1. Sosyal Medya İletişimine Giriş: Geleneksel Medya ve Sosyal
Medya İlişkisi
4 Ocak 2014
Yaşar Üniversitesi, İzmir
Hazırlayan. Doç. Dr. Özlem ALİKILIÇ

2. İletişim Tarihi
iletişimin tarihi insanlık tarihi ile başlar.

3. İletişim Tarihi
Mağara yazılarından akıllı televizyonlara…

4. Geleneksel Medya
•
•
•
•
•
•
Hala büyük güç
Özellikle elektronik ve yazılı basının iletişim ve pazarlama ortamındaki
önemi ve etki alanı, büyük önem taşımakta.
İnternet teknolojisinin gelişimi, geleneksel medyanın da yeni medya ile
kendini geliştirmesine yol açtı.
Geleneksel medyayı tüketenlerin pasif gözlemciler olduğu fikri hakim

5. Geleneksel Medya
Geleneksel Medyanın gücü çok büyük
 Pasif tüketici fikri hakim
 Eşik bekçileri var
 Ekonomik ve siyasi baskılar; egemen güçler
 Kontrollü içerik

6. Geleneksel Medya / Sosyal Medya
ESKİ USÜLDE
Tek yönlü
Katılım tek taraflı veya sınırlı
Kontrollü içerik
Eşik bekçisi
Oto-denetim
Güçlü medya
monolog.
YENİ USÜLDE
Çift yönlü
Katılımcı
Çok yönlü (markadan
tüketiciye- tüketiciden markayatüketiciden tüketiciye)
Güçlü tüketici
diyalog.

7. Sosyal Medyada Ne Var?
Kalabalıkların Hakimiyeti

8. Sosyal Medyada Kalabalıkların Hakimiyeti
J. Surowiecki (2004), Wisdom of Crowds adlı kitabında internetin birbiri
gibi düşünen kişileri bir araya getiren bir araç olduğundan yola çıkarak,
bu durumun grup düşünce sistemini geliştirdiğini ifade eder.

9. Maslow’un İhtiyaçlar Hiyerarşisi
Kendini Gerçekleştirme İhtiyacı
Değer İhtiyacı
Ait Olma ve Sevgi İhtiyacı
Güvenlik İhtiyacı
Fiziksel İhtiyaçlar

10. Başka neler var? Voyeurism & Exposing
Röntgencilik ve Teşhircilik Çağı

11. Teşhiri de Röntgeni de seviyor muyuz?
Biri Bizi Gözetliyor, Survivor ve daha niceleri

12. Teşhiri de Röntgeni de seviyor muyuz?
Biri Bizi Gözetliyor, Survivor, Sanal Gerçeklik,
Politikanın Medyatikleşmesi

13. Kullanıcılar tarafından üretilen içerik
dönemi
User generated content: sivil içerikler, bugün
artık herkes bir içerik üreticisi

14. Kullanıcılar tarafından üretilen içerik
dönemi
Son kullanıcılar tarafından (geleneksel
medya üreticilerinin tersine) üretilen
çeşitli medya içeriğini ifade etmektedir.
2005 yılında web yayıncılığının ve halkın
kullanabileceği, erişimi kolay ve ücretsiz
sosyal medya içeriğinin üretiminin
artışıyla ortaya çıkmıştır.
Kavram, tüketiciler tarafından birbirlerini
ürünler, markalar, hizmetler, kişiler
hakkında eğitmek için yaratılan, başlatılan,
dolaştırılan ve kullanılan, yeni ve gelişen
internet kaynaklarını ifade etmektedir.
User generated content: sivil içerikler, bugün
artık herkes bir içerik üreticisi, işbirlikçi ortam

15. Prosumer Kavramı
• Hem üreten hem de tüketen paydaş tipidir.
• Çevrimiçi ortamlarda yaşarlar.
• Hem enformasyon üretmekte hem de ürettiklerini birbirleriyle
paylaşmakta ve bir şekilde türetici durumuna geçmektedirler.
• Kollektif ortam oluşturulmuştur.
Türetici (Üretici + Tüketici)

16. Sosyal Medya:……?
İletişim
Reklam
Halkla İlişkiler
Pazarlama İletişimi
Müşteri ilişkileri
Yeni ürün geliştirme
İnteraktif medya
Satış
Şikayet yönetimi
Müşteriler
Yatırımcılar
Çalışanlar
Sosyal medya yukarıdaki ögelerin
sosyalleşmesidir

17. Sosyal Medya:……?
• Sosyal medya gücü, işletmelerin
elinden almış, kişilerin ellerine
vermiştir.
• Etkileşimlidir, Titreşimlidir
• Anındalık vardır
• Bağlayıcıdır
• Katılımcıdır, Paylaşımcıdır
• Renklidir, Sosyaldir
• Manipülasyona açıktır
• Tehlikelidir
• Organize değildir
• Kontrolsüzdür

18. Peki dünyada neler oldu?
Resmi anlamda ilk dile getiren Time dergisi oldu: Time, 2006
yılının sonunda kapak için seçilen kişi "Sen" sin.

19. Peki dünyada neler oldu?
Facebook’da 901 milyon aktif kullanıcı var (Burson-Marsteller,
2012)

20. Peki dünyada neler oldu?
Twitter geçtiğimiz 2 yılda % 700 büyüdü

21. Peki dünyada neler oldu?
Youtube’da günde 4 milyardan fazla video izleniyor, ayda
toplam 800 milyon kullanıcısı var (Burson-Marsteller, 2012)

22. Peki dünyada neler oldu?
Foursquare 33 milyonun üzerinde kullanıcıya sahip ve 1 milyonun
üzerinde de işletme tarafından kullanılıyor. Check-in rakamlarına
3
bakıldığında, şu ana kadar Foursquare üzerinde milyarın üzerinde
check-in yapıldı Her gün kullanıcılar tarafından milyonlarca check-in
yapılıyor (Çimen, 2013)

23. Peki dünyada neler oldu?
Facebook Instagram’ı satın aldı ve mobil günlük ziyaretçi ortalamasında Twitter’ı
solladı. Buna göre ABD’li Instagram kullanıcıları aylık ortalama 257 dakika geçirirken,
Twitter kullanıcıları aylık ortalama 169 dakika geçirmişler.

24. Dünyada Kral Kim?
Dünyada Amerika’nın
saltanatı sona erdi. Asya
kıtası
#1. sırada.
Avrupa internet
kullanımında
dünyada
sırada.
Kaynak: comScore MMX, December 2012, Worldwide 15+,
#2.

25. Peki ya kim bu internet kullanıcıları? GENÇ KUŞAK
Avrupa kıtası internet
kullanıcılarının yaşları:
#1. sırada 25-35 yaş
kullanıcılar
Avrupa kıtası internet
kullanıcılarının yaşları:
#2. sırada 15-24 yaş
Kaynak: comScore MMX, December 2012, Worldwide 15+,
kullanıcılar

26. TÜRKİYE’DE GENÇ KUŞAK BU YARIŞTA NEREDE?
Avrupa kıtasının EN GENÇ
internet kullanıcıları BİZİZ:
#1. sırada 15-34 yaş
kullanıcılar
Kaynak: comScore MMX, December 2012, Worldwide 15+,

27. Sosyal Medya ve İnternette Türkiye İle İlgili Olup
Bitenler
Türkiye
Avrupa’da
#5. sırada.
Türkiye en çok
internet
kullanan ilk 20
ülke arasında,
dünyada
#15. sırada.

28. Facebook
Boomsocial’dan alınan 2014 Ocak ayı verilerine göre,
Facebook üzerinde Türkiye’den kayıtlı 36 milyon aktif kullanıcı
gözüküyor. Bu da Türkiye’yi, dünyada #7. sıraya taşıyor.

29. Facebook? Bir şeyler değişiyor mu?
Ergenler Facebook’tan çıkmaya başladılar. Snapchat ve
Whatsapp’a doğru bir kayma başladı (Global Social Media
Study, 2013). Ancak yetişkinler için bu geçerli değil. 2012’den
bu yana %67’lik yetişkin oranı, %71’e çıkmış (Pew Research
Center’s Internet Project, 2013).

30. Sosyal Medya & Gençlik
Bir Araştırma
Facebook’ta
Geçirilen Zaman
Kullanım Süresi
Facebook
Uygulamalarında
Geçirilen Zaman
Geçerli Yüzde
Geçerli Yüzde
1-4 saat arası
66,3%
83,5%
5-10 saat arası
25,2%
12,8%
10 saat ve üstü
8,4%
3,6%
100,0%
100,0%
Toplam
2012 yılında İzmir Yaşar Üniversitesi’nde 406 üniversite öğrencisinin
Facebook kullanımı üzerine yapılan bir araştırmaya göre;

31. Ağızdan ağıza pazarlamanın etkisi
Bugün, giderek daha fazla tüketici arkadaşlarından, ailelerinden ve hatta
yabancılardan, hiç tanımadıkları insanlardan tavsiye alıyorlar. Ne yapmak
için? Satın alma kararı vermeden önce, hangi restorana gitmeliyim, tatil
için nereye gitmeliyim, nerede kalmalıyım?

32. Tüketiciler sohbet ediyor, içerik üretiyor ve
paylaşıyor
FORUMLAR,
HABER GRUPLARI
ONLINE
TOPLULUKLAR

33. Tüketiciler sohbet ediyor, içerik üretiyor ve
paylaşıyor
FOTOĞRAF VE VİDEO
İÇERİK PAYLAŞIM
SİTELERİ

34. Tüketiciler sohbet ediyor, içerik üretiyor ve
paylaşıyor
BLOG TAKİBİ VE
BLOGGER
ETKİNLİKLERİ

35. Tavsiyeler, şikayetler, paylaşımlar artık cebe
ve tablete girdiler
AKILLI TELEFON VE
TABLETLER DE VAR

36. Sosyal medyada akıllı uygulamaların da yeri
var
AKILLI
UYGULAMALAR HER
YERDE

37. Mobil oyunların yükselişi

38. Mobil oyunların yükselişi
Hey yerde her zaman oyun…

39. Sosyal Medya İletişiminin Firmalara
Katkıları

40. Sosyal Medya İletişiminin Firmalara
Katkıları
• Yeni hedef kitleler
• Sosyal medya paydaşları ile doğrudan iletişim ve
etkileşim
• Mesajların yayılması
• Medya karması olarak kullanıcı güdümlü içerik
siteleri
• Hedef kitle ile işbirliğinin geliştirilmesi
• Geri bildirim ve düzeltici / önleyici faaliyetlerin
yapılması
• Katılım ve adaptasyon
• Ağ (network oluşturma)
• Güven oluşturma / pekiştirme
• Kurumsal itibar

41. Firmalar sosyal medyada nasıl var olmalı?
Dinleyerek, Öğrenerek ve Katılarak

42. Ford’un farklı ürün ve hizmetlerinin altını çizmek için kullandığı birçok
Twitter hesapları var ve aktif olarak kullanıyor

43. Procter & Gamble’ın
Youtube
kampanyalarıyla bağlantılanmış durumda.
resmi sayfası, tüm reklam

44. Facebook’un yeni Timeline tasarımı şirketlere yaratıcı kapak
çalışmaları yapmalarına fırsat tanıyor

45. Global şirketlerin
% 25’i Pinterest’te hesapları var ve aktif
olarak kullanıyorlar

46. Global şirketlerin hemen hemen yarısının
(%48) bir Google+ hesabı bulunmakta

47. Türkiye’de Fenomenler

48. Türkiye’de Markalar
Socialbakers, 2014

49. Türkiye’de Markalar
Socialbakers, 2014

50. Türkiye’de Markalar
Socialbakers, 2014

51. Türkiye’de Markalar
Socialbakers, 2014

52. Dinlediğiniz için çok teşekkür ederim
Doç. Dr. Özlem Alikılıç
Sosyal Medya İletişimine Giriş: Geleneksel Medya ve Sosyal Medya
İlişkisi
4 Ocak 2014
Yaşar Üniversitesi, İzmir
Ürgüp
İzmir Yaşar Üniversitesi
İletişim Fakültesi Halkla İlişkiler ve
Reklamcılık Bölümü Öğretim Üyesi,
Tel. 0.232.411 50 00 - 5238
ozlem.alikilic@yasar.edu.tr

53. Kaynaklar
1 -http://articles.timesofindia.indiatimes.com/2013-09-03/social-media/41725909_1_socialnetworking-sites-alcohol-consumption-april-2011
2 - http://www.psychologytoday.com/blog/wired-success/201306/do-facebook-and-othersocial-media-encourage-narcissism
3 -IAB Türkiye / Gemius
4. J. Surowiecki (2004), Wisdom of the Crowds
5. Burston Marsteller (2012), Global Social Media Checkup,
http://www.youtube.com/watch?v=H9oKW0WQIR8
6. Çimen, F (2013). Türkiye’de Markalar Foursquare’i yanlış kullanıyor,
http://sosyalmedya.co/foursquare-turkiye-roportaj/
7. Socialbakers (2014). http://www.socialbakers.com/youtube-statistics/country/turkey/