2. Արաբական լրատվամիջոցները անցել են իրենց զարգացման
երկար և բեղմնավոր ճանապարհ: Արաբական ԶԼՄ - ները
հանդես են եկել ոչ միայն տեխնոլոգիաների, այլեւ
գաղափարախոսության, գլոբալ քաղաքական գործընթացների
ոլորտում և դարձել է մերձավոր արևելքի տարածաշրջանում
ժողովրդավարացման գործոն:
3. 1. հասարակական կամ կիսապաշտոնական
2. թերթեր որոնք հրաարակվում են
քաղաքական կազմակերպությունների
կողմից
3. մասնավոր
4. Courier de l'Egypte
Hawadith al-Yaumiya
Al-Zaoura
Ստեղծվել են Արաբական երկրների՝
Օսմանյան տիրապետության տակ եղած
ժամանակ և միանգամից դառնում են զենք
թշնում դեմ :
5. Անկախ լրագրությունը սկսվել է 60 - 70 - ական
թվականներին Եգիպտոսում,
մասնավորապես, 1867 թվականից սկսեց
հրատարակել է Al-Ahram թերթը , որը
տարածված է նաև այսօր:
6. Եգիպտոսը դարձել էր
Արաբական այլ երկրների
դժգոհ լրագրողների
գրաքննության
ապաստարան,
մանավանդ Սիրիայի եւ
Լիբանանի լրագրողների
համար :
Մինչեւ 1908 թ, երբ
երկիրը երիտթուրքերի
ազդեցության տակ էր,
անկախ լրագրության
զարգացումն ապօրինի էր
եւ Օսմանյան
կայսրության կողմից
ենթարկվում էր
հալածանքների:
7. Այս բոլոր սահմանափակուների
կրճատման հետ մեծ
արաջընթաց են ունենում
հատկապես Սիրիայի,
Եգիպտոսի եւ Իրաքի
լրագրությունները:
8. Չնայած նրան որ 90 տարիների ընթացքում
ծանրության կենտրոնը տեղափոխվել է
արբանյակային հեռուստաալիքներ եւ
ինտերնետ , մամուլը շարունակում է մնալ
տարածաշրջանի քաղաքական գործընթացի
էական ազդեցություն ունեցող գործիքը:
9. Ինչ վերաբերում է
ռադիոյին, ապա դրանք
սկսեցին հայտնվել
արաբական երկրներում
տարբեր
ժամանակահատվածներ
ում (Եգիպտոս - 1920 -
ին, Հորդանանում, միայն
1959 թ) :
10. Ռադիոկայանների գործառույթը մասնավորապես
պետական քարոզչությունն է և վերահսկվում են
պատության կողմից: Ռադիոկայաններ
ստեղծելու միտքը ևս պատկանում է ազգային
իշխանություններին, բայց շուտով այն
երկրներում, որտեղ շարունակում էր վերահսկել
բրիտանական կամ ֆրանսիական
վարչակազմերը, հայտնվեցին մասնավոր
ռադիոկայաններ, որոնք թույլատրված չեն
արաբական երկրներում, դրանք եթե չեն
փակվում , ուրեմն ուժեղ գրաքննության են
ենթարկվում:
11. Հեռուստատեսային ալիքները արաբական
երկրներում ահյտնվել են 60-ական
թվականներին, բացառությամբ Սիրիան՝ 1970
թվականին:
Ինչպես ռադիոկայանները, անպես էլ
հեռուստաալիքների աշխատանքը վերահսկվում
է պետական կառավարման մարմինների կողմից:
Միակ բացառությունը Լիբիայի
հեռուստառադդիոկայանն է, որ այդպես էլ
կոչվում է ՝ Լիբանանի հեռուստատեսության
կայանը Լիբանանում եւ Մերձավոր Արեւելքում:
Պատկանում է մասնավոր կուսակցություններին,
սակայն պետության կողմից ևս աջակցություն
ունի:
12. Երկու ամենահայտնի
արաբական արբանյակային
ալիքներն են «Ալ Ջազիրա» եւ
«Ալ – Արաբիա» ալիքները:
«Ալ – Արաբիա » -ն երկրորդ
ամենատարածված արաբական
արբանյակային հեռուստաալիքը,
բացվել է 2003 թ - ին Դուբայում եւ
ֆինանսավորվում է Սաուդյան
Արաբիայի կողմից: «Ալ –Արաբիա»-ն
հայտնի է իր օպերատիվ
լրատվական հաղորդումներով և
մարտնչող խմբերի վիդեո
հայտարարությունների
հեռարձակմամբ:
13. Կասկած չկա , որ համացանցը շատ օգնեց
մարդկանց տեղեկատություն փնտրելու,
ստանալու եւ տարածելու իրավունքի
հաստատման հարցում: Սակայն, արաբական
երկրներում, ինտերնետը դեռ տարածված է
նվազագույն աստիճանի:
14. Ինչպես վկայում են տվյալները՝ 2000
թվականին արաբական բնակչությունն
ունեցել ինտերնետ հասանելիության
միայն 1% - ը , 2001 թ 1.6% - ը, որը զգալի
աճ է, բայց այն ամենը, դեռեւս ցածր է, քան
աշխարհի այլ շրջաններում: Արաբական
երկրներում ինտերնետի սակավ
տարածումը պայմանավորված է լեզուների
չիմացությամբ, համակարգչային
գրագիտության բացակայությամբ,
պետական գրաքննությամբ:
15. Ամփոփելով, կարելի է ասել, որ արաբական
լրատվամիջոցների առաջընթացը զգալի է
վերջին տասնամյակների ընթացքում: Դրանք
դարձել են սովորելու, աշխարհի մասին ավելին
իմանալու, առավել տեղեկացված լինելու և
վերջապես արաբական քաղաքակրթության
արժեքները տարածելու միևոցներ: