coğrafiya

1. Coğrafiya fənnindən qiymətləndirmə standartları
VI sinif
Coğrafi məkan
C VI. 1.1.
1.1. Coğrafi kəşflər nəticəsində cəmiyyətdə və xəritədə baş
verən dəyişikliklərə aid bilik və bacarıqlar nümayiş etdirir
1.1.1. Qədim insanların Yer haqqında təsəvvürlərini şərh edir.
1.1. QS.1. Coğrafi kəşflər nəticəsində cəmiyyətdə və xəritədə
baş verən dəyişikliklərə aid bilik və bacarıqların qiymətlərmə
sxemi
1.1.1.Q.4. Yer haqqında təsəvvürlərin inkişafındakı mərhələləri
müqayisəli, düzgün şərh edir
1.1.1.Q.3. Yer haqqında ilkin təsəvvürlərin düzgün izahını
verir
1.1.1.Q.2. Yer haqqında ilkin təsəvvürlərin hansı xalqlara
mənsub olduğunu düzgün izah edir
1.1.1.Q.1. Qədim insanların yaşayış məskənlərini yerləşmə
məkanına görə təyin edir
C VI. 1.2.
1.2. Yerin Günəş sistemində mövqeyi və hərəkətlərinə dair bilik 1.2. QS.1. Yerin Günəş sistemində mövqeyi və hərəkətlərinə dair
və bacarıqlar nümayiş etdirir.
bilik və bacarıqların qiymətləndirmə sxemi
1.2.1. Kainatdakı səma cismlərinin hərəkətini fərqləndirir
1.2.1.Q.4. Səma cisimlərinin hərəkətini düzgün fərqləndirir
1.2.1.Q.3. Səma cisimlərinin hərəkətinin düzgün izahını verir
1.2.1.Q.2.Səma cisimlərini ölçüsünə görə düzgün fərqləndirir

2. 1.2.1.Q.1. Səma cisimlərini düzgün sadalayır
C VI. 1.2.
1.2.2. Yerin öz oxu və Günəş ətrafında hərəkətini təsvir edir və 1.2. QS.2.
onun coğrafi nəticələrini təqdim edir
1.2.2.Q.4. Yerin Günəş ətrafında hərəkətini dəqiq təsvir edərək
coğrafi nəticələrini izah edir
1.2.2.Q.3. Yerin öz oxu ətrafında hərəkətini dəqiq təsvir edərək
coğrafi nəticələrini izah edir
1.2.2. Q.2. Yerin digər səma cisimlərinin arasındakı mövqeyini
düzgün izah edir.
1.2.2. Q.1. Yerin hərəkət etməsini düzgün izahını verir
C VI. 1.3.
1.3. Kartoqrafik təsvirlər üzərində bilik və bacarıqlar nümayiş 1.3.QS.1. Kartoqrafik təsvirlər üzərində bilik və bacarıqların
etdirir.
qiymətləndirmə sxemi.
1.3.1. Kartoqrafik təsvirlərdə istifadə olunan elementləri şərh 1.3.1.Q.4.Kartoqrafik təsvirlərdə istifadə olunan
edir.
şərti işarələri istifadəsinə görə düzgün izah edir
1.3.1Q.3.Kartoqrafik təsvirlərdə istifadə olunan elementlərin
düzgün izahını verir
1.3.1.Q.2. Kartoqrafik təsvirlərin insanların həyatında
əhəmiyyətini düzgün şərh edir
1.3.1.Q.1. Kartoqrafik təsvirlərdə istifadə olunan elementləri
dəqiq sadalayır

3. C VI. 1.3.
1.3.QS.2.
1.3.2. Yaşadığı ərazinin planını tərtib edir
1.3.2.Q.4.Miqyasdan istifadə qaydalarını tətbiq edərək
müəyyən ərazinin planını tərtib edir
1.3.2.Q.3.Planaalma zamanı istifadə olunan şərti işarələrin
düzgün izahını verir
1.3.2.Q.2. Məhəldə və planda cəhətləməni, azimutu düzgün
müəyyən edir
1.3.2.Q.1. Planaalma zamanı istifadə olunan alətləri
məqsədəuyğun seçir
Təbiət
C. VI. 2.1.
2.1. Coğrafi təbəqədə baş verən hadisə və proseslərin 2.1. QS.1.Coğrafi təbəqədə baş verən hadisə və proseslərin
ekocoğrafi nəticələrini mənimsədiyini nümayiş etdirir.
ekocoğrafi nəticələrini mənimsədiyinə dair qiymətləndirmə
sxemi.
2.1.1. Yerin daxili quruluşunun, relyefini, və orada baş verən 2.1.1.Q.4 Yerin daxilində baş verən hadisə və prosesləri
hadisə və prosesləri təsvir edir
düzgün fərləndirərək düzgün təsvir edir
2.1.1.Q.3 Yer səthini təşkil edən süxurları nümunələrdə dəqiq
tanıyır

4. 2.1.1.Q.2 Yerin daxili quruluşunu düzgün izah edir
2.1.1.Q.1.Dağ və düzənlikləri müxtəlif əlamətlərinə görə
məqsədəuyğun qruplaşdırır
C. VI. 2.1.
2.1.2. İri relyef formalarını xəritədə göstərir və kontur xəritədə 2.1. QS.2
qeyd edir
2.1.1.Q.4 Relyef formalarını xəritədə düzgün göstərir və
kontur xəritədə səliqəli çəkir
2.1.2.Q.3 Relyef formalarını xəritədə düzgün göstərir
2.1.2.Q.2 Relyef formalarını düzgün, şifahi fərqləndirir
2.1.2.Q.1. Relyef formalarını düzgün, şifahi sadalayır
C. VI. 2.1.
2.1. QS.3
2.1.3. Yerin hava qatını şərh edir
C. VI. 2.1.
2.1.3.Q.4.Havanın tempraturunun hesablanmasına aid sadə
çalışmaları düzgün həll edir
2.1.3.Q.3..Havanın element və hadisələrinin dəyişməsinin
düzgün izahını verir
2.1.3.Q.2.Atmosferin quruluşunu və əhəmiyyətini dəqiq şərh
edir.
2.1.3.Q.1 Atmosfer anlayışının düzgün izahını verir

5. 2.1. QS.4
2.1.4.Hava üzərində müşahidələr aparır, nəticələrini təqdim edir 2.1.4.Q.4.Hava üzərində
müşahidələr aparır, nəticələrini
ümumiləşdirərək, düzgün təqdimat hazırlayır
2.1.4.Q.3.. Hava üzərində müşahidələr aparır, nəticələrini
dəqiq ümumiləşdirir
2.1.4.Q.2.. Hava üzərində müşahidələr aparır, düzgün qeydlər
edir
2.1.4.Q.1 Hava üzərində müşahidələrini düzgün, şifahi təqdim
edir
C. VI. 2.1.
2.1. QS.5.
2.1.5. Yer səthində suyun paylanmasını şərh edir
2.1.6. Təbiətdə su dövranının sxemini tərtib edir
2.1.5.Q.4. Dərinlik şkalasına əsasən okean dibinin relyefini
dəqiq müəyyən edir
2.1.5.Q.3. Dünya okeanı və onun hissələrini fərqləndirərək
xəritədə düzgün göstərir
2.1.6.Q.2. Suyun böyük və kiçik dövranını sxematik dəqiq
təsvir edir
2.1.5.Q.1. Hidrosfer anlayışının düzgün şərhini verir
C. VI. 2.1.
2.1..
2.1. QS.6.

6. 2.1.7. Canlı aləmin müxtəlifliyinin səbəblərini şərh edir
2.1.7.Q.4.Yer
üzərində
canlı
aləmin
yayılma
qanunauyğunluqlarını düzgün izah edir
2.1.7.Q.3. Biosferin mühafizəsinin düzgün şərhini verir
2.1.7.Q.2.Canlılar aləmin müxtəlifliyinin səbəblərini dəqiq izah
edir
2.1.7.Q.1. Biosfer anlayışının düzgün şərhini verir
C. VI. 2.1.
2.1. QS.7.
2.1.8. Ekskursiyalarda topladığı herbari və kolleksiyanı təqdim 2.1.8.Q.4. Ekskursiyalarda topladığı herbari və kolleksiyanı
edir
adlandırır, qruplaşdırır və düzgün təqdim edir
2.1.8.Q.3. Ekskursiyalarda topladığı herbari və kolleksiyanı
adlandırır və düzgün qruplaşdırır.
2.1.8.Q.2. Ekskursiyalarda topladığı herbari və kolleksiyanı
düzgün adlandırır
2.1.8.Q.1 Ekskursiyalarda herbari və kolleksiyanı sistemsiz
toplayır
Cəmiyyət
C. VI. 3.1.
3.1. Dünya əhalisinin müxtəlifliyinin səbəblərinə dair bilik və
bacarıqlar nümayiş etdirir.
3.1.1. Dünya xalqlarının fərqli xüsusiyyətlərini təsvir edir.
3.1. QS.1. Dünya əhalisinin müxtəlifliyinin səbəblərinə dair
bilik və bacarıqların qiymətləndirmə sxemi.
3.1.1.Q.4. Yaşayış məntəqələri və onların yerləşməsinə təsir
edən amilləri düzgün izah edir

7. 3.1.1.Q.3. Dünya xalqlarını dil baxımından məqsədəuyğun
qruplaşdırır
3.1.1. Q.2. Dünya xalqlarını din baxımından düzgün
fərqləndirir
3.1.1. Q.1. Dünya əlahisini irq baxımından düzgün fərqləndirir
C. VI. 3.1.
3.1.2. Xəritədə ilk yaşayış məntəqələrini müəyyən edir və
kontur xəritədə çəkir
3.1. QS.2.
3.1.2.Q.4. ilk yaşayış məntəqələrini xəritədə müəyyən edir və
kontur xəritədə düzgün, səliqəli çəkir
3.1.2.Q.3. ilk yaşayış məntəqələrini xəritədə müəyyən edir
3.1.2.Q.2. İlk yaşayış məntəqələrini yerləşmə məkanına uyğun
düzgün fərqləndirir
3.1.2.Q.1. ilk yaşayış məntəqələrini düzgün sadalayır
C. VI. 3.2.
3.2. Cəmiyyətlə iqtisadiyyatın qarşılıqlı əlaqəsinə aid bilik
və bacarıqlar nümayiş etdirir.
3.2. QS.1. Cəmiyyətlə iqtisadiyyatın qarşılıqlı əlaqəsinə aid bilik və
bacarıqların qiymətləndirmə sxemi.
3.2.1. Ölkələri müxtəlif əlamətlərinə görə müqayisə edir
3.2.1.Q.4. Dünyanın siyasi xəritəsində Azərbaycan Respublikasının
mövqeyini düzgün müəyyənləşdirir
3.2.1.Q.3.Dövlətləri coğrafi mövqeyinə görə düzgün müqayisə edir
3.2.1. Q.2. Dövlət sərhədlərini düzgün fərqləndirir

8. 3.2.1.Q.1 Ən böyük ölkələrin paytaxtlarını düzgün sadalayır
C. VI. 3.2.
3.2. QS.2.
3.2.2. Xəritədə Azərbaycanla həmsərhəd ölkələri göstərir
və kontur xəritədə çəkir
3.2.2.Q.4. Azərbaycanla həmsərhəd ölkələrin coğrafi mövqeyini
xəritə üzərində düzgün izah edir
3.2.2.Q.3. Azərbaycanla həmsərhəd ölkələri kontur xəritəyə düzgün
çəkir
3.2.2.Q.2. Azərbaycanla həmsərhəd ölkələri xəritədə düzgün
göstərir
3.2.2. Q.1 Azərbaycanla həmsərhəd ölkələri düzgün sadalayır
C. VI. 3.2.
3.2. QS.3.
3.2.3. İnsanların təsərrüfat fəaliyyətini şərh edir
3.2.3.Q.4. İstehsal və istehlak anlayışlarını düzgün fərqləndirir
3.2.3.Q.3. İstehsal anlayışının düzgün izahını verir
3.2.3.Q.2.Əmək bölgüsüni düzgün izah edir
3.2.3.Q.1. İqtisadiyyat anlayışının düzgün şərhini verir
C. VI. 3.2.
3.2. QS.4.
3.2.4.Mənimsəmə iqtisadiyyatından istehsal iqtisadiyyatına
keçidi sxematik təsvir edir
3.2.4. Q.4. Məmsəmə iqtisadiyyatından istehsal iqtisadiyyatına
keçidin sxemlərini düzgün qurur

9. 3.2.4. Q.3. İstehsal iqtisadiyyatı anlayışını düzgün izah edir
3.2.3.Q.2. Məmsəmə iqtisadiyyatı anlayışının düzgün izhını verir
3.2.4. Q.1. Qədim insanların məşğuliyyətinin düzgün şərhini verir
C. VI. 3.2.
3.2.5. Ətraf mühitdə çirklənməyə məruz qalmış ərazilərin
fotoalbomunu hazırlayır
3.2. QS.5.
3.2.5.Q.4. Zavod və fabriklərin tullantılarının çirkləndirdikləri
ərazilərin fotoalbomunu hazırlayır
3.2.5.Q.3. Faydalı qazıntıların hasilatı nəticəsində çirklənmiş
ərazilərin fotoalbomunu hazırlayır
3.2.5.Q.2.Məişət tullantıları ilə çirklənmiş ərazilərin fotoalbomunu
hazırlayır
3.2.5.Q.1 Ətraf mühitin çirklənmə mənbələrini şəkillərdə düzgün
tanıyır