5. ﭼﮑﯿﺪه:
ﻫﺪف از ﺧﻠﻘﺖ اﻧﺴﺎن ﺧﻠﯿﻔﻪ اﻟﻬﯽ ﺷﺪن اﻧﺴﺎن در زﻣﯿﻦ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ و از آﻧﺠﺎ ﮐﻪ در ﺣﻘﯿﻘﺖ ﺧﻠﯿﻔﻪ آﺋﯿﻨﻪ اي از
ﺻﻔﺎت ﺧﺎﻟﻖ ﺧﻮد ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ ﻏﺎﯾﺖ زﻧﺪﮔﯽ اﻧﺴﺎﻧﻬﺎ ﺧﺪاﯾﯽ ﺷﺪن آﻧﻬﺎ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ. ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺷﺎﮐﻠﻪي اﻟﻬﯽ اﻧﺴﺎن،
ﺗﻨﻬﺎ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ اي ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﺑﺮاي او ﺛﻤﺮﺑﺨﺶ ﺑﺎﺷﺪ ﮐﻪ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ اي اﻟﻬﯽ ﺑﺎﺷﺪ.
از آﻧﺠﺎ ﮐﻪ ﭘﯿﺎﻣﺒﺮ اﮐﺮم)ﺻﻠﯽ اﷲ ﻋﻠﯿﻪ و آﻟﻪ وﺳﻠﻢ( ﺧﺎﺗﻢ اﻧﺒﯿﺎء ﻫﺴﺘﻨﺪ و دﯾﻦ اﺳﻼم آﺧﺮﯾﻦ دﯾﻦ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ،
ﻧﺴﺨﻪ ﺣﯿﺎت ﺑﺨﺶ ﺑﺸﺮ در اﯾﻦ ﻋﺼﺮ ﻣﯽ ﺑﺎﯾﺴﺖ از ﻣﺤﺘﻮاي ﺗﻌﻠﯿﻤﺎت اﯾﺸﺎن اﺳﺘﺨﺮاج و در اﺧﺘﯿﺎر ﺑﺸﺮ ﻗﺮار
ﮔﯿﺮد. ﯾﮑﯽ از ﺧﺼﻮﺻﯿﺎت اﯾﺸﺎن ﮐﻪ در آﯾﺎت ﻗﺮآن ﮐﺮﯾﻢ و ﺳﯿﺮه اﯾﺸﺎن و ﺳﺎﯾﺮ ﻣﻌﺼﻮﻣﯿﻦ ﺑﻪ آن اﺷﺎره ﺷﺪه
»ﺷﻨﻮﻧﺪه ﻣﺎﻫﺮ« ﺑﻮدن اﯾﺸﺎن ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ. ﮐﻪ در ﻗﻮام و دوام زﻧﺪﮔﯽ ﺧﺎﻧﻮادﮔﯽ ﺑﺴﯿﺎر ﻣﻮﺛﺮ اﺳﺖ.
در ﺳﯿﺮه ﭘﯿﺎﻣﺒﺮ اﮐﺮم)ﺻﻠﯽ اﷲ ﻋﻠﯿﻪ و آﻟﻪ( ﻣﺸﺎﻫﺪه ﻣﯽ ﺷﻮد ﮐﻪ ﺣﺘﯽ در ﻣﻘﺎﺑﻞ ﻣﺨﺎﻟﻔﺎن و ﻣﻌﺎﻧﺪان ﭘﯿﺶ از
ﻫﺮ اﻗﺪاﻣﯽ ﺧﻮب ﺑﻪ ﺳﺨﻨﺎن اﯾﺸﺎن ﮔﻮش ﻓﺮا ﻣﯽ دﻫﻨﺪ و ﺳﭙﺲ ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮي ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ.
در ﺟﺎﯾﯿﮑﻪ ﺧﺪاوﻧﺪ ﺗﺒﺎرك و ﺗﻌﺎﻟﯽ اﺳﺎس ﺗﺸﮑﯿﻞ ﺧﺎﻧﻮاده را ﻣﻮده و ﻣﺤﺒﺖ و دﺳﺘﯿﺎﺑﯽ ﺑﻪ آراﻣﺶ ﻣﻌﺮﻓﯽ ﮐﺮده
اﺳﺖ؛ »ﺷﻨﻮﻧﺪه ﻣﺎﻫﺮ« ﺑﻮدن اﺑﺰاري اﺳﺖ ﮐﻪ ﺗﺎﺛﯿﺮ ﺑﺴﺰاﯾﯽ در ﺗﺤﻘﻖ اﯾﻦ ﻣﻬﻢ دارد.
ﺑﺎ دوﺳﺘﺎن ﻣﺮوت ﺑﺎ دﺷﻤﻨﺎن ﻣﺪارا آﺳﺎﯾﺶ دو ﮔﯿﺘﯽ ﺗﻔﺴﯿﺮ اﯾﻦ دو ﺣﺮف اﺳﺖ
و ﭼﻨﺎﻧﭽﻪ اﻓﺮاد ﺗﻼش ﮐﻨﻨﺪ اﯾﻦ ﻣﻬﺎرت را در ﺧﻮد ﺑﻪ وﺟﻮد آورﻧﺪ ﻧﻪ ﺗﻨﻬﺎ آراﻣﺶ و آﺳﺎﯾﺶ ﺑﻪ ﺧﺎﻧﻮاده اﯾﺸﺎن
رو ﻣﯽ ﮐﻨﺪ ﺑﻠﮑﻪ اﻋﻀﺎي ﺧﺎﻧﻮاده ﺑﺎ ﮐﺴﺐ ﭼﻨﯿﻦ ﻣﻬﺎرﺗﯽ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﻨﺪ ﻓﺮد ﻣﻮﻓﻘﯽ در ﺳﺎﯾﺮ ﻋﺮﺻﻪ ﻫﺎي زﻧﺪﮔﯽ ﻣﺜﻞ
ﺗﺤﺼﯿﻞ و ﮐﺎر ﺑﺎﺷﻨﺪ.
۴
6. ﻣﻘﺪﻣﻪ
ازدواج ﺗﻨﻬﺎ ﭘﯿﻮﻧﺪ ﺟﺴﻤﺎﻧﯽ دو اﻧﺴﺎن ﻧﯿﺴﺖ ﺑﻠﮑﻪ رواﺑﻂ روﺣﯽ و ﭘﯿﻮﻧﺪ ﻋﺎﻃﻔﯽ آن ﺑﺴﯿﺎر ﻣﻬﻢ ﺗﺮ و ﺗﺄﺛﯿﺮﮔﺬارﺗﺮ
اﺳﺖ اﻣﺎ ﻣﺘﺎﺳﻔﺎﻧﻪ اﺧﺘﻼﻓﺎت ﺑﻪ ﻇﺎﻫﺮ ﺳﺎده ﺧﺎﻧﻮادﮔﯽ ﮔﺎﻫﯽ ﭼﻨﺎن ﮔﺴﺘﺮش ﭘﯿﺪا ﻣﯽﮐﻨﻨﺪ ﮐﻪ ﮐﺎﻧﻮن ﮔﺮم
ﺧﺎﻧﻮادﮔﯽاي را ﮐﻪ ﺑﺎ زﺣﻤﺖ ﺑﺴﯿﺎر ﺗﺸﮑﯿﻞ ﺷﺪه اﺳﺖ از ﻫﻢ ﻣﯽﭘﺎﺷﻨﺪ و ﭼﺮاغ اﻣﯿﺪ را در ﻣﺤﻔﻞ ﺧﺎﻧﻮاده ﺧﺎﻣﻮش
ﻣﯽﮐﻨﻨﺪ. زن و ﻣﺮد ﺟﻮاﻧﯽ ﮐﻪ ﺑﺎ ﻫﺰار اﻣﯿﺪ و آرزو ﺧﺎﻧﻮاده ﺗﺸﮑﯿﻞ دادهاﻧﺪ ﺑﻪ ﯾﮏ ﺑﺎره درﻣﯽﯾﺎﺑﻨﺪ ﮐﻪ ﻗﺎدر ﺑﻪ
اداﻣﻪ زﻧﺪﮔﯽ ﻧﯿﺴﺘﻨﺪ.
اﺧﺘﻼﻓﺎت آﻧﻬﺎ ﻫﻢ ﺧﻮدﺷﺎن را ﺑﺎ ﻣﺸﮑﻼت ﻣﺘﻌﺪدي روﺑﻪرو ﻣﯽﮐﻨﺪ و ﻫﻢ ﺧﺎﻧﻮادهﻫﺎﯾﺸﺎن را ﻣﺘﺎﺛﺮ ﺧﻮاﻫﺪ ﮐﺮد.
ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ ﻫﻤﻪ اﻓﺮادي ﮐﻪ ﺑﻪ ﻧﻮﻋﯽ ﺑﺎ اﯾﻦ ﻣﻮﺿﻮع درﮔﯿﺮ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﺗﻼش ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ اﯾﻦ ﻣﺸﮑﻞ را رﻓﻊ ﮐﻨﻨﺪ و ﺑﻪ
ﻃﺮق ﻣﺨﺘﻠﻔﯽ از ﺟﻤﻠﻪ ﻣﯿﺎﻧﺠﯿﮕﺮي، ﻣﺮاﺟﻌﻪ ﺑﻪ ﻣﺸﺎور و ... ﻣﺘﻮﺳﻞ ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ.
ﻗﺒﻞ از ﻫﺮ ﭼﯿﺰ ﺑﺮاي رﻓﻊ اﯾﻨﮕﻮﻧﻪ ﻣﺸﮑﻼت ﺑﺎﯾﺪ ﺑﻪ ﭼﻨﺪ ﻧﮑﺘﻪ اﺳﺎﺳﯽ ﺗﻮﺟﻪ ﮐﺮد ﺗﺎ زﺣﻤﺎت ﻣﺎ ﺛﻤﺮﺑﺨﺶ ﺑﺎﺷﺪ.
اوﻟﯿﻦ ﻧﮑﺘﻪ ﻧﮕﺎه ﮐﻼن ﺑﻪ اﻧﺴﺎن و ﺟﺎﯾﮕﺎه او ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ ﭼﺮا ﮐﻪ ﻋﺪم ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ اﯾﻦ اﻣﺮ ﻣﻬﻢ ﯾﻌﻨﯽ ﺣﻘﯿﻘﺖ ﻣﺎﻫﯿﺖ
اﻧﺴﺎن ﻣﻮﺟﺐ دور ﺷﺪن از ﻣﺴﯿﺮ ﺣﻘﯿﻘﺖ و ﮐﺎﻫﺶ ﻣﯿﺰان اﺛﺮ ﺑﺨﺸﯽ روش ﻫﺎي ﺑﻪ ﮐﺎر ﺑﺮده ﺷﺪه ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد.
ﺳﭙﺲ ﺑﺎﯾﺪ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺷﺎﮐﻠﻪ اﻧﺴﺎن ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ اي ﻣﺘﻨﺎﺳﺐ ﺑﺎ اﻗﺘﻀﺎي وﺟﻮدي روح او ﻃﺮح رﯾﺰي ﻧﻤﻮد.
از آﻧﺠﺎ ﮐﻪ اﯾﻦ ﭘﮋوﻫﺶ ﻣﺠﺎل ﺑﺮرﺳﯽ ﻫﻤﻪ ﺟﺎﻧﺒﻪ اﯾﻦ ﻣﻬﻢ ﻧﻤﯽ ﺑﺎﺷﺪ ﺑﺎ اﺗﮑﺎ ﺑﻪ ﻧﺘﺎﯾﺞ زﺣﻤﺎت اﺳﺎﺗﯿﺪ ﺑﺰرﮔﻮار
ﺗﻨﻬﺎ ﯾﮑﯽ از اﺑﻌﺎد اﯾﻦ ﻣﻬﺎرت ﻫﺎ ﻣﻮرد ﺑﺮرﺳﯽ ﻗﺮار ﻣﯽ ﮔﯿﺮد و ﺟﻬﺖ ﺗﮑﻤﯿﻞ ﺑﺤﺚ ﺑﺮاي ﺗﻄﺒﯿﻖ ﻣﺒﺎﺣﺚ ﺗﺌﻮري
ﺑﺮ ﻣﺼﺪاق ﻫﺎي ﺧﺎرﺟﯽ و اﺳﺘﻔﺎده از ﺷﺎﻫﺪ ﻣﺜﺎل ﻫﺎي ﻋﯿﻨﯽ ﻧﺘﯿﺠﻪ ﻣﺒﺎﺣﺚ ﻣﻄﺮح ﺷﺪه را ﺑﺎ ﺗﻄﺒﯿﻖ ﺑﺮ ﺳﺮﯾﺎل
ﻫﺎي ﮐﻨﻮﻧﯽ ﺻﺪا و ﺳﯿﻤﺎ ﻣﻮرد ارزﯾﺎﺑﯽ ﻗﺮار ﻣﯽ دﻫﯿﻢ.
۵
7. اﺻﻮل و ﭘﺎﯾﻪ ﻫﺎي ﺑﺤﺚ:
ﻫﺪف از ﺧﻠﻘﺖ اﻧﺴﺎن ﺧﻠﯿﻔﻪ اﻟﻬﯽ ﺷﺪن اﻧﺴﺎن در زﻣﯿﻦ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ و از آﻧﺠﺎ ﮐﻪ در ﺣﻘﯿﻘﺖ ﺧﻠﯿﻔﻪ آﺋﯿﻨﻪ اي از
ﺻﻔﺎت ﺧﺎﻟﻖ ﺧﻮد ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ ﻏﺎﯾﺖ زﻧﺪﮔﯽ اﻧﺴﺎﻧﻬﺎ ﺧﺪاﯾﯽ ﺷﺪن آﻧﻬﺎ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ.
» و إِذْ ﻗﺎلَ رﺑﮏ ﻟﻠْﻤﻼﺋﮑَﮥِ إِﻧﱢﯽ ﺟﺎﻋﻞٌ ﻓﯽ اﻟْﺄَرضِ ﺧَﻠﯿﻔَﮥً ﻗﺎﻟُﻮا أَ ﺗَﺠﻌﻞُ ﻓﯿﻬﺎ ﻣﻦْ ﯾﻔْﺴﺪ ﻓﯿﻬﺎ و ﯾﺴﻔﮏ اﻟﺪﻣﺎء و ﻧَﺤﻦُ
1
ﻧُﺴﺒﺢ ﺑِﺤﻤﺪك و ﻧُﻘَﺪس ﻟَﮏ ﻗﺎلَ إِﻧﱢﯽ أَﻋﻠَﻢ ﻣﺎ ﻻ ﺗَﻌﻠَﻤﻮنَ«
و از آﻧﺠﺎ ﮐﻪ اﻧﺴﺎن ﺷﺎﮐﻠﻪ اي اﻟﻬﯽ دارد ﺗﻨﻬﺎ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ اي ﮐﻪ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﺑﺮاي او ﺛﻤﺮﺑﺨﺶ ﺑﺎﺷﺪ ﮐﻪ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ اي
اﻟﻬﯽ اﺳﺖ.
2
» ﻓَﺈِذا ﺳﻮﯾﺘُﻪ و ﻧَﻔَﺨْﺖ ﻓﯿﻪ ﻣﻦْ روﺣﯽ ﻓَﻘَﻌﻮا ﻟَﻪ ﺳﺎﺟِﺪﯾﻦَ «
ﻫﺮ ﭼﻨﺪ ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ اﻧﺴﺎن ﺑﺘﻮاﻧﺪ ﺑﺎ ﻣﺪد از ﻧﯿﺮوي ﻓﮑﺮ و اﻧﺪﯾﺸﻪ اﯾﻦ ﻣﺴﯿﺮ را ﺗﺎ ﺣﺪي ﺑﭙﯿﻤﺎﯾﺪ اﻣﺎ ﺗﻨﻬﺎ در
ﺻﻮرﺗﯽ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ اﯾﻦ ﻣﺴﯿﺮ را ﺑﻪ ﺑﻬﺘﺮﯾﻦ ﻧﺤﻮ ﻣﻤﮑﻦ ﻃﯽ ﮐﻨﺪ ﮐﻪ از ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ اي ﮐﻪ از ﺳﻮي ﺧﺎﻟﻖ وﺿﻊ ﺷﺪه
ﺑﺎﺷﺪ ﺑﻬﺮه ﺑﺒﺮد.
»ﻗُﻞْ أَ ﻧَﺪﻋﻮا ﻣﻦْ دونِ اﻟﻠﱠﻪ ﻣﺎ ﻻ ﯾﻨْﻔَﻌﻨﺎ و ﻻ ﯾﻀُﺮﱡﻧﺎ و ﻧُﺮَد ﻋﻠﻰ أَﻋﻘﺎﺑِﻨﺎ ﺑﻌﺪ إِذْ ﻫﺪاﻧَﺎ اﻟﻠﱠﻪ ﮐَﺎﻟﱠﺬي اﺳﺘَﻬﻮﺗْﻪ اﻟﺸﱠﯿﺎﻃﯿﻦُ
ﻓﯽ اﻟْﺄَرضِ ﺣﯿﺮانَ ﻟَﻪ أَﺻﺤﺎب ﯾﺪﻋﻮﻧَﻪ إِﻟَﻰ اﻟْﻬﺪى اﺋْﺘﻨﺎ ﻗُﻞْ إِنﱠ ﻫﺪى اﻟﻠﱠﻪ ﻫﻮ اﻟْﻬﺪى و أُﻣﺮْﻧﺎ ﻟﻨُﺴـــﻠﻢ ﻟﺮَب
3
اﻟْﻌﺎﻟَﻤﯿﻦَ «
1 اﻟﺒﻘﺮة : 03 و ]ﯾﺎد ﮐﻦ[ ﻫﻨﮕﺎﻣﻰ ﮐﻪ ﭘﺮوردﮔﺎرت ﺑﻪ ﻓﺮﺷﺘﮕﺎن ﻓﺮﻣﻮد: ﻣﺴﻠﻤﺎً ﻣﻦ ﺟﺎﻧﺸﯿﻨﻰ در زﻣﯿﻦ ﻗﺮار ﺧﻮاﻫﻢ داد. ﮔﻔﺘﻨﺪ: آﯾﺎ
ﮐﺴﻰ را در آن ﻗﺮار ﻣﻰدﻫﻰ ﮐﻪ ﻓﺴﺎد ﻣﻰﮐﻨﺪ و ﺧﻮن ﻣﻰرﯾﺰد؟! در ﺣﺎﻟﻰ ﮐﻪ ﻣﺎ ﺗﻮ را ﻫﻤﺮاه ﺑﺎ ﺳﭙﺎس و ﺳﺘﺎﯾﺸﺖ ﺗﺴﺒﯿﺢ ﻣﻰﮔﻮﯾﯿﻢ
و ﺗﻘﺪﯾﺲ ﻣﻰﮐﻨﯿﻢ. ]ﭘﺮوردﮔﺎر[ ﻓﺮﻣﻮد: ﻣﻦ ]واﻗﻌﯿﺎت و اﺳﺮارى از ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻦ اﯾﻦ ﺟﺎﻧﺸﯿﻦ در زﻣﯿﻦ[ ﻣﻰداﻧﻢ ﮐﻪ ﺷﻤﺎ ﻧﻤﻰداﻧﯿﺪ.
2 اﻟﺤﺠﺮ : 92 ﭘﺲ ﭼﻮن او را درﺳﺖ و ﻧﯿﮑﻮ ﮔﺮداﻧﻢ و از روح ﺧﻮد در او ﺑﺪﻣﻢ، ﺑﺮاى او ﺳﺠﺪه ﮐﻨﺎن ﺑﯿﻔﺘﯿﺪ.
3 اﻷﻧﻌﺎم : 17 ﺑﮕﻮ: آﯾﺎ ﺑﻪ ﺟﺎى ﺧﺪا ﻣﻌﺒﻮدى را ﺑﭙﺮﺳﺘﯿﻢ ﮐﻪ ﻧﻪ ﺳﻮدى ﺑﻪ ﻣﺎ رﺳﺎﻧﺪ و ﻧﻪ زﯾﺎﻧﻰ؟ و ﭘﺲ از آﻧﮑﻪ ﺧﺪا ﻣﺎ را ﻫﺪاﯾﺖ
ﮐﺮد ]ﺑﻪ ﺷﺮك و ﺑﺖ ﭘﺮﺳﺘﻰ[ ﺑﻪ ﻋﻘﺐ ﺑﺎزﮔﺮدﯾﻢ، ﻣﺎﻧﻨﺪ ﮐﺴﻰ ﮐﻪ ﺷﯿﺎﻃﯿﻦ ﻋﻘﻠﺶ را رﺑﻮدهاﻧﺪ و در زﻣﯿﻦ ﺳﺮﮔﺮدان ]و ﺑﻰﻫﺪف و
ﮔﻤﺮاه[ اﺳﺖ، در ﺣﺎﻟﻰ ﮐﻪ ﺑﺮاى او ﯾﺎراﻧﻰ اﺳﺖ ﮐﻪ وى را ﺑﻪ ﺳﻮى ﻫﺪاﯾﺖ دﻋﻮت ﻣﻰﮐﻨﻨﺪ ﮐﻪ ﺑﻪ ﺟﺎﻧﺐ ﻣﺎ ﺑﯿﺎ ]وﻟﻰ او ﺑﻪ ﺳﺒﺐ
ﺳﺮﮔﺮداﻧﻰ و ﺣﯿﺮت زدﮔﻰ ﻧﻤﻰﭘﺬﯾﺮد.[ ﺑﮕﻮ: ﯾﻘﯿﻨﺎً ﻫﺪاﯾﺖ ﺧﺪا ﻫﻤﺎن ﻫﺪاﯾﺖ ]واﻗﻌﻰ[ اﺳﺖ، و ﻣﺎ ﻣﺄﻣﻮرﯾﻢ ﮐﻪ ﺗﺴﻠﯿﻢ ﭘﺮوردﮔﺎر
ﺟﻬﺎﻧﯿﺎن ﺑﺎﺷﯿﻢ.
۶
8. آﮔﺎﻫﯽ از ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﺧﺪاوﻧﺪ ﺑﺮاي ﻃﯽ ﻣﺴﯿﺮ ﺧﻠﯿﻔﻪ اﻟﻬﯽ ﺷﺪن از ﻃﺮﯾﻖ ﮐﺘﺐ آﺳﻤﺎﻧﯽ ﻣﯿﺴﺮ ﺷﺪه اﺳﺖ.
» ﻟَﻘَﺪ أَرﺳﻠْﻨﺎ رﺳﻠَﻨﺎ ﺑِﺎﻟْﺒﯿﻨﺎت و أَﻧْﺰَﻟْﻨﺎ ﻣﻌﻬﻢ اﻟْﮑﺘﺎب و اﻟْﻤﯿﺰانَ ﻟﯿﻘُﻮم اﻟﻨﱠﺎس ﺑِﺎﻟْﻘﺴﻂ و أَﻧْﺰَﻟْﻨَﺎ اﻟْﺤﺪﯾﺪ ﻓﯿﻪ ﺑﺄْس ﺷَﺪﯾﺪ
4
و ﻣﻨﺎﻓﻊ ﻟﻠﻨﱠﺎسِ و ﻟﯿﻌﻠَﻢ اﻟﻠﱠﻪ ﻣﻦْ ﯾﻨْﺼﺮُه و رﺳﻠَﻪ ﺑِﺎﻟْﻐَﯿﺐِ إِنﱠ اﻟﻠﱠﻪ ﻗَﻮِي ﻋﺰﯾﺰٌ «
و ﺟﻬﺖ اﻣﺪاد ﺑﯿﺸﺘﺮ اﻧﺴﺎﻧﻬﺎ، اﻧﺒﯿﺎي اﻟﻬﯽ ﻧﻪ ﺗﻨﻬﺎ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان اﻟﮕﻮ ﮐﻪ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻗﺎﻧﻮﻧﮕﺬار و ﺗﺒﯿﻦ ﮐﻨﻨﺪه ﻗﺎﻧﻮن
اﻟﻬﯽ و ﻣﺮﺟﻊ ﺣﻞ اﺧﺘﻼﻓﺎت در ﻃﻮل ﺳﺎﻟﻬﺎي ﻣﺘﻤﺎدي در ﮐﻨﺎر اﻧﺴﺎﻧﻬﺎ ﺑﻮده اﻧﺪ. و ﻫﻤﻮاره ﺗﻼش ﮐﺮده اﻧﺪ ﺑﺎ
ﺗﺸﮑﯿﻞ ﺟﺎﻣﻌﻪ اﻟﻬﯽ ﻣﺮدم را ﺑﻪ اﺟﺮاي ﮐﺎﻣﻞ دﺳﺘﻮرات اﻟﻬﯽ رﻫﻨﻤﻮن ﺷﻮﻧﺪ.
» و إِذ اﺑﺘَﻠﻰ إِﺑﺮاﻫﯿﻢ رﺑﻪ ﺑِﮑَﻠﻤﺎت ﻓَﺄَﺗَﻤﻬﻦﱠ ﻗﺎلَ إِﻧﱢﯽ ﺟﺎﻋﻠُﮏ ﻟﻠﻨﱠﺎسِ إِﻣﺎﻣﺎً ﻗﺎلَ و ﻣﻦْ ذُرﯾﺘﯽ ﻗﺎلَ ﻻ ﯾﻨﺎلُ ﻋﻬﺪي
5
اﻟﻈﱠﺎﻟﻤﯿﻦَ «
» رﺑﻨﺎ و اﺑﻌﺚْ ﻓﯿﻬِﻢ رﺳﻮﻻً ﻣﻨْﻬﻢ ﯾﺘْﻠُﻮا ﻋﻠَﯿﻬِﻢ آﯾﺎﺗﮏ و ﯾﻌﻠﱢﻤﻬﻢ اﻟْﮑﺘﺎب و اﻟْﺤﮑْﻤﮥَ و ﯾﺰَﮐﱢﯿﻬِﻢ إِﻧﱠﮏ أَﻧْﺖ اﻟْﻌﺰﯾﺰُ
6
اﻟْﺤﮑﯿﻢ«
از آﻧﺠﺎ ﮐﻪ ﭘﯿﺎﻣﺒﺮ اﮐﺮم)ﺻﻠﯽ اﷲ ﻋﻠﯿﻪ و آﻟﻪ وﺳﻠﻢ( ﺧﺎﺗﻢ اﻧﺒﯿﺎء ﻫﺴﺘﻨﺪ و دﯾﻦ اﺳﻼم آﺧﺮﯾﻦ دﯾﻦ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ،
ﻧﺴﺨﻪ ﺣﯿﺎت ﺑﺨﺶ ﺑﺸﺮ در اﯾﻦ ﻋﺼﺮ ﻣﯽ ﺑﺎﯾﺴﺖ از ﻣﺤﺘﻮاي ﺗﻌﻠﯿﻤﺎت اﯾﺸﺎن اﺳﺘﺨﺮاج و در اﺧﺘﯿﺎر ﺑﺸﺮ ﻗﺮار
ﮔﯿﺮد.
7
»ﻣﺎ ﮐﺎنَ ﻣﺤﻤﺪ أَﺑﺎ أَﺣﺪ ﻣﻦْ رِﺟﺎﻟﮑُﻢ و ﻟﮑﻦْ رﺳﻮلَ اﻟﻠﱠﻪ و ﺧﺎﺗَﻢ اﻟﻨﱠﺒِﯿﯿﻦَ و ﮐﺎنَ اﻟﻠﱠﻪ ﺑِﮑُﻞﱢ ﺷَﯽء ﻋﻠﯿﻤﺎً «
4
اﻟﺤﺪﯾﺪ : 52 ﻫﻤﺎﻧﺎ ﻣﺎ ﭘﯿﺎﻣﺒﺮان ﺧﻮد را ﺑﺎ دﻻﯾﻞ روﺷﻦ ﻓﺮﺳﺘﺎدﯾﻢ و ﺑﺎ آﻧﺎن ﮐﺘﺎب و ﺗﺮازو ]ى ﺗﺸﺨﯿﺺ ﺣﻖ از ﺑﺎﻃﻞ[ ﻧﺎزل
ﮐﺮدﯾﻢ ﺗﺎ ﻣﺮدم ﺑﻪ ﻋﺪاﻟﺖ ﺑﺮ ﺧﯿﺰﻧﺪ، و آﻫﻦ را ﮐﻪ در آن ﺑﺮاى ﻣﺮدم ﻗﻮت و ﻧﯿﺮوﯾﻰ ﺳﺨﺖ و ﺳﻮدﻫﺎﯾﻰ اﺳﺖ ﻓﺮود آوردﯾﻢ و ﺗﺎ ﺧﺪا
ﻣﺸﺨﺺ ﺑﺪارد ﭼﻪ ﮐﺴﺎﻧﻰ او و ﭘﯿﺎﻣﺒﺮاﻧﺶ را در ﻏﯿﺎب ﭘﯿﺎﻣﺒﺮان ﯾﺎرى ﻣﻰدﻫﻨﺪ ﯾﻘﯿﻨﺎً ﺧﺪا ﻧﯿﺮوﻣﻨﺪ و ﺗﻮاﻧﺎى ﺷﮑﺴﺖﻧﺎﭘﺬﯾﺮ اﺳﺖ.
5 اﻟﺒﻘﺮة : 421 و ]ﯾﺎد ﮐﻨﯿﺪ[ ﻫﻨﮕﺎﻣﻰ ﮐﻪ اﺑﺮاﻫﯿﻢ را ﭘﺮوردﮔﺎرش ﺑﻪ اﻣﻮرى ]دﺷﻮار و ﺳﺨﺖ[ آزﻣﺎﯾﺶ ﮐﺮد، ﭘﺲ او ﻫﻤﻪ را ﺑﻪ ﻃﻮر
ﮐﺎﻣﻞ ﺑﻪ اﻧﺠﺎم رﺳﺎﻧﯿﺪ، ﭘﺮوردﮔﺎرش ]ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ ﺷﺎﯾﺴﺘﮕﻰ وﻟﯿﺎﻗﺖ او[ ﻓﺮﻣﻮد: ﻣﻦ ﺗﻮ را ﺑﺮاى ﻫﻤﻪ ﻣﺮدم ﭘﯿﺸﻮا و اﻣﺎم ﻗﺮار دادم.
اﺑﺮاﻫﯿﻢ ﮔﻔﺖ: و از دودﻣﺎﻧﻢ ]ﻧﯿﺰ ﭘﯿﺸﻮاﯾﺎﻧﻰ ﺑﺮﮔﺰﯾﻦ[. ]ﭘﺮوردﮔﺎر[ ﻓﺮﻣﻮد: ﭘﯿﻤﺎن ﻣﻦ ]ﮐﻪ اﻣﺎﻣﺖ و ﭘﯿﺸﻮاﯾﻰ اﺳﺖ[ ﺑﻪ ﺳﺘﻤﮑﺎران
ﻧﻤﻰرﺳﺪ.
6 اﻟﺒﻘﺮة : 921 ﭘﺮوردﮔﺎرا! در ﻣﯿﺎن آﻧﺎن ﭘﯿﺎﻣﺒﺮى از ﺧﻮدﺷﺎن ﺑﺮاﻧﮕﯿﺰ، ﮐﻪ آﯾﺎت ﺗﻮ را ﺑﺮ آﻧﺎن ﺑﺨﻮاﻧﺪ، و آﻧﺎن را ﮐﺘﺎب و ﺣﮑﻤﺖ
ﺑﯿﺎﻣﻮزد، و ]از آﻟﻮدﮔﻰﻫﺎى ﻇﺎﻫﺮى و ﺑﺎﻃﻨﻰ[ ﭘﺎﮐﺸﺎن ﮐﻨﺪ زﯾﺮا ﺗﻮ ﺗﻮاﻧﺎى ﺷﮑﺴﺖﻧﺎﭘﺬﯾﺮ و ﺣﮑﯿﻤﻰ.
٧
9. در اﯾﻦ ﻧﻮﺷﺘﺎر آﻣﻮزه ﻫﺎي ﺣﻀﺮت ﻣﺤﻤﺪ)ﺻﻠﯽ اﷲ ﻋﻠﯿﻪ و آﻟﻪ( ﮐﻪ از ﻃﺮﯾﻖ اﺋﻤﻪ ﻣﻌﺼﻮﻣﯿﻦ در اﺧﺘﯿﺎر ﻣﺎ ﻗﺮار
ﮔﺮﻓﺘﻪ ﻣﺒﻨﺎ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ. ﺟﻬﺖ اﺳﺘﻔﺎده دﻗﯿﻖ و ﮐﺎرﺑﺮدي از اﯾﻦ ﻣﺒﺎﺣﺚ ﺟﺰوه »ﻣﻬﺎرت ﻫﺎي زﻧﺪﮔﯽ«8 و »ﻣﻬﺎرت
ﻫﺎي اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ«9 ﺑﺴﺘﺮ اﺻﻠﯽ ﻣﺒﺎﺣﺚ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ ﺗﺎ از ﭘﺮداﺧﺘﻦ ﺑﻪ ﻣﺒﺎﺣﺚ ﻣﺒﻨﺎﯾﯽ ﺑﯽ ﻧﯿﺎز ﺷﻮﯾﻢ.
ﻣﺒﻨﺎي زﻧﺪﮔﯽ ﺧﺎﻧﻮادﮔﯽ از ﻧﻈﺮ اﺳﻼم
ﺧﺪاوﻧﺪ ﺗﺒﺎرك و ﺗﻌﺎﻟﯽ اﺳﺎس ﺗﺸﮑﯿﻞ ﺧﺎﻧﻮاده را ﻣﻮده و ﻣﺤﺒﺖ و دﺳﺘﯿﺎﺑﯽ ﺑﻪ آراﻣﺶ ﻣﻌﺮﻓﯽ ﮐﺮده اﺳﺖ.
»و ﻣﻦْ آﯾﺎﺗﻪ أَنْ ﺧَﻠَﻖَ ﻟَﮑُﻢ ﻣﻦْ أَﻧْﻔُﺴﮑُﻢ أَزواﺟﺎً ﻟﺘَﺴﮑُﻨُﻮا إِﻟَﯿﻬﺎ و ﺟﻌﻞَ ﺑﯿﻨَﮑُﻢ ﻣﻮدةً و رﺣﻤﮥً إِنﱠ ﻓﯽ ذﻟﮏ ﻟَﺂﯾﺎت ﻟﻘَﻮمٍ
01
ﯾﺘَﻔَﮑﱠﺮُونَ «
ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ ﻫﺮﯾﮏ از اﻋﻀﺎي ﺧﺎﻧﻮاده و ﺑﻪ ﺧﺼﻮص ﻫﻤﺴﺮان ﺑﺎﯾﺪ در رواﺑﻂ ﺧﻮد اﯾﻦ اﺻﻞ ﻣﻬﻢ را ﻣﻮرد ﺗﻮﺟﻪ
ﻗﺮار دﻫﻨﺪ. و رواﺑﻂ و رﻓﺘﺎرﻫﺎي ﺧﻮد را ﺑﺮ ﻣﺒﻨﺎي اﯾﻦ ﻗﺎﻋﺪه ﮐﻠﯽ ﺳﺎﻣﺎن ﺑﺨﺸﻨﺪ.
ﯾﮑﯽ از ﻧﮑﺎﺗﯽ ﮐﻪ در ﺧﺎﻧﻮاده ﺑﺴﯿﺎر ﺣﺎﺋﺰ اﻫﻤﯿﺖ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ » ﺷﻨﻮﻧﺪة ﻣﺎﻫﺮ« ﺑﻮدن ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ. ﭼﻨﺎﻧﭽﻪ در ﻗﺮآن
ﮐﺮﯾﻢ در ﻣﻮرد ﭘﯿﺎﻣﺒﺮ اﮐﺮم)ﺻﻠﯽ اﷲ ﻋﻠﯿﻪ و آﻟﻪ( آﻣﺪه اﺳﺖ:
»و ﻣﻨْﻬﻢ اﻟﱠﺬﯾﻦَ ﯾﺆْذُونَ اﻟﻨﱠﺒِﯽ و ﯾﻘُﻮﻟُﻮنَ ﻫﻮ أُذُنٌ ﻗُﻞْ أُذُنُ ﺧَﯿﺮٍ ﻟَﮑُﻢ ﯾﺆْﻣﻦُ ﺑِﺎﻟﻠﱠﻪ و ﯾﺆْﻣﻦُ ﻟﻠْﻤﺆْﻣﻨﯿﻦَ و رﺣﻤﮥٌ ﻟﻠﱠﺬﯾﻦَ
11
آﻣﻨُﻮا ﻣﻨْﮑُﻢ و اﻟﱠﺬﯾﻦَ ﯾﺆْذُونَ رﺳﻮلَ اﻟﻠﱠﻪ ﻟَﻬﻢ ﻋﺬاب أَﻟﯿﻢ«
7 اﻷﺣﺰاب : 04 ﻣﺤﻤﺪ، ﭘﺪر ﻫﯿﭻ ﯾﮏ از ﻣﺮدان ﺷﻤﺎ ﻧﯿﺴﺖ، وﻟﻰ ﻓﺮﺳﺘﺎده ﺧﺪا و ﺧﺎﺗﻢ ﭘﯿﺎﻣﺒﺮان اﺳﺖ و ﺧﺪا ﺑﻪ ﻫﺮ ﭼﯿﺰى داﻧﺎﺳﺖ.
8 ﺣﺠﻪ اﻻﺳﻼم ﭘﺴﻨﺪﯾﺪه
9 ﺣﺠﻪ اﻻﺳﻼم ﻣﻬﺪي ﻏﻼﻣﻌﻠﯽ
01
اﻟﺮوم : 12 و از ﻧﺸﺎﻧﻪﻫﺎى ]ﻗﺪرت و رﺑﻮﺑﯿﺖ[ او اﯾﻦ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﺮاى ﺷﻤﺎ از ﺟﻨﺲ ﺧﻮدﺗﺎن ﻫﻤﺴﺮاﻧﻰ آﻓﺮﯾﺪ ﺗﺎ در ﮐﻨﺎرﺷﺎن
آراﻣﺶ ﯾﺎﺑﯿﺪ و در ﻣﯿﺎن ﺷﻤﺎ دوﺳﺘﻰ و ﻣﻬﺮﺑﺎﻧﻰ ﻗﺮار داد ﯾﻘﯿﻨﺎً در اﯾﻦ ]ﮐﺎر ﺷﮕﻔﺖاﻧﮕﯿﺰ[ ﻧﺸﺎﻧﻪﻫﺎﯾﻰ اﺳﺖ ﺑﺮاى ﻣﺮدﻣﻰ ﮐﻪ
ﻣﻰاﻧﺪﯾﺸﻨﺪ،
٨
10. اﯾﻦ آﯾﻪ ﺑﻪ ﻧﺤﻮه ﺑﺮﺧﻮرد ﭘﯿﺎﻣﺒﺮ اﮐﺮم)ﺻﻠﯽ اﷲ ﻋﻠﯿﻪ و آﻟﻪ( ﺑﺎ ﻣﻨﺎﻓﻘﺎن اﺷﺎره دارد ﻫﻤﺎن ﮐﺴﺎﻧﯽ ﮐﻪ ﺑﻪ ﻗﻮل
ﻗﺮآن ﮐﺮﯾﻢ آﻧﭽﻨﺎن در ﻣﻮرد زﻧﺪﮔﯽ دﻧﯿﺎ ﺳﺨﻦ ﻣﯽ ﮔﻮﯾﻨﺪ ﮐﻪ ﭘﯿﺎﻣﺒﺮ و ﻣﻮﻣﻨﺎن ﺑﻪ ﺳﺨﻨﺎﻧﺸﺎن ﮔﻮش ﻣﯽ ﺳﭙﺎرﻧﺪ.
21
»و ﻣﻦَ اﻟﻨﱠﺎسِ ﻣﻦْ ﯾﻌﺠِﺒﮏ ﻗَﻮﻟُﻪ ﻓﯽ اﻟْﺤﯿﺎةِ اﻟﺪﻧْﯿﺎ و ﯾﺸْﻬِﺪ اﻟﻠﱠﻪ ﻋﻠﻰ ﻣﺎ ﻓﯽ ﻗَﻠْﺒِﻪ و ﻫﻮ أَﻟَﺪ اﻟْﺨﺼﺎمِ «
و ﻫﻤﯿﻨﺎن در ﻣﻮرد ﭘﯿﺎﻣﺒﺮ اﮐﺮم)ﺻﻠﯽ اﷲ ﻋﻠﯿﻪ و آﻟﻪ( ﻣﯽ ﮔﻮﯾﻨﺪ ﮔﻮﯾﺎ ﺳﺮﺗﺎ ﭘﺎي اﯾﺸﺎن ﮔﻮش اﺳﺖ.
ﺣﺎل آﻧﮑﻪ اﯾﺸﺎن در راﺳﺘﺎي اﻃﺎﻋﺖ از اﻣﺮ اﻟﻬﯽ ﮐﻪ ﻓﺮﻣﻮده اﺳﺖ:
31
»ﯾﺎ أَﯾﻬﺎ اﻟﱠﺬﯾﻦَ آﻣﻨُﻮا إِنْ ﺟﺎءﮐُﻢ ﻓﺎﺳﻖٌ ﺑِﻨَﺒﺈٍ ﻓَﺘَﺒﯿﻨُﻮا أَنْ ﺗُﺼﯿﺒﻮا ﻗَﻮﻣﺎً ﺑِﺠﻬﺎﻟَﮥٍ ﻓَﺘُﺼﺒِﺤﻮا ﻋﻠﻰ ﻣﺎ ﻓَﻌﻠْﺘُﻢ ﻧﺎدﻣﯿﻦَ«
اﯾﻨﮕﻮﻧﻪ ﺑﻪ ﺳﺨﻨﺎن ﺑﺎﻃﻞ اﯾﻦ اﻓﺮاد ﮔﻮش ﻓﺮا ﻣﯽ دﻫﺪ. ﭼﺮا ﮐﻪ اﯾﺸﺎن ﻣﺎﻣﻮر ﺷﺪه اﻧﺪ ﺣﺘﯽ در ﻣﻘﺎﯾﻞ ﻓﺎﺳﻘﯿﻦ
اﺑﺘﺪا ﺳﺨﻦ اﯾﺸﺎن را ﺷﻨﯿﺪه و ﭘﺲ از ﺗﺤﻘﯿﻖ و ﺑﺮرﺳﯽ ﺗﺼﻤﯿﻤﺎت ﻻزم را اﺗﺨﺎذ ﮐﻨﻨﺪ.
ﻫﺮ ﭼﻨﺪ ﻓﻀﺎي ﮐﻠﯽ اﯾﻦ آﯾﻪ در ﻣﻮرد ﻣﻨﺎﻓﻘﺎن ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ وﻟﯽ ﻫﻤﺎﻧﻄﻮر ﮐﻪ در ﻋﻠﻢ اﺻﻮل ﻓﻘﻪ ﻣﯽ ﺧﻮاﻧﯿﻢ ﻣﯽ
ﺗﻮان در ﭼﻨﯿﻦ ﻋﺒﺎراﺗﯽ ﻗﺎﻋﺪه »اﻟﻐﺎء ﺧﺼﻮﺻﯿﺖ«41 را اﻋﻤﺎل ﻧﻤﻮد.
ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ، اﯾﻦ ﺧﺼﻮﺻﯿﺖ ﭘﯿﺎﻣﺒﺮ ﻧﻪ ﺗﻨﻬﺎ در ﻣﻘﺎﺑﻞ ﻣﻨﺎﻓﻘﯿﻦ و ﻓﺎﺳﻘﯿﻦ ﮐﻪ در زﻧﺪﮔﯽ ﺧﺎﻧﻮادﮔﯽ ﻧﯿﺰ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ
ﺑﺴﯿﺎر ﻣﻮﺛﺮ ﺑﺎﺷﺪ.
در ﺗﺎﯾﯿﺪ اﯾﻦ ادﻋﺎ ﺑﻪ ﻧﻤﻮﻧﻪ دﯾﮕﺮي ﺗﻮﺟﻪ ﻓﺮﻣﺎﺋﯿﺪ:
11 اﻟﺘﻮﺑﮥ : 16 و از ﻣﻨﺎﻓﻘﺎن ﮐﺴﺎﻧﻰ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﮐﻪ ﻫﻤﻮاره ﭘﯿﺎﻣﺒﺮ را آزار ﻣﻰدﻫﻨﺪ، و ﻣﻰﮔﻮﯾﻨﺪ: ﺷﺨﺺ زود ﺑﺎور و ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺳﺨﻦ اﯾﻦ
و آن ﺳﺮاﭘﺎ ﮔﻮش اﺳﺖ. ﺑﮕﻮ: او در ﺟﻬﺖ ﻣﺼﻠﺤﺖ ﺷﻤﺎ ﺳﺮاﭘﺎ ﮔﻮش و زود ﺑﺎور ﺧﻮﺑﻰ اﺳﺖ، ﺑﻪ ﺧﺪا اﯾﻤﺎن دارد و ﻓﻘﻂ ﺑﻪ ﻣﺆﻣﻨﺎن
اﻋﺘﻤﺎد ﻣﻰورزد، و ﺑﺮاى ﮐﺴﺎﻧﻰ از ﺷﻤﺎ ﮐﻪ اﯾﻤﺎن آوردهاﻧﺪ، رﺣﻤﺖ اﺳﺖ، و ﺑﺮاى آﻧﺎﻧﮑﻪ ﻫﻤﻮاره ﭘﯿﺎﻣﺒﺮ ﺧﺪا را آزار ﻣﻰدﻫﻨﺪ، ﻋﺬاﺑﻰ
دردﻧﺎك اﺳﺖ.
21 اﻟﺒﻘﺮة : 402 و از ﻣﺮدم ﮐﺴﻰ ﻫﺴﺖ ﮐﻪ ﺳﺨﻨﺶ در ]ﺑﺎره[ زﻧﺪﮔﺎﻧﻰ دﻧﯿﺎ ﺗﻮ را ﺑﻪ ﺷﮕﻔﺘﻰ ﻣﻰاﻧﺪازد و ﺑﺮ آﻧﭽﻪ ﺑﻪ دل دارد ﺧﺪا را
ﮔﻮاه ﻣﻰآورد، ﺣﺎل آﻧﮑﻪ او ﺳﺨﺖﺗﺮﯾﻦ ﺳﺘﯿﺰه ﺟﻮﯾﺎن اﺳﺖ.
31 اﻟﺤﺠﺮات : 6 اى ﻣﺆﻣﻨﺎن، اﮔﺮ ﻓﺎﺳﻘﻰ ﺧﺒﺮى ﺑﺮاﯾﺘﺎن ﺑﯿﺎورد، ﺑﺮرﺳﻰ ﮐﻨﯿﺪ ]ﺗﺎ ﻣﺒﺎدا[ آﻧﮑﻪ از روى ﻧﺎداﻧﻰ ﺑﻪ ﮔﺮوﻫﻰ زﯾﺎن رﺳﺎﻧﯿﺪ،
رﺳﺎﻧﯿﺪ، آن ﮔﺎه ﺑﺮ آﻧﭽﻪ ﻣﺮﺗﮑﺐ ﺷﺪهاﯾﺪ، ﭘﺸﯿﻤﺎن ﺷﻮﯾﺪ .
41 در اﯾﻦ ﻗﺎﻋﺪه ﺑﻪ ﺟﺎي اﺳﺘﻔﺎده از ﻣﻨﻄﻮق ﻧﺺ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﯾﮏ ﺣﮑﻢ از ﻣﺪﻟﻮل آﯾﻪ ﯾﮏ ﻗﺎﻋﺪه ﮐﻠﯽ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ ﺷﻮد.
٩
11. در رواﯾﺘﯽ از ﻣﻔﻀّﻞ ﺑﻦ ﻋﻤﺮ ﻧﻘﻞ ﺷﺪه روزي در روﺿﻪ ﮐﻪ ﻣﯿﺎن ﻗﺒﺮ ﺣﻀﺮت رﺳﻮل )ﺻﻠّﻰ اﻟﻠﱠﻪ ﻋﻠﯿﻪ و آﻟﻪ( و
ﻣﻨﺒﺮ آن ﺣﻀﺮت اﺳﺖ، ﻧﺸﺴﺘﻪ ﺑﻮد ﮐﻪ »اﺑﻦ اﺑﻰ اﻟﻌﻮﺟﺎء« ﮐﻪ ﯾﮑﻰ از ﻣﻼﺣﺪه آن زﻣﺎن ﺑﻮد آﻣﺪ، ﺑﻌﺪ از ﻣﺪﺗﯽ ﺑﯿﻦ
»اﺑﻦ اﺑﻰ اﻟﻌﻮﺟﺎء« و ﻣﺮدى از اﺻﺤﺎب او ﺳﺨﻨﺎﻧﯽ رد و ﺑﺪل ﺷﺪ و ﻧﺘﯿﺠﻪ اﯾﻦ ﺷﺪ ﮐﻪ ﻋﺎﻟﻢ را ﺑﯽ ﺻﺎﻧﻊ و ﻣﻌﻄﻞ
ﺧﻮاﻧﺪﻧﺪ ﻣﻔﻀّﻞ ﻣﯽ ﮔﻮﯾﺪ: ﭼﻮن اﯾﻦ ﺳﺨﻨﺎن واﻫﻰ را از آن ﻣﻠﻌﻮن ﺷﻨﯿﺪم، از ﻏﺎﯾﺖ ﺧﺸﻢ و ﻏﯿﻆ ﮐﻨﺘﺮل ﺧﻮد را
از دﺳﺖ دادم و ]ﺧﻄﺎب ﺑﻪ او[ ﮔﻔﺘﻢ: اى دﺷﻤﻦ ﺧﺪا! ﻣﻠﺤﺪ ﺷﺪى در دﯾﻦ ﺧﺪا و اﻧﮑﺎر ﮐﺮدى ﭘﺮوردﮔﺎرى را ﮐﻪ
ﺗﻮ را آﻓﺮﯾﺪه اﺳﺖ، در ﻧﯿﮑﻮﺗﺮﯾﻦ ﺗﺮﮐﯿﺒﻰ و ﺻﻮرت ﺑﺨﺸﯿﺪه اﺳﺖ ﺗﻮ را ﺑﻪ ﺗﻤﺎمﺗﺮﯾﻦ ﺻﻮرﺗﻰ و ﺗﻮ را در اﺣﻮال
ﻣﺨﺘﻠﻔﻪ ﮔﺮداﻧﯿﺪه اﺳﺖ ﺗﺎ ﺑﻪ اﯾﻦ ﺣﺪ رﺳﺎﻧﯿﺪه. اﮔﺮ ﺗﻔﮑّﺮ ﻧﻤﺎﺋﻰ در ﻧﻔﺲ ﺧﻮد و رﺟﻮع ﻧﻤﺎﺋﻰ ﺑﻪ ﺣﺲ ﺧﻮد، ﻫﺮ آﯾﻨﻪ
ﺧﻮاﻫﻰ ﯾﺎﻓﺖ ﮐﻪ دﻻﯾﻞ ﭘﺮوردﮔﺎرى و آﺛﺎر ﺻﻨﻌﺖ ﺑﺎرى ﺗﻌﺎﻟﻰ ﺷﺄﻧﻪ در ﺗﻮ ﻗﺎﺋﻢ اﺳﺖ و ﺷﻮاﻫﺪ وﺟﻮد و ﻗﺪرت و
ﺑﺮاﻫﯿﻦ ﻋﻠﻢ و ﺣﮑﻤﺘﺶ در ﺗﻮ واﺿﺢ و ﻻﯾﺢ اﺳﺖ.« اﺑﻦ اﺑﻰ اﻟﻌﻮﺟﺎء ﮔﻔﺖ: اى ﻣﺮد! اﮔﺮ ﺗﻮ از ﻣﺘﮑﻠّﻤﺎﻧﻰ ﺑﺎ ﺗﻮ ﺑﻪ
آن ﻃﻮر ﺳﺨﻦ ﺑﮕﻮﯾﻢ، اﮔﺮ ﺑﺮ ﻣﺎ ﺣﺠﺘﻰ ﺗﻤﺎم ﮐﻨﻰ ﻣﺎ ﭘﯿﺮوى ﺗﻮ ﺑﮑﻨﯿﻢ. و اﮔﺮ از اﯾﺸﺎن ﻧﯿﺴﺘﻰ ﺑﺎ ﺗﻮ ﺳﺨﻦ ﮔﻔﺘﻦ
ﺳﻮدى ﻧﺪارد، و اﮔﺮ از اﺻﺤﺎب ﺟﻌﻔﺮ ﺑﻦ ﻣﺤﻤﺪ ﺻﺎدﻗﻰ او ﺧﻮد ﺑﺎ ﻣﺎ ﭼﻨﯿﻦ ﻣﺨﺎﻃﺒﻪ ﻧﻤﻰﮐﻨﺪ و ﺑﻪ اﯾﻦ ﻧﻮع دﻟﯿﻞ
ﺑﺎ ﻣﺎ ﻣﺠﺎدﻟﻪ ﻧﻤﻰﮐﻨﺪ، و از ﺳﺨﻨﺎن ﻣﺎ زﯾﺎده از آن ﭼﻪ ﺗﻮ ﺷﻨﯿﺪى ﻣﮑﺮر ﺷﻨﯿﺪه اﺳﺖ و دﺷﻨﺎم ﻧﺪاده در ﺧﻄﺎب ﻣﺎ و
او از اﻧﺪازه ﺳﺨﻦ ﺑﻪ در ﻧﺮﻓﺘﻪ و در ﺟﻮاب ﻣﺎ! و او ﺻﺎﺣﺐ ﺣﻠﻢ و رزاﻧﺖ و ﺧﺪاوﻧﺪ ﻋﻘﻞ و ﻣﺘﺎﻧﺖ اﺳﺖ. او را
ﻃﯿﺶ و ﺳﻔﺎﻫﺖ و ﻏﻀﺐ از ﺟﺎ ﺑﻪ در ﻧﻤﻰآورد ﮔﻮش ﻣﻰدﻫﺪ ﺳﺨﻨﺎن ﻣﺎ را و ﻣﻰﺷﻨﻮد ﺣﺠﺖﻫﺎى ﻣﺎ را ﺗﺎ آن
ﮐﻪ ﻣﺎ آﻧﭽﻪ در ﺧﺎﻃﺮ دارﯾﻢ ﻣﻰﮔﻮﺋﯿﻢ و ﮔﻤﺎن ﻣﻰﮐﻨﯿﻢ ﮐﻪ ﺣﺠﺖ ﺧﻮد را ﺑﺮ او ﺗﻤﺎم ﮐﺮدﯾﻢ، آﻧﮕﺎه ﺑﺎﻃﻞ ﻣﻰﮐﻨﺪ
ﺣﺠﺖﻫﺎى ﻣﺎ را ﺑﻪ اﻧﺪك ﺳﺨﻨﻰ و ﺣﺠﺖ ﺑﺮ ﻣﺎ ﺗﻤﺎم ﻣﻰﮐﻨﺪ ﺑﻪ ﻣﺨﺘﺼﺮﺗﺮﯾﻦ ﮐﻼﻣﻰ، و ﻧﻤﻰﺗﻮاﻧﯿﻢ ﺳﺨﻨﺎن
51
ﻣﻌﺠﺰ ﻧﺸﺎن او در ﻣﻘﺎم ﺟﻮاب ﺑﺮآﺋﯿﻢ، اﮔﺮ ﺗﻮ از اﺻﺤﺎب اوﺋﻰ ﺑﻪ ﻃﻮر ﺷﺎﯾﺴﺘﻪ او ﺑﺎ ﻣﺎ ﺳﺨﻦ ﺑﮕﻮ.«
در اﯾﻦ رواﯾﺖ »ﺷﻨﻮﻧﺪه ﻣﺎﻫﺮ« ﺑﻮدن اﻣﺎم ﺑﻪ اﻋﺘﺮاف ﯾﮑﯽ از ﻣﻠﺤﺪان و ﻣﻌﺎﻧﺪان ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﺧﺼﯿﺼﻪ اي
ارزﺷﻤﻨﺪ در رواﺑﻂ اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ ﺑﻪ ﯾﺎر اﻣﺎم ﯾﺎدآوري ﺷﺪه. اﺻﻠﯽ ﮐﻪ اﻣﺎم ﺻﺎدق)ﻋﻠﯿﻪ اﻟﺴﻼم( ﺑﺮ اﺳﺎس ﻗﺎﻋﺪه
ﺑﺮﻗﺮاري ﺻﻠﺢ و آراﻣﺶ در ﺟﺎﻣﻌﻪ از آن ﻣﺪد ﮔﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ.
ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ آﯾﻪ و رواﯾﺖ ﻓﻮق ﺑﺎﯾﺪ ﮔﻔﺖ: اﮔﺮ اﺳﺎس ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺑﺮ ﺻﻠﺢ و ﭘﯿﺸﮕﯿﺮي از ﻓﺘﻨﻪ اﺳﺖ؛
51 ﺗﻮﺣﯿﺪ ﻣﻔﻀﻞ-ﺗﺮﺟﻤﻪ ﻋﻼﻣﻪ ﻣﺠﻠﺴﻰ، ص: 05
٠١
12. 61
» ﯾﺎ أَﯾﻬﺎ اﻟﱠﺬﯾﻦَ آﻣﻨُﻮا ادﺧُﻠُﻮا ﻓﯽ اﻟﺴﻠْﻢِ ﮐَﺎﻓﱠﮥً و ﻻ ﺗَﺘﱠﺒِﻌﻮا ﺧُﻄُﻮات اﻟﺸﱠﯿﻄﺎنِ إِﻧﱠﻪ ﻟَﮑُﻢ ﻋﺪو ﻣﺒﯿﻦٌ «
71
»و ﻗﺎﺗﻠُﻮﻫﻢ ﺣﺘﱠﻰ ﻻ ﺗَﮑُﻮنَ ﻓﺘْﻨَﮥٌ و ﯾﮑُﻮنَ اﻟﺪﯾﻦُ ﻟﻠﱠﻪ ﻓَﺈِنِ اﻧْﺘَﻬﻮا ﻓَﻼ ﻋﺪوانَ إِﻻﱠ ﻋﻠَﻰ اﻟﻈﱠﺎﻟﻤﯿﻦَ «
اﺳﺎس ﺧﺎﻧﻮاده ﻧﻪ ﺗﻨﻬﺎ ﺑﺮ ﭘﺎﯾﻪ ﺻﻠﺢ ﮐﻪ ﺑﺎﻻﺗﺮ از آن ﻣﻮده و رﺣﻤﻪ اﺳﺖ.
ﺑﺎ دوﺳﺘﺎن ﻣﺮوت ﺑﺎ دﺷﻤﻨﺎن ﻣﺪارا آﺳﺎﯾﺶ دو ﮔﯿﺘﯽ ﺗﻔﺴﯿﺮ اﯾﻦ دو ﺣﺮف اﺳﺖ
در ﻣﻌﻨﺎي ﻟﻐﻮي ﮐﻠﻤﻪ ﻣﻮده، ﻣﺤﺒﺖ دوﺳﻮﯾﻪ و ﻫﻤﺮاه ﺑﺎ اﻋﻤﺎﻟﯽ ﮐﻪ ﻣﻮﺟﺐ رﺿﺎﯾﺖ ﻓﺮد ﻣﻘﺎﺑﻞ ﺷﻮد81 و در
91
ﻣﻌﻨﺎي رﺣﻤﺖ، ﻣﺤﺒﺖ ﯾﮑﺴﻮﯾﻪ و ﻓﻮق اﺳﺘﺤﻘﺎق آﻣﺪه اﺳﺖ.
ﮐﻠﻤﻪ" ﻣﻮدت" ﺗﻘﺮﯾﺒﺎ ﺑﻪ ﻣﻌﻨﺎى ﻣﺤﺒﺘﻰ اﺳﺖ ﮐﻪ اﺛﺮش در ﻣﻘﺎم ﻋﻤﻞ ﻇﺎﻫﺮ ﺑﺎﺷﺪ، در ﻧﺘﯿﺠﻪ ﻧﺴﺒﺖ ﻣﻮدت ﺑﻪ
ﻣﺤﺒﺖ ﻧﺴﺒﺖ ﺧﻀﻮع اﺳﺖ ﺑﻪ ﺧﺸﻮع، ﭼﻮن ﺧﻀﻮع آن ﺧﺸﻮﻋﻰ را ﮔﻮﯾﻨﺪ ﮐﻪ در ﻣﻘﺎم ﻋﻤﻞ اﺛﺮش ﻫﻮﯾﺪا ﺷﻮد، ﺑﻪ
ﺧﻼف ﺧﺸﻮع ﮐﻪ ﺑﻪ ﻣﻌﻨﺎى ﻧﻮﻋﻰ ﺗﺎﺛﺮ ﻧﻔﺴﺎﻧﻰ اﺳﺖ، ﮐﻪ از ﻣﺸﺎﻫﺪه ﻋﻈﻤﺖ و ﮐﺒﺮﯾﺎﯾﻰ در دل ﭘﺪﯾﺪ ﻣﻰآﯾﺪ.
و" رﺣﻤﺖ"، ﺑﻪ ﻣﻌﻨﺎى ﻧﻮﻋﻰ ﺗﺎﺛﯿﺮ ﻧﻔﺴﺎﻧﻰ اﺳﺖ، ﮐﻪ از ﻣﺸﺎﻫﺪه ﻣﺤﺮوﻣﯿﺖ ﻣﺤﺮوﻣﻰ ﮐﻪ ﮐﻤﺎﻟﻰ را ﻧﺪارد، و
ﻣﺤﺘﺎج ﺑﻪ رﻓﻊ ﻧﻘﺺ اﺳﺖ، در دل ﭘﺪﯾﺪ ﻣﻰآﯾﺪ، و ﺻﺎﺣﺒﺪل را وادار ﻣﻰﮐﻨﺪ ﺑﻪ اﯾﻨﮑﻪ در ﻣﻘﺎم ﺑﺮآﯾﺪ و او را از
02
ﻣﺤﺮوﻣﯿﺖ ﻧﺠﺎت داده و ﻧﻘﺼﺶ را رﻓﻊ ﮐﻨﺪ.
61 اﻟﺒﻘﺮة : 802 اى اﻫﻞ اﯾﻤﺎن! ﻫﻤﮕﻰ در ﻋﺮﺻﻪ ﺗﺴﻠﯿﻢ و ﻓﺮﻣﺎنﺑﺮى ]از ﺧﺪا[ در آﯾﯿﺪ، و از ﮔﺎمﻫﺎى ﺷﯿﻄﺎن ﭘﯿﺮوى ﻧﮑﻨﯿﺪ، ﮐﻪ او
ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺷﻤﺎ دﺷﻤﻨﻰ آﺷﮑﺎر اﺳﺖ.
71 اﻟﺒﻘﺮة : 391 و ﺑﺎ آﻧﺎن ﺑﺠﻨﮕﯿﺪ ﺗﺎ ﻓﺘﻨﻪاى ]ﭼﻮن ﺷﺮك، ﺑﺖﭘﺮﺳﺘﻰ و ﺣﺎﮐﻤﯿﺖ ﮐﻔّﺎر[ ﺑﺮ ﺟﺎى ﻧﻤﺎﻧﺪ و دﯾﻦ ﻓﻘﻂ وﯾﮋه ﺧﺪا ﺑﺎﺷﺪ.
ﭘﺲ اﮔﺮ ﺑﺎزاﯾﺴﺘﻨﺪ ]ﺑﻪ ﺟﻨﮓ ﺑﺎ آﻧﺎن ﭘﺎﯾﺎن دﻫﯿﺪ و از آن ﭘﺲ[ ﺗﺠﺎوزى ﺟﺰ ﺑﺮ ﺿﺪ ﺳﺘﻤﮑﺎران ﺟﺎﯾﺰ ﻧﯿﺴﺖ.
81 ﻣﺼﻄﻔﻮى ﺣﺴﻦ، اﻟﺘﺤﻘﯿﻖ، أنّ اﻷﺻﻞ اﻟﻮاﺣﺪ ﻓﯽ اﻟﻤﺎدة: ﻫﻮ ﺗﻤﺎﯾﻞ اﻟﻰ ﺷﯽء و ﻫﻮ ﻣﺮﺗﺒﮥ ﺿﻌﯿﻔﮥ و ﻋﻤﻮﻣﯿﮥ ﻣﻦ اﻟﻤﺤﺒﮥ. ﻓﺎنّ
اﻟﺤﺐ ﯾﺴﺘﻌﻤﻞ ﻓﯿﻤﺎ ﯾﮑﻮن ﻓﯿﻪ ﺗﻤﺎﯾﻞ ﺷﺪﯾﺪ ﻋﻠﻰ أﺳﺎس اﻟﻄﺒﯿﻌﮥ و اﻟﺤﮑﻤﮥ.
91 راﻏﺐ اﺻﻔﻬﺎﻧﻰ ﺣﺴﯿﻦ ﺑﻦ ﻣﺤﻤﺪ، اﻟﻤﻔﺮدات، اﻟﺮﱠﺣﻤﮥُ رﻗّﮥ ﺗﻘﺘﻀﯽ اﻹﺣﺴﺎن إﻟﻰ اﻟْﻤﺮْﺣﻮمِ، و ﻗﺪ ﺗﺴﺘﻌﻤﻞ ﺗﺎرة ﻓﯽ اﻟﺮّﻗّﮥ اﻟﻤﺠﺮّدة، و
ﺗﺎرة ﻓﯽ اﻹﺣﺴﺎن اﻟﻤﺠﺮّد ﻋﻦ اﻟﺮّﻗّﮥ
و ﺑﻬﺬا اﻟﻌﻨﻮان ﻗﺪ ﺗﺴﺘﻌﻤﻞ اﻟﻤﺎدة ﻓﯽ ﻣﻮارد اﻟﺘﻤﻨّﻰ، ﻓﺎنّ ﻓﯿﻪ ﺗﻤﺎﯾﻼ ﻣﺎ اﻟﻰ ﺟﻬﮥ، ﻓﺈذا ﮐﺎن اﻟﻨﻈﺮ اﻟﻰ ﻣﻄﻠﻖ ﺟﻬﮥ اﻟﺘﻤﺎﯾﻞ: ﻓﯿﮑﻮن ﻣﻦ
ﻣﺼﺎدﯾﻖ اﻷﺻﻞ.
١١
13. ﯾﮑﻰ از روﺷﻦﺗﺮﯾﻦ ﺟﻠﻮهﮔﺎهﻫﺎ و ﻣﻮارد ﺧﻮدﻧﻤﺎﯾﻰ ﻣﻮدت و رﺣﻤﺖ، ﺟﺎﻣﻌﻪ ﮐﻮﭼﮏ ﺧﺎﻧﻮاده اﺳﺖ، ﭼﻮن زن و
ﺷﻮﻫﺮ در ﻣﺤﺒﺖ و ﻣﻮدت ﻣﻼزم ﯾﮑﺪﯾﮕﺮﻧﺪ، و اﯾﻦ دو ﺑﺎ ﻫﻢ و ﻣﺨﺼﻮﺻﺎ زن، ﻓﺮزﻧﺪان ﮐﻮﭼﮑﺘﺮ را رﺣﻢ ﻣﻰﮐﻨﻨﺪ،
ﭼﻮن در آﻧﻬﺎ ﺿﻌﻒ و ﻋﺠﺰ ﻣﺸﺎﻫﺪه ﻣﻰﮐﻨﻨﺪ، و ﻣﻰﺑﯿﻨﻨﺪ ﮐﻪ ﻃﻔﻞ ﺻﻐﯿﺮﺷﺎن ﻧﻤﻰﺗﻮاﻧﺪ ﺣﻮاﺋﺞ ﺿﺮورى زﻧﺪﮔﻰ
ﺧﻮد را ﺗﺎﻣﯿﻦ ﮐﻨﺪ، ﻟﺬا آن ﻣﺤﺒﺖ و ﻣﻮدت وادارﺷﺎن ﻣﻰﮐﻨﺪ ﺑﻪ اﯾﻨﮑﻪ در ﺣﻔﻆ و ﺣﺮاﺳﺖ، و ﺗﻐﺬﯾﻪ، ﻟﺒﺎس، ﻣﻨﺰل،
و ﺗﺮﺑﯿﺖ او ﺑﮑﻮﺷﻨﺪ، و اﮔﺮ اﯾﻦ رﺣﻤﺖ ﻧﺒﻮد، ﻧﺴﻞ ﺑﻪ ﮐﻠﻰ ﻣﻨﻘﻄﻊ ﻣﻰﺷﺪ، و ﻫﺮﮔﺰ ﻧﻮع ﺑﺸﺮ دوام ﻧﻤﻰﯾﺎﻓﺖ.
ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ ﺷﺎﮐﻠﻪ اﺳﺎﺳﯽ زﻧﺪﮔﯽ ﺧﺎﻧﻮادﮔﯽ ﮐﻪ ﻣﻮدت و رﺣﻤﺖ اﺳﺖ اﯾﺠﺎب ﻣﯽ ﮐﻨﺪ ﮐﻪ از ﻫﺮ ﻣﻬﺎرﺗﯽ در اﯾﻦ
راﺳﺘﺎ ﺑﻬﺮه ﺑﺒﺮﯾﻢ ﺗﺎ ﺣﺎﻟﺖ ﺳﮑﻮن و آراﻣﺶ در ﺧﺎﻧﻮاده ﺑﺮﻗﺮار ﺷﻮد.
ﻣﻬﺎرت »ﺷﻨﻮﻧﺪه ﻣﺎﻫﺮ« ﺑﻮدن
در زﻧﺪﮔﯽ روزﻣﺮه ﺧﻮد ، ﺻﺪاﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻔﯽ را ﻣﯽ ﺷﻨﻮﯾﻢ . ﻣﺜﻞ ﺻﺪاي ﺑﻮق ﻣﺎﺷﯿﻦ ، وزش ﺑﺎد ، ﺻﺪاي
ﭘﺮﻧﺪﮔﺎن ، ﺻﺤﺒﺖ آدﻣﻬﺎﯾﯽ ﮐﻪ از ﮐﻨﺎرﻣﺎن ﻣﯽ ﮔﺬرﻧﺪ و ﺑﺴﯿﺎري از ﺻﺪاﻫﺎي دﯾﮕﺮ ﮐﻪ ﮔﻮﺷﻬﺎي ﻣﺎ را ﻣﯽ ﻧﻮازﻧﺪ
ﯾﺎ ﻣﯽ آزارﻧﺪ . وﻟﯽ آﯾﺎ ﻧﯿﺎز اﺳﺖ ﻫﻤﻪ ﺻﺪاﻫﺎﯾﯽ را ﮐﻪ ﻣﯽ ﺷﻨﻮﯾﻢ ، ﮔﻮش ﮐﻨﯿﻢ ؟
ﮔﻮش دادن ﺑﺎ ﺷﻨﯿﺪن ﻓﺮق ﻣﯽ ﮐﻨﺪ . ﭼﺮا ﮐﻪ ﺷﻨﯿﺪن ، ﻋﻤﻠﯽ ﻏﯿﺮ ارادي، و ﺷﺎﻣﻞ ﺗﻤﺎم ﺻﺪاﻫﺎﯾﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ از
ﻣﺤﯿﻂ ﭘﯿﺮاﻣﻮن ﺑﻪ ﻣﺎ ﻣﯽ رﺳﺪ و ﻧﯿﺎز ﺑﻪ ﯾﺎد ﮔﯿﺮي ﻧﺪارد . وﻟﯽ ﮔﻮش دادن ، ﻓﻌﺎﻟﯿﺘﯽ ذﻫﻨﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﺎ ﺧﻮاﺳﺖ و
اراده ﻣﺎ اﻧﺠﺎم ﻣﯽ ﭘﺬﯾﺮد و ﻧﯿﺎزﻣﻨﺪ ﺗﻮﺟﻪ اﺳﺖ .
ﺧﻮب ﮔﻮش ﮐﺮدن ، ﻫﻨﺮ و ﻣﻬﺎرﺗﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﺎ ﺟﻠﺐ اﻋﺘﻤﺎد و درك ﻃﺮف ﻣﻘﺎﺑﻞ ﻫﻤﺮاه اﺳﺖ و ﺑﻪ ﻣﺎ ﮐﻤﮏ
ﻣﯽ ﮐﻨﺪ ﭘﯿﭽﯿﺪﮔﯿﻬﺎي ﺷﺨﺼﯿﺘﯽ و رواﻧﯽ ﮔﻮﯾﻨﺪه را ﺑﻬﺘﺮ ﺗﺸﺨﯿﺺ دﻫﯿﻢ . درواﻗﻊ ، ﻫﻨﮕﺎﻣﯽ ﮐﻪ اﻧﺴﺎن ﺑﺎ دﻗﺖ
ﺑﻪ ﺳﺨﻨﺎن ﻃﺮف ﻣﻘﺎﺑﻞ ﮔﻮش ﻓﺮا ﻣﯽ دﻫﺪ ، ﻧﻮﻋﯽ ارﺗﺒﺎط ﺧﻮب و ﻣﻮﺛﺮ ﺑﺎ دﯾﮕﺮان ﺑﺮﻗﺮار ﻣﯽ ﮐﻨﺪ . اﯾﻦ ﺷﯿﻮه
ﮔﻮش ﮐﺮدن ، از ﺑﺴﯿﺎري ﺳﻮء ﺗﻔﺎﻫﻤﻬﺎ ﺟﻠﻮﮔﯿﺮي ﻣﯽ ﮐﻨﺪ . ﻟﺬا ﻣﻬﻤﺘﺮﯾﻦ ﻣﻬﺎرﺗﯽ ﮐﻪ ﺑﻪ ﻣﺎ ﮐﻤﮏ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ ﺗﺎ
02 ﻃﺒﺎﻃﺒﺎﯾﯽ، ﻣﺤﻤﺪ ﺣﺴﯿﻦ، ﺗﺮﺟﻤﻪ اﻟﻤﯿﺰان، ج61، ص: 052
٢١
14. ﺑﺘﻮاﻧﯿﻢ درك درﺳﺖ و ﻣﻨﻄﻘﯽ از ﮐﻼم و اﺣﺴﺎس دﯾﮕﺮان داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﯿﻢ ، ﺧﻮب ﮔﻮش ﮐﺮدن اﺳﺖ . ﮐﺴﺎﻧﯽ ﮐﻪ
ﺗﻮاﻧﺴﺘﻪ اﻧﺪ ﻣﻬﺎرت ﺧﻮب ﮔﻮش دادن را ﺑﯿﺎﻣﻮزﻧﺪ، ﺑﻪ ﻣﺆﻓﻘﯿﺘﻬﺎي ﺑﯿﺸﺘﺮي در زﻧﺪﮔﯽ دﺳﺖ ﯾﺎﻓﺘﻪ اﻧﺪ .
اﻣﺎم ﺳﺠﺎد )ع ( ﻧﯿﮑﻮ ﺷﻨﯿﺪن را از ﺣﻘﻮق ﮔﻮش ﻣﯽ داﻧﺪ و ﻣﯽ ﻓﺮﻣﺎﯾﺪ :
»اﻣﺎ ﺣﻖ ﮔﻮش ﺑﺮ ﺗﻮ آن اﺳﺖ ﮐﻪ آن را ﻣﻨﺰه و ﭘﺎك ﮐﻨﯽ از اﯾﻨﮑﻪ راﻫﯽ ﺑﻪ ﺳﻮي ﻗﻠﺐ ﺗﻮ ﺑﺎﺷﺪ ، ) ﻫﺮ ﺳﺨﻨﯽ
را ﺑﻪ ﻗﻠﺐ ﺧﻮد راه ﻧﺪﻫﯽ ( ﻣﮕﺮ ﺑﺮاي ﺷﻨﯿﺪن ﻣﻄﺎﻟﺐ ﺧﻮب و ﻣﻔﯿﺪي ﮐﻪ در ﻗﻠﺐ ﺗﻮ ﺧﯿﺮي اﯾﺠﺎد ﮐﻨﺪ ، ﯾﺎ آﻧﮑﻪ
ﺳﺒﺐ ﮐﺴﺐ ﺧﻠﻖ ﻧﯿﮑﯽ ﺷﻮد . زﯾﺮا ﮔﻮش ، دروازه ﺳﺨﻦ ﺑﻪ ﺳﻮي ﻗﻠﺐ اﺳﺖ و ﻣﻮﺟﺐ اﻧﺘﻘﺎل اﻧﻮاع ﻣﻌﺎﻧﯽ ﺑﻪ
ﻗﻠﺐ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ. «
ﺑﺮ ﭘﺎﯾﻪ اﯾﻦ ﺳﺨﻦ اﻣﺎم ﺳﺠﺎد )ع( ، ﮔﻮش ، وﺳﯿﻠﻪ اي ﺑﺮاي ﺷﻨﺎﺧﺘﻦ و ﭘﯽ ﺑﺮدن ﺑﻪ آراء و ﻧﻈﺮﯾﺎت دﯾﮕﺮان
اﺳﺖ و ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ دري ﺑﺮاي ﭘﺬﯾﺮش ﺧﯿﺮ و ﺻﻼح و ﯾﺎ ﺷﺮ و ﻓﺴﺎد ﺑﺎﺷﺪ . ﺑﺎ ﺷﻨﯿﺪن از ﻃﺮﯾﻖ ﮔﻮش ، ﻣﺎ ﻣﺘﻮﺟﻪ
ﺧﻮب و ﺑﺪ اﺧﻼق و رﻓﺘﺎر دﯾﮕﺮان ﻣﯽ ﺷﻮﯾﻢ . ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ در ﺑﺴﯿﺎري از ﻣﻮاﻗﻊ ، ﻋﻠﻢ و ادب را از ﻃﺮﯾﻖ ﮔﻮش ﻣﯽ
آﻣﻮزﯾﻢ . ﺑﺎ ﮔﻮش دادن اﺳﺖ ﮐﻪ ﺳﺨﻨﺎن اﺳﺘﺎدان و ﻣﺮﺑﯿﺎن ﺑﻪ ﻗﻠﺐ راه ﻣﯽ ﯾﺎﺑﺪ و ﻣﻮﺟﺐ ازدﯾﺎد ﻋﻠﻢ و ﻣﻌﺮﻓﺖ
ﺷﻨﻮﻧﺪه ﻣﯽ ﺷﻮد .
ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ »ﺷﻨﻮﻧﺪه ﻣﺎﻫﺮ« ﺑﻮدن ﻣﻬﺎرﺗﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ در راﺳﺘﺎي ﺑﻬﺒﻮد رواﺑﻂ اﻧﺴﺎن ﻫﺎ ﭼﻪ در ﺧﺎﻧﻮاده و
ﭼﻪ در ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺑﺴﯿﺎر ﻣﻮﺛﺮ ﺑﺎﺷﺪ.
ﻣﺘﺎﺳﻔﺎﻧﻪ اﯾﻦ ﺧﺼﻮﺻﯿﺖ ﻣﻬﻢ ﮐﻪ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ در ﺧﺎﻧﻮاده ﺟﻠﻮي ﺑﺴﯿﺎري از اﺧﺘﻼﻓﺎت را ﮔﺮﻓﺘﻪ و ﯾﺎ ﺣﺘﯽ از ﺑﺮوز
اﺧﺘﻼف ﭘﯿﺸﮕﯿﺮي ﮐﻨﺪ و ﺑﺎﻻﺗﺮ از آن ﻣﻮﺟﺐ ﮔﺮﻣﯽ و ﺻﻤﯿﻤﯿﺖ در ﺧﺎﻧﻮاده و رﺷﺪ ﻓﮑﺮي و روﺣﯽ اﻋﻀﺎي
ﺧﺎﻧﻮاده ﺷﻮد ﻧﻪ ﺗﻨﻬﺎ ﻣﻮرد ﻏﻔﻠﺖ واﻗﻊ ﺷﺪه ﺑﻠﮑﻪ ﻣﺬﻣﻮم ﻫﻢ ﺷﻤﺮده ﻣﯽ ﺷﻮد.
ﺑﺮاي ﻣﺜﺎل ﺑﻪ ﻣﻮاردي ﮐﻪ ﺑﻪ ﺗﺎزﮔﯽ در ﺳﺮﯾﺎل ﻫﺎي ﺗﻠﻮﯾﺰﯾﻮﻧﯽ ﺑﻪ ﻧﻤﺎﯾﺶ ﮐﺸﯿﺪه ﺷﺪه ﺗﻮﺟﻪ ﮐﻨﯿﺪ.
ﻫﻢ اﮐﻨﻮن 12 ﺳﺮﯾﺎﻟﯽ ﺑﻪ ﻧﺎم»ﺷﯿﺪاﯾﯽ« از ﺷﺒﮑﻪ 3 ﺳﯿﻤﺎ ﭘﺨﺶ ﻣﯽ ﺷﻮد ﮐﻪ ﻣﺎﺟﺮاي ﭘﺴﺮي اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﻌﺪ از ﻓﻮت
ﻣﺎدر دﭼﺎر ﺑﺤﺮان روﺣﯽ ﺷﺪه و در اﯾﻦ اﺛﻨﺎ ﺑﺎ دﺧﺘﺮي آﺷﻨﺎ ﺷﺪه و ﺑﻪ دور از ﭼﺸﻢ ﭘﺪر ﺑﺎ او ازدواج ﻣﯽ ﮐﻨﺪ اﻣﺎ ﺑﻌﺪ
12 دي ﻣﺎه ﺳﺎل 09
٣١
15. از ﭼﻨﺪ ﻣﺎه دﺧﺘﺮ ﮐﻪ دﭼﺎر اﻧﺤﺮاف ﻫﺎي اﺧﻼﻗﯽ اﺳﺖ او را رﻫﺎ ﮐﺮده و ﺑﻪ ﺧﺎرج از ﮐﺸﻮر ﻣﻬﺎﺟﺮت ﻣﯽ ﮐﻨﺪ، ﭘﻨﺞ
ﺳﺎل ﺑﻌﺪ وﻗﺘﯽ ﻃﻪ ﺑﻌﺪ از ﺳﭙﺮي ﮐﺮدن دوران ﺳﺨﺖ ﺑﯿﻤﺎري ﺑﺎ دﺧﺘﺮي ﮐﻪ او ﻫﻢ ﻗﺒﻼ ﺗﺠﺮﺑﻪ ﯾﮏ ازدواج
ﻧﺎﻣﻮﻓﻖ را داﺷﺘﻪ ازدواج ﻣﯽ ﮐﻨﺪ)ﺑﯽ آﻧﮑﻪ ﻫﻤﺴﺮش را از ازدواج ﻗﺒﻠﺶ ﻣﻄﻠﻊ ﺳﺎزد( اﻓﺴﺎﻧﻪ )ﻫﻤﺴﺮ اول ﻃﻪ( ﺑﻪ
ﻫﻤﺮاه ﺷﯿﺪا)دﺧﺘﺮ ﻃﻪ( از راه ﻣﯽ رﺳﻨﺪ.
ﺑﺨﺸﯽ از اﯾﻦ ﺳﺮﯾﺎل ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻣﻮﺿﻮع ﺑﺤﺚ اﯾﻦ ﭘﮋوﻫﺶ ﻗﺎﺑﻞ ﺗﻮﺟﻪ و ﺗﺎﻣﻞ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ.
در ﯾﮑﯽ از ﻗﺴﻤﺘﻬﺎ ﻋﺎﻃﻔﻪ)ﻫﻤﺴﺮ دوم ﻃﻪ( در ﺟﺮﯾﺎن ازدواج ﻗﺒﻠﯽ ﻃﻪ ﻗﺮار ﻣﯽ ﮔﯿﺮد، ﻋﺎﻃﻔﻪ ﯾﮑﺮاﺳﺖ ﺑﻪ
ﺳﻤﺖ دادﮔﺎه ﺟﻬﺖ ﺷﮑﺎﯾﺖ ﺣﺮﮐﺖ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ و ﻃﻪ ﺑﻪ دﻧﺒﺎل وي ﺣﺮﮐﺖ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ ﻃﻪ ﭼﻨﺪ ﺑﺎر ﺳﻌﯽ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ ﺑﺎ
ﻋﺎﻃﻔﻪ ﺻﺤﺒﺖ ﮐﻨﺪ اﻣﺎ ﻋﺎﻃﻔﻪ ﺑﯽ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ او ﻫﻤﭽﻨﺎن ﻣﺸﻐﻮل اﻣﻼء دادﺧﻮاﺳﺖ ﻃﻼق ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ. ﻣﺪاﺧﻠﻪ ﻃﻪ
ﻫﻢ ﺳﻮدي ﻧﺪارد و ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ ﺑﺎزداﺷﺖ ﻃﻪ از ﺳﻮي ﻣﺎﻣﻮران ﭘﻠﯿﺲ ﻣﯽ ﺷﻮد. وﺧﺎﻣﺖ ﺣﺎل ﻃﻪ در ﺑﺎزداﺷﮕﺎه ﻣﻨﺠﺮ
ﺑﻪ اﻧﺘﻘﺎل اﯾﺸﺎن ﺑﻪ ﺑﯿﻤﺎرﺳﺘﺎن ﻣﯽ ﺷﻮد.
ﺣﺎل اﮔﺮ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻣﻬﺎرت»ﺷﻨﻮﻧﺪه ﻣﺎﻫﺮ« ﺑﻮدن ﺑﺎر دﯾﮕﺮ اﯾﻦ ﻗﺼﻪ را ﺑﺎزﺑﯿﻨﯽ ﮐﻨﯿﻢ ﭼﻪ ﻣﯽ ﺷﻮد.
ﻃﻪ ﮐﻪ ﯾﮑﺒﺎر در ﺟﺮﯾﺎن ﺧﻮاﺳﺘﮕﺎري ﺑﺎ ﺳﺮﺳﺨﺘﯽ دﺧﺘﺮ ﺧﺎﻧﻢ ﻣﻮاﺟﻪ ﺑﻮده ﭘﺲ از رﺳﯿﺪن ﺑﻪ او ﻧﮕﺮان ﻣﻄﺮح
ﮐﺮدن راز ﺧﻮد ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ.
ﺷﺎﯾﺪ ﻃﻪ ﺣﯿﻦ ﺻﺤﺒﺖ دﻟﯿﻞ ﺧﻮد از اﯾﻦ ﮐﺎر را وﺧﺎﻣﺖ ﺣﺎل ﭘﺪر ﯾﺎ از دﺳﺖ دادن ﻋﺎﻃﻔﻪ ﻣﯽ ﺷﻤﺮده اﺳﺖ. ﺑﻪ
ﻧﻈﺮ ﺷﻤﺎ اﮔﺮ ﻋﺎﻃﻔﻪ از ﻫﻤﺎن اﺑﺘﺪا ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻣﻌﻘﻮل ﺳﺨﻨﺎن ﻃﻪ را ﻣﯽ ﺷﻨﯿﺪ ﺑﺎز ﻫﻢ اﯾﻦ اﺗﻔﺎق ﻫﺎ رخ ﻣﯽ داد. ﺑﻪ
ﻓﺮض ﮐﻪ دﻻﯾﻞ ﻃﻪ ﻣﻘﺒﻮل ﻧﺒﺎﺷﺪ آﯾﺎ ﻧﻮع رﻓﺘﺎر اﯾﻦ دو ﻧﻔﺮ در ﺷﺎن ﺧﻠﯿﻔﻪ اﻟﻬﯽ اﺳﺖ؟
آﯾﺎ ﺑﺎ اﯾﻦ ﮔﻮﻧﻪ رﻓﺘﺎرﻫﺎ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪد ﮐﺎﻧﻮﻧﯽ از ﻣﺤﺒﺖ و آراﻣﺶ ﺗﺸﮑﯿﻞ داد؟
ﻣﺜﺎل ﻫﺎي ﺟﺰﺋﯽ ﺗﺮ و ﻧﯿﺰ ﻣﺘﺪاول ﺗﺮي ﻧﯿﺰ وﺟﻮد دارد ﮐﻪ ﺑﺮاي ﻫﻤﻪ ﻣﺎ اﺗﻔﺎق اﻓﺘﺎده:
ﻓﺮض ﮐﻨﯿﺪ ﻓﺮدي از ﺷﻮﻫﺮش ﺧﻮاﺳﺘﻪ ﺷﺐ زودﺗﺮ ﺑﻪ ﻣﻨﺰل ﺑﯿﺎﯾﺪ اﺗﻔﺎﻗﺎ ﺷﻮﻫﺮ ﻧﻪ ﺗﻨﻬﺎ زودﺗﺮ ﺑﻪ ﻣﻨﺰل ﻧﯿﺎﻣﺪه
ﺑﻠﮑﻪ ﺗﺎﺧﯿﺮ ﻫﻢ دارد زن ﻃﯽ اﯾﻦ زﻣﺎن ﺗﺎﺧﯿﺮ ﺑﺎ ﺧﻮد ﻣﯽ اﻧﺪﯾﺸﺪ ﮐﻪ ﻫﻤﺴﺮم ﺑﺮاي ﺣﺮف ﻣﻦ ارزش ﻗﺎﺋﻞ ﻧﯿﺴﺖ و
ﺑﻪ ﻣﻦ ﺗﻮﺟﻪ ﻧﻤﯽ ﮐﻨﺪ. ﺣﺘﯽ ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ در ﺑﺪو ورود ﻫﻤﺴﺮش او را ﻣﺘﻬﻢ ﮐﻨﺪ ﮐﻪ ﺗﻮ ﻫﻤﯿﺸﻪ ﺑﺪ ﻗﻮل ﻫﺴﺘﯽ.
۴١
16. ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ اﮔﺮ او ﺑﻪ ﻫﻤﺴﺮش ﻓﺮﺻﺖ ﺳﺨﻦ ﮔﻔﺘﻦ ﺑﺪﻫﺪ و ﺑﻪ ﺳﺨﻨﺎن او ﮔﻮش ﻓﺮا دﻫﺪ دﻟﯿﻞ ﻣﻮﺟﯽ ﭼﻮن
ﺧﺮاﺑﯽ ﻣﺎﺷﯿﻦ ﯾﺎ ﻟﺰوم ﮐﻤﮏ ﺑﻪ ﯾﮏ ﻓﺮد ﻧﯿﺎزﻣﻨﺪ را ﺑﯿﺎن ﮐﻨﺪ.
در ﺑﺴﯿﺎري از ﺳﺮﯾﺎل ﻫﺎﯾﯽ ﺗﻠﻮﯾﺰﯾﻮﻧﯽ ﻣﺸﺎﻫﺪه ﮐﺮده اﯾﻢ ﮐﻪ وﻗﺘﯽ ﻣﯽ ﺧﻮاﻫﻨﺪ ﺧﺎﻧﻮاده ﺧﻮب را ﺑﻪ ﺗﺼﻮﯾﺮ
ﺑﮑﺸﻨﺪ، ﺧﺎﻧﻮاده اي را ﻧﺸﺎن ﻣﯽ دﻫﻨﺪ ﮐﻪ ﻫﺮ ﺷﺐ ﺑﻌﺪ از ﮐﺎر روزاﻧﻪ دور ﻫﻢ ﺟﻤﻊ ﺷﺪه و ﻣﺸﻐﻮل ﺻﺤﺒﺖ در
ﻣﻮرد اﺗﻔﺎﻗﺎت روزاﻧﻪ ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ ﯾﺎ اﯾﻨﮑﻪ وﻗﺘﯽ ﺑﺮاي ﯾﮑﯽ از اﻋﻀﺎي ﺧﺎﻧﻮاده ﻣﺴﺌﻠﻪ اي اﯾﺠﺎد ﻣﯽ ﺷﻮد ﻫﻤﻪ
اﻋﻀﺎء ﺧﺎﻧﻮاده ﺗﻼش ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ ﺑﺎ ﮔﻮش ﺳﭙﺮدن ﺑﻪ ﺳﺨﻨﺎن اﯾﻦ ﻓﺮد ﺑﻪ او ﮐﻤﮏ ﮐﻨﻨﺪ ﺗﺎ ﻣﺴﺌﻠﻪ اش را ﺣﻞ ﻧﻤﺎﯾﺪ.
• ﻓﻮاﯾﺪ »ﺷﻨﻮﻧﺪه ﻣﺎﻫﺮ« ﺑﻮدن
ﺟﻬﺖ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻋﻤﻖ ﮐﺎرﮐﺮد اﯾﻦ ﻣﻬﺎرت ﺑﻪ ﺑﺮﺧﯽ از ﻓﻮاﯾﺪي ﮐﻪ ﺑﺮآن ﻣﺘﺮﺗﺐ اﺳﺖ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻓﻬﺮﺳﺖ وار اﺷﺎره
ﻣﯽ ﮐﻨﯿﻢ.
1- اﺣﺴﺎس آراﻣﺶ از وﺟﻮد ﻓﺮدي ﮐﻪ ﻫﻤﯿﺸﻪ آﻣﺎده ﺷﻨﯿﺪن ﺳﺨﻨﺎن ﻣﺎﺳﺖ.
2- ﻋﺪم ﺗﺒﺪﯾﻞ ﻣﺴﺎﺋﻞ ﺟﺰﺋﯽ ﺑﻪ رازﻫﺎي ﻣﮕﻮ. ﭼﺮا ﮐﻪ وﻗﺘﯽ ﻓﺮد ﺑﺪاﻧﺪ ﮐﻪ ﺑﻪ راﺣﺘﯽ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﻣﺴﺎﺋﻞ ﺧﻮد
را ﺑﺎ ﻃﺮف ﻣﻘﺎﺑﻞ ﻣﻄﺮح ﮐﻨﺪ ﻣﺠﺒﻮر ﺑﻪ ﻣﺨﻔﯽ ﮐﺮدن ﻣﺴﺎﺋﻞ ﺧﻮد ﻧﻤﯽ ﺷﻮد.
3- اﺣﺴﺎس ﺳﺒﮑﯽ و آراﻣﺶ ﺧﯿﺎل و ﮐﺎﻫﺶ ﻓﺸﺎر ذﻫﻨﯽ ﭘﺲ ﺑﯿﺎن ﻣﺴﺎﺋﻞ.
4- ﻋﺪم اﺣﺴﺎس ﺗﻨﻬﺎﯾﯽ و ﺳﺮدرﮔﻤﯽ.
5- ﺗﻤﺮﯾﻦ »ﺷﻨﻮﻧﺪه ﻣﺎﻫﺮ« ﺷﺪن در زﻧﺪﮔﯽ ﭼﺮا ﮐﻪ وﻗﺘﯽ ﻓﺮزﻧﺪان اﯾﻦ ﻣﻬﺎرت را در واﻟﺪﯾﻦ ﺧﻮد ﺑﯿﺎﺑﻨﺪ
ﺑﺮاي زﻧﺪﮔﯽ ﺧﻮد ﻧﯿﺰ از اﯾﻦ ﻣﻬﺎرت ﺑﻬﺮه ﺧﻮاﻫﻨﺪ ﺟﺴﺖ.
6- ﻋﺪم ﺗﺒﺪﯾﻞ ﻣﺴﺎﺋﻞ ﺟﺰﺋﯽ ﺑﻪ ﻣﺸﮑﻼت وﺧﯿﻢ و ﻏﺎﻣﺾ.
۵١
17. • اﻧﻮاع»ﮔﻮش دادن« ﺑﻪ ﺳﺨﻨﺎن دﯾﮕﺮان
ﻫﺪف از ﮔﻮش دادن را ﻣﯽﺗﻮان در ﭼﻬﺎر ﻃﺒﻘﻪ ﺟﺎي داد ﮐﻪ ﻫﺮ ﮐﺪام ﮐﺎرﮐﺮى ﺧﺎﺻﯽ دارﻧﺪ وﻟﯽ ﺑﻪ ﮐﺎر ﮔﯿﺮي
ﻫﻤﻪ آﻧﻬﺎ ﺑﺮاي ﺑﻬﺒﻮد رواﺑﻂ ﻻزم و ﺿﺮوري اﺳﺖ:
1- ﮔﻮش دادن ﺟﻬﺖ درك ﻣﻄﻠﺐ: زﻣﺎﻧﯽ ﮐﻪ ﻣﯽﺧﻮااﻫﯿﻢ ﺗﺠﺎرب و اﻃﻼﻋﺎت ﺧﻮد را اﻓﺰاﯾﺶ دﻫﯿﻢ.
ﺳﺨﻨﺮاﻧﯽﻫﺎ و ﺑﺮﻧﺎﻣﻪﻫﺎي ﺧﺒﺮي رادﯾﻮ و ﺗﻠﻮزﯾﻮن، ﻣﻮﻗﻌﯿﺖﻫﺎي ﺧﻮﺑﯽ ﺑﺮاي اﯾﻦ ﻧﻮع ﮔﻮش دادن
ﻫﺴﺘﻨﺪ.
2- ﮔﻮش دادن ﺟﻬﺖ ارزﯾﺎﺑﯽ: وﻗﺘﯽ از اﯾﻦ ﻧﻮع ﮔﻮش دادن اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽﮐﻨﯿﻢ ﮐﻪ ﺳﺨﻨﮕﻮ ﻣﯽﺧﻮاﻫﺪ
ﺑﺎ ﺗﺄﺛﯿﺮ ﮔﺬاردن ﺑﺮ ﻧﮕﺮشﻫﺎ ﯾﺎ اﻋﻤﺎلﻣﺎن ﻣﺎ را اﻏﻮا و ﺗﺮﻏﯿﺐ ﮐﻨﺪ. ﻣﺜﻼً وﻗﺘﯽ ﺑﺎ آﮔﻬﯽﻫﺎي ﺗﻠﻮﯾﺰﯾﻮﻧﯽ
ﺑﺮﺧﻮرد ﻣﯽﮐﻨﯿﻢ، از اﯾﻦ ﻧﻮع ﮔﻮش دادن اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽﮐﻨﯿﻢ.
3- ﮔﻮشدادن ﺟﻬﺖ ﻟﺬت: زﻣﺎﻧﯽ از اﯾﻦ ﻧﻮع ﮔﻮش دادن اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽﮐﻨﯿﻢ ﮐﻪ درﺻﺪد ﭘﯿﺪا ﮐﺮدن
ﻋﻼﯾﻢ ﯾﺎ ﭘﯿﺎﻣﻬﺎﯾﯽ ﻫﺴﺘﯿﻢ ﮐﻪ از آﻧﻬﺎ ﻟﺬت ﻣﯽﺑﺮﯾﻢ ﯾﺎ ﺑﺨﻮاﻫﯿﻢ ﺑﻪ آراﻣﺶ ﺑﺮﺳﯿﻢ. ﻣﺜﻼً ﮔﻮش دادن ﺑﻪ
ﻧﻮاي ﺧﻮش ﻗﺮآن ﯾﺎ ﻣﻮﺳﯿﻘﯽ و ﯾﺎ ﺻﺪاي ﻃﺒﯿﻌﺖ.
4- ﮔﻮشدادن ﻫﻤﺪﻻﻧﻪ: وﻗﺘﯽ ﮐﺴﯽ ﻧﯿﺎز ﺑﻪ ﺣﺮف زدن و درك ﺷﺪن از ﺳﻮي ﻣﺎ دارد، اﯾﻨﮕﻮﻧﻪ ﺑﻪ او
ﮔﻮش ﻣﯽدﻫﯿﻢ. از اﯾﻨﮕﻮﻧﻪ ﮔﻮش دادن ﻣﻌﻤﻮﻻً ﺑﯿﻦ زوﺟﯿﻦ، دوﺳﺘﺎن ﺻﻤﯿﻤﯽ و ﻣﺸﺎوران و ﻣﺮاﺟﻌﺎن
اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽﺷﻮد.
ﻫﺮ ﯾﮏ از اﻧﻮاع ﮔﻮش دادن ﮐﻪ در ﺑﺎﻻ ﺑﻪ آن اﺷﺎره ﺷﺪ ﺟﺎﯾﮕﺎه وﯾﮋه اي دارد ﮐﻪ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﺑﺴﯿﺎر ﻣﻮﺛﺮ ﺑﺎﺷﺪ.
اﻟﺒﺘﻪ ﺑﺎﯾﺪ داﻧﺴﺖ ﺑﻬﺘﺮﯾﻦ ﮐﺎر ﮐﺎري اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﻪ ﻧﺤﻮ اﺣﺴﻦ اﻧﺠﺎم ﮔﯿﺮد ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ در اداﻣﻪ ﺑﻪ ﺑﺨﺸﯽ از ﻣﻬﺎرت
ﻫﺎي اﺛﺮ ﺑﺨﺶ ﺟﻬﺖ اﻓﺰاﯾﺶ اﺛﺮﺑﺨﺸﯽ ﮔﻮش دادن اﺷﺎره ﻣﯽ ﮐﻨﯿﻢ.
• ﻣﻬﺎرت ﻫﺎﯾﯽ درﺑﺎره »ﺷﻨﻮﻧﺪه ﻣﺎﻫﺮ« ﺑﻮدن
۶١
