1. Eğimli Tabakalarda Kırılma
Jeofizik Mühendisliği Bölümü
İstanbul Üniversitesi
Prof. Dr. Ali Osman Öncel
aliosman.oncel@gmail.com
Saha Sismolojisi
http://www.istanbul.edu.tr/mb/fieldGeo/sismoloji.html
Gerçek
Sonuç
13. Dikkat edilmesi gereken önemli hususlar:
Düşük Hız Tabakası: (V2<V1<V3): Sismik kırılma yönteminde
incelenen tabakaların hızlarının derine gidildikçe giderek artması
gerektiğini farz etmiştik. Eğer hızlarda tersine bir durum var ise,
mesela ikinci tabakanın hızı olan V2 birinci (V1) ve üçüncü (V3)
tabakaların hızından az ise ne olur?
İnce bir tabaka (V3>V2>V1 fakat h2 çok küçük): Burada yapmış
olduğumuz diğer varsayım ise; üçüncü tabakanın en üstünde
meydana gelecek kırılma kendini gösterecek, ve daha öncesinde
başka yerde gömülü olan önceki kırılma ve yansımalar
görülemeyecek. Bu ancak, ikinci tabaka çok ince olursa meydana
gelir.
14. Altta yatan derinliğin daha
fazla tahmin edilmesini sebep
olur.
Fig. 4.10 of Lillie
Hızın azaldığı gizli tabakanın
olduğu sınırlarda baş dalga
oluşmaz.
Zaman-uzaklık grafiğinde
yalnızca bir kritik kırılma
gözükür.
15. Hız terslenmesi durumunda;
1.Ara yüzeyden gelen kırılma gecikir ve böylece derinliği de daha
fazla gözlenmiş olur.
2.Tabakanın varlığı tamamen gözden kaçar.
3.Tabakanın kalınlığını daha fazla gözlemleriz çünkü yanlış bir
varsayımla derinden yansıtıcıya gelen kırılmayı sadece 15000f/s’lik
tek hız ile hesaplarız.
Gerçek
Sonuç
16. İnce tabakalar fark
edilmeyebilir. Şöyle ki;
Eğer V2-V3 hız kontrastı
ve V2 tabakasının
inceliği nedeniyle eğer
derin tabakalardaki
ışınlar önce geliyorsa
ince tabaka
gözlenmeyebilir.
20. it
VV
VV
h
2
1
2
3
31
1
2
Bu durumda; 15000 f/s hıza sahip yansıtıcıdan gelen dalgayı yaklaşık 14.4 (4.3 m)
feet’lik derinden geliyormuş gibi tahmin ettik. Derinliği doğru tahmin edemedik
çünkü sismik dalga harcadığı zamanı sadece 4000 f/s hız ile harcamış gibi
hesapladık. Oysa zamanın bir kısmını ikinci tabakada 8000 f/s hız ile de
harcamalıydı, bu yüzden zaman aralığımız azaldı ve tabaka kalınlığımız h ‘da
azalmış oldu.
Hız terslenmesi durumunda da tüm tabakayı yine kaçırmış oluruz.
h1=10 feet
V1=4000f/s
h2=10feet
V2 =8000f/s
V3=15000f/s
22. t1d ≠ t1u
TAB = TBA
dd t
VV
VV
h 12
1
2
2
21
2
uu t
VV
VV
h 12
1
2
2
21
2
TAB = A noktasındaki atıştan, B noktasındaki alıcıya kadar geçen zaman
TBA = B noktasındaki atıştan, A noktasındaki alıcıya kadar geçen zaman
T1d = Aşağı eğimli atışta T ekseni kestiği zaman (A’dan B’ye)
T1u = Yukarı eğimli atışta T ekseni kestiği zaman (B’den A’ya)
23. 1. Yüksek Çözünürlüklü Saha Sismolojisi Çalışmalarında
Jeofon Nasıl Seçilir?
2. Yurt Dışı Özel Sektöründe Uygulama Standartları Nasıl?
3. Sismolojik Çalışma Sahada Nasıl Oluyor?
4. Sismik Araştırma Nasıl Yapılır?
5. Düşük Hız Tabakası ve İnce Tabakadan Kaynaklı Olacak
Problemler Nelerdir?
6. Hız Terslenmesi veya Gizli Tabaka Nedir, ve bunlardan
kaynaklı sorunla ne olabilir?
7. Tabaka derinliklerinin DHT Durumunda Değişmesini Nasıl
Gösterebilirsiniz?
8. Düşük Hız Tabakası Zaman-Uzaklık Grafiğinde Nasıl
Görünür?
9. Gizli Tabaka veya İnce Tabaka
Problemi Nedir?
24. Saha sismolojisi için çıktığımız saha derslerinde
mühendislerin doldurması gereken formu bulamadık.
Facebook'ta saha sismolojisi grubunda ilk paylaşımlara kadar
aradık ancak yine de formu bulamadık. Hocam rica etsek bu
formu bize yollayabilir misiniz ?
Hinweis der Redaktion
Gruplar İçin Toplam Süre: 5 Dakika
Saha Sismolojisi uygulamalarında ortamın doğal frekansının ne olduğunu, ve bu ortamda kullanılan jeofon frekansının ne olduğunu sorun?
Land Seismic Acquisition Setup
It shows the depth converted section of Kirchhoff time migration stack without interpretation.
No head waves are generated at a boundary where velocity decreases undetectable “hidden” layer
Only one critical refraction appears in the time-distance plot
leads to an over-estimation of the depth to the underlying
The presence of the velocity inversion delays the refraction from interface 2 and leads us to overestimate its depth. In addition, we have entirely missed the presence of the second layer. We overestimate thickness because we incorrectly assume that the refraction event traveled down to the refractor with a single velocity of 15000fps.
Thin layers may be undetectable, if rays traveling to deeper levels arrive first due the V2-V3 velocity contrast and the thinness of the V2-layer.
The refraction travel times plotted below were computed for the model at right
The record appears to have only one refraction with time-intercept = 0.0069 seconds. What depth would be calculated for that refractor?
In this case we estimate the depth to the 15000 f/s refractor to be approximately 14.4 feet. We underestimate the depth because the seismic wave did not spend its time traveling only at the 4000 f/s velocity. It sped through the second layer at 8000 f/s thus reducing the time intercept and thus our estimate of h.
As was the case for velocity inversion, we have again missed an entire layer.
US Department of Defense, Environmental Security Technology Certification Program performance report, 1999, Resolution Resources International: Seismic Surveys: http:// www.rri-seismic.com/Frame%20Pages/Tech%20Pages/Seismic/seismic.htm (October 1999).
Vertical seismic profiling (Figure 6.3) is used in order to more accurately identify rock layers when a well log is available to compare. This method involves sending hydrophones down a well and continuing the line outside of the well using geophones. Shot locations are based on the surface, and the hydrophones pick up the acoustic waves that reflect off of the nearby rock layers. This is particularly useful when the surface data is being processed, in order to correlate the two interpretations.
Map of the main seismic line with the locations of the hammer seismic lines north of the dike and at well 1.
k
Some pitfall should be considered-
Low Velocity layer (V2&lt;V1&lt;V3):
We have assumed that our layers have successively higher and higher velocity.
What happens if we have a velocity inversion - let’s say V2 is less than V1 and V3?
Thin layer (V3&gt;V2&gt;V1 but h2 very small): Another assumption we have made here is that the refraction from the top of the third layer, for example, will actually show itself, and not get buried somewhere beneath the earlier refraction and reflections.
This can happen if the 2nd layer is too thin.
Belirtilen Potansiyel fay Hatlarının Araştırılması ve Fiziksel Özelliklerinin Çıkartılması İçin Proje Teklif Raporu Yazılması.
http://www.bigskyco2.org/sites/default/files/documents/Russell_SeismicAcquisitions_2012.pdf