ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΚΛΕΙΣΤΟΥ ΤΥΠΟΥ- ΒΑΣΙΚΕΣ ΕΦΑΡΜΟΓΕΣ

1. ΦΥΣΙΚΗ ΓΕΝ.ΠΑΙΔΕΙΑΣ Γ' ΛΥΚΕΙΟΥ
1.3 ΜΗΚΟΣ ΚΥΜΑΤΟΣ ΚΑΙ ΤΑΧΥΤΗΤΑ ΤΟΥ ΦΩΤΟΣ ΚΑΤΑ ΤΗ ΔΙΑΔΟΣΗ ΤΟΥ
ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΚΛΕΙΣΤΟΥ ΤΥΠΟΥ
ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΣΥΜΠΛΗΡΩΣΗΣ ΚΕΝΟΥ
1) ........................ του φωτός ονομάζουμε το φαινόμενο στο οποίο μια ακτίνα φωτός
προσπίπτει σε λείο επίπεδο και αλλάζει διεύθυνση κινούμενη στο ίδιο μέσο.
2) Η .................. ακτίνα, η .................... ακτίνα και η κάθετη που περνάει από το
σημείο πρόσπτωσης στην επιφάνεια, βρίσκονται στο ίδιο ............... που ονομάζεται
επίπεδο ανάκλασης.
3) Συμπλήρωσε τα παρακάτω κενά με μία από τις λέξεις «μεγαλύτερη», «μικρότερη» ή
«ίση»: Όταν μια ακτίνα φωτός προσπέσει υπό γωνία στη λεία διαχωριστική επιφάνεια
αέρα-γυαλιού, προερχόμενη από τον αέρα, τότε η γωνία πρόσπτωσης είναι
……………………… από τη γωνία διάθλασης και ……………………… με τη γωνία ανάκλασης.
4) ………………… ονομάζεται το φαινόμενο αλλαγής της διεύθυνσης διάδοσης των
φωτεινών ακτίνων όταν διέρχονται από ένα οπτικό μέσο σε ένα άλλο. Οι ακτίνες που
συνεχίζουν τη διάδοσή τους στο δεύτερο μέσο, πλησιάζουν την κάθετη στη
διαχωριστική επιφάνεια των δύο μέσων, όταν μεταβαίνουν από το οπτικά
………………………… στο οπτικά …………………………………… μέσο, ενώ αποκλίνουν από την
κάθετη, όταν μεταβαίνουν από το οπτικά ………………………… στο οπτικά
…………………………………… μέσο.
5) Όταν το φως διαπερνά τη διαχωριστική επιφάνεια δύο οπτικών μέσων, μεταβάλλονται
τα μεγέθη ………………………… και ………… ……………, ενώ δεν μεταβάλλεται το μέγεθος
…………………………………
6) Το πηλίκο της ταχύτητας διάδοσης του φωτός στο κενό προς την ταχύτητα διάδοσής
του μέσα σε κάποιο υλικό ονομάζεται ............... ................. του υλικού αυτού.
7) Ο λόγος για τον οποίο μια ακτίνα φωτός διαθλάται είναι ότι καθώς διέρχεται από το
ένα μέσο στο άλλο, η ταχύτητά του ........................
8) Ένα οπτικό μέσο Α θεωρείται πυκνότερο από ένα άλλο οπτικό μέσο Β όταν η ταχύτητα
διάδοσης μιας μονοχρωματικής ακτινοβολίας στο μέσο Α είναι .................. από ότι
στο μέσο Β.
9) Στο οπτικά πυκνότερο μέσο το μήκος κύματος της μονοχρωματικής ακτίνας θα έχει τη
..................... τιμή. Αντίθετα, στο οπτικά .................... μέσο το μήκος κύματος της
μονοχρωματικής ακτίνας θα έχει τη μεγαλύτερη τιμή.
10) Όταν μια ακτίνα φωτός περάσει από οπτικά πυκνότερο σε οπτικά αραιότερο μέσο, η
γωνία διάθλασης είναι ................. από τη γωνία πρόσπτωσης.
ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΠΟΛΛΑΠΛΗΣ ΕΠΙΛΟΓΗΣ
1. Αν θπ είναι η γωνία πρόσπτωσης και θα η γωνία ανάκλασης, τότε:
a) θπ =θα
b) θπ >θα
c) θπ <θα
d) η σχέση μεταξύ των γωνιών πρόσπτωσης και ανάκλασης εξαρτάται από το μέσο στο
οποίο διαδίδεται η ακτίνα φωτός
2. Αν θπ είναι η γωνία πρόσπτωσης και θδ η γωνία διάθλασης, τότε:
a) θπ =θδ
b) θπ >θδ
c) θπ <θδ
d) η σχέση μεταξύ των γωνιών πρόσπτωσης και διάθλασης εξαρτάται από το μέσο στο
οποίο διαδίδεται η ακτίνα φωτός
1

2. ΦΥΣΙΚΗ ΓΕΝ.ΠΑΙΔΕΙΑΣ Γ' ΛΥΚΕΙΟΥ
3. Όταν μια μονοχρωματική ακτίνα φωτός περάσει από τον αέρα στο γυαλί:
a) Αυξάνεται η συχνότητά της
b) Αυξάνεται η ταχύτητα διάδοσής της
c) Μειώνεται το μήκος κύματος της
d) Το μήκος κύματος μεταβάλλεται αντιστρόφως ανάλογα της συχνότητας.
4. Όταν μια ακτίνα φωτός προσπέσει στη λεία διαχωριστική επιφάνεια αέρα-γυαλιού,
προερχόμενη από τον αέρα, τότε η διαθλώμενη ακτίνα
a) Πλησιάζει την κάθετη στη διαχωριστική επιφάνεια στο σημείο πρόσπτωσης
b) Αποκλίνει από την κάθετη στη διαχωριστική επιφάνεια στο σημείο πρόσπτωσης
c) Σχηματίζει με την κάθετη στη διαχωριστική επιφάνεια στο σημείο πρόσπτωσης ίδια
γωνία με αυτήν που σχηματίζει η ανακλώμενη ακτίνα με την ίδια κάθετη
d) Συνεχίζει την ευθύγραμμη διάδοσή της.
5. Μια μονοχρωματική ακτινοβολία, όταν διαδίδεται στον αέρα έχει ταχύτητα c0,
συχνότητα f0 και μήκος κύματος λ0. Όταν η ίδια ακτινοβολία διαδίδεται στο νερό, η
ταχύτητά της είναι κατά 20% μικρότερη.
a) Η συχνότητα παραμένει σταθερή και το μήκος κύματος αυξάνεται κατά 20%
b) Η συχνότητα παραμένει σταθερή και το μήκος κύματος αυξάνεται κατά 25%
c) Η συχνότητα παραμένει σταθερή και το μήκος κύματος μειώνεται κατά 20%
d) Η συχνότητα και το μήκος κύματος μειώνονται κατά 20%.
6. Ο δείκτης διάθλασης ενός οπτικού μέσου:
a) δείχνει πόσο διαφανές είναι το μέσο
b)δείχνει πόσες φορές αυξάνεται η ταχύτητα του φωτός όταν περνά από τον αέρα στο
οπτικό μέσο
c) είναι μικρότερος από 1
d) είναι καθαρός αριθμός
7. Μια ακτίνα μονοχρωματικού φωτός διαδίδεται από το μέσο 1 στο μέσο 2. Τους δείκτες
διάθλασης, τα μήκη κύματος και τις ταχύτητες συνδέουν οι σχέσεις:
a) n1/ n2= c1/ c2
b) n1/ n2 =λ1/λ2
c) n1/ n2 =λ2/λ1
d) c1 /c2= λ2 /λ1
8. Το μήκος κύματος μιας μονοχρωματικής ακτινοβολίας έχει τη μεγαλύτερη τιμή στο:
a) κενό
b)αέρα
c)γυαλί
d) βενζόλιο
9. Ο δείκτης διάθλασης του χαλαζία είναι 1,544. Η ταχύτητα του φωτός στο χαλαζία σε
σύγκριση με την ταχύτητά του στο κενό είναι:
a) μεγαλύτερη
b) μικρότερη
c) ίση
d) δε δίνονται επαρκή στοιχεία για να απαντηθεί το ερώτημα
10. Όταν ακτίνα μονοχρωματικού φωτός περάσει από τον αέρα σε γυαλί, μεταβάλλεται:
a) η συχνότητά της
b) μόνο το μήκος κύματός της
c) το μήκος κύματος & η ταχύτητα διάδοσής της
d) η συχνότητα και η ταχύτητα διάδοσής της
2

3. ΦΥΣΙΚΗ ΓΕΝ.ΠΑΙΔΕΙΑΣ Γ' ΛΥΚΕΙΟΥ
11. Μονοχρωματική φωτεινή δέσμη που διαδίδεται στον αέρα, προσπίπτει πλάγια στη
διαχωριστική επιφάνεια διαφανούς οπτικού μέσου. Οι διαθλώμενες ακτίνες έχουν, σε
σχέση με τις προσπίπτουσες:
a) ίδια συχνότητα
b) ίδια διεύθυνση διάδοσης
c) ίδια ταχύτητα
d) ίδιο μήκος κύματος
12. Μια ακτίνα φωτός διαδίδεται στο κενό με συχνότητα f=1,5*1014 Hz. Όταν η ακτίνα
αυτή διαδοθεί σε ένα οπτικό μέσο με δείκτη διάθλασης n=1,5, η συχνότητά της θα είναι:
a) f=1014 Hz
b) f=3*1014 Hz
c) f=1,5*1014 Hz
d) f=2,25*1014 Hz
ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΣΩΣΤΟ-ΛΑΘΟΣ
1. Ο δείκτης διάθλασης ενός οπτικού μέσου εξαρτάται από τη φύση του μέσου.
2. Ο δείκτης διάθλασης n ενός μέσου είναι μεγαλύτερος ή μικρότερος από τη μονάδα,
αλλά όχι μηδέν.
3. Όταν μια ακτίνα φωτός ανακλάται σε λεία επιφάνεια η ανακλώμενη ακτίνα έχει
μικρότερη ταχύτητα από την προσπίπτουσα.
4. Στο φαινόμενο της ανάκλασης του φωτός το μήκος κύματος της προσπίπτουσας
ακτίνας είναι ίσο με το μήκος κύματος της ανακλώμενης.
5. Όταν ακτίνες φωτός προσπέσουν στη διαχωριστική επιφάνεια αέρα-γυαλιού και
περάσουν από τον αέρα στο γυαλί, η γωνία πρόσπτωσης είναι μεγαλύτερη από τη
γωνία διάθλασης.
6. Στη διάθλαση του φωτός ισχύει ότι όταν μια μονοχρωματική δέσμη φωτός
διαθλαστεί, η γωνία διάθλασης θα είναι πάντα μικρότερη από τη γωνία
πρόσπτωσης.
7. Η ταχύτητα του φωτός εξαρτάται από το οπτικό μέσο διάδοσης και μεγαλώνει όταν
αυτό διαδίδεται από αραιότερο σε πυκνότερο μέσο.
8. Η συχνότητα μιας μονοχρωματικής δέσμης φωτός δεν εξαρτάται από το μέσο
διάδοσης αλλά από την πηγή του φωτός.
9. Το μήκος κύματος λ μιας μονοχρωματικής ακτινοβολίας που διαδίδεται σε ένα
οπτικό μέσο είναι ανάλογο του δείκτη διάθλασης του μέσου αυτού.
10. Όσο πιο μικρή είναι η ταχύτητα διάδοσης του φωτός σε ένα μέσο, τόσο
μεγαλύτερο δείκτη διάθλασης έχει και τόσο οπτικά πυκνότερο θεωρείται.
3

4. ΦΥΣΙΚΗ ΓΕΝ.ΠΑΙΔΕΙΑΣ Γ' ΛΥΚΕΙΟΥ
ΑΣΚΗΣΕΙΣ
Στις ασκήσεις όπου δεν αναφέρεται αλλιώς, ο δείκτης διάθλασης του αέρα θεωρείται
ίσος με του κενού, n=1. Επίσης, ταχύτητα του φωτός c0 =3*10 8 m/s
1. Μονοχρωματικό φως έχει στο κενό μήκος κύματος 450nm. Πόσο είναι το μήκος
κύματος αυτού του φωτός στο βενζόλιο; Ο δείκτης διάθλασης του βενζολίου είναι 1,5.
2. Μονοχρωματικό φως που διαδίδεται στον αέρα έχει συχνότητα 5*1014 Hz. Όταν
διαδίδεται στο γυαλί, το μήκος κύματος του είναι 400nm. Αν η ταχύτητα διάδοσης του
φωτός στον αέρα είναι c0=3*108 m/s, να υπολογίσεις:
a. Την ταχύτητα διάδοσης αυτού του φωτός στο γυαλί
b. Τον δείκτη διάθλασης του γυαλιού
3. Να υπολογιστεί η συχνότητα μονοχρωματικού φωτός που διαδίδεται στον αέρα και έχει
μήκος κύματος 500nm. Ο δείκτης διάθλασης του γυαλιού είναι ίσος με του κενού.
4. Η ταχύτητα του φωτός στον πάγο προς την ταχύτητά του στο κενό είναι 1/1,3.
Υπολογίστε το δείκτη διάθλασης του πάγου. Τι παθαίνει η συχνότητα και τι το μήκος
κύματος του φωτός όταν αυτό εισέρχεται από το κενό στον πάγο;
5. Μονοχρωματικό φως που διαδίδεται στο κενό μήκος κύματος λ0. Όταν το ίδιο φως
διαδίδεται στην αιθανόλη έχει μήκος κύματος 695nm και όταν διαδίδεται στο βενζόλιο
έχει μήκος κύματος 625nm.
α. Ποιος είναι ο λόγος του δείκτη διάθλασης της αιθανόλης προς το δείκτη διάθλασης του
βενζολίου, σε μήκος κύματος λ0;
β. Σε ποιο από τα δύο υλικά το φως είναι ταχύτερο;
6. Μια μονοχρωματική δέσμη φωτός που στο κενό έχει μήκος κύματος 500nm διαδίδεται σε
διαφανές υλικό με δείκτη διάθλασης n=1,25. Να υπολογίσετε:
α. τη συχνότητα της ακτινοβολίας
β. το μήκος κύματος της ακτινοβολίας μέσα στο διαφανές υλικό
γ. την ταχύτητα διάδοσης της ακτινοβολίας μέσα στο διαφανές υλικό.
7. Σε ένα οπτικό μέσο διαδίδονται φωτόνια μήκους κύματος λ=33nm και ενέργειας Ε=5*10-
18J. Να βρείτε:
α. το μήκος κύματος των φωτονίων όταν αυτά διαδίδονται στο κενό
β. το δείκτη διάθλασης του οπτικού μέσου
γ. την ενέργεια των φωτονίων όταν αυτά διαδίδονται στο κενό
8. Μονοχρωματική ακτίνα φωτός με συχνότητα f=5*1014 Hz διαδίδεται στο κενό με ταχύτητα
c0=3*108 m/s. Στην πορεία της ακτίνας παρεμβάλλεται υλικό πάχους d=8cm, μέσα στο
οποίο η ταχύτητα διάδοσης του φωτός είναι c=2*108m/s.
α. Να υπολογίσετε το μήκος κύματος λ0 του μονοχρωματικού φωτός στο κενό
β. Να υπολογίσετε το δείκτη διάθλασης n του διαφανούς υλικού
γ. Αν λ το μήκος κύματος του μονοχρωματικού φωτός στο διαφανές υλικό, με πόσα τέτοια
μήκη κύματος είναι ίσο το πάχος d του διαφανούς υλικού;
Πανελλαδικές 2000
9. Μονοχρωματική ακτινοβολία συχνότητας f=5*1014 Hz προσπίπτει από το κενό σε
διαφανές υλικό, μέσα στο οποίο το μήκος κύματός της μειώνεται κατά το 1/6 της αρχικής
του τιμής. Η ακτίνα, μέσα στο διαφανές υλικό, διανύει απόσταση d=5*10-2m. Να
υπολογίσετε:
α. το μήκος κύματος της ακτινοβολίας στο κενό
β. το δείκτη διάθλασης του διαφανούς υλικού
γ. την ταχύτητα του φωτός στο διαφανές υλικό
δ. τον αριθμό των μηκών κύματος που περιλαμβάνονται στην απόσταση d του διαφανούς
υλικού.
Πανελλαδικές 2001
4

5. ΦΥΣΙΚΗ ΓΕΝ.ΠΑΙΔΕΙΑΣ Γ' ΛΥΚΕΙΟΥ
10. Ακτίνα ορατής μονοχρωματικής ακτινοβολίας 6*1014Hz διέρχεται από τον αέρα σε
γυάλινη πλάκα. Ο δείκτης διάθλασης του γυαλιού για την παραπάνω ακτινοβολία είναι
1,5.
α. Να υπολογίσετε το μήκος κύματος της ακτινοβολίας λ0 στο κενό
β. Να υπολογίσετε την ταχύτητα διάδοσης της ακτινοβολίας μέσα στο γυαλί
γ. Να υπολογίσετε το μήκος κύματος της ακτινοβολίας λ μέσα στο γυαλί
δ. Να βρείτε πόσο διαφέρει η ενέργεια ενός φωτονίου της ακτινοβολίας στο κενό από την
ενέργεια του φωτονίου αυτού, όταν η ακτίνα βρίσκεται μέσα στο γυαλί.Π
ανελλαδικές 2003
5