผ่านการพิจารณาจากคณะกรรมการ
ควบคุมดูแลเรื่องยาของโรงพยาบาล โดยคานึงถึงความเสี่ยงใน
การนามาใช้และการเตรียมการป้องกันอย่างเหมาะสม
 ยาที่มีความเสี่ยงสูงที่ถูกส่งมายังโรงพยาบาลต้องตรวจรับโดย
เภสัชกรที่ได้รับมอบหมาย
15-Aug-14 3

4. การเก็บรักษา
 ยาความเสี่ยงสูงทุกชนิดต้องเก็บรักษาโดยแยกจากยาอื่นๆ
 ต้องมีสัญลักษณ์เตือนบุคลากรว่าเป็นยาที่มีความเสี่ยงสูง ใช้
สติกเกอร์สีแสดสะท้อนแสง เขียนข้อความว่า“ยาความเสี่ยงสูง”
 จากัดการเข้าถึงยาที่มีความเสี่ยงสูงกลุ่มยาเสพติดให้โทษ โดยต้อง
ใส่ในตู้หรือลิ้นชักที่มีกุญแจ และมีการตรวจสอบสม่าเสมอ
15-Aug-14 4

5. แนวทางปฏิบัติเมื่อมีการสั่งใช้ยาที่มีความเสี่ยงสูง
 การสั่งใช้ยาโดยแพทย์
◦ เขียนคาสั่งใช้ยาอย่างครบถ้วนและชัดเจน เช่น ระบุความแรง
วิถีทางให้ยา และความถี่ของการให้ยา
◦ หลีกเลี่ยงการใช้คาย่อที่ไม่เป็นสากล
◦ หลีกเลี่ยงการสั่งจ่ายยาโดยวาจา/ ทางโทรศัพท์หากจาเป็นควร
มีการทวนซ้าทั้งชื่อยา ขนาด วิธีการให้ และระยะเวลาการให้
จากผู้รับคาสั่ง
◦ แพทย์ควรมีข้อมูลผู้ป่วยอย่างครบถ้วนก่อนสั่งใช้ยาเพื่อให้การ
สั่งใช้ยามีความเหมาะสมกับผู้ป่วยแต่ละคนมากที่สุด
15-Aug-14 5

6. แนวทางปฏิบัติเมื่อมีการสั่งใช้ยาที่มีความเสี่ยงสูง
 การสั่งใช้ยาโดยแพทย์ (ต่อ)
◦ ควรมีการวงเล็บ mg/kg ขนาดที่แพทย์ต้องการไว้ข้างหลังชื่อยา
เพื่อการตรวจทานการคานวณความเข้มข้นซ้าได้และหากเป็น
ยาเม็ดควรมีการระบุ mg ที่แพทย์ต้องการใช้ทุกครั้ง เพื่อให้
สามารถตรวจทานขนาดยาซ้าได้
◦ กาหนดขนาด อัตราเร็วของการบริหาร และน้ายาที่ใช้ผสมทุก
ครั้งที่มีการบริหาร
◦ ควรมีการปรับขนาดยาที่เหมาะสมในผู้ป่วยที่มีการทางานของ
ตับและไตผิดปกติ
15-Aug-14 6

7. แนวทางปฏิบัติเมื่อมีการสั่งใช้ยาที่มีความเสี่ยงสูง
 การคัดลอกคาสั่งใช้ยา
◦ ทบทวนการสั่งใช้ยาให้เข้าใจทั้งชื่อ ขนาดยา และวิธีการให้ยา
หากไม่ชัดเจนควรติดต่อแพทย์ผู้เขียนคาสั่งโดยตรง เพื่อให้ได้
ข้อมูลที่ถูกต้องก่อนลอกคาสั่งลงในการ์ดยา
◦ คัดลอกคาสั่งแพทย์ลงในใบสั่งยาให้ครบถ้วนทั้งชื่อยา ขนาดยา
และวิธีการให้ยา โดยหลีกเลี่ยงการใช้คาย่อที่ไม่เป็นสากล
15-Aug-14 7

8. แนวทางปฏิบัติเมื่อมีการสั่งใช้ยาที่มีความเสี่ยงสูง
 การตรวจสอบยาและการจ่ายยา
◦ ตรวจสอบความถูกต้องทั้งชื่อผู้ป่วย ชนิดยา ขนาดยา และ
วิธีการให้ยา อย่างน้อย 2 ครั้งก่อนจ่ายยา หากไม่ชัดเจนให้
ติดต่อกลับไปที่หอผู้ป่วย หรือแพทย์ผู้สั่งใช้ยาโดยตรง
◦ ตรวจสอบวันหมดอายุของยา
◦ ตรวจสอบความถูกต้องของการเตรียมยา เช่น การใช้ตัว
ทาละลายที่เหมาะสมในกรณีที่ต้องละลายหรือเจือจางยา
◦ หลีกเลี่ยงการรับคาสั่งใช้ยาทางโทรศัพท์ โดยคาสั่งใช้ยาต้อง
เป็นลายลักษณ์อักษร
15-Aug-14 8

9. แนวทางปฏิบัติเมื่อมีการสั่งใช้ยาที่มีความเสี่ยงสูง
 การให้ยา
◦ จัดเตรียมยาสาหรับผู้ป่วยตามคาสั่งแพทย์
◦ ให้ยาอย่างถูกต้องตามหลัก 6 R คือ ถูกต้องตามชนิดของยา
ถูกต้องตามขนาดยา ถูกต้องตามวิถีทาง ถูกต้องตามเวลา
ถูกต้องตามผู้ป่ วย และการบันทึกยาถูกต้อง
◦ ประเมินผลการตอบสนองของยานั้น และสังเกตอาการ
ไม่พึงประสงค์จากการใช้ยา หากเกิดขึ้นให้รายงานแพทย์และ
แจ้งให้เภสัชกรทราบ
15-Aug-14 9

10. แนวทางปฏิบัติเมื่อมีการสั่งใช้ยาที่มีความเสี่ยงสูง
 การเก็บรักษา
◦ เก็บรักษายาให้เหมาะสมกับชนิดของยา เช่น ยาที่ต้องแช่เย็น
ต้องเก็บในตู้เย็น ยากันแสงต้องเก็บในซองสีชา หรืออยู่ใน
ภาชนะบรรจุที่ป้องกันแสง
◦ ควรแยกยากลุ่มนี้ให้ห่างกับยาที่มีรูปลักษณ์ภายนอกของ
ภาชนะบรรจุคล้ายคลึงกัน เพื่อลดความคลาดเคลื่อนในการจ่าย
หรือเตรียมยา
◦ ติด sticker สีแดงที่ภาชนะที่เก็บยา เพื่อให้ชัดเจนและเพิ่มความ
ระวังในการใช้ยามากขึ้น
15-Aug-14 10

11. High alert drug จัดแบ่งเป็นประเภทต่าง ๆ
 วัตถุออกฤทธิ์ต่อจิตประสาทและยาเสพติดให้โทษ
◦ วัตถุออกฤทธิ์ต่อจิตประสาท ได้แก่ dormicum, diazepam,
ketalar ephedrine
◦ ยาเสพติดให้โทษ ได้แก่ morphine, kapanol, pethidine,
fentanyl
 ยาเคมีบาบัด
◦ Taxotere, campto, 5-FU, xeloda, oxalip, lipodox, MTX
15-Aug-14 11

12. High alert drug จัดแบ่งเป็นประเภทต่าง ๆ
 ยาฉีดอินซูลิน
◦ Insulatard (NPH), actrapid (RI), lantus (insulin glagine)
 ยาต้านการแข็งตัวของเลือด
◦ Heparin, clexane, warfarin
 ยาที่เป็นสารละลายเกลือแร่ความเข้มข้นสูง
◦ KCl, MgSO4, 3%NaCl, calcium gluconate
15-Aug-14 12

13. High alert drug จัดแบ่งเป็นประเภทต่าง ๆ
 ยาคลายกล้ามเนื้อที่ใช้ในการดมสลบ
◦ Tracium, nimbex, esmoron, succinyl, siccum, thiopental,
etomidate
 ยาที่มี therapeutic index แคบ
◦ Theophylline, phenytoin, digoxin
 ยา cardiovascular drug
◦ Adenocor, adrenaline, atropine, cardipine, cordarone,
dopamine, dobutex, levophed, nitrocine, sodium
nitroprusside, streptokinase
15-Aug-14 13

14. แนวทางแก้ปัญหาและการจัดการ
 แพทย์
◦ แพทย์ที่ต้องการสั่งใช้ยากลุ่มนี้ ต้องเขียนใบสั่งจ่ายวัตถุ
ออกฤทธิ์ต่อจิตประสาทประเภทที่ 2 ตามแบบฟอร์มที่
โรงพยาบาลจัดเตรียมไว้ให้ 1 ใบ เพื่อประกอบกับการสั่งยา
 เภสัชกร
◦ ควบคุมการเบิกจ่ายตามกฎเกณฑ์ที่โรงพยาบาลกาหนด
◦ แยกพื้นที่เก็บยาในกลุ่มนี้ไว้ในที่มิดชิดและมีกุญแจล็อค
◦ กาหนดให้เภสัชกรเท่านั้นเป็นผู้นายาจากสถานที่เก็บยามาจ่าย
แก่ผู้ป่วย
15-Aug-14 14

15. แนวทางแก้ปัญหาและการจัดการ
 พยาบาล
◦ กรณีผู้ป่วยใน ให้แยกใบเก็บยาในที่มิดชิด และควบคุมการ
เบิกจ่ายอย่างเคร่งครัด
◦ หากมียาเหลือจากการที่แพทย์หยุดคาสั่งใช้ยา ให้ส่งคืนงาน
เภสัชกรรม ไม่ควรเก็บคงไว้ที่หอผู้ป่วย
15-Aug-14 15

16. แบบบันทึกและติดตามการใช้ยาความเสี่ยงสูง
 รายการยาที่มีความเสี่ยงสูง
1. Adrenaline 1 mg/ml Inj
2. Calcium Gluconate inj.
3. Digoxin Inj
4. Dopamine Inj
5. Potassium Chloride Inj
6. Magnesium 10% Inj,50% Inj
15-Aug-14 16

17. แบบบันทึกและติดตามการใช้ยาความเสี่ยงสูง
 รายการยาที่มีความเสี่ยงสูง (ต่อ)
7. Morphine Inj.
8. Pethidine Inj.
9. Amiodarone Inj
10. Diltiazem Inj
11. Terbutaline Inj
15-Aug-14 17

18. Adrenaline
 รูปแบบ: Adrenaline Injection (1mg/1ml) = (1:1000)
15-Aug-14 18

19. Adrenaline
การบริหารยา
เด็ก 0.05 – 1 mcg/kg/min , Maximum dose 1-2 mcg/kg/min
ผู้ใหญ่ 4 mcg/kg/min แล้วค่อยๆ เพิ่มจนสามารถควบคุมอาการได้
Cardiac arrest 1 mg IV และให้ซ้าทุก 3-5 นาที
Anaphylaxi 0.3 – 0.5 mg IM/SC ทุก 15 -20 นาที
Bronchospasm 0.1 – 0.5 mg IM/SC ทุก 10 -15 นาที จนถึง 4 ชม.
0.1-1 % solution พ่นผ่าน nebulizer ทุก 15 นาที จนถึง 4 ชม.
15-Aug-14 19

20. Adrenaline
 ข้อบ่งใช้ (Indication)
◦ Cardiopulmonary resuscitation (CPR)
◦ Anaphylaxis
◦ Hypotension
 ข้อห้ามใช้และข้อควรระวัง
◦ ห้ามใช้ในผู้ป่วยที่มีความดันโลหิตสูง
◦ ระมัดระวังการใช้ในผู้ป่วยที่มีโรคหัวใจเต้นผิดจังหวะ
โรคของหลอดเลือดส่วนปลาย (peripheral vascular disease)
15-Aug-14 20

21. Adrenaline
 อาการไม่พึงประสงค์ที่สาคัญ
◦ หัวใจเต้นเร็ว หัวใจเต้นผิดจังหวะ
◦ ความดันโลหิตสูง
◦ ปลายมือ ปลายเท้าเขียว
◦ หากมีการรั่วออกนอกหลอดเลือด อาจทาให้เกิดเนื้อเยื่อตายได้
 การบริหารยา
◦ Double check ชื่อผู้ป่วย ชนิดและขนาดยา
◦ ถ้าให้ IV drip ควรใช้Infusion pump
◦ ควรให้ทางเส้นเลือดใหญ่
15-Aug-14 21

22. Adrenaline
 การติดตามผลการใช้ยา (Monitoring)
◦ ในกรณี CPR ให้บันทึก Vital signs ทันที เมื่อผู้ป่วยเริ่มมีชีพจร
◦ ในกรณี Anaphylaxis ให้บันทึก Vital signs ทุก 10 นาที จนครบ
30 นาที
◦ ในกรณี Hypotension ที่มีการให้ยาแบบ IV drip ให้บันทึก Vital
ทุก 1 ชม. ตลอดระยะเวลาที่มีการให้ยา
◦ หากพบว่ามี BP>160/90 mmHg, HR > 120 ครั้ง/นาทีในผู้ใหญ่
BP > 120/80 mmHg, HR > 180 ครั้ง/นาที ในเด็ก
ให้แจ้งแพทย์ทันที
◦ ตรวจดูตาแหน่ง IV site ทุก 1 ชั่วโมง ตลอดระยะเวลาที่มีการให้ยา
15-Aug-14 22

23. Adrenaline
 การแก้ไขเมื่อมีอาการไม่พึงประสงค์หรือ ความคลาดเคลื่อนทาง
ยา
◦ BP>160/90 mmHg, HR > 120 ครั้ง/นาทีในผู้ใหญ่
◦ BP > 120/80 mmHg, HR > 180 ครั้ง/นาทีในเด็ก
ให้พิจารณาหยุดยาหรือปรับลดขนาดยาลง
◦ หากพบรอยแดง บวม รอยคล้าตามเส้นเลือด บริเวณ IV site ให้
เปลี่ยนตาแหน่งในการให้ยาใหม่
15-Aug-14 23

24. Calcium Gluconate
 รูปแบบยา: Calcium gluconate Injection 1 gm/10 mL (0.45
mEq/mL)
15-Aug-14 24

25. Calcium Gluconate
 การบริหารยา
Hypocalcemia:
Neonates I.V. 200 – 800 mg/kg/day
แบบ continuous infusion หรือ แบ่งให้ 4 ครั้ง
(maximum : 1 gm /dose)
Infants &
children
I.V. 200 – 500 mg/kg/day
แบบ continuous infusion หรือ แบ่งให้ 4 ครั้ง
(maximum : 2-3 gm/dose)
Adults I.V. 2 – 15 gm/24 hour
แบบ continuous infusion หรือ แบ่งให้เป็นครั้งๆ
15-Aug-14 25

26. Calcium Gluconate
 การบริหารยา (ต่อ)
Hypocalcemic tetany:
Neonates,
Infants & children
I.V. 100 – 200 mg/kg/dose นานกว่า 5-10 นาที
สามารถให้ซ้าได้ทุก 6-8 ชม. หรือ
ให้แบบ I.V. infusion ที่ขนาด 500 mg/kg/day
Adults 1 – 3 gm (4.5 – 16 mEq)
Hyperkalemia
(Serum K > 7 mEq/L )
Ca glucanate 0.5 – 1 g (5-10 ml) IV push ช้าๆ (2-5 นาที)
monitor EKG
15-Aug-14 26

27. Calcium Gluconate
 ข้อบ่งใช้ (Indication)
1. ในผู้ป่วยที่มีอาการของภาวะ hypocalcemia
2. รักษาภาวะ K+ ในเลือดสูง ที่มีการเปลี่ยนแปลงของคลื่นไฟฟ้า
หัวใจ
 ข้อห้ามใช้และข้อควรระวัง
◦ ถ้าผู้ป่วยได้รับ digoxin อยู่ อาจเพิ่มฤทธิ์ของ digoxin จนเกิด
พิษได้
15-Aug-14 27

28. Calcium Gluconate
 อาการไม่พึงประสงค์ที่สาคัญ
◦ หัวใจเต้นผิดจังหวะ
◦ หากมี Ca ++ สูง อาจทาให้กล้ามเนื้ออ่อนแรง ปวดบริเวณ
กระดูก
◦ ถ้ามียารั่วซึมออกมานอกหลอดเลือด จะทาให้เกิดเนื้อเยื่อตาย
15-Aug-14 28

29. Calcium Gluconate
 การบริหารยา
◦ Double check ชื่อผู้ป่วย ชนิดและขนาดยา
◦ ควรแยกเส้นการให้ IV กับยาอื่น ๆ เพราะอาจเกิดการ
ตกตะกอนเมื่อผสมกับยาอื่น ๆได้โดยเฉพาะ phosphate
◦ ควรให้ยาทางเส้นเลือดใหญ่ ฉีดช้าๆ ประมาณ 15 นาที หรือ
เจือจาง 1 mg/mL หยดเข้าเส้นเลือดดา
15-Aug-14 29

30. Calcium Gluconate
 การติดตามผลการใช้ยา (Monitoring)
◦ กรณีแก้ไข Hyper K+ อาจต้องให้ Ca++ อย่างเร็ว ควร monitor
EKG ขณะฉีด IV push ช้าๆ
◦ กรณีแก้ไขภาวะ Hypocalcemia ควรมีการตรวจติดตามระดับ
Ca++ หลังได้รับยา ตามความรุนแรงของผู้ป่วย
◦ ซักถามอาการที่สัมพันธ์กับการมี Ca++ สูง เช่น อาการ
กล้ามเนื้ออ่อนแรง ปวดกระดูก หากพบว่าผู้ป่วยมีอาการ
ดังกล่าว ให้รีบแจ้งแพทย์ทันที
◦ ตรวจดู IV site บ่อย ๆ ทุก 1 ชม. ตลอดระยะเวลาการให้ยา
15-Aug-14 30

31. Calcium Gluconate
 การแก้ไขเมื่อมีอาการไม่พึงประสงค์หรือ ความคลาดเคลื่อนทางยา
◦ มีอาการกล้ามเนื้ออ่อนแรง ปวดกระดูก หัวใจเต้นผิดจังหวะ หยุด
ยาทันที ร่วมกับตรวจระดับCalcium ในเลือดทันที
◦ มีระดับ Calcium ในเลือดสูงให้หยุดยาทันที ร่วมกับเร่งการขับถ่าย
Calcium ออกจากร่างกายโดยให้สารน้าชนิด Normal saline ทาง IV
ในอัตราเร็วเริ่มต้น 200-300 ml/hr หากไม่ได้ผลให้ปรึกษาแพทย์
ทางระบบต่อมไร้ท่อ หรือแพทย์เฉพาะทางโรคไต
◦ หากพบรอยแดง บวม รอยคล้าตามเส้นเลือด บริเวณ IV site ให้
เปลี่ยนตาแหน่งในการให้ยาใหม่
15-Aug-14 31

32. Digoxin (Lanoxin®)
 รูปแบบ:Digoxin injection (0.5mg/2ml)
1. Lanoxin 0.25 mg tablet
2. Lanoxin PG 0.0625 mg tablet
3. Lanoxin elixir 0.05mg/mL (60 mL)
4. Lanoxin injection 0.25 mg/mL (2 mL)
15-Aug-14 32

33. Digoxin (Lanoxin®)
15-Aug-14 33

34. Digoxin (Lanoxin®)
 ข้อบ่งใช้ (Indication)
1. Congestive Heart Failure
2. Reduce ventricular rate
 ข้อห้ามใช้และข้อควรระวัง
◦ ระวังการใช้ในผู้ป่วยกล้ามเนื้อหัวใจตาย
◦ ระวังการใช้ในผู้ป่วยโรคไตรุนแรง
◦ ระวังการใช้ในผู้ป่วยที่มี K+ ต่า (ต่ากว่า 3.5 mEq/L)
15-Aug-14 34

35. Digoxin (Lanoxin®)
 อาการไม่พึงประสงค์ที่สาคัญ
◦ Digitalis Intoxication
◦ หัวใจเต้นช้า หัวใจเต้นผิดจังหวะ
◦ คลื่นไส้ อาเจียน
◦ มองเห็นภาพเป็นสีเหลืองหรือเขียว
15-Aug-14 35

36. Digoxin (Lanoxin®)
 การบริหารยา
◦ Double check ชื่อผู้ป่วย ชนิดและขนาดยา
◦ ดูระดับ K+ ก่อนให้ยา Digoxin ถ้า K+ ต่ากว่า 3.5 mEq/L ต้องแจ้ง
แพทย์เพื่อยืนยัน
◦ ตรวจชีพจรและลงบันทึกก่อนให้ยา ในผู้ใหญ่ถ้าชีพจรต่ากว่า 60 ครั้ง/
นาที ในเด็กชีพจรเต้นช้าผิดปกติเมื่อเทียบตามอายุ ให้แจ้งแพทย์เพื่อ
ยืนยันก่อนให้ยา
 เด็ก < 1ปี HR ต่ากว่า 100 ครั้ง/นาที
 เด็ก 1-6 ปี HR ต่ากว่า 80 ครั้ง/นาที
 เด็ก > 6 ปี HR ต่ากว่า 60 ครั้ง/นาที
15-Aug-14 36

37. Digoxin (Lanoxin®)
 การบริหารยา (ต่อ)
◦ ชนิดฉีด IV ฉีดช้า ๆ เป็นเวลา 5 นาที หรือมากกว่า
◦ ยาน้ารับประทานต้องใช้หลอดหยดที่มีขีดบอกปริมาตร
แน่นอน
◦ ถ้าให้เกินวันละ 1 ครั้ง ยืนยันกับแพทย์ก่อน ยกเว้นผู้ป่วยเด็ก
อาจให้วันละ 2 เวลา ห่างกันทุก 12 ชม.
15-Aug-14 37

38. Digoxin (Lanoxin®)
 การติดตามผลการใช้ยา (Monitoring) (ต่อ)
◦ กรณี Digoxin ฉีด ควรมีการ monitor EKG ขณะฉีดยาและหลัง
ฉีดยา 1 ชม.
◦ กรณี Digoxin ฉีด ให้บันทึก HR ทุก 15 นาที ติดต่อกัน 2 ครั้ง
ต่อไปทุก 30 นาที ติดต่อกัน 3 ครั้ง ต่อไปทุก 1 ชม. จนครบ 5
ชม. ถ้าผิดปกติให้แจ้งแพทย์
15-Aug-14 38

39. Digoxin (Lanoxin®)
 การติดตามผลการใช้ยา (Monitoring)
◦ กรณีที่เป็นผู้ป่วยในให้ซักถามและสังเกตอาการของภาวะ
Digitalis Intoxication ทุกวัน เช่น อาการคลื่นไส้ อาเจียน
มองเห็นแสงสีเขียวเหลือง
◦ ควรตรวจระดับ K+ สัปดาห์ละครั้ง กรณีเป็นผู้ป่วยใน
◦ ถ้าสงสัยว่าเกิด Digitalis Intoxication ให้ส่งตรวจวัดระดับยา
ในเลือดทันที (therapeutic level อยู่ที่ 0.8-2 ng/mL) ถ้าเกิน 2
ng/mL ต้องไม่ให้ยาต่อและแจ้งแพทย์ทันที
15-Aug-14 39

40. Digoxin (Lanoxin®)
 การแก้ไขเมื่อมีอาการไม่พึงประสงค์หรือ ความคลาดเคลื่อนทาง
ยา
◦ เมื่อเกิดภาวะ Digitalis Intoxication ให้ติด monitor EKG ทันที
◦ หากได้รับยาโดยการรับประทาน ภายใน 6-8 ชั่วโมง พิจารณา
ให้ Activated charcoal ขนาด 1 mg/kg เพื่อช่วยดูดซับยาที่
หลงเหลือในทางเดินอาหาร
15-Aug-14 40

41. Dobutamine
 รูปแบบยา: Dobutamine injection 250 mg/20 mL (12.5
mg/mL)
15-Aug-14 41

42. Dobutamine
 ข้อบ่งใช้ (Indication)
◦ เพิ่มการบีบตัวของหัวใจ ในผู้ป่วยที่มีการบีบตัวของหัวใจไม่ดี
 ข้อห้ามใช้และข้อควรระวัง
◦ ถ้าผู้ป่วยเกิดภาวะ hypovolemia ต้องแก้ไขให้เป็นปกติก่อนเริ่ม
ให้ยา
◦ ห้ามใช้ในผู้ป่วยที่เป็น idiopathic hypertrophic subaortic
stenosis
◦ ระมัดระวังการใช้ในผู้ป่วยที่มีภาวะ myocardial infarction,
severe coronary artery disease, cardiac arrhythmia
15-Aug-14 42

43. Dobutamine
 อาการไม่พึงประสงค์ที่สาคัญ
◦ หัวใจเต้นผิดจังหวะ
◦ เจ็บแน่นหน้าอก
◦ คลื่นไส้ อาเจียน
◦ อาการแพ้ยา เช่นผื่น หอบเหนื่อย หายใจลาบาก
◦ หากมีการรั่วออกนอกหลอดเลือด อาจทาให้เกิดเนื้อเยื่อตายได้
15-Aug-14 43

44. Dobutamine
 การบริหารยา
◦ Double check ชื่อผู้ป่วย ชนิดและขนาดยา
◦ ระวังสับสนกับ Dopamine
◦ ควรใช้Infusion pump
 การติดตามผลการใช้ยา (Monitoring)
◦ บันทึก BP, HR ทุก 1 ชั่วโมงขณะให้ยา
◦ หากพบว่ามี BP>160/90 mmHg หรือ HR > 120 ครั้ง/นาทีในผู้ใหญ่
BP > 120/80 mmHg หรือ HR > 180 ครั้ง/นาที ในเด็ก
ให้แจ้งแพทย์ทันที หรือตามแพทย์สั่ง
◦ ตรวจสอบ infusion pump เสมอ อย่างน้อยทุก 1 ชม.
◦ ตรวจดูตาแหน่ง IV site ทุก 1 ชั่วโมง ตลอดระยะเวลาที่มีการให้ยา
15-Aug-14 44

45. Dobutamine
 การแก้ไขเมื่อมีอาการไม่พึงประสงค์หรือ ความคลาดเคลื่อนทาง
ยา
◦ หากพบว่ามี HR หรือ BP มากกว่าเกณฑ์ที่กาหนดไว้ ให้
พิจารณาหยุดยาหรือปรับลดขนาดยาลง
◦ หากพบว่ามีผื่น หอบเหนื่อย แน่นหน้าอก ให้หยุดยาทันที
◦ หากพบรอยแดง บวม รอยคล้าตามเส้นเลือด บริเวณ IV site
ให้เปลี่ยนตาแหน่งในการให้ยาใหม่
15-Aug-14 45

46. Dopamine
 รูปแบบยา
1. Dopmin injection 200 mg/ 5mL (40 mg/mL)
2. Inopin (Dopamine) injection 250 mg/ 10mL (25 mg/mL)
15-Aug-14 46

47. Dopamine
 ข้อบ่งใช้ (Indication)
1. Low cardiac output
2. Hypotension
3. Poor perfusion of vital organs
 ข้อห้ามใช้และข้อควรระวัง
◦ ระวังสับสนกับ Dobutamine
◦ ก่อนเริ่มยา ควรแก้ไขภาวะ acidosis, hypercapnia,
hypovolemia, hypoxia ของผู้ป่วยก่อน (ถ้ามี)
◦ ต้องเฝ้าระวังหากใช้ร่วมกับ Dilantin (Phenytoin) เพราะจะ
เกิดความดันต่า และหัวใจเต้นช้าลง ผู้ป่วยอาจช็อคได้
15-Aug-14 47

48. Dopamine
 อาการไม่พึงประสงค์ที่สาคัญ
◦ หัวใจเต้นเร็ว หัวใจเต้นผิดจังหวะ
◦ ความดันโลหิตสูง
◦ ปลายมือ ปลายเท้าเขียว
◦ หากมีการรั่วออกนอกหลอดเลือด อาจทาให้เกิดเนื้อเยื่อตายได้
15-Aug-14 48

49. Dopamine
 การบริหารยา
◦ Double check ชื่อผู้ป่วย ชนิดและขนาดยา
◦ ระวังสับสนกับ Dobutamine
◦ ควรให้ทาง central vein ยกเว้นในผู้ป่วยที่ไม่สามารถให้ทาง central line
ได้จึงต้องให้ทาง peripheral line
◦ ควรใช้Infusion pump
◦ อัตราเร็วสูงสุดในการให้ยา (Max rate) 20 mcg/Kg/min IV
◦ ห้ามหยุดยากะทันหันเพราะความดันจะตกทันที ควรค่อย ๆลดขนาดยา
ลง หรือลด rate of infusion ก่อนหยุดยา
15-Aug-14 49

50. Dopamine
 การติดตามผลการใช้ยา (Monitoring)
◦ บันทึก BP, HR ทุก 1 ชั่วโมงขณะให้ยา
◦ หากพบว่ามี BP>160/90 mmHg , HR > 120 ครั้ง/นาทีในผู้ใหญ่
BP > 120/80 mmHg, HR > 180 ครั้ง/นาทีในเด็ก
ให้แจ้งแพทย์ทันที หรือตามแพทย์สั่ง
◦ ตรวจสอบ infusion pump เสมอ อย่างน้อยทุก 1 ชม.
◦ ตรวจดูตาแหน่ง IV site ทุก 1ชม. ตลอดระยะเวลาที่มีการให้ยา
15-Aug-14 50

51. Dopamine
 การแก้ไขเมื่อมีอาการไม่พึงประสงค์หรือ ความคลาดเคลื่อนทาง
ยา
◦ หากพบว่าผู้ป่วยมี HR หรือ BP มากกว่าเกณฑ์ที่กาหนดไว้
ข้างต้น ให้พิจารณาหยุดยาหรือปรับลดขนาดยาลง
◦ หากพบว่าผู้ป่ วยมีปลายมือ ปลายเท้าเขียว ให้พิจารณาปรับลด
ขนาดยาลง
◦ หากพบรอยแดง บวม รอยคล้าตามเส้นเลือด บริเวณ IV site ให้
เปลี่ยนตาแหน่งในการให้ยาใหม่
15-Aug-14 51

52. 15-Aug-14 52

53. 15-Aug-14 53

54. Heparin
 รูปแบบยา: Heparin 5000 Unit/mL (5 mL)
15-Aug-14 54

55. Heparin
 ข้อบ่งใช้ (Indication)
◦ ต้านการแข็งตัวของเลือด
 ข้อห้ามใช้และข้อควรระวัง
◦ ห้ามใช้ในผู้ป่ วยที่มีภาวะเลือดออกง่าย
◦ ไม่ควรให้ยาถ้าเกร็ดเลือด (platelet)ต่ากว่า 100,000/mm3
ยกเว้นกรณี keep arterial line หรือ central line
◦ ใช้ในหญิงมีครรภ์ได้เพราะยานี้ไม่ผ่านรก
◦ ระวังการหยิบสลับกับ insulin
15-Aug-14 55

56. Heparin
 อาการไม่พึงประสงค์ที่สาคัญ
◦ ภาวะเลือดออกง่าย
◦ เกร็ดเลือดต่า
 การบริหารยา
◦ Double check ชื่อผู้ป่วย ชนิดและขนาดยา
◦ ควรให้ยาผ่าน infusion pump
◦ ห้ามให้ยา heparin พร้อมกับยาต่อไปนี้ ampicillin, ciprofloxacin,
vancomycin, cephalosporins, aminoglycosides, steroids,
antiemetics เพราะอาจตกตะกอน ควรคั่นด้วยการให้ NSS ก่อน
และหลังให้ยาแต่ละชนิดเสมอ
15-Aug-14 56

57. Heparin
 การติดตามผลการใช้ยา (Monitoring)
◦ ควรตรวจ infusion pump สม่าเสมอ อย่างน้อยทุก 2 ชม.
◦ ตรวจ aPTT ก่อนให้ยา หลังให้ยา 6 ชม. และทุก 24 ชม. ระหว่างที่
ให้ยา
◦ หากมีการปรับเปลี่ยนขนาดยา ควรตรวจ aPTT ซ้าหลังปรับยา 6
ชม.
◦ ตรวจ CBC ก่อนให้ยา หากให้ยาเกิน 7 วัน ควรตรวจซ้า
◦ ระหว่างที่ใช้ยานี้อยู่ควรระมัดระวังเรื่องเลือดออกง่ายและการเกิด
บาดแผลของผู้ป่วย เช่น การใส่ NG tube, การดูดเสมหะ การเจาะ
เลือดบ่อย ๆ
15-Aug-14 57

58. Heparin
 การแก้ไขเมื่อมีอาการไม่พึงประสงค์หรือ ความคลาดเคลื่อนทาง
ยา
◦ หากพบว่ามีเลือดออกผิดปกติ พิจารณาหยุดยา heparin และ
ตรวจ CBC และ aPTT ทันที
◦ ในกรณีที่มีเลือดออกปริมาณไม่มาก และเป็นอวัยวะที่ไม่สาคัญ
ให้หยุดยา heparin ไว้จนกว่าเลือดหยุด และระดับ aPTT ลดลง
หากจาเป็นต้องให้ heparin ต่อ พิจารณาปรับลดขนาดยาลงจาก
เดิมและติดตามค่า aPTT อย่างใกล้ชิด
15-Aug-14 58

59. Heparin
 การแก้ไขเมื่อมีอาการไม่พึงประสงค์หรือ ความคลาดเคลื่อนทาง
ยา (ต่อ)
◦ ในกรณีที่เลือดออกมาก หรือมีเลือดออกในอวัยวะที่สาคัญ ให้
หยุด heparin ทันที พิจารณาให้ยาแก้พิษ คือ protamine
sulphate
◦ ในกรณีที่ได้รับ heparin แบบ continuous infusion จะให้
protamine sulphate ในขนาด 1 mg ต่อทุก 100 unit ของ
heparin ที่ได้รับใน 2 ชม.
15-Aug-14 59

60. Insulin
 รูปแบบยา
1. Novorapid
2. Humalog
3. Actrapid HM
4. Humulin R
5. Gensulin R
6. Humulin N
7. Gensulin N
15-Aug-14 60

61. Insulin
 รูปแบบยา
8. Insulatard HM
9. Lantus
10. Novomix 30
11. Humalog Mix 25
12. Humulin 70/30
13. Mixtard 30 HM
14. Gensulin M
15-Aug-14 61

62. Insulin
15-Aug-14 62

63. Insulin
15-Aug-14 63

64. Insulin
 ข้อบ่งใช้ (Indication)
◦ ลดน้าตาลในเลือดสาหรับผู้ป่วยเบาหวานทั้งชนิดที่ 1 และ
ชนิดที่ 2
 ข้อห้ามใช้และข้อควรระวัง
◦ ก่อนเพิ่มหรือลดขนาดยา และก่อนให้ยา ควรตรวจสอบการ
รับประทานอาหารหรืออาการที่มีผลต่อระดับน้าตาลในเลือด
ก่อน เช่น อาเจียน
15-Aug-14 64

65. Insulin
 อาการไม่พึงประสงค์ที่สาคัญ
◦ ระดับน้าตาลในเลือดต่า ซึ่งมีอาการแสดงที่สาคัญ ได้แก่ ใจสั่น
เหงื่อออกมาก ตัวเย็น ซึมลง หมดสติ
 การบริหารยา
◦ Double check ชนิดและขนาดยาเพราะ Insulin มีหลายชนิด
◦ ระวังการหยิบสลับกับ Heparin
◦ หากบริหารยาแบบ IV drip ควรใช้infusion pump
◦ สอนวิธีดูดยาและวิธีฉีดยาที่ถูกต้องแก่ผู้ป่วยหรือผู้ดูแล หาก
ผู้ป่วยต้องนากลับไปใช้เองที่บ้าน
15-Aug-14 65

66. Insulin
 การติดตามผลการใช้ยา (Monitoring)
◦ ติดตามระดับน้าตาลในเลือด ถ้าผิดปกติให้แจ้งแพทย์ยกเว้น
ผู้ป่วยที่มีโรคประจาตัวอื่น ๆให้เทียบจาก baseline ของผู้ป่วย
เอง
◦ ภายใน 60 นาทีหลังฉีดยา ให้สังเกตอาการ Hypoglycemia เช่น
ใจสั่น เหงื่อออกมาก หน้ามืด เป็นลมหมดสติ
◦ ตรวจสอบ infusion pump เสมอ อย่างน้อยทุก 2 ชม.
15-Aug-14 66

67. Insulin
 การแก้ไขเมื่อมีอาการไม่พึงประสงค์หรือ ความคลาดเคลื่อนทาง
ยา
◦ หากพบว่ามีอาการ Hypoglycemia เช่น ใจสั่น เหงื่อออกมาก หน้ามืด
เป็นลม หมดสติ ให้เจาะ capillary blood glucose ทันที
◦ หากพบว่า capillary blood glucose มีค่าน้อยกว่า 60 mg/dL ถ้าได้รับ
insulin อยู่ ให้หยุดยา insulin ทันที และให้ปฏิบัติดังนี้
 ถ้ารู้สึกตัวดี ให้ดื่มน้าหวานอย่างน้อยครึ่งแก้ว ตรวจระดับ capillary
blood glucose ซ้า หลังจากรับประทานน้าหวาน 30 นาที หากระดับ
น้าตาลกลับมาสู่ภาวะปกติ ให้ตรวจ capillary blood glucose เป็น
ระยะๆ
15-Aug-14 67

68. Insulin
 หากพบว่า capillary blood glucoseมีค่าน้อยกว่า 60 mg/dL ถ้ายัง
ได้รับ insulin อยู่ ให้หยุดยา insulin ทันที และให้ปฏิบัติดังนี้ (ต่อ)
◦ ในกรณีที่ไม่รู้สึกตัวหรือไม่สามารถรับประทานอาหารทางปากได้
พิจารณาให้ 50% glucose 40-50 ml IV push จากนั้นให้ติดตาม
อาการของผู้ป่วยว่าดีขึ้นหรือไม่
◦ พิจารณาให้ 10% dextrose ในอัตราเร็ว 80-100 ml/hr ตรวจระดับ
capillary blood glucose ซ้า หลังได้รับการรักษาไปแล้วประมาณ
30 นาที ปรับอัตราเร็วของสารน้าตามระดับน้าตาลและสภาพของ
ผู้ป่วยตรวจติดตาม capillary blood glucose เป็นระยะๆ
15-Aug-14 68

69. Potassium (K+)
 รูปแบบยา: 1. KCl inj. 10 mL ( K+ 2 mEq/mL)
2. K2HPO4 Inj. 20 mL ( K+ 1 mEq/mL)
15-Aug-14 69

70. Potassium (K+)
 ข้อบ่งใช้ (Indication)
◦ ภาวะ Hypokalemia ที่ไม่สามารถให้ K+ ทดแทนโดยการกินได้
หรือ ในกรณีที่ K+ ในเลือดลดลงอย่างรวดเร็ว ต่ากว่า 2.5 mEq/L
และมีความเสี่ยงสูงจากการเต้นของหัวใจอย่างผิดปกติ
 ข้อห้ามใช้และข้อควรระวัง
◦ ห้ามให้ IV push หรือ bolus
◦ ระมัดระวังในการใช้กับผู้ที่มีภาวะไตวายหรือมีปัสสาวะออกน้อย
◦ กรณีที่ให้ K2HPO4 เพื่อแก้ไขภาวะ Hypophosphatemia ต้อง
ระมัดระวังปริมาณ K+ ที่จะเพิ่มขึ้นด้วย
15-Aug-14 70

71. Potassium (K+)
 อาการไม่พึงประสงค์ที่สาคัญ
◦ อาการผู้ป่วยที่มี K+ สูง คลื่นไส้ ใจสั่น หัวใจเต้นช้า กล้ามเนื้ออ่อน
แรง อึดอัด แน่นหน้าอก ชาตามปลายมือปลายเท้า
◦ หากมีการรั่วออกนอกหลอดเลือด อาจทาให้เกิดเนื้อเยื่อตายได้
 การบริหารยา
◦ Double check ชื่อผู้ป่วย ชนิดและขนาดยา
◦ ห้ามให้ IV push หรือ bolus
◦ ห้ามให้ IV ที่ผสม K+ ในการ loading
◦ ควรให้ยาผ่าน Infusion pump
15-Aug-14 71

72. Potassium (K+)
 การติดตามผลการใช้ยา (Monitoring)
◦ ถ้าให้ในอัตราเร็ว 10-20 mEq/hr ต้องวัด HR , BP ทุก 1 ชม.
พร้อมติดตาม EKG
◦ ถ้าให้ 40-60 mEq/L ในอัตราเร็ว 8-12 ชม. ให้วัด HR และ
BP ทุก 4-6 ชม.
◦ หากพบว่าผู้ป่วย BP ไม่อยู่ระหว่าง 160/110 และ 90/60 mmHg
หรือ HR ไม่อยู่ระหว่าง 60-100 ครั้ง/นาที ให้รีบรายงานแพทย์
15-Aug-14 72

73. Potassium (K+)
 การติดตามผลการใช้ยา (Monitoring)
◦ ติดตามค่า K+ เป็นระยะ ตามความรุนแรงของผู้ป่วย
◦ ซักถามและติดตามอาการของ K+ สูง ได้แก่ คลื่นไส้ ใจสั่น
หัวใจเต้นช้า กล้ามเนื้ออ่อนแรง อึดอัด แน่นหน้าอก ชาตาม
ปลายมือปลายเท้าทุกวัน ในช่วงที่ผู้ป่วยได้รับ K+ อยู่
◦ ตรวจสอบ infusion pump เสมอ อย่างน้อย ทุก4 ชม.
15-Aug-14 73

74. Potassium (K+)
 การแก้ไขเมื่อมีอาการไม่พึงประสงค์หรือ ความคลาดเคลื่อนทาง
ยา
◦ หากพบว่ามีอาการของ K+ สูง ให้หยุดการให้K+ ไว้ก่อน และ
ให้ตรวจวัดระดับ K+ในเลือดทันที
◦ หากพบว่าผู้ป่วยมีค่า K+ สูง
15-Aug-14 74

75. Potassium (K+)
 พิจารณาให้การรักษาภาวะ hyperkalemia ตามอาการและความ
รุนแรง โดยพิจารณารักษาดังนี้
◦ การรักษาที่ออกฤทธิ์ทันที ภายใน 1-3 นาที คือการให้ 10%
calcium gluconate 10 ml IV push ช้าๆ เพื่อไปต้านฤทธิ์ของ K+
ที่เยื่อหุ้มเซลล์และ monitor EKG ในกรณีที่ผู้ป่วยมีอาการรุนแรง
พิจารณาให้ 10% calcium gluconate ซ้าได้
◦ การรักษาที่ออกฤทธิ์เร็วปานกลาง ภายในเวลา 10-30 นาที โดยให้
potassium ในเลือดถูกดึงเข้าเซลล์คือการให้ 50% glucose 40-50
ml+ regular insulin (RI) 5-10 unit IV push และให้ติดตามระดับ
Capillary blood glucose
15-Aug-14 75

76. Potassium (K+)
 พิจารณาให้การรักษาภาวะ hyperkalemia ตามอาการและความรุนแรง
โดยพิจารณารักษาดังนี้ (ต่อ)
◦ การรักษาที่ออกฤทธิ์ช้า โดยให้ Cation exchange resin ได้แก่
kayexalate หรือ kalimate 30-60 g จะออกฤทธิ์ภายในเวลา
30 นาที หรือหากให้รับประทาน จะออกฤทธิ์ภายใน 2 ชม.โดย
kayexalate นั้นจะต้องละลายใน sorbitol ทุกครั้ง
◦ ในกรณีที่ผู้ป่วยมีการทางานของไตบกพร่องหรือไม่สามารถแก้ไข
ภาวะ hyperkalemia ได้ให้ปรึกษาแพทย์ผู้เชี่ยวชาญโรคไต พิจารณา
ทา HD
 ตรวจติดตามค่า K+ เป็นระยะทุก 4-6 ชม.
 หากพบรอยแดง บวม รอยคล้าตามเส้นเลือด บริเวณ IV site ให้เปลี่ยน
ตาแหน่งในการให้ยาใหม่
15-Aug-14 76

77. Magnesium sulfate Injection
 รูปแบบยา
1. 50% MgSO4 inj. 2 mL
2. 20% MgSO4 inj. 20 mL
3. 50% MgSO4 inj. 20 mL
4. 4% MgSO4 in D5W 1000 mL
15-Aug-14 77

78. Magnesium sulfate Injection
15-Aug-14 78

79. Magnesium sulfate Injection
 ข้อบ่งใช้ (Indication)
◦ pre-eclampsia , eclampsia
◦ hypomagnesemia
◦ หัวใจเต้นผิดจังหวะแบบ Torsades de Pointes
 ข้อห้ามใช้และข้อควรระวัง
◦ Magnesium sulfate มีหลายความแรง และหลายขนาดบรรจุ จึง
ต้องระมัดระวังการจ่ายผิด
15-Aug-14 79

80. Magnesium sulfate Injection
 อาการไม่พึงประสงค์ที่สาคัญ
◦ คลื่นไส้อาเจียน
◦ หน้าแดง เหงื่อออก กระหายน้า
◦ ท้องเสีย ความดันโลหิตต่า กดการทางานของระบบกล้ามเนื้อ
◦ กล้ามเนื้ออ่อนแรง อัมพาต
◦ กดระบบประสาทส่วนกลาง มึนงง สับสน ง่วงหลับ
◦ กดการหายใจ กดการทางานของหัวใจ เกิด heart block ได้
15-Aug-14 80

81. Magnesium sulfate Injection
 การบริหารยา
◦ Double check ชื่อผู้ป่วย ชนิดและขนาดยา
◦ ในกรณีที่ต้องให้ IV drip ควรใช้infusion pump หรือ syringe
pump
 การติดตามผลการใช้ยา (Monitoring)
◦ ต้องมีการตรวจวัดระดับ magnesium ในเลือดสมอง หลัง
loading dose และระหว่างให้ยา ค่าปกติ 1.9-2.9 mg/dL แต่
กรณี preeclampsia therapeutic level อยู่ที่ 4-8 mg/dL
15-Aug-14 81

82. Magnesium sulfate Injection
 การติดตามผลการใช้ยา (Monitoring) (ต่อ)
◦ กรณี Pre-eclampsia, eclampsia หรือการให้ยาขนาดสูงกว่า 1
gm/hr ให้วัด HR และ RR ทุก 15 นาที 2 ครั้ง ต่อไปทุก 1 ชม.
กรณีอื่นๆให้วัดทุก 4 ชม. ถ้าพบความผิดปกติให้แจ้งแพทย์
 RR ควรมากกว่า 14 ครั้ง/นาที
 ในผู้ใหญ่ถ้าชีพจรต่ากว่า 60 ครั้ง/นาที ให้แจ้งแพทย์
◦ Urine output > 100 mL/ 4 hr (หรือไม่ต่ากว่าวันละ 600 mL)
15-Aug-14 82

83. Magnesium sulfate Injection
 การติดตามผลการใช้ยา (Monitoring) (ต่อ)
◦ ตรวจ Deep tendon reflex โดยดู knee jerk reflex ทุก 4 ชม.
ถ้า negative ให้ทา bicep jerk reflex ถ้า negative ให้แพทย์
พิจารณาหยุดยา
◦ หากพบว่ามีอาการแสดงที่บ่งว่าระดับ Magnesium สูงเกินไป
ให้รีบแจ้งแพทย์ทันที
◦ ตรวจสอบ infusion pump เสมอ อย่างน้อยทุก 1 ชม.
15-Aug-14 83

84. Magnesium sulfate Injection
 การแก้ไขเมื่อมีอาการไม่พึงประสงค์หรือ ความคลาดเคลื่อนทาง
ยา
◦ เมื่อพบอาการแสดงที่บ่งว่าระดับ Magnesium สูงเกินไป ให้พิจารณา
หยุดยาทันที และตรวจระดับ Magnesium ในเลือด
◦ กรณีที่พบว่าระดับ Magnesium ในเลือดสูงกว่าค่าปกติ การแก้ไขให้
หยุดยาทันที ซึ่งในคนที่การทางานของไตเป็นปกติ จะสามารถปรับตัว
ให้ระดับ Magnesium กลับมาเป็นปกติ ยกเว้นในกรณีของผู้ป่วยที่มี
การทางานของไตบกพร่อง ให้ปรึกษาแพทย์เฉพาะทางโรคไตเพื่อ
พิจารณาฟอกไต (dialysis)
15-Aug-14 84

85. Morphine
 รูปแบบยา
◦ Morphine syrup 2 mg/mL
◦ Morphine inj. 1 mg/mL, 10 mg/mL
◦ MST tablet 10, 30, 60 mg
◦ Kapanol cap 20, 50, 100 mg
15-Aug-14 85

86. Morphine
15-Aug-14 86

87. Morphine
15-Aug-14 87

88. Morphine
 ข้อบ่งใช้ (Indication)
◦ ระงับปวด
 ข้อห้ามใช้และข้อควรระวัง
◦ ห้ามใช้ในผู้ป่ วยหอบหืดรุนแรงและเฉียบพลัน ความดันในสมองสูง
ช็อค และไตวาย
◦ ระมัดระวังการใช้ในหญิงให้นมบุตร หากจาเป็นต้องใช้ในหญิงให้นม
บุตร ควรเฝ้าระวังการกดการหายใจในทารกด้วย
◦ ระมัดระวังการใช้กับผู้ใหญ่ที่ปัสสาวะน้อยกว่าวันละ 600 ซีซี หรือผู้ที่
ไตบกพร่องหรือเสีย
◦ ระมัดระวังพิเศษในผู้ป่วยสูงอายุ เด็ก ผู้ป่วยโรคหัวใจ ไต ตับ
15-Aug-14 88

89. Morphine
 อาการไม่พึงประสงค์ที่สาคัญ
◦ ถ้า overdose ผู้ป่วยจะง่วงซึมมากและหายใจช้า และม่านตาหดเล็กขนาด
เท่ารูเข็ม
◦ คลื่นไส้อาเจียน ท้องผูก ง่วงซึม เบื่ออาหาร วิงเวียน ตาพร่า หัวใจเต้นช้า
เหงื่อออก คัน
 การบริหารยา
◦ Double check ชื่อผู้ป่วย ชนิดและขนาดยาก่อนให้ยาทุกครั้ง
◦ หากเป็นการให้แบบ IV push ควรฉีดช้าๆ ไม่ต่ากว่า 5-10 นาที
◦ หากเป็น IV drip ควรใช้infusion pump หรือ syringe pump
◦ ควรให้ยาก่อนที่จะปวดที่สุดจึงจะได้ผลดี
15-Aug-14 89

90. Morphine
 การติดตามผลการใช้ยา (Monitoring)
 ถ้าเป็น IV push ให้ monitor
◦ Heart rate
◦ respiratory rate
◦ pain score
◦ sedation score
 ทุก 5 นาที รวม 4 ครั้ง
 จากนั้น ทุก 30 นาที รวม 2 ครั้ง
 การ monitor หลังจากนี้ขึ้นกับภาวะของผู้ป่วยและคาสั่งแพทย์
15-Aug-14 90

91. Morphine
 การติดตามผลการใช้ยา (Monitoring) (ต่อ)
 ถ้าเป็น IV continuous drip ให้ monitor
◦ ทุก 1 ชั่วโมง รวม 4 ครั้ง
◦ จากนั้น monitor ทุก 4 ชั่วโมง
 ถ้าเป็น SC or IM
◦ monitor ทุก 15 นาที รวม 4 ครั้ง
◦ จากนั้น ทุก 30 นาที รวม 2 ครั้ง
 หาก RR < 10/min , HR< 60/min ให้แจ้งแพทย์ทันที
15-Aug-14 91

92. Morphine
 การแก้ไขเมื่อมีอาการไม่พึงประสงค์หรือ ความคลาดเคลื่อนทาง
ยา
◦ ถ้าพบว่ามีอาการของการได้รับยามากเกินไป คือ มีอาการง่วงซึมมาก
และหายใจช้า และม่านตาหดเล็กขนาดเท่ารูเข็ม ถ้าหายใจ > 10 ครั้ง/
นาที (เด็กอายุต่ากว่า 1 ปี 30 ครั้ง/ นาทีหรือ เด็กอายุเกิน 1 ปี 20 ครั้ง/
นาที) อาจกดการหายใจได้ ให้แจ้งแพทย์ทันที ถ้าให้ยาเป็น continuous
drip อยู่ ให้หยุดยาทันที
◦ ถ้าจะให้ยา Morphine กินเป็นระยะเวลานาน ควรให้ยาระบายร่วมด้วย
เพื่อป้องกันอาการท้องผูก
15-Aug-14 92

93. Morphine
 การแก้ไขเมื่อมีอาการไม่พึงประสงค์หรือ ความคลาดเคลื่อนทาง
ยา
◦ ยาแก้พิษ คือ Naloxone ขนาดยาในผู้ใหญ่ 0.2-0.4 mg IV , IM,
SC ในเด็ก 0.01 mg/Kg ให้ซ้าได้ทุก 2-3 นาที หยุดแก้เมื่อ
หายใจได้เร็วขึ้นกว่า 10 ครั้งต่อนาที
◦ ควรติดตามต่ออย่างใกล้ชิดเพราะฤทธิ์ของ Naloxone มักหมด
ไปก่อน (ประมาณครึ่ง-1 ชั่วโมง) ฤทธิ์ของ Morphine ทาให้
เกิดการง่วงซึมและกลับมากดการหายใจได้อีก
15-Aug-14 93

94. Warfarin (Orfarin®)
 รูปแบบยา
1. Orfarin 3 mg tablet
2. Orfarin 5 mg tablet
15-Aug-14 94

95. Warfarin (Orfarin®)
 ข้อบ่งใช้ (Indication)
◦ ต้านการแข็งตัวของเลือด
 ข้อห้ามใช้และข้อควรระวัง
◦ ห้ามใช้ในหญิงมีครรภ์
◦ ไม่ควรใช้ในผู้ป่วยที่มีปัญหาเลือดออกง่าย
◦ ระวังการใช้ในผู้สูงอายุ เพราะเส้นเลือดเปราะ ผิวหนังบาง
◦ ยานี้มีปฏิกิริยากับยาหลายขนาน
15-Aug-14 95

96. Warfarin (Orfarin®)
 อาการไม่พึงประสงค์ที่สาคัญ
◦ เลือดออกง่าย เลือดออกที่ต่างๆเช่น ในปาก ใต้ผิวหนัง เลือด-
กาเดา ปัสสาวะเป็นเลือด ถ่ายอุจจาระเป็นสีดา
 การบริหารยา
◦ Double check ชื่อผู้ป่วย ชนิดและขนาดยา
◦ ให้รับประทานวันละครั้งก่อนนอน หรือตอนเย็น
◦ กรณี OPD ตรวจสอบผู้ป่วยว่าเข้าใจในขนาดยาและวิธี
รับประทาน
15-Aug-14 96

97. Warfarin (Orfarin®)
 การบริหารยา (ต่อ)
◦ สอนผู้ป่วยเรื่องห้ามสูบบุหรี่ ห้ามดื่มสุรา ไม่ควรกินอาหาร
สมุนไพร เช่น โสม ขิง ใบแปะก๊วย น้ามันปลา เพราะจะเสริม
ฤทธิ์ Warfarin
◦ สอนผู้ป่วยให้แจ้งแพทย์/ ทันตแพทย์ทุกครั้งว่าใช้ยา Warfarin
◦ สอนให้ผู้ป่วยระวังการเกิดบาดแผล และสอนวิธีห้ามเลือด
◦ สอนผู้ป่วยเรื่องการสังเกตอาการ bleeding, clotting และหากมี
ความผิดปกติควรมาพบแพทย์
15-Aug-14 97

98. Warfarin (Orfarin®)
 การติดตามผลการใช้ยา (Monitoring)
◦ ตรวจวัด INR เมื่อมีการเปลี่ยนขนาดยา หรือเมื่อจาเป็นต้องใช้
ยาอื่นที่มีปฏิกิริยากับ Warfarin และตรวจทุกครั้งที่นัด
◦ สังเกตอาการ bleeding ได้แก่ จ้าเลือด เลือดออกที่ต่างๆเช่น ใน
ปาก ใต้ผิวหนัง เลือดกาเดา ปัสสาวะเป็นเลือด ถ่ายอุจจาระเป็น
สีดา
◦ สังเกตอาการ clotting ได้แก่ ขาบวม ชา ปวดเมื่อย ไม่มีแรง ตา
พร่า
15-Aug-14 98

99. Warfarin (Orfarin®)
 การแก้ไขเมื่อมีอาการไม่พึงประสงค์ หรือความคลาดเคลื่อนทาง
ยา
◦ หากพบว่าผู้ป่วยมีอาการของ bleeding หรือ clotting ให้ส่ง
ตรวจระดับ INR ในเลือดทันที
◦ หากพบว่าค่า INR สูงกว่าค่าปกติที่ควรจะเป็นของผู้ป่วยให้
ปฏิบัติดังนี้
 ในกรณีที่มีเลือดออกมากผิดปกติ พิจารณาให้ Vitamin K1 10
mg IV push ช้า ๆ ร่วมกับพิจารณาให้ Fresh Frozen Plasma
(FFP) หรือ Prothrombin complex concentration ขึ้นกับความ
เร่งด่วนและความรุนแรงของผู้ป่ วย
15-Aug-14 99

100. ในกรณีที่ไม่มีเลือดออกมากผิดปกติ ให้แก้ไขตามระดับ INR ดังนี้
15-Aug-14 100

101. Pethidine
 รูปแบบ: Pethidine Injection (50 mg/ml)
 ข้อบ่งใช้:
◦ บรรเทาอาการปวดชนิดปานกลาง-รุนแรง
◦ ใช้ร่วมกับยาระงับความรู้สึกเพื่อการผ่าตัดหรือการทาหัตถการ
ที่ก่อให้เกิดความปวด (Preanesthetic medication)
15-Aug-14 101

102. Pethidine
 การบริหารยา: ใช้บรรเทาอาการปวด
◦ ผู้ใหญ่: ฉีดเข้ากล้ามเนื้อหรือเข้าชั้นใต้ผิวหนัง 25-100 มก. ทุก
3-4 ชม.
◦ ถ้าจาเป็นต้องฉีดเข้าหลอดเลือดดา ขนาด 10-30 มก. ให้เจือจาง
ยาในความเข้มข้น 10 มก. /มล. และแบ่งให้หลายครั้ง โดย
ฉีดเข้าหลอดเลือดดาอย่างช้า ๆ นาน 4-5 นาที
◦ เด็ก : ฉีดเข้ากล้ามเนื้อหรือเข้าชั้นใต้ผิวหนัง 0.5-2 มก./นน. 1
กก. ให้ยาทุก 3-4 ชม. โดยไม่เกิน 100 มก./ครั้ง
15-Aug-14 102

103. Pethidine
 การติดตามผู้ป่ วย (Monitoring)
◦ ตรวจสอบ vital sign หลังจากให้ยา และให้ผู้ป่วยนอนขณะให้
ยาและให้นอนพัก 30 นาทีหลังให้ยา
◦ RR < 14 ครั้ง/นาที
◦ BP < 90/60 mmHg (orthostatic hypotension)
◦ อาการปวดลดลง
◦ หมดสติ หลับปลุกไม่ตื่น
15-Aug-14 103

104. Pethidine
 การแก้ไขเมื่อได้รับยาเกินขนาด
◦ ถ้า overdose จะมีอาการง่วงซึมมาก หายใจช้า และม่านตา
หดเล็กเท่ารูเข็ม ถ้าหายใจ < 10 ครั้ง/นาที (เด็กอายุต่ากว่า 1 ปี
30 ครั้ง/นาที เด็กอายุเกิน1 ปี 20 ครั้ง/นาที) อาจกดการหายใจ
◦ ยาแก้พิษคือ naloxone ผู้ใหญ่ 0.2-0.4 mg ให้ทาง IV, IM หรือ
SC ส่วนเด็ก 0.01 mg/kg ให้ซ้าได้ทุก 2-3 นาที หยุดให้ยาแก้
เมื่ออัตราการหายใจ > 10 ครั้ง/นาที
15-Aug-14 104

105. Amiodarone
 รูปแบบ : Amiodarone injection 150 mg/3 ml
15-Aug-14 105

106. Amiodarone
 ข้อบ่งใช้ :
◦ Atrial และ Ventricular tachyarrythymia
◦ Rapid atrial arrythymia (AF with RVR) ในผู้ป่วย impair LV function
ที่ใช้Digoxin แล้วไม่ได้ผล
 การบริหารยา :
◦ Cardiac arrest IV push ฉีดยาให้เร็วร่วมกับให้สารน้าไล่ตามไปอีก
20 ml. หลังจากนั้นก็ยกแขนข้างนั้นขึ้นสูงนาน 10-20 วินาที เพื่อให้ยา
เข้าสู่หัวใจได้เร็วขึ้น
◦ : wide complex tachycardia (stable) IV infusion
15-Aug-14 106

107. Amiodarone
 ข้อห้ามใช้ :
◦ hypersensitivity ต่อ amiodarone หรือ iodine
◦ severe sinus-node dysfunction,bradycardia
◦ cause syncope
◦ cardiogenic shock
15-Aug-14 107

108. Amiodarone
15-Aug-14 108

109. Diazepam
 ชื่อการค้า Valium®
 ข้อบ่งใช้
◦ การจัดการสภาวะวิตกกังวลทั่วไป,panic disorder, การนาสลบ
ก่อนการผ่าตัด, การสลบชั่วคราว, การทาให้ความจาเสื่อม
ชั่วคราว, การรักษา status epilepticus, อาการถอนยาจาก
alcohol, คลายกล้ามเนื้อ
 รูปแบบยาที่มีในโรงพยาบาล
◦ Injection: 10 mg/ 2 ml
15-Aug-14 109

110. Diazepam
 ขนาดใช้ยา: กรณีคลายกังวล คลายกล้ามเนื้อและสงบระงับ
Oral IM/IV
เด็ก • 0.12-0.8 mg/kg/day ทุก 6-8 ชม. • 0.04-0.3 mg/kg/day ทุก 2-4
ชม. โดยภายใน 8 ชม.ไม่เกิน 0.6
mg/kg
ผู้ใหญ่ • 2-10 mg วันละ 2-4 ครั้ง • 2-10 mg ซ้าได้ทุก 3-4 ชม.
ผู้สูงอายุ • กรณีคลายกังวลเริ่ม 1-2 mg วันละ 1-2
ครั้งแล้วค่อยๆ เพิ่มขนาดขึ้น แต่ไม่เกิน 10
mg/day
• กรณีใช้ในการคลายกล้ามเนื้อ 2-5 mg
วันละ 2-4 ครั้ง
15-Aug-14 110

111. Diazepam
 การปรับขนาดยาในผู้ป่ วยโรคตับ
◦ ผู้ป่วยโรคตับแข็งลดขนาดยาลง 50% และควรหลีกเลี่ยงในโรค
ตับรุนแรงและเฉียบพลัน
 ข้อควรระวัง
◦ ในผู้ป่วยที่ได้รับยาที่กดระบบประสาทส่วนกลาง ผู้ป่วยที่มี
ระดับ albumin ต่า การทางานของไตบกพร่อง ผู้ป่วยสูงอายุ
และเด็กอ่อน
15-Aug-14 111

112. Diazepam
15-Aug-14 112

113. Diazepam
 ข้อห้ามใช้
1. ผู้ป่วยความดันโลหิตต่าขั้นรุนแรง ( systolic < 90 mmHg )
2. ผู้ป่วยที่มี AV block ระดับที่ 2 หรือ 3 หรือมี sick sinus
syndrome มี (sinus bradycardia ต่อเนื่องต่ากว่า 50 ครั้ง/นาที),
มี sinus arrest หรือ SA block
3. ผู้ป่วยภาวะหัวใจล้มเหลวขั้นรุนแรง
4. ผู้ป่วยที่มี cardiomyopathy ขั้นรุนแรง
5. หญิงมีครรภ์ หรือให้นมบุตร
6. ผู้ป่วยที่แพ้ยานี้
15-Aug-14 113

114. Terbutaline
 รูปแบบ : Terbutaline injection 0.5 mg/ml
15-Aug-14 114

115. Terbutaline
 ข้อบ่งใช้ : ยับยั้งการบีบตัวของมดลูก ป้องกันการคลอดก่อน
กาหนด (preterm labour)
 การบริหารยา : IV infusion ให้นานอย่างน้อย 12 ชม. และติดตาม
การหยุดบีบตัวของมดลูก การปรับขนาดยาต้องทาอย่าง
ระมัดระวัง ปรับตามการตอบสนองต่อการบีบตัวของมดลูก
ความดันโลหิตของแม่ อัตราการเต้นของหัวใจของแม่และเด็ก
 ข้อห้ามใช้ :
◦ Cardiac arrhythmia associate with tachycardia
◦ Tachycardia from digitalis intoxication
15-Aug-14 115

116. Terbutaline
15-Aug-14 116

117. ตัวอย่าง
15-Aug-14 117

118. 15-Aug-14 118

119. 15-Aug-14 119