1. KABANATA 13
ANG GALAW NG
PRESYO

2. ANG PAGBABAGO NG
PRESYO
ISA SA MGA PANGUNAHING SULIRANIN NA
PALAGIANG BUMABAGABAG SA ISANG
EKONOMIYA AY ANG PAG TAAS NG PRESYO
NG MGA BILIHIN. HALOS LAHAT NG BANSA
AY NAKARANAS NG NASABING SULIRANIN,
MAGING MAULAD, UMUUNLAD AT
PAPAUNLAD NA BANSA.

3. PAG-ALAM SA
IMPLASYON
ALAM NATING LAHAT NA NAPAKARAMING
BILIHIN SA PAMILIHAN NA ANG BAWAT ISA
AY MAY PRESYO, KAYA NAPAKAHIRAP NA
GAWAIN ANG SURIIN ANG PAGTAAS NG
PRESYO NG BAWAY ISA UPANG MAPAG-ALAM
ANG ANTAS NG IMPLASYON.

4. MAY IBA PANG URI NG
PANUKAT NG
PAGTAAS NG PRESYO
1. WHOLESALE PRICE INDEX AT
RETAIL PRICE INDEX
2. GNP DEFLATOR O GNP IMPLICIT
PRICE INDEX
3. CONSUMER PRICE INDEX (CPI)

5. WHOLESALE PRICE
INDEX AT RETAIL
PRINCE INDEX
SINUSUKAT NITA ANG PAGBABAGO NG
PRESYO NG MGA INTERMEDIATE GOODS,
CRUDE MATERIAL, AT YARING
PRODUKTO SA BILIHING WHOLESALE AT
RETAIL.

6. GNP DEFLATOR O
GNP IMPICIT PRICE
INDEX
MAY MALAKING PAGKAKAIBA ANG
PRESYO NG MGA PRODUKTO NG
NAKALIPAS NA TAON AT SA
KASALUKUYAN. ANG GNP DEFLATOR AY
GINAGAMIT UPANG ALAMIN ANG
HALAGA NG GNP BATAY SA NAKALIPAS
NA TAON SA PAGGAMIT NG
PORMULANG

7. CONSUMER PRINCE INDEX
(CPI)
ITO AY KILALA NA PANUKAT NG AVERAGE NA
PAG BABAGO NG PRESYO NG MGA BILIHIN NA
PANGKARANIWANG KINUKONSUMO NG MGA
KONSYUMER

8. PARAAN NG
PAGSUKAT NG CPI
1. PAGKOMPYUT NG TINIMBANG NA
PRESYO (TP) (WEIGHTED PRINCE)
-ANG PAGKUHA NG TINIMBANG
NA PRESYO AY SA PARANG PRESYO X
TIMBANG.
2. PAG-ALAM SA KABUUANG
TINIMBANG NA PRESYO
(KTP/TOTAL WEIGHTED PRICE)
-UPANG MALAMAN ANG KTP NG
TAONG 2007 AT 2008 KAILANGAN
PAGSAMA-SAMAHIN ANG LAHAT NG
TP.

9. ANG TOTAL NG KTP ANG GAGAMITIN SA PAGKUHA
NG CPI. MAAARING MAKUHA ANG CPI SA TAONG 2007
AT 2008 SA PAMAMAGITAN NG PORMULANG:

10. SA PAGKOMPYUT NG CPI, MAY
MGA HAKBANG NA
SINUSUNOD. ANG MGA
PRODUKTO NA NAKAPALOOB
SA MARKET BASKET ANG
GINAMIT SA PAG SUKAT NG
CPI. TINGNAN SA
TALAHANAYAN BLG. 29.2

11. TALAHANAYAN BLG. 29.2
PRESYO
MGA BILIHIN YUNIT TIMBANG
2007 2008
BIGAS KILO 60 22.00 24.00
ASUKAL KILO 7 26.00 28.00
MANOK KILO 15 100.00 115.00
KARNE AT BABOY KILO 10 115.00 130.00
ISDA (GALUNGGONG) KILO 21 80.00 95.00
KARNE NG BAKA KILO 10 180.00 195.00
GULAY (PECHAY) KILO 3 30.00 35.00
MANTIKA LITRO 9 32.00 36.00

12. TALAHANAYAN BLG. 29.3
TINIMBANG NA PRESYO
MGA BILIHIN 2007 2008
BIGAS PhP 1,100 PhP 1,200
ASUKAL 182 190
MANOK 1,500 1,725
KARNE NG BABOY 1,150 1,300
ISDA (GALUNGGONG) 1,680 1,995
KARNE NG BAKA 1,800 1,950
GULAY (PECHAY) 90 150
MANTIKA 256 288
KTP 7,758 8, 759

13. KATUTURAN NG CPI
ANG CPI AY GINAGAMIT NA INSTRUMENTO
UPANG MABATID ANG COST OF LIVING SA
ISANG EKONOMIYA. ANG COST OF LIVING AY
TUMUTOKOY SA HALAGA NG KAILANGAN
NG ISANG PAMILYA NA MAY ANIM NA
MIYEMBRO UPANG MABUHAY AT
MAKAKONSUMO NG MGA PANGUNAHING
BILIHIN. ANG COST OF LIVING AY
NAGBABAGO AYON SA ANTAS NG IMPLASYON
NA MAYROON SA ISANG BANSA.

14. SA PAMAMAGITAN DIN NG CPI AY NASUSUKAT
ANG INFLATION AT DEFLATION RATE NG
BANSA, MAARING ARAW, BUWAN AT TAON. ITO
RIN ANG GINAGAMIT NG PANUKAT SA
KAKAYAHAN NG PISO NA MAKABILI NG MGA
PRODUKTO AT SERBISYO O TINAWAG NA
PURCHASING POWER OF PESO (PPP). KAPAG
ANG CPI AY TUMATAAS, ANG KAKAYAHAN NG
PISO NA MAKABILI NG PRODUKTO AT
SERBISYO AY BUMABABA.

15. JASON A. QUILLA
IV – M M M