1. Bab 6 : Artikel Persatuan
6.0 Apakah yang dimaksudkan dengan artikel persatuan?
Artikel persatuan ialah suatu dokumen yang menyentuh tentang urusan dalaman sesebuah
syarikat iaitu ianya memperuntukan maklumat2 mengenai bagaimana syarikat perlu
menjalankan urusannya. Misalnya, ia menyentuh perhubungan di antara pemegang syer
sesama pemegang syer yang lain, tentang pengeluaran, perampasan dan pemindahan syer,
tentang panggilan, pemindaan modal syer, notis perjalanan mesyuarat, butir2 lantikan,
kuasa, tindakan pengarah, akaun, audit, dividen, pinjaman dan penggulungan. Ia juga
dikenali sebagai tataurus syarikat.
Tiap2 syarikat melainkan syarikat yang dihadkan menurut syer mestilah mendaftarkan
artikel persatuan kepada Pendaftar Syarikat. Ini adalah keperluan di bawah Sek 29 Akta
Syarikat. Akta ini juga ada memperuntukan satu set contoh artikel persatuan di dalam
Susunan A kepada Jadual Ke-4. Mana2 syarikat adalah bebas meniru sebahagian/
keseluruhan daripadanya. Jika sesebuah syarikat yang dihadkan menurut syer telah tidak
mendaftar artikelnya sendiri dengan Pendaftar, maka Susunan A akan terpakai secara
automatik.
6.1 Ciri-ciri Artikel Persatuan
 Ianya perlu dicetak
 Dibahagikan kepada perenggan bernombor
 Ditandatangani oleh setiap penandatangan kepada memorandum di hadapan
sekurang2nya dua orang saksi
Ciri2 ini diperuntukan di bawah Sek 29 (2) Akta Syarikat. Di dalam kes syarikat yang
tidak berhad, syarikat yang dihadkan menurut gerenti dan syarikat yang dihadkan
menurut kedua syer dan gerenti, maka hendaklah mematuhi peruntukan lain yang
terdapat di dalam Sek 29 (3) – (4)
6.2 Kesan Memorandum dan Artikel Persatuan
Sek 33 (1) Akta Syarikat 1965 memperuntukan :
“ tertakluk kepada Akta ini, memorandum dan artikel2 hendaklah apabila didaftarkan,
mengikut syarikat dan ahli2nya seolah2 memorandum dan artikel2 itu masing2 telah
ditandatangani dan dimeterai oleh setiap ahli dan terkandung waad2 di pihak setiap ahli
untuk mematuhi semua peruntukan memorandum dan artikel2 tersebut”

2. Kesan dari Sek 33 (1) yang tepat masih lagi belum diputuskan oleh mahkamah. Tetapi
dari keputusan2 setakat ini kesan Sek ini boleh dikaji dari 3 aspek : -
1. kesan kontrak antara syarikat dengan ahli2
2. kesan kontrak antara ahli sesama ahli
3. perhubungan antara syarikat dengan orang luar
1. Kesan kontrak antara syarikat dengan ahli-ahli
Artikel dan memorandum adalah menjadi kontrak yang mengikat tiap2 ahli kepada
syarikat. Di dalam kes Hickman lwn Kent (1951) 1 Ch 881, faktanya adalah seperti
berikut : suatu peruntukan di dalam artikel sebuah syarikat telah memperuntukan bahawa,
“ apabila ada apa2 perselisihan yang wujud di antara persatuan dan mana2 ahlinya,
maka hendaklah perselisihan tersebut dirujuk kepada timbangtara.” H, seorang ahli di
dalam syarikat tersebut telah mengambil tindakan undang2 terhadap syarikat berkaitan
dengan suatu pertelingkahan mengenai pemecatannya dari syarikat tersebut. Ini adalah
suatu pertelingkahan di antara H di dalam kedudukannya sebagai seorang ahli dengan
syarikatnya. Syarikat tersebut telah bergantung kepada Artikel berkenaan dan telah
memohon supaya perbicaraan itu diberhentikan. Mahkamah memutuskan syarikat adalah
berhak memberhentikan perbicaraan tersebut kerana artikel itu adalah merupakan suatu
kontrak diantara H dan syarikatnya dan pertelingkahan sedemikian hendaklah dirujuk
kepada timbangtara sebagaimana yang diperuntukan oleh artikel persatuan tersebut.
Di dalam kes Inggeris Beattie lwn E&F Beattie Ltd (1938) Ch 708, telah diputuskan
bahawa tanggungan kontrak yang wujud di antara syarikat dan ahli hanya timbul diantara
syarikat dan seorang ahli di dalam kedudukannya sebagai seorang ahli. Jika seorang ahli
telah diberi beberapa hak di dalam kedudukan lain misalnya sebagai seorang pengarah,
maka tanggungan tersebut tidak timbul. Sila rujuk kes di atas untuk maklumat lanjut.
2. Kesan kontrak antara ahli sesame ahli
Tiap2 ahli adalah terikat kepada ahli2 lain melalui artikel. Di sini terdapat pertentangan
pendapat undang2 mengenai kaedah ini. Apa yang Nampak jelas ialah jika artikel
memberikan kepada seseorang ahli suatu hak bersendirian maka dia boleh
menguatkuasakan hak tersebut diantara ahli tanpa pertolongan syarikat.
Di dalam kes Rayfield lwn Hands (1960) Ch. 1, artikel persatuan sebuah syarikat
sendirian telah memperuntukan “ Tiap2 ahli yang berhajat untuk memindahkan syer
hendaklah memberitahu pengarah2 dan mereka akan mengambil syer tersebut sama
banyak diantara mereka dengan harga yang berpatutan.” Berdasarkan kepada
peruntukan artikel ini R, seorang ahli telah cuba memaksa 3 orang pengarah syarikat
tersebut agar membeli syernya. Tetapi ketiga-tiga mereka enggan membeli syernya.
Mahkamah memutuskan bahawa perhubungan yang diwujudkan oleh artikel itu adalah
mengikat R dan pengarah2 syarikat itu sebagai di antara ahli dan ahli dan bukan sebagai
di antara seorang ahli dan pengarah. Dengan itu ketiga-tiga pengarah tersebut adalah
terikat untyk membeli syer R.

3. Di dalam kes Malaysia Wong Kim Fatt lwn Leong & Co. Sdn Bhd (1976)1 MLJ 140,
peruntukan artikel persatuan syarikat berhad telah memperuntukan seperti berikut: “
pemegang kepada 7/10 daripada modal syarikat yang dikeluarkan bolehlah bila2 masa
membuat permintaan kepada syarikat supaya menguatkuasakan pemindahan mana2 syer
tertentu yang tidak dipegang oleh peminta…..”. Dalam kes ini syarikat mempunyai 2
pemegang syer, A dan B dimana A adalah pemegang syer minority yang memegang
50000 syer. B pula memegang 250000 syer dan dengan ini beliau adalah pemegang lebih
dari 7/10 daripada modal yang dikeluarkan. B telah membuat permohonan untuk
mendapatkan syer A berdasarkan peruntukan artikel tersebut tetapi A enggan menjualnya
dan menuntut di mahkamah yang dia berhak untuk terus memegang syernya. Mahkamah
memutuskan bahawa “…….. ianya adalah semata2 kewajipan kontrak dan pihak
menuntut mestilah terikat kepada kewajipan kontrak yang beliau telah terima”.
Persoalan samada adil / tidak sesuatu peruntukan artikel itu, adlah tidak relevan dalam
menentukan samada artikel tersebut boleh dikuatkuasakan atau tidak. Hak dan
tanggungan ahli di bawah artikel adalah merupakan kewajipan kontrak.
3. Perhubungan di antara syarikat dan orang luar
Sebuah artikel tidaklah menjadi suatu kontrak di antara syarikat dan orang luar. Kes
Raffles Hotel lwn Malayan Banking Bhd (No 2) (1966) 1 MLJ 206, MBB adalah
tuanpunya tanah di mana Raffles Hotel didirikan. Raffles Hotel adalah penyewa kepada
tanah tersebut. Peruntukan artikel persatuan syarikat ada menyebut, “ Tuanpunya tanah
(MBB)mempunyai kuasa untuk melantik pengarah di dalam syarikat tersebut”.
Berdasarkan artikel tersebut MBB telah melantik dirinya sendiri sebagai pengarah di
dalam syarikat tersebut. Raffles Hotel telah memohon mahkamah mengistiharkan
perlantikan tersebut tidak sah. Mahkamah memutuskan, memandangkan MBB adalah
bukan ahli di dalam syarikat tersebut, maka peruntukan artikel tersbut tidak mewujudkan
suatu kontrak yang mengikat antara Raffles Hotel dan MBB.

4. 6.3 Pindaan artikel persatuan
Sek 311 membenarkan sesebuah syarikat tertakluk kepada peruntukan2 lain di dalam
Akta Syarikat 1965 dan juga tertakluk mana2 syarat khas di dalam memorandumnya,
untuk meminda/ menambah kepada artikelnya. Ini hanya boleh dilakukan melalui
resolusi khas di dalam mesyurat agung syarikat.
Artikel boleh dipinda tetapi ada had2nya : -
i. Pemindaan yang mengkehendaki mana2 pemegang2 syer supaya mengambil syer
yang lebih atau yang menambahkan tanggungan mereka untuk menyumbang
kepada modal syer adalah tidak dibenarkan oleh Akta Syarikat melainkan
pemegang syer telah memberikan kebenaran bertulis sebelum/ selepas pemindaan.
Ini dijelaskan di dalam Sek 33 (3) Akta Syarikat1965
ii. Di dalam keadaan2 tertentu, seorang pemegang syer/ pemegang debenture boleh
membuat permohonan kepada mahkamah di bawah Sek 181 untuk mendapatkan 1
remedi dengan alasan penindasan. Di atas permohonan sedemikian, mahkamah
mempunyai kuasa yang luas untuk membuat beberapa jenis perintah. Salah satu
perintah yang boleh di buat ialah meminda memorandum/ artikel syarikat. Jika
satu perintah telah dibuat kepada syarikat supaya meminda artikelnya, maka
syarikat hendaklah jangan, tanpa kebenaran mahkamah membuat satu pindaan/
tmbhn yang tidak mengikut perintah itu.
iii. Di mana syarikat mempunyai modal dan modal dibahagikan mengikut beberapa
kelas syer, maka pengeluaran kelas2 syer yang berlainan ini akan mempunyai
hak2 yang berlainan juga. Misalnya, pemegang syer uatama akan mempunyai hak
utama mengenai dividen dan juga keutamaan pemulangan modal semasa
pembubaran syarikta. Jika hak kelas ini dimasukkan di dalam peruntukan artikel,
maka fasal yang memperuntukan tentang cara untuk meminda hak kelas ini
dikenali sebagai ‘ fasal variasi’. Di mana fasal variasi ini wujud di dalam
peruntukan artikel, maka pemindaan hak kelas tidak boleh dibuat melainkan
dengan mengikut cara yang telah diperuntukan di dalam fasal variasi tersebut
iv. Melalui prinsip ‘majority rule’, ahli2 majoriti boleh menambah/ meminda artikel
sesebuah syarikat itu. Namun begitu pemindaan artikel oleh pihak majority
tidaklah boleh di buat sesuka hati. Undang2 ada memperuntukan bahawa
pemindaan artikel mestilah di buat seca bona fide untuk kepentingan syarikat
secara keseluruhannya. Prinsip ini akan dibincangkan di bahagian lain di dalam
nota lanjutan kepada nota ini.