SlideShare ist ein Scribd-Unternehmen logo
1 von 91
EEN ANDER
VERHAAL OVER
AUTORITEIT EN
GEZAGT H E A T E R M A R K A N T , D I N S D A G 1 9 J A N U A R I 2 0 1 6
Een ander verhaal over autoriteit en gezag 1
Een ander verhaal over autoriteit en gezag 2
Een ander verhaal over autoriteit en gezag 3
EEN KANTELMOMENT
Samen met vele anderen ben ik ervan overtuigd dat we ons
op een kantelmoment bevinden. ()
Tijdens elke transitie worden de machtsverhoudingen
herschikt, en die kunnen in een democratische richting gaan
(meer gelijkwaardigheid tussen mensen) of in een
antidemocratische (meer ongelijkheid).
Tegenwoordig wordt de ongelijkheid groter en daalt de
democratie, met als gevolg dat verzet en protest toenemen.
Wutbürger. (pagina 205)
Een ander verhaal over autoriteit en gezag 4
Een ander verhaal over autoriteit en gezag 5
Een ander verhaal over autoriteit en gezag 6
Een ander verhaal over autoriteit en gezag 7
De stap van een
gemeenschappelijke naschoolse
opvang en gemeenschappelijk
vervoer naar het gezamenlijk
inkopen van energie is niet zo groot
… (pagina 168)
Een ander verhaal over autoriteit en gezag 8
WE BESEFFEN HET NAUWELIJKS, MAAR WE
BELEVEN HET EINDE VAN EEN TIJDPERK.
We nemen afscheid van de patriarchale autoriteitsvorm
die, ruw geschat, zo’n tienduizend jaar allesbepalend
was, seksueel, sociaal, religieus, politiek, economisch.
Dit betekent niet dat we afscheid nemen van autoriteit.
()
De hamvraag is welke nieuwe vorm we zullen
ontwikkelen. (pagina 61)
Een ander verhaal over autoriteit en gezag 9
HET BOUWGESPREK
Niemand heeft het definitieve antwoord op
de vragen die voor ons liggen.
() Kunnen we als burger, als consument en
als mens, vanuit autonomie, met onze
unieke competentie, verbinding maken met
elkaar?
Een ander verhaal over autoriteit en gezag 10
GEZAG? DAAR DOEN WE NIET MEER AAN
‘Gezag? Daar doen we niet meer
aan, dat is iets van vroeger,’ kreeg
ik te horen toen ik met iemand
praatte over haar werk als
begeleider van een organisatie. ()
… het werd gezegd zonder ironie.
(pagina 9)
Een ander verhaal over autoriteit en gezag 11
EEN OVERTUIGEND VERHAAL
Een coherent, overtuigend gebracht
verhaal, de absolute waarheid van een
enkele persoon, biedt meer grip dan een
percentage of voortschrijdend inzicht,
voorzichtig onderbouwd door
onderzoek.
Een ander verhaal over autoriteit en gezag 12
HET ZELF OVERSTIJGENDE
Na twee decennia nadruk op ‘ik’, succes, selfies,
efficiëntie en het bijbehorende ongeduld, neemt de
behoefte aan het zelf overstijgende toe.
Voel ik nog binding met anderen, met een idee?
Durf ik te vertrouwen op wat de ander zegt en doet?
Vind ik het prettig wanneer mensen mij vertrouwen?
Een ander verhaal over autoriteit en gezag 13
ONDERTUSSENHEID
We bevinden ons in een
ondertussenheid.
Alle grote verhalen worden
gewantrouwd.
Wat resteert is grenzeloos
subjectivisme.
Een ander verhaal over autoriteit en gezag 14
DE KEIZER EN HET KIND
… in je eentje kun je geen autoriteit hebben, welke intrinsieke
kwaliteiten je ook bezit.
Autoriteit wordt verleend aan iemand, door derden, op basis van het
geloof in het onderliggende systeem.
Niemand kan in zijn eentje een positie als meester waarmaken.
De keizer loopt altijd zonder kleren, maar het is afwachten tot een
kind dat hardop durft te zeggen.
In traditionele patriarchale omstandigheden krijgt dat kind een
oorvijg en leert het zijn mond houden.
De kroon mag nu eenmaal niet ontbloot worden. (pagina 63)
Een ander verhaal over autoriteit en gezag 15
Een ander verhaal over autoriteit en gezag 16
BETUTTELING
De ondertoon is behoorlijk betuttelend: politiek wordt bedreven
door mensen die boven de burgers staan, burgers die in feite
nog kinderen zijn.
Zodra die burgers van voldoende volwassenheid getuigen, kan
de patriarchale overheid hen loslaten in vertrouwen.
Wat die overheid niet beseft, is dat de burger het vertrouwen in
zijn bestuurders allang heeft opgegeven.
‘Loslaten in wantrouwen’ lijkt daarbij een adequatere
uitdrukking.
(pagina 76)
Een ander verhaal over autoriteit en gezag 17
NEGENTIENDE-EEUWS DENKEN
De realiteit is, denk ik, nog veel pijnlijker.
Onze politici zijn niet zozeer corrupt - een minderheid is
dat wel -, ze zijn vooral machteloos.
Ons bestuurlijk model is negentiende-eeuws en niet meer
aangepast aan onze huidige werkelijkheid, met een
multinationale economie en een hoogopgeleide bevolking.
(pagina 75)
Een ander verhaal over autoriteit en gezag 18
Een ander verhaal over autoriteit en gezag 19
Een ander verhaal over autoriteit en gezag 20
VERLANGEN NAAR GEZAG
Gezag werkt verhullend en
omfloerst, en is daarmee
ongrijpbaarder geworden. Maar
daarnaast bestaat er,
tegelijkertijd, een sterk
verlangen naar gezag.
(pagina 9) Een ander verhaal over autoriteit en gezag 21
GRIP
Grip is het woord van 2016.
We zijn hem kwijt.
We hebben betere toegang dan tevoren tot
informatie, mogelijkheden, diensten en
producten, maar voelen ons ook
betekenisloos en niet ‘in control’.
Een ander verhaal over autoriteit en gezag 22
DOORSCHUIVEN
‘Loslaten in vertrouwen’ betekent in de praktijk
het doorschuiven van verantwoordelijkheden
naar lagere niveaus zonder het bijbehorende
beslissingsrecht én met een duidelijke daling van
de financiële mogelijkheden. (pagina 77)
Een ander verhaal over autoriteit en gezag 23
Een ander verhaal over autoriteit en gezag 24
Een ander verhaal over autoriteit en gezag 25
Een ander verhaal over autoriteit en gezag 26
ER IS GEEN ALTERNATIEF!!
De pogingen om terug te keren naar het vroegere bestel zijn het
opvallendst in de politiek.
Elke politieke partij belooft verandering; eenmaal in de regering
luidt het dat er geen alternatief is.
Tegenwoordig zien politici er niet meer uit als vader des
vaderlands, maar veeleer als ideale schoonzonen die na verloop
van tijd uit blijken te zijn op het familiezilver.
Hun mislukking is de mislukking van een achterhaald systeem.
(pagina 87)
Een ander verhaal over autoriteit en gezag 27
DE CIJFERS!
Ondertussen hebben politici een andere grond gevonden: de
cijfers!
In het huidige bestel gaat elke machtsuitoefening gepaard naar
cijfermateriaal en de ideale schoonzoon ontpopt zich tot
boekhouder.
Een morrend publiek wordt overdonderd door statistieken
waaruit blijkt dat de voorgestelde beslissing de enige mogelijke
is. (pagina 88)
Een ander verhaal over autoriteit en gezag 28
We laten het oude langzaam los.
Er is sprake van een waardewending.
We hebben genoeg van de ‘sjoemelmaatschappij,
met zijn sjoemelauto’s, sjoemelpolitiek en
sjoemelsoftware.
We willen niet langer gevangenen zijn van de
onoverzichtelijkheid der dingen en creëren onze
persoonlijke cirkels van vertrouwen, een selecte
groep waarop we blind durven varen.
Een ander verhaal over autoriteit en gezag 29
DE ENIGE CORRECTE WEERGAVE
De nazi’s voorspelden het duizendjarige rijk van de Ariërs, de
communisten het tijdloze paradijs van de proletariërs, en beiden
waren ervan overtuigd dat zij het eindpunt van de evolutie waren.
Op haar beurt gaat de vrijemarktdoctrine ervan uit dat haar visie de
enige correcte weergave is van ‘de’ werkelijkheid (‘er is geen
alternatief’) en dat haar toepassing uiteindelijk zal uitmonden in een
ondernemersparadijs met welvaart (en democratie) voor iedereen.
(pagina 94)
Een ander verhaal over autoriteit en gezag 30
REGELGEVINGSVIRUS
Wanneer autoriteit wegvalt, ontstaat er een
algemeen wantrouwen en een zichzelf
vermenigvuldigend regelgevingsvirus. (pagina 98)
Een ander verhaal over autoriteit en gezag 31
REGELGEVINGSDIARREE
Een van de meest voelbare gevolgen van de verdwijning van de
verdwijning van het patriarchaat is de regelgevingsdiarree. ()
Bij gebrek aan autoriteit ontstaat er een overvloed aan regels en
controlesystemen, die op hun beurt de basis leggen voor weer
nieuwe regels.
Ondertussen zinken we met zijn allen weg in een kafkaiaans
moeras. (pagina 99)
Een ander verhaal over autoriteit en gezag 32
OVERLEVEREN AAN …
Onze tijd staat voor een gigantische
uitdaging: hoe kunnen we de broodnodige
autoriteit installeren zonder dat we
terugvallen in het paternalistische model of
ons overleveren aan een anonieme
cijferdictatuur? (pagina 100)
Een ander verhaal over autoriteit en gezag 33
BIG BROTHER
De reden waarom ik de horizontale autoriteit
van Big Brother naar voren schuif, is niet omdat
ik meen dat zij altijd en overal beter is, maar wel
omdat ik ervan overtuigd ben dat dit de nieuwe
realiteit wordt, deels door de digitalisering,
deels door het veralgemeniseerde hogere
opleidingsniveau. (pagina 102)
Een ander verhaal over autoriteit en gezag 34
‘DE GEWONE MAN’
Tegenwoordig is kennis toegankelijk
voor iedereen, en de belangrijkste fout
die politici en leidinggevenden
systematisch blijven maken, is het
onderschatten van ‘de gewone man’. (pagina
107)
Een ander verhaal over autoriteit en gezag 35
TRAGEDIE VAN DE ‘COMMONS’
Naast de angst voor de redeloze massa is een
tweede argument tegen een horizontale autoriteit
eerder pragmatisch van aard:
zoiets kan toch niet werken zonder dat iemand de
beslissingen neemt en controleert of ze naar
behoren uitgevoerd worden? ()
Zoiets leidt tot chaos en anarchie.
De ‘tragedie van de commons’ wordt dat genoemd.
(pagina 110)
Een ander verhaal over autoriteit en gezag 36
Een ander verhaal over autoriteit en gezag 37
FÜHREN DURCH AUFTRÄGE
Op grond van zijn analyse ontwikkelde hij het Führen
durch Aufträge, leiden door het geven van een opdracht,
in tegenstelling tot het vroegere Führen durch Befehl,
leidinggeven via bevelen.
Een eenheid krijgt geen gedetailleerd plan, wel een doel.
Hoe ze dat bereikt, daar mag ze zelf over beslissen, want
zij heeft ter plaatse het beste zicht op de situatie. Eigen
initiatief en verantwoordelijkheid worden daarbij zo veel
mogelijk gestimuleerd. (pagina 111)
Een ander verhaal over autoriteit en gezag 38
Een ander verhaal over autoriteit en gezag 39
Een ander verhaal over autoriteit en gezag 40
Een ander verhaal over autoriteit en gezag 41
Een ander verhaal over autoriteit en gezag 42
OUDE VORMEN WERKEN NIET MEER
Veel van de toenmalige
experimenten waarin hiërarchie en
gezag werden afgeschaft bleken niet
levensvatbaar.
Er blijkt behoefte aan gezag, maar de
oude vormen werken niet meer. (pagina 10)
Een ander verhaal over autoriteit en gezag 43
COMPLIANCE OR CONFIDENCE?
Toch bleven de Amerikanen vasthouden aan hun eigen systeem, waarbij
elk gevecht minutieus voorbereid, gepland en uitgevoerd werd.
Compliance (gehoorzaamheid) was het sleutelwoord, en daarin werden
miljoenen Amerikaanse jongemannen gedrild.
Aan de andere kant van de frontlinie stond een miljoen jonge Duitsers,
getraind in het zelfstandig beoordelen van een steeds veranderende
situatie en het nemen van beslissingen in functie van een
gemeenschappelijk doel.
Confidence (vertrouwen) heet dat.
Een ander verhaal over autoriteit en gezag 44
COMMAND AND CONTROL
Vertrouwen komt in het plaatje niet voor.
Via multinationals hebben wij in West-Europa deze
organisatiestructuur in onze maag gesplitst
gekregen. Command and control.
Ondertussen is Duitsland een industriële grootmacht
- het land waar miljoenen jongemannen getraind
waren om zelf initiatief en verantwoordelijkheid te
nemen.
Confidence te over. (pagina 112)Een ander verhaal over autoriteit en gezag 45
DRIE VOORWAARDEN
De ideale combinatie is bijgevolg een
horizontaal gestructureerde groep die
doelen op de lange termijn in het voordeel
van de gemeenschap voor ogen houdt,
daarvoor de benodigde kennis bezit of kan
verwerven, en op grond daarvan beslissingen
neemt en uitvoert, of laat uitvoeren. (pagina 113)
Een ander verhaal over autoriteit en gezag 46
EEN MACHT: ‘GROEI’
We worden geregeerd door een macht waar blijkbaar geen autoriteit
tegenop kan. ()
Ongeveer iedereen voelt zich ongelukkig bij de huidige economie,
maar niemand blijkt in staat er iets aan te veranderen.
Dit is het meest overtuigende bewijs dat er een systeemverandering
moet komen. Een dergelijke verandering moet gedragen worden
door een nieuwe autoriteit.
Voordat we daarop doorgaan, dienen we zicht te krijgen op de
manier waarop en de reden waarom dit systeem zichzelf in stand
houdt. Het sleutelwoord daarvan is ‘groei’. (pagina 173)
Een ander verhaal over autoriteit en gezag 47
Een ander verhaal over autoriteit en gezag 48
Een ander verhaal over autoriteit en gezag 49
‘CATCH 22’
De huidige groei dient dus niet om de werkgelegenheid
te verhogen en al helemaal niet om de sociale zekerheid
te behouden. Waarvoor dient hij dan wel?
En waarom moet er steeds méér groei zijn en slaat de
paniek toe als die geringer blijkt dan gehoopt?
Het antwoord is redelijk absurd: de economie moet
groeien om de schulden te kunnen afbetalen, die we
gemaakt hebben om te kunnen groeien ... (pagina 176)
Een ander verhaal over autoriteit en gezag 50
PIRAMIDESPEL (1)
Heel deze redenering is zo absurd
en zo ongeloofwaardig dat ik het
nodig vind haar te herhalen: er
wordt zomaar geld gedrukt om
schulden te kopen, zodat we nog
meer schulden kunnen maken. En
daardoor groeien we. (pagina 178)
Een ander verhaal over autoriteit en gezag 51
PIRAMIDESPEL (2)
Welk alternatief je ook kiest, uitgeschakeld ben je
toch.
Ondertussen zitten we met een dilemma.
Veel mensen, ook en misschien zelfs vooral politici,
beseffen dit, maar voelen zich even machteloos als
angstig.
Het systeem is sterker en wie er als eerste uitstapt, is
de pineut, dat is de angst. (pagina 178)
Een ander verhaal over autoriteit en gezag 52
Een ander verhaal over autoriteit en gezag 53
Een ander verhaal over autoriteit en gezag 54
DE SEMCO-METHODE
Het goede nieuws is dat het werkt, ook op
de lange termijn.
Maar eerst het slechte nieuws: er
sneuvelen onvermijdelijk banen.
En niet onderaan, zoals meestal het geval
is bij herstructureringen, maar bovenaan.
(pagina 182)
Een ander verhaal over autoriteit en gezag 55
Tegenover de mondiale geldstroom
ontwikkelt zich een efficiënte
druppeleconomie.
We hernemen als consument controle over
de productieketen, door te kopen bij
verkopers die we vertrouwen, die we in de
ogen én op de vingers kunnen kijken.
Een ander verhaal over autoriteit en gezag 56
ZOGENAAMDE GROEI
Het begrip ‘economisch’ krijgt hier een
oude, ondertussen nagenoeg vergeten
betekenis terug: iets is economisch
wanneer het besparend werkt, niet
wanneer het zogenaamde ‘groei’ doet
ontstaan. (pagina 191)
Een ander verhaal over autoriteit en gezag 57
QUOTE VAN MARTIN BUBER
“Der Gegenpol von
Zwang is nicht
Freiheit, sondern
Verbundenheit” (pagina 36)
Een ander verhaal over autoriteit en gezag 58
MACHT I.P.V. AUTORITEIT
De mislukking van het traditionele politieke bestel heeft een gevaarlijke kant.
Veel mensen beschouwen diens falen als een mislukking van de democratie
op zich, en bijgevolg als een gegronde reden om uit te kijken naar een
andere bestuursvorm.
Het is echter niet ‘de democratie’ die mislukt. Het is een bepaalde invulling
van de democratische bestuursvorm die voorbijgestreefd is, en dan vooral
omdat die invulling helemaal niet meer democratisch is.
Het zoeken naar een alternatief voor wat ten onrechte als een mislukking
van ‘de’ democratie beschouwd wordt, zou wel eens kunnen uitmonden in
een totalitair regime. In macht dus, in plaats van autoriteit. (pagina 198)
Een ander verhaal over autoriteit en gezag 59
Zijn we op weg
naar een
samenloze
samenleving?
Een ander verhaal over autoriteit en gezag 60
ELECTORALE ARISTOCRATIE
Een aristocratie is een bestuursvorm waarbij een
kleine elite de touwtjes in handen houdt. ()
Aristocratie roept beelden op van jonkvrouwen
in ruisende gewaden, en graven en baronnen -
dit is de erfelijke aristocratie, de adel.
Tegenwoordig leven we onder een electorale
(‘gekozen’) aristocratie die zich voordoet als
democratisch. (pagina 200)
Een ander verhaal over autoriteit en gezag 61
‘ER IS GEEN ALTERNATIEF’
Op de koop toe houden onze ‘verkozenen des volks’
tijdens hun regeerperiode weinig tot geen rekening met
wat het volk verlangt.
Bijna elke regeringspartij legt de gedane beloftes binnen
de kortste keren naast zich neer, met een bekende
dooddoener als verklaring: ‘Er is geen alternatief’. ()
Er gaapt een reusachtige kloof tussen wat een
meerderheid van de bevolking vraagt en wat die
minderheid oplegt. (pagina 201-202)
Een ander verhaal over autoriteit en gezag 62
VERKIEZINGEN WERKEN NIET MEER
De conclusie is pijnlijk: wat gedurende ruwweg
een eeuw het democratisch gehalte van het
bestuur verhoogde - verkiezingen - werkt niet
langer.
Een regering heeft steeds minder autoriteit en
functioneert steeds openlijker op grond van
macht.
Willen we de democratie behouden, dan moeten
we op zoek gaan naar een nieuwe vormgeving
Een ander verhaal over autoriteit en gezag 63
KWALITEITSPERCEPTIE
We wilden kwaliteit
en we kregen
kwaliteitsperceptie.
Een ander verhaal over autoriteit en gezag 64
Een ander verhaal over autoriteit en gezag 65
Een ander verhaal over autoriteit en gezag 66
POPULISME
Populisme, een van de mogelijke
oplossingen, doet zich voor als
democratisch, maar is het niet; vaak
moeten er de nodige doden vallen
vooraleer dat duidelijk wordt. (pagina 206)
Een ander verhaal over autoriteit en gezag 67
TECHNOCRATIE
Schijnbaar lijnrecht tegenover de populistische oplossing
staat een tweede manier om de democratie op te
doeken: door de macht in handen te geven van een
kleine groep experts - een technocratie ()
Dergelijke keuzes overlaten aan experts is geen goed
idee.
In de praktijk betekent dit dat de macht verschuift naar
een kleine groep die regeert zonder democratische
controle en beslissingen neemt in het voordeel van de
zogenaamde ‘vrije markt’. (pagina 209)
Een ander verhaal over autoriteit en gezag 68
ÉCHTE VERANDERING
Waar mensen meer dan ooit behoefte aan hebben,
zijn vertrouwen, verbondenheid, zelfdeterminatie,
samenwerking en zinvolheid.
Een maatschappij die dat bieden kan, zal veel minder
zieke mensen tellen, minder werklozen en over een in
alle opzichten betere economie beschikken.
Daarvoor hebben we een nieuwe politiek nodig, die
échte verandering brengt. (pagina 225)
Een ander verhaal over autoriteit en gezag 69
LES AVEUGLES
In 1890 schreef Maurice Maeterlinck Les Aveugles, een
toneelstuk over een groep blinden die wachten op de
terugkeer van hun gids.
Dat hij dood in hun midden zit, ontdekken ze pas na
verloop van tijd.
Aan het einde van het stuk beelden ze zich in dat er
een andere leider aankomt, maar wat ze horen is
slechts de wind in verdord gebladerte.Een ander verhaal over autoriteit en gezag 70
DE BLINDEN
In de recente vertaling van Erwin Mortier en
onder regie van Guy Cassiers is De blinden
een metafoor voor onze tijd, met een
duidelijke waarschuwing: er is geen leider
meer, hij is dood en zijn terugkeer is pure
inbeelding.
We zullen het zelf moeten doen. (pagina 229)
Een ander verhaal over autoriteit en gezag 71
EEN ANDER
VERHAAL OVER
AUTORITEIT EN
GEZAGT H E A T E R M A R K A N T , D I N S D A G 1 9 J A N U A R I 2 0 1 6
Een ander verhaal over autoriteit en gezag 72
NIET VANZELFSPREKEND MEER
Gezag is niet meer
vanzelfsprekend, het moet
verdiend worden, toegekend, maar
op basis waarvan? Traditie is
onvoldoende grond, en ook
expertise wordt vaak wantrouwend
bezien. (pagina 10)
Een ander verhaal over autoriteit en gezag 73
‘ZEG ME WAT IK MOET DOEN’
Slinkend vertrouwen in het gezag en behoefte
aan een sterke leider, slechts één pagina van
elkaar verwijderd. Beide sentimenten bestaan
naast elkaar, en ze worden beide in deze tijd sterk
ervaren, soms ook door dezelfde mensen – op
verschillende momenten, soms ook tegelijkertijd.
‘Wie ben jij dat je iets over me te zeggen hebt’
gaat naadloos over in ‘Zeg me wat ik moet doen’.
(pagina 13-14)
Een ander verhaal over autoriteit en gezag 74
VERWERVEN / BEHOUDEN
Het is ingewikkelder
geworden om gezag te
verwerven, maar vooral om
het te behouden. (pagina 28)
Een ander verhaal over autoriteit en gezag 75
Een ander verhaal over autoriteit en gezag 76
EXIT BLAUWDRUK
We hebben richting en houvast
nodig, maar dat kan niet meer
door het ontwerpen van een
blauwdruk. (pagina -123)
Een ander verhaal over autoriteit en gezag 77
SOFT GEDOE
… het is een misverstand om te
denken dat het model van
afstemming en overleg soft is, een
luxe die we ons in hardere tijden
niet meer kunnen permitteren. (pagina 126)
Een ander verhaal over autoriteit en gezag 78
MODERN LEIDERSCHAP
… het vraagt naast de zachte
kanten van empathie en
communicatie ook de krachtige
kant van het bepalen van een
koers. (pagina 130)
Een ander verhaal over autoriteit en gezag 79
Een ander verhaal over autoriteit en gezag 80
GLAZUURLAAG
Pappen en nathouden, de glazuurlaag van
mooipraterij en inspraakrondes, ze hebben hun
tijd gehad.
Een onderstroom van frustratie zoekt zich een
uitweg.
De burger is beter opgeleid en beter ingevoerd,
maar voelt zich niet begrepen en niet gehoord.
Van alle kanten is er openlijk verzet tegen
opgelegde compromisbesluiten.
Een ander verhaal over autoriteit en gezag 81
DEFAITISME WERKT ALS BETONROT
.. het ondermijn de sociale structuren, en
daarmee de mensen.
Zonder verbindend verhaal valt niet
goed te leven, te werken en te besturen
– een verhaal dat overtuigt en motiveert.
(pagina 165)
Een ander verhaal over autoriteit en gezag 82
VERTWIJFELING / VERLICHTING
De verzuiling is vervangen door wat je
Vertwijfeling zou kunnen noemen, en
die is hopelijk op weg naar Verlichting.
Het oude is niet meer, het nieuwe is nog
niet.(pagina 171)
Een ander verhaal over autoriteit en gezag 83
OOIT … NU …
Ooit stelden we autoriteiten aan om
de samenleving bij elkaar te houden.
Nu bereiken we het punt waarop we
niet langer gecontroleerd en
gemonitord willen worden.
Een ander verhaal over autoriteit en gezag 84
WAARDEN ZIJN VERCIJFERD
We eisen verantwoording van
autoriteiten, verhogen
rendementseisen en verfijnen
controlesystemen.
Cijfers bepalen de norm en waarden
zijn vercijferd.
Een ander verhaal over autoriteit en gezag 85
TERUGTREKKENDE BEWEGING
Hoewel de overheid spreekt
over de participatiesamenleving,
ogen beleidsbeslissingen als
een terugtrekkende beweging.
Een ander verhaal over autoriteit en gezag 86
De wil tot verandering is breed aanwezig, de
frustratie over de gevoelde tegenwerking ook.
Het verzet wordt er alleen maar taniger van.
Het is de geduldige vasthoudendheid van de
burger van stavast die de toekomst vorm
geeft.
Een ander verhaal over autoriteit en gezag 87
ZOEKEN NAAR IJKPUNTEN
We zoeken naar ijkpunten in een wereld
waaruit er nogal wat weggevallen zijn,
waarin alles fluïde lijkt.
Er is grote behoefte aan vastigheid, een
geloof, een basisvertrouwen waarop we
durven bouwen.
Een ander verhaal over autoriteit en gezag 88
VERSPILLINGSFABRIEK
Cateraar Hutten introduceerde een huismerk,
door eigen chefs gemaakt met ingrediënten
van lokale boeren, in samenwerking met
vooruitstrevende voedingsdeskundigen.
Daarnaast is er De Verspillingsfabriek, die uit
reststromen voedsel smaakvolle producten
maakt.
Een ander verhaal over autoriteit en gezag 89
EEN ANDER VERHAAL OVER
AUTORITEIT EN GEZAG
Een ander verhaal over autoriteit en gezag 90
EEN ANDER VERHAAL OVER
AUTORITEIT EN GEZAG
Een ander verhaal over autoriteit en gezag 91

Weitere ähnliche Inhalte

Andere mochten auch

Industry Webinar with Mayank Kumar
Industry Webinar with Mayank KumarIndustry Webinar with Mayank Kumar
Industry Webinar with Mayank KumarUpGrad
 
Europe & Israel 3Q15 Deals Done Review
Europe & Israel 3Q15 Deals Done ReviewEurope & Israel 3Q15 Deals Done Review
Europe & Israel 3Q15 Deals Done ReviewGil Dibner
 
Taj | The Gateway Hotels | Marketing - PART 1
Taj | The Gateway Hotels | Marketing - PART 1Taj | The Gateway Hotels | Marketing - PART 1
Taj | The Gateway Hotels | Marketing - PART 1Nirvik Mitter
 
Case study on Oberoi Amarvillas, Agra and Grand Imperial, Agra
Case study on Oberoi Amarvillas, Agra and Grand Imperial, AgraCase study on Oberoi Amarvillas, Agra and Grand Imperial, Agra
Case study on Oberoi Amarvillas, Agra and Grand Imperial, Agrapridhi ahuja
 
Indian Hospitality Industry
Indian Hospitality IndustryIndian Hospitality Industry
Indian Hospitality Industryshashank777
 
Unrevealing the secrets of success of Old Monk in India
Unrevealing the secrets of success of Old Monk in IndiaUnrevealing the secrets of success of Old Monk in India
Unrevealing the secrets of success of Old Monk in IndiaPoorva Khatri
 

Andere mochten auch (6)

Industry Webinar with Mayank Kumar
Industry Webinar with Mayank KumarIndustry Webinar with Mayank Kumar
Industry Webinar with Mayank Kumar
 
Europe & Israel 3Q15 Deals Done Review
Europe & Israel 3Q15 Deals Done ReviewEurope & Israel 3Q15 Deals Done Review
Europe & Israel 3Q15 Deals Done Review
 
Taj | The Gateway Hotels | Marketing - PART 1
Taj | The Gateway Hotels | Marketing - PART 1Taj | The Gateway Hotels | Marketing - PART 1
Taj | The Gateway Hotels | Marketing - PART 1
 
Case study on Oberoi Amarvillas, Agra and Grand Imperial, Agra
Case study on Oberoi Amarvillas, Agra and Grand Imperial, AgraCase study on Oberoi Amarvillas, Agra and Grand Imperial, Agra
Case study on Oberoi Amarvillas, Agra and Grand Imperial, Agra
 
Indian Hospitality Industry
Indian Hospitality IndustryIndian Hospitality Industry
Indian Hospitality Industry
 
Unrevealing the secrets of success of Old Monk in India
Unrevealing the secrets of success of Old Monk in IndiaUnrevealing the secrets of success of Old Monk in India
Unrevealing the secrets of success of Old Monk in India
 

Ähnlich wie Paul Verhaeghe en Christien Brinkgreve op 19 januari 2016 in Theater Markant Uden: Een ander verhaal over autoriteit en gezag

Quotes en boeken als opwarmertje voor de lezing van Jan Rotmans op maandag 19...
Quotes en boeken als opwarmertje voor de lezing van Jan Rotmans op maandag 19...Quotes en boeken als opwarmertje voor de lezing van Jan Rotmans op maandag 19...
Quotes en boeken als opwarmertje voor de lezing van Jan Rotmans op maandag 19...Hans van Duijnhoven
 
Markant 9 september 2014 Tom Kniesmeijer & Bob Hutten - Oefenen voor een ande...
Markant 9 september 2014 Tom Kniesmeijer & Bob Hutten - Oefenen voor een ande...Markant 9 september 2014 Tom Kniesmeijer & Bob Hutten - Oefenen voor een ande...
Markant 9 september 2014 Tom Kniesmeijer & Bob Hutten - Oefenen voor een ande...Hans van Duijnhoven
 
Voordracht Hans van der Heyden over de ontwikkeling van de democratische rech...
Voordracht Hans van der Heyden over de ontwikkeling van de democratische rech...Voordracht Hans van der Heyden over de ontwikkeling van de democratische rech...
Voordracht Hans van der Heyden over de ontwikkeling van de democratische rech...Adri Martens
 
Democratie nu als ethisch merk piet de pauw 3 aug 2012
Democratie nu als ethisch merk piet de pauw 3 aug 2012Democratie nu als ethisch merk piet de pauw 3 aug 2012
Democratie nu als ethisch merk piet de pauw 3 aug 2012Piet De Pauw
 
Bas Heijne. Staat van Nederland en de bibliotheek als 'buitenveld'
Bas Heijne. Staat van Nederland en de bibliotheek als 'buitenveld'Bas Heijne. Staat van Nederland en de bibliotheek als 'buitenveld'
Bas Heijne. Staat van Nederland en de bibliotheek als 'buitenveld'Hans van Duijnhoven
 
Joris Luyendijk, maandag 23februari2015 in Oss
Joris Luyendijk, maandag 23februari2015 in OssJoris Luyendijk, maandag 23februari2015 in Oss
Joris Luyendijk, maandag 23februari2015 in OssHans van Duijnhoven
 
Rol van de bibliotheek in complexe tijden
Rol van de bibliotheek in complexe tijdenRol van de bibliotheek in complexe tijden
Rol van de bibliotheek in complexe tijdenHans van Duijnhoven
 
PP11 - 13 oktober: Democratisering en burgerparticipatie
PP11 - 13 oktober: Democratisering en burgerparticipatiePP11 - 13 oktober: Democratisering en burgerparticipatie
PP11 - 13 oktober: Democratisering en burgerparticipatieLeiden University
 
Inleiding S2M 'het tijdsbeeld' (Marielle Sijgers)
Inleiding S2M 'het tijdsbeeld' (Marielle Sijgers)Inleiding S2M 'het tijdsbeeld' (Marielle Sijgers)
Inleiding S2M 'het tijdsbeeld' (Marielle Sijgers)Seats2meetcom
 
Seneca congres - Presentatie Theo camps
Seneca congres - Presentatie Theo campsSeneca congres - Presentatie Theo camps
Seneca congres - Presentatie Theo campsAxioma Communicatie
 
De paranoïde samenleving
De paranoïde samenlevingDe paranoïde samenleving
De paranoïde samenlevingMaarten Koller
 
Lezers van Stavast bijeenkomst 7, 19 februari 2015
Lezers van Stavast bijeenkomst 7, 19 februari 2015Lezers van Stavast bijeenkomst 7, 19 februari 2015
Lezers van Stavast bijeenkomst 7, 19 februari 2015Hans van Duijnhoven
 

Ähnlich wie Paul Verhaeghe en Christien Brinkgreve op 19 januari 2016 in Theater Markant Uden: Een ander verhaal over autoriteit en gezag (13)

Quotes en boeken als opwarmertje voor de lezing van Jan Rotmans op maandag 19...
Quotes en boeken als opwarmertje voor de lezing van Jan Rotmans op maandag 19...Quotes en boeken als opwarmertje voor de lezing van Jan Rotmans op maandag 19...
Quotes en boeken als opwarmertje voor de lezing van Jan Rotmans op maandag 19...
 
Markant 9 september 2014 Tom Kniesmeijer & Bob Hutten - Oefenen voor een ande...
Markant 9 september 2014 Tom Kniesmeijer & Bob Hutten - Oefenen voor een ande...Markant 9 september 2014 Tom Kniesmeijer & Bob Hutten - Oefenen voor een ande...
Markant 9 september 2014 Tom Kniesmeijer & Bob Hutten - Oefenen voor een ande...
 
Trendrede2016
Trendrede2016Trendrede2016
Trendrede2016
 
Voordracht Hans van der Heyden over de ontwikkeling van de democratische rech...
Voordracht Hans van der Heyden over de ontwikkeling van de democratische rech...Voordracht Hans van der Heyden over de ontwikkeling van de democratische rech...
Voordracht Hans van der Heyden over de ontwikkeling van de democratische rech...
 
Democratie nu als ethisch merk piet de pauw 3 aug 2012
Democratie nu als ethisch merk piet de pauw 3 aug 2012Democratie nu als ethisch merk piet de pauw 3 aug 2012
Democratie nu als ethisch merk piet de pauw 3 aug 2012
 
Bas Heijne. Staat van Nederland en de bibliotheek als 'buitenveld'
Bas Heijne. Staat van Nederland en de bibliotheek als 'buitenveld'Bas Heijne. Staat van Nederland en de bibliotheek als 'buitenveld'
Bas Heijne. Staat van Nederland en de bibliotheek als 'buitenveld'
 
Joris Luyendijk, maandag 23februari2015 in Oss
Joris Luyendijk, maandag 23februari2015 in OssJoris Luyendijk, maandag 23februari2015 in Oss
Joris Luyendijk, maandag 23februari2015 in Oss
 
Rol van de bibliotheek in complexe tijden
Rol van de bibliotheek in complexe tijdenRol van de bibliotheek in complexe tijden
Rol van de bibliotheek in complexe tijden
 
PP11 - 13 oktober: Democratisering en burgerparticipatie
PP11 - 13 oktober: Democratisering en burgerparticipatiePP11 - 13 oktober: Democratisering en burgerparticipatie
PP11 - 13 oktober: Democratisering en burgerparticipatie
 
Inleiding S2M 'het tijdsbeeld' (Marielle Sijgers)
Inleiding S2M 'het tijdsbeeld' (Marielle Sijgers)Inleiding S2M 'het tijdsbeeld' (Marielle Sijgers)
Inleiding S2M 'het tijdsbeeld' (Marielle Sijgers)
 
Seneca congres - Presentatie Theo camps
Seneca congres - Presentatie Theo campsSeneca congres - Presentatie Theo camps
Seneca congres - Presentatie Theo camps
 
De paranoïde samenleving
De paranoïde samenlevingDe paranoïde samenleving
De paranoïde samenleving
 
Lezers van Stavast bijeenkomst 7, 19 februari 2015
Lezers van Stavast bijeenkomst 7, 19 februari 2015Lezers van Stavast bijeenkomst 7, 19 februari 2015
Lezers van Stavast bijeenkomst 7, 19 februari 2015
 

Mehr von Hans van Duijnhoven

Lezers van Stavast 2 oktober 2014
Lezers van Stavast 2 oktober 2014Lezers van Stavast 2 oktober 2014
Lezers van Stavast 2 oktober 2014Hans van Duijnhoven
 
Lezers van Stavast, Meet Up 7 januari 2016
Lezers van Stavast,  Meet Up 7 januari 2016Lezers van Stavast,  Meet Up 7 januari 2016
Lezers van Stavast, Meet Up 7 januari 2016Hans van Duijnhoven
 
Lezers van Stavast 14 september 2014
Lezers van Stavast 14 september 2014Lezers van Stavast 14 september 2014
Lezers van Stavast 14 september 2014Hans van Duijnhoven
 
Lezers van Stavast 27 november 2014
Lezers van Stavast 27 november 2014Lezers van Stavast 27 november 2014
Lezers van Stavast 27 november 2014Hans van Duijnhoven
 
Lezers van Stavast 13 maart 2014
Lezers van Stavast 13 maart 2014Lezers van Stavast 13 maart 2014
Lezers van Stavast 13 maart 2014Hans van Duijnhoven
 
Lezers van Stavast 19 december 2013 Hoop in donkere tijden
Lezers van Stavast 19 december 2013 Hoop in donkere tijdenLezers van Stavast 19 december 2013 Hoop in donkere tijden
Lezers van Stavast 19 december 2013 Hoop in donkere tijdenHans van Duijnhoven
 
Lezers van Stavast 7 maart 2013 lente hoop
Lezers van Stavast 7 maart 2013 lente hoopLezers van Stavast 7 maart 2013 lente hoop
Lezers van Stavast 7 maart 2013 lente hoopHans van Duijnhoven
 
Lezers van Stavast 10 januari 2013
Lezers van Stavast 10 januari 2013Lezers van Stavast 10 januari 2013
Lezers van Stavast 10 januari 2013Hans van Duijnhoven
 
Jan Terlouw zaterdag 17 maart 2018
Jan Terlouw zaterdag 17 maart 2018Jan Terlouw zaterdag 17 maart 2018
Jan Terlouw zaterdag 17 maart 2018Hans van Duijnhoven
 
Luistercafé Noordkade #12 Steve Earle
Luistercafé Noordkade #12 Steve EarleLuistercafé Noordkade #12 Steve Earle
Luistercafé Noordkade #12 Steve EarleHans van Duijnhoven
 
Inspiratiemiddag Ede 16 januari 2018
Inspiratiemiddag Ede 16 januari 2018Inspiratiemiddag Ede 16 januari 2018
Inspiratiemiddag Ede 16 januari 2018Hans van Duijnhoven
 
Luistercafé Noordkade #11 Elvis Costello
Luistercafé Noordkade #11 Elvis CostelloLuistercafé Noordkade #11 Elvis Costello
Luistercafé Noordkade #11 Elvis CostelloHans van Duijnhoven
 
Leesavontuur Homo Deus #03 7 december 2017
Leesavontuur Homo Deus #03 7 december 2017 Leesavontuur Homo Deus #03 7 december 2017
Leesavontuur Homo Deus #03 7 december 2017 Hans van Duijnhoven
 
Luistercafé Noordkade #10 Queen
Luistercafé Noordkade #10 QueenLuistercafé Noordkade #10 Queen
Luistercafé Noordkade #10 QueenHans van Duijnhoven
 
Luistercafé Noordkade #09 Neil Young
Luistercafé Noordkade #09 Neil YoungLuistercafé Noordkade #09 Neil Young
Luistercafé Noordkade #09 Neil YoungHans van Duijnhoven
 
Luistercafé Noordkade #06 The Everly brothers
Luistercafé Noordkade #06 The Everly brothersLuistercafé Noordkade #06 The Everly brothers
Luistercafé Noordkade #06 The Everly brothersHans van Duijnhoven
 
Pop-up bibliotheek TEDx Veghel 9 juni 2017
Pop-up bibliotheek TEDx Veghel 9 juni 2017Pop-up bibliotheek TEDx Veghel 9 juni 2017
Pop-up bibliotheek TEDx Veghel 9 juni 2017Hans van Duijnhoven
 
Mediawijsheid: TINA - There Is No Alternative
Mediawijsheid: TINA - There Is No AlternativeMediawijsheid: TINA - There Is No Alternative
Mediawijsheid: TINA - There Is No AlternativeHans van Duijnhoven
 

Mehr von Hans van Duijnhoven (20)

Lezers van Stavast 2 oktober 2014
Lezers van Stavast 2 oktober 2014Lezers van Stavast 2 oktober 2014
Lezers van Stavast 2 oktober 2014
 
Lezers van Stavast, Meet Up 7 januari 2016
Lezers van Stavast,  Meet Up 7 januari 2016Lezers van Stavast,  Meet Up 7 januari 2016
Lezers van Stavast, Meet Up 7 januari 2016
 
Lezers van Stavast 14 september 2014
Lezers van Stavast 14 september 2014Lezers van Stavast 14 september 2014
Lezers van Stavast 14 september 2014
 
Lezers van Stavast 16 mei 2014
Lezers van Stavast 16 mei 2014Lezers van Stavast 16 mei 2014
Lezers van Stavast 16 mei 2014
 
Lezers van Stavast 27 november 2014
Lezers van Stavast 27 november 2014Lezers van Stavast 27 november 2014
Lezers van Stavast 27 november 2014
 
Lezers van Stavast 13 maart 2014
Lezers van Stavast 13 maart 2014Lezers van Stavast 13 maart 2014
Lezers van Stavast 13 maart 2014
 
Lezers van Stavast 19 december 2013 Hoop in donkere tijden
Lezers van Stavast 19 december 2013 Hoop in donkere tijdenLezers van Stavast 19 december 2013 Hoop in donkere tijden
Lezers van Stavast 19 december 2013 Hoop in donkere tijden
 
Lezers van Stavast 7 maart 2013 lente hoop
Lezers van Stavast 7 maart 2013 lente hoopLezers van Stavast 7 maart 2013 lente hoop
Lezers van Stavast 7 maart 2013 lente hoop
 
Lezers van Stavast 10 januari 2013
Lezers van Stavast 10 januari 2013Lezers van Stavast 10 januari 2013
Lezers van Stavast 10 januari 2013
 
Jan Terlouw zaterdag 17 maart 2018
Jan Terlouw zaterdag 17 maart 2018Jan Terlouw zaterdag 17 maart 2018
Jan Terlouw zaterdag 17 maart 2018
 
Luistercafé Noordkade #12 Steve Earle
Luistercafé Noordkade #12 Steve EarleLuistercafé Noordkade #12 Steve Earle
Luistercafé Noordkade #12 Steve Earle
 
Inspiratiemiddag Ede 16 januari 2018
Inspiratiemiddag Ede 16 januari 2018Inspiratiemiddag Ede 16 januari 2018
Inspiratiemiddag Ede 16 januari 2018
 
Luistercafé Noordkade #11 Elvis Costello
Luistercafé Noordkade #11 Elvis CostelloLuistercafé Noordkade #11 Elvis Costello
Luistercafé Noordkade #11 Elvis Costello
 
Leesavontuur Homo Deus #03 7 december 2017
Leesavontuur Homo Deus #03 7 december 2017 Leesavontuur Homo Deus #03 7 december 2017
Leesavontuur Homo Deus #03 7 december 2017
 
Luistercafé Noordkade #10 Queen
Luistercafé Noordkade #10 QueenLuistercafé Noordkade #10 Queen
Luistercafé Noordkade #10 Queen
 
Jaarthema 2018
Jaarthema 2018Jaarthema 2018
Jaarthema 2018
 
Luistercafé Noordkade #09 Neil Young
Luistercafé Noordkade #09 Neil YoungLuistercafé Noordkade #09 Neil Young
Luistercafé Noordkade #09 Neil Young
 
Luistercafé Noordkade #06 The Everly brothers
Luistercafé Noordkade #06 The Everly brothersLuistercafé Noordkade #06 The Everly brothers
Luistercafé Noordkade #06 The Everly brothers
 
Pop-up bibliotheek TEDx Veghel 9 juni 2017
Pop-up bibliotheek TEDx Veghel 9 juni 2017Pop-up bibliotheek TEDx Veghel 9 juni 2017
Pop-up bibliotheek TEDx Veghel 9 juni 2017
 
Mediawijsheid: TINA - There Is No Alternative
Mediawijsheid: TINA - There Is No AlternativeMediawijsheid: TINA - There Is No Alternative
Mediawijsheid: TINA - There Is No Alternative
 

Paul Verhaeghe en Christien Brinkgreve op 19 januari 2016 in Theater Markant Uden: Een ander verhaal over autoriteit en gezag

  • 1. EEN ANDER VERHAAL OVER AUTORITEIT EN GEZAGT H E A T E R M A R K A N T , D I N S D A G 1 9 J A N U A R I 2 0 1 6 Een ander verhaal over autoriteit en gezag 1
  • 2. Een ander verhaal over autoriteit en gezag 2
  • 3. Een ander verhaal over autoriteit en gezag 3
  • 4. EEN KANTELMOMENT Samen met vele anderen ben ik ervan overtuigd dat we ons op een kantelmoment bevinden. () Tijdens elke transitie worden de machtsverhoudingen herschikt, en die kunnen in een democratische richting gaan (meer gelijkwaardigheid tussen mensen) of in een antidemocratische (meer ongelijkheid). Tegenwoordig wordt de ongelijkheid groter en daalt de democratie, met als gevolg dat verzet en protest toenemen. Wutbürger. (pagina 205) Een ander verhaal over autoriteit en gezag 4
  • 5. Een ander verhaal over autoriteit en gezag 5
  • 6. Een ander verhaal over autoriteit en gezag 6
  • 7. Een ander verhaal over autoriteit en gezag 7
  • 8. De stap van een gemeenschappelijke naschoolse opvang en gemeenschappelijk vervoer naar het gezamenlijk inkopen van energie is niet zo groot … (pagina 168) Een ander verhaal over autoriteit en gezag 8
  • 9. WE BESEFFEN HET NAUWELIJKS, MAAR WE BELEVEN HET EINDE VAN EEN TIJDPERK. We nemen afscheid van de patriarchale autoriteitsvorm die, ruw geschat, zo’n tienduizend jaar allesbepalend was, seksueel, sociaal, religieus, politiek, economisch. Dit betekent niet dat we afscheid nemen van autoriteit. () De hamvraag is welke nieuwe vorm we zullen ontwikkelen. (pagina 61) Een ander verhaal over autoriteit en gezag 9
  • 10. HET BOUWGESPREK Niemand heeft het definitieve antwoord op de vragen die voor ons liggen. () Kunnen we als burger, als consument en als mens, vanuit autonomie, met onze unieke competentie, verbinding maken met elkaar? Een ander verhaal over autoriteit en gezag 10
  • 11. GEZAG? DAAR DOEN WE NIET MEER AAN ‘Gezag? Daar doen we niet meer aan, dat is iets van vroeger,’ kreeg ik te horen toen ik met iemand praatte over haar werk als begeleider van een organisatie. () … het werd gezegd zonder ironie. (pagina 9) Een ander verhaal over autoriteit en gezag 11
  • 12. EEN OVERTUIGEND VERHAAL Een coherent, overtuigend gebracht verhaal, de absolute waarheid van een enkele persoon, biedt meer grip dan een percentage of voortschrijdend inzicht, voorzichtig onderbouwd door onderzoek. Een ander verhaal over autoriteit en gezag 12
  • 13. HET ZELF OVERSTIJGENDE Na twee decennia nadruk op ‘ik’, succes, selfies, efficiëntie en het bijbehorende ongeduld, neemt de behoefte aan het zelf overstijgende toe. Voel ik nog binding met anderen, met een idee? Durf ik te vertrouwen op wat de ander zegt en doet? Vind ik het prettig wanneer mensen mij vertrouwen? Een ander verhaal over autoriteit en gezag 13
  • 14. ONDERTUSSENHEID We bevinden ons in een ondertussenheid. Alle grote verhalen worden gewantrouwd. Wat resteert is grenzeloos subjectivisme. Een ander verhaal over autoriteit en gezag 14
  • 15. DE KEIZER EN HET KIND … in je eentje kun je geen autoriteit hebben, welke intrinsieke kwaliteiten je ook bezit. Autoriteit wordt verleend aan iemand, door derden, op basis van het geloof in het onderliggende systeem. Niemand kan in zijn eentje een positie als meester waarmaken. De keizer loopt altijd zonder kleren, maar het is afwachten tot een kind dat hardop durft te zeggen. In traditionele patriarchale omstandigheden krijgt dat kind een oorvijg en leert het zijn mond houden. De kroon mag nu eenmaal niet ontbloot worden. (pagina 63) Een ander verhaal over autoriteit en gezag 15
  • 16. Een ander verhaal over autoriteit en gezag 16
  • 17. BETUTTELING De ondertoon is behoorlijk betuttelend: politiek wordt bedreven door mensen die boven de burgers staan, burgers die in feite nog kinderen zijn. Zodra die burgers van voldoende volwassenheid getuigen, kan de patriarchale overheid hen loslaten in vertrouwen. Wat die overheid niet beseft, is dat de burger het vertrouwen in zijn bestuurders allang heeft opgegeven. ‘Loslaten in wantrouwen’ lijkt daarbij een adequatere uitdrukking. (pagina 76) Een ander verhaal over autoriteit en gezag 17
  • 18. NEGENTIENDE-EEUWS DENKEN De realiteit is, denk ik, nog veel pijnlijker. Onze politici zijn niet zozeer corrupt - een minderheid is dat wel -, ze zijn vooral machteloos. Ons bestuurlijk model is negentiende-eeuws en niet meer aangepast aan onze huidige werkelijkheid, met een multinationale economie en een hoogopgeleide bevolking. (pagina 75) Een ander verhaal over autoriteit en gezag 18
  • 19. Een ander verhaal over autoriteit en gezag 19
  • 20. Een ander verhaal over autoriteit en gezag 20
  • 21. VERLANGEN NAAR GEZAG Gezag werkt verhullend en omfloerst, en is daarmee ongrijpbaarder geworden. Maar daarnaast bestaat er, tegelijkertijd, een sterk verlangen naar gezag. (pagina 9) Een ander verhaal over autoriteit en gezag 21
  • 22. GRIP Grip is het woord van 2016. We zijn hem kwijt. We hebben betere toegang dan tevoren tot informatie, mogelijkheden, diensten en producten, maar voelen ons ook betekenisloos en niet ‘in control’. Een ander verhaal over autoriteit en gezag 22
  • 23. DOORSCHUIVEN ‘Loslaten in vertrouwen’ betekent in de praktijk het doorschuiven van verantwoordelijkheden naar lagere niveaus zonder het bijbehorende beslissingsrecht én met een duidelijke daling van de financiële mogelijkheden. (pagina 77) Een ander verhaal over autoriteit en gezag 23
  • 24. Een ander verhaal over autoriteit en gezag 24
  • 25. Een ander verhaal over autoriteit en gezag 25
  • 26. Een ander verhaal over autoriteit en gezag 26
  • 27. ER IS GEEN ALTERNATIEF!! De pogingen om terug te keren naar het vroegere bestel zijn het opvallendst in de politiek. Elke politieke partij belooft verandering; eenmaal in de regering luidt het dat er geen alternatief is. Tegenwoordig zien politici er niet meer uit als vader des vaderlands, maar veeleer als ideale schoonzonen die na verloop van tijd uit blijken te zijn op het familiezilver. Hun mislukking is de mislukking van een achterhaald systeem. (pagina 87) Een ander verhaal over autoriteit en gezag 27
  • 28. DE CIJFERS! Ondertussen hebben politici een andere grond gevonden: de cijfers! In het huidige bestel gaat elke machtsuitoefening gepaard naar cijfermateriaal en de ideale schoonzoon ontpopt zich tot boekhouder. Een morrend publiek wordt overdonderd door statistieken waaruit blijkt dat de voorgestelde beslissing de enige mogelijke is. (pagina 88) Een ander verhaal over autoriteit en gezag 28
  • 29. We laten het oude langzaam los. Er is sprake van een waardewending. We hebben genoeg van de ‘sjoemelmaatschappij, met zijn sjoemelauto’s, sjoemelpolitiek en sjoemelsoftware. We willen niet langer gevangenen zijn van de onoverzichtelijkheid der dingen en creëren onze persoonlijke cirkels van vertrouwen, een selecte groep waarop we blind durven varen. Een ander verhaal over autoriteit en gezag 29
  • 30. DE ENIGE CORRECTE WEERGAVE De nazi’s voorspelden het duizendjarige rijk van de Ariërs, de communisten het tijdloze paradijs van de proletariërs, en beiden waren ervan overtuigd dat zij het eindpunt van de evolutie waren. Op haar beurt gaat de vrijemarktdoctrine ervan uit dat haar visie de enige correcte weergave is van ‘de’ werkelijkheid (‘er is geen alternatief’) en dat haar toepassing uiteindelijk zal uitmonden in een ondernemersparadijs met welvaart (en democratie) voor iedereen. (pagina 94) Een ander verhaal over autoriteit en gezag 30
  • 31. REGELGEVINGSVIRUS Wanneer autoriteit wegvalt, ontstaat er een algemeen wantrouwen en een zichzelf vermenigvuldigend regelgevingsvirus. (pagina 98) Een ander verhaal over autoriteit en gezag 31
  • 32. REGELGEVINGSDIARREE Een van de meest voelbare gevolgen van de verdwijning van de verdwijning van het patriarchaat is de regelgevingsdiarree. () Bij gebrek aan autoriteit ontstaat er een overvloed aan regels en controlesystemen, die op hun beurt de basis leggen voor weer nieuwe regels. Ondertussen zinken we met zijn allen weg in een kafkaiaans moeras. (pagina 99) Een ander verhaal over autoriteit en gezag 32
  • 33. OVERLEVEREN AAN … Onze tijd staat voor een gigantische uitdaging: hoe kunnen we de broodnodige autoriteit installeren zonder dat we terugvallen in het paternalistische model of ons overleveren aan een anonieme cijferdictatuur? (pagina 100) Een ander verhaal over autoriteit en gezag 33
  • 34. BIG BROTHER De reden waarom ik de horizontale autoriteit van Big Brother naar voren schuif, is niet omdat ik meen dat zij altijd en overal beter is, maar wel omdat ik ervan overtuigd ben dat dit de nieuwe realiteit wordt, deels door de digitalisering, deels door het veralgemeniseerde hogere opleidingsniveau. (pagina 102) Een ander verhaal over autoriteit en gezag 34
  • 35. ‘DE GEWONE MAN’ Tegenwoordig is kennis toegankelijk voor iedereen, en de belangrijkste fout die politici en leidinggevenden systematisch blijven maken, is het onderschatten van ‘de gewone man’. (pagina 107) Een ander verhaal over autoriteit en gezag 35
  • 36. TRAGEDIE VAN DE ‘COMMONS’ Naast de angst voor de redeloze massa is een tweede argument tegen een horizontale autoriteit eerder pragmatisch van aard: zoiets kan toch niet werken zonder dat iemand de beslissingen neemt en controleert of ze naar behoren uitgevoerd worden? () Zoiets leidt tot chaos en anarchie. De ‘tragedie van de commons’ wordt dat genoemd. (pagina 110) Een ander verhaal over autoriteit en gezag 36
  • 37. Een ander verhaal over autoriteit en gezag 37
  • 38. FÜHREN DURCH AUFTRÄGE Op grond van zijn analyse ontwikkelde hij het Führen durch Aufträge, leiden door het geven van een opdracht, in tegenstelling tot het vroegere Führen durch Befehl, leidinggeven via bevelen. Een eenheid krijgt geen gedetailleerd plan, wel een doel. Hoe ze dat bereikt, daar mag ze zelf over beslissen, want zij heeft ter plaatse het beste zicht op de situatie. Eigen initiatief en verantwoordelijkheid worden daarbij zo veel mogelijk gestimuleerd. (pagina 111) Een ander verhaal over autoriteit en gezag 38
  • 39. Een ander verhaal over autoriteit en gezag 39
  • 40. Een ander verhaal over autoriteit en gezag 40
  • 41. Een ander verhaal over autoriteit en gezag 41
  • 42. Een ander verhaal over autoriteit en gezag 42
  • 43. OUDE VORMEN WERKEN NIET MEER Veel van de toenmalige experimenten waarin hiërarchie en gezag werden afgeschaft bleken niet levensvatbaar. Er blijkt behoefte aan gezag, maar de oude vormen werken niet meer. (pagina 10) Een ander verhaal over autoriteit en gezag 43
  • 44. COMPLIANCE OR CONFIDENCE? Toch bleven de Amerikanen vasthouden aan hun eigen systeem, waarbij elk gevecht minutieus voorbereid, gepland en uitgevoerd werd. Compliance (gehoorzaamheid) was het sleutelwoord, en daarin werden miljoenen Amerikaanse jongemannen gedrild. Aan de andere kant van de frontlinie stond een miljoen jonge Duitsers, getraind in het zelfstandig beoordelen van een steeds veranderende situatie en het nemen van beslissingen in functie van een gemeenschappelijk doel. Confidence (vertrouwen) heet dat. Een ander verhaal over autoriteit en gezag 44
  • 45. COMMAND AND CONTROL Vertrouwen komt in het plaatje niet voor. Via multinationals hebben wij in West-Europa deze organisatiestructuur in onze maag gesplitst gekregen. Command and control. Ondertussen is Duitsland een industriële grootmacht - het land waar miljoenen jongemannen getraind waren om zelf initiatief en verantwoordelijkheid te nemen. Confidence te over. (pagina 112)Een ander verhaal over autoriteit en gezag 45
  • 46. DRIE VOORWAARDEN De ideale combinatie is bijgevolg een horizontaal gestructureerde groep die doelen op de lange termijn in het voordeel van de gemeenschap voor ogen houdt, daarvoor de benodigde kennis bezit of kan verwerven, en op grond daarvan beslissingen neemt en uitvoert, of laat uitvoeren. (pagina 113) Een ander verhaal over autoriteit en gezag 46
  • 47. EEN MACHT: ‘GROEI’ We worden geregeerd door een macht waar blijkbaar geen autoriteit tegenop kan. () Ongeveer iedereen voelt zich ongelukkig bij de huidige economie, maar niemand blijkt in staat er iets aan te veranderen. Dit is het meest overtuigende bewijs dat er een systeemverandering moet komen. Een dergelijke verandering moet gedragen worden door een nieuwe autoriteit. Voordat we daarop doorgaan, dienen we zicht te krijgen op de manier waarop en de reden waarom dit systeem zichzelf in stand houdt. Het sleutelwoord daarvan is ‘groei’. (pagina 173) Een ander verhaal over autoriteit en gezag 47
  • 48. Een ander verhaal over autoriteit en gezag 48
  • 49. Een ander verhaal over autoriteit en gezag 49
  • 50. ‘CATCH 22’ De huidige groei dient dus niet om de werkgelegenheid te verhogen en al helemaal niet om de sociale zekerheid te behouden. Waarvoor dient hij dan wel? En waarom moet er steeds méér groei zijn en slaat de paniek toe als die geringer blijkt dan gehoopt? Het antwoord is redelijk absurd: de economie moet groeien om de schulden te kunnen afbetalen, die we gemaakt hebben om te kunnen groeien ... (pagina 176) Een ander verhaal over autoriteit en gezag 50
  • 51. PIRAMIDESPEL (1) Heel deze redenering is zo absurd en zo ongeloofwaardig dat ik het nodig vind haar te herhalen: er wordt zomaar geld gedrukt om schulden te kopen, zodat we nog meer schulden kunnen maken. En daardoor groeien we. (pagina 178) Een ander verhaal over autoriteit en gezag 51
  • 52. PIRAMIDESPEL (2) Welk alternatief je ook kiest, uitgeschakeld ben je toch. Ondertussen zitten we met een dilemma. Veel mensen, ook en misschien zelfs vooral politici, beseffen dit, maar voelen zich even machteloos als angstig. Het systeem is sterker en wie er als eerste uitstapt, is de pineut, dat is de angst. (pagina 178) Een ander verhaal over autoriteit en gezag 52
  • 53. Een ander verhaal over autoriteit en gezag 53
  • 54. Een ander verhaal over autoriteit en gezag 54
  • 55. DE SEMCO-METHODE Het goede nieuws is dat het werkt, ook op de lange termijn. Maar eerst het slechte nieuws: er sneuvelen onvermijdelijk banen. En niet onderaan, zoals meestal het geval is bij herstructureringen, maar bovenaan. (pagina 182) Een ander verhaal over autoriteit en gezag 55
  • 56. Tegenover de mondiale geldstroom ontwikkelt zich een efficiënte druppeleconomie. We hernemen als consument controle over de productieketen, door te kopen bij verkopers die we vertrouwen, die we in de ogen én op de vingers kunnen kijken. Een ander verhaal over autoriteit en gezag 56
  • 57. ZOGENAAMDE GROEI Het begrip ‘economisch’ krijgt hier een oude, ondertussen nagenoeg vergeten betekenis terug: iets is economisch wanneer het besparend werkt, niet wanneer het zogenaamde ‘groei’ doet ontstaan. (pagina 191) Een ander verhaal over autoriteit en gezag 57
  • 58. QUOTE VAN MARTIN BUBER “Der Gegenpol von Zwang is nicht Freiheit, sondern Verbundenheit” (pagina 36) Een ander verhaal over autoriteit en gezag 58
  • 59. MACHT I.P.V. AUTORITEIT De mislukking van het traditionele politieke bestel heeft een gevaarlijke kant. Veel mensen beschouwen diens falen als een mislukking van de democratie op zich, en bijgevolg als een gegronde reden om uit te kijken naar een andere bestuursvorm. Het is echter niet ‘de democratie’ die mislukt. Het is een bepaalde invulling van de democratische bestuursvorm die voorbijgestreefd is, en dan vooral omdat die invulling helemaal niet meer democratisch is. Het zoeken naar een alternatief voor wat ten onrechte als een mislukking van ‘de’ democratie beschouwd wordt, zou wel eens kunnen uitmonden in een totalitair regime. In macht dus, in plaats van autoriteit. (pagina 198) Een ander verhaal over autoriteit en gezag 59
  • 60. Zijn we op weg naar een samenloze samenleving? Een ander verhaal over autoriteit en gezag 60
  • 61. ELECTORALE ARISTOCRATIE Een aristocratie is een bestuursvorm waarbij een kleine elite de touwtjes in handen houdt. () Aristocratie roept beelden op van jonkvrouwen in ruisende gewaden, en graven en baronnen - dit is de erfelijke aristocratie, de adel. Tegenwoordig leven we onder een electorale (‘gekozen’) aristocratie die zich voordoet als democratisch. (pagina 200) Een ander verhaal over autoriteit en gezag 61
  • 62. ‘ER IS GEEN ALTERNATIEF’ Op de koop toe houden onze ‘verkozenen des volks’ tijdens hun regeerperiode weinig tot geen rekening met wat het volk verlangt. Bijna elke regeringspartij legt de gedane beloftes binnen de kortste keren naast zich neer, met een bekende dooddoener als verklaring: ‘Er is geen alternatief’. () Er gaapt een reusachtige kloof tussen wat een meerderheid van de bevolking vraagt en wat die minderheid oplegt. (pagina 201-202) Een ander verhaal over autoriteit en gezag 62
  • 63. VERKIEZINGEN WERKEN NIET MEER De conclusie is pijnlijk: wat gedurende ruwweg een eeuw het democratisch gehalte van het bestuur verhoogde - verkiezingen - werkt niet langer. Een regering heeft steeds minder autoriteit en functioneert steeds openlijker op grond van macht. Willen we de democratie behouden, dan moeten we op zoek gaan naar een nieuwe vormgeving Een ander verhaal over autoriteit en gezag 63
  • 64. KWALITEITSPERCEPTIE We wilden kwaliteit en we kregen kwaliteitsperceptie. Een ander verhaal over autoriteit en gezag 64
  • 65. Een ander verhaal over autoriteit en gezag 65
  • 66. Een ander verhaal over autoriteit en gezag 66
  • 67. POPULISME Populisme, een van de mogelijke oplossingen, doet zich voor als democratisch, maar is het niet; vaak moeten er de nodige doden vallen vooraleer dat duidelijk wordt. (pagina 206) Een ander verhaal over autoriteit en gezag 67
  • 68. TECHNOCRATIE Schijnbaar lijnrecht tegenover de populistische oplossing staat een tweede manier om de democratie op te doeken: door de macht in handen te geven van een kleine groep experts - een technocratie () Dergelijke keuzes overlaten aan experts is geen goed idee. In de praktijk betekent dit dat de macht verschuift naar een kleine groep die regeert zonder democratische controle en beslissingen neemt in het voordeel van de zogenaamde ‘vrije markt’. (pagina 209) Een ander verhaal over autoriteit en gezag 68
  • 69. ÉCHTE VERANDERING Waar mensen meer dan ooit behoefte aan hebben, zijn vertrouwen, verbondenheid, zelfdeterminatie, samenwerking en zinvolheid. Een maatschappij die dat bieden kan, zal veel minder zieke mensen tellen, minder werklozen en over een in alle opzichten betere economie beschikken. Daarvoor hebben we een nieuwe politiek nodig, die échte verandering brengt. (pagina 225) Een ander verhaal over autoriteit en gezag 69
  • 70. LES AVEUGLES In 1890 schreef Maurice Maeterlinck Les Aveugles, een toneelstuk over een groep blinden die wachten op de terugkeer van hun gids. Dat hij dood in hun midden zit, ontdekken ze pas na verloop van tijd. Aan het einde van het stuk beelden ze zich in dat er een andere leider aankomt, maar wat ze horen is slechts de wind in verdord gebladerte.Een ander verhaal over autoriteit en gezag 70
  • 71. DE BLINDEN In de recente vertaling van Erwin Mortier en onder regie van Guy Cassiers is De blinden een metafoor voor onze tijd, met een duidelijke waarschuwing: er is geen leider meer, hij is dood en zijn terugkeer is pure inbeelding. We zullen het zelf moeten doen. (pagina 229) Een ander verhaal over autoriteit en gezag 71
  • 72. EEN ANDER VERHAAL OVER AUTORITEIT EN GEZAGT H E A T E R M A R K A N T , D I N S D A G 1 9 J A N U A R I 2 0 1 6 Een ander verhaal over autoriteit en gezag 72
  • 73. NIET VANZELFSPREKEND MEER Gezag is niet meer vanzelfsprekend, het moet verdiend worden, toegekend, maar op basis waarvan? Traditie is onvoldoende grond, en ook expertise wordt vaak wantrouwend bezien. (pagina 10) Een ander verhaal over autoriteit en gezag 73
  • 74. ‘ZEG ME WAT IK MOET DOEN’ Slinkend vertrouwen in het gezag en behoefte aan een sterke leider, slechts één pagina van elkaar verwijderd. Beide sentimenten bestaan naast elkaar, en ze worden beide in deze tijd sterk ervaren, soms ook door dezelfde mensen – op verschillende momenten, soms ook tegelijkertijd. ‘Wie ben jij dat je iets over me te zeggen hebt’ gaat naadloos over in ‘Zeg me wat ik moet doen’. (pagina 13-14) Een ander verhaal over autoriteit en gezag 74
  • 75. VERWERVEN / BEHOUDEN Het is ingewikkelder geworden om gezag te verwerven, maar vooral om het te behouden. (pagina 28) Een ander verhaal over autoriteit en gezag 75
  • 76. Een ander verhaal over autoriteit en gezag 76
  • 77. EXIT BLAUWDRUK We hebben richting en houvast nodig, maar dat kan niet meer door het ontwerpen van een blauwdruk. (pagina -123) Een ander verhaal over autoriteit en gezag 77
  • 78. SOFT GEDOE … het is een misverstand om te denken dat het model van afstemming en overleg soft is, een luxe die we ons in hardere tijden niet meer kunnen permitteren. (pagina 126) Een ander verhaal over autoriteit en gezag 78
  • 79. MODERN LEIDERSCHAP … het vraagt naast de zachte kanten van empathie en communicatie ook de krachtige kant van het bepalen van een koers. (pagina 130) Een ander verhaal over autoriteit en gezag 79
  • 80. Een ander verhaal over autoriteit en gezag 80
  • 81. GLAZUURLAAG Pappen en nathouden, de glazuurlaag van mooipraterij en inspraakrondes, ze hebben hun tijd gehad. Een onderstroom van frustratie zoekt zich een uitweg. De burger is beter opgeleid en beter ingevoerd, maar voelt zich niet begrepen en niet gehoord. Van alle kanten is er openlijk verzet tegen opgelegde compromisbesluiten. Een ander verhaal over autoriteit en gezag 81
  • 82. DEFAITISME WERKT ALS BETONROT .. het ondermijn de sociale structuren, en daarmee de mensen. Zonder verbindend verhaal valt niet goed te leven, te werken en te besturen – een verhaal dat overtuigt en motiveert. (pagina 165) Een ander verhaal over autoriteit en gezag 82
  • 83. VERTWIJFELING / VERLICHTING De verzuiling is vervangen door wat je Vertwijfeling zou kunnen noemen, en die is hopelijk op weg naar Verlichting. Het oude is niet meer, het nieuwe is nog niet.(pagina 171) Een ander verhaal over autoriteit en gezag 83
  • 84. OOIT … NU … Ooit stelden we autoriteiten aan om de samenleving bij elkaar te houden. Nu bereiken we het punt waarop we niet langer gecontroleerd en gemonitord willen worden. Een ander verhaal over autoriteit en gezag 84
  • 85. WAARDEN ZIJN VERCIJFERD We eisen verantwoording van autoriteiten, verhogen rendementseisen en verfijnen controlesystemen. Cijfers bepalen de norm en waarden zijn vercijferd. Een ander verhaal over autoriteit en gezag 85
  • 86. TERUGTREKKENDE BEWEGING Hoewel de overheid spreekt over de participatiesamenleving, ogen beleidsbeslissingen als een terugtrekkende beweging. Een ander verhaal over autoriteit en gezag 86
  • 87. De wil tot verandering is breed aanwezig, de frustratie over de gevoelde tegenwerking ook. Het verzet wordt er alleen maar taniger van. Het is de geduldige vasthoudendheid van de burger van stavast die de toekomst vorm geeft. Een ander verhaal over autoriteit en gezag 87
  • 88. ZOEKEN NAAR IJKPUNTEN We zoeken naar ijkpunten in een wereld waaruit er nogal wat weggevallen zijn, waarin alles fluïde lijkt. Er is grote behoefte aan vastigheid, een geloof, een basisvertrouwen waarop we durven bouwen. Een ander verhaal over autoriteit en gezag 88
  • 89. VERSPILLINGSFABRIEK Cateraar Hutten introduceerde een huismerk, door eigen chefs gemaakt met ingrediënten van lokale boeren, in samenwerking met vooruitstrevende voedingsdeskundigen. Daarnaast is er De Verspillingsfabriek, die uit reststromen voedsel smaakvolle producten maakt. Een ander verhaal over autoriteit en gezag 89
  • 90. EEN ANDER VERHAAL OVER AUTORITEIT EN GEZAG Een ander verhaal over autoriteit en gezag 90
  • 91. EEN ANDER VERHAAL OVER AUTORITEIT EN GEZAG Een ander verhaal over autoriteit en gezag 91