SlideShare ist ein Scribd-Unternehmen logo
1 von 17
Шүлэг бичих тухай
40'
Шүлгийг хэрхэн яаж
бичих түүнийгээ
бусдад хүргэж
өөрийгөө хэрхэн
илэрхийлж хүмүүст
ухаарал хайрлах
 Шүлэг

гэж юу вэ?
 Шүлэг бичих аргачлал ба дарааллыг таних
 Шүлгийн хэмжээ ба хэлбэрийг тодорхойлох
 Шүлгээр өөрийн санал бодлоо товч тодорхой
зөв илэрхийлэх аргад суралцах
 Шүлгийн бүтцийг тодорхойлох мөр, шад,
бадаг
 Судлагдахуун

 Ур

 Шүлэг

 Шүлгийг

гэж юу вэ?
 Шүлэг бичих
аргачлал
 Шүлгийн бүтэц мөр,
шад, бадаг

ухаан

эхээс
хэрхэн ялгаатай
болох талаар ярилцах
 Шүлэг бичих
аргачлалд суралцаж
түүнийгээ хэрэглэж
сурах
 Шүлгийнхээ бүтцийг
тодорхойлж шад,
бадагт хувааж сурах
 Харилцан

ярилцах
 Чөлөөт мэдлэг бүтээх
 Бүлэглэх арга
 Хамтран мэдлэг бүтээх
 Тайлбартай дасгалын арга
 Шооны болон нэрлэх арга
03 дугаар сарын 09

Хэний ямар нэртэй шүлэг вэ?
Сааль сүүндээ дэвэлзсэн ч
Санаа сэтгэл дэгэлзсэн ч
Сарних бодлын минь үзүүрт үр минь л торойно
Сайхан шүлэг бичиж гэнэ ээ миний хүү
Амьтан хүн уншиж байна
Сайхан дуу зохиож гэнэ ээ
Араажаваар дуулж байна лээ
Сайн явна гэнэ ээ миний хүү
Аяны хүн хэлж байна
Муу явна гэнэ ээ миний хүү
Амны зугаа ярьж байна
Өөрсдийн бодлоор
тайлбарлаарай.
 Айзам

хэмжээ үүсгэн, тогтсон ѐс журмаар
тогтолцоотой хэсэглэн эгнүүлж бичсэнийг
шүлэг гэнэ. Тодорхой зохиогчтой байна.
 Мөр, шад, бадаг нь шүлгийг бүтээнэ.
 Хэлэх

гэсэн уран санаагаа мөр мөрөөр нь бичих
 Мөрийн үг, үеийн тоог тэнцүү байхаар
тохилуулах
 Шүлгийн мөрүүдийг ижил буюу төстэй
дуудлагатай
 Авиагаар эхэлж төгсгөлийг нь ижилсүүлэн
холбох
“Хаана ч байхгүй Монгол”
Тив дэлхийд байхгүй улс болохоор
Тэнгэрт хур орох дуртай байдаг юм
Тэнгис далайд байхгүй орон болохоор
Газраас цэцэг ургах дуртай байдаг юм
Аль ч оронд байхгүй зочломтгой болохоор
Жуулчид хүртэл чуулдаг юм
Хаана ч үгүй баян болохоор
Харийнхан манайд зочилдог юм
Хүй дарсан чулуу минь
Монгол нутгийн хөрс
Харийнханд гайхуулах бахархал нь
Мянганы цуутай Чингис
Шүтдэг ариун шүтээнүүд нь
Мөнх цаст оргилууд
-I цогцолбор-Хүй...хөрс
-II цогцолбор-Харийн...Чингис
-III цогцолбор-Шүтдэг...оргилууд
Бичсэн шүлгээсээ үйлийг
нэрлэх үгсийг түүж бичээрэй
 Шүлгийн

онцлог нь юу вэ?
 Чамд ямар шүлгүүд таалагддаг вэ?
Уран яруу, өөрийн гэсэн өнгө аясыг
тодруулж зохиолчийн үзэл бодол нь
шингэсэн байдаг.
“Чингис” Д.П, “Эхийн сэтгэл” П.Б
“Боржигны бор тал” Б.Л
монгол хэл Iv

Weitere ähnliche Inhalte

Was ist angesagt?

дуурайн зохиох м.х г.эрдэнэтуяа
дуурайн зохиох м.х г.эрдэнэтуяадуурайн зохиох м.х г.эрдэнэтуяа
дуурайн зохиох м.х г.эрдэнэтуяаadmin44
 
U0411.u041 cu04e9u043du0445u0441u0443u0433u0430u0440
U0411.u041 cu04e9u043du0445u0441u0443u0433u0430u0440U0411.u041 cu04e9u043du0445u0441u0443u0433u0430u0440
U0411.u041 cu04e9u043du0445u0441u0443u0433u0430u0440saixana
 
эхийн сэтгэл.уран зохиол
эхийн сэтгэл.уран зохиолэхийн сэтгэл.уран зохиол
эхийн сэтгэл.уран зохиолErdenetuya Galbadrah
 
цээжлэх 1
цээжлэх 1цээжлэх 1
цээжлэх 1Oyuka Oyuk
 
Lecture 14 15
Lecture 14 15Lecture 14 15
Lecture 14 15telmenten
 
Mongol hel 1angi
Mongol hel 1angiMongol hel 1angi
Mongol hel 1angid_Hishigee
 
A түвшин
A түвшинA түвшин
A түвшинfruit_2011
 
тайлбарламж
тайлбарламжтайлбарламж
тайлбарламжjorjoo34
 
Utga shiljuuleh ur 6
Utga shiljuuleh ur 6Utga shiljuuleh ur 6
Utga shiljuuleh ur 6oyunaadorj
 
б.лхагвасүрэнгийн боржгины бор тал
б.лхагвасүрэнгийн боржгины бор талб.лхагвасүрэнгийн боржгины бор тал
б.лхагвасүрэнгийн боржгины бор талshand1_Bondok
 
б.лхагвасүрэн солонго билээ,би
б.лхагвасүрэн солонго билээ,биб.лхагвасүрэн солонго билээ,би
б.лхагвасүрэн солонго билээ,биshand1_Bondok
 
9. хүүрнэмж эх
9. хүүрнэмж эх9. хүүрнэмж эх
9. хүүрнэмж эхoogii553
 
сурах дууны үгүүд
сурах дууны үгүүдсурах дууны үгүүд
сурах дууны үгүүдbaagiidd
 
ч.алтанцэцэг
ч.алтанцэцэгч.алтанцэцэг
ч.алтанцэцэгaltaa e
 

Was ist angesagt? (17)

дуурайн зохиох м.х г.эрдэнэтуяа
дуурайн зохиох м.х г.эрдэнэтуяадуурайн зохиох м.х г.эрдэнэтуяа
дуурайн зохиох м.х г.эрдэнэтуяа
 
жинхэнэ нэр 2
жинхэнэ нэр 2жинхэнэ нэр 2
жинхэнэ нэр 2
 
U0411.u041 cu04e9u043du0445u0441u0443u0433u0430u0440
U0411.u041 cu04e9u043du0445u0441u0443u0433u0430u0440U0411.u041 cu04e9u043du0445u0441u0443u0433u0430u0440
U0411.u041 cu04e9u043du0445u0441u0443u0433u0430u0440
 
эхийн сэтгэл.уран зохиол
эхийн сэтгэл.уран зохиолэхийн сэтгэл.уран зохиол
эхийн сэтгэл.уран зохиол
 
цээжлэх 1
цээжлэх 1цээжлэх 1
цээжлэх 1
 
Lecture 14 15
Lecture 14 15Lecture 14 15
Lecture 14 15
 
Mongol hel 1angi
Mongol hel 1angiMongol hel 1angi
Mongol hel 1angi
 
A түвшин
A түвшинA түвшин
A түвшин
 
тайлбарламж
тайлбарламжтайлбарламж
тайлбарламж
 
8. ж.нэр бүтэх арга
8. ж.нэр бүтэх арга  8. ж.нэр бүтэх арга
8. ж.нэр бүтэх арга
 
хэлний дүрслэх хэрэглүүр
хэлний дүрслэх хэрэглүүрхэлний дүрслэх хэрэглүүр
хэлний дүрслэх хэрэглүүр
 
Utga shiljuuleh ur 6
Utga shiljuuleh ur 6Utga shiljuuleh ur 6
Utga shiljuuleh ur 6
 
б.лхагвасүрэнгийн боржгины бор тал
б.лхагвасүрэнгийн боржгины бор талб.лхагвасүрэнгийн боржгины бор тал
б.лхагвасүрэнгийн боржгины бор тал
 
б.лхагвасүрэн солонго билээ,би
б.лхагвасүрэн солонго билээ,биб.лхагвасүрэн солонго билээ,би
б.лхагвасүрэн солонго билээ,би
 
9. хүүрнэмж эх
9. хүүрнэмж эх9. хүүрнэмж эх
9. хүүрнэмж эх
 
сурах дууны үгүүд
сурах дууны үгүүдсурах дууны үгүүд
сурах дууны үгүүд
 
ч.алтанцэцэг
ч.алтанцэцэгч.алтанцэцэг
ч.алтанцэцэг
 

Ähnlich wie монгол хэл Iv

Delgerjargal
DelgerjargalDelgerjargal
Delgerjargaldj_d585
 
цахим хичээл 2
цахим хичээл  2цахим хичээл  2
цахим хичээл 2jagaa7120
 
дуурайн зохиох. монгол хэл
дуурайн зохиох. монгол хэлдуурайн зохиох. монгол хэл
дуурайн зохиох. монгол хэлErdenetuya Galbadrah
 
дуурайн зохиох. монгол хэл
дуурайн зохиох. монгол хэлдуурайн зохиох. монгол хэл
дуурайн зохиох. монгол хэлErdenetuya Galbadrah
 
би монголоороо гоёдог
би монголоороо гоёдогби монголоороо гоёдог
би монголоороо гоёдогBolopchimeg Bolopoo
 
Tsahim hicheel 2
Tsahim hicheel 2Tsahim hicheel 2
Tsahim hicheel 2school14
 
Tsahim hicheel 2
Tsahim hicheel 2Tsahim hicheel 2
Tsahim hicheel 2school14
 
Tsahim hicheel 2
Tsahim hicheel 2Tsahim hicheel 2
Tsahim hicheel 2school14
 
нээлттэй хичээл
нээлттэй хичээлнээлттэй хичээл
нээлттэй хичээлeegii0102
 
эхийн сэтгэл.уран зохиол
эхийн сэтгэл.уран зохиолэхийн сэтгэл.уран зохиол
эхийн сэтгэл.уран зохиолErdenetuya Galbadrah
 
7 дугаар ангийн Уран зохиолын хичээл Д.Нацагдорж "Дөрвөн цаг" шүлэг
7 дугаар ангийн Уран зохиолын хичээл Д.Нацагдорж "Дөрвөн цаг" шүлэг7 дугаар ангийн Уран зохиолын хичээл Д.Нацагдорж "Дөрвөн цаг" шүлэг
7 дугаар ангийн Уран зохиолын хичээл Д.Нацагдорж "Дөрвөн цаг" шүлэгHurelB1
 
эссэ бичих
эссэ бичихэссэ бичих
эссэ бичихSubd85
 
эссэ бичих
эссэ бичихэссэ бичих
эссэ бичихSubd85
 
монгол хэл ц 2
монгол хэл ц 2монгол хэл ц 2
монгол хэл ц 2Munkhnar
 
Bi haana toroo we2
Bi haana toroo we2Bi haana toroo we2
Bi haana toroo we2school14
 
11р анги уран зохиол
11р анги уран зохиол11р анги уран зохиол
11р анги уран зохиолshand1_ch.tungaa
 
д.баярмаа
д.баярмаад.баярмаа
д.баярмааaltaa e
 
монгол хэл ц 2
монгол хэл ц 2монгол хэл ц 2
монгол хэл ц 2tseeegiii
 

Ähnlich wie монгол хэл Iv (20)

Delgerjargal
DelgerjargalDelgerjargal
Delgerjargal
 
цахим хичээл 2
цахим хичээл  2цахим хичээл  2
цахим хичээл 2
 
дуурайн зохиох. монгол хэл
дуурайн зохиох. монгол хэлдуурайн зохиох. монгол хэл
дуурайн зохиох. монгол хэл
 
дуурайн зохиох. монгол хэл
дуурайн зохиох. монгол хэлдуурайн зохиох. монгол хэл
дуурайн зохиох. монгол хэл
 
би монголоороо гоёдог
би монголоороо гоёдогби монголоороо гоёдог
би монголоороо гоёдог
 
4 цаг шүлгийг заах арга зүй
4  цаг шүлгийг заах арга зүй4  цаг шүлгийг заах арга зүй
4 цаг шүлгийг заах арга зүй
 
Tsahim hicheel 2
Tsahim hicheel 2Tsahim hicheel 2
Tsahim hicheel 2
 
Tsahim hicheel 2
Tsahim hicheel 2Tsahim hicheel 2
Tsahim hicheel 2
 
Tsahim hicheel 2
Tsahim hicheel 2Tsahim hicheel 2
Tsahim hicheel 2
 
нээлттэй хичээл
нээлттэй хичээлнээлттэй хичээл
нээлттэй хичээл
 
эхийн сэтгэл.уран зохиол
эхийн сэтгэл.уран зохиолэхийн сэтгэл.уран зохиол
эхийн сэтгэл.уран зохиол
 
7 дугаар ангийн Уран зохиолын хичээл Д.Нацагдорж "Дөрвөн цаг" шүлэг
7 дугаар ангийн Уран зохиолын хичээл Д.Нацагдорж "Дөрвөн цаг" шүлэг7 дугаар ангийн Уран зохиолын хичээл Д.Нацагдорж "Дөрвөн цаг" шүлэг
7 дугаар ангийн Уран зохиолын хичээл Д.Нацагдорж "Дөрвөн цаг" шүлэг
 
эссэ бичих
эссэ бичихэссэ бичих
эссэ бичих
 
эссэ бичих
эссэ бичихэссэ бичих
эссэ бичих
 
монгол хэл ц 2
монгол хэл ц 2монгол хэл ц 2
монгол хэл ц 2
 
Bi haana toroo we2
Bi haana toroo we2Bi haana toroo we2
Bi haana toroo we2
 
11р анги уран зохиол
11р анги уран зохиол11р анги уран зохиол
11р анги уран зохиол
 
д.баярмаа
д.баярмаад.баярмаа
д.баярмаа
 
монгол хэл ц 2
монгол хэл ц 2монгол хэл ц 2
монгол хэл ц 2
 
мааз
маазмааз
мааз
 

Mehr von od_ulzii22

зөвлөмж
зөвлөмжзөвлөмж
зөвлөмжod_ulzii22
 
зөвлөмж
зөвлөмжзөвлөмж
зөвлөмжod_ulzii22
 
зөвлөмж
зөвлөмжзөвлөмж
зөвлөмжod_ulzii22
 
зөвлөмж
зөвлөмжзөвлөмж
зөвлөмжod_ulzii22
 
зөвлөмж
зөвлөмжзөвлөмж
зөвлөмжod_ulzii22
 
цаасаар цасан ширхэг урлах
цаасаар цасан ширхэг урлахцаасаар цасан ширхэг урлах
цаасаар цасан ширхэг урлахod_ulzii22
 
хоол хүнс 3
хоол хүнс 3хоол хүнс 3
хоол хүнс 3od_ulzii22
 
тэжээмэл амьтад
тэжээмэл амьтадтэжээмэл амьтад
тэжээмэл амьтадod_ulzii22
 
тагтаа хөөрхөн тагтаа номхон дандаа олуулаа дандаа тайван
тагтаа хөөрхөн тагтаа номхон дандаа олуулаа дандаа тайвантагтаа хөөрхөн тагтаа номхон дандаа олуулаа дандаа тайван
тагтаа хөөрхөн тагтаа номхон дандаа олуулаа дандаа тайванod_ulzii22
 
дециметр
дециметрдециметр
дециметрod_ulzii22
 
хөдөлгөөний бодлого
хөдөлгөөний бодлогохөдөлгөөний бодлого
хөдөлгөөний бодлогоod_ulzii22
 
зөв хооллолт
зөв хооллолтзөв хооллолт
зөв хооллолтod_ulzii22
 

Mehr von od_ulzii22 (18)

зөвлөмж
зөвлөмжзөвлөмж
зөвлөмж
 
зөвлөмж
зөвлөмжзөвлөмж
зөвлөмж
 
зөвлөмж
зөвлөмжзөвлөмж
зөвлөмж
 
зөвлөмж
зөвлөмжзөвлөмж
зөвлөмж
 
зөвлөмж
зөвлөмжзөвлөмж
зөвлөмж
 
цаасаар цасан ширхэг урлах
цаасаар цасан ширхэг урлахцаасаар цасан ширхэг урлах
цаасаар цасан ширхэг урлах
 
хамар
хамархамар
хамар
 
хоол хүнс 3
хоол хүнс 3хоол хүнс 3
хоол хүнс 3
 
тэжээмэл амьтад
тэжээмэл амьтадтэжээмэл амьтад
тэжээмэл амьтад
 
тагтаа хөөрхөн тагтаа номхон дандаа олуулаа дандаа тайван
тагтаа хөөрхөн тагтаа номхон дандаа олуулаа дандаа тайвантагтаа хөөрхөн тагтаа номхон дандаа олуулаа дандаа тайван
тагтаа хөөрхөн тагтаа номхон дандаа олуулаа дандаа тайван
 
дециметр
дециметрдециметр
дециметр
 
хөдөлгөөний бодлого
хөдөлгөөний бодлогохөдөлгөөний бодлого
хөдөлгөөний бодлого
 
зөв хооллолт
зөв хооллолтзөв хооллолт
зөв хооллолт
 
өлзий
өлзийөлзий
өлзий
 
өлзий
өлзийөлзий
өлзий
 
өлзий
өлзийөлзий
өлзий
 
өлзий
өлзийөлзий
өлзий
 
222222222222
222222222222222222222222
222222222222
 

монгол хэл Iv

  • 2. Шүлгийг хэрхэн яаж бичих түүнийгээ бусдад хүргэж өөрийгөө хэрхэн илэрхийлж хүмүүст ухаарал хайрлах
  • 3.  Шүлэг гэж юу вэ?  Шүлэг бичих аргачлал ба дарааллыг таних  Шүлгийн хэмжээ ба хэлбэрийг тодорхойлох  Шүлгээр өөрийн санал бодлоо товч тодорхой зөв илэрхийлэх аргад суралцах  Шүлгийн бүтцийг тодорхойлох мөр, шад, бадаг
  • 4.  Судлагдахуун  Ур  Шүлэг  Шүлгийг гэж юу вэ?  Шүлэг бичих аргачлал  Шүлгийн бүтэц мөр, шад, бадаг ухаан эхээс хэрхэн ялгаатай болох талаар ярилцах  Шүлэг бичих аргачлалд суралцаж түүнийгээ хэрэглэж сурах  Шүлгийнхээ бүтцийг тодорхойлж шад, бадагт хувааж сурах
  • 5.  Харилцан ярилцах  Чөлөөт мэдлэг бүтээх  Бүлэглэх арга  Хамтран мэдлэг бүтээх  Тайлбартай дасгалын арга  Шооны болон нэрлэх арга
  • 6. 03 дугаар сарын 09 Хэний ямар нэртэй шүлэг вэ?
  • 7.
  • 8. Сааль сүүндээ дэвэлзсэн ч Санаа сэтгэл дэгэлзсэн ч Сарних бодлын минь үзүүрт үр минь л торойно Сайхан шүлэг бичиж гэнэ ээ миний хүү Амьтан хүн уншиж байна Сайхан дуу зохиож гэнэ ээ Араажаваар дуулж байна лээ Сайн явна гэнэ ээ миний хүү Аяны хүн хэлж байна Муу явна гэнэ ээ миний хүү Амны зугаа ярьж байна
  • 10.  Айзам хэмжээ үүсгэн, тогтсон ѐс журмаар тогтолцоотой хэсэглэн эгнүүлж бичсэнийг шүлэг гэнэ. Тодорхой зохиогчтой байна.  Мөр, шад, бадаг нь шүлгийг бүтээнэ.
  • 11.
  • 12.  Хэлэх гэсэн уран санаагаа мөр мөрөөр нь бичих  Мөрийн үг, үеийн тоог тэнцүү байхаар тохилуулах  Шүлгийн мөрүүдийг ижил буюу төстэй дуудлагатай  Авиагаар эхэлж төгсгөлийг нь ижилсүүлэн холбох
  • 13. “Хаана ч байхгүй Монгол” Тив дэлхийд байхгүй улс болохоор Тэнгэрт хур орох дуртай байдаг юм Тэнгис далайд байхгүй орон болохоор Газраас цэцэг ургах дуртай байдаг юм Аль ч оронд байхгүй зочломтгой болохоор Жуулчид хүртэл чуулдаг юм Хаана ч үгүй баян болохоор Харийнхан манайд зочилдог юм
  • 14. Хүй дарсан чулуу минь Монгол нутгийн хөрс Харийнханд гайхуулах бахархал нь Мянганы цуутай Чингис Шүтдэг ариун шүтээнүүд нь Мөнх цаст оргилууд -I цогцолбор-Хүй...хөрс -II цогцолбор-Харийн...Чингис -III цогцолбор-Шүтдэг...оргилууд
  • 15. Бичсэн шүлгээсээ үйлийг нэрлэх үгсийг түүж бичээрэй
  • 16.  Шүлгийн онцлог нь юу вэ?  Чамд ямар шүлгүүд таалагддаг вэ? Уран яруу, өөрийн гэсэн өнгө аясыг тодруулж зохиолчийн үзэл бодол нь шингэсэн байдаг. “Чингис” Д.П, “Эхийн сэтгэл” П.Б “Боржигны бор тал” Б.Л