Presentatie over de samenwerking van mediawijsheid & Nederlands binnen het Koning Willem I College en Jeroen Clemens voor het CvI Congres 2016 (Groningen).

1. Maakt het internet
nonchalante denkers
van onze studenten?
Marlies de Groot | Patrick Koning | april 2016
april 2016

2. Nonchalante denkers?!
April 2016 | 2

3. Doel van de workshop
Handvatten geven om van nochalante denkers
bewust consumerende, participerende en
producerende studenten te maken.
Daartoe belichten wij:
• de rol van mediawijsheid in de klas
• de verschillende soorten informatie op internet
• de didactiek van het omgaan met online
bronnen
April 2016 | 3

4. Taal, rekenen en mediawijsheid
hebben elkaar nodig ;-)
April 2016 | 4

5. April 2016 | 5

6. Wat is mediawijsheid?
April 2016 | 6
“Het geheel van kennis, vaardigheden
en mentaliteit waarmee burgers zich
bewust, kritisch en actief kunnen
bewegen in een complexe, veranderlijke
en fundamenteel gemedialiseerde
wereld.”

7. Wat is mediawijsheid?

8. Vraag
Welke van de drie soorten cognitieve activiteiten gebruikt u in uw
lessen?
- Consumeren
- Participeren
- Produceren
April 2016 | 8

9. Vraag
April 2016 | 9

10. Leren zoeken
April 2016 | 10
’In Nederland gebruikt meer dan 95% van de
jongeren Google als online informatiebron.
Google is ook een fantastische zoekmachine,
maar zoeken met een andere zoekmachine levert
andere resultaten op. Daar komt bij dat
zoekmachines niet de enige informatiebronnen
zijn. Er zijn diverse andere soorten bronnen, zoals
woordenboeksites, denk aan vandale.nl,
videosites, als YouTube en digitale
encyclopedieën zoals Wikipedia.

11. Het internet bevat een enorme hoeveelheid
informatie:
April 2016 | 11
In juni 2014 schatte de weblog Uptime dat het om
672 exabytes aan data gaat, oftwel:
972.000.000.000 gigabyte.
‘Creatieve mensen leven zich graag uit op
internet:
• Per minuut wordt honderd uur video geüpload
op YouTube.
• Per dag worden 60 miljoen foto’s geplaatst op
Instagram.
• En dan worden er op Facebook nog eens 4,5
miljard status updates, foto’s, video’s e.d.
geüpload.’

12. April 2016 | 12

13. Verschillende soorten van zoeken
April 2016 | 13

14. 10 december 2015 | 14

15. 10 december 2015 | 15

16. Samenwerking
Aanleiding:
• Zijn verbazing over het ontbreken van
aandacht voor het lezen van online teksten,
terwijl jongeren dit steeds vaker (moeten)
doen.
Visie:
• Het lezen van online teksten moet een
onderdeel vormen van het curriculum
Nederlands, maar is nodig bij alle vakken.
• Elke docent moet aandacht hebben voor
het lezen van online teksten.
April 2016 | 16
Jeroen Clemens
Promovendus
onlinegeletterdheid

17. Werken met ICT-bronnen zorgt NIET automatisch
voor diepe en betekenisvolle mentale verwerking.
Er zijn aanvullende vaardigheden nodig zoals het
vermogen om kwaliteit te beoordelen van de
oppervlakkige informatie op het web.
10 december 2015 | 17

18. Het beoordelen van informatie:
April 2016 | 18
- Wie is de maker van de website
- Is de maker bereikbaar via e-mail, telefoon
en/of als de adresgegevens
- Wat is het doel van de website? Verkopen
of informeren?
- Verwijst de website naar gerenommeerde
bronnen?
- Wordt de informatie op de website
up-to-date gehouden?

19. Wat gebeurt er in de klas?
• Als leerlingen goed overweg kunnen met zoekmachines op
internet, kunnen ze gelikte presentaties maken van opvallend hoog
niveau.
• Het internet maakt dat wij het verwerven van kennis dus zien als
het samenstellen van informatie op basis van enkele minuten
intensief zoeken op het web.
• Zoeken op internet is vluchtig, er worden veel fouten gemaakt en
leerlingen gebruiken geen strategie. Snel tevreden met het
resultaat.
• Leerlingen ervaren het niet als probleem, pas wanneer een
werkstuk wordt afgekeurd door een docent.
• Het gevoel van: ‘op papier kan ik een toets beter maken’. Terwijl
leerlingen de gehele dag online zijn. Online zijn kleine stukjes tekst.
Overzicht is belangrijk.
April 2016 | 19

20. Wil je dat studenten gaan produceren,
dan heb je houvast aan Bloom
April 2016 | 20

21. Mediawijze
docent
Hoe maak je jongeren mediawijs?
[images: Creative Stall, MikaDo Nguyen, Noun Project]
Middel
“Mediawijsheid in de vak- en
beroepscontext vraagt
een actieve inzet van de
lerende jongere.”

22. Kraanwater in de horeca. Gratis?
Werk in tweetallen:
1. Zoek 3 bronnen op internet over dit thema.
2. Bepaal bij elke bron het doel en het publiek.
3. Zoek overeenkomsten en verschillen tussen de 3 bronnen.
4. Bepaal je eigen mening.
5. Schrijf een artikel mbv de 3 bronnen voor een online nieuwsbrief.
Werk in viertallen:
1. De teksten worden beoordeeld mbv een checklist.
2. Elk groepje rapporteert aan de klas welk artikel het beste is en
waarom.
April 2016 | 22

23. April 2016 | 23
“Laat jongeren al
consumerend, participerend
en producerend experts
worden in onderwerpen

24. Wat hebben leerlingen en docenten
nodig?
April 2016 | 24

25. Wat is er nodig?
Leerlingen
• Goede opdrachten
• Strategietraining
• Groei in mate van zelfsturing
• In tweetallen werken
• Hardop denken
• ….
• ….
April 2016 | 25
Docenten
• Coachende rol
• Modelling in de klas gebruiken
• Inzetten van checklists
• Van deelvaardigheden naar
grote opdrachten
• …..
• …..

26. Eerste bevindingen
• Maken van een mindmap om betere zoekresultaten te krijgen
• Geef 2 bronnen, laat er een 3e bij zoeken door de studenten en
vraag waarom ze voor deze bron hebben gekozen.
• Juf, ik heb een bron uit Zweden gevonden, zou dit een goede bron
zijn?
• We krijgen hier de toepassing van wat we bij mediawijsheid hebben
geleerd.
• Denkopdrachten (zet in volgorde, zoek een soortgelijke tekst)
werken.
April 2016 | 26

27. Terugblik op eerste dia
Maakt internet nonchalante denkers van
onze studenten?
• Ja, als….
• Nee, als ….
april 2016 | 27

28. April 2016 | 28
Ga als docent het
experiment aan met jongeren.
Bedenk dat #fail niet bestaat.
Het is slechts een
First Attempt In Learning.”

29. Bedenk een opdracht voor studenten die
je morgen al zou kunnen inzetten in de
klas.
April 2016 | 29