ỨNG DỤNG SIÊU ÂM PHỔI TẠI GIƯỜNG CHẨN ĐOÁN NGUYÊN NHÂN SUY HÔ HẤP CẤP TẠI KHOA CẤP CỨU

1. ỨNG DỤNG SIÊU ÂM PHỔI TẠI GIƯỜNG
CHẨN ĐOÁN NGUYÊN NHÂN SUY HÔ HẤP CẤP
TẠI KHOA CẤP CỨU
ĐẠI HỌC Y DƯỢC TP. HỒ CHÍ MINH
HỘI NGHỊ KHOA HỌC KỸ THUẬT LẦN THỨ 35
BS.CK2 Nguyễn Xuân Ninh
Bệnh viện Vinmec Central Park
TP. HCM, ngày 30 tháng 03 năm 2018

2. virtualvoice.org Lichtenstein D, et al (2004), Anesthesiology, 100(1):9-15.
ĐẶT VẤN ĐỀ

3. ĐẶT VẤN ĐỀ

4. MỤC TIÊU NGHIÊN CỨU
Mục tiêu tổng quát:
Khảo sát độ chính xác của siêu âm phổi tại giường chẩn đoán
nguyên nhân SHH cấp tại khoa cấp cứu
Mục tiêu chuyên biệt:
1. Xác định độ nhạy, độ đặc hiệu, giá trị tiên đoán dương và giá trị
tiên đoán âm của SA phổi tại giường theo BLUE protocol trong
chẩn đoán nguyên nhân SHH cấp
2. So sánh độ chính xác của SA phổi tại giường với X-quang phổi tại
giường và chẩn đoán lâm sàng ban đầu trong chẩn đoán nguyên
nhân SHH cấp

5. Các dấu hiệu quan trọng trong siêu âm phổi
Tổng quan tài liệu
Bất thường màng phổi
1. No lung sliding
2. Stratosphere sign
3. Lung point
Bình thường
1. The bat sign
2. Lung sliding
3. Seashore sign
4. A-lines
Lichtenstein D.A (2012), General ultrasound in the critically ill book, Springer, 5-35.
Hội chứng mô kẽ
1. B-lines
Tràn dịch màng phổi
1. The quad sign
2. The sinusoid sign
No-mirror sign
Spine sign (+)
Hội chứng đông đặc phổi
1. The tissue-like sign
2. The shred sign
Air bronchogram

6. 90.5%
Lichtenstein D.A, et al. (2008),The BLUE
Protocol, chest,134, pp.117-125.

7. Thực hiện BLUE
protocol bởi
bác sĩ không
phải chuyên gia
về siêu âm
Siêu âm
chẩn đoán
Độ
nhạy
%
Độ đặc
hiệu %
PPV
%
NPV
%
Phù phổi
Viêm phổi
COPD-hen
PQ
85
88
67
87
90
100
80
88
100
91
90
94
Độ chính xác
Siêu âm 84 %
X-Quang ngực 43 %
P <0,05
Nghiên cứu liên quan đến siêu âm phổi theo BLUE protocol
Tổng quan tài liệu

8. Thiết kế - Đối tượng nghiên cứu
Đối tượng và Phương pháp nghiên cứu
 Thiết kế nghiên cứu: tiến cứu, cắt ngang mô tả
 Dân số nghiên cứu :
 Bệnh nhân SHH cấp nhập vào khoa cấp cứu bv ND115
 Tiêu chuẩn chọn bệnh:
 Bệnh nhân > 16 tuổi, nhập khoa cấp cứu, có tình trạng
SHH cấp: thở nhanh >20 lần/phút hoặc thở chậm <12
lần/phút, co kéo cơ hô hấp phụ kèm:
 SpO2 <90% với khí phòng
 hoặc PaO2 ≤ 60mmHg
 Hoặc PaCO2 ≥45mmHg với pH ≤7,35

9.  Tiêu chuẩn loại trừ:
 Phụ nữ có thai
 Bệnh nhân đã được đặt NKQ trước khi nhập CC
 Bệnh nhân không thuộc 5 nhóm nguyên nhân gây SHH cấp
thường gặp: OAP, VP, Đ/c COPD/hen, TKMP, thuyên tắc phổi
 Loại những nguyên nhân gây SHH hiếm gặp: bệnh phổi mô kẽ lan tỏa
mãn, tràn dịch màng phổi lượng lớn, thuyên tắc mỡ, hẹp khí quản, tràn
dịch màng tim,…
 Bệnh nhân được chẩn đoán có nhiều nguyên nhân gây SHH cấp
 Không xác định được nguyên nhân SHH cấp khi xuất viện
Đối tượng nghiên cứu
Đối tượng và Phương pháp nghiên cứu

10. Theo độ nhạy:
TP (true positive): dương thật
FN (false negative): âm giả
Z: hằng số phân phối chuẩn, với α (sai lầm loại 1) =0,05 thì
Z =1,96
W (sai lầm loại 2): ±10%
Pse (sensitivity): độ nhạy, theo BLUE protocol là 90,5%
Pdis: tỷ lệ bệnh nhân suy hô hấp thỏa tiêu chuẩn chọn bệnh,
theo BLUE protocol thì Pdis = 260/301= 86%
Từ đó:
TP + FN= (1,96)2 x 0,905 x (1-0,905)/(0,1)2 = 33,02 # 34
nse = 33,02/ 0,86 = 38,4 # 39 bệnh nhân.
Cỡ mẫu
Đối tượng và Phương pháp nghiên cứu

11. BS cấp cứu
• CĐ ban đầu về nguyên nhân SHH dựa vào: LS,
tiền căn, hồ sơ bệnh án cũ, hồ sơ chuyển viên,
CLS cơ bản ban đầu như ECG
• Không biết kết quả siêu âm phổi
BS siêu âm phổi tại giường:
• Thực hiện trong vòng 20’ kể từ khi bn nhập CC
• Siêu âm không kéo dài quá 3 phút
• Siêu âm không cản trở công tác CC
• Chỉ biết bn bị SHH, tên, tuổi và không biết LS,
CLS
BS X quang:
• Đọc X quang trên hệ thống mạng
• Biết bn bị SHH cấp, tên, tuổi
BS HS (tiêu chuẩn vàng):
• Dựa vào LS, tất cả CLS cần thiết, hội chẩn
• Không biết KQ SA phổi, XQ của bs tham gia nc
5 nhóm nguyên nhân
SHH:
1. Phù phổi cấp
2. Viêm phổi
3. Đ/c COPD hoặc cơn
hen PQ
4. Thuyên tắc phổi
5. Tràn khí màng phổi

12. Chẩn đoán Phương pháp chẩn đoán
Đối với tất cả bệnh nhân:
Bệnh sử, tiền căn, khám lâm sàng, kết quả X-quang ngực thẳng, tiến
triển lâm sàng phù hợp với điều trị, và:
Phù phổi cấp
Đánh giá chức năng tim bằng siêu âm tim, xét nghiệm BNP, các khuyến
cáo chẩn đoán của hội tim mạch Hoa Kì (AHA).
Viêm phổi
Các dấu hiệu nhiễm trùng trên lâm sàng, cận lâm sàng, thâm nhiễm
không đối xứng trên X-quang ngực thẳng, kết quả cấy máu, cấy đàm,
đáp ứng điều trị với kháng sinh. Bao gồm: viêm phổi cộng đồng, viểm
phổi bệnh viện, viêm phổi hít. Viêm phổi trên bệnh nhân có COPD
cũng được xếp vào nhóm này
Đ/c COPD, cơn HPQ
Chẩn đoán dựa vào: Bệnh sử, đáp ứng với thuốc dãn phế quản, xét
nghiệm chức năng hô hấp. Bệnh nhân COPD, hen PQ với viêm phổi,
tràn khí màng phổi, phù phổi, thuyên tắc phổi thì được coi là viêm
phổi, tràn khí màng phổi, phù phổi, thuyên tắc phổi và bệnh nhân sẽ
không thuộc nhóm này
Thuyên tắc phổi CT scan ngực 64 lát cắt có cản quang
Tràn khí màng phổi Đặt ống dẫn lưu, CT scan ngực
Tiêu chuẩn chẩn đoán cuối cùng
Đối tượng và Phương pháp nghiên cứu

13. Số liệu được xử lý bằng phần mềm SPSS 16.0
 Biến định lượng có phân phối chuẩn: trung bình ± SD, phép kiểm t
 Biến định lượng phân phối không chuẩn: trung vi, khoảng tứ phân vị, phép kiểm Mann-
Whitney U
 Biến định tính: tỷ lệ phần trăm, χ2
 Tính độ nhạy, độ đặc hiệu, PPV, NPV của SA phổi so với chẩn đoán cuối cùng bằng công
thức tiêu chuẩn trên SPSS
 Chỉ số kappa để đánh giá độ tương đồng của kết quả siêu âm phổi so với chẩn đoán cuối
cùng:
 Dùng phép kiểm McNemar để so sánh độ chính xác của siêu âm phổi với X-quang phổi và
giữa siêu âm phổi và chẩn đoán lâm sàng ban đầu.
Tất cả các phép phân tích là 2 đuôi, và P < 0.05 là có ý nghĩa thống kê.
Phương pháp xử lý số liệu
Đối tượng và Phương pháp nghiên cứu

14. • Máy siêu âm trắng đen
Aloka SSD-1100 Flexus
– 1 đầu dò cong lớn
(convex) 3.5Mhz
– 1 đầu do thẳng (linear)
7Mhz
Phương tiện nghiên cứu
Đối tượng và Phương pháp nghiên cứu

15. • SA: dưới 3 phút, không cản trở CC, không
can thiệp quá trình chẩn đoán và điều trị,
sóng siêu âm vô hại
• Các số liệu thu thập được bảo mật và chỉ
sử dụng cho mục đích nghiên cứu
• Nghiên cứu đã được thông qua hội đồng y
đức bv Nhân Dân 115
Vấn đề y đức
Đối tượng và Phương pháp nghiên cứu

16. Kết quả
Kết quả và bàn luận
 Tháng 1→6/2017: 95 bn SHH cấp
 7 bệnh nhân bị loại khỏi nghiên cứu:
 5 bệnh nhân SHH cấp do OAP và VP nặng phối hợp
 1 bệnh nhân SHH cấp do VP kèm u trung thất chèn ép
 1 bệnh nhân SHH cấp do TDMP lượng nhiều/ K di căn
→ 88 bệnh nhân SHH cấp thỏa tiêu chuẩn chẩn đoán
và không nằm trong các tiêu chuẩn loại trừ.

17. Đặc điểm chung
Kết quả và bàn luận
Số bệnh nhân N = 88
Tuổi (năm) 67 (52-76)
Tuổi >60 58/88 (65,9%)
Giới tính: Nam 54/88 (61,4%)
Số ngày khởi phát bệnh trước nhập khoa CC 2 (1-3 )
Thời gian điều trị tại khoa CC (giờ) 3 (2-4)
Thời gian nằm viện (ngày) 8 (5-11)
Tỷ lệ thở máy xâm lấn trong thời gian nằm viện 15/88 (17%)
Tỷ lệ nhập HS 32/88 (36,4%)
Tỷ lệ tử vong (TV nội viện + bệnh nặng xin về) 16/88 (18,2%)
Patrick Ray1: TV 16%
Felippe2: TV 42%
1. Ray P et al. (2006), Crit Care, 10 (3), pp. R82
2. Felippe etal (2014), J Bras Pneumol, 41 (1), pp. 58-64.
Tải bản FULL (38 trang): bit.ly/379gPC0
Dự phòng: fb.com/TaiHo123doc.net

18. Tiền căn bệnh lý
Kết quả và bàn luận
Tiền căn bệnh lý
Số bệnh nhân
(N =88)
Tỷ lệ %
Bệnh lý tim mạch 58 65,9 %
COPD/hen 25 28,4 %
Lao phổi 25 28,4 %
Hút thuốc lá 22 25%
Đái tháo đường 18 20,5 %
Bệnh gan mạn 4 4,5 %
Ung thư 4 4,5 %
• Patrick Ray1: TM 45%,
COPD/hen 30%
• Felippe2: TM 59%,
COPD/hen 22%
WHO (2012)3→VN:
• 12/22 quốc gia
nhiều bệnh nhân
lao
• 44% dân số Việt Nam
bị nhiễm vi khuẩn lao
1. Ray P et al. (2006), Crit Care, 10 (3), pp.
R82
2. Felippe etal (2014), J Bras Pneumol, 41 (1),
pp. 58-64
3. World Health Organization (WHO). Global
Tuberculosis Report 2012
Tải bản FULL (38 trang): bit.ly/379gPC0
Dự phòng: fb.com/TaiHo123doc.net

19. Nguyên nhân suy hô hấp
Kết quả và bàn luận
4907130