2. Θανατική ποινή
• Θανατική ποινή είναι η ποινή που επιβάλλεται σε
έναν εγκληματία από τις αρχές ενός κράτους, και
έχει να κάνει με την αφαίρεση της ζωής αυτού.
• Στην Ελλάδα, η θανατική ποινή καταργήθηκε τον
Δεκέμβριο του 1993 από την κυβέρνηση του Ανδρέα
Παπανδρέου.
• Όλα τα κράτη - μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης έχουν
πλέον καταργήσει την θανατική ποινή, αλλά
συνεχίζει να εφαρμόζεται σε χώρες όπως οι ΗΠΑ,
η Κίνα, και πολλά κράτη
του μουσουλμανικού κόσμου.
3. Χρήση της θανατικής ποινής παγκοσμίως το 2005/06.
Μπλε: Έχει καταργηθεί για όλα τα αδικήματα (88)
Λαχανί:Έχει καταργηθεί για όλα τα αδικήματα με εξαίρεση ειδικών συνθηκών
(11)Πορτοκαλί: Διατηρείται αλλά δεν έχει χρησιμοποιηθεί στα τελευταία 10 χρόνια
(30) Κόκκινο: Η θανατική ποινή είναι σε ισχύ (68)*
4. Ιστορία
• Η θανάτωση εγκληματιών ήταν πολύ συνηθισμένη στο παρελθόν, από την
αρχαιότητα μέχρι τον 20ό αιώνα. Ένα πρώιμο γνωστό παράδειγμα θανατικής
ποινής είναι η ύπαρξή της στον κώδικα του Χαμουραμπί, την 2η χιλιετία π.Χ.
στη Μεσοποταμία. Στην Αθήνα, κατά την αρχαϊκή εποχή, προβλεπόταν από τους
νόμους του Δράκοντα. Οι συνηθέστεροι τρόποι θανάτωσης στην αρχαιότητα
ήταν η σφαγή, ο αποκεφαλισμός . Κατά την ρωμαϊκή εποχή διαδόθηκε σε όλη τη
Μεσόγειο η μέθοδος της σταύρωσης και του κατασπαραγμού από θηρία.
Στον Μεσαίωνα και στην πρώιμη νεώτερη Ευρώπη, μεταξύ άλλων, με θάνατο
στην πυρά τιμωρούνταν όσοι θεωρούνταν αιρετικοί και οι κατηγορούμενοι
για μαγεία.
• Σε πολλούς πολιτισμούς συνυπήρχαν διαφορετικά είδη θανάτωσης, ανάλογα με
το διαπραχθέν έγκλημα, διότι κάθε είδος είχε συνήθως διαφορετικό συμβολισμό.
Για παράδειγμα, στην Ευρώπη, ο θάνατος δι' απαγχονισμού θεωρείτο
εξευτελιστικός και προβλεπόταν για ληστές, σε αντίθεση με τον αποκεφαλισμό,
που θεωρείτο ευγενής τρόπος θανάτου, κατάλληλος για αριστοκράτες. Οι
αιρετικοί καίγονταν στην πυρά διότι, σύμφωνα με τις αντιλήψεις της εποχής, η
φωτιά ήταν μέσο κάθαρσης.
• Οι περισσότερες εκτελέσεις στην ιστορία, και ακόμα και σήμερα σε κάποιες
χώρες, γίνονταν δημοσίως, ενώπιον πολλών θεατών, για παραδειγματισμό και
για επίδειξη της δύναμης του κράτους.
5. Κώδικας του Χαμουραμπί
• Ο κώδικας περιγράφει νόμους και τιμωρίες, στην περίπτωση
παράβασης των κανόνων. Κάποια από τα κυρίως θέματά του
είναι: η κλοπή, η γεωργία, η καταστροφή περιουσίας, ο
γάμος και τα δικαιώματα μέσα σε αυτόν, τα δικαιώματα των
γυναικών, τα δικαιώματα των παιδιών, τα δικαιώματα των
δούλων, η δολοφονία, ο τραυματισμός κι ο θάνατος. Οι
τιμωρίες ποικίλουν ανάλογα με την τάξη των θυτών και των
θυμάτων.
• Οι νόμοι δε συγχωρούσαν δικαιολογίες για λάθη ή
παρερμηνείες, καθώς ο Κώδικας ήταν εκτεθειμένος δημοσίως,
ώστε να μπορούν να τον βλέπουν όλοι και να μην υπάρχει
άγνοια.Βασική αρχή του ποινικού δικαίου στον Κώδικα του
Χαμουραμπί ήταν η αρχή της ανταπόδοσης των ίσων.
• Ο Χαμουραμπί θέλησε να γράψει τους νόμους αυτούς για να
ευχαριστήσει τους θεούς του.
6. Η θανατική ποινή σήμερα
• Η θανατική ποινή αποτελεί αντικείμενο ποικίλλων συζητήσεων και
διαφωνιών, καθώς άπτεται πολλών ζητημάτων, όπως η ηθική, η
αποτελεσματικότητά της, η ικανοποίηση του αισθήματος δικαιοσύνης
κλπ. Οι πολέμιοί της την θεωρούν απάνθρωπη, με το επιχείρημα ότι
κάθε ανθρώπινη ζωή πρέπει να είναι σεβαστή και αναφαίρετη,
ακόμα και αυτή ενός εγκληματία. Από εδώ προκύπτει και το
επιχείρημα ότι, αφού η αφαίρεση μιας ανθρώπινης ζωής είναι πράξη
άδικη και αξιόποινη, το ίδιο ισχύει και για την ίδια την θανατική
ποινή, διότι είναι αφαίρεση της ζωής ενός ανθρώπου. Ένα επιπλέον
επιχείρημα είναι πως εκεί που η θανατική ποινή εφαρμόζεται
αποδεικνύεται η ανικανότητα του συστήματος για πρόληψη τέτοιων
πράξεων καθώς και για επανένταξη εκείνων που τις πραγματοποιούν.
Οι υπέρμαχοί της, αντιθέτως, πιστεύουν ότι είναι κατάλληλη για
εγκλήματα όπως ο φόνος ή η παιδεραστία, και ότι η θανάτωση του
εγκληματία προσφέρει την μέγιστη δυνατή ανακούφιση στον κύκλο
του θύματος
8. Είδη θανατικής ποινής
• Παλαιότερα είδη θανατικής ποινής είναι:
• Ανασκολοπισμός
• Διαμελισμός
• Εντοιχισμός
• Κατασπαραγμός από ζώα
• Καταβαράθρωση
• Καύση
• Σταύρωση
9.
10. Επιχειρήματα της θανατικής ποινής
ΥΠΕΡ ΚΑΤΑ
• Το πρώτο και πιο ισχυρό ίσως επιχείρημα υπερ
της θανατικής ποινής είναι η ισάξια
ανταπόδοση.
Αν κάποιος δολοφονήσει ένα ή περισσότερα άτομα,
ή τελέσει κάποια πράξη η οποία πλήττει σοβαρά μια
ανθρώπινη ζωή τότε η μόνη ποινή που μπορεί να
επιβληθεί στον εγκληματία είναι η θανατική ποινή.
• Ένα δεύτερο επιχείρημα είναι η πρόληψη. αν
δεν τιμωρούταν τόσο αυστηρά η αφαίρεση της
ανθρώπινης ζωής, οι περισσότεροι άνθρωποι δε θα
δίσταζαν να προχωρήσουν σε μια τέτοια πράξη.
Συνεπώς, η θανατική ποινή λειτουργεί αποτρεπτικά.
• Ένα άλλο επιχείρημα σχετίζεται με την
δικαίωση της οικογένειας του θύματος.
Αυτό το επιχείρημα είναι περισσότερο
συναισθηματικό. Η οικογένεια του θύματος ζητάει,
όπως είναι λογικό, την τιμωρία του εγκληματία.
Εφόσον αφαίρεσε τη ζωή κάποιου συγγενή της, τότε
πρέπει να τιμωρηθεί. Παράλληλα όμως, η οικογένεια
αυτή είναι πολύ πιθανό να ζητάει εκδίκηση. Από το
να πάρει λοιπόν το νόμο στα χέρια της, το κράτος
επεμβαίνει και κάνει αυτό που θα ήθελε να κάνει και
η ίδια.
Με άλλα λόγια, το κράτος αποτρέπει τους πολίτες
από το να γίνουν και οι ίδιοι δολοφόνοι σε απάντηση
μιας δολοφονίας που έπληξε άμεσα τους ίδιους.
• Δεν έχει αποδειχτεί στατιστικά ότι η
θανατική ποινή προλαμβάνει το έγκλημα.
Μάλιστα, αν και κάποιοι υποστηρίζουν το
αντίθετο, έχει φανεί ότι ακόμα και σε περιόδους
πολλών εκτελέσεων, ο βαθμός της
εγκληματικότητας δεν περιορίζεται.
Σχετικό με το προηγούμενο είναι και το εξής:
Αν κάποιος αποφασίσει να τελέσει ένα
έγκλημα εν ψυχρώ, δε θα λογαριάσει τις
συνέπειες.
Ακόμα, υπάρχουν εγκλήματα που τελούνται εν
βρασμώ ψυχής, άρα ο δολοφόνος δεν ενδιαφέρεται
για την ενδεχόμενη τιμωρία του. Επιπλέον, ισχύει
και μια βασική αρχή: Όλοι οι εγκληματίες θεωρούν
ότι δε θα συλληφθούν.
• Η ισόβια κάθειρξη μπορεί να γίνεται με πολύ
σκληρούς όρους.
Αυτό σημαίνει ότι πρέπει η διαβίωση των
δολοφόνων να είναι σκληρή, αλλά σε καμία
περίπτωση να μην υπόκεινται αυτοί σε
βασανιστήρια. Το ζητούμενο είναι να τιμωρηθούν
χάνοντας το πιο βασικό τους δικαίωμα: την