Giáo án bài giảng 50 phút về danh sách nối đơn

1. GIÁO ÁN LÝ THUYẾT
TÊN HỌC PHẦN: CẤU TRÚC DỮ LIỆU VÀ GIẢI THUẬT
TÊN BÀI GIẢNG: DANH SÁCH NỐI ĐƠN
MỤC TIÊU CỦA BÀI:
Sau khi học xong bài này người học có khả năng:
- Kiến thức: Hiểu được nguyên tắc tổ chức, các phép toán: bổ sung một phần tử,
loại bỏ một phần tử trên danh sách nối đơn.
- Kỹ năng: Vận dụng các phép toán bổ sung và loại bỏ một phần tử trên danh
sách nối đơn vào giải các bài toán cụ thể.
- Thái độ: Tích cực, chủ động, linh hoạt và sáng tạo trong học tập.
PHƯƠNG TIỆN DẠY HỌC:
- M¸y tÝnh + m¸y chiÕu
- PhÊn + b¶ng
- Tµi liÖu tham kh¶o cho bµi häc.
I. ỔN ĐỊNH LỚP HỌC Thời gian: 01 phút
Sĩ số lớp: ....../.......
Số sinh viên vắng: ...................... Tên:
II. NỘI DUNG BÀI GIẢNG
TT NỘI DUNG
HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC THỜI
GIAN
(phút
HOẠTĐỘNG
CỦAGIẢNGVIÊN
HOẠTĐỘNG
CỦASINHVIÊN
A Dẫn nhập/ mở đầu
- Nêu một số ưu nhược điểm của
mảng và cách khắc phục nhược
điểm của mảng.
- Giới thiệu về danh sách.
- Thuyết trình -Nghe, ghi chép.
3’
1

2. TT NỘI DUNG
HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC THỜI
GIAN
(phút
HOẠTĐỘNG
CỦAGIẢNGVIÊN
HOẠTĐỘNG
CỦASINHVIÊN
B
5.1
Giảng bài mới
Danh sách nối đơn
42’
5.1.1 Nguyên tắc 5’
a.
b.
Quy cách mỗi nút trên danh
sách:
+ Trường INFO chứa thông
tin của nút
+ Trường LINK chứa địa chỉ
nút tiếp theo.
Qui ước
- Trình chiếu hình
ảnh, phân tích các
thành phần của nút,
nguyên tắc tổ chức
của danh sách nối
đơn
- Nghe, quan sát,
ghi chép.
5.1.2 Một số phép toán 38’
a. Bổ sung một nút 12’
* Bài toán: Cho một danh sách
nối đơn có con trỏ L trỏ tới nút
đầu tiên của danh sách, M là con
trỏ trỏ tới một nút đang có trong
danh sách. Xây dựng giải thuật
thực hiện bổ sung một nút mới
có trường INFO là X vào sau nút
trỏ bởi M. Nếu danh sách rỗng
thì bổ sung nút mới làm nút đầu
tiên của danh sách.
- Trình chiếu hình
nội dung bài toán bổ
sung một nút mới
vào sau nút trỏ bởi
con trỏ M trong
danh sách nối đơn
- Yêu cầu sinh viên
xác định đầu vào,
đầu ra của bài toán
- Nghe, quan sát,
ghi chép;
- Nghe, quan sát,
suy nghĩ trả lời.
2’
* Phân tích bài toán:
Các bước thực hiện:
- Bước 1: Tạo một nút mới
- Bước 2: Thực hiện bổ sung
+TH 1: danh sách rỗng
+TH 2: danh sách khác rỗng
- Cùng sinh viên
phân tích bài toán để
xác định các bước
thực hiện, hình
thành và xây dựng ý
- Nghe, quan sát,
suy nghĩ trả lời.
6’
2
INFO LINK

3. TT NỘI DUNG
HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC THỜI
GIAN
(phút
HOẠTĐỘNG
CỦAGIẢNGVIÊN
HOẠTĐỘNG
CỦASINHVIÊN
tưởng của giải thuật.
* Giải thuật:
Procedure Bosung(L, M, X)
1. {Tạo nút mới}
New <= Avail;
INFO(New):=X;
2. {Thực hiện bổ sung}
If L = Null then
Begin
L:=New;
Link(New):= Null;
End
Else
Begin
Link(New):=Link(M);
Link(M):=New;
End;
3. Return;
- Trình chiếu, thuyết
trình về giải thuật bổ
sung một nút mới.
- Cùng sinh viên
phân tích các trường
hợp bổ sung một nút
mới tại vị trí M trỏ
đến và yêu cầu sinh
viên về nhà viết giải
thuật đầy đủ.
- Nghe, quan
sát, ghi chép
- Nghe, quan
sát, suy nghĩ trả
lời, ghi chép.
4’
b. Loại bỏ một nút
16’
* Bài toán: Cho một danh sách
nối đơn có con trỏ L trỏ tới nút
đầu tiên của một danh sách, M là
con trỏ trỏ tới một nút đang có
trong danh sách. Xây dựng giải
thuật thực hiện loại bỏ nút trỏ
bởi M ra khỏi danh sách đó.
- Trình chiếu hình
nội dung bài toán
loại bỏ một nút trỏ
bởi con trỏ M ra
khỏi danh sách nối
đơn
- Yêu cầu sinh viên
xác định yêu cầu của
bài toán
- Quan sát, nghe,
ghi chép;
- Nghe, quan sát,
suy nghĩ trả lời.
2’
* Phân tích bài toán:
Các bước thực hiện:
- Bước 1: Kiểm tra danh sách
rỗng, không loại bỏ.
- Bước 2: Loại bỏ
+TH 1: M trỏ đến nút đầu
- Cùng sinh viên
phân tích các trường
hợp của bài toán để
hình thành và xây
dựng ý tưởng của
- Nghe, quan sát,
suy nghĩ trả lời.
6’
3

4. TT NỘI DUNG
HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC THỜI
GIAN
(phút
HOẠTĐỘNG
CỦAGIẢNGVIÊN
HOẠTĐỘNG
CỦASINHVIÊN
danh sách.
+TH 2: M trỏ đến nút bất kỳ
trong danh sách.
giải thuật.
* Giải thuật:
Procedure Loaibo(L, M)
1.{Danh sách rỗng}
If L = NULL then
Begin
Write(“Ds rỗng”);
Return;
End;
2.{M là nút đầu tiên của ds }
If M = L then
Begin
L:=Link(M);
M => Avail;
Return;
End;
3.{Tìm đến nút đứng trước nút
trỏ bởi M }
P:=L;
While Link(P)<>M do
P:=Link(P);
4.{Loại bỏ nút M}
Link(P):=Link(M);
5.{Đưa nút bị loại về danh sách
chỗ trống}
M => Avail;
6. Return;
- Trình chiếu, thuyết
trình về giải thuật
loại bỏ một nút ra
khỏi danh sách nối
đơn.
- Quan sát, nghe,
ghi chép.
6’
*Chú ý:
- Cách truy nhập các phần tử
- Tốn dung lượng lưu trữ .
- Hướng khắc phục bằng danh
sách nối vòng.
- Trình chiếu và
nhận xét về danh
sách nối đơn, đưa ra
các nhược điểm của
danh sách nối đơn,
giới thiệu về danh
sách nối vòng.
-Nghe, quan sát,
ghi chép;
2’
4

5. TT NỘI DUNG
HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC THỜI
GIAN
(phút
HOẠTĐỘNG
CỦAGIẢNGVIÊN
HOẠTĐỘNG
CỦASINHVIÊN
c. Bài tập áp dụng:
* Bài tập: Cho danh sách nối
đơn có con trỏ L trỏ vào đầu
danh sách dùng để lưu trữ thông
tin về các sinh viên. Thông tin
về mỗi sinh viên bao gồm
MSV(Mã sinh viên) và DIEM
(điểm). Hãy viết giải thuật thực
hiện các yêu cầu sau:
a. Nhập từ bàn phím các thông
tin về một sinh viên mới, bổ
sung sinh viên này vào danh
sách mà vẫn đảm bảo tính sắp
xếp.
b. Loại bỏ khỏi danh sách một
sinh viên bất kì có mã nhập vào
từ bàn phím.
* Phân tích bài toán:
- Đưa ra quy cách mỗi nút của
danh sách
- Xây dựng và hình thành các
giải thuật:
a. Bổ sung 1 nút
- Nhập giá trị cho sinh viên
mới là dữ liệu kiểu bản ghi gồm
có 2 trường: MSV, DIEM
- Tìm vị trí cần bổ sung.
- Bổ sung.
 Giải thuật chi tiết
b. Loại bỏ
- Tìm vị trí của sinh viên cần
loại bỏ.
- Trình chiếu nội
dung bài toán, yêu
cầu viên xác định
các yêu cầu của bài
toán sau đó phân
tích yêu cầu và đưa
ra hướng giải quyết
bài toán
- Chia nhóm, phát
phiếu bài tập cho
sinh viên.
- Tổng hợp nội dung
của các nhóm, cùng
sinh viên hoàn thiện
các giải thuật .
- Quan sát, nghe,
suy nghĩ trả lời,
ghi chép.
- Làm việc theo
nhóm.
- Nghe, suy
nghĩ, ghi chép.
10’
5

6. TT NỘI DUNG
HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC THỜI
GIAN
(phút
HOẠTĐỘNG
CỦAGIẢNGVIÊN
HOẠTĐỘNG
CỦASINHVIÊN
- Nếu không tìm thấy: đưa ra
thông báo là không có sinh viên
trong danh sách.
- Nếu tìm thấy: Loại bỏ sinh viên
khỏi danh sách.
 Giải thuật chi tiết
C. Củng cố kiến thức và kết thúc
bài
- Nguyên tắc tổ chức của danh
sách nối đơn
- Giải thuật bổ sung vào danh
sách nối đơn
- Giải thuật loại bỏ một nút ra
khỏi danh sách nối đơn.
- Thuyết trình, hệ
thống toàn bộ nội
dung bài học.
- Nghe, quan
sát.
1’
D Hướng dẫn tự học
Bài tập 1: Cho danh sách nối đơn
có nút đầu được trỏ bởi con trỏ
L, M là con trỏ trỏ tới một nút
đang có trong danh sách. Xây
dựng giải thuật bổ sung một nút
mới vào danh sách tại vị trí do
con trỏ M trỏ đến.
Bài tập 2: Cho danh sách nối đơn
có nút đầu được trỏ bởi con trỏ
L, giá trị trường INFO của mỗi
nút trong danh sách là một số
nguyên. Viết các giải thuật thực
hiện các yêu cầu sau:
a. Hiển thị các số chẵn lưu trữ
trong danh sách ra màn hình.
b. Bổ sung một nút mới có
- Trình chiếu nội
dung bài toán, cùng
sinh viên xác định
các yêu cầu của bài
và đưa ra hướng giải
quyết; yêu cầu sinh
viên về nhà hoàn
thiện giải thuật.
- Quan sát, ghi
chép nội dung tự
học.
3’
6

7. TT NỘI DUNG
HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC THỜI
GIAN
(phút
HOẠTĐỘNG
CỦAGIẢNGVIÊN
HOẠTĐỘNG
CỦASINHVIÊN
trường info là X vào vị trí bất kì
k trong danh sách.
b. Kiểm tra xem trong danh
sách có nút nào mà trường INFO
bằng X không?
c. Xóa khỏi danh sách nút đầu
tiên có trường INFO là số âm.
Bài tập 3: Tìm hiểu về danh sách
nối vòng và các phép toán trên
danh sách nối vòng
III. RÚT KINH NGHIỆM (Chuẩn bị, tổ chức, thực hiện)
Ngày tháng 11 năm 2016
TRƯỞNG KHOA
(Ký và ghi rõ họ tên)
TRƯỞNG BỘ MÔN
(Ký và ghi rõ họ tên)
NGƯỜI TRÌNH GIẢNG
(Ký và ghi rõ họ tên)
7