Het Nederlandse bedrijfsleven geeft steeds meer uit aan publieke clouddiensten. Onderzoeksbureau The METISfiles voorspelde in januari dit jaar dat het Nederlandse bedrijfsleven in 2016 naar verwachting € 1,2 miljard zal uitgeven aan software as a service (SaaS)-, platform as a service (PaaS)- en infrastructure as a service (IaaS)-diensten, een gemiddelde jaarlijkse groei van 29 procent over de periode 2011-2016. Dit artikel brengt het prille Nederlandse cloudlandschap in kaart.

1. 32 outsource mag az ine
special | cloudsourcing
Aanbod van Nederlandse leveranciers zal sterk groeien
Tekst: Pim Bilderbeek
Het Nederlandse bedrijfsleven geeft steeds meer uit aan publieke clouddiensten. Onderzoeks-
bureau The METISfiles voorspelde in januari dit jaar dat het Nederlandse bedrijfsleven in 2016 naar
verwachting € 1,2 miljard zal uitgeven aan software as a service (SaaS)-, platform as a service
(PaaS)- en infrastructure as a service (IaaS)-diensten, een gemiddelde jaarlijkse groei van 29 pro-
cent over de periode 2011-2016. Dit artikel brengt het prille Nederlandse cloudlandschap in kaart.
Het Nederlandse
cloudlandschap

2. ju ni 2013 33
cloudsourcing | special
C
loud is – net zoals IT in
het algemeen – géén doel
maar een middel. Cloud, en
dan met name de publieke
cloud, is wél de ultieme
democratisering van het bedrijfsmid-
del IT. Waren vroeger de manager en
zijn personeel nog afhankelijk van de
nukken en grillen van de IT-afdeling,
tegenwoordig kunnen ze IT als een
broodje kroket uit de muur trekken
of als tussendoortje of hoofdmaaltijd
zelf meenemen. Dat daar dan wel eens
paardenvlees in kan zitten, nemen ze
op de koop toe. Als de honger naar
een snelle oplossing maar gestild kan
worden. Sneller handelen en beslis-
singen nemen is namelijk het ultieme
wapen in de strijd om de klant.
Democratisering
Het gebruik van publieke clouddien-
sten in het bedrijfsleven groeit ech-
ter sneller dan de grafiek van figuur
1 (zie p.34) doet vermoeden. Door de
groeiende populariteit van (zelf mee-
genomen of door de zaak verstrekte)
smartphones gebruiken steeds meer
werknemers gratis clouddiensten als
Dropbox of Gmail en communiceren ze
via Skype, Facebook en Twitter. De ul-
tieme democratisering van de IT heeft
ook als gevolg dat het IT-budget niet
meer representatief is voor de reële
kosten en het daadwerkelijke gebruik
van IT in de onderneming. The METIS-
files gebruikt daarom de term ‘directe
IT-uitgaven’ voor het IT-budget in tra-
ditionele zin en de term ‘indirecte IT-
uitgaven’ voor bestedingen die buiten
het zichtveld en de invloedsfeer van
de CIO vallen. Niet verrassend is dat
wij verwachten dat de indirecte IT-
uitgaven zullen toenemen terwijl het
IT-budget gelijk blijft of krimpt.
Nederlandse spelers
De bekendste leveranciers van pu-
blieke clouddiensten zijn Amerikaanse
bedrijven zoals Salesforce, Amazon,
Google en Microsoft. Maar de Neder-
landse IT-sector blaast zijn partijtje
mee. Er zijn namelijk genoeg voorbeel-
den te vinden van Nederlandse SaaS-,
PaaS- en IaaS-spelers. Dit voorjaar
publiceerde The METISfiles versie 1.1
van haar Nederlandse cloudscape,
een round-up van publieke cloudaan-
bieders die hun hoofdkantoor in Ne-
derland hebben en zelfontwikkelde
zakelijke SaaS-, PaaS- of IaaS-dien-
sten verkopen (bekijk het overzicht op
http://bit.ly/10qeSFY, red.).
SaaS
Deze aanbodzijde van de Nederlandse
cloud komt qua structuur en segmen-
tatie goed overeen met de publieke
clouduitgaven van het bedrijfsleven.
Van de 170 onderzochte bedrijven
biedt namelijk 76 procent een SaaS-
oplossing aan, 5 procent PaaS en 19
procent IaaS. 6 procent van de bedrij-
ven biedt zelfs meerdere categorieën
clouddiensten aan. Het SaaS-seg-
ment kan nog verder verdeeld worden
in een zestal groepen, waarbij onder-
scheid gemaakt wordt naar het type
applicatie: online werkplek, cloud-
telefonie, cloudadministratie, HRM,
CRM en overige toepassingen.
De meest populaire SaaS-applicaties
zijn de online werkplek (19 procent
van de SaaS-aanbieders), cloudtele-
fonie (17 procent) en cloudadministra-
ties (17 procent). Dit laatste segment
omvat een aantal succesvolle bedrij-
ven zoals Exact, UNIT4 en Twinfield
(onderdeel van Wolters Kluwer) die
niet alleen in Nederland maar ook in
het buitenland aan de weg timmeren
met online-administratieoplossingen.
KPN, Voiceworks en Voipro zijn voor-
beelden van cloudtelefonieaanbie-
ders. Snapper, Workvoices en New
Day at Work zijn voorbeelden van in-
novatieve Nederlandse oplossingen
voor samenwerken in de cloud.
HRM (9 procent) en CRM (7 procent)
zijn minder populair bij Nederlandse
cloudaanbieders. PerfectView in CRM
Nederlandse
aanbieders van
PaaS moet je nog
met een lantaarntje
zoeken
Cloudtrends
The METISfiles verwacht dat het
aantal Nederlands cloudaanbieders
sterk zal groeien naarmate meer Ne-
derlandse bedrijven de cloud omar-
men. Enkele van de trends voor 2013
en de toekomst zijn onder meer:
• het samensmelten van cloudtelefo-
nie, online werkplek, en infrastruc-
tuurtoepassingen en -spelers. Net
zoals telecomoperators een multi-
playstrategie gebruiken om consu-
menten te verleiden en aan zich te
binden met één bundel van diensten
gekoppeld aan lagere kosten, zal
dezelfde tactiek worden ingezet in
de zakelijke dienstverlening waar
cloud, unified communications en
collaboration (UCC) en fixed-mobile
convergence (FMC) convergeren tot
één enkele dienst;
• een toename van verticale cloud-
oplossingen als meer brancheorga-
nisaties en verticaal georiënteerde
softwareaanbieders het potentieel
van samenwerken in de cloud her-
kennen;
• buitenlandse en Nederlandse be-
drijven zullen Nederlandse cloud-
spelers kopen om een voet aan de
grond in Nederland te krijgen of om
clouddiensten en klanten toe te voe-
gen aan hun portefeuilles;
• succesvolle Nederlandse cloud-
spelers zullen zich richten op inter-
nationale expansie;
• HRM en CRM zijn opkomende SaaS-
categorieën. We verwachten dat de
bestaande (financiële) SaaS-spelers
HRM en CRM zullen toevoegen aan
hun portefeuilles, dat on-premise
softwareleveranciers HRM- en CRM-
SaaS-diensten zullen starten, en dat
nieuwe Nederlandse HRM- en CRM-
spelers zich zullen presenteren.

3. 34 outsource mag az ine
en Raet (Youforce) in HRM zijn echter
wel aansprekende en succesvolle Ne-
derlandse voorbeelden.
31 procent van de SaaS-aanbieders
heeft geen aparte rubricering gekre-
gen maar valt in de categorie ‘overige’.
Document- en contentmanagement
komen hier veel voor, bijvoorbeeld
Hippo of OfficeDrive. Ook branche-
oplossingen komen veel voor zoals
Schoolmaster (onderwijs) en Corpora-
tie Cloud (woningbouwverenigingen).
PaaS
Nederlandse aanbieders van PaaS
moet je nog met een lantaarntje zoe-
ken. The METISfiles vond Cloud9 IDE,
Cordys, Mendix, MobeeArt, MobiDM,
SaaSplaza, Service2Media en Servoy,
alle ook internationaal actief. Wat IaaS
betreft, 19 procent van de onderzochte
bedrijven biedt opslag en rekenkracht
aan in de cloud. Hieronder zijn spelers
als KPN, InterXion, Uniserver en inno-
vatieve nieuwkomers als Greenclouds.
Controle of elasticiteit
Nog even terug naar dat paardenvlees.
Langzaam maar zeker verschuift het ge-
bruik van IT-resources van on-premise
naar as a service. Een eigen datacenter
is al niet meer gebruikelijk, colocatie en
hosting zijn populair. Een verdere ver-
schuiving van hosting naar IaaS en van
IaaS naar PaaS, SaaS en BPaaS (busi-
ness process as a service) ligt in de lijn
der verwachting. Waar het bedrijfsmid-
del IT steeds meer in handen van de
business komt, is men bereid de con-
trole over een eigen infrastructuur in te
ruilen voor een grotere elasticiteit.
Leveringsketen
Voor sourcingsprofessionals is het zaak
om goed in de gaten te houden hoe de le-
veringsketen van clouddiensten nu echt
in elkaar zit. Een BPaaS-leverancier kan
zijn diensten op een SaaS-infrastruc-
tuur van een derde partij draaien, en
die derde partij kan zijn IaaS-behoefte
afgedekt hebben bij weer een andere le-
verancier die een colocatieruimte heeft
bij een datacenter.
Waar we in de levensmiddelenketen
spreken over ‘van de boer tot het bord’
en de herkomst van voedsel op de ver-
pakking moet staan, moeten we in de IT
de informatieleveringsketen gaan vol-
gen ‘van het datacenter tot het device’.
Dat daarbij de slager beter niet zijn ei-
gen vlees kan keuren is evident. Met
name voor de grootzakelijke markt ver-
wachten we dan ook een toenemende
vraag naar cloud-assurance diensten.
In samenwerking met een derde partij
kunnen aanbieders de herkomst, loca-
tie en wet- en regelgeving van hun aan-
bod laten certificeren. De honger van de
business naar een snelle IT-oplossing
moet immers op veilige wijze gestild
kunnen worden.
Pim Bilderbeek (pim@themetisfiles.
nl) is partner en principal analyst bij
onderzoeks- en adviesbureau The
METISfiles.
special | cloudsourcing
0
200
400
600
800
1000
1200
2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016
n SaaS
n PaaS
n IaaS
Figuur 1. Uitgaven zakelijke publieke clouddiensten naar categorie, 2010-2016 (in miljoenen euro’s).