1. ЛЕКЦ №3
ҮГИЙН САН БАЯЖИХ АРГА ЗАМ

2. Хичээлийн индекс: LANG 202
 Ноогдох кредит: 3
 Судлах мэргэжил: Монгол Солонгос
хэл судлал
 Судлах улирал: Гурав


3. АШИГЛАХ МАТЕРИАЛ















À. Íîì ñóðàõ áè÷èã
Áàäàìäîðæ Ä. Îð÷èí öàãèéí ìîíãîë õýëíèé óòãà ñóäëàëûí ¿íäýñ. ÓÁ., 1997
Áàäàìäîðæ Ä. Ìîíãîë õýëíèé ¿ãèéí ñàí- óòãàç¿éí àéí òóõàé. ÓÁ., 1996
Áàäàìäîðæ Ä. Ìîíãîë õýëíèé óòãà ñóäëàë.ÓÁ.,
Îð÷èí öàãèéí ìîíãîë õýëíèé ¿ãèéí ñàíãèéí ñóäëàëûí ¿íäýñ. ÓÁ., 1986
ªëçèéõóòàã Ö. Ìîíãîë õýëíèé ¿ãèéí ñàíãèéí ñóäëàë. ÓÁ., 1973
¯ãèéí ó÷èð. ÓÁ.,2003
Ïàãâà Ò. Õýë øèíæëýëèéí óäèðòãàë. ÓÁ., 1959, 1976
Òºìºðöýðýí Æ. Ìîíãîë õýëíèé ¿ãèéí ñàíãèéí ñóäëàë. ÓÁ., 1974
Öýâýë ß. Ìîíãîë õýëíèé òîâ÷ òàéëáàð òîëü. Óá., 1966
Á. Áóñàä
http//en.wikipedia org/wiki/Mongolian language
www.india edu/~mongsoc/mong/language.htm
www.asuult.net
http //khel zasag

4. 
Лекц №3
ҮГИЙН САН БАЯЖИХ АРГА ЗАМ
1.
2.
3.
4.
АВИАНЫ ХУВИРЛЫН ҮҮРЭГ
ҮГ БҮТЭЭХ ДАГАВРЫН ҮҮРЭГ
НИЙЛЭМЖ ҮГИЙН ҮҮРЭГ
ХАРЬ ХЭЛНИЙ ҮГ

5. 1
АВИАНЫ ХУВИРЛЫН ҮҮРЭГ
ХЭЛНИЙ ХОЙГУУРХ
ЭС УРУУЛШСАН,
ЧАНГА ЭГШИГ “А”
УРУУЛШСАН, УЙТАН,
ХЭЛНИЙ ХОЙГУУРХ,
ЧАНГА “О”
АХАР
ОХОР
ТАНАХ
ТОНОХ

6. ХЭЛНИЙ ХОЙГУУР ХЭЛЭГДЭХ ЧАНГА ЭГШИГ НЬ
ХЭЛНИЙ УРДУУРХ СУЛ ЭГШИГТЭЙ СЭЛГЭН
ДАВШИХ
ДЭВШИХ
ЦАЦАГ
ЦЭЦЭГ
АНДУУ
ЭНДҮҮ

7. 2
ДАГАВАР
ҮГИЙН ЯЗГУУРЫН БА ҮНДСИЙН
ДАРААГААР БАЙРЛАДАГ, ҮГИЙН
САНГИЙН НЭГЖ БҮТЭЭДЭГ.

8. ЦААСЛА, МОДЛ
О, ШИЛЛЭ, ТӨМ
ӨРЛӨ
ГЭЖ УГ
МАТЕРИАЛААР
ХИЙХ ГЭСЭН
УТГА САНАА
НООСЛО,
ҮСЛЭ, ДЭЛЛЭ,
СҮҮЛЛЭ
БУРАНТАГЛА, ХАЗ
ААРЛА, ЧӨДӨРЛӨ,
ШИЛЛЭ, САВЛА
, ТАГЛА, ХАВХА
ГЛА, УУТЛА
НОГТЛО, ЭМЭЭЛЛ
Э, ЧАГТЛА, УУРГА
Л
ГЭЖ НООС, ҮС,
ДЭЛ СҮҮЛИЙГ
НЬ АВАХ
САНАА
ГЭЖ НЭРЭЭР
ИЛЭРСЭН
ЗҮЙЛИЙГ ҮЙЛИЙН
ХЭРЭГЛЭГДЭХҮҮН
БОЛГОСОН УТГА
САНАА
ГЭСЭН ҮЙЛ ҮГ
ХУРГАЛА,
ИШИГЛЭ,
ТУГАЛЛА,
УНАГАЛА,
БОТГОЛО,
ГӨЛӨГЛӨ,
ЯНЗАГАЛА
ГЭЖ ҮР ТӨЛ
ТӨРҮҮЛЭХ
ГЭСЭН УТГА
САНАА,

9. САГ
ДАГАВАР
-СА
НЭР ҮГЭЭС
ҮЙЛ ҮГ
ҮҮСГЭДЭГ
ТУХАЙН ЮМЫГ
ХҮСДЭГ, ТҮҮНД ДУРТАЙ
ЮМ (ХҮН, АМЬТАН)
ГЭСЭН УТГА САНАА
ИЛЭРХИЙЛДЭГ
НИЙЛМЭЛ ДАГАВАР
ХОЁР ӨӨР
ҮҮРЭГТЭЙ
-Г
ҮЙЛ ҮГЭЭС
НЭР ҮГ
ҮҮСГЭДЭГ

10. ЗЭЭНЦЭР, ГУЧИНЦАР,
ХҮНИЙ САДАН ТӨРЛИЙГ
ЗААН ҮЗҮҮЛСЭНУТГА
БҮХИЙ НЭР
ХООЛОНЦОР
УГ ЗҮЙЛД ДУРТАЙ
-НЦАР, -НЦЭР
УУТАНЦАР, ЧОНОНЦОР
, ТЭРГЭНЦЭР, ХАНАНЦ
АР
БАГАСГАСАН УТГА
САВХАНЦАР, БОЛРОНЦОР, З
УУВАНЦАР
УУЛ НЭРИЙН УТГАТАЙ
ШИНЖ ЧАНАР, ТӨРХ
БАЙДЛЫН АДИЛ ТӨСТЭЙН
САНАА

11. ДАГАВАР
НЭР ҮГ БҮТЭЭХ
ҮЙЛ ҮГ БҮТЭЭХ

12. -Т
ТУХАЙН ЮМЫГ ЭЛБЭГ
АРВИН БУЙГ ИЛТГЭХ УТГА
САНАА
ЗОСТ, ЧУЛУУТ, ЭРДЭНЭТ,
БУГАТ, БИЛҮҮТ
-Ш
ҮЙЛЭНД ХЭРЭГЛЭГДЭХҮҮН
БОЛОХ ЮМЫГ ИЛТГЭСЭН
УТГА
ЗУУШ, ИДЭШ, УУШ, ТҮЛШ,
-МТ
ҮЙЛИЙН УТГЫН ДАГУУ
НЭРЛЭМЭЛ УТГА
БАРИМТ, БООМТ
-Ч
ЭРХЭЛСЭН АЖИЛ
МЭРГЭЖИЛ ЗААСАН
ТОГООЧ, ЭМЧ
-С
ШИНГЭН ЗҮЙЛИЙН
УТГА
ШҮЛС, НУС,
-ЛТ
ҮЙЛ ЯВЦЫН ШИНЖ
БОЛЦЫГ
ЯЛАЛТ, ДАРАЛТ
-Л
ҮЙЛИЙН ЯВЦ
ЖАРГАЛ, МАНДАЛ,
-ДАЛ4
ҮЙЛИЙН
ДАВТАМЖИЙН ҮР ДҮН
НҮҮДЭЛ, ОЁДОЛ
-Г
ҮЙЛИЙН ҮР ДҮНГ
ЗААСАН УТГА
БИЧИГ, ЗУРАГ
-Ц, -М
ҮЙЛИЙН ҮР ДҮНГ
ИЛТГЭХ УТГА
БУУЦ, СУУЦ, ОРЦ,
ТОГЛООМ, НААДАМ
-МЖ
БОЛЦЫН ҮР ДҮН
БҮТЭЭМЖ, АРГАМЖ
-ЛАН4
ҮР ДҮН, БЭЛГЭ ЧАНАР
ХАДЛАН, ЗУСЛАН,
ЦАТГАЛАН, АМГАЛАН

13. -Л, -ЛА, -ЛЭ
НЭРИЙН УТГЫН ДАГУУ, ТУХАЙН ЮМ
ҮЗЭГДЭЛ, ХҮНИЙ ХОЛБОГДОЛТ ҮЙЛ ХӨДЛӨЛ
САВЛА, ДЭВТЭРЛЭ, ХОРМОЙЛ
-Д
НЭР ҮГИЙН УТГА ОРОЛЦСОН, ЮМ,
ҮЗЭГДЭЛ, ХҮНИЙ ХОЛБОГДОЛТ ҮЙЛ
ХӨДЛӨЛ
ХОВООД, САВААД
-С
ХЭМЖЭЭНИЙ УТГА
НАРИЙС, ИХЭС
ХҮСЭХ УТГА
МАХАС, ХУЖИРС
-Ж
ОЛШРОХ , ЧАНАРЖИХ УТГА
МАЛЖ, БАЯЖ, ЗАЛУУЖ
-Р
НЭР ҮГИЙН УТГЫН ДАГУУ, ҮЙЛ ХӨДЛӨЛ
ЗААХ
НУМАР, ХӨВЧИР УХААР
-Ш
ДАДАЖ ДАССАН УТГА
ХОНОГШ, ГАРШ
-Т
УУЛ ЗҮЙЛЭЭР БАЯЛАГ БОЛОХ,
ЧАНАРЫН УТГА
МӨСТ, ЗЭВТ, ГЭРЭЛТ

14. 3
ДАВТАН
ХОРШСОН
ХОРШУУЛАН
ХОЛБОХ
ХОРШУУЛАН
ХОЛБОХ
НИЙЛЭМЖ ҮГ
ЗАХИРУУЛАН
ХОЛБОХ

15. 4
ХАРЬ ХЭЛНИЙ
ҮГ
БИЧИГ
АМ

16. УЙГАР
СОГД
САМГАРД
ТӨВӨД
МОНГОЛ