Xv016691 2012

1. Өмнөговь аймаг Цогт-Овоо сум
Хонгор-Овооны зэс-холимог металлын
илрэл
Тусгай зөвшөөрлийн дугаар: XV-016691
“И ЭМ ЖИ АР” ХХК
2012 он.
Боловсруулсан: “ПЛАГИОКЛАЗ” ХХК

2. Байрлал
Хонгор овооны илрэл. ( L-48-127-А. 1-12) Хонгор толгойгоос баруун
урагш 260°-н зовхисоор 2,2 км, Хэрэм уулнаас зүүн урагш 135°-н зовхисоор
2,6 км зайд байрлана. Энэ нь ойролцоогоор 4,5 км2 талбайг хамарсан зэс,
цайр, хар тугалга, алтны хүдэржилт бүхий хувирлын бүс юм.
Газар зүйн солбицол; 44° 36' 50"
105° 02'40"
Òóñãàé çºâøººðëèéí äóãààð: XV-016691
Òàëáàéí õýìæýý: 16210.57 ãà
Àøèãò ìàëòìàëûí òºðºë: Cu, Pb, Zn, Au
Íîìèíêëàòóð: L-48-126, 127
1.Òàëáàéí ñîëáèëöîë:
1) E: 105°11´00" N: 44°40´1,51“
2) E: 105°11´00" N: 44°35´1,51"
3) E: 105°00´31,21" N: 44°35´1,5"
4) E: 105°00´31,21" N: 44°39´1,5“
5) E: 104°52´41,12" N: 44°39´1,51“
6) E: 104°52´41,12" N: 44°38´1,52“
7) E: 104°49´41,12" N: 44°38´1,51“
8) E: 104°49´41,13" N: 44°40´1,51“

3. Сансрын зураг

4. Сансрын зураг
Тусгай зөвшөөрлийн талбай, Хонгор-Овооны
зэс-холимог металлын эрлийн талбайн зураг

5. Picture 2 landscape（winter）
Picture 3 landscape（spring）

6. Uba Дэд бүтэц.
 Õàéãóóëûí òàëáàé íü засаг захиргааны хувьд Өмнөговь аймгийн Öîãò-овоо
сумын нутаг дэвсгэрт газарзүйн хувьд Ханын хэцийн өргөгдөлд байрладаг.
 Улаанбаатар хотоос 480км, Өмнөговь аéмгийн төв Даланзадгад хотоос 130км,
Öîãò-Овоо сумаас 20км, Îëîí îâîîòûí àëòíû ¿íäñýí îðäûí óóðõàéãààñ 70км, Õàð
îâîîò òîëãîéí àëòíû ¿íäñýí îðäîîñ 24êì-т тус тус байрладаг.
 Талбайн хэмжээнд суурüшмал амьдралтай суурин газар байдаггүй, цөөн тооны
малчид нүүдэллэн амьдардаг. Жилийн дөрвөн улиралд автомашинаар чөлөөтэй
явах боломжтой.
 Газрын гадаргуугийн хувьд далайн түвшнээс дээш 1100-1300 м өргөгдсөн, хэц хяр,
ухаа гүвээ толгод ба бут довцог, зулзган заг бүхий хөндий, хоолой зэргээс
бүрдэнэ.
Picture 4 УБ-аас хайгуулын талбай, Цогт-Овоо сум хүрэх заамын зураг.
Хайгуулын талбайн зураг

7. Судалгааны түүх
 1978： Â.È.Ãîëüäåíáåðã íàð 1:200000-íû
ìàñøòàáûí ãåîëîãèéí çóðàãëàë, ýðëèéí ажил
 1983: Ë.Â.Çàáîòêèí íàð 1:200000-íû
ìàñøòàáûí ãåîëîãèéí çóðàãëàë, ýðëèéí ажил
 1995: Ä.Ãàíñ¿õ íàð 1:50000-íû ìàñøòàáûí
ãåîëîãèéí çóðàãëàë, ýðëèéí ажил
 2010: “И Эм Жи Ар” ХХК эрэл-хайгуулын ажил

8. АШИГТ МАЛТМАЛЫН ХАЙГУУЛЫН ТУСГАЙ
ЗӨВШӨӨРӨЛ
Дугаар XV-016691

9. Геологийн онцлог
 Õàéãóóëûí òàëáàé íü Өмнөд Монголын алтны Металлогенийн бүсэд
хамаарах áºãººä Ñ¿õáààòàðûí á¿ñ äýõü Ìàíäàë îâîîãèéí õ¿äðèéí ä¿¿ðýãò
îðøèíî.
 Ýíý ä¿¿ðýã íü õîéò òàëààð Òºâ ìîíãîëûí àòèðààò á¿ñòýé Òàõü óóëûí ã¿íèé
õàãàðëààð õèëëýíý. Õàéãóóëûí òàëáàéí хэмжээнд силур, девон, карбон-
перми болон мезозойн тунамал, вулканоген чулуулгууд, доод девон,
карбоны интрузив чулуулгууд өргөнөөр тархñàí.
 Ýðäýíýáàÿíõóðëûí äàâõàðãàäàñ (D2ir). Õàéãóóëûí талбайн ç¿¿í хэсгээр
ихээхэн талбайг эзлэн тархана. Талбайн зүүн хэсэгт дэлийн хар ууланд
илэрдэг доод девоны талын богдын давхрагадасын дээр нийцлэгээр
хучиж, дунд девоны тооройн давхрагадасын шаварлаг занаруудын үелээр
нийцлэг хучигдаж оршино.
 Хожуó пермь-триасын интрузив чулуулгаар зүсэгдэж түүний массивын
дотор үлдэц байдлаар тохиолддог ба доод пермийн субвулканит болон янз
бүрийн найрлагатай дэл судлын биетүүдээр зүсэгджээ. Үүнээс гадна олон
тооны хагарлуудаар хэрчигдэж, атриа эвдрэлд их автагдсан байна.
 Эрдэнэбаянхурлын давхрагадасын хурдас саарал, хар саарал өнгөтэй ба
ногоон, хүрэн, ягаавтар өнгийн үеллүүд ч ажиглагддаг ба ихэвчлэн
алевролит, цахиурлаг-шаварлаг болон шаварлаг занар, цахиурлаг
аргиллитын үеллүүдийг агуулсан жижиг ширхэгтэй, занаржсан элсэн
чулууны зузаалгаас бүрдэнэ. Түүний дотор шохойн ба цахиурлаг êàрбонат
чулуулгийн нарийн үеүд тохиолддог онцлогтой.
 Òîîðîéí äàâõàðãàäàñ (D2tr). Энэ давхаргадас нь харьцангуй нэгэн төрлийн
шаварлаг занар, аргиллит, алевролитын найрлагатай байдаг ба энэ нь туñ
талбайд илэрñэн б¿хий л гаршуудын хэмжээнд адил тогтвортойгоор
хадгалагддаг.
Picture 6 Цахиурлаг
карбонат чулуулаг
Picture 5 gold-quartz
veins

10. Геологийн онцлог
Picture 7 Тунамал, вулканоген чулуулгууд
Picture 8 Дэл судлын биетүүд
Picture 9 Malachite Mineralizd、
Brown Ore Mineralized Gold Ore
Òîîðîéí äàâõàðãàäàñ (D2tr)- ын хурдас, чулуулгууд
Ýðäýíýáàÿíõóðëûí äàâõàðãàäàñ (D2ir).

11. Районы структур-тектоник-металлогений зураг

12.  Дөрөвдөгчèéí тогтолцоо (Q). Найрлаганд нь муу ìºëãөржилттэй
бул, хайрга, хэмхдэс, бага хэмжээтэйгээр элс, элсэнцэр,
шавар, грави үүсчээ. Хурдасны зузаан 1-1,5 м-ээс хэтрэхгүй.
Ñэвсүүл (эоловын) хурдас салхины ба сэвсүүл гаралтай хурдас 3-
5м õ¿ðтэл зузаантай элсэн манхан довцог, молцог элснээс
тогтоно. Дөрөвдөгчийн хурдас ерөнхийдөө улаавтар саарал
өнгөтэй.
Геологийн онцлог
Äýýä äºðºâäºãч -Îðчèí ¿å (QIII-IV)
Picture 10 Дөрөвдөгчийн хурдас
Äýýä äºðºâäºãч -Îðчèí ¿å (QIII-IV)
Äýýä äºðºâäºãч -Îðчèí ¿å (QIII-IV)

13. Хонгор-Овооны зэс-холимог металлын эрлийн
талбайд малтсан суваг
 Хоёрдогч хувирлын бүсээс оюу ашиглаж байсан эртний ухаш болон зэсийн хүдэр хайлуулж
байсан хайлшийн үлдэгдэл ажиглагддаг. Судалгааны ажлын явцад цахирын судлаар хэрчигдэж,
төмрийн ислээр исэлдэж, ан цав нь оюуны өнгөрөөр дүүргэгдсэн риолитоос 1 ш штуф (Ац 6054)
авч гэрлийн шинжилгээ хийлгэж үзэхэд Си-0,3%, РЬ-0,001%, Zп-0,003%-н агуулгатай байсан
учир цаашид нарийвчлан тодруулах зорилгоор 4 км2 талбайд эрлийн маршрут хийж, 100, 100 м-н
зайтай шугамаар анхдагч сарнилын хүрээнээс литогеохимийн сорь авч, 200, 700, 1200 м-ийн
зайтай 4-н шугамаар алгасах аргаар 9 суваг малтаж, 174 ш ховилон, 23 ш цэглэн сорьц авч
гэрлийн болон алтны гэрлийн, химийн шинжилгээ хийлгэсэн байдаг.
 Сувгуудаас авсан ховилон сорьцнуудын гэрлийн шинжилгээний үр дүнгүүдийг ажиглахад
субвулканы хүчиллэг найрлагатай эффузив, алевролит, хоёрдогч цахиржин, цахирын эвдэрч
бутарч үйрсэн, занаржиж, талькжсан, березитжсэн, цахирын судал, судланцруудаар хэрчигдсэн,
төмөржиж улайсан, ан цавуудыг нь оюуны түрхэц дүүргэсэн, пиритийн шигтгээгээр баяжсан
хэсгүүдэд Си-0,1%, Zn-0,1%, Рb-0,01% хүртэл агуулгатай байлаа. Эдгээрийн дэлгэрэнгүй үр
дүнг хүснэгт №15 харуулав.
Picture 11 Exploration—Trail Trench -1995

14. Хонгор-Овооны зэс-холимог металлын эрлийн
талбайд малтсан суваг
Picture 14 Exploration—Trail Trench
СУВАГ №01 СУВАГ №08

15. Сувгуудаас авсан цэглэн болон ховилон сорьцонд хийсэн
гэрлийн шинжилгээний үр дүн
 Цагаан, улаавтар, хөхөлбөр бор өнгийн цахирын судлуудаас авсан цэглэн сорьцуудад
гэрлийн шинжилгээ хийлгэхэд сорьц № 1/2-д Аu-1,5 г/т; № 1/4-д Аu-0,0005 г/т; № 1/7-д Аu-
1.5 г/т;№ 2/1-д Au-0,03 г/т; химийн шинжилгээгээр сорьц № 1/2-д Аu-0,5г/т; № 1/7-д Аu-
0.12 г/т-ын агуулга илэрсэн.
 Мөн гадаргуу нь хүрэн үлаан өнгийн төмрийн ислээр будагдаж, ан цавшилтанд өртөж,
пиритжсэн цахирын судлаас авсан ховилон сорьц №2/9-д Sb-0,003%; Аs-0,015%; №2/10-д
Sb-0,001%; As-0,01%; №2/11-д Sb-0,002%-ийн агуулга гэрлийн шинжилгээгээр
тодорхойлогдсон.
Picture 12 gold-quartz
veins
Picture 13 Цагаан, улаан, хөхөлбөр
бор өнгийн цахиурлаг чулуулаг

16. Хүдрийн биет № 1
 Хувирлын бүсээс цахир, цахиурын судал судланцаруудаар хүчтэй
хэрчигдэн, төмөржиж сульфитжиж, березитжиж үйрч бутарч эвдэрсэн
риолитыг хүдрийн биет болгон авч үзэв.
 Хүдрийн биет нь баруун хойш болон хойш чиглэлтэй хагарлуудаар
ерөнхийдөө 3-н блок болон хуваагддаг.
 Биет нь 110 м өргөнтэй 1200 м урттай бөгөөд 20-200 м орчим урттай цахирын 50
гаруй судлаар хэрчигдэхээс гадна маш олон тооны хялгасан судланцаруудаар
хэрчигддэг.
 Эдгээр сорьцонд гэрлийн шинжилгээ хийлгэж үзэхэд Си, Zп-нь бусад
элементүүдээс өндөр агуулгатай байсан бөгөөд тэдгээрийн 0,01%-с дээшхи
агуулгыг нь дундачлан хүдрийн биетийн агуулж буй дээрхи элементүүдийн
дундаж агуулгыг тооцож үзэхэд Си-0,02%, Zn-0,05%-ийн агуулгатай байв. Ийм
агуулгатай хэсэг нь хүдрийн биетийн 40% орчим хувийг эзэлж байна.

17. Хүдрийн биет № 2
 Хүдрийн биет № 2-д дунд хэсгийн блокыг хамруулсан бөгөөд
үүний урт нь 600 м өргөн нь 100 м юм. Энэ нь 30-100 м-н урттай 30
гаруй цахирын судал, судланцаруудаар хэрчигдсэн байна.
 Сорьцнуудад гэрлийн шинжилгээний үр дүнгээр Си, Zп, Рb зэрэг
элементүүд нилээд өндөр агуулгатайгаар тодорхойлогдсон.
 Эдгээрийн 0,01%-с дээшхи агуулгыг нь дундачлан тооцож үзэхэд
суваг № 3 -д Си-0,05%; Zп-0,01%, суваг № 8-д Си-0,015%, Zп-
0,01%, Рb-0,01%-ийн агуулгатаa байна.
 Ийм агуулгатай хэсэг нь хүдрийн биетийн 50% орчмыг эзэлж
байна.

18. Хүдрийн биет № 3
 Хүдрийн биет № 3-д зүүн хэсгийн блокыг хамаарууллаа. Энд 50м өргөн
300 м урт болон 60 м өргөн 350 м урт 2 биет тогтоогдсон бөгөөд эдгээр нь
20-100 м урттай 20 гаруй цахирын судлуудаар хэрчигдсэн байна.
 Гэрлийн шинжилгээний үр дүнгээр бусад элементүүдээс өндөр агуулга
бүхий Рb, Zп-ийн агуулгын 0,01%-с их тохиолдлыг нь авч дундаж агуулгыг
нь тооцож үзэхэд суваг N° 5-д Zп-0,02%, Рb-0,01%, суваг № 6-д Zn-0,02%,
Рb-0,01%, суваг № 7-д Zn -0,01%-ийн агуулгатай байна. Ийм агуулгатай
хэсэг нь хүдрийн биетийн 70% орчим хувийг эзэлж байна.

19. Цайрын нөөц
Хүдрийн
биет
Урт , м Өргөн , м Гүн, м
Эзлэхүүн
жин, ( тн/м3)
Агуулга
ихтэй
хэсгийн
эзлэх %
Цайрын
дундаж
агуулга %
Цайрын
нөөц
мян.тн
Хүдрийн
биет №1
1200 110 50 2.5 40 0.05 330.0
Хүдрийн
биет №2
600 100 50 2.5 50 0.01 37.5
Хүдрийн
биет №3
325 110 50 2.5 70 0.02 62.6
Бүгд Р2 430.1
Нөөц

20. Хүдрийн биет Урт , м Өргөн , м Гүн, м
Эзлэхүүн
жин, (
тн/м3)
Агуулга
ихтэй
хэсгийн
эзлэх %
Cu-н
дундаж
агуулга %
Cu-н
нөөц
мян.тн
Хүдрийн
биет №1
1200 110 50 2.5 40 0.02 198.0
Хүдрийн
биет №2
600 100 50 2.5 50 0.03 112.5
Бүгд 310.5
Зэсийн нөөц
Нөөц

21. Хүдрийн биет
Урт ,
м
Өргөн , м Гүн, м
Эзлэхүүн
жин, (
тн/м3)
Агуулга
ихтэй
хэсгийн
эзлэх %
Cu-н
дундаж
агуулга %
Cu-н
нөөц
мян.тн
Хүдрийн биет
№2
300 100 50 2.5 50 0.01 18.7
Хүдрийн биет
№3
325 110 50 2.5 70 0.01 31.3
Бүгд 50.0
Хартугалганы нөөц
Нөөц

22. Хонгор-Овооны зэс-холимог металлын эрлийн
талбайн геологийн тогтоц, ерөнхий байдал

23. Талбай дахь ашигт малтмалын хэтийн төлөв, цаашдын
ажлын чиглэлийн тухай санал
 Нэн тэргүүнд явуулах геологи-хайгуулын ажил.
 -Хонгор Овооны зэс, холимог металлын илрэлд 1:10000–ны харьцуулалтай нарийвчилсан
эрлийн ажил хийх.
 Энэ ажлын үндэслэл нь:
 Тус илрэлийн хэмжээнд: (P2 зэрэглэлээр) Цайрын тойм нөөц /Zn/-430,1 мян.тн, зэсийн
/Cu/ нөөцийг -310,5 мян.тн, хар тугалганы /Pb/ нөөцийг -50,0 мян.тн гэж үнэлсэн.
 Гидротермаль метасоматит хувиралын бүсүүд ихтэй.
 Cu,Pb, Zn –ын агуулга харьцангуй өндөр үзүүлэлттэй.
 Зарим цахирын судлуудад сурьма, мышъяк, мөнгө болон алтны агуулга илэрдэг.
 Хонгор-Овооны холимог металлын хүдэржилтийн талбайд оршдог ба цаашид
хүдэржилт бүхий бүсүүд үргэлжлэн тохиолдох ирээдүйтэй.
 Иймд Хонгор овооны зэс-холимог металлын илрэлийг цаашид алтжилтынх нь хувьд
нарийвчлан авч үзэх ялангуяа гүн рүү нь өрөмдлөг, геофизикийн аргыг ашиглан судлах
шаардлагатай гэж дүгнэжээ.
 Хонгор овооны хувьд зураглалын маршрутад оюу олдворлож байсан, мөн зэсийн хүдэр
хайлуулд ашигласан үлдэгдэл шаар олдсон эртний ухаш тааралдсан нь түүнийг зэс
холимог металлын хүдэржилтэй юм гэж үзэх үндэслэл болсон.

24. ДҮГНЭЛТ, ЗӨВЛӨМЖ
Прогнозын нөөцийн (Р2 зэрэглэлээр) тооцоог үндэслэн Хонгор овооны полиметаллын
хүдэржилт бүхий хэсгийн хүдрийн биет болон хүчтэй хувирсан бүсийн хэмжээнд
Zn - 430,1 мян.тн Сu- 310,5 мян.тн , Pb-50,0 мян.тн нөөцтэй гэж тогтоов.
Хонгор-овооны илрэлийн полиметаллын хүдэржилтийн гарал үүслийн хувьд
хагарлын бүсүүд нь хожуу магмын үйл ажиллагаагаар идэвхижиж тэдгээрийн
сүларсан хэсэг ан цаваар гидротермаль уусмал нэвчсэнээр, уг чулуулгууд нь
метасоматоз хувиралд хүчтэй өртөж хүдрийн эрдсүүдийг зөөвөрлөн ирж баяжуулсан
байна гэж үзэж болох талтай юм.
Мөн зарим цахирын судлуудад сурьма, мышъяк, мөнгө зэрэг алтны хүдэржилтийн
дээд хэсэгт илэрдэг элементүүд, зарим цахирын судлуудад алт илэрсэн нь алтны
хүдэржилтийн хувьд ч сонирхолтой байж болох юм.
 Иймд Хонгор овооны зэс, холимог металлын илрэлийг цаашид алтжилтынх нь хувьд
нарийвчлан авч үзэх ялангуяа гүн рүү нь өрөмдлөг, геофизикийн аргыг ашиглан судлах
шаардлагатай гэж үзэж байна.
Иймд тус интрузив чулуулгийн тархсан талбайд холимог металлын хүдэржилттэй орд илрэл
олдох хэтийн төлөвтэй байгаа тул цаашид эрлийн цогц судалгааны ажил явуулах шаардлагатай
гэж үзлээ.