SlideShare ist ein Scribd-Unternehmen logo
1 von 32
yusrizal efendi, s.ag., m.ag 1
Materi Kuliah
Hadits Tematik Kemasyarakatan
Materi 07: Hadits-hadits Tentang
Tata Pergaulan
Oleh:
Yusrizal Efendi, S.Ag., M.Ag.
Hafizzullah, MA
(Dosen Ulumul Hadits/Hadits)
Institut Agama Islam Negeri (IAIN)
Batusangkar
yusrizal efendi, s.ag., m.ag 2
• Waktu mengubah semua hal, kecuali kita.
Kita mungkin menua dengan
berjalanannya waktu, tetapi belum tentu
membijak. Kitalah yang harus mengubah
diri kita sendiri.
• Tidak ada harga atas waktu, tapi waktu
sangat berharga. Memiliki waktu tidak
menjadikan kita kaya, tetapi
menggunakannya dengan baik adalah
sumber dari semua kekayaan (Mario
Teguh)
A. Hadits Tentang Larangan Berduaan
Tanpa Mahram
•
‫ا‬َ‫م‬ُ‫ه‬ْ‫ن‬َ‫ع‬ ُ َّ
‫َّللا‬ َ‫ي‬ ِ
‫ض‬َ‫ر‬ ٍ
‫اس‬َّ‫ب‬َ‫ع‬ ِ‫ن‬ْ‫ب‬‫ا‬ ْ‫َن‬‫ع‬
َ‫ص‬ َّ‫ي‬ِ‫ب‬َّ‫ن‬‫ال‬ َ‫ع‬ِ‫م‬َ‫س‬ ُ‫ه‬َّ‫ن‬َ‫أ‬
ِ‫ه‬ْ‫ي‬َ‫ل‬َ‫ع‬ ُ َّ
‫َّللا‬ ‫ى‬َّ‫ل‬
‫ا‬ِ‫ب‬ ٌ‫ل‬ُ‫ج‬َ‫ر‬ َّ‫ن‬َ‫و‬ُ‫ل‬ْ‫خ‬َ‫ي‬ َ
‫َل‬ ُ‫ل‬‫و‬ُ‫ق‬َ‫ي‬ َ‫م‬َّ‫ل‬َ‫س‬َ‫و‬
َ‫ر‬ْ‫ام‬ َّ‫ن‬َ‫ر‬ِ‫ف‬‫ا‬َ‫س‬ُ‫ت‬ َ
‫َل‬َ‫و‬ ٍ‫ة‬َ‫أ‬َ‫ر‬ْ‫م‬
‫ا‬َ‫ه‬َ‫ع‬َ‫م‬َ‫و‬ َّ
‫َل‬ِ‫إ‬ ٌ‫ة‬َ‫أ‬
ِ َّ
‫َّللا‬ َ‫ل‬‫و‬ُ‫س‬َ‫ر‬ ‫ا‬َ‫ي‬ َ‫ل‬‫ا‬َ‫ق‬َ‫ف‬ ٌ‫ل‬ُ‫ج‬َ‫ر‬ َ‫م‬‫ا‬َ‫ق‬َ‫ف‬ ٌ‫م‬َ‫ر‬ْ‫ح‬َ‫م‬
َ‫و‬ْ‫ز‬َ‫غ‬ ‫ي‬ِ‫ف‬ ُ‫ت‬ْ‫ب‬ِ‫ت‬ُ‫ت‬ْ‫ك‬‫ا‬
‫ا‬َ‫ذ‬َ‫ك‬َ‫و‬ ‫ا‬َ‫ذ‬َ‫ك‬ ِ‫ة‬
َ‫ف‬ ْ‫ب‬َ‫ه‬ْ‫اذ‬ َ‫ل‬‫ا‬َ‫ق‬ ً‫ة‬َّ‫ج‬‫ا‬َ‫ح‬ ‫ي‬ِ‫ت‬َ‫أ‬َ‫ر‬ْ‫ام‬ ْ‫ت‬َ‫ج‬َ‫ر‬َ‫خ‬َ‫و‬
ََِ‫ت‬َ‫أ‬َ‫ر‬ْ‫ام‬ َ‫ع‬َ‫م‬ ََّّ ُ‫ح‬
[
‫صحيح‬
‫البخاري‬
,
‫حديث‬
2784
]
• Dari Ibnu 'Abbas RA bahwa dia mendengar Nabi SAW bersabda:
"Janganlah sekali-kali seorang laki-laki berkhalwat (berduaan)
dengan seorang wanita dan janganlah sekali-kali seorang wanita
bepergian kecuali bersama mahramnya". Lalu ada seorang laki-
laki yang bangkit seraya berkata: "Wahai Rasulullah, aku telah
mendaftarkan diriku untuk mengikuti suatu peperangan
sedangkan istriku pergi menunaikan hajji". Maka Beliau bersabda:
"Tunaikanlah hajji bersama istrimu".
•
‫وقوله‬
" :
‫محرم‬ ‫ذي‬ ‫مع‬ ‫إَل‬ ‫المرأة‬ ‫تسافر‬ ‫َل‬
"
‫السفر‬ ‫أنواع‬ ‫لكل‬ ‫عموم‬
‫حديث‬ ‫بأن‬ ‫ويجاب‬ ‫العمومان‬ ‫فتعارض‬
:
‫ذ‬ ‫مع‬ ‫إَل‬ َّ ‫للح‬ ‫المرأة‬ ‫تسافر‬ ‫َل‬
‫يي‬
‫محرم‬
:
‫للشابة‬ ‫عام‬ ‫الحديث‬ ‫ثم‬ ،‫اآلية‬ ‫لعموم‬ ‫مخصص‬
‫والعجوز‬
•
‫وكأنهم‬ ‫محرم‬ ‫غير‬ ‫من‬ ‫السفر‬ ‫للعجوز‬ ‫يجوز‬ ‫األئمة‬ ‫من‬ ‫جماعة‬ ‫وقال‬
‫وقيل‬ ،‫العموم‬ ‫به‬ ‫فخصصوا‬ ‫المعنى‬ ‫إلى‬ ‫نظروا‬
:
‫العج‬ ‫بل‬ ‫يخصص‬ ‫َل‬
‫وز‬
‫كالشابة‬
.
•
‫الثقات‬ ‫النساء‬ ‫تقوم‬ ‫وهل‬
:
‫للمرأة؟‬ ‫المحرم‬ ‫مقام‬
ً‫َل‬‫مستد‬ ‫البعض‬ ‫فأجاز‬
‫وقيل‬ ،‫بإجماع‬ ‫ليس‬ ‫ألنه‬ َ‫ذل‬ ‫على‬ ‫حجة‬ ‫تنهض‬ ‫وَل‬ ‫الصحابة‬ ‫بأفعال‬
:
َ‫ذل‬ ‫على‬ ‫تدل‬ ‫َل‬ ‫واألدلة‬ ،‫حشم‬ ‫ذات‬ ‫كانت‬ ‫إذا‬ ‫السفر‬ ‫لها‬ ‫يجوز‬
.
•
‫امرأته‬ ‫مع‬ ‫بالخروج‬ ‫له‬ ‫م‬ّ‫ل‬َ‫س‬َ‫و‬ ِ‫ه‬ْ‫ي‬َ‫ل‬َ‫ع‬ ‫هللا‬ ‫ى‬ّ‫ل‬َ‫ص‬ ‫أمره‬ ‫وأما‬
‫ف‬
‫إنه‬
‫منه‬ ‫أخذ‬
‫أحمد‬
‫غيره‬ ‫معها‬ ‫يكن‬ ‫لم‬ ‫إذا‬ َّ ‫الح‬ ‫إلى‬ ‫زوجته‬ ‫مع‬ ‫الزوج‬ ‫خروج‬ ‫يجب‬ ‫أنه‬
.
•
‫قال‬ ‫أحمد‬ ‫وغير‬
:
‫الندب‬ ‫على‬ ‫األمر‬ ‫وحمل‬ ،‫عليه‬ ‫يجب‬ ‫َل‬
‫قال‬ ،
:
‫ع‬ ‫فالقرينة‬ ‫عليه‬ ‫لقرينة‬ ‫إَل‬ ‫الندب‬ ‫على‬ ‫يحمل‬ ‫َل‬ ‫كان‬ ‫وإن‬
‫ما‬ ‫ليه‬
‫نفس‬ ‫منافع‬ ‫بذل‬ ‫أحد‬ ‫على‬ ‫يجب‬ ‫َل‬ ‫أنه‬ ‫الدين‬ ‫قواعد‬ ‫من‬ ‫علم‬
‫ه‬
‫عليه‬ ‫يجب‬ ‫ما‬ ‫غيره‬ ‫لتحصيل‬
.
•
‫الفريض‬ َّ ‫ح‬ ‫من‬ ‫امرأته‬ ‫منع‬ ‫للرجل‬ ‫ليس‬ ‫أنه‬ ‫الحديث‬ ‫من‬ ‫وأخذ‬
‫ة‬
،‫عليها‬ ‫وجب‬ ‫قد‬ ‫عبادة‬ ‫ألنها‬
‫معصية‬ ‫في‬ ‫لمخلوق‬ ‫طاعة‬ ‫وَل‬
‫الخالق‬
‫األول‬ ‫أما‬ ،‫التراخي‬ ‫أو‬ ‫الفور‬ ‫على‬ ‫إنه‬ ‫قلنا‬ ‫سواء‬ ،
،‫فظاهر‬
•
‫قيل‬
:
‫ذ‬ ‫براءة‬ ‫إلى‬ ‫تسارع‬ ‫أن‬ ‫لها‬ ‫فإن‬ ً‫ا‬‫أيض‬ ‫الثاني‬ ‫وعلى‬
‫متها‬
‫منعها‬ ‫له‬ ‫وليس‬ ‫الوقت‬ ‫أول‬ ‫تصلي‬ ‫أن‬ ‫لها‬ ‫أن‬ ‫كما‬
.
•
َ‫ل‬َ‫ع‬ ‫ي‬ ِ
‫ار‬َ‫ج‬ْ‫ل‬‫ا‬ َ‫و‬ُ‫ه‬ ‫ي‬ِ‫ن‬‫ا‬َّ‫ث‬‫ال‬ ‫ال‬َ‫م‬ِ‫ت‬ْ‫ح‬ ِ
‫اَل‬ ‫ا‬َ‫ذ‬َ‫ه‬َ‫و‬
‫ى‬
ِ‫إ‬َ‫ف‬ ‫اء‬َ‫ه‬َ‫ق‬ُ‫ف‬ْ‫ل‬‫ا‬ ‫د‬ِ‫ع‬‫ا‬َ‫و‬َ‫ق‬
َ
‫َل‬ ُ‫ه‬َّ‫ن‬
َ‫ك‬ ‫ا‬َ‫ه‬َ‫ل‬ ‫م‬َ‫ر‬ْ‫ح‬َ‫م‬ ‫ا‬َ‫ه‬َ‫ع‬َ‫م‬ ‫ُون‬‫ك‬َ‫ي‬ ْ‫ن‬َ‫أ‬ ‫ن‬ْ‫ي‬َ‫ب‬ ‫ق‬ْ‫ر‬َ‫ف‬
َ‫ه‬ّ‫م‬ُ‫أ‬َ‫و‬ ‫ا‬َ‫ه‬‫ي‬ ِ‫خ‬َ‫أ‬َ‫و‬ ‫ا‬َ‫ه‬ِ‫ن‬ْ‫ب‬‫ا‬
‫ا‬
ِ‫ت‬ْ‫خ‬ُ‫أ‬َ‫ك‬ ُ‫ه‬َ‫ل‬ ‫ا‬ً‫م‬َ‫ر‬ْ‫ح‬َ‫م‬ ‫ُون‬‫ك‬َ‫ي‬ ْ‫و‬َ‫أ‬ ، ‫ا‬َ‫ه‬‫ت‬ْ‫خ‬ُ‫أ‬َ‫و‬
‫ا‬َ‫خ‬َ‫و‬ ‫ته‬َّ‫م‬َ‫ع‬َ‫و‬ ‫ته‬ْ‫ن‬ِ‫ب‬َ‫و‬ ِ‫ه‬
،‫ته‬َ‫ل‬
َ‫و‬ْ‫ح‬َ ْ
‫األ‬ ِ‫ه‬ِ‫ذ‬َ‫ه‬ ‫ي‬ِ‫ف‬ ‫ا‬َ‫ه‬َ‫ع‬َ‫م‬ ‫ود‬ُ‫ع‬ُ‫ق‬ْ‫ل‬‫ا‬ ‫وز‬ُ‫ج‬َ‫ي‬َ‫ف‬
‫ال‬
،
ْ‫خ‬َ‫م‬ ‫يث‬ِ‫د‬َ‫ح‬ْ‫ل‬‫ا‬ َّ‫ن‬ِ‫إ‬ َّ‫م‬ُ‫ث‬
‫وص‬ُ‫ص‬
َ‫ع‬َ‫م‬ َ‫ان‬َ‫ك‬ ْ‫و‬َ‫ل‬ ُ‫ه‬َّ‫ن‬ِ‫إ‬َ‫ف‬ ،ِ‫ج‬ ْ‫و‬َّ‫الز‬ِ‫ب‬ ‫ا‬ً‫ض‬ْ‫ي‬َ‫أ‬
ِ‫م‬َ‫ر‬ْ‫ح‬َ‫م‬ْ‫ل‬‫ا‬َ‫ك‬ َ‫ان‬َ‫ك‬ ‫ا‬َ‫ه‬‫ج‬ ْ‫و‬َ‫ز‬ ‫ا‬َ‫ه‬
‫ى‬َ‫ل‬ ْ‫و‬َ‫أ‬َ‫و‬
ِ
‫از‬َ‫و‬َ‫ج‬ْ‫ل‬‫ا‬ِ‫ب‬
•
ِ‫ب‬َ‫ن‬ْ‫ج‬َ ْ
‫األ‬ِ‫ب‬ ّ‫ي‬ِ‫ب‬َ‫ن‬ْ‫ج‬َ ْ
‫األ‬ َ
‫َل‬َ‫خ‬ ‫ا‬َ‫ذ‬ِ‫إ‬ ‫ا‬َّ‫م‬َ‫أ‬َ‫و‬
ُ‫ه‬َ‫ع‬َ‫م‬ ‫ث‬ِ‫ل‬‫ا‬َ‫ث‬ ‫ر‬ْ‫ي‬َ‫غ‬ ْ‫ن‬ِ‫م‬ ِ‫ة‬َّ‫ي‬
‫ام‬َ‫ر‬َ‫ح‬ َ‫و‬ُ‫ه‬َ‫ف‬ ‫ا‬َ‫م‬
‫اء‬َ‫م‬َ‫ل‬ُ‫ع‬ْ‫ل‬‫ا‬ ِ‫اق‬َ‫ف‬ِّ‫ت‬‫ا‬ِ‫ب‬
،
َ‫ع‬َ‫م‬ َ‫ان‬َ‫ك‬ ْ‫و‬َ‫ل‬ ‫ا‬َ‫ذ‬َ‫ك‬َ‫و‬
ْ‫ن‬ِ‫م‬ ‫ى‬َ‫ح‬َ‫ت‬ْ‫س‬ُ‫ي‬ َ
‫َل‬ ْ‫ن‬َ‫م‬ ‫ا‬َ‫م‬ُ‫ه‬
ِ‫ه‬ ِ
‫ر‬َ‫غ‬ ِ
‫ص‬ِ‫ل‬ ُ‫ه‬
ََِ‫ل‬َ‫ذ‬ ‫و‬ْ‫ح‬َ‫ن‬َ‫و‬ ‫ث‬ َ
‫َل‬َ‫ث‬َ‫و‬ ِ‫ن‬ْ‫ي‬َ‫ت‬َ‫ن‬َ‫س‬ ِ‫ن‬ْ‫ب‬‫ا‬َ‫ك‬
َ‫و‬ ،ِ‫َم‬‫د‬َ‫ع‬ْ‫ل‬‫ا‬َ‫ك‬ ‫وده‬ُ‫ج‬ُ‫و‬ َّ‫ن‬ِ‫إ‬َ‫ف‬ ،
ْ‫و‬َ‫ل‬ ‫ا‬َ‫ذ‬َ‫ك‬
َ‫ف‬ ‫ة‬َّ‫ي‬ِ‫ب‬َ‫ن‬ْ‫ج‬َ‫أ‬ ٍ‫ة‬َ‫أ‬َ‫ر‬ْ‫ام‬ِ‫ب‬ ‫ال‬َ‫ج‬ ِ
‫ر‬ َ‫ع‬َ‫م‬َ‫ت‬ْ‫ِج‬‫ا‬
‫ام‬َ‫ر‬َ‫ح‬ َ‫و‬ُ‫ه‬
ِ‫ا‬ ْ‫و‬َ‫ل‬ ‫ا‬َ‫م‬ ِ‫ف‬ َ
‫َل‬ ِ‫خ‬ِ‫ب‬ ،
َ‫ع‬َ‫م‬َ‫ت‬ْ‫ج‬
‫ي‬ ِ‫ح‬َّ‫ص‬‫ال‬ َّ‫ن‬ِ‫إ‬َ‫ف‬ ،‫ب‬ِ‫ن‬‫ا‬َ‫ج‬َ‫أ‬ ٍ‫ة‬َ‫و‬ْ‫س‬ِ‫ن‬ِ‫ب‬ ‫ل‬ُ‫ج‬َ‫ر‬
‫ازه‬َ‫و‬َ‫ج‬ ‫ح‬
•
َ ْ
‫األ‬ ِ‫د‬َ‫ر‬ْ‫م‬َ ْ
‫األ‬ِ‫ب‬ ‫ة‬َ‫و‬ْ‫ل‬َ‫خ‬ْ‫ل‬‫ا‬ َّ‫ن‬َ‫أ‬ ‫ار‬َ‫ت‬ْ‫خ‬ُ‫م‬ْ‫ل‬‫ا‬َ‫و‬
ِ‫ة‬َ‫أ‬ْ‫ر‬َ‫م‬ْ‫ل‬‫ا‬َ‫ك‬ ‫ن‬َ‫س‬َ‫ح‬ْ‫ل‬‫ا‬ ّ‫ي‬ِ‫ب‬َ‫ن‬ْ‫ج‬
‫م‬ُ‫ر‬ْ‫ح‬َ‫ت‬َ‫ف‬ ،
،ِ‫ة‬َ‫أ‬ْ‫ر‬َ‫م‬ْ‫ل‬‫ا‬ِ‫ب‬ ْ‫ت‬َ‫م‬ُ‫ر‬َ‫ح‬ ُ‫ث‬ْ‫ي‬َ‫ح‬ ،ِ‫ه‬ِ‫ب‬ ‫ة‬َ‫و‬ْ‫ل‬َ‫خ‬ْ‫ل‬‫ا‬
ْ‫ن‬ِ‫م‬ ‫ع‬ْ‫م‬َ‫ج‬ ‫ي‬ِ‫ف‬ َ‫ان‬َ‫ك‬ ‫ا‬َ‫ذ‬ِ‫إ‬ َّ
‫َل‬ِ‫إ‬
‫ال‬َ‫ج‬ ِّ‫الر‬
َ‫ين‬ِ‫ن‬‫و‬ُ‫ص‬َ‫م‬ْ‫ل‬‫ا‬
•
‫له‬ ْ‫و‬َ‫ق‬
( :
ِ‫ا‬ َّ‫ن‬ِ‫إ‬ َّ
‫َّللا‬ ‫ول‬ُ‫س‬َ‫ر‬ ‫ا‬َ‫ي‬ ‫ل‬ُ‫ج‬َ‫ر‬ َ‫ل‬‫ا‬َ‫ق‬َ‫ف‬
َ‫و‬ ‫ة‬َّ‫ج‬‫ا‬َ‫ح‬ ْ‫ت‬َ‫ج‬َ‫ر‬َ‫خ‬ ‫ي‬ِ‫ت‬َ‫أ‬َ‫ر‬ْ‫م‬
‫ي‬ِّ‫ن‬ِ‫إ‬
‫ال‬َ‫ق‬ ،‫ا‬َ‫ذ‬َ‫ك‬َ‫و‬ ‫ا‬َ‫ذ‬َ‫ك‬ ‫ة‬َ‫و‬ْ‫ز‬َ‫غ‬ ‫ي‬ِ‫ف‬ ُ‫ت‬ْ‫ب‬ِ‫ت‬ُ‫ت‬ْ‫ك‬ُ‫ا‬
:
ِ‫ا‬
َ‫أ‬َ‫ر‬ْ‫ِم‬‫ا‬ َ‫ع‬َ‫م‬ ََّّ ُ‫ح‬َ‫ف‬ ْ‫ق‬ِ‫ل‬َ‫ط‬ْ‫ن‬
َ‫ت‬
)
ِ‫ه‬‫ي‬ِ‫ف‬
َ‫ض‬ ِ
‫ار‬َ‫ع‬َ‫ت‬ُ‫م‬ْ‫ل‬‫ا‬ ‫ور‬ُ‫م‬ُ ْ
‫األ‬ ْ‫ن‬ِ‫م‬ ّ‫م‬َ‫ه‬َ ْ
‫األ‬ ‫يم‬ِ‫د‬ْ‫ق‬َ‫ت‬
َ‫س‬ َ
‫ض‬َ‫ار‬َ‫ع‬َ‫ت‬ ‫ا‬َّ‫م‬َ‫ل‬ ُ‫ه‬َّ‫ن‬َ ِ
‫أل‬ ‫ة؛‬
‫ي‬ِ‫ف‬ ‫ره‬َ‫ف‬
َ‫م‬ َّّ َ‫ح‬ْ‫ل‬‫ا‬ َ‫ح‬َ‫ج‬َ‫ر‬ ‫ا‬َ‫ه‬َ‫ع‬َ‫م‬ َّّ َ‫ح‬ْ‫ل‬‫ا‬ ‫ي‬ِ‫ف‬َ‫و‬ ‫و‬ْ‫ز‬َ‫غ‬ْ‫ل‬‫ا‬
َ‫غ‬ ‫وم‬ُ‫ق‬َ‫ي‬ ‫و‬ْ‫ز‬َ‫غ‬ْ‫ل‬‫ا‬ َّ‫ن‬َ ِ
‫أل‬ ‫ا؛‬َ‫ه‬َ‫ع‬
‫ره‬ْ‫ي‬
‫ا‬َ‫ه‬َ‫ع‬َ‫م‬ َّّ َ‫ح‬ْ‫ل‬‫ا‬ ِ‫ف‬ َ
‫َل‬ ِ‫خ‬ِ‫ب‬ ُ‫ه‬ْ‫ن‬َ‫ع‬ ‫امه‬َ‫ق‬َ‫م‬ ‫ي‬ِ‫ف‬
.
•
‫امرأة‬ ‫في‬ ً‫ا‬‫مرفوع‬ ‫عمر‬ ‫ابن‬ ‫حديث‬ ‫من‬ ‫الدارقطني‬ ‫أخرجه‬ ‫ما‬ ‫وأما‬
َّ ‫الح‬ ‫في‬ ‫لها‬ ‫يأذن‬ ‫وَل‬ ‫مال‬ ‫ولها‬ ‫زوج‬ ‫لها‬
"
‫تنطلق‬ ‫أن‬ ‫لها‬ ‫ليس‬
‫زوجها‬ ‫بإذن‬ ‫إَل‬
"
‫بين‬ ً‫ا‬‫جمع‬ ‫التطوع‬ َّ ‫ح‬ ‫على‬ ‫محمول‬ ‫فإنه‬
‫خرج‬ ‫أنها‬ ‫يدل‬ ‫ما‬ ‫الكتاب‬ ‫حديث‬ ‫في‬ ‫ليس‬ ‫أنه‬ ‫على‬ ‫الحديثين‬
‫من‬ ‫ت‬
‫زوجها‬ ‫إذن‬ ‫دون‬
.
•
ُ‫س‬َ‫ر‬ َ‫ل‬‫ا‬َ‫ق‬ َ‫ل‬‫ا‬َ‫ق‬ ِ ّ‫ي‬ ِ
‫ر‬ْ‫د‬ُ‫خ‬ْ‫ل‬‫ا‬ ٍ‫د‬‫ي‬ِ‫ع‬َ‫س‬ ‫ي‬ِ‫ب‬َ‫أ‬ ْ‫َن‬‫ع‬
َ‫ل‬َ‫ع‬ ُ َّ
‫َّللا‬ ‫ى‬َّ‫ل‬َ‫ص‬ ِ َّ
‫َّللا‬ ُ‫ل‬‫و‬
َ
‫َل‬ َ‫م‬َّ‫ل‬َ‫س‬َ‫و‬ ِ‫ه‬ْ‫ي‬
ٍ‫ام‬َّ‫ي‬َ‫أ‬ ِ‫ة‬َ‫ث‬ َ
‫َل‬َ‫ث‬ َ‫ر‬َ‫ف‬َ‫س‬ ُ‫ة‬َ‫أ‬ْ‫ر‬َ‫م‬ْ‫ل‬‫ا‬ ُ‫ر‬ِ‫ف‬‫ا‬َ‫س‬ُ‫ت‬
ْ‫و‬َ‫أ‬ ‫ا‬َ‫ه‬‫ي‬ِ‫ب‬َ‫أ‬ َ‫ع‬َ‫م‬ َّ
‫َل‬ِ‫إ‬ ‫ًا‬‫د‬ِ‫ع‬‫ا‬َ‫ص‬َ‫ف‬
ْ‫و‬َ‫أ‬ ‫ا‬َ‫ه‬‫ي‬ ِ‫خ‬َ‫أ‬
ٍ‫م‬َ‫ر‬ْ‫ح‬َ‫م‬ ‫ي‬ِ‫ذ‬ َ‫ع‬َ‫م‬ ْ‫و‬َ‫أ‬ ‫ا‬َ‫ه‬ ِ‫ج‬ ْ‫و‬َ‫ز‬ ْ‫و‬َ‫أ‬ ‫ا‬َ‫ه‬ِ‫ن‬ْ‫ب‬‫ا‬
[
‫مسن‬
‫أحمد‬ ‫د‬
,
‫حديث‬
11091
]
• Dari Abu Sa'id Al Khudri ia berkata; Rasulullah SAW bersabda: "Seorang wanita
tidak boleh melakukan safar sejauh perjalanan tiga hari atau lebih kecuali bersama
mahramnya, saudaranya, anaknya, suaminya, atau mahram yang lainnya."
•
ُ‫س‬َ‫ر‬ َ‫ل‬‫ا‬َ‫ق‬ َ‫ل‬‫ا‬َ‫ق‬ ِ َّ
‫َّللا‬ ِ‫د‬ْ‫ب‬َ‫ع‬ ِ‫ن‬ْ‫ب‬ ِ
‫ر‬ِ‫ب‬‫ا‬َ‫ج‬ ْ‫َن‬‫ع‬
َ‫ل‬َ‫ع‬ ُ َّ
‫َّللا‬ ‫ى‬َّ‫ل‬َ‫ص‬ ِ َّ
‫َّللا‬ ُ‫ل‬‫و‬
َ‫م‬َّ‫ل‬َ‫س‬َ‫و‬ ِ‫ه‬ْ‫ي‬
...
ِ‫خ‬ ْ
‫اآل‬ ِ‫م‬ ْ‫و‬َ‫ي‬ْ‫ل‬‫ا‬َ‫و‬ ِ َّ
‫اَّلل‬ِ‫ب‬ ُ‫ن‬ِ‫م‬ْ‫ؤ‬ُ‫ي‬ َ‫ان‬َ‫ك‬ ْ‫ن‬َ‫م‬َ‫و‬
َ‫د‬ِ‫ئ‬‫ا‬َ‫م‬ ‫ى‬َ‫ل‬َ‫ع‬ ْ‫د‬ُ‫ع‬ْ‫ق‬َ‫ي‬ َ
‫َل‬َ‫ف‬ ِ
‫ر‬
ُ‫ب‬َ‫ْر‬‫ش‬ُ‫ي‬ ٍ‫ة‬
ِ َّ
‫اَّلل‬ِ‫ب‬ ُ‫ن‬ِ‫م‬ْ‫ؤ‬ُ‫ي‬ َ‫ان‬َ‫ك‬ ْ‫ن‬َ‫م‬َ‫و‬ ُ‫ر‬ْ‫م‬َ‫خ‬ْ‫ل‬‫ا‬ ‫ا‬َ‫ه‬ْ‫ي‬َ‫ل‬َ‫ع‬
ْ‫خ‬َ‫ي‬ َ
‫َل‬َ‫ف‬ ِ
‫ر‬ ِ‫خ‬ ْ
‫اآل‬ ِ‫م‬ ْ‫و‬َ‫ي‬ْ‫ل‬‫ا‬َ‫و‬
ٍ‫ة‬َ‫أ‬َ‫ر‬ْ‫ام‬ِ‫ب‬ َّ‫ن‬َ‫و‬ُ‫ل‬
ِ‫ل‬‫ا‬َ‫ث‬ َّ‫ن‬ِ‫إ‬َ‫ف‬ ‫ا‬َ‫ه‬ْ‫ن‬ِ‫م‬ ٍ‫م‬َ‫ر‬ْ‫ح‬َ‫م‬ ‫و‬ُ‫ذ‬ ‫ا‬َ‫ه‬َ‫ع‬َ‫م‬ َ
‫س‬ْ‫ي‬َ‫ل‬
ُ‫ان‬َ‫ط‬ْ‫ي‬َّ‫ش‬‫ال‬ ‫ا‬َ‫م‬ُ‫ه‬َ‫ث‬
[
‫أحمد‬ ‫مسند‬
,
‫حديث‬
14124
]
• Dari Jabir bin Abdullah berkata; Rasulullah SAW bersabda: … “Barangsiapa yang
beriman kepada Allah dan Hari Akhir, janganlah duduk pada meja makanan yang
disana dihidangkan minuman arak. Barangsiapa yang beriman kepada Allah dan
Hari Akhir, janganlah menyendiri dengan seorang wanita yang tidak ada
bersamanya seorang mahramnya karena yang ketiganya setan".
•
ِ َّ
‫َّللا‬ َ‫ل‬‫و‬ُ‫س‬َ‫ر‬ َّ‫ن‬َ‫أ‬ ٍ
‫ر‬ِ‫َام‬‫ع‬ ِ‫ن‬ْ‫ب‬ َ‫ة‬َ‫ب‬ْ‫ق‬ُ‫ع‬ ْ‫َن‬‫ع‬
َ‫س‬َ‫و‬ ِ‫ه‬ْ‫ي‬َ‫ل‬َ‫ع‬ ُ َّ
‫َّللا‬ ‫ى‬َّ‫ل‬َ‫ص‬
ْ‫م‬ُ‫ك‬‫ا‬َّ‫ي‬ِ‫إ‬ َ‫ل‬‫ا‬َ‫ق‬ َ‫م‬َّ‫ل‬
ْ‫ن‬ِ‫م‬ ٌ‫ل‬ُ‫ج‬َ‫ر‬ َ‫ل‬‫ا‬َ‫ق‬َ‫ف‬ ِ‫اء‬َ‫س‬ِّ‫ن‬‫ال‬ ‫ى‬َ‫ل‬َ‫ع‬ َ‫ل‬‫و‬ُ‫خ‬ُّ‫د‬‫ال‬َ‫و‬
ِ َّ
‫َّللا‬ َ‫ل‬‫و‬ُ‫س‬َ‫ر‬ ‫ا‬َ‫ي‬ ِ
‫ار‬َ‫ص‬ْ‫ن‬َ ْ
‫األ‬
َ‫ت‬ْ‫ي‬َ‫أ‬َ‫ر‬َ‫ف‬َ‫أ‬
ُ‫ت‬ ْ‫و‬َ‫م‬ْ‫ل‬‫ا‬ ُ‫و‬ْ‫م‬َ‫ح‬ْ‫ل‬‫ا‬ َ‫ل‬‫ا‬َ‫ق‬ َ‫و‬ْ‫م‬َ‫ح‬ْ‫ل‬‫ا‬
[
‫البخاري‬ ‫صحيح‬
,
‫حديث‬
4831
]
• Dari Uqbah bin Amir bahwa Rasulullah SAW bersabda: "Janganlah
kalian masuk ke dalam tempat kaum wanita." Lalu seorang laki-laki
dari Anshar berkata, "Wahai Rasulullah, bagaimana pendapat Anda
mengenai ipar?" beliau menjawab: "Ipar adalah maut."
•
‫المراد‬ ‫قيل‬ ‫الموت‬ ‫الحمو‬ ‫قوله‬
‫إلى‬ ‫تؤدي‬ ‫قد‬ ‫بالحمو‬ ‫الخلوة‬ ‫أن‬
‫الموت‬ ‫إلى‬ ‫أو‬ ‫المعصية‬ ‫وقعت‬ ‫أن‬ ‫الدين‬ َ‫هَل‬
•
‫بفراق‬ ‫المرأة‬ َ‫هَل‬ ‫إلى‬ ‫أو‬ ‫الرجم‬ ‫ووجب‬ ‫المعصية‬ ‫وقعت‬ ‫أن‬
‫تطليقها‬ ‫على‬ ‫الغيرة‬ ‫حملته‬ ‫إذا‬ ‫زوجها‬
‫القرط‬ ‫كله‬ َ‫ذل‬ ‫إلى‬ ‫أشار‬
‫بي‬
•
‫الطبري‬ ‫وقال‬
‫المعنى‬
‫أخيه‬ ‫بن‬ ‫أو‬ ‫أخيه‬ ‫بامرأة‬ ‫الرجل‬ ‫خلوة‬ ‫أن‬
‫بالموت‬ ‫المكروه‬ ‫الشيء‬ ‫تصف‬ ‫والعرب‬ ‫الموت‬ ‫منزلة‬ ‫تنزل‬
‫الموت‬ ‫تحذرون‬ ‫كما‬ ‫احذروه‬ ‫والمعنى‬
•
‫المراد‬ ‫وإنما‬
‫بغيره‬ ‫الخلوة‬ ‫من‬ ‫أكثر‬ ‫الزوج‬ ‫بقريب‬ ‫الخلوة‬ ‫أن‬
‫به‬ ‫والفتنة‬ ‫غيره‬ ‫من‬ ‫أكثر‬ ‫منه‬ ‫يتوقع‬ ‫والشر‬
‫لتمكنه‬ ‫أمكن‬
‫من‬
‫بخَلف‬ ‫عليه‬ ‫نكير‬ ‫غير‬ ‫من‬ ‫بها‬ ‫والخلوة‬ ‫المرأة‬ ‫إلى‬ ‫الوصول‬
‫األجنبي‬
•
‫عياض‬ ‫وقال‬
‫الفتنة‬ ‫إلى‬ ‫مؤدية‬ ‫باَلحماء‬ ‫الخلوة‬ ‫أن‬ ‫معناه‬
‫الموت‬ َ‫كهَل‬ ‫فجعله‬ ‫الدين‬ ‫في‬ َ‫والهَل‬
‫مورد‬ ‫الكَلم‬ ‫وأورد‬
‫التغليظ‬
•
‫وقال‬
‫المفهم‬ ‫في‬ ‫القرطبي‬
‫على‬ ‫الزوج‬ ‫قريب‬ ‫دخول‬ ‫أن‬ ‫المعنى‬
‫فهو‬ ‫أي‬ ‫والمفسدة‬ ‫اَلستقباح‬ ‫في‬ ‫الموت‬ ‫يشبه‬ ‫الزوج‬ ‫امرأة‬
‫بالم‬ ‫وشبهه‬ ‫عنه‬ ‫الزجر‬ ‫في‬ ‫بالغ‬ ‫وإنما‬ ‫التحريم‬ ‫معلوم‬ ‫محرم‬
‫وت‬
‫حتى‬ َ‫بذل‬ ‫أللفهم‬ ‫والزوجة‬ ‫الزوج‬ ‫جهة‬ ‫من‬ ‫به‬ ‫الناس‬ ‫لتسامح‬
‫المرأة‬ ‫من‬ ‫بأجنبي‬ ‫ليس‬ ‫كأنه‬
.
•
‫َل‬ ‫أنه‬ ‫كما‬ ‫عنها‬ ‫حجبه‬ ‫يمكن‬ ‫وَل‬ ‫منه‬ ‫بد‬ ‫َل‬ ‫أي‬ ‫الموت‬ ‫الحمو‬ ‫قال‬
‫الموت‬ ‫من‬ ‫بد‬
•
‫علي‬ ‫هللا‬ ‫صلى‬ َّ‫ي‬ِ‫ب‬َّ‫ن‬‫ال‬ َّ‫ن‬َ‫أ‬ َ‫ة‬َ‫د‬ْ‫ي‬َ‫ر‬ُ‫ب‬ ِ‫َن‬‫ع‬
ٍّ‫ي‬ِ‫ل‬َ‫ع‬ِ‫ل‬ َ‫ل‬‫ا‬َ‫ق‬ ‫وسلم‬ ‫ه‬
:
ْ‫ت‬ُ‫ت‬ َ‫َل‬
َ‫ع‬ِ‫ب‬
‫ى‬َ‫ل‬‫و‬ُ‫أل‬‫ا‬ َََ‫ل‬ ‫ا‬َ‫م‬َّ‫ن‬ِ‫إ‬َ‫ف‬ َ‫ة‬َ‫ر‬ْ‫ظ‬َّ‫ن‬‫ال‬ َ‫ة‬َ‫ر‬ْ‫ظ‬َّ‫ن‬‫ال‬
ُ‫ة‬َ‫ر‬ ِ‫اآلخ‬ َََ‫ل‬ َ
‫س‬ْ‫ي‬َ‫ل‬َ‫و‬
[ .
‫ا‬ ‫مصنف‬
‫بن‬
‫شيبة‬ ‫أبي‬
,
‫حديث‬
17503
]

‫ل‬ِ‫ع‬ َ‫ع‬َ‫م‬ ُ‫ر‬ ْ‫ُو‬‫د‬َ‫ي‬ ُ‫م‬ْ‫ك‬ُ‫ح‬ْ‫ال‬
َ‫ع‬ َ‫و‬ ‫اا‬‫د‬ ْ‫و‬ُُ ُ‫و‬ ِِِ‫ِت‬
‫ا‬‫ا‬‫م‬َ‫د‬
 Hukum itu berlaku sesuai dengan ‘illatnya, ada atau
tidaknya.
 Mahram itu lebih pada fungsi dan peran untuk
melindungi.
 Muhrim : Seseorang yang secara agama haram
dinikahi.
12
yusrizal
efendi,
s.ag.,
m.ag
MENYENTUH WANITA YANG BUKAN MAHRAM
•
َ‫ق‬ ، ٍ
‫ار‬َ‫س‬َ‫ي‬ ُ‫ن‬ْ‫ب‬ ُ‫ل‬ِ‫ق‬ْ‫ع‬َ‫م‬ ‫ي‬ِ‫ن‬َ‫ث‬َّ‫د‬َ‫ح‬
َ‫ل‬‫ا‬
:
َّ‫ل‬َ‫ص‬ ِ‫هللا‬ ُ‫ل‬‫و‬ُ‫س‬َ‫ر‬ َ‫ل‬‫ا‬َ‫ق‬
ُ‫هللا‬ ‫ى‬
َ‫م‬َّ‫ل‬َ‫س‬َ‫و‬ ِ‫ه‬ْ‫ي‬َ‫ل‬َ‫ع‬
:
«
ِ‫ف‬ َ‫ن‬َ‫ع‬ْ‫ط‬ُ‫ي‬ ْ‫ن‬َ َ
‫أل‬
َ‫ي‬ْ‫خ‬ِ‫م‬ِ‫ب‬ ٍ‫ل‬ُ‫ج‬َ‫ر‬ ِ
‫س‬ْ‫أ‬َ‫ر‬ ‫ي‬
ْ‫ن‬ِ‫م‬ ٍ‫ط‬
‫ا‬ َّ
‫س‬َ‫م‬َ‫ي‬ ْ‫ن‬َ‫أ‬ ْ‫ن‬ِ‫م‬ ُ‫ه‬َ‫ل‬ ٌ‫ر‬ْ‫ي‬َ‫خ‬ ٍ‫د‬‫ي‬ِ‫د‬َ‫ح‬
ُ‫ه‬َ‫ل‬ ُّ‫ل‬ ِ‫ح‬َ‫ت‬ َ
‫َل‬ ً‫ة‬َ‫أ‬َ‫ر‬ْ‫م‬
»
(
‫المعجم‬
‫الكبير‬
)
• “Ditusuknya kepala seseorang dengan pasak dari besi,
sungguh lebih baik baginya daripada menyentuh
wanita yang bukan mahramnya.” (HR. Thobroni dalam
Mu’jam Al Kabir 20: 211. Syaikh Al Albani mengatakan
bahwa hadits ini shahih).
• Yang diancam dalam hadits di atas adalah menyentuh
wanita. Sedangkan bersalaman atau berjabat tangan
sudah termasuk dalam perbuatan menyentuh.
yusrizal efendi, s.ag., m.ag
13
IMAM NAWAWI RAHIMAHULLAH BERKATA:
•
‫مع‬ ‫النظر‬ ‫يحل‬ ‫وقد‬ ‫مسه‬ ‫حرم‬ ‫إليه‬ ‫النظر‬ ‫حرم‬ ‫من‬ ‫كل‬
‫ال‬ ‫في‬ ‫االجنبية‬ ‫إلى‬ ‫النظر‬ ‫يحل‬ ‫فانه‬ ‫المس‬ ‫تحريم‬
‫بيع‬
‫في‬ ‫مسها‬ ‫يجوز‬ ‫وال‬ ‫ونحوها‬ ‫والعطاء‬ ‫واالخذ‬ ‫والشراء‬
‫ذلك‬ ‫من‬ ‫شئ‬
• “Setiap yang diharamkan untuk dipandang, maka
haram untuk disentuh. Namun ada kondisi yang
membolehkan seseorang memandang –tetapi tidak
boleh menyentuh, yaitu ketika bertransaksi jual beli,
ketika serah terima barang, dan semacam itu.
Namun sekali lagi, tetap tidak boleh menyentuh
dalam keadaan-keadaan tadi. ” (Al Majmu’: 4: 635)
yusrizal efendi, s.ag., m.ag
14
DARI JARIR BIN ‘ABDILLAH, BELIAU
MENGATAKAN,
•
ِ ‫ه‬
‫َّللا‬ َ‫ل‬‫و‬ُ‫س‬َ‫ر‬ ُ‫ت‬ْ‫ل‬َ‫أ‬َ‫س‬
-
‫هللا‬ ‫صلى‬
‫وسلم‬ ‫عليه‬
-
ْ‫َن‬‫ع‬
‫ى‬ِ‫ن‬َ‫ر‬َ‫م‬َ‫أ‬َ‫ف‬ ِ‫ة‬َ‫ء‬‫ا‬َ‫ج‬ُ‫ف‬ْ‫ل‬‫ا‬ ِ
‫ر‬َ‫ظ‬َ‫ن‬
ْ‫ن‬َ‫أ‬
ِ
‫ر‬َ‫ص‬َ‫ب‬ َ‫ف‬ ِ
‫ر‬ْ‫ص‬َ‫أ‬
‫ى‬
.
• “Aku bertanya kepada Rasulullah shallallahu
‘alaihi wa sallam tentang pandangan yang
cuma selintas (tidak sengaja). Kemudian
Rasulullah shallallahu ‘alaihi wa sallam
memerintahkan kepadaku agar aku segera
memalingkan pandanganku.” (HR. Muslim no.
2159)
yusrizal efendi, s.ag., m.ag
15
•
َ‫ج‬ ْ‫و‬َ‫ز‬ َ‫َة‬‫ش‬ِ‫ئ‬‫َا‬‫ع‬ ‫ه‬‫ن‬َ‫أ‬ ِ
‫ر‬ْ‫ي‬َ‫ب‬ُّ‫الز‬ ُ‫ن‬ْ‫ب‬ ُ‫ة‬َ‫و‬ْ‫ُر‬‫ع‬
ِ‫ى‬ِ‫ب‬‫ه‬‫ن‬‫ال‬
-
‫وسلم‬ ‫عليه‬ ‫هللا‬ ‫صلى‬
-
َ‫ل‬‫ا‬َ‫ق‬
ْ‫ت‬
ِ‫ل‬‫و‬ُ‫س‬َ‫ر‬ ‫ى‬َ‫ل‬ِ‫إ‬ َ‫ن‬ْ‫ر‬َ‫ج‬‫ا‬َ‫ه‬ ‫ا‬َ‫ذ‬ِ‫إ‬ ُ‫ات‬َ‫ن‬ِ‫م‬ْ‫ؤ‬ُ‫م‬ْ‫ل‬‫ا‬ ِ‫ت‬َ‫ن‬‫َا‬‫ك‬
ِ ‫ه‬
‫َّللا‬
-
‫وسلم‬ ‫عليه‬ ‫هللا‬ ‫صلى‬
-
‫ه‬‫ل‬َ‫ج‬َ‫و‬ ‫ه‬‫َز‬‫ع‬ ِ ‫ه‬
‫َّللا‬ ِ‫ل‬ ْ‫و‬َ‫ق‬ِ‫ب‬ ‫ه‬‫ن‬َ‫ح‬َ‫ت‬ْ‫م‬ُ‫ي‬
(
َ‫أ‬ ‫ا‬َ‫ي‬
ُ‫م‬ْ‫ل‬‫ا‬ َ‫ك‬َ‫ء‬‫ا‬َ‫ج‬ ‫ا‬َ‫ذ‬ِ‫إ‬ ُّ‫ى‬ِ‫ب‬‫ه‬‫ن‬‫ال‬ ‫ا‬َ‫ه‬ُّ‫ي‬
َ‫ك‬َ‫ن‬ْ‫ع‬ِ‫ي‬‫ا‬َ‫ب‬ُ‫ي‬ ُ‫ات‬َ‫ن‬ِ‫م‬ْ‫ؤ‬
َ‫ال‬َ‫و‬ ‫ًا‬‫ئ‬ْ‫ي‬َ‫ش‬ ِ ‫ه‬
‫اَّلل‬ِ‫ب‬ َ‫ن‬ْ‫ك‬ ِ
‫ْر‬‫ش‬ُ‫ي‬ َ‫ال‬ ْ‫ن‬َ‫أ‬ ‫ى‬َ‫ل‬َ‫ع‬
َ‫ين‬ِ‫ن‬ْ‫ز‬َ‫ي‬ َ‫ال‬َ‫و‬ َ‫ن‬ْ‫ق‬ ِ
‫ر‬ْ‫س‬َ‫ي‬
)
‫ى‬َ‫ل‬ِ‫إ‬
ِ‫ة‬َ‫ي‬‫اآل‬ ِ
‫ر‬ ِ‫آخ‬
.
ُ‫م‬ْ‫ل‬‫ا‬ َ‫ن‬ِ‫م‬ ‫ا‬َ‫ذ‬َ‫ه‬ِ‫ب‬ ‫ه‬‫ر‬َ‫ق‬َ‫أ‬ ْ‫ن‬َ‫م‬َ‫ف‬ ُ‫َة‬‫ش‬ِ‫ئ‬‫َا‬‫ع‬ ْ‫ت‬َ‫ل‬‫ا‬َ‫ق‬
ْ‫ح‬ِ‫م‬ْ‫ل‬‫ا‬ِ‫ب‬ ‫ه‬‫ر‬َ‫ق‬َ‫أ‬ ْ‫د‬َ‫ق‬َ‫ف‬ ِ‫ت‬‫ا‬َ‫ن‬ِ‫م‬ْ‫ؤ‬
َ‫َان‬‫ك‬َ‫و‬ ِ‫ة‬َ‫ن‬
ِ ‫ه‬
‫َّللا‬ ُ‫ل‬‫و‬ُ‫س‬َ‫ر‬
-
‫وسلم‬ ‫عليه‬ ‫هللا‬ ‫صلى‬
-
َ‫ن‬ْ‫ر‬َ‫ر‬ْ‫ق‬َ‫أ‬ ‫ا‬َ‫ذ‬ِ‫إ‬
َ‫ق‬ ‫ه‬‫ن‬ِ‫ه‬ِ‫ل‬ ْ‫و‬َ‫ق‬ ْ‫ن‬ِ‫م‬ َ‫ك‬ِ‫ل‬َ‫ذ‬ِ‫ب‬
‫ه‬‫ن‬ُ‫ه‬َ‫ل‬ َ‫ل‬‫ا‬
ِ ‫ه‬
‫َّللا‬ ُ‫ل‬‫و‬ُ‫س‬َ‫ر‬
-
‫وسلم‬ ‫عليه‬ ‫هللا‬ ‫صلى‬
-
«
َ‫ف‬ َ‫ن‬ْ‫ق‬ِ‫ل‬َ‫ط‬ْ‫ن‬‫ا‬
‫ه‬‫ُن‬‫ك‬ُ‫ت‬ْ‫ع‬َ‫ي‬‫ا‬َ‫ب‬ ْ‫د‬َ‫ق‬
»
.
َ‫و‬
ِ ‫ه‬
‫َّللا‬َ‫و‬ َ‫ال‬
ِ ‫ه‬
‫َّللا‬ ِ‫ل‬‫و‬ُ‫س‬َ‫ر‬ ُ‫د‬َ‫ي‬ ْ‫ت‬‫ه‬‫س‬َ‫م‬ ‫ا‬َ‫م‬
-
‫وس‬ ‫عليه‬ ‫هللا‬ ‫صلى‬
‫لم‬
-
ُّ‫ط‬َ‫ق‬ ٍ‫ة‬َ‫أ‬َ‫ر‬ْ‫ام‬ َ‫د‬َ‫ي‬
.
ْ‫ي‬َ‫غ‬
ُ‫ه‬‫ه‬‫ن‬َ‫أ‬ َ‫ر‬
ِ‫م‬َ‫ال‬َ‫ك‬ْ‫ل‬‫ا‬ِ‫ب‬ ‫ه‬‫ن‬ُ‫ه‬ُ‫ع‬ِ‫ي‬‫ا‬َ‫ب‬ُ‫ي‬
–
ُ‫َة‬‫ش‬ِ‫ئ‬‫َا‬‫ع‬ ْ‫ت‬َ‫ل‬‫ا‬َ‫ق‬
–
ِ ‫ه‬
‫َّللا‬ ُ‫ل‬‫و‬ُ‫س‬َ‫ر‬ َ‫ذ‬َ‫خ‬َ‫أ‬ ‫ا‬َ‫م‬ ِ ‫ه‬
‫َّللا‬َ‫و‬
-
‫هللا‬ ‫صلى‬
‫وسلم‬ ‫عليه‬
-
َ‫ر‬َ‫م‬َ‫أ‬ ‫ا‬َ‫م‬ِ‫ب‬ ‫ه‬‫ال‬ِ‫إ‬ ُّ‫ط‬َ‫ق‬ ِ‫اء‬َ‫س‬ِ‫الن‬ ‫ى‬َ‫ل‬َ‫ع‬
‫ه‬‫س‬َ‫م‬ ‫ا‬َ‫م‬َ‫و‬ ‫ى‬َ‫ل‬‫ا‬َ‫ع‬َ‫ت‬ ُ ‫ه‬
‫َّللا‬ ُ‫ه‬
ُّ‫َف‬‫ك‬ ْ‫ت‬
ِ ‫ه‬
‫َّللا‬ ِ‫ل‬‫و‬ُ‫س‬َ‫ر‬
-
‫وسلم‬ ‫عليه‬ ‫هللا‬ ‫صلى‬
-
ٍ‫ة‬َ‫أ‬َ‫ر‬ْ‫ام‬ ‫ه‬‫َف‬‫ك‬
‫ه‬‫ن‬ُ‫ه‬َ‫ل‬ ُ‫ل‬‫و‬ُ‫ق‬َ‫ي‬ َ‫َان‬‫ك‬َ‫و‬ ُّ‫ط‬َ‫ق‬
‫ا‬َ‫ذ‬ِ‫إ‬
‫ه‬‫ن‬ِ‫ه‬ْ‫ي‬َ‫ل‬َ‫ع‬ َ‫ذ‬َ‫خ‬َ‫أ‬
«
‫ه‬‫ُن‬‫ك‬ُ‫ت‬ْ‫ع‬َ‫ي‬‫ا‬َ‫ب‬ ْ‫د‬َ‫ق‬
»
.
َ‫ال‬َ‫ك‬
‫ا‬ً‫م‬
.
yusrizal efendi, s.ag., m.ag 16
• ‘Urwah bin Az Zubair berkata bahwa ‘Aisyah –istri Nabi shallallahu
‘alaihi wa sallam– berkata: “Jika wanita mukminah berhijrah
kepada Rasulullah shallallahu ‘alaihi wa sallammereka diuji dengan
firmanAllah Ta’ala (yang artinya), “Hai Nabi, apabila datang
kepadamu perempuan-perempuan yang beriman untuk mengadakan
janji setia, bahwa mereka tiada akan menyekutukan Allah, tidak
akan mencuri, tidak akan berzina ….” (QS.Al Mumtahanah: 12).
‘Aisyah pun berkata, “Siapa saja wanita mukminah yang
mengikrarkan hal ini, maka ia berarti telah diuji.”
Rasulullah shallallahu ‘alaihi wa sallam sendiri berkata ketika para
wanita mukminah mengikrarkan yang demikian, “Kalian bisa pergi
karena aku sudah membaiat kalian”. Namun -demi Allah- beliau
sama sekali tidak pernah menyentuh tangan seorang wanita
pun. Beliau hanya membaiat para wanita dengan ucapan
beliau. ‘Aisyah berkata, “Rasulullah shallallahu ‘alaihi wa
sallam tidaklah pernah menyentuh wanita sama sekali
sebagaimana yang Allah perintahkan.Tangan beliau tidaklah
pernah menyentuh tangan mereka. Ketika baiat, beliau hanya
membaiat melalui ucapan dengan berkata, “Aku telah membaiat
kalian.” (HR. Muslim no. 1866).
yusrizal efendi, s.ag., m.ag 17
Bahaya Pacaran
• Pacaran tidaklah lepas dari zina mata, zina tangan, zina
kaki dan zina hati. Dari Abu Hurairah, Rasul shallallahu
'alaihi wa sallam bersabda,
•
‫ال‬ َ‫ن‬ِ‫م‬ ُُِ‫ب‬‫ي‬ ِ
‫َص‬‫ن‬ َ‫م‬َ‫د‬‫آ‬ ِ‫ْن‬‫ب‬‫ا‬ ‫ى‬َ‫ل‬َ‫ع‬ َ‫ب‬ِ‫ِت‬ُ‫ك‬
َ‫م‬ َ‫ال‬ َ‫ك‬ِ‫ل‬َ‫ذ‬ ٌ‫ك‬ ِ
‫ر‬ْ‫د‬ُ‫م‬ ‫َى‬‫ن‬ ِ
‫ز‬
َ‫ة‬َ‫ل‬‫ا‬َ‫ح‬
َ‫ن‬ُ‫ذ‬ُ‫األ‬ َ‫و‬ ُ‫ر‬َ‫ظ‬‫الن‬ ‫ا‬َ‫م‬ُ‫ه‬‫َا‬‫ن‬ ِ
‫ز‬ ِ‫َان‬‫ن‬ْ‫ي‬َ‫ع‬ْ‫ال‬َ‫ف‬
‫ا‬ َ‫و‬ ُ‫ع‬‫ا‬َ‫م‬ِ‫ِت‬ْ‫س‬ِ‫اال‬ ‫ا‬َ‫م‬ُ‫ه‬‫َا‬‫ن‬ ِ
‫ز‬ ِ‫ان‬
ُ‫ه‬‫َا‬‫ن‬ ِ
‫ز‬ ُ‫ان‬َ‫س‬ِ‫لل‬
ِ
‫الر‬ َ‫و‬ ُ‫ش‬ْ‫ط‬َ‫ب‬ْ‫ال‬ ‫ا‬َ‫ه‬‫َا‬‫ن‬ ِ
‫ز‬ ُ‫د‬َ‫ي‬ْ‫ال‬ َ‫و‬ ُ‫م‬َ‫ال‬َ‫ك‬ْ‫ال‬
ْ‫ل‬َ‫ق‬ْ‫ال‬ َ‫و‬ ‫ا‬َ‫ط‬ُ‫خ‬ْ‫ال‬ ‫ا‬َ‫ه‬‫َا‬‫ن‬ ِ
‫ز‬ ُ‫ل‬ُْ
‫ى‬ َ‫و‬ْ‫ه‬َ‫ي‬ ُ‫ب‬
ُ‫ج‬ ْ‫ر‬َ‫ف‬ْ‫ال‬ َ‫ك‬ِ‫ل‬َ‫ذ‬ ُ‫ق‬ِ‫د‬َ‫ص‬ُ‫ي‬ َ‫و‬ ‫ى‬‫ن‬َ‫م‬َ‫ِت‬َ‫ي‬ َ‫و‬
ُُِ‫ب‬ِ‫ذ‬َ‫ك‬ُ‫ي‬ َ‫و‬
• “Setiap anak Adam telah ditakdirkan bagian untuk berzina dan ini suatu
yang pasti terjadi, tidak bisa tidak. Zina kedua mata adalah dengan melihat.
Zina kedua telinga dengan mendengar. Zina lisan adalah dengan berbicara.
Zina tangan adalah dengan meraba (menyentuh). Zina kaki adalah dengan
melangkah. Zina hati adalah dengan menginginkan dan berangan-angan.
Lalu kemaluanlah yang nanti akan membenarkan atau mengingkari yang
demikian.” (HR. Muslim no. 6925)
yusrizal efendi, s.ag., m.ag
1
8
B. SOPAN SANTUN DAN DUDUK DI JALAN
-
ُ ‫ه‬
‫َّللا‬ َ‫ي‬ ِ
‫ض‬َ‫ر‬ ِ‫ي‬ ِ
‫ْر‬‫د‬ُ‫خ‬ْ‫ل‬‫ا‬ ٍ‫د‬‫ي‬ِ‫ع‬َ‫س‬ ‫ي‬ِ‫ب‬َ‫أ‬ ْ‫َن‬‫ع‬
‫ه‬‫ل‬َ‫ص‬ ِ‫ي‬ِ‫ب‬‫ه‬‫ن‬‫ال‬ ْ‫َن‬‫ع‬ ُ‫ه‬ْ‫ن‬َ‫ع‬
ِ‫ه‬ْ‫ي‬َ‫ل‬َ‫ع‬ ُ ‫ه‬
‫َّللا‬ ‫ى‬
‫ى‬َ‫ل‬َ‫ع‬ َ‫وس‬ُ‫ل‬ُ‫ج‬ْ‫ل‬‫ا‬َ‫و‬ ْ‫م‬ُ‫ك‬‫ا‬‫ه‬‫ي‬ِ‫إ‬ َ‫ل‬‫ا‬َ‫ق‬ َ‫م‬‫ه‬‫ل‬َ‫س‬َ‫و‬
ُ‫ب‬ ‫ا‬َ‫ن‬َ‫ل‬ ‫ا‬َ‫م‬ ‫وا‬ُ‫ل‬‫ا‬َ‫ق‬َ‫ف‬ ِ‫ت‬‫ا‬َ‫ق‬ُ‫ر‬ُّ‫ط‬‫ال‬
َ‫ي‬ِ‫ه‬ ‫ا‬َ‫م‬‫ه‬‫ن‬ِ‫إ‬ ٌّ‫د‬
َ‫أ‬ ‫ا‬َ‫ذ‬ِ‫إ‬َ‫ف‬ َ‫ل‬‫ا‬َ‫ق‬ ‫ا‬َ‫ه‬‫ي‬ِ‫ف‬ ُ‫هث‬‫د‬َ‫ح‬َ‫ت‬َ‫ن‬ ‫ا‬َ‫ن‬ُ‫س‬ِ‫ل‬‫ا‬َ‫ج‬َ‫م‬
َ‫ف‬ َ
‫س‬ِ‫ل‬‫ا‬َ‫ج‬َ‫م‬ْ‫ل‬‫ا‬ ‫ه‬
‫ال‬ِ‫إ‬ ْ‫م‬ُ‫ت‬ْ‫ي‬َ‫ب‬
َ‫يق‬ ِ
‫ر‬‫ه‬‫ط‬‫ال‬ ‫وا‬ُ‫ط‬ْ‫ع‬َ‫أ‬
ُّ
‫ض‬َ‫غ‬ َ‫ل‬‫ا‬َ‫ق‬ ِ‫يق‬ ِ
‫ر‬‫ه‬‫ط‬‫ال‬ ُّ‫ق‬َ‫ح‬ ‫ا‬َ‫م‬َ‫و‬ ‫وا‬ُ‫ل‬‫ا‬َ‫ق‬ ‫ا‬َ‫ه‬‫ه‬‫ق‬َ‫ح‬
َ‫ذ‬َ ْ
‫اْل‬ ُّ‫َف‬‫ك‬َ‫و‬ ِ
‫ر‬َ‫ص‬َ‫ب‬ْ‫ل‬‫ا‬
ُّ‫د‬َ‫ر‬َ‫و‬ ‫ى‬
ْ‫َن‬‫ع‬ ٌ‫ي‬ْ‫ه‬َ‫ن‬َ‫و‬ ِ‫وف‬ُ‫ر‬ْ‫ع‬َ‫م‬ْ‫ل‬‫ا‬ِ‫ب‬ ٌ‫ر‬ْ‫م‬َ‫أ‬َ‫و‬ ِ‫م‬ َ
‫ال‬‫ه‬‫س‬‫ال‬
ِ
‫َر‬‫ك‬ْ‫ن‬ُ‫م‬ْ‫ل‬‫ا‬
[
‫البخاري‬ ‫صحيح‬
,
‫حديث‬
2285
]
- Dari Abu Sa'id Al-Khudriy RA dari Nabi SAW bersabda: "Janganlah
kalian duduk duduk di pinggir jalan". Mereka bertanya: "Itu
kebiasaan kami yang sudah biasa kami lakukan karena itu menjadi
majelis tempat kami bercengkrama". Beliau bersabda: "Jika kalian
tidak mau meninggalkan majelis seperti itu maka tunaikanlah hak
jalan tersebut". Mereka bertanya: "Apa hak jalan itu?" Beliau
menjawab: "Menundukkan pandangan, menyingkirkan halangan,
menjawab salam dan amar ma'ruf nahiy munkar".
19
Yusrizal
Efendi,
S.Ag.,
M.Ag.
•
َ‫ل‬‫ا‬َ‫ق‬ َ‫ة‬َ‫ح‬ْ‫ل‬َ‫ط‬ ‫ي‬ِ‫ب‬َ‫أ‬ ِ‫ن‬ْ‫ب‬ ِ ‫ه‬
‫َّللا‬ ِ‫د‬ْ‫ب‬َ‫ع‬ ْ‫َن‬‫ع‬
ِ‫ة‬َ‫ي‬ِ‫ن‬ْ‫ف‬َ‫اْل‬ِ‫ب‬ ‫ًا‬‫د‬‫و‬ُ‫ع‬ُ‫ق‬ ‫ا‬‫ه‬‫ن‬ُ‫ك‬
َ‫ء‬‫ا‬َ‫ج‬َ‫ف‬ ُ‫هث‬‫د‬َ‫ح‬َ‫ت‬َ‫ن‬
َ‫ع‬ َ‫م‬‫ا‬َ‫ق‬َ‫ف‬ ‫وسلم‬ ‫عليه‬ ‫هللا‬ ‫صلى‬ ِ ‫ه‬
‫َّللا‬ ُ‫ل‬‫و‬ُ‫س‬َ‫ر‬
َ‫ل‬‫ا‬َ‫ق‬َ‫ف‬ ‫ا‬َ‫ن‬ْ‫ي‬َ‫ل‬
«
ُ‫ك‬َ‫ل‬ ‫ا‬َ‫م‬
ْ‫م‬
َ‫ج‬َ‫م‬ ‫وا‬ُ‫ب‬ِ‫ن‬َ‫ت‬ْ‫اج‬ ِ‫ت‬‫َا‬‫د‬ُ‫ع‬ُّ‫ص‬‫ال‬ ِ
‫س‬ِ‫ل‬‫ا‬َ‫ج‬َ‫م‬ِ‫ل‬َ‫و‬
ِ‫ت‬‫َا‬‫د‬ُ‫ع‬ُّ‫ص‬‫ال‬ َ
‫س‬ِ‫ل‬‫ا‬
»
.
َ‫ن‬ْ‫ل‬ُ‫ق‬َ‫ف‬
‫ا‬َ‫م‬‫ه‬‫ن‬ِ‫إ‬ ‫ا‬
َ‫ذ‬َ‫ت‬َ‫ن‬ ‫ا‬َ‫ن‬ْ‫د‬َ‫ع‬َ‫ق‬ ٍ
‫اس‬َ‫ب‬ ‫ا‬َ‫م‬ ِ
‫ر‬ْ‫ي‬َ‫غ‬ِ‫ل‬ ‫ا‬َ‫ن‬ْ‫د‬َ‫ع‬َ‫ق‬
ُ‫هث‬‫د‬َ‫ح‬َ‫ت‬َ‫ن‬َ‫و‬ ُ‫َر‬‫ك‬‫ا‬
.
َ‫ل‬‫ا‬َ‫ق‬
«
‫ه‬‫م‬ِ‫إ‬
‫ُّوا‬‫د‬َ‫أ‬َ‫ف‬ َ‫ال‬ ‫ا‬
ِ‫م‬َ‫ال‬‫ه‬‫س‬‫ال‬ ُّ‫د‬َ‫ر‬َ‫و‬ ِ
‫ر‬َ‫ص‬َ‫ب‬ْ‫ل‬‫ا‬ ُّ
‫ض‬َ‫غ‬ ‫ا‬َ‫ه‬‫ه‬‫ق‬َ‫ح‬
ِ‫م‬َ‫ال‬َ‫ك‬ْ‫ل‬‫ا‬ ُ‫ن‬ْ‫س‬ُ‫ح‬َ‫و‬
»
[.
‫صحيح‬
‫مسلم‬
,
‫حديث‬
5773
]
• Dari 'Abdullah bin Abu Thalhah dari Bapaknya ia berkata; Berkata
Abu Thalhah; "Pada suatu ketika, kami sedang duduk-duduk dan
bercakap-cakap di jalanan. Tiba-tiba Rasulullah SAW mendatangi
kami seraya bersabda: "Mengapa kalian duduk-duduk di jalanan?
Jauhilah duduk-duduk di jalanan!" kami menjawab; 'Kami duduk-
duduk untuk bercakap-cakap dan saling mengingatkan.' Sabda
beliau: 'Kalau begitu, tunaikan hak jalanan. Yaitu: menundukan
pandangan, menjawab salam, dan bicaralah yang berguna (baik)! '
20
Yusrizal
Efendi,
S.Ag.,
M.Ag.
•
ُ‫ه‬ُ‫ل‬ ْ‫و‬َ‫ق‬
( :
ٌّ‫د‬ُ‫ب‬ ‫ا‬َ‫ن‬ِ‫س‬ِ‫ل‬‫ا‬َ‫ج‬َ‫م‬ ْ‫ن‬ِ‫م‬ ‫ا‬َ‫ن‬َ‫ل‬ ‫ا‬َ‫م‬
)
‫ه‬‫ت‬‫ال‬ ‫ه‬‫ن‬َ‫أ‬ ‫ى‬َ‫ل‬َ‫ع‬ ٌ‫ل‬‫ي‬ِ‫ل‬َ‫د‬ ِ‫ه‬‫ي‬ِ‫ف‬
َ‫ير‬ِ‫ذ‬ْ‫ح‬
‫ه‬‫س‬َ‫م‬َ‫ت‬ُ‫م‬ ِ‫ه‬‫ي‬ِ‫ف‬َ‫و‬ ، ِ‫ب‬‫و‬ُ‫ج‬ُ‫و‬ْ‫ل‬ِ‫ل‬ ‫ال‬ ِ‫د‬‫َا‬‫ش‬ْ‫ر‬ِ‫إل‬ِ‫ل‬
ُ‫ل‬‫و‬ُ‫ق‬َ‫ي‬ ْ‫ن‬َ‫م‬ِ‫ل‬ ٌ‫ك‬
:
َ‫س‬ ‫ه‬‫إن‬
ِ‫ع‬ِ‫ئ‬‫ا‬َ‫ر‬‫ه‬‫ذ‬‫ال‬ ‫ه‬‫د‬
ُ‫ي‬َ‫و‬ ، ِ‫م‬ْ‫ت‬َ‫ح‬ْ‫ل‬‫ا‬ ‫ى‬َ‫ل‬َ‫ع‬ ‫ال‬ ‫ى‬َ‫ل‬ ْ‫و‬َ‫اْل‬ ِ‫يق‬ ِ
‫ر‬َ‫ط‬ِ‫ب‬
ْ‫ل‬‫ا‬ َ‫ع‬ْ‫َف‬‫د‬ ‫ه‬‫ن‬َ‫أ‬ ُ‫ه‬ْ‫ن‬ِ‫م‬ ُ‫ذ‬َ‫خ‬ْ‫ؤ‬
ِ‫ة‬َ‫د‬َ‫س‬ْ‫ف‬َ‫م‬
ِ‫ة‬َ‫ح‬َ‫ل‬ْ‫ص‬َ‫م‬ْ‫ل‬‫ا‬ ِ‫ب‬ْ‫ل‬َ‫ج‬ ْ‫ن‬ِ‫م‬ ‫ى‬َ‫ل‬ ْ‫و‬َ‫أ‬
•
‫قال‬ ‫عنه‬ ‫هللا‬ ‫رضي‬ ‫هريرة‬ ‫أبي‬ ‫عن‬
:
‫هللا‬ ‫صلى‬ ‫هللا‬ ‫رسول‬ ‫نهى‬
‫قالوا‬ ‫الصعدات‬ ‫بأفنية‬ ‫يجلسوا‬ ‫أن‬ ‫الناس‬ ‫سلم‬ ‫و‬ ‫عليه‬
:
‫ال‬ ‫إنا‬
‫قال‬ ‫هللا‬ ‫رسول‬ ‫يا‬ ‫نطيقه‬ ‫ال‬ ‫و‬ ‫ذاك‬ ‫نستطيع‬
:
‫ح‬ ‫فأدوا‬ ‫ال‬ ‫أما‬
‫قها‬
‫قالوا‬
:
‫قال‬ ‫؟‬ ‫هللا‬ ‫رسول‬ ‫يا‬ ‫حقها‬ ‫ما‬ ‫و‬
:
‫تشمي‬ ‫و‬ ‫التحية‬ ‫رد‬
‫ت‬
‫السبيل‬ ‫إرشاد‬ ‫و‬ ‫البصر‬ ‫غض‬ ‫و‬ ‫هللا‬ ‫حمد‬ ‫إذا‬ ‫العاطس‬
[
‫للحاكم‬ ‫الصحيحين‬ ‫على‬ ‫المستدرك‬
,
‫حديث‬
7688
]
21
Yusrizal
Efendi,
S.Ag.,
M.Ag.

َ‫ه‬َ‫ي‬ ْ‫ن‬َّ‫م‬ِ‫م‬ َ‫ُون‬‫د‬ِ‫ع‬‫ا‬َ‫ق‬ْ‫ل‬‫ا‬ َ‫ان‬َ‫ك‬ ‫ا‬َ‫ذ‬ِ‫إ‬ ‫ا‬َ‫ذ‬َ‫ك‬َ‫و‬
َ‫خ‬َ‫ي‬ ْ‫و‬َ‫أ‬ ،َ‫ون‬ُّ‫ار‬َ‫م‬ْ‫ل‬‫ا‬ ْ‫م‬ُ‫ه‬‫اب‬
َ‫ون‬ُ‫ف‬‫ا‬
ِ‫ف‬ ‫ور‬ُ‫ر‬ُ‫م‬ْ‫ل‬‫ا‬ ْ‫ن‬ِ‫م‬ َ‫ون‬ُ‫ع‬ِ‫ن‬َ‫ت‬ْ‫م‬َ‫ي‬َ‫و‬ ،ْ‫م‬ُ‫ه‬ْ‫ن‬ِ‫م‬
ِ‫ل‬َ‫ذ‬ ِ‫ب‬َ‫ب‬َ‫س‬ِ‫ب‬ ْ‫م‬‫اله‬َ‫غ‬ْ‫ش‬َ‫أ‬ ‫ي‬
ََ
َ‫ذ‬ َّ
‫َل‬ِ‫إ‬ ‫ا‬ً‫ق‬‫ي‬ ِ
‫ر‬َ‫ط‬ َ‫ُون‬‫د‬ ِ‫ج‬َ‫ي‬ َ
‫َل‬ ْ‫م‬ِ‫ه‬ِ‫ن‬ ْ‫و‬َ‫ك‬ِ‫ل‬
‫ع‬ ِ
‫ض‬ ْ‫و‬َ‫م‬ْ‫ل‬‫ا‬ ََِ‫ل‬
.

(
ِ‫ت‬‫ا‬َ‫ق‬ُ‫ر‬ُّ‫ط‬‫ال‬ِ‫ب‬ ‫وس‬ُ‫ل‬ُ‫ج‬ْ‫ل‬‫ا‬َ‫و‬ ْ‫م‬ُ‫ك‬‫ا‬َّ‫ي‬ِ‫إ‬
:)
َ‫ي‬
ُ‫ل‬ُ‫ج‬ْ‫ل‬‫ا‬ ْ‫َن‬‫ع‬ ‫وا‬ُ‫ر‬َ‫ذ‬ْ‫ِح‬‫ا‬ ‫ي‬ِ‫ن‬ْ‫ع‬
‫وس‬
‫ا‬َ‫ه‬‫ي‬ِ‫ف‬

(
‫ا‬َ‫ن‬‫س‬ِ‫ل‬‫ا‬َ‫ج‬َ‫م‬ ْ‫ن‬ِ‫م‬ ‫ا‬َ‫ن‬َ‫ل‬ ّ‫د‬ُ‫ب‬ ‫ا‬َ‫م‬
)
َ‫أ‬ ‫ة‬َ‫ق‬ْ‫ر‬ُ‫ف‬ْ‫ل‬‫ا‬
‫ا‬َ‫ه‬ْ‫ن‬ِ‫م‬ ‫اق‬َ‫ر‬ِ‫ف‬ ‫ا‬َ‫ن‬َ‫ل‬ ‫ا‬َ‫م‬ ْ‫ي‬
.
ِ‫ج‬ْ‫ل‬ُ‫ت‬ ْ‫د‬َ‫ق‬ ‫ة‬َ‫ور‬ُ‫ر‬َّ‫ض‬‫ال‬ َّ‫ن‬َ‫أ‬ ‫ى‬َ‫ن‬ْ‫ع‬َ‫م‬ْ‫ل‬‫ا‬َ‫و‬
‫ُو‬‫د‬ْ‫ن‬َ‫م‬ َ
‫َل‬َ‫ف‬ ََِ‫ل‬َ‫ذ‬ ‫ى‬َ‫ل‬ِ‫إ‬ ‫ا‬َ‫ن‬‫ئ‬
‫ا‬َ‫ن‬َ‫ل‬ ‫ة‬َ‫ح‬
ُ‫ه‬ْ‫ن‬َ‫ع‬
(
‫ا‬َ‫ه‬‫ي‬ِ‫ف‬ ‫َّث‬‫د‬َ‫ح‬َ‫ت‬َ‫ن‬
:)
ُ‫ث‬ِّ‫د‬َ‫ح‬ُ‫ي‬ ْ‫ي‬َ‫أ‬
‫ا‬ً‫ض‬ْ‫ع‬َ‫ب‬ ‫ا‬َ‫ن‬‫ض‬ْ‫ع‬َ‫ب‬

(
‫م‬ُ‫ت‬ْ‫ي‬َ‫ب‬َ‫أ‬ ْ‫ن‬ِ‫إ‬
:)
َ‫ت‬ ْ‫َن‬‫ع‬ ْ‫م‬ُ‫ت‬ْ‫ع‬َ‫ن‬َ‫ت‬ْ‫ِم‬‫ا‬ ْ‫ي‬َ‫أ‬
ِ‫يق‬ ِ
‫ر‬َّ‫ط‬‫ال‬ِ‫ب‬ ‫وس‬ُ‫ل‬ُ‫ج‬ْ‫ل‬‫ا‬ َْ‫ر‬

(
‫ر‬َ‫ص‬َ‫ب‬ْ‫ل‬‫ا‬ ُّ
‫ض‬َ‫غ‬
:)
َ‫ظ‬َّ‫ن‬‫ال‬ ْ‫َن‬‫ع‬ ‫ه‬ّ‫ف‬َ‫ك‬ ْ‫ي‬َ‫أ‬
‫م‬َّ‫ر‬َ‫ح‬ُ‫م‬ْ‫ل‬‫ا‬ ‫ى‬َ‫ل‬ِ‫إ‬ ‫ر‬

(
‫ى‬َ‫ذ‬َ ْ
‫األ‬ ُّ‫ف‬َ‫ك‬َ‫و‬
:)
ُ‫ي‬ ‫ا‬َّ‫م‬َ‫ع‬ ‫اع‬َ‫ن‬ِ‫ت‬ْ‫م‬ ِ
‫اَل‬ ْ‫ي‬َ‫أ‬
َ‫ين‬ ِّ‫ار‬َ‫م‬ْ‫ل‬‫ا‬ ‫ي‬ِ‫ذ‬ْ‫ؤ‬
.
22
yusrizal
efendi,
s.ag.,
m.ag
Hak-hak Jalan (‫الطريق‬ ‫)حقوق‬
1. Menundukkan Pandangan
2. Menyingkirkan Halangan
(Tidak Menggangu)
3. Menjawab Salam
4. Amr Ma’ruf Nahyi
Mungkar
5. Berbicara yang baik
6. Mendo’akan Orang yang
Bersin jika dia baca
“Alhamdulillah”
7. Memberikan petunjuk
.1
ِ
‫ر‬َ‫ص‬َ‫ب‬ْ‫ل‬‫ا‬ ُّ
‫ض‬َ‫غ‬
.2
‫ى‬َ‫ذ‬َ ْ
‫األ‬ ُّ‫ف‬َ‫ك‬َ‫و‬
.3
ِ‫م‬ َ
‫َل‬َّ‫س‬‫ال‬ ُّ‫د‬َ‫ر‬َ‫و‬
(
َ‫ر‬
َّ‫ي‬ ِ‫ح‬َّ‫ت‬‫ال‬ ُّ‫د‬
ِ‫ة‬
)
.4
ِ‫وف‬ُ‫ر‬ْ‫ع‬َ‫م‬ْ‫ل‬‫ا‬ِ‫ب‬ ٌ‫ر‬ْ‫م‬َ‫أ‬َ‫و‬
ْ‫َن‬‫ع‬ ٌ‫ي‬ْ‫ه‬َ‫ن‬َ‫و‬
ِ
‫ر‬َ‫ك‬ْ‫ن‬ُ‫م‬ْ‫ل‬‫ا‬
.5
ِ‫م‬َ‫َل‬َ‫ك‬ْ‫ل‬‫ا‬ ُ‫ن‬ْ‫س‬ُ‫ح‬َ‫و‬
.6
ِ‫اط‬َ‫ع‬ْ‫ل‬‫ا‬ ُ‫يت‬ِ‫ْم‬‫ش‬َ‫ت‬َ‫و‬
َ‫د‬ِ‫م‬َ‫ح‬ ‫ا‬َ‫ذ‬ِ‫إ‬ ِ
‫س‬
َ َّ
‫َّللا‬
.7
‫ي‬ِ‫ب‬َّ‫س‬‫ال‬ ُ‫د‬‫َا‬‫ش‬ْ‫ر‬ِ‫إ‬َ‫و‬
ِ‫ل‬
C. MENYEBARLUASKAN SALAM
•
َ‫ل‬‫ا‬َ‫ق‬ َ‫ة‬َ‫ر‬ْ‫ي‬َ‫ر‬ُ‫ه‬ ‫ي‬ِ‫ب‬َ‫أ‬ ْ‫َن‬‫ع‬
:
ُ‫س‬َ‫ر‬ َ‫ل‬‫ا‬َ‫ق‬
ُ َّ
‫َّللا‬ ‫ى‬َّ‫ل‬َ‫ص‬ ِ َّ
‫َّللا‬ ُ‫ل‬‫و‬
ِ‫ه‬ْ‫ي‬َ‫ل‬َ‫ع‬
َ‫م‬َّ‫ل‬َ‫س‬َ‫و‬
:
َ‫ة‬َّ‫ن‬َ‫ج‬ْ‫ل‬‫ا‬ َ‫ون‬ُ‫ل‬ُ‫خ‬ْ‫د‬َ‫ت‬ َ
‫َل‬
ُ‫ت‬ َ
‫َل‬َ‫و‬ ‫وا‬ُ‫ن‬ِ‫م‬ْ‫ؤ‬ُ‫ت‬ ‫ى‬َّ‫ت‬َ‫ح‬
‫وا‬ُ‫ن‬ِ‫م‬ْ‫ؤ‬
ْ‫م‬ُ‫ك‬ُّ‫ل‬ُ‫د‬َ‫أ‬ َ
‫َل‬َ‫و‬َ‫أ‬ ‫وا‬ُّ‫ب‬‫ا‬َ‫ح‬َ‫ت‬ ‫ى‬َّ‫ت‬َ‫ح‬
ُ‫ت‬ْ‫ل‬َ‫ع‬َ‫ف‬ ‫ا‬َ‫ذ‬ِ‫إ‬ ٍ‫ء‬ْ‫ي‬َ‫ش‬ ‫ى‬َ‫ل‬َ‫ع‬
ُ‫ه‬‫و‬ُ‫م‬
َ‫ب‬ َ‫م‬ َ
‫َل‬َّ‫س‬‫ال‬ ‫وا‬ُ‫ش‬ْ‫ف‬َ‫أ‬ ْ‫م‬ُ‫ت‬ْ‫ب‬َ‫ب‬‫ا‬َ‫ح‬َ‫ت‬
ْ‫م‬ُ‫ك‬َ‫ن‬ْ‫ي‬
[
‫مسلم‬ ‫صحيح‬
,
‫حدي‬
‫ث‬
81
]
• Dari Abu Hurairah dia berkata, "Rasulullah SAW bersabda:
"Kalian tidak akan masuk surga hingga kalian beriman, dan
tidaklah kalian beriman hingga kalian saling menyayangi.
Maukan kalian aku tunjukkan atas sesuatu yang mana
apabila kalian mengerjakannya niscaya kalian akan saling
menyayangi. Sebarkanlah salam di antara kalian."
Yusrizal Efendi, S.Ag., M.Ag. 24
•
َ‫ي‬ ِ
‫ض‬َ‫ر‬ ‫و‬ ٍ
‫ر‬ْ‫َم‬‫ع‬ ِ‫ن‬ْ‫ب‬ ِ َّ
‫َّللا‬ ِ‫د‬ْ‫ب‬َ‫ع‬ ْ‫َن‬‫ع‬
ُ‫ج‬َ‫ر‬ َّ‫ن‬َ‫أ‬ ‫ا‬َ‫م‬ُ‫ه‬ْ‫ن‬َ‫ع‬ ُ َّ
‫َّللا‬
َ‫ل‬َ‫أ‬َ‫س‬ ً
‫َل‬
َ‫س‬َ‫و‬ ِ‫ه‬ْ‫ي‬َ‫ل‬َ‫ع‬ ُ َّ
‫َّللا‬ ‫ى‬َّ‫ل‬َ‫ص‬ َّ‫ي‬ِ‫ب‬َّ‫ن‬‫ال‬
ْ‫ي‬َ‫خ‬ ِ‫م‬ َ
‫َل‬ْ‫س‬ِْ
‫اْل‬ ُّ‫ي‬َ‫أ‬ َ‫م‬َّ‫ل‬
ُ‫م‬ِ‫ع‬ْ‫ط‬ُ‫ت‬ َ‫ل‬‫ا‬َ‫ق‬ ٌ‫ر‬
ْ‫ن‬َ‫م‬ ‫ى‬َ‫ل‬َ‫ع‬ َ‫م‬ َ
‫َل‬َّ‫س‬‫ال‬ ُ‫أ‬َ‫ر‬ْ‫ق‬َ‫ت‬َ‫و‬ َ‫م‬‫ا‬َ‫ع‬َّ‫ط‬‫ال‬
ْ‫ع‬َ‫ت‬ ْ‫م‬َ‫ل‬ ْ‫ن‬َ‫م‬َ‫و‬ َ‫ت‬ْ‫ف‬َ‫َر‬‫ع‬
ْ
‫ف‬ ِ
‫ر‬
[
‫البخاري‬ ‫صحيح‬
,
‫حديث‬
11
]
• Dari Abdullah bin 'Amru; Ada seseorang yang bertanya
kepada Nabi SAW; "Islam manakah yang paling baik?" Nabi
SAW menjawab: "Kamu memberi makan, mengucapkan
salam kepada orang yang kamu kenal dan yang tidak kamu
kenal".
•
‫اح‬َ‫ت‬ْ‫ف‬ِ‫م‬َ‫و‬ ،‫ف‬ُّ‫ل‬َ‫أ‬َّ‫ت‬‫ال‬ ‫اب‬َ‫ب‬ْ‫س‬َ‫أ‬ ‫ل‬َّ‫و‬َ‫أ‬ ُ‫م‬ َ
‫َل‬َّ‫س‬‫ال‬َ‫و‬
‫َّة‬‫د‬َ‫و‬َ‫م‬ْ‫ل‬‫ا‬ ‫ب‬ َ
‫َل‬ْ‫ج‬ِ‫ت‬ْ‫س‬ِ‫ا‬
.
ْ‫ف‬ِ‫إ‬ ‫ي‬ِ‫ف‬َ‫و‬
ِ‫ه‬ِ‫ئ‬‫َا‬‫ش‬
:
–
، ِ
‫ض‬ْ‫ع‬َ‫ب‬ِ‫ل‬ ْ‫م‬‫ضه‬ْ‫ع‬َ‫ب‬ َ‫ين‬ِ‫م‬ِ‫ل‬ْ‫س‬ُ‫م‬ْ‫ل‬‫ا‬ ‫ة‬َ‫ف‬ْ‫ل‬ُ‫أ‬ ُ‫َّن‬‫ك‬َ‫م‬َ‫ت‬
–
َ‫أ‬ ْ‫ن‬ِ‫م‬ ْ‫م‬‫ره‬ْ‫ي‬َ‫غ‬ ْ‫ن‬ِ‫م‬ ْ‫م‬ُ‫ه‬َ‫ل‬ ‫ز‬ِّ‫ي‬َ‫م‬ُ‫م‬ْ‫ل‬‫ا‬ ْ‫م‬‫اره‬َ‫ع‬ِ‫ش‬ ‫ار‬َ‫ه‬ْ‫ظ‬ِ‫إ‬َ‫و‬
،‫ل‬َ‫ل‬ِ‫م‬ْ‫ل‬‫ا‬ ‫ل‬ْ‫ه‬
–
،‫س‬ْ‫ف‬َّ‫ن‬‫ال‬ ‫ة‬َ‫ض‬‫ا‬َ‫ي‬ ِ
‫ر‬ ْ‫ن‬ِ‫م‬ ِ‫ه‬‫ي‬ِ‫ف‬ ‫ا‬َ‫م‬ َ‫ع‬َ‫م‬
Yusrizal Efendi, S.Ag., M.Ag. 25
•
‫العربي‬ ‫بن‬ ‫قال‬
‫أن‬ ‫فيه‬
‫ال‬ ‫حصول‬ ‫السَلم‬ ‫افشاء‬ ‫فوائد‬ ‫من‬
‫محبة‬
‫المتسالمين‬ ‫بين‬
‫لتع‬ ‫الكلمة‬ ‫ائتَلف‬ ‫من‬ ‫فيه‬ ‫لما‬ َ‫ذل‬ ‫وكان‬
‫م‬
‫وإخزاء‬ ‫الدين‬ ‫شرائع‬ ‫إقامة‬ ‫على‬ ‫المعاونة‬ ‫بوقوع‬ ‫المصلحة‬
•
‫العيد‬ ‫دقيق‬ ‫ابن‬ ‫قال‬
‫م‬ ‫السَلم‬ ‫بإفشاء‬ ‫باألمر‬ ‫يستدل‬ ‫وقد‬
‫قال‬ ‫ن‬
‫ف‬ ‫اَلبتداء‬ ‫كان‬ ‫لو‬ ‫أنه‬ ‫عليه‬ ‫ويرد‬ ‫بالسَلم‬ ‫اَلبتداء‬ ‫بوجوب‬
‫رض‬
‫على‬ ‫والشريعة‬ ‫ومشقة‬ ‫حرج‬ ‫فيه‬ ‫كان‬ ‫أحد‬ ‫كل‬ ‫على‬ ‫عين‬
‫اَلستحباب‬ ‫على‬ ‫فيحمل‬ ‫والتيسير‬ ‫التخفيف‬
•
‫النووي‬ ‫قال‬
:
‫هلل‬ ‫العمل‬ ‫إخَلص‬ ‫يعرف‬ ‫لم‬ ‫من‬ ‫على‬ ‫التسليم‬ ‫في‬
‫ه‬ ‫شعار‬ ‫هو‬ ‫الذي‬ ‫السَلم‬ ‫وإفشاء‬ ‫التواضع‬ ‫واستعمال‬ ‫تعالى‬
‫ذه‬
‫األمة‬
Yusrizal Efendi, S.Ag., M.Ag. 26
•
‫بطال‬ ‫ابن‬ ‫وقال‬
:
‫معروف‬ ‫غير‬ ‫على‬ ‫السَلم‬ ‫مشروعية‬ ‫في‬
‫ف‬ ‫إخوة‬ ‫كلهم‬ ‫المؤمنون‬ ‫ليكون‬ ‫للتأنيس‬ ‫المخاطبة‬ ‫استفتاح‬
‫َل‬
‫أحد‬ ‫من‬ ‫أحد‬ ‫يستوحش‬
•
َ‫ق‬ ‫ا‬َّ‫م‬َ‫ل‬ َ‫ل‬‫ا‬َ‫ق‬ ٍ‫م‬ َ
‫َل‬َ‫س‬ ِ‫ن‬ْ‫ب‬ ِ َّ
‫َّللا‬ ِ‫د‬ْ‫ب‬َ‫ع‬ ْ‫َن‬‫ع‬
ُ َّ
‫َّللا‬ ‫ى‬َّ‫ل‬َ‫ص‬ ِ َّ
‫َّللا‬ ُ‫ل‬‫و‬ُ‫س‬َ‫ر‬ َ‫م‬ِ‫د‬
ِ‫ه‬ْ‫ي‬َ‫ل‬َ‫ع‬
َ‫ل‬ِ‫إ‬ ُ‫اس‬َّ‫ن‬‫ال‬ َ‫ل‬َ‫ف‬َ‫ج‬ْ‫ن‬‫ا‬ َ‫ة‬َ‫ن‬‫ي‬ِ‫د‬َ‫م‬ْ‫ل‬‫ا‬ َ‫م‬َّ‫ل‬َ‫س‬َ‫و‬
ِ َّ
‫َّللا‬ ُ‫ل‬‫و‬ُ‫س‬َ‫ر‬ َ‫م‬ِ‫د‬َ‫ق‬ َ‫ل‬‫ي‬ِ‫ق‬َ‫و‬ ِ‫ه‬ْ‫ي‬
ُ َّ
‫َّللا‬ ‫ى‬َّ‫ل‬َ‫ص‬
َ‫ص‬ ِ َّ
‫َّللا‬ ُ‫ل‬‫و‬ُ‫س‬َ‫ر‬ َ‫م‬ِ‫د‬َ‫ق‬ َ‫م‬َّ‫ل‬َ‫س‬َ‫و‬ ِ‫ه‬ْ‫ي‬َ‫ل‬َ‫ع‬
َ‫م‬َّ‫ل‬َ‫س‬َ‫و‬ ِ‫ه‬ْ‫ي‬َ‫ل‬َ‫ع‬ ُ َّ
‫َّللا‬ ‫ى‬َّ‫ل‬
ِ َّ
‫َّللا‬ ُ‫ل‬‫و‬ُ‫س‬َ‫ر‬ َ‫م‬ِ‫د‬َ‫ق‬
ُ‫ت‬ْ‫ئ‬ ِ‫ج‬َ‫ف‬ َ‫م‬َّ‫ل‬َ‫س‬َ‫و‬ ِ‫ه‬ْ‫ي‬َ‫ل‬َ‫ع‬ ُ َّ
‫َّللا‬ ‫ى‬َّ‫ل‬َ‫ص‬
َ‫ف‬ ِ‫ه‬ْ‫ي‬َ‫ل‬ِ‫إ‬ َ‫ر‬ُ‫ظ‬ْ‫ن‬َ ِ
‫أل‬ ِ
‫اس‬َّ‫ن‬‫ال‬ ‫ي‬ِ‫ف‬
ُّ‫ت‬َ‫ب‬ْ‫ث‬َ‫ت‬ْ‫س‬‫ا‬ ‫ا‬َّ‫م‬َ‫ل‬
ْ‫ي‬َ‫ل‬َ‫ع‬ ُ َّ
‫َّللا‬ ‫ى‬َّ‫ل‬َ‫ص‬ ِ َّ
‫َّللا‬ ِ‫ل‬‫و‬ُ‫س‬َ‫ر‬ َ‫ه‬ْ‫ج‬َ‫و‬
َّ‫ن‬َ‫أ‬ ُ‫ت‬ْ‫ف‬َ‫َر‬‫ع‬ َ‫م‬َّ‫ل‬َ‫س‬َ‫و‬ ِ‫ه‬
َ
‫س‬ْ‫ي‬َ‫ل‬ ُ‫ه‬َ‫ه‬ْ‫ج‬َ‫و‬
َ‫ك‬َ‫ت‬ ٍ‫ء‬ْ‫ي‬َ‫ش‬ ُ‫ل‬َّ‫و‬َ‫أ‬ َ‫ان‬َ‫ك‬َ‫و‬ ٍ‫ب‬‫ا‬َّ‫ذ‬َ‫ك‬ ِ‫ه‬ْ‫ج‬َ‫و‬ِ‫ب‬
‫ا‬ ‫ا‬َ‫ه‬ُّ‫ي‬َ‫أ‬ َ‫ل‬‫ا‬َ‫ق‬ ْ‫ن‬َ‫أ‬ ِ‫ه‬ِ‫ب‬ َ‫م‬َّ‫ل‬
‫ُوا‬‫ش‬ْ‫ف‬َ‫أ‬ ُ‫اس‬َّ‫ن‬‫ل‬
َ‫و‬ ‫وا‬ُّ‫ل‬َ‫ص‬َ‫و‬ َ‫م‬‫ا‬َ‫ع‬َّ‫ط‬‫ال‬ ‫وا‬ُ‫م‬ِ‫ع‬ْ‫ط‬َ‫أ‬َ‫و‬ َ‫م‬ َ
‫َل‬َّ‫س‬‫ال‬
ْ‫ل‬‫ا‬ ‫وا‬ُ‫ل‬ُ‫خ‬ْ‫د‬َ‫ت‬ ٌ‫م‬‫ا‬َ‫ي‬ِ‫ن‬ ُ‫اس‬َّ‫ن‬‫ال‬
َ‫ة‬َّ‫ن‬َ‫ج‬
ٍ‫م‬ َ
‫َل‬َ‫س‬ِ‫ب‬
.
[
‫الترمذي‬ ‫سنن‬
,
‫حديث‬
2409
]
Yusrizal Efendi, S.Ag., M.Ag. 27
 Dari Abdullah bin Salam berkata: Ketika Rasulullah SAW tiba di Madinah,
orang-orang bergegas menyambut beliau sambil mengucapkan: Rasulullah
SAW datang, Rasulullah SAW datang, Rasulullah SAW datang, " aku
mendatangi orang orang untuk melihat mereka, dan ketika aku telah
memastikan wajah Rasulullah SAW aku baru faham bahwa wajah beliau
bukanlah wajah wajah pendusta, dan yang pertama kali beliau ucapkan adalah:
"Wahai sekalian manusia, sebarkanlah salam, berikanlah makanan dan
laksanakanlah shalat pada saat manusia tertidur nisacaya kalian masuk surga
dengan selamat." Abu Isa berkata: Hadits ini shahih.

‫الطعا‬ ‫إطعام‬ ‫وعلى‬ ‫مستوفى‬ ‫األرحام‬ ‫صلة‬ ‫على‬ ‫الكَلم‬ ‫وتقدم‬
‫م‬
‫ع‬ ‫أو‬ ‫عرفا‬ ‫ولو‬ ‫إطعامه‬ ‫ويلزم‬ ‫إنفاقه‬ ‫عليه‬ ‫يجب‬ ‫من‬ ‫فيشمل‬
‫ادة‬
‫ف‬ ‫على‬ ‫محمول‬ ‫فاألمر‬ ‫وغيره‬ ‫للطعام‬ ‫السائل‬ ‫على‬ ‫وكالصدقة‬
‫عل‬
‫بصَلة‬ ‫واَلمر‬ ‫والمندوب‬ ‫الواجب‬ ‫ليشمل‬ ‫تركه‬ ‫من‬ ‫أولى‬ ‫هو‬ ‫ما‬
‫قوله‬ ‫في‬ ‫الليل‬
"
‫بالليل‬ ‫صلوا‬
"
‫بصَل‬ ‫تفسيره‬ ‫ورد‬ ‫فقد‬
‫العشاء‬ ‫ة‬

‫وما‬ َ‫ذل‬ ‫أريد‬ ‫أنه‬ ‫ويحتمل‬ ‫والنصارى‬ ‫اليهود‬ ‫بالناس‬ ‫والمراد‬
‫الليل‬ ‫نافلة‬ ‫يشمل‬
Yusrizal Efendi, S.Ag., M.Ag. 28
•
‫وقوله‬
"
‫بسَلم‬ ‫الجنة‬ ‫تدخلوا‬
"
‫أسباب‬ ‫من‬ ‫األفعال‬ ‫هذه‬ ‫بأن‬ ‫إخبار‬
‫م‬ ‫وتجنب‬ ‫التوفيق‬ ‫لفاعلها‬ ‫يحصل‬ ‫بسببها‬ ‫وكأنه‬ ‫الجنة‬ ‫دخول‬
‫ا‬
‫الصالحة‬ ‫الخاتمة‬ ‫وحصول‬ ‫األعمال‬ ‫من‬ ‫يوبقها‬
•
َ‫ص‬ ِ َّ
‫َّللا‬ ُ‫ل‬‫و‬ُ‫س‬َ‫ر‬ َ‫ل‬‫ا‬َ‫ق‬ ُ‫ل‬‫و‬ُ‫ق‬َ‫ي‬ َ‫ة‬َ‫ر‬ْ‫ي‬َ‫ر‬ُ‫ه‬ ‫ي‬ِ‫ب‬َ‫أ‬
َ‫م‬َّ‫ل‬َ‫س‬َ‫و‬ ِ‫ه‬ْ‫ي‬َ‫ل‬َ‫ع‬ ُ َّ
‫َّللا‬ ‫ى‬َّ‫ل‬
ُ‫ب‬ِ‫ك‬‫ا‬َّ‫الر‬ ُ‫م‬ِّ‫ل‬َ‫س‬ُ‫ي‬
ْ‫ل‬‫ا‬َ‫و‬ ِ‫د‬ِ‫ع‬‫ا‬َ‫ق‬ْ‫ل‬‫ا‬ ‫ى‬َ‫ل‬َ‫ع‬ ‫ي‬ِ‫ش‬‫ا‬َ‫م‬ْ‫ل‬‫ا‬َ‫و‬ ‫ي‬ِ‫ش‬‫ا‬َ‫م‬ْ‫ل‬‫ا‬ ‫ى‬َ‫ل‬َ‫ع‬
ِ
‫ير‬ِ‫ث‬َ‫ك‬ْ‫ل‬‫ا‬ ‫ى‬َ‫ل‬َ‫ع‬ ُ‫ل‬‫ي‬ِ‫ل‬َ‫ق‬
[
‫صح‬
‫يح‬
‫البخاري‬
,
‫حديث‬
5764
]
• Abu Hurairah berkata; Rasulullah SAW bersabda: "Hendaknya
orang yang berkendara memberi salam kepada yang berjalan, dan
yang berjalan memberi salam kepada yang duduk dan
(rombongan) yang sedikit kepada (rombongan) yang banyak."
Yusrizal Efendi, S.Ag., M.Ag. 29

‫قال‬ ‫قتادة‬ ‫عن‬
:
‫وسلم‬ ‫عليه‬ ‫هللا‬ ‫صلى‬ ‫النبي‬ ‫قال‬
:
«
ِ‫إ‬
‫ا‬َ‫ذ‬
َ‫أ‬ ‫ى‬َ‫ل‬َ‫ع‬ ‫ا‬ ْ‫و‬ُ‫م‬ِّ‫ل‬َ‫س‬َ‫ف‬ ‫ا‬ً‫ت‬ْ‫ي‬َ‫ب‬ ْ‫م‬ُ‫ت‬ْ‫ل‬َ‫خ‬َ‫د‬
َ‫أ‬َ‫ف‬ ْ‫م‬ُ‫ت‬ْ‫ج‬َ‫ر‬َ‫خ‬ ‫ا‬َ‫ذ‬ِ‫إ‬َ‫ف‬ ،ِ‫ه‬ِ‫ل‬ْ‫ه‬
ُ‫ه‬َ‫ل‬ْ‫ه‬َ‫أ‬ ‫ا‬ ْ‫ُو‬‫ع‬ِ‫د‬ ْ‫و‬
ٍ‫م‬ َ
‫َل‬َ‫س‬ِ‫ب‬
»
[ .
‫للبيهقي‬ ‫اْليمان‬ ‫شعب‬
,
‫حديث‬
8572
]

ُ‫س‬َ‫ر‬ َّ‫ن‬َ‫أ‬ ِ‫هللا‬ ِ‫د‬ْ‫ب‬َ‫ع‬ ِ‫ن‬ْ‫ب‬ ِ
‫ر‬ِ‫ب‬‫ا‬َ‫ج‬ ْ‫َن‬‫ع‬
َ‫ل‬َ‫ع‬ ُ َّ
‫َّللا‬ ‫ى‬َّ‫ل‬َ‫ص‬ ِ‫هللا‬ َ‫ل‬‫و‬
ِ‫ه‬ْ‫ي‬
َ‫ل‬‫ا‬َ‫ق‬ َ‫م‬َّ‫ل‬َ‫س‬َ‫و‬
:
‫ي‬ِ‫ل‬ْ‫س‬َ‫ت‬ ‫وا‬ُ‫م‬ِّ‫ل‬َ‫س‬ُ‫ت‬ َ‫َل‬
َ‫ف‬ ،‫ى‬َ‫ار‬َ‫ص‬َّ‫ن‬‫ال‬َ‫و‬ ِ‫د‬‫و‬ُ‫ه‬َ‫ي‬ْ‫ل‬‫ا‬ َ‫م‬
َّ‫ن‬ِ‫إ‬
َ‫و‬ ِ
‫ؤوس‬ُّ‫الر‬َ‫و‬ ِّ‫ُف‬‫ك‬َ‫أل‬‫ا‬ِ‫ب‬ ْ‫م‬ُ‫ه‬َ‫م‬‫ي‬ِ‫ل‬ْ‫س‬َ‫ت‬
ِ‫ة‬َ‫َار‬‫ش‬ِ‫اْل‬
[ .
‫الكبرى‬ ‫السنن‬
‫للنسائي‬
,
‫حديث‬
10100
]

َّ‫ن‬َ‫أ‬ ‫ا‬َ‫ه‬ْ‫ن‬َ‫ع‬ ُ َّ
‫َّللا‬ َ‫ي‬ ِ
‫ض‬َ‫ر‬ َ‫َة‬‫ش‬ِ‫ئ‬‫َا‬‫ع‬ ْ‫َن‬‫ع‬
‫ى‬َ‫ل‬َ‫ع‬ ‫وا‬ُ‫ل‬َ‫خ‬َ‫د‬ َ‫د‬‫و‬ُ‫ه‬َ‫ي‬ْ‫ل‬‫ا‬
ِّ‫ي‬ِ‫ب‬َّ‫ن‬‫ال‬
‫وا‬ُ‫ل‬‫ا‬َ‫ق‬َ‫ف‬ ،‫وسلم‬ ‫عليه‬ ‫هللا‬ ‫صلى‬
:
َ‫ل‬َ‫ع‬ ُ‫م‬‫ا‬َّ‫س‬‫ال‬
،ََْ‫ي‬
ْ‫م‬ُ‫ه‬ُ‫ت‬ْ‫ن‬َ‫ع‬َ‫ل‬َ‫ف‬
،
َ‫ل‬‫ا‬َ‫ق‬َ‫ف‬
:
‫؟‬ََِ‫ل‬ ‫ا‬َ‫م‬
ُ‫ت‬ْ‫ل‬ُ‫ق‬
:
َ‫م‬ْ‫س‬َ‫ت‬ ْ‫م‬َ‫ل‬ َ‫و‬َ‫أ‬
‫وا؟‬ُ‫ل‬‫ا‬َ‫ق‬ ‫ا‬َ‫م‬ ْ‫ع‬
َ‫ل‬‫ا‬َ‫ق‬
:
َ‫ت‬ ْ‫م‬َ‫ل‬َ‫ف‬
‫ي‬ِ‫ع‬َ‫م‬ْ‫س‬
‫؟‬ُ‫ت‬ْ‫ل‬ُ‫ق‬ ‫ا‬َ‫م‬
ْ‫م‬ُ‫ك‬ْ‫ي‬َ‫ل‬َ‫ع‬َ‫و‬
[ .
‫البخاري‬ ‫صحيح‬
,
‫ح‬
‫ديث‬
2935
]
30
Yusrizal
Efendi,
S.Ag.,
M.Ag.
MASUK RUMAH KOSONG

ِ
‫ر‬ِ‫ذ‬ْ‫ن‬ُ‫م‬ْ‫ل‬‫ا‬ ُ‫ن‬ْ‫ب‬ ُ‫م‬‫ي‬ِ‫ه‬‫ا‬َ‫ر‬ْ‫ب‬ِ‫إ‬ ‫ا‬َ‫ن‬َ‫ث‬َّ‫د‬َ‫ح‬
َ‫ل‬‫ا‬َ‫ق‬
:
َ‫ق‬ ٌ‫ن‬ْ‫ع‬َ‫م‬ ‫ي‬ِ‫ن‬َ‫ث‬َّ‫د‬َ‫ح‬
َ‫ل‬‫ا‬
:
‫ي‬ِ‫ن‬َ‫ث‬َّ‫د‬َ‫ح‬
َّ‫ن‬َ‫أ‬ ،ٍ‫ع‬ِ‫ف‬‫ا‬َ‫ن‬ ْ‫َن‬‫ع‬ ،ٍ‫د‬ْ‫ع‬َ‫س‬ ُ‫ن‬ْ‫ب‬ ُ‫م‬‫َا‬‫ش‬ِ‫ه‬
َ‫م‬ُ‫ع‬ َ‫ن‬ْ‫ب‬ ِ َّ
‫َّللا‬ َ‫د‬ْ‫ب‬َ‫ع‬
َ‫ل‬‫ا‬َ‫ق‬ َ‫ر‬
:
‫ا‬َ‫ذ‬ِ‫إ‬
َ‫ف‬ ِ‫ُون‬‫ك‬ْ‫س‬َ‫م‬ْ‫ل‬‫ا‬ َ‫ر‬ْ‫ي‬َ‫غ‬ َ‫ت‬ْ‫ي‬َ‫ب‬ْ‫ل‬‫ا‬ َ‫ل‬َ‫خ‬َ‫د‬
ِ‫ل‬ُ‫ق‬َ‫ي‬ْ‫ل‬
:
َ‫ل‬َ‫ع‬ ُ‫م‬ َ
‫َل‬َّ‫س‬‫ال‬
‫ى‬َ‫ل‬َ‫ع‬َ‫و‬ ‫ا‬َ‫ن‬ْ‫ي‬
َ‫ين‬ ِ‫ح‬ِ‫ل‬‫ا‬َّ‫ص‬‫ال‬ ِ َّ
‫َّللا‬ ِ‫د‬‫ا‬َ‫ب‬ِ‫ع‬
(
‫البخار‬ ‫رواه‬
‫المفرد‬ ‫األدب‬ ‫في‬ ‫ي‬
)
 Dari Nafi’, bahwa Abdullah bin Umar berkata: “Jika
seseorang masuk rumah yang tidak didiami, maka
ucapkanlah “Assalamu ‘alainaa wa ‘alaa ‘ibadillahish
sholihiin (salam bagi diri kami dan salam bagi hamba
Allah yang sholeh)” (Diriwayatkan oleh Bukhari dalam
Adabul Mufrod 806/ 1055. Sanad hadits
ini hasan sebagaimana dikatakan oleh Al Hafizh Ibnu
Hajar dalam Al Fath, 11: 17).
31
yusrizal
efendi,
s.ag.,
m.ag
6 LANGKAH PERTEMUAN
 Pandangan
 Senyum
 Tegur Sapa
 Bicara (‫)كالم‬
 Janjian (‫)موعد‬
 Pertemuan (‫)لقاء‬
32
yusrizal
efendi,
s.ag.,
m.ag

Weitere ähnliche Inhalte

Empfohlen

Content Methodology: A Best Practices Report (Webinar)
Content Methodology: A Best Practices Report (Webinar)Content Methodology: A Best Practices Report (Webinar)
Content Methodology: A Best Practices Report (Webinar)contently
 
How to Prepare For a Successful Job Search for 2024
How to Prepare For a Successful Job Search for 2024How to Prepare For a Successful Job Search for 2024
How to Prepare For a Successful Job Search for 2024Albert Qian
 
Social Media Marketing Trends 2024 // The Global Indie Insights
Social Media Marketing Trends 2024 // The Global Indie InsightsSocial Media Marketing Trends 2024 // The Global Indie Insights
Social Media Marketing Trends 2024 // The Global Indie InsightsKurio // The Social Media Age(ncy)
 
Trends In Paid Search: Navigating The Digital Landscape In 2024
Trends In Paid Search: Navigating The Digital Landscape In 2024Trends In Paid Search: Navigating The Digital Landscape In 2024
Trends In Paid Search: Navigating The Digital Landscape In 2024Search Engine Journal
 
5 Public speaking tips from TED - Visualized summary
5 Public speaking tips from TED - Visualized summary5 Public speaking tips from TED - Visualized summary
5 Public speaking tips from TED - Visualized summarySpeakerHub
 
ChatGPT and the Future of Work - Clark Boyd
ChatGPT and the Future of Work - Clark Boyd ChatGPT and the Future of Work - Clark Boyd
ChatGPT and the Future of Work - Clark Boyd Clark Boyd
 
Getting into the tech field. what next
Getting into the tech field. what next Getting into the tech field. what next
Getting into the tech field. what next Tessa Mero
 
Google's Just Not That Into You: Understanding Core Updates & Search Intent
Google's Just Not That Into You: Understanding Core Updates & Search IntentGoogle's Just Not That Into You: Understanding Core Updates & Search Intent
Google's Just Not That Into You: Understanding Core Updates & Search IntentLily Ray
 
Time Management & Productivity - Best Practices
Time Management & Productivity -  Best PracticesTime Management & Productivity -  Best Practices
Time Management & Productivity - Best PracticesVit Horky
 
The six step guide to practical project management
The six step guide to practical project managementThe six step guide to practical project management
The six step guide to practical project managementMindGenius
 
Beginners Guide to TikTok for Search - Rachel Pearson - We are Tilt __ Bright...
Beginners Guide to TikTok for Search - Rachel Pearson - We are Tilt __ Bright...Beginners Guide to TikTok for Search - Rachel Pearson - We are Tilt __ Bright...
Beginners Guide to TikTok for Search - Rachel Pearson - We are Tilt __ Bright...RachelPearson36
 
Unlocking the Power of ChatGPT and AI in Testing - A Real-World Look, present...
Unlocking the Power of ChatGPT and AI in Testing - A Real-World Look, present...Unlocking the Power of ChatGPT and AI in Testing - A Real-World Look, present...
Unlocking the Power of ChatGPT and AI in Testing - A Real-World Look, present...Applitools
 
12 Ways to Increase Your Influence at Work
12 Ways to Increase Your Influence at Work12 Ways to Increase Your Influence at Work
12 Ways to Increase Your Influence at WorkGetSmarter
 
Ride the Storm: Navigating Through Unstable Periods / Katerina Rudko (Belka G...
Ride the Storm: Navigating Through Unstable Periods / Katerina Rudko (Belka G...Ride the Storm: Navigating Through Unstable Periods / Katerina Rudko (Belka G...
Ride the Storm: Navigating Through Unstable Periods / Katerina Rudko (Belka G...DevGAMM Conference
 
Barbie - Brand Strategy Presentation
Barbie - Brand Strategy PresentationBarbie - Brand Strategy Presentation
Barbie - Brand Strategy PresentationErica Santiago
 
Good Stuff Happens in 1:1 Meetings: Why you need them and how to do them well
Good Stuff Happens in 1:1 Meetings: Why you need them and how to do them wellGood Stuff Happens in 1:1 Meetings: Why you need them and how to do them well
Good Stuff Happens in 1:1 Meetings: Why you need them and how to do them wellSaba Software
 

Empfohlen (20)

Content Methodology: A Best Practices Report (Webinar)
Content Methodology: A Best Practices Report (Webinar)Content Methodology: A Best Practices Report (Webinar)
Content Methodology: A Best Practices Report (Webinar)
 
How to Prepare For a Successful Job Search for 2024
How to Prepare For a Successful Job Search for 2024How to Prepare For a Successful Job Search for 2024
How to Prepare For a Successful Job Search for 2024
 
Social Media Marketing Trends 2024 // The Global Indie Insights
Social Media Marketing Trends 2024 // The Global Indie InsightsSocial Media Marketing Trends 2024 // The Global Indie Insights
Social Media Marketing Trends 2024 // The Global Indie Insights
 
Trends In Paid Search: Navigating The Digital Landscape In 2024
Trends In Paid Search: Navigating The Digital Landscape In 2024Trends In Paid Search: Navigating The Digital Landscape In 2024
Trends In Paid Search: Navigating The Digital Landscape In 2024
 
5 Public speaking tips from TED - Visualized summary
5 Public speaking tips from TED - Visualized summary5 Public speaking tips from TED - Visualized summary
5 Public speaking tips from TED - Visualized summary
 
ChatGPT and the Future of Work - Clark Boyd
ChatGPT and the Future of Work - Clark Boyd ChatGPT and the Future of Work - Clark Boyd
ChatGPT and the Future of Work - Clark Boyd
 
Getting into the tech field. what next
Getting into the tech field. what next Getting into the tech field. what next
Getting into the tech field. what next
 
Google's Just Not That Into You: Understanding Core Updates & Search Intent
Google's Just Not That Into You: Understanding Core Updates & Search IntentGoogle's Just Not That Into You: Understanding Core Updates & Search Intent
Google's Just Not That Into You: Understanding Core Updates & Search Intent
 
How to have difficult conversations
How to have difficult conversations How to have difficult conversations
How to have difficult conversations
 
Introduction to Data Science
Introduction to Data ScienceIntroduction to Data Science
Introduction to Data Science
 
Time Management & Productivity - Best Practices
Time Management & Productivity -  Best PracticesTime Management & Productivity -  Best Practices
Time Management & Productivity - Best Practices
 
The six step guide to practical project management
The six step guide to practical project managementThe six step guide to practical project management
The six step guide to practical project management
 
Beginners Guide to TikTok for Search - Rachel Pearson - We are Tilt __ Bright...
Beginners Guide to TikTok for Search - Rachel Pearson - We are Tilt __ Bright...Beginners Guide to TikTok for Search - Rachel Pearson - We are Tilt __ Bright...
Beginners Guide to TikTok for Search - Rachel Pearson - We are Tilt __ Bright...
 
Unlocking the Power of ChatGPT and AI in Testing - A Real-World Look, present...
Unlocking the Power of ChatGPT and AI in Testing - A Real-World Look, present...Unlocking the Power of ChatGPT and AI in Testing - A Real-World Look, present...
Unlocking the Power of ChatGPT and AI in Testing - A Real-World Look, present...
 
12 Ways to Increase Your Influence at Work
12 Ways to Increase Your Influence at Work12 Ways to Increase Your Influence at Work
12 Ways to Increase Your Influence at Work
 
ChatGPT webinar slides
ChatGPT webinar slidesChatGPT webinar slides
ChatGPT webinar slides
 
More than Just Lines on a Map: Best Practices for U.S Bike Routes
More than Just Lines on a Map: Best Practices for U.S Bike RoutesMore than Just Lines on a Map: Best Practices for U.S Bike Routes
More than Just Lines on a Map: Best Practices for U.S Bike Routes
 
Ride the Storm: Navigating Through Unstable Periods / Katerina Rudko (Belka G...
Ride the Storm: Navigating Through Unstable Periods / Katerina Rudko (Belka G...Ride the Storm: Navigating Through Unstable Periods / Katerina Rudko (Belka G...
Ride the Storm: Navigating Through Unstable Periods / Katerina Rudko (Belka G...
 
Barbie - Brand Strategy Presentation
Barbie - Brand Strategy PresentationBarbie - Brand Strategy Presentation
Barbie - Brand Strategy Presentation
 
Good Stuff Happens in 1:1 Meetings: Why you need them and how to do them well
Good Stuff Happens in 1:1 Meetings: Why you need them and how to do them wellGood Stuff Happens in 1:1 Meetings: Why you need them and how to do them well
Good Stuff Happens in 1:1 Meetings: Why you need them and how to do them well
 

07- Tata Pergaulan.pptx

  • 1. yusrizal efendi, s.ag., m.ag 1 Materi Kuliah Hadits Tematik Kemasyarakatan Materi 07: Hadits-hadits Tentang Tata Pergaulan Oleh: Yusrizal Efendi, S.Ag., M.Ag. Hafizzullah, MA (Dosen Ulumul Hadits/Hadits) Institut Agama Islam Negeri (IAIN) Batusangkar
  • 2. yusrizal efendi, s.ag., m.ag 2 • Waktu mengubah semua hal, kecuali kita. Kita mungkin menua dengan berjalanannya waktu, tetapi belum tentu membijak. Kitalah yang harus mengubah diri kita sendiri. • Tidak ada harga atas waktu, tapi waktu sangat berharga. Memiliki waktu tidak menjadikan kita kaya, tetapi menggunakannya dengan baik adalah sumber dari semua kekayaan (Mario Teguh)
  • 3. A. Hadits Tentang Larangan Berduaan Tanpa Mahram • ‫ا‬َ‫م‬ُ‫ه‬ْ‫ن‬َ‫ع‬ ُ َّ ‫َّللا‬ َ‫ي‬ ِ ‫ض‬َ‫ر‬ ٍ ‫اس‬َّ‫ب‬َ‫ع‬ ِ‫ن‬ْ‫ب‬‫ا‬ ْ‫َن‬‫ع‬ َ‫ص‬ َّ‫ي‬ِ‫ب‬َّ‫ن‬‫ال‬ َ‫ع‬ِ‫م‬َ‫س‬ ُ‫ه‬َّ‫ن‬َ‫أ‬ ِ‫ه‬ْ‫ي‬َ‫ل‬َ‫ع‬ ُ َّ ‫َّللا‬ ‫ى‬َّ‫ل‬ ‫ا‬ِ‫ب‬ ٌ‫ل‬ُ‫ج‬َ‫ر‬ َّ‫ن‬َ‫و‬ُ‫ل‬ْ‫خ‬َ‫ي‬ َ ‫َل‬ ُ‫ل‬‫و‬ُ‫ق‬َ‫ي‬ َ‫م‬َّ‫ل‬َ‫س‬َ‫و‬ َ‫ر‬ْ‫ام‬ َّ‫ن‬َ‫ر‬ِ‫ف‬‫ا‬َ‫س‬ُ‫ت‬ َ ‫َل‬َ‫و‬ ٍ‫ة‬َ‫أ‬َ‫ر‬ْ‫م‬ ‫ا‬َ‫ه‬َ‫ع‬َ‫م‬َ‫و‬ َّ ‫َل‬ِ‫إ‬ ٌ‫ة‬َ‫أ‬ ِ َّ ‫َّللا‬ َ‫ل‬‫و‬ُ‫س‬َ‫ر‬ ‫ا‬َ‫ي‬ َ‫ل‬‫ا‬َ‫ق‬َ‫ف‬ ٌ‫ل‬ُ‫ج‬َ‫ر‬ َ‫م‬‫ا‬َ‫ق‬َ‫ف‬ ٌ‫م‬َ‫ر‬ْ‫ح‬َ‫م‬ َ‫و‬ْ‫ز‬َ‫غ‬ ‫ي‬ِ‫ف‬ ُ‫ت‬ْ‫ب‬ِ‫ت‬ُ‫ت‬ْ‫ك‬‫ا‬ ‫ا‬َ‫ذ‬َ‫ك‬َ‫و‬ ‫ا‬َ‫ذ‬َ‫ك‬ ِ‫ة‬ َ‫ف‬ ْ‫ب‬َ‫ه‬ْ‫اذ‬ َ‫ل‬‫ا‬َ‫ق‬ ً‫ة‬َّ‫ج‬‫ا‬َ‫ح‬ ‫ي‬ِ‫ت‬َ‫أ‬َ‫ر‬ْ‫ام‬ ْ‫ت‬َ‫ج‬َ‫ر‬َ‫خ‬َ‫و‬ ََِ‫ت‬َ‫أ‬َ‫ر‬ْ‫ام‬ َ‫ع‬َ‫م‬ ََّّ ُ‫ح‬ [ ‫صحيح‬ ‫البخاري‬ , ‫حديث‬ 2784 ] • Dari Ibnu 'Abbas RA bahwa dia mendengar Nabi SAW bersabda: "Janganlah sekali-kali seorang laki-laki berkhalwat (berduaan) dengan seorang wanita dan janganlah sekali-kali seorang wanita bepergian kecuali bersama mahramnya". Lalu ada seorang laki- laki yang bangkit seraya berkata: "Wahai Rasulullah, aku telah mendaftarkan diriku untuk mengikuti suatu peperangan sedangkan istriku pergi menunaikan hajji". Maka Beliau bersabda: "Tunaikanlah hajji bersama istrimu".
  • 4. • ‫وقوله‬ " : ‫محرم‬ ‫ذي‬ ‫مع‬ ‫إَل‬ ‫المرأة‬ ‫تسافر‬ ‫َل‬ " ‫السفر‬ ‫أنواع‬ ‫لكل‬ ‫عموم‬ ‫حديث‬ ‫بأن‬ ‫ويجاب‬ ‫العمومان‬ ‫فتعارض‬ : ‫ذ‬ ‫مع‬ ‫إَل‬ َّ ‫للح‬ ‫المرأة‬ ‫تسافر‬ ‫َل‬ ‫يي‬ ‫محرم‬ : ‫للشابة‬ ‫عام‬ ‫الحديث‬ ‫ثم‬ ،‫اآلية‬ ‫لعموم‬ ‫مخصص‬ ‫والعجوز‬ • ‫وكأنهم‬ ‫محرم‬ ‫غير‬ ‫من‬ ‫السفر‬ ‫للعجوز‬ ‫يجوز‬ ‫األئمة‬ ‫من‬ ‫جماعة‬ ‫وقال‬ ‫وقيل‬ ،‫العموم‬ ‫به‬ ‫فخصصوا‬ ‫المعنى‬ ‫إلى‬ ‫نظروا‬ : ‫العج‬ ‫بل‬ ‫يخصص‬ ‫َل‬ ‫وز‬ ‫كالشابة‬ . • ‫الثقات‬ ‫النساء‬ ‫تقوم‬ ‫وهل‬ : ‫للمرأة؟‬ ‫المحرم‬ ‫مقام‬ ً‫َل‬‫مستد‬ ‫البعض‬ ‫فأجاز‬ ‫وقيل‬ ،‫بإجماع‬ ‫ليس‬ ‫ألنه‬ َ‫ذل‬ ‫على‬ ‫حجة‬ ‫تنهض‬ ‫وَل‬ ‫الصحابة‬ ‫بأفعال‬ : َ‫ذل‬ ‫على‬ ‫تدل‬ ‫َل‬ ‫واألدلة‬ ،‫حشم‬ ‫ذات‬ ‫كانت‬ ‫إذا‬ ‫السفر‬ ‫لها‬ ‫يجوز‬ . • ‫امرأته‬ ‫مع‬ ‫بالخروج‬ ‫له‬ ‫م‬ّ‫ل‬َ‫س‬َ‫و‬ ِ‫ه‬ْ‫ي‬َ‫ل‬َ‫ع‬ ‫هللا‬ ‫ى‬ّ‫ل‬َ‫ص‬ ‫أمره‬ ‫وأما‬ ‫ف‬ ‫إنه‬ ‫منه‬ ‫أخذ‬ ‫أحمد‬ ‫غيره‬ ‫معها‬ ‫يكن‬ ‫لم‬ ‫إذا‬ َّ ‫الح‬ ‫إلى‬ ‫زوجته‬ ‫مع‬ ‫الزوج‬ ‫خروج‬ ‫يجب‬ ‫أنه‬ .
  • 5. • ‫قال‬ ‫أحمد‬ ‫وغير‬ : ‫الندب‬ ‫على‬ ‫األمر‬ ‫وحمل‬ ،‫عليه‬ ‫يجب‬ ‫َل‬ ‫قال‬ ، : ‫ع‬ ‫فالقرينة‬ ‫عليه‬ ‫لقرينة‬ ‫إَل‬ ‫الندب‬ ‫على‬ ‫يحمل‬ ‫َل‬ ‫كان‬ ‫وإن‬ ‫ما‬ ‫ليه‬ ‫نفس‬ ‫منافع‬ ‫بذل‬ ‫أحد‬ ‫على‬ ‫يجب‬ ‫َل‬ ‫أنه‬ ‫الدين‬ ‫قواعد‬ ‫من‬ ‫علم‬ ‫ه‬ ‫عليه‬ ‫يجب‬ ‫ما‬ ‫غيره‬ ‫لتحصيل‬ . • ‫الفريض‬ َّ ‫ح‬ ‫من‬ ‫امرأته‬ ‫منع‬ ‫للرجل‬ ‫ليس‬ ‫أنه‬ ‫الحديث‬ ‫من‬ ‫وأخذ‬ ‫ة‬ ،‫عليها‬ ‫وجب‬ ‫قد‬ ‫عبادة‬ ‫ألنها‬ ‫معصية‬ ‫في‬ ‫لمخلوق‬ ‫طاعة‬ ‫وَل‬ ‫الخالق‬ ‫األول‬ ‫أما‬ ،‫التراخي‬ ‫أو‬ ‫الفور‬ ‫على‬ ‫إنه‬ ‫قلنا‬ ‫سواء‬ ، ،‫فظاهر‬ • ‫قيل‬ : ‫ذ‬ ‫براءة‬ ‫إلى‬ ‫تسارع‬ ‫أن‬ ‫لها‬ ‫فإن‬ ً‫ا‬‫أيض‬ ‫الثاني‬ ‫وعلى‬ ‫متها‬ ‫منعها‬ ‫له‬ ‫وليس‬ ‫الوقت‬ ‫أول‬ ‫تصلي‬ ‫أن‬ ‫لها‬ ‫أن‬ ‫كما‬ .
  • 6. • َ‫ل‬َ‫ع‬ ‫ي‬ ِ ‫ار‬َ‫ج‬ْ‫ل‬‫ا‬ َ‫و‬ُ‫ه‬ ‫ي‬ِ‫ن‬‫ا‬َّ‫ث‬‫ال‬ ‫ال‬َ‫م‬ِ‫ت‬ْ‫ح‬ ِ ‫اَل‬ ‫ا‬َ‫ذ‬َ‫ه‬َ‫و‬ ‫ى‬ ِ‫إ‬َ‫ف‬ ‫اء‬َ‫ه‬َ‫ق‬ُ‫ف‬ْ‫ل‬‫ا‬ ‫د‬ِ‫ع‬‫ا‬َ‫و‬َ‫ق‬ َ ‫َل‬ ُ‫ه‬َّ‫ن‬ َ‫ك‬ ‫ا‬َ‫ه‬َ‫ل‬ ‫م‬َ‫ر‬ْ‫ح‬َ‫م‬ ‫ا‬َ‫ه‬َ‫ع‬َ‫م‬ ‫ُون‬‫ك‬َ‫ي‬ ْ‫ن‬َ‫أ‬ ‫ن‬ْ‫ي‬َ‫ب‬ ‫ق‬ْ‫ر‬َ‫ف‬ َ‫ه‬ّ‫م‬ُ‫أ‬َ‫و‬ ‫ا‬َ‫ه‬‫ي‬ ِ‫خ‬َ‫أ‬َ‫و‬ ‫ا‬َ‫ه‬ِ‫ن‬ْ‫ب‬‫ا‬ ‫ا‬ ِ‫ت‬ْ‫خ‬ُ‫أ‬َ‫ك‬ ُ‫ه‬َ‫ل‬ ‫ا‬ً‫م‬َ‫ر‬ْ‫ح‬َ‫م‬ ‫ُون‬‫ك‬َ‫ي‬ ْ‫و‬َ‫أ‬ ، ‫ا‬َ‫ه‬‫ت‬ْ‫خ‬ُ‫أ‬َ‫و‬ ‫ا‬َ‫خ‬َ‫و‬ ‫ته‬َّ‫م‬َ‫ع‬َ‫و‬ ‫ته‬ْ‫ن‬ِ‫ب‬َ‫و‬ ِ‫ه‬ ،‫ته‬َ‫ل‬ َ‫و‬ْ‫ح‬َ ْ ‫األ‬ ِ‫ه‬ِ‫ذ‬َ‫ه‬ ‫ي‬ِ‫ف‬ ‫ا‬َ‫ه‬َ‫ع‬َ‫م‬ ‫ود‬ُ‫ع‬ُ‫ق‬ْ‫ل‬‫ا‬ ‫وز‬ُ‫ج‬َ‫ي‬َ‫ف‬ ‫ال‬ ، ْ‫خ‬َ‫م‬ ‫يث‬ِ‫د‬َ‫ح‬ْ‫ل‬‫ا‬ َّ‫ن‬ِ‫إ‬ َّ‫م‬ُ‫ث‬ ‫وص‬ُ‫ص‬ َ‫ع‬َ‫م‬ َ‫ان‬َ‫ك‬ ْ‫و‬َ‫ل‬ ُ‫ه‬َّ‫ن‬ِ‫إ‬َ‫ف‬ ،ِ‫ج‬ ْ‫و‬َّ‫الز‬ِ‫ب‬ ‫ا‬ً‫ض‬ْ‫ي‬َ‫أ‬ ِ‫م‬َ‫ر‬ْ‫ح‬َ‫م‬ْ‫ل‬‫ا‬َ‫ك‬ َ‫ان‬َ‫ك‬ ‫ا‬َ‫ه‬‫ج‬ ْ‫و‬َ‫ز‬ ‫ا‬َ‫ه‬ ‫ى‬َ‫ل‬ ْ‫و‬َ‫أ‬َ‫و‬ ِ ‫از‬َ‫و‬َ‫ج‬ْ‫ل‬‫ا‬ِ‫ب‬ • ِ‫ب‬َ‫ن‬ْ‫ج‬َ ْ ‫األ‬ِ‫ب‬ ّ‫ي‬ِ‫ب‬َ‫ن‬ْ‫ج‬َ ْ ‫األ‬ َ ‫َل‬َ‫خ‬ ‫ا‬َ‫ذ‬ِ‫إ‬ ‫ا‬َّ‫م‬َ‫أ‬َ‫و‬ ُ‫ه‬َ‫ع‬َ‫م‬ ‫ث‬ِ‫ل‬‫ا‬َ‫ث‬ ‫ر‬ْ‫ي‬َ‫غ‬ ْ‫ن‬ِ‫م‬ ِ‫ة‬َّ‫ي‬ ‫ام‬َ‫ر‬َ‫ح‬ َ‫و‬ُ‫ه‬َ‫ف‬ ‫ا‬َ‫م‬ ‫اء‬َ‫م‬َ‫ل‬ُ‫ع‬ْ‫ل‬‫ا‬ ِ‫اق‬َ‫ف‬ِّ‫ت‬‫ا‬ِ‫ب‬ ، َ‫ع‬َ‫م‬ َ‫ان‬َ‫ك‬ ْ‫و‬َ‫ل‬ ‫ا‬َ‫ذ‬َ‫ك‬َ‫و‬ ْ‫ن‬ِ‫م‬ ‫ى‬َ‫ح‬َ‫ت‬ْ‫س‬ُ‫ي‬ َ ‫َل‬ ْ‫ن‬َ‫م‬ ‫ا‬َ‫م‬ُ‫ه‬ ِ‫ه‬ ِ ‫ر‬َ‫غ‬ ِ ‫ص‬ِ‫ل‬ ُ‫ه‬ ََِ‫ل‬َ‫ذ‬ ‫و‬ْ‫ح‬َ‫ن‬َ‫و‬ ‫ث‬ َ ‫َل‬َ‫ث‬َ‫و‬ ِ‫ن‬ْ‫ي‬َ‫ت‬َ‫ن‬َ‫س‬ ِ‫ن‬ْ‫ب‬‫ا‬َ‫ك‬ َ‫و‬ ،ِ‫َم‬‫د‬َ‫ع‬ْ‫ل‬‫ا‬َ‫ك‬ ‫وده‬ُ‫ج‬ُ‫و‬ َّ‫ن‬ِ‫إ‬َ‫ف‬ ، ْ‫و‬َ‫ل‬ ‫ا‬َ‫ذ‬َ‫ك‬ َ‫ف‬ ‫ة‬َّ‫ي‬ِ‫ب‬َ‫ن‬ْ‫ج‬َ‫أ‬ ٍ‫ة‬َ‫أ‬َ‫ر‬ْ‫ام‬ِ‫ب‬ ‫ال‬َ‫ج‬ ِ ‫ر‬ َ‫ع‬َ‫م‬َ‫ت‬ْ‫ِج‬‫ا‬ ‫ام‬َ‫ر‬َ‫ح‬ َ‫و‬ُ‫ه‬ ِ‫ا‬ ْ‫و‬َ‫ل‬ ‫ا‬َ‫م‬ ِ‫ف‬ َ ‫َل‬ ِ‫خ‬ِ‫ب‬ ، َ‫ع‬َ‫م‬َ‫ت‬ْ‫ج‬ ‫ي‬ ِ‫ح‬َّ‫ص‬‫ال‬ َّ‫ن‬ِ‫إ‬َ‫ف‬ ،‫ب‬ِ‫ن‬‫ا‬َ‫ج‬َ‫أ‬ ٍ‫ة‬َ‫و‬ْ‫س‬ِ‫ن‬ِ‫ب‬ ‫ل‬ُ‫ج‬َ‫ر‬ ‫ازه‬َ‫و‬َ‫ج‬ ‫ح‬
  • 7. • َ ْ ‫األ‬ ِ‫د‬َ‫ر‬ْ‫م‬َ ْ ‫األ‬ِ‫ب‬ ‫ة‬َ‫و‬ْ‫ل‬َ‫خ‬ْ‫ل‬‫ا‬ َّ‫ن‬َ‫أ‬ ‫ار‬َ‫ت‬ْ‫خ‬ُ‫م‬ْ‫ل‬‫ا‬َ‫و‬ ِ‫ة‬َ‫أ‬ْ‫ر‬َ‫م‬ْ‫ل‬‫ا‬َ‫ك‬ ‫ن‬َ‫س‬َ‫ح‬ْ‫ل‬‫ا‬ ّ‫ي‬ِ‫ب‬َ‫ن‬ْ‫ج‬ ‫م‬ُ‫ر‬ْ‫ح‬َ‫ت‬َ‫ف‬ ، ،ِ‫ة‬َ‫أ‬ْ‫ر‬َ‫م‬ْ‫ل‬‫ا‬ِ‫ب‬ ْ‫ت‬َ‫م‬ُ‫ر‬َ‫ح‬ ُ‫ث‬ْ‫ي‬َ‫ح‬ ،ِ‫ه‬ِ‫ب‬ ‫ة‬َ‫و‬ْ‫ل‬َ‫خ‬ْ‫ل‬‫ا‬ ْ‫ن‬ِ‫م‬ ‫ع‬ْ‫م‬َ‫ج‬ ‫ي‬ِ‫ف‬ َ‫ان‬َ‫ك‬ ‫ا‬َ‫ذ‬ِ‫إ‬ َّ ‫َل‬ِ‫إ‬ ‫ال‬َ‫ج‬ ِّ‫الر‬ َ‫ين‬ِ‫ن‬‫و‬ُ‫ص‬َ‫م‬ْ‫ل‬‫ا‬ • ‫له‬ ْ‫و‬َ‫ق‬ ( : ِ‫ا‬ َّ‫ن‬ِ‫إ‬ َّ ‫َّللا‬ ‫ول‬ُ‫س‬َ‫ر‬ ‫ا‬َ‫ي‬ ‫ل‬ُ‫ج‬َ‫ر‬ َ‫ل‬‫ا‬َ‫ق‬َ‫ف‬ َ‫و‬ ‫ة‬َّ‫ج‬‫ا‬َ‫ح‬ ْ‫ت‬َ‫ج‬َ‫ر‬َ‫خ‬ ‫ي‬ِ‫ت‬َ‫أ‬َ‫ر‬ْ‫م‬ ‫ي‬ِّ‫ن‬ِ‫إ‬ ‫ال‬َ‫ق‬ ،‫ا‬َ‫ذ‬َ‫ك‬َ‫و‬ ‫ا‬َ‫ذ‬َ‫ك‬ ‫ة‬َ‫و‬ْ‫ز‬َ‫غ‬ ‫ي‬ِ‫ف‬ ُ‫ت‬ْ‫ب‬ِ‫ت‬ُ‫ت‬ْ‫ك‬ُ‫ا‬ : ِ‫ا‬ َ‫أ‬َ‫ر‬ْ‫ِم‬‫ا‬ َ‫ع‬َ‫م‬ ََّّ ُ‫ح‬َ‫ف‬ ْ‫ق‬ِ‫ل‬َ‫ط‬ْ‫ن‬ َ‫ت‬ ) ِ‫ه‬‫ي‬ِ‫ف‬ َ‫ض‬ ِ ‫ار‬َ‫ع‬َ‫ت‬ُ‫م‬ْ‫ل‬‫ا‬ ‫ور‬ُ‫م‬ُ ْ ‫األ‬ ْ‫ن‬ِ‫م‬ ّ‫م‬َ‫ه‬َ ْ ‫األ‬ ‫يم‬ِ‫د‬ْ‫ق‬َ‫ت‬ َ‫س‬ َ ‫ض‬َ‫ار‬َ‫ع‬َ‫ت‬ ‫ا‬َّ‫م‬َ‫ل‬ ُ‫ه‬َّ‫ن‬َ ِ ‫أل‬ ‫ة؛‬ ‫ي‬ِ‫ف‬ ‫ره‬َ‫ف‬ َ‫م‬ َّّ َ‫ح‬ْ‫ل‬‫ا‬ َ‫ح‬َ‫ج‬َ‫ر‬ ‫ا‬َ‫ه‬َ‫ع‬َ‫م‬ َّّ َ‫ح‬ْ‫ل‬‫ا‬ ‫ي‬ِ‫ف‬َ‫و‬ ‫و‬ْ‫ز‬َ‫غ‬ْ‫ل‬‫ا‬ َ‫غ‬ ‫وم‬ُ‫ق‬َ‫ي‬ ‫و‬ْ‫ز‬َ‫غ‬ْ‫ل‬‫ا‬ َّ‫ن‬َ ِ ‫أل‬ ‫ا؛‬َ‫ه‬َ‫ع‬ ‫ره‬ْ‫ي‬ ‫ا‬َ‫ه‬َ‫ع‬َ‫م‬ َّّ َ‫ح‬ْ‫ل‬‫ا‬ ِ‫ف‬ َ ‫َل‬ ِ‫خ‬ِ‫ب‬ ُ‫ه‬ْ‫ن‬َ‫ع‬ ‫امه‬َ‫ق‬َ‫م‬ ‫ي‬ِ‫ف‬ . • ‫امرأة‬ ‫في‬ ً‫ا‬‫مرفوع‬ ‫عمر‬ ‫ابن‬ ‫حديث‬ ‫من‬ ‫الدارقطني‬ ‫أخرجه‬ ‫ما‬ ‫وأما‬ َّ ‫الح‬ ‫في‬ ‫لها‬ ‫يأذن‬ ‫وَل‬ ‫مال‬ ‫ولها‬ ‫زوج‬ ‫لها‬ " ‫تنطلق‬ ‫أن‬ ‫لها‬ ‫ليس‬ ‫زوجها‬ ‫بإذن‬ ‫إَل‬ " ‫بين‬ ً‫ا‬‫جمع‬ ‫التطوع‬ َّ ‫ح‬ ‫على‬ ‫محمول‬ ‫فإنه‬ ‫خرج‬ ‫أنها‬ ‫يدل‬ ‫ما‬ ‫الكتاب‬ ‫حديث‬ ‫في‬ ‫ليس‬ ‫أنه‬ ‫على‬ ‫الحديثين‬ ‫من‬ ‫ت‬ ‫زوجها‬ ‫إذن‬ ‫دون‬ .
  • 8. • ُ‫س‬َ‫ر‬ َ‫ل‬‫ا‬َ‫ق‬ َ‫ل‬‫ا‬َ‫ق‬ ِ ّ‫ي‬ ِ ‫ر‬ْ‫د‬ُ‫خ‬ْ‫ل‬‫ا‬ ٍ‫د‬‫ي‬ِ‫ع‬َ‫س‬ ‫ي‬ِ‫ب‬َ‫أ‬ ْ‫َن‬‫ع‬ َ‫ل‬َ‫ع‬ ُ َّ ‫َّللا‬ ‫ى‬َّ‫ل‬َ‫ص‬ ِ َّ ‫َّللا‬ ُ‫ل‬‫و‬ َ ‫َل‬ َ‫م‬َّ‫ل‬َ‫س‬َ‫و‬ ِ‫ه‬ْ‫ي‬ ٍ‫ام‬َّ‫ي‬َ‫أ‬ ِ‫ة‬َ‫ث‬ َ ‫َل‬َ‫ث‬ َ‫ر‬َ‫ف‬َ‫س‬ ُ‫ة‬َ‫أ‬ْ‫ر‬َ‫م‬ْ‫ل‬‫ا‬ ُ‫ر‬ِ‫ف‬‫ا‬َ‫س‬ُ‫ت‬ ْ‫و‬َ‫أ‬ ‫ا‬َ‫ه‬‫ي‬ِ‫ب‬َ‫أ‬ َ‫ع‬َ‫م‬ َّ ‫َل‬ِ‫إ‬ ‫ًا‬‫د‬ِ‫ع‬‫ا‬َ‫ص‬َ‫ف‬ ْ‫و‬َ‫أ‬ ‫ا‬َ‫ه‬‫ي‬ ِ‫خ‬َ‫أ‬ ٍ‫م‬َ‫ر‬ْ‫ح‬َ‫م‬ ‫ي‬ِ‫ذ‬ َ‫ع‬َ‫م‬ ْ‫و‬َ‫أ‬ ‫ا‬َ‫ه‬ ِ‫ج‬ ْ‫و‬َ‫ز‬ ْ‫و‬َ‫أ‬ ‫ا‬َ‫ه‬ِ‫ن‬ْ‫ب‬‫ا‬ [ ‫مسن‬ ‫أحمد‬ ‫د‬ , ‫حديث‬ 11091 ] • Dari Abu Sa'id Al Khudri ia berkata; Rasulullah SAW bersabda: "Seorang wanita tidak boleh melakukan safar sejauh perjalanan tiga hari atau lebih kecuali bersama mahramnya, saudaranya, anaknya, suaminya, atau mahram yang lainnya." • ُ‫س‬َ‫ر‬ َ‫ل‬‫ا‬َ‫ق‬ َ‫ل‬‫ا‬َ‫ق‬ ِ َّ ‫َّللا‬ ِ‫د‬ْ‫ب‬َ‫ع‬ ِ‫ن‬ْ‫ب‬ ِ ‫ر‬ِ‫ب‬‫ا‬َ‫ج‬ ْ‫َن‬‫ع‬ َ‫ل‬َ‫ع‬ ُ َّ ‫َّللا‬ ‫ى‬َّ‫ل‬َ‫ص‬ ِ َّ ‫َّللا‬ ُ‫ل‬‫و‬ َ‫م‬َّ‫ل‬َ‫س‬َ‫و‬ ِ‫ه‬ْ‫ي‬ ... ِ‫خ‬ ْ ‫اآل‬ ِ‫م‬ ْ‫و‬َ‫ي‬ْ‫ل‬‫ا‬َ‫و‬ ِ َّ ‫اَّلل‬ِ‫ب‬ ُ‫ن‬ِ‫م‬ْ‫ؤ‬ُ‫ي‬ َ‫ان‬َ‫ك‬ ْ‫ن‬َ‫م‬َ‫و‬ َ‫د‬ِ‫ئ‬‫ا‬َ‫م‬ ‫ى‬َ‫ل‬َ‫ع‬ ْ‫د‬ُ‫ع‬ْ‫ق‬َ‫ي‬ َ ‫َل‬َ‫ف‬ ِ ‫ر‬ ُ‫ب‬َ‫ْر‬‫ش‬ُ‫ي‬ ٍ‫ة‬ ِ َّ ‫اَّلل‬ِ‫ب‬ ُ‫ن‬ِ‫م‬ْ‫ؤ‬ُ‫ي‬ َ‫ان‬َ‫ك‬ ْ‫ن‬َ‫م‬َ‫و‬ ُ‫ر‬ْ‫م‬َ‫خ‬ْ‫ل‬‫ا‬ ‫ا‬َ‫ه‬ْ‫ي‬َ‫ل‬َ‫ع‬ ْ‫خ‬َ‫ي‬ َ ‫َل‬َ‫ف‬ ِ ‫ر‬ ِ‫خ‬ ْ ‫اآل‬ ِ‫م‬ ْ‫و‬َ‫ي‬ْ‫ل‬‫ا‬َ‫و‬ ٍ‫ة‬َ‫أ‬َ‫ر‬ْ‫ام‬ِ‫ب‬ َّ‫ن‬َ‫و‬ُ‫ل‬ ِ‫ل‬‫ا‬َ‫ث‬ َّ‫ن‬ِ‫إ‬َ‫ف‬ ‫ا‬َ‫ه‬ْ‫ن‬ِ‫م‬ ٍ‫م‬َ‫ر‬ْ‫ح‬َ‫م‬ ‫و‬ُ‫ذ‬ ‫ا‬َ‫ه‬َ‫ع‬َ‫م‬ َ ‫س‬ْ‫ي‬َ‫ل‬ ُ‫ان‬َ‫ط‬ْ‫ي‬َّ‫ش‬‫ال‬ ‫ا‬َ‫م‬ُ‫ه‬َ‫ث‬ [ ‫أحمد‬ ‫مسند‬ , ‫حديث‬ 14124 ] • Dari Jabir bin Abdullah berkata; Rasulullah SAW bersabda: … “Barangsiapa yang beriman kepada Allah dan Hari Akhir, janganlah duduk pada meja makanan yang disana dihidangkan minuman arak. Barangsiapa yang beriman kepada Allah dan Hari Akhir, janganlah menyendiri dengan seorang wanita yang tidak ada bersamanya seorang mahramnya karena yang ketiganya setan".
  • 9. • ِ َّ ‫َّللا‬ َ‫ل‬‫و‬ُ‫س‬َ‫ر‬ َّ‫ن‬َ‫أ‬ ٍ ‫ر‬ِ‫َام‬‫ع‬ ِ‫ن‬ْ‫ب‬ َ‫ة‬َ‫ب‬ْ‫ق‬ُ‫ع‬ ْ‫َن‬‫ع‬ َ‫س‬َ‫و‬ ِ‫ه‬ْ‫ي‬َ‫ل‬َ‫ع‬ ُ َّ ‫َّللا‬ ‫ى‬َّ‫ل‬َ‫ص‬ ْ‫م‬ُ‫ك‬‫ا‬َّ‫ي‬ِ‫إ‬ َ‫ل‬‫ا‬َ‫ق‬ َ‫م‬َّ‫ل‬ ْ‫ن‬ِ‫م‬ ٌ‫ل‬ُ‫ج‬َ‫ر‬ َ‫ل‬‫ا‬َ‫ق‬َ‫ف‬ ِ‫اء‬َ‫س‬ِّ‫ن‬‫ال‬ ‫ى‬َ‫ل‬َ‫ع‬ َ‫ل‬‫و‬ُ‫خ‬ُّ‫د‬‫ال‬َ‫و‬ ِ َّ ‫َّللا‬ َ‫ل‬‫و‬ُ‫س‬َ‫ر‬ ‫ا‬َ‫ي‬ ِ ‫ار‬َ‫ص‬ْ‫ن‬َ ْ ‫األ‬ َ‫ت‬ْ‫ي‬َ‫أ‬َ‫ر‬َ‫ف‬َ‫أ‬ ُ‫ت‬ ْ‫و‬َ‫م‬ْ‫ل‬‫ا‬ ُ‫و‬ْ‫م‬َ‫ح‬ْ‫ل‬‫ا‬ َ‫ل‬‫ا‬َ‫ق‬ َ‫و‬ْ‫م‬َ‫ح‬ْ‫ل‬‫ا‬ [ ‫البخاري‬ ‫صحيح‬ , ‫حديث‬ 4831 ] • Dari Uqbah bin Amir bahwa Rasulullah SAW bersabda: "Janganlah kalian masuk ke dalam tempat kaum wanita." Lalu seorang laki-laki dari Anshar berkata, "Wahai Rasulullah, bagaimana pendapat Anda mengenai ipar?" beliau menjawab: "Ipar adalah maut." • ‫المراد‬ ‫قيل‬ ‫الموت‬ ‫الحمو‬ ‫قوله‬ ‫إلى‬ ‫تؤدي‬ ‫قد‬ ‫بالحمو‬ ‫الخلوة‬ ‫أن‬ ‫الموت‬ ‫إلى‬ ‫أو‬ ‫المعصية‬ ‫وقعت‬ ‫أن‬ ‫الدين‬ َ‫هَل‬ • ‫بفراق‬ ‫المرأة‬ َ‫هَل‬ ‫إلى‬ ‫أو‬ ‫الرجم‬ ‫ووجب‬ ‫المعصية‬ ‫وقعت‬ ‫أن‬ ‫تطليقها‬ ‫على‬ ‫الغيرة‬ ‫حملته‬ ‫إذا‬ ‫زوجها‬ ‫القرط‬ ‫كله‬ َ‫ذل‬ ‫إلى‬ ‫أشار‬ ‫بي‬
  • 10. • ‫الطبري‬ ‫وقال‬ ‫المعنى‬ ‫أخيه‬ ‫بن‬ ‫أو‬ ‫أخيه‬ ‫بامرأة‬ ‫الرجل‬ ‫خلوة‬ ‫أن‬ ‫بالموت‬ ‫المكروه‬ ‫الشيء‬ ‫تصف‬ ‫والعرب‬ ‫الموت‬ ‫منزلة‬ ‫تنزل‬ ‫الموت‬ ‫تحذرون‬ ‫كما‬ ‫احذروه‬ ‫والمعنى‬ • ‫المراد‬ ‫وإنما‬ ‫بغيره‬ ‫الخلوة‬ ‫من‬ ‫أكثر‬ ‫الزوج‬ ‫بقريب‬ ‫الخلوة‬ ‫أن‬ ‫به‬ ‫والفتنة‬ ‫غيره‬ ‫من‬ ‫أكثر‬ ‫منه‬ ‫يتوقع‬ ‫والشر‬ ‫لتمكنه‬ ‫أمكن‬ ‫من‬ ‫بخَلف‬ ‫عليه‬ ‫نكير‬ ‫غير‬ ‫من‬ ‫بها‬ ‫والخلوة‬ ‫المرأة‬ ‫إلى‬ ‫الوصول‬ ‫األجنبي‬ • ‫عياض‬ ‫وقال‬ ‫الفتنة‬ ‫إلى‬ ‫مؤدية‬ ‫باَلحماء‬ ‫الخلوة‬ ‫أن‬ ‫معناه‬ ‫الموت‬ َ‫كهَل‬ ‫فجعله‬ ‫الدين‬ ‫في‬ َ‫والهَل‬ ‫مورد‬ ‫الكَلم‬ ‫وأورد‬ ‫التغليظ‬
  • 11. • ‫وقال‬ ‫المفهم‬ ‫في‬ ‫القرطبي‬ ‫على‬ ‫الزوج‬ ‫قريب‬ ‫دخول‬ ‫أن‬ ‫المعنى‬ ‫فهو‬ ‫أي‬ ‫والمفسدة‬ ‫اَلستقباح‬ ‫في‬ ‫الموت‬ ‫يشبه‬ ‫الزوج‬ ‫امرأة‬ ‫بالم‬ ‫وشبهه‬ ‫عنه‬ ‫الزجر‬ ‫في‬ ‫بالغ‬ ‫وإنما‬ ‫التحريم‬ ‫معلوم‬ ‫محرم‬ ‫وت‬ ‫حتى‬ َ‫بذل‬ ‫أللفهم‬ ‫والزوجة‬ ‫الزوج‬ ‫جهة‬ ‫من‬ ‫به‬ ‫الناس‬ ‫لتسامح‬ ‫المرأة‬ ‫من‬ ‫بأجنبي‬ ‫ليس‬ ‫كأنه‬ . • ‫َل‬ ‫أنه‬ ‫كما‬ ‫عنها‬ ‫حجبه‬ ‫يمكن‬ ‫وَل‬ ‫منه‬ ‫بد‬ ‫َل‬ ‫أي‬ ‫الموت‬ ‫الحمو‬ ‫قال‬ ‫الموت‬ ‫من‬ ‫بد‬ • ‫علي‬ ‫هللا‬ ‫صلى‬ َّ‫ي‬ِ‫ب‬َّ‫ن‬‫ال‬ َّ‫ن‬َ‫أ‬ َ‫ة‬َ‫د‬ْ‫ي‬َ‫ر‬ُ‫ب‬ ِ‫َن‬‫ع‬ ٍّ‫ي‬ِ‫ل‬َ‫ع‬ِ‫ل‬ َ‫ل‬‫ا‬َ‫ق‬ ‫وسلم‬ ‫ه‬ : ْ‫ت‬ُ‫ت‬ َ‫َل‬ َ‫ع‬ِ‫ب‬ ‫ى‬َ‫ل‬‫و‬ُ‫أل‬‫ا‬ َََ‫ل‬ ‫ا‬َ‫م‬َّ‫ن‬ِ‫إ‬َ‫ف‬ َ‫ة‬َ‫ر‬ْ‫ظ‬َّ‫ن‬‫ال‬ َ‫ة‬َ‫ر‬ْ‫ظ‬َّ‫ن‬‫ال‬ ُ‫ة‬َ‫ر‬ ِ‫اآلخ‬ َََ‫ل‬ َ ‫س‬ْ‫ي‬َ‫ل‬َ‫و‬ [ . ‫ا‬ ‫مصنف‬ ‫بن‬ ‫شيبة‬ ‫أبي‬ , ‫حديث‬ 17503 ]
  • 12.  ‫ل‬ِ‫ع‬ َ‫ع‬َ‫م‬ ُ‫ر‬ ْ‫ُو‬‫د‬َ‫ي‬ ُ‫م‬ْ‫ك‬ُ‫ح‬ْ‫ال‬ َ‫ع‬ َ‫و‬ ‫اا‬‫د‬ ْ‫و‬ُُ ُ‫و‬ ِِِ‫ِت‬ ‫ا‬‫ا‬‫م‬َ‫د‬  Hukum itu berlaku sesuai dengan ‘illatnya, ada atau tidaknya.  Mahram itu lebih pada fungsi dan peran untuk melindungi.  Muhrim : Seseorang yang secara agama haram dinikahi. 12 yusrizal efendi, s.ag., m.ag
  • 13. MENYENTUH WANITA YANG BUKAN MAHRAM • َ‫ق‬ ، ٍ ‫ار‬َ‫س‬َ‫ي‬ ُ‫ن‬ْ‫ب‬ ُ‫ل‬ِ‫ق‬ْ‫ع‬َ‫م‬ ‫ي‬ِ‫ن‬َ‫ث‬َّ‫د‬َ‫ح‬ َ‫ل‬‫ا‬ : َّ‫ل‬َ‫ص‬ ِ‫هللا‬ ُ‫ل‬‫و‬ُ‫س‬َ‫ر‬ َ‫ل‬‫ا‬َ‫ق‬ ُ‫هللا‬ ‫ى‬ َ‫م‬َّ‫ل‬َ‫س‬َ‫و‬ ِ‫ه‬ْ‫ي‬َ‫ل‬َ‫ع‬ : « ِ‫ف‬ َ‫ن‬َ‫ع‬ْ‫ط‬ُ‫ي‬ ْ‫ن‬َ َ ‫أل‬ َ‫ي‬ْ‫خ‬ِ‫م‬ِ‫ب‬ ٍ‫ل‬ُ‫ج‬َ‫ر‬ ِ ‫س‬ْ‫أ‬َ‫ر‬ ‫ي‬ ْ‫ن‬ِ‫م‬ ٍ‫ط‬ ‫ا‬ َّ ‫س‬َ‫م‬َ‫ي‬ ْ‫ن‬َ‫أ‬ ْ‫ن‬ِ‫م‬ ُ‫ه‬َ‫ل‬ ٌ‫ر‬ْ‫ي‬َ‫خ‬ ٍ‫د‬‫ي‬ِ‫د‬َ‫ح‬ ُ‫ه‬َ‫ل‬ ُّ‫ل‬ ِ‫ح‬َ‫ت‬ َ ‫َل‬ ً‫ة‬َ‫أ‬َ‫ر‬ْ‫م‬ » ( ‫المعجم‬ ‫الكبير‬ ) • “Ditusuknya kepala seseorang dengan pasak dari besi, sungguh lebih baik baginya daripada menyentuh wanita yang bukan mahramnya.” (HR. Thobroni dalam Mu’jam Al Kabir 20: 211. Syaikh Al Albani mengatakan bahwa hadits ini shahih). • Yang diancam dalam hadits di atas adalah menyentuh wanita. Sedangkan bersalaman atau berjabat tangan sudah termasuk dalam perbuatan menyentuh. yusrizal efendi, s.ag., m.ag 13
  • 14. IMAM NAWAWI RAHIMAHULLAH BERKATA: • ‫مع‬ ‫النظر‬ ‫يحل‬ ‫وقد‬ ‫مسه‬ ‫حرم‬ ‫إليه‬ ‫النظر‬ ‫حرم‬ ‫من‬ ‫كل‬ ‫ال‬ ‫في‬ ‫االجنبية‬ ‫إلى‬ ‫النظر‬ ‫يحل‬ ‫فانه‬ ‫المس‬ ‫تحريم‬ ‫بيع‬ ‫في‬ ‫مسها‬ ‫يجوز‬ ‫وال‬ ‫ونحوها‬ ‫والعطاء‬ ‫واالخذ‬ ‫والشراء‬ ‫ذلك‬ ‫من‬ ‫شئ‬ • “Setiap yang diharamkan untuk dipandang, maka haram untuk disentuh. Namun ada kondisi yang membolehkan seseorang memandang –tetapi tidak boleh menyentuh, yaitu ketika bertransaksi jual beli, ketika serah terima barang, dan semacam itu. Namun sekali lagi, tetap tidak boleh menyentuh dalam keadaan-keadaan tadi. ” (Al Majmu’: 4: 635) yusrizal efendi, s.ag., m.ag 14
  • 15. DARI JARIR BIN ‘ABDILLAH, BELIAU MENGATAKAN, • ِ ‫ه‬ ‫َّللا‬ َ‫ل‬‫و‬ُ‫س‬َ‫ر‬ ُ‫ت‬ْ‫ل‬َ‫أ‬َ‫س‬ - ‫هللا‬ ‫صلى‬ ‫وسلم‬ ‫عليه‬ - ْ‫َن‬‫ع‬ ‫ى‬ِ‫ن‬َ‫ر‬َ‫م‬َ‫أ‬َ‫ف‬ ِ‫ة‬َ‫ء‬‫ا‬َ‫ج‬ُ‫ف‬ْ‫ل‬‫ا‬ ِ ‫ر‬َ‫ظ‬َ‫ن‬ ْ‫ن‬َ‫أ‬ ِ ‫ر‬َ‫ص‬َ‫ب‬ َ‫ف‬ ِ ‫ر‬ْ‫ص‬َ‫أ‬ ‫ى‬ . • “Aku bertanya kepada Rasulullah shallallahu ‘alaihi wa sallam tentang pandangan yang cuma selintas (tidak sengaja). Kemudian Rasulullah shallallahu ‘alaihi wa sallam memerintahkan kepadaku agar aku segera memalingkan pandanganku.” (HR. Muslim no. 2159) yusrizal efendi, s.ag., m.ag 15
  • 16. • َ‫ج‬ ْ‫و‬َ‫ز‬ َ‫َة‬‫ش‬ِ‫ئ‬‫َا‬‫ع‬ ‫ه‬‫ن‬َ‫أ‬ ِ ‫ر‬ْ‫ي‬َ‫ب‬ُّ‫الز‬ ُ‫ن‬ْ‫ب‬ ُ‫ة‬َ‫و‬ْ‫ُر‬‫ع‬ ِ‫ى‬ِ‫ب‬‫ه‬‫ن‬‫ال‬ - ‫وسلم‬ ‫عليه‬ ‫هللا‬ ‫صلى‬ - َ‫ل‬‫ا‬َ‫ق‬ ْ‫ت‬ ِ‫ل‬‫و‬ُ‫س‬َ‫ر‬ ‫ى‬َ‫ل‬ِ‫إ‬ َ‫ن‬ْ‫ر‬َ‫ج‬‫ا‬َ‫ه‬ ‫ا‬َ‫ذ‬ِ‫إ‬ ُ‫ات‬َ‫ن‬ِ‫م‬ْ‫ؤ‬ُ‫م‬ْ‫ل‬‫ا‬ ِ‫ت‬َ‫ن‬‫َا‬‫ك‬ ِ ‫ه‬ ‫َّللا‬ - ‫وسلم‬ ‫عليه‬ ‫هللا‬ ‫صلى‬ - ‫ه‬‫ل‬َ‫ج‬َ‫و‬ ‫ه‬‫َز‬‫ع‬ ِ ‫ه‬ ‫َّللا‬ ِ‫ل‬ ْ‫و‬َ‫ق‬ِ‫ب‬ ‫ه‬‫ن‬َ‫ح‬َ‫ت‬ْ‫م‬ُ‫ي‬ ( َ‫أ‬ ‫ا‬َ‫ي‬ ُ‫م‬ْ‫ل‬‫ا‬ َ‫ك‬َ‫ء‬‫ا‬َ‫ج‬ ‫ا‬َ‫ذ‬ِ‫إ‬ ُّ‫ى‬ِ‫ب‬‫ه‬‫ن‬‫ال‬ ‫ا‬َ‫ه‬ُّ‫ي‬ َ‫ك‬َ‫ن‬ْ‫ع‬ِ‫ي‬‫ا‬َ‫ب‬ُ‫ي‬ ُ‫ات‬َ‫ن‬ِ‫م‬ْ‫ؤ‬ َ‫ال‬َ‫و‬ ‫ًا‬‫ئ‬ْ‫ي‬َ‫ش‬ ِ ‫ه‬ ‫اَّلل‬ِ‫ب‬ َ‫ن‬ْ‫ك‬ ِ ‫ْر‬‫ش‬ُ‫ي‬ َ‫ال‬ ْ‫ن‬َ‫أ‬ ‫ى‬َ‫ل‬َ‫ع‬ َ‫ين‬ِ‫ن‬ْ‫ز‬َ‫ي‬ َ‫ال‬َ‫و‬ َ‫ن‬ْ‫ق‬ ِ ‫ر‬ْ‫س‬َ‫ي‬ ) ‫ى‬َ‫ل‬ِ‫إ‬ ِ‫ة‬َ‫ي‬‫اآل‬ ِ ‫ر‬ ِ‫آخ‬ . ُ‫م‬ْ‫ل‬‫ا‬ َ‫ن‬ِ‫م‬ ‫ا‬َ‫ذ‬َ‫ه‬ِ‫ب‬ ‫ه‬‫ر‬َ‫ق‬َ‫أ‬ ْ‫ن‬َ‫م‬َ‫ف‬ ُ‫َة‬‫ش‬ِ‫ئ‬‫َا‬‫ع‬ ْ‫ت‬َ‫ل‬‫ا‬َ‫ق‬ ْ‫ح‬ِ‫م‬ْ‫ل‬‫ا‬ِ‫ب‬ ‫ه‬‫ر‬َ‫ق‬َ‫أ‬ ْ‫د‬َ‫ق‬َ‫ف‬ ِ‫ت‬‫ا‬َ‫ن‬ِ‫م‬ْ‫ؤ‬ َ‫َان‬‫ك‬َ‫و‬ ِ‫ة‬َ‫ن‬ ِ ‫ه‬ ‫َّللا‬ ُ‫ل‬‫و‬ُ‫س‬َ‫ر‬ - ‫وسلم‬ ‫عليه‬ ‫هللا‬ ‫صلى‬ - َ‫ن‬ْ‫ر‬َ‫ر‬ْ‫ق‬َ‫أ‬ ‫ا‬َ‫ذ‬ِ‫إ‬ َ‫ق‬ ‫ه‬‫ن‬ِ‫ه‬ِ‫ل‬ ْ‫و‬َ‫ق‬ ْ‫ن‬ِ‫م‬ َ‫ك‬ِ‫ل‬َ‫ذ‬ِ‫ب‬ ‫ه‬‫ن‬ُ‫ه‬َ‫ل‬ َ‫ل‬‫ا‬ ِ ‫ه‬ ‫َّللا‬ ُ‫ل‬‫و‬ُ‫س‬َ‫ر‬ - ‫وسلم‬ ‫عليه‬ ‫هللا‬ ‫صلى‬ - « َ‫ف‬ َ‫ن‬ْ‫ق‬ِ‫ل‬َ‫ط‬ْ‫ن‬‫ا‬ ‫ه‬‫ُن‬‫ك‬ُ‫ت‬ْ‫ع‬َ‫ي‬‫ا‬َ‫ب‬ ْ‫د‬َ‫ق‬ » . َ‫و‬ ِ ‫ه‬ ‫َّللا‬َ‫و‬ َ‫ال‬ ِ ‫ه‬ ‫َّللا‬ ِ‫ل‬‫و‬ُ‫س‬َ‫ر‬ ُ‫د‬َ‫ي‬ ْ‫ت‬‫ه‬‫س‬َ‫م‬ ‫ا‬َ‫م‬ - ‫وس‬ ‫عليه‬ ‫هللا‬ ‫صلى‬ ‫لم‬ - ُّ‫ط‬َ‫ق‬ ٍ‫ة‬َ‫أ‬َ‫ر‬ْ‫ام‬ َ‫د‬َ‫ي‬ . ْ‫ي‬َ‫غ‬ ُ‫ه‬‫ه‬‫ن‬َ‫أ‬ َ‫ر‬ ِ‫م‬َ‫ال‬َ‫ك‬ْ‫ل‬‫ا‬ِ‫ب‬ ‫ه‬‫ن‬ُ‫ه‬ُ‫ع‬ِ‫ي‬‫ا‬َ‫ب‬ُ‫ي‬ – ُ‫َة‬‫ش‬ِ‫ئ‬‫َا‬‫ع‬ ْ‫ت‬َ‫ل‬‫ا‬َ‫ق‬ – ِ ‫ه‬ ‫َّللا‬ ُ‫ل‬‫و‬ُ‫س‬َ‫ر‬ َ‫ذ‬َ‫خ‬َ‫أ‬ ‫ا‬َ‫م‬ ِ ‫ه‬ ‫َّللا‬َ‫و‬ - ‫هللا‬ ‫صلى‬ ‫وسلم‬ ‫عليه‬ - َ‫ر‬َ‫م‬َ‫أ‬ ‫ا‬َ‫م‬ِ‫ب‬ ‫ه‬‫ال‬ِ‫إ‬ ُّ‫ط‬َ‫ق‬ ِ‫اء‬َ‫س‬ِ‫الن‬ ‫ى‬َ‫ل‬َ‫ع‬ ‫ه‬‫س‬َ‫م‬ ‫ا‬َ‫م‬َ‫و‬ ‫ى‬َ‫ل‬‫ا‬َ‫ع‬َ‫ت‬ ُ ‫ه‬ ‫َّللا‬ ُ‫ه‬ ُّ‫َف‬‫ك‬ ْ‫ت‬ ِ ‫ه‬ ‫َّللا‬ ِ‫ل‬‫و‬ُ‫س‬َ‫ر‬ - ‫وسلم‬ ‫عليه‬ ‫هللا‬ ‫صلى‬ - ٍ‫ة‬َ‫أ‬َ‫ر‬ْ‫ام‬ ‫ه‬‫َف‬‫ك‬ ‫ه‬‫ن‬ُ‫ه‬َ‫ل‬ ُ‫ل‬‫و‬ُ‫ق‬َ‫ي‬ َ‫َان‬‫ك‬َ‫و‬ ُّ‫ط‬َ‫ق‬ ‫ا‬َ‫ذ‬ِ‫إ‬ ‫ه‬‫ن‬ِ‫ه‬ْ‫ي‬َ‫ل‬َ‫ع‬ َ‫ذ‬َ‫خ‬َ‫أ‬ « ‫ه‬‫ُن‬‫ك‬ُ‫ت‬ْ‫ع‬َ‫ي‬‫ا‬َ‫ب‬ ْ‫د‬َ‫ق‬ » . َ‫ال‬َ‫ك‬ ‫ا‬ً‫م‬ . yusrizal efendi, s.ag., m.ag 16
  • 17. • ‘Urwah bin Az Zubair berkata bahwa ‘Aisyah –istri Nabi shallallahu ‘alaihi wa sallam– berkata: “Jika wanita mukminah berhijrah kepada Rasulullah shallallahu ‘alaihi wa sallammereka diuji dengan firmanAllah Ta’ala (yang artinya), “Hai Nabi, apabila datang kepadamu perempuan-perempuan yang beriman untuk mengadakan janji setia, bahwa mereka tiada akan menyekutukan Allah, tidak akan mencuri, tidak akan berzina ….” (QS.Al Mumtahanah: 12). ‘Aisyah pun berkata, “Siapa saja wanita mukminah yang mengikrarkan hal ini, maka ia berarti telah diuji.” Rasulullah shallallahu ‘alaihi wa sallam sendiri berkata ketika para wanita mukminah mengikrarkan yang demikian, “Kalian bisa pergi karena aku sudah membaiat kalian”. Namun -demi Allah- beliau sama sekali tidak pernah menyentuh tangan seorang wanita pun. Beliau hanya membaiat para wanita dengan ucapan beliau. ‘Aisyah berkata, “Rasulullah shallallahu ‘alaihi wa sallam tidaklah pernah menyentuh wanita sama sekali sebagaimana yang Allah perintahkan.Tangan beliau tidaklah pernah menyentuh tangan mereka. Ketika baiat, beliau hanya membaiat melalui ucapan dengan berkata, “Aku telah membaiat kalian.” (HR. Muslim no. 1866). yusrizal efendi, s.ag., m.ag 17
  • 18. Bahaya Pacaran • Pacaran tidaklah lepas dari zina mata, zina tangan, zina kaki dan zina hati. Dari Abu Hurairah, Rasul shallallahu 'alaihi wa sallam bersabda, • ‫ال‬ َ‫ن‬ِ‫م‬ ُُِ‫ب‬‫ي‬ ِ ‫َص‬‫ن‬ َ‫م‬َ‫د‬‫آ‬ ِ‫ْن‬‫ب‬‫ا‬ ‫ى‬َ‫ل‬َ‫ع‬ َ‫ب‬ِ‫ِت‬ُ‫ك‬ َ‫م‬ َ‫ال‬ َ‫ك‬ِ‫ل‬َ‫ذ‬ ٌ‫ك‬ ِ ‫ر‬ْ‫د‬ُ‫م‬ ‫َى‬‫ن‬ ِ ‫ز‬ َ‫ة‬َ‫ل‬‫ا‬َ‫ح‬ َ‫ن‬ُ‫ذ‬ُ‫األ‬ َ‫و‬ ُ‫ر‬َ‫ظ‬‫الن‬ ‫ا‬َ‫م‬ُ‫ه‬‫َا‬‫ن‬ ِ ‫ز‬ ِ‫َان‬‫ن‬ْ‫ي‬َ‫ع‬ْ‫ال‬َ‫ف‬ ‫ا‬ َ‫و‬ ُ‫ع‬‫ا‬َ‫م‬ِ‫ِت‬ْ‫س‬ِ‫اال‬ ‫ا‬َ‫م‬ُ‫ه‬‫َا‬‫ن‬ ِ ‫ز‬ ِ‫ان‬ ُ‫ه‬‫َا‬‫ن‬ ِ ‫ز‬ ُ‫ان‬َ‫س‬ِ‫لل‬ ِ ‫الر‬ َ‫و‬ ُ‫ش‬ْ‫ط‬َ‫ب‬ْ‫ال‬ ‫ا‬َ‫ه‬‫َا‬‫ن‬ ِ ‫ز‬ ُ‫د‬َ‫ي‬ْ‫ال‬ َ‫و‬ ُ‫م‬َ‫ال‬َ‫ك‬ْ‫ال‬ ْ‫ل‬َ‫ق‬ْ‫ال‬ َ‫و‬ ‫ا‬َ‫ط‬ُ‫خ‬ْ‫ال‬ ‫ا‬َ‫ه‬‫َا‬‫ن‬ ِ ‫ز‬ ُ‫ل‬ُْ ‫ى‬ َ‫و‬ْ‫ه‬َ‫ي‬ ُ‫ب‬ ُ‫ج‬ ْ‫ر‬َ‫ف‬ْ‫ال‬ َ‫ك‬ِ‫ل‬َ‫ذ‬ ُ‫ق‬ِ‫د‬َ‫ص‬ُ‫ي‬ َ‫و‬ ‫ى‬‫ن‬َ‫م‬َ‫ِت‬َ‫ي‬ َ‫و‬ ُُِ‫ب‬ِ‫ذ‬َ‫ك‬ُ‫ي‬ َ‫و‬ • “Setiap anak Adam telah ditakdirkan bagian untuk berzina dan ini suatu yang pasti terjadi, tidak bisa tidak. Zina kedua mata adalah dengan melihat. Zina kedua telinga dengan mendengar. Zina lisan adalah dengan berbicara. Zina tangan adalah dengan meraba (menyentuh). Zina kaki adalah dengan melangkah. Zina hati adalah dengan menginginkan dan berangan-angan. Lalu kemaluanlah yang nanti akan membenarkan atau mengingkari yang demikian.” (HR. Muslim no. 6925) yusrizal efendi, s.ag., m.ag 1 8
  • 19. B. SOPAN SANTUN DAN DUDUK DI JALAN - ُ ‫ه‬ ‫َّللا‬ َ‫ي‬ ِ ‫ض‬َ‫ر‬ ِ‫ي‬ ِ ‫ْر‬‫د‬ُ‫خ‬ْ‫ل‬‫ا‬ ٍ‫د‬‫ي‬ِ‫ع‬َ‫س‬ ‫ي‬ِ‫ب‬َ‫أ‬ ْ‫َن‬‫ع‬ ‫ه‬‫ل‬َ‫ص‬ ِ‫ي‬ِ‫ب‬‫ه‬‫ن‬‫ال‬ ْ‫َن‬‫ع‬ ُ‫ه‬ْ‫ن‬َ‫ع‬ ِ‫ه‬ْ‫ي‬َ‫ل‬َ‫ع‬ ُ ‫ه‬ ‫َّللا‬ ‫ى‬ ‫ى‬َ‫ل‬َ‫ع‬ َ‫وس‬ُ‫ل‬ُ‫ج‬ْ‫ل‬‫ا‬َ‫و‬ ْ‫م‬ُ‫ك‬‫ا‬‫ه‬‫ي‬ِ‫إ‬ َ‫ل‬‫ا‬َ‫ق‬ َ‫م‬‫ه‬‫ل‬َ‫س‬َ‫و‬ ُ‫ب‬ ‫ا‬َ‫ن‬َ‫ل‬ ‫ا‬َ‫م‬ ‫وا‬ُ‫ل‬‫ا‬َ‫ق‬َ‫ف‬ ِ‫ت‬‫ا‬َ‫ق‬ُ‫ر‬ُّ‫ط‬‫ال‬ َ‫ي‬ِ‫ه‬ ‫ا‬َ‫م‬‫ه‬‫ن‬ِ‫إ‬ ٌّ‫د‬ َ‫أ‬ ‫ا‬َ‫ذ‬ِ‫إ‬َ‫ف‬ َ‫ل‬‫ا‬َ‫ق‬ ‫ا‬َ‫ه‬‫ي‬ِ‫ف‬ ُ‫هث‬‫د‬َ‫ح‬َ‫ت‬َ‫ن‬ ‫ا‬َ‫ن‬ُ‫س‬ِ‫ل‬‫ا‬َ‫ج‬َ‫م‬ َ‫ف‬ َ ‫س‬ِ‫ل‬‫ا‬َ‫ج‬َ‫م‬ْ‫ل‬‫ا‬ ‫ه‬ ‫ال‬ِ‫إ‬ ْ‫م‬ُ‫ت‬ْ‫ي‬َ‫ب‬ َ‫يق‬ ِ ‫ر‬‫ه‬‫ط‬‫ال‬ ‫وا‬ُ‫ط‬ْ‫ع‬َ‫أ‬ ُّ ‫ض‬َ‫غ‬ َ‫ل‬‫ا‬َ‫ق‬ ِ‫يق‬ ِ ‫ر‬‫ه‬‫ط‬‫ال‬ ُّ‫ق‬َ‫ح‬ ‫ا‬َ‫م‬َ‫و‬ ‫وا‬ُ‫ل‬‫ا‬َ‫ق‬ ‫ا‬َ‫ه‬‫ه‬‫ق‬َ‫ح‬ َ‫ذ‬َ ْ ‫اْل‬ ُّ‫َف‬‫ك‬َ‫و‬ ِ ‫ر‬َ‫ص‬َ‫ب‬ْ‫ل‬‫ا‬ ُّ‫د‬َ‫ر‬َ‫و‬ ‫ى‬ ْ‫َن‬‫ع‬ ٌ‫ي‬ْ‫ه‬َ‫ن‬َ‫و‬ ِ‫وف‬ُ‫ر‬ْ‫ع‬َ‫م‬ْ‫ل‬‫ا‬ِ‫ب‬ ٌ‫ر‬ْ‫م‬َ‫أ‬َ‫و‬ ِ‫م‬ َ ‫ال‬‫ه‬‫س‬‫ال‬ ِ ‫َر‬‫ك‬ْ‫ن‬ُ‫م‬ْ‫ل‬‫ا‬ [ ‫البخاري‬ ‫صحيح‬ , ‫حديث‬ 2285 ] - Dari Abu Sa'id Al-Khudriy RA dari Nabi SAW bersabda: "Janganlah kalian duduk duduk di pinggir jalan". Mereka bertanya: "Itu kebiasaan kami yang sudah biasa kami lakukan karena itu menjadi majelis tempat kami bercengkrama". Beliau bersabda: "Jika kalian tidak mau meninggalkan majelis seperti itu maka tunaikanlah hak jalan tersebut". Mereka bertanya: "Apa hak jalan itu?" Beliau menjawab: "Menundukkan pandangan, menyingkirkan halangan, menjawab salam dan amar ma'ruf nahiy munkar". 19 Yusrizal Efendi, S.Ag., M.Ag.
  • 20. • َ‫ل‬‫ا‬َ‫ق‬ َ‫ة‬َ‫ح‬ْ‫ل‬َ‫ط‬ ‫ي‬ِ‫ب‬َ‫أ‬ ِ‫ن‬ْ‫ب‬ ِ ‫ه‬ ‫َّللا‬ ِ‫د‬ْ‫ب‬َ‫ع‬ ْ‫َن‬‫ع‬ ِ‫ة‬َ‫ي‬ِ‫ن‬ْ‫ف‬َ‫اْل‬ِ‫ب‬ ‫ًا‬‫د‬‫و‬ُ‫ع‬ُ‫ق‬ ‫ا‬‫ه‬‫ن‬ُ‫ك‬ َ‫ء‬‫ا‬َ‫ج‬َ‫ف‬ ُ‫هث‬‫د‬َ‫ح‬َ‫ت‬َ‫ن‬ َ‫ع‬ َ‫م‬‫ا‬َ‫ق‬َ‫ف‬ ‫وسلم‬ ‫عليه‬ ‫هللا‬ ‫صلى‬ ِ ‫ه‬ ‫َّللا‬ ُ‫ل‬‫و‬ُ‫س‬َ‫ر‬ َ‫ل‬‫ا‬َ‫ق‬َ‫ف‬ ‫ا‬َ‫ن‬ْ‫ي‬َ‫ل‬ « ُ‫ك‬َ‫ل‬ ‫ا‬َ‫م‬ ْ‫م‬ َ‫ج‬َ‫م‬ ‫وا‬ُ‫ب‬ِ‫ن‬َ‫ت‬ْ‫اج‬ ِ‫ت‬‫َا‬‫د‬ُ‫ع‬ُّ‫ص‬‫ال‬ ِ ‫س‬ِ‫ل‬‫ا‬َ‫ج‬َ‫م‬ِ‫ل‬َ‫و‬ ِ‫ت‬‫َا‬‫د‬ُ‫ع‬ُّ‫ص‬‫ال‬ َ ‫س‬ِ‫ل‬‫ا‬ » . َ‫ن‬ْ‫ل‬ُ‫ق‬َ‫ف‬ ‫ا‬َ‫م‬‫ه‬‫ن‬ِ‫إ‬ ‫ا‬ َ‫ذ‬َ‫ت‬َ‫ن‬ ‫ا‬َ‫ن‬ْ‫د‬َ‫ع‬َ‫ق‬ ٍ ‫اس‬َ‫ب‬ ‫ا‬َ‫م‬ ِ ‫ر‬ْ‫ي‬َ‫غ‬ِ‫ل‬ ‫ا‬َ‫ن‬ْ‫د‬َ‫ع‬َ‫ق‬ ُ‫هث‬‫د‬َ‫ح‬َ‫ت‬َ‫ن‬َ‫و‬ ُ‫َر‬‫ك‬‫ا‬ . َ‫ل‬‫ا‬َ‫ق‬ « ‫ه‬‫م‬ِ‫إ‬ ‫ُّوا‬‫د‬َ‫أ‬َ‫ف‬ َ‫ال‬ ‫ا‬ ِ‫م‬َ‫ال‬‫ه‬‫س‬‫ال‬ ُّ‫د‬َ‫ر‬َ‫و‬ ِ ‫ر‬َ‫ص‬َ‫ب‬ْ‫ل‬‫ا‬ ُّ ‫ض‬َ‫غ‬ ‫ا‬َ‫ه‬‫ه‬‫ق‬َ‫ح‬ ِ‫م‬َ‫ال‬َ‫ك‬ْ‫ل‬‫ا‬ ُ‫ن‬ْ‫س‬ُ‫ح‬َ‫و‬ » [. ‫صحيح‬ ‫مسلم‬ , ‫حديث‬ 5773 ] • Dari 'Abdullah bin Abu Thalhah dari Bapaknya ia berkata; Berkata Abu Thalhah; "Pada suatu ketika, kami sedang duduk-duduk dan bercakap-cakap di jalanan. Tiba-tiba Rasulullah SAW mendatangi kami seraya bersabda: "Mengapa kalian duduk-duduk di jalanan? Jauhilah duduk-duduk di jalanan!" kami menjawab; 'Kami duduk- duduk untuk bercakap-cakap dan saling mengingatkan.' Sabda beliau: 'Kalau begitu, tunaikan hak jalanan. Yaitu: menundukan pandangan, menjawab salam, dan bicaralah yang berguna (baik)! ' 20 Yusrizal Efendi, S.Ag., M.Ag.
  • 21. • ُ‫ه‬ُ‫ل‬ ْ‫و‬َ‫ق‬ ( : ٌّ‫د‬ُ‫ب‬ ‫ا‬َ‫ن‬ِ‫س‬ِ‫ل‬‫ا‬َ‫ج‬َ‫م‬ ْ‫ن‬ِ‫م‬ ‫ا‬َ‫ن‬َ‫ل‬ ‫ا‬َ‫م‬ ) ‫ه‬‫ت‬‫ال‬ ‫ه‬‫ن‬َ‫أ‬ ‫ى‬َ‫ل‬َ‫ع‬ ٌ‫ل‬‫ي‬ِ‫ل‬َ‫د‬ ِ‫ه‬‫ي‬ِ‫ف‬ َ‫ير‬ِ‫ذ‬ْ‫ح‬ ‫ه‬‫س‬َ‫م‬َ‫ت‬ُ‫م‬ ِ‫ه‬‫ي‬ِ‫ف‬َ‫و‬ ، ِ‫ب‬‫و‬ُ‫ج‬ُ‫و‬ْ‫ل‬ِ‫ل‬ ‫ال‬ ِ‫د‬‫َا‬‫ش‬ْ‫ر‬ِ‫إل‬ِ‫ل‬ ُ‫ل‬‫و‬ُ‫ق‬َ‫ي‬ ْ‫ن‬َ‫م‬ِ‫ل‬ ٌ‫ك‬ : َ‫س‬ ‫ه‬‫إن‬ ِ‫ع‬ِ‫ئ‬‫ا‬َ‫ر‬‫ه‬‫ذ‬‫ال‬ ‫ه‬‫د‬ ُ‫ي‬َ‫و‬ ، ِ‫م‬ْ‫ت‬َ‫ح‬ْ‫ل‬‫ا‬ ‫ى‬َ‫ل‬َ‫ع‬ ‫ال‬ ‫ى‬َ‫ل‬ ْ‫و‬َ‫اْل‬ ِ‫يق‬ ِ ‫ر‬َ‫ط‬ِ‫ب‬ ْ‫ل‬‫ا‬ َ‫ع‬ْ‫َف‬‫د‬ ‫ه‬‫ن‬َ‫أ‬ ُ‫ه‬ْ‫ن‬ِ‫م‬ ُ‫ذ‬َ‫خ‬ْ‫ؤ‬ ِ‫ة‬َ‫د‬َ‫س‬ْ‫ف‬َ‫م‬ ِ‫ة‬َ‫ح‬َ‫ل‬ْ‫ص‬َ‫م‬ْ‫ل‬‫ا‬ ِ‫ب‬ْ‫ل‬َ‫ج‬ ْ‫ن‬ِ‫م‬ ‫ى‬َ‫ل‬ ْ‫و‬َ‫أ‬ • ‫قال‬ ‫عنه‬ ‫هللا‬ ‫رضي‬ ‫هريرة‬ ‫أبي‬ ‫عن‬ : ‫هللا‬ ‫صلى‬ ‫هللا‬ ‫رسول‬ ‫نهى‬ ‫قالوا‬ ‫الصعدات‬ ‫بأفنية‬ ‫يجلسوا‬ ‫أن‬ ‫الناس‬ ‫سلم‬ ‫و‬ ‫عليه‬ : ‫ال‬ ‫إنا‬ ‫قال‬ ‫هللا‬ ‫رسول‬ ‫يا‬ ‫نطيقه‬ ‫ال‬ ‫و‬ ‫ذاك‬ ‫نستطيع‬ : ‫ح‬ ‫فأدوا‬ ‫ال‬ ‫أما‬ ‫قها‬ ‫قالوا‬ : ‫قال‬ ‫؟‬ ‫هللا‬ ‫رسول‬ ‫يا‬ ‫حقها‬ ‫ما‬ ‫و‬ : ‫تشمي‬ ‫و‬ ‫التحية‬ ‫رد‬ ‫ت‬ ‫السبيل‬ ‫إرشاد‬ ‫و‬ ‫البصر‬ ‫غض‬ ‫و‬ ‫هللا‬ ‫حمد‬ ‫إذا‬ ‫العاطس‬ [ ‫للحاكم‬ ‫الصحيحين‬ ‫على‬ ‫المستدرك‬ , ‫حديث‬ 7688 ] 21 Yusrizal Efendi, S.Ag., M.Ag.
  • 22.  َ‫ه‬َ‫ي‬ ْ‫ن‬َّ‫م‬ِ‫م‬ َ‫ُون‬‫د‬ِ‫ع‬‫ا‬َ‫ق‬ْ‫ل‬‫ا‬ َ‫ان‬َ‫ك‬ ‫ا‬َ‫ذ‬ِ‫إ‬ ‫ا‬َ‫ذ‬َ‫ك‬َ‫و‬ َ‫خ‬َ‫ي‬ ْ‫و‬َ‫أ‬ ،َ‫ون‬ُّ‫ار‬َ‫م‬ْ‫ل‬‫ا‬ ْ‫م‬ُ‫ه‬‫اب‬ َ‫ون‬ُ‫ف‬‫ا‬ ِ‫ف‬ ‫ور‬ُ‫ر‬ُ‫م‬ْ‫ل‬‫ا‬ ْ‫ن‬ِ‫م‬ َ‫ون‬ُ‫ع‬ِ‫ن‬َ‫ت‬ْ‫م‬َ‫ي‬َ‫و‬ ،ْ‫م‬ُ‫ه‬ْ‫ن‬ِ‫م‬ ِ‫ل‬َ‫ذ‬ ِ‫ب‬َ‫ب‬َ‫س‬ِ‫ب‬ ْ‫م‬‫اله‬َ‫غ‬ْ‫ش‬َ‫أ‬ ‫ي‬ ََ َ‫ذ‬ َّ ‫َل‬ِ‫إ‬ ‫ا‬ً‫ق‬‫ي‬ ِ ‫ر‬َ‫ط‬ َ‫ُون‬‫د‬ ِ‫ج‬َ‫ي‬ َ ‫َل‬ ْ‫م‬ِ‫ه‬ِ‫ن‬ ْ‫و‬َ‫ك‬ِ‫ل‬ ‫ع‬ ِ ‫ض‬ ْ‫و‬َ‫م‬ْ‫ل‬‫ا‬ ََِ‫ل‬ .  ( ِ‫ت‬‫ا‬َ‫ق‬ُ‫ر‬ُّ‫ط‬‫ال‬ِ‫ب‬ ‫وس‬ُ‫ل‬ُ‫ج‬ْ‫ل‬‫ا‬َ‫و‬ ْ‫م‬ُ‫ك‬‫ا‬َّ‫ي‬ِ‫إ‬ :) َ‫ي‬ ُ‫ل‬ُ‫ج‬ْ‫ل‬‫ا‬ ْ‫َن‬‫ع‬ ‫وا‬ُ‫ر‬َ‫ذ‬ْ‫ِح‬‫ا‬ ‫ي‬ِ‫ن‬ْ‫ع‬ ‫وس‬ ‫ا‬َ‫ه‬‫ي‬ِ‫ف‬  ( ‫ا‬َ‫ن‬‫س‬ِ‫ل‬‫ا‬َ‫ج‬َ‫م‬ ْ‫ن‬ِ‫م‬ ‫ا‬َ‫ن‬َ‫ل‬ ّ‫د‬ُ‫ب‬ ‫ا‬َ‫م‬ ) َ‫أ‬ ‫ة‬َ‫ق‬ْ‫ر‬ُ‫ف‬ْ‫ل‬‫ا‬ ‫ا‬َ‫ه‬ْ‫ن‬ِ‫م‬ ‫اق‬َ‫ر‬ِ‫ف‬ ‫ا‬َ‫ن‬َ‫ل‬ ‫ا‬َ‫م‬ ْ‫ي‬ . ِ‫ج‬ْ‫ل‬ُ‫ت‬ ْ‫د‬َ‫ق‬ ‫ة‬َ‫ور‬ُ‫ر‬َّ‫ض‬‫ال‬ َّ‫ن‬َ‫أ‬ ‫ى‬َ‫ن‬ْ‫ع‬َ‫م‬ْ‫ل‬‫ا‬َ‫و‬ ‫ُو‬‫د‬ْ‫ن‬َ‫م‬ َ ‫َل‬َ‫ف‬ ََِ‫ل‬َ‫ذ‬ ‫ى‬َ‫ل‬ِ‫إ‬ ‫ا‬َ‫ن‬‫ئ‬ ‫ا‬َ‫ن‬َ‫ل‬ ‫ة‬َ‫ح‬ ُ‫ه‬ْ‫ن‬َ‫ع‬ ( ‫ا‬َ‫ه‬‫ي‬ِ‫ف‬ ‫َّث‬‫د‬َ‫ح‬َ‫ت‬َ‫ن‬ :) ُ‫ث‬ِّ‫د‬َ‫ح‬ُ‫ي‬ ْ‫ي‬َ‫أ‬ ‫ا‬ً‫ض‬ْ‫ع‬َ‫ب‬ ‫ا‬َ‫ن‬‫ض‬ْ‫ع‬َ‫ب‬  ( ‫م‬ُ‫ت‬ْ‫ي‬َ‫ب‬َ‫أ‬ ْ‫ن‬ِ‫إ‬ :) َ‫ت‬ ْ‫َن‬‫ع‬ ْ‫م‬ُ‫ت‬ْ‫ع‬َ‫ن‬َ‫ت‬ْ‫ِم‬‫ا‬ ْ‫ي‬َ‫أ‬ ِ‫يق‬ ِ ‫ر‬َّ‫ط‬‫ال‬ِ‫ب‬ ‫وس‬ُ‫ل‬ُ‫ج‬ْ‫ل‬‫ا‬ َْ‫ر‬  ( ‫ر‬َ‫ص‬َ‫ب‬ْ‫ل‬‫ا‬ ُّ ‫ض‬َ‫غ‬ :) َ‫ظ‬َّ‫ن‬‫ال‬ ْ‫َن‬‫ع‬ ‫ه‬ّ‫ف‬َ‫ك‬ ْ‫ي‬َ‫أ‬ ‫م‬َّ‫ر‬َ‫ح‬ُ‫م‬ْ‫ل‬‫ا‬ ‫ى‬َ‫ل‬ِ‫إ‬ ‫ر‬  ( ‫ى‬َ‫ذ‬َ ْ ‫األ‬ ُّ‫ف‬َ‫ك‬َ‫و‬ :) ُ‫ي‬ ‫ا‬َّ‫م‬َ‫ع‬ ‫اع‬َ‫ن‬ِ‫ت‬ْ‫م‬ ِ ‫اَل‬ ْ‫ي‬َ‫أ‬ َ‫ين‬ ِّ‫ار‬َ‫م‬ْ‫ل‬‫ا‬ ‫ي‬ِ‫ذ‬ْ‫ؤ‬ . 22 yusrizal efendi, s.ag., m.ag
  • 23. Hak-hak Jalan (‫الطريق‬ ‫)حقوق‬ 1. Menundukkan Pandangan 2. Menyingkirkan Halangan (Tidak Menggangu) 3. Menjawab Salam 4. Amr Ma’ruf Nahyi Mungkar 5. Berbicara yang baik 6. Mendo’akan Orang yang Bersin jika dia baca “Alhamdulillah” 7. Memberikan petunjuk .1 ِ ‫ر‬َ‫ص‬َ‫ب‬ْ‫ل‬‫ا‬ ُّ ‫ض‬َ‫غ‬ .2 ‫ى‬َ‫ذ‬َ ْ ‫األ‬ ُّ‫ف‬َ‫ك‬َ‫و‬ .3 ِ‫م‬ َ ‫َل‬َّ‫س‬‫ال‬ ُّ‫د‬َ‫ر‬َ‫و‬ ( َ‫ر‬ َّ‫ي‬ ِ‫ح‬َّ‫ت‬‫ال‬ ُّ‫د‬ ِ‫ة‬ ) .4 ِ‫وف‬ُ‫ر‬ْ‫ع‬َ‫م‬ْ‫ل‬‫ا‬ِ‫ب‬ ٌ‫ر‬ْ‫م‬َ‫أ‬َ‫و‬ ْ‫َن‬‫ع‬ ٌ‫ي‬ْ‫ه‬َ‫ن‬َ‫و‬ ِ ‫ر‬َ‫ك‬ْ‫ن‬ُ‫م‬ْ‫ل‬‫ا‬ .5 ِ‫م‬َ‫َل‬َ‫ك‬ْ‫ل‬‫ا‬ ُ‫ن‬ْ‫س‬ُ‫ح‬َ‫و‬ .6 ِ‫اط‬َ‫ع‬ْ‫ل‬‫ا‬ ُ‫يت‬ِ‫ْم‬‫ش‬َ‫ت‬َ‫و‬ َ‫د‬ِ‫م‬َ‫ح‬ ‫ا‬َ‫ذ‬ِ‫إ‬ ِ ‫س‬ َ َّ ‫َّللا‬ .7 ‫ي‬ِ‫ب‬َّ‫س‬‫ال‬ ُ‫د‬‫َا‬‫ش‬ْ‫ر‬ِ‫إ‬َ‫و‬ ِ‫ل‬
  • 24. C. MENYEBARLUASKAN SALAM • َ‫ل‬‫ا‬َ‫ق‬ َ‫ة‬َ‫ر‬ْ‫ي‬َ‫ر‬ُ‫ه‬ ‫ي‬ِ‫ب‬َ‫أ‬ ْ‫َن‬‫ع‬ : ُ‫س‬َ‫ر‬ َ‫ل‬‫ا‬َ‫ق‬ ُ َّ ‫َّللا‬ ‫ى‬َّ‫ل‬َ‫ص‬ ِ َّ ‫َّللا‬ ُ‫ل‬‫و‬ ِ‫ه‬ْ‫ي‬َ‫ل‬َ‫ع‬ َ‫م‬َّ‫ل‬َ‫س‬َ‫و‬ : َ‫ة‬َّ‫ن‬َ‫ج‬ْ‫ل‬‫ا‬ َ‫ون‬ُ‫ل‬ُ‫خ‬ْ‫د‬َ‫ت‬ َ ‫َل‬ ُ‫ت‬ َ ‫َل‬َ‫و‬ ‫وا‬ُ‫ن‬ِ‫م‬ْ‫ؤ‬ُ‫ت‬ ‫ى‬َّ‫ت‬َ‫ح‬ ‫وا‬ُ‫ن‬ِ‫م‬ْ‫ؤ‬ ْ‫م‬ُ‫ك‬ُّ‫ل‬ُ‫د‬َ‫أ‬ َ ‫َل‬َ‫و‬َ‫أ‬ ‫وا‬ُّ‫ب‬‫ا‬َ‫ح‬َ‫ت‬ ‫ى‬َّ‫ت‬َ‫ح‬ ُ‫ت‬ْ‫ل‬َ‫ع‬َ‫ف‬ ‫ا‬َ‫ذ‬ِ‫إ‬ ٍ‫ء‬ْ‫ي‬َ‫ش‬ ‫ى‬َ‫ل‬َ‫ع‬ ُ‫ه‬‫و‬ُ‫م‬ َ‫ب‬ َ‫م‬ َ ‫َل‬َّ‫س‬‫ال‬ ‫وا‬ُ‫ش‬ْ‫ف‬َ‫أ‬ ْ‫م‬ُ‫ت‬ْ‫ب‬َ‫ب‬‫ا‬َ‫ح‬َ‫ت‬ ْ‫م‬ُ‫ك‬َ‫ن‬ْ‫ي‬ [ ‫مسلم‬ ‫صحيح‬ , ‫حدي‬ ‫ث‬ 81 ] • Dari Abu Hurairah dia berkata, "Rasulullah SAW bersabda: "Kalian tidak akan masuk surga hingga kalian beriman, dan tidaklah kalian beriman hingga kalian saling menyayangi. Maukan kalian aku tunjukkan atas sesuatu yang mana apabila kalian mengerjakannya niscaya kalian akan saling menyayangi. Sebarkanlah salam di antara kalian." Yusrizal Efendi, S.Ag., M.Ag. 24
  • 25. • َ‫ي‬ ِ ‫ض‬َ‫ر‬ ‫و‬ ٍ ‫ر‬ْ‫َم‬‫ع‬ ِ‫ن‬ْ‫ب‬ ِ َّ ‫َّللا‬ ِ‫د‬ْ‫ب‬َ‫ع‬ ْ‫َن‬‫ع‬ ُ‫ج‬َ‫ر‬ َّ‫ن‬َ‫أ‬ ‫ا‬َ‫م‬ُ‫ه‬ْ‫ن‬َ‫ع‬ ُ َّ ‫َّللا‬ َ‫ل‬َ‫أ‬َ‫س‬ ً ‫َل‬ َ‫س‬َ‫و‬ ِ‫ه‬ْ‫ي‬َ‫ل‬َ‫ع‬ ُ َّ ‫َّللا‬ ‫ى‬َّ‫ل‬َ‫ص‬ َّ‫ي‬ِ‫ب‬َّ‫ن‬‫ال‬ ْ‫ي‬َ‫خ‬ ِ‫م‬ َ ‫َل‬ْ‫س‬ِْ ‫اْل‬ ُّ‫ي‬َ‫أ‬ َ‫م‬َّ‫ل‬ ُ‫م‬ِ‫ع‬ْ‫ط‬ُ‫ت‬ َ‫ل‬‫ا‬َ‫ق‬ ٌ‫ر‬ ْ‫ن‬َ‫م‬ ‫ى‬َ‫ل‬َ‫ع‬ َ‫م‬ َ ‫َل‬َّ‫س‬‫ال‬ ُ‫أ‬َ‫ر‬ْ‫ق‬َ‫ت‬َ‫و‬ َ‫م‬‫ا‬َ‫ع‬َّ‫ط‬‫ال‬ ْ‫ع‬َ‫ت‬ ْ‫م‬َ‫ل‬ ْ‫ن‬َ‫م‬َ‫و‬ َ‫ت‬ْ‫ف‬َ‫َر‬‫ع‬ ْ ‫ف‬ ِ ‫ر‬ [ ‫البخاري‬ ‫صحيح‬ , ‫حديث‬ 11 ] • Dari Abdullah bin 'Amru; Ada seseorang yang bertanya kepada Nabi SAW; "Islam manakah yang paling baik?" Nabi SAW menjawab: "Kamu memberi makan, mengucapkan salam kepada orang yang kamu kenal dan yang tidak kamu kenal". • ‫اح‬َ‫ت‬ْ‫ف‬ِ‫م‬َ‫و‬ ،‫ف‬ُّ‫ل‬َ‫أ‬َّ‫ت‬‫ال‬ ‫اب‬َ‫ب‬ْ‫س‬َ‫أ‬ ‫ل‬َّ‫و‬َ‫أ‬ ُ‫م‬ َ ‫َل‬َّ‫س‬‫ال‬َ‫و‬ ‫َّة‬‫د‬َ‫و‬َ‫م‬ْ‫ل‬‫ا‬ ‫ب‬ َ ‫َل‬ْ‫ج‬ِ‫ت‬ْ‫س‬ِ‫ا‬ . ْ‫ف‬ِ‫إ‬ ‫ي‬ِ‫ف‬َ‫و‬ ِ‫ه‬ِ‫ئ‬‫َا‬‫ش‬ : – ، ِ ‫ض‬ْ‫ع‬َ‫ب‬ِ‫ل‬ ْ‫م‬‫ضه‬ْ‫ع‬َ‫ب‬ َ‫ين‬ِ‫م‬ِ‫ل‬ْ‫س‬ُ‫م‬ْ‫ل‬‫ا‬ ‫ة‬َ‫ف‬ْ‫ل‬ُ‫أ‬ ُ‫َّن‬‫ك‬َ‫م‬َ‫ت‬ – َ‫أ‬ ْ‫ن‬ِ‫م‬ ْ‫م‬‫ره‬ْ‫ي‬َ‫غ‬ ْ‫ن‬ِ‫م‬ ْ‫م‬ُ‫ه‬َ‫ل‬ ‫ز‬ِّ‫ي‬َ‫م‬ُ‫م‬ْ‫ل‬‫ا‬ ْ‫م‬‫اره‬َ‫ع‬ِ‫ش‬ ‫ار‬َ‫ه‬ْ‫ظ‬ِ‫إ‬َ‫و‬ ،‫ل‬َ‫ل‬ِ‫م‬ْ‫ل‬‫ا‬ ‫ل‬ْ‫ه‬ – ،‫س‬ْ‫ف‬َّ‫ن‬‫ال‬ ‫ة‬َ‫ض‬‫ا‬َ‫ي‬ ِ ‫ر‬ ْ‫ن‬ِ‫م‬ ِ‫ه‬‫ي‬ِ‫ف‬ ‫ا‬َ‫م‬ َ‫ع‬َ‫م‬ Yusrizal Efendi, S.Ag., M.Ag. 25
  • 26. • ‫العربي‬ ‫بن‬ ‫قال‬ ‫أن‬ ‫فيه‬ ‫ال‬ ‫حصول‬ ‫السَلم‬ ‫افشاء‬ ‫فوائد‬ ‫من‬ ‫محبة‬ ‫المتسالمين‬ ‫بين‬ ‫لتع‬ ‫الكلمة‬ ‫ائتَلف‬ ‫من‬ ‫فيه‬ ‫لما‬ َ‫ذل‬ ‫وكان‬ ‫م‬ ‫وإخزاء‬ ‫الدين‬ ‫شرائع‬ ‫إقامة‬ ‫على‬ ‫المعاونة‬ ‫بوقوع‬ ‫المصلحة‬ • ‫العيد‬ ‫دقيق‬ ‫ابن‬ ‫قال‬ ‫م‬ ‫السَلم‬ ‫بإفشاء‬ ‫باألمر‬ ‫يستدل‬ ‫وقد‬ ‫قال‬ ‫ن‬ ‫ف‬ ‫اَلبتداء‬ ‫كان‬ ‫لو‬ ‫أنه‬ ‫عليه‬ ‫ويرد‬ ‫بالسَلم‬ ‫اَلبتداء‬ ‫بوجوب‬ ‫رض‬ ‫على‬ ‫والشريعة‬ ‫ومشقة‬ ‫حرج‬ ‫فيه‬ ‫كان‬ ‫أحد‬ ‫كل‬ ‫على‬ ‫عين‬ ‫اَلستحباب‬ ‫على‬ ‫فيحمل‬ ‫والتيسير‬ ‫التخفيف‬ • ‫النووي‬ ‫قال‬ : ‫هلل‬ ‫العمل‬ ‫إخَلص‬ ‫يعرف‬ ‫لم‬ ‫من‬ ‫على‬ ‫التسليم‬ ‫في‬ ‫ه‬ ‫شعار‬ ‫هو‬ ‫الذي‬ ‫السَلم‬ ‫وإفشاء‬ ‫التواضع‬ ‫واستعمال‬ ‫تعالى‬ ‫ذه‬ ‫األمة‬ Yusrizal Efendi, S.Ag., M.Ag. 26
  • 27. • ‫بطال‬ ‫ابن‬ ‫وقال‬ : ‫معروف‬ ‫غير‬ ‫على‬ ‫السَلم‬ ‫مشروعية‬ ‫في‬ ‫ف‬ ‫إخوة‬ ‫كلهم‬ ‫المؤمنون‬ ‫ليكون‬ ‫للتأنيس‬ ‫المخاطبة‬ ‫استفتاح‬ ‫َل‬ ‫أحد‬ ‫من‬ ‫أحد‬ ‫يستوحش‬ • َ‫ق‬ ‫ا‬َّ‫م‬َ‫ل‬ َ‫ل‬‫ا‬َ‫ق‬ ٍ‫م‬ َ ‫َل‬َ‫س‬ ِ‫ن‬ْ‫ب‬ ِ َّ ‫َّللا‬ ِ‫د‬ْ‫ب‬َ‫ع‬ ْ‫َن‬‫ع‬ ُ َّ ‫َّللا‬ ‫ى‬َّ‫ل‬َ‫ص‬ ِ َّ ‫َّللا‬ ُ‫ل‬‫و‬ُ‫س‬َ‫ر‬ َ‫م‬ِ‫د‬ ِ‫ه‬ْ‫ي‬َ‫ل‬َ‫ع‬ َ‫ل‬ِ‫إ‬ ُ‫اس‬َّ‫ن‬‫ال‬ َ‫ل‬َ‫ف‬َ‫ج‬ْ‫ن‬‫ا‬ َ‫ة‬َ‫ن‬‫ي‬ِ‫د‬َ‫م‬ْ‫ل‬‫ا‬ َ‫م‬َّ‫ل‬َ‫س‬َ‫و‬ ِ َّ ‫َّللا‬ ُ‫ل‬‫و‬ُ‫س‬َ‫ر‬ َ‫م‬ِ‫د‬َ‫ق‬ َ‫ل‬‫ي‬ِ‫ق‬َ‫و‬ ِ‫ه‬ْ‫ي‬ ُ َّ ‫َّللا‬ ‫ى‬َّ‫ل‬َ‫ص‬ َ‫ص‬ ِ َّ ‫َّللا‬ ُ‫ل‬‫و‬ُ‫س‬َ‫ر‬ َ‫م‬ِ‫د‬َ‫ق‬ َ‫م‬َّ‫ل‬َ‫س‬َ‫و‬ ِ‫ه‬ْ‫ي‬َ‫ل‬َ‫ع‬ َ‫م‬َّ‫ل‬َ‫س‬َ‫و‬ ِ‫ه‬ْ‫ي‬َ‫ل‬َ‫ع‬ ُ َّ ‫َّللا‬ ‫ى‬َّ‫ل‬ ِ َّ ‫َّللا‬ ُ‫ل‬‫و‬ُ‫س‬َ‫ر‬ َ‫م‬ِ‫د‬َ‫ق‬ ُ‫ت‬ْ‫ئ‬ ِ‫ج‬َ‫ف‬ َ‫م‬َّ‫ل‬َ‫س‬َ‫و‬ ِ‫ه‬ْ‫ي‬َ‫ل‬َ‫ع‬ ُ َّ ‫َّللا‬ ‫ى‬َّ‫ل‬َ‫ص‬ َ‫ف‬ ِ‫ه‬ْ‫ي‬َ‫ل‬ِ‫إ‬ َ‫ر‬ُ‫ظ‬ْ‫ن‬َ ِ ‫أل‬ ِ ‫اس‬َّ‫ن‬‫ال‬ ‫ي‬ِ‫ف‬ ُّ‫ت‬َ‫ب‬ْ‫ث‬َ‫ت‬ْ‫س‬‫ا‬ ‫ا‬َّ‫م‬َ‫ل‬ ْ‫ي‬َ‫ل‬َ‫ع‬ ُ َّ ‫َّللا‬ ‫ى‬َّ‫ل‬َ‫ص‬ ِ َّ ‫َّللا‬ ِ‫ل‬‫و‬ُ‫س‬َ‫ر‬ َ‫ه‬ْ‫ج‬َ‫و‬ َّ‫ن‬َ‫أ‬ ُ‫ت‬ْ‫ف‬َ‫َر‬‫ع‬ َ‫م‬َّ‫ل‬َ‫س‬َ‫و‬ ِ‫ه‬ َ ‫س‬ْ‫ي‬َ‫ل‬ ُ‫ه‬َ‫ه‬ْ‫ج‬َ‫و‬ َ‫ك‬َ‫ت‬ ٍ‫ء‬ْ‫ي‬َ‫ش‬ ُ‫ل‬َّ‫و‬َ‫أ‬ َ‫ان‬َ‫ك‬َ‫و‬ ٍ‫ب‬‫ا‬َّ‫ذ‬َ‫ك‬ ِ‫ه‬ْ‫ج‬َ‫و‬ِ‫ب‬ ‫ا‬ ‫ا‬َ‫ه‬ُّ‫ي‬َ‫أ‬ َ‫ل‬‫ا‬َ‫ق‬ ْ‫ن‬َ‫أ‬ ِ‫ه‬ِ‫ب‬ َ‫م‬َّ‫ل‬ ‫ُوا‬‫ش‬ْ‫ف‬َ‫أ‬ ُ‫اس‬َّ‫ن‬‫ل‬ َ‫و‬ ‫وا‬ُّ‫ل‬َ‫ص‬َ‫و‬ َ‫م‬‫ا‬َ‫ع‬َّ‫ط‬‫ال‬ ‫وا‬ُ‫م‬ِ‫ع‬ْ‫ط‬َ‫أ‬َ‫و‬ َ‫م‬ َ ‫َل‬َّ‫س‬‫ال‬ ْ‫ل‬‫ا‬ ‫وا‬ُ‫ل‬ُ‫خ‬ْ‫د‬َ‫ت‬ ٌ‫م‬‫ا‬َ‫ي‬ِ‫ن‬ ُ‫اس‬َّ‫ن‬‫ال‬ َ‫ة‬َّ‫ن‬َ‫ج‬ ٍ‫م‬ َ ‫َل‬َ‫س‬ِ‫ب‬ . [ ‫الترمذي‬ ‫سنن‬ , ‫حديث‬ 2409 ] Yusrizal Efendi, S.Ag., M.Ag. 27
  • 28.  Dari Abdullah bin Salam berkata: Ketika Rasulullah SAW tiba di Madinah, orang-orang bergegas menyambut beliau sambil mengucapkan: Rasulullah SAW datang, Rasulullah SAW datang, Rasulullah SAW datang, " aku mendatangi orang orang untuk melihat mereka, dan ketika aku telah memastikan wajah Rasulullah SAW aku baru faham bahwa wajah beliau bukanlah wajah wajah pendusta, dan yang pertama kali beliau ucapkan adalah: "Wahai sekalian manusia, sebarkanlah salam, berikanlah makanan dan laksanakanlah shalat pada saat manusia tertidur nisacaya kalian masuk surga dengan selamat." Abu Isa berkata: Hadits ini shahih.  ‫الطعا‬ ‫إطعام‬ ‫وعلى‬ ‫مستوفى‬ ‫األرحام‬ ‫صلة‬ ‫على‬ ‫الكَلم‬ ‫وتقدم‬ ‫م‬ ‫ع‬ ‫أو‬ ‫عرفا‬ ‫ولو‬ ‫إطعامه‬ ‫ويلزم‬ ‫إنفاقه‬ ‫عليه‬ ‫يجب‬ ‫من‬ ‫فيشمل‬ ‫ادة‬ ‫ف‬ ‫على‬ ‫محمول‬ ‫فاألمر‬ ‫وغيره‬ ‫للطعام‬ ‫السائل‬ ‫على‬ ‫وكالصدقة‬ ‫عل‬ ‫بصَلة‬ ‫واَلمر‬ ‫والمندوب‬ ‫الواجب‬ ‫ليشمل‬ ‫تركه‬ ‫من‬ ‫أولى‬ ‫هو‬ ‫ما‬ ‫قوله‬ ‫في‬ ‫الليل‬ " ‫بالليل‬ ‫صلوا‬ " ‫بصَل‬ ‫تفسيره‬ ‫ورد‬ ‫فقد‬ ‫العشاء‬ ‫ة‬  ‫وما‬ َ‫ذل‬ ‫أريد‬ ‫أنه‬ ‫ويحتمل‬ ‫والنصارى‬ ‫اليهود‬ ‫بالناس‬ ‫والمراد‬ ‫الليل‬ ‫نافلة‬ ‫يشمل‬ Yusrizal Efendi, S.Ag., M.Ag. 28
  • 29. • ‫وقوله‬ " ‫بسَلم‬ ‫الجنة‬ ‫تدخلوا‬ " ‫أسباب‬ ‫من‬ ‫األفعال‬ ‫هذه‬ ‫بأن‬ ‫إخبار‬ ‫م‬ ‫وتجنب‬ ‫التوفيق‬ ‫لفاعلها‬ ‫يحصل‬ ‫بسببها‬ ‫وكأنه‬ ‫الجنة‬ ‫دخول‬ ‫ا‬ ‫الصالحة‬ ‫الخاتمة‬ ‫وحصول‬ ‫األعمال‬ ‫من‬ ‫يوبقها‬ • َ‫ص‬ ِ َّ ‫َّللا‬ ُ‫ل‬‫و‬ُ‫س‬َ‫ر‬ َ‫ل‬‫ا‬َ‫ق‬ ُ‫ل‬‫و‬ُ‫ق‬َ‫ي‬ َ‫ة‬َ‫ر‬ْ‫ي‬َ‫ر‬ُ‫ه‬ ‫ي‬ِ‫ب‬َ‫أ‬ َ‫م‬َّ‫ل‬َ‫س‬َ‫و‬ ِ‫ه‬ْ‫ي‬َ‫ل‬َ‫ع‬ ُ َّ ‫َّللا‬ ‫ى‬َّ‫ل‬ ُ‫ب‬ِ‫ك‬‫ا‬َّ‫الر‬ ُ‫م‬ِّ‫ل‬َ‫س‬ُ‫ي‬ ْ‫ل‬‫ا‬َ‫و‬ ِ‫د‬ِ‫ع‬‫ا‬َ‫ق‬ْ‫ل‬‫ا‬ ‫ى‬َ‫ل‬َ‫ع‬ ‫ي‬ِ‫ش‬‫ا‬َ‫م‬ْ‫ل‬‫ا‬َ‫و‬ ‫ي‬ِ‫ش‬‫ا‬َ‫م‬ْ‫ل‬‫ا‬ ‫ى‬َ‫ل‬َ‫ع‬ ِ ‫ير‬ِ‫ث‬َ‫ك‬ْ‫ل‬‫ا‬ ‫ى‬َ‫ل‬َ‫ع‬ ُ‫ل‬‫ي‬ِ‫ل‬َ‫ق‬ [ ‫صح‬ ‫يح‬ ‫البخاري‬ , ‫حديث‬ 5764 ] • Abu Hurairah berkata; Rasulullah SAW bersabda: "Hendaknya orang yang berkendara memberi salam kepada yang berjalan, dan yang berjalan memberi salam kepada yang duduk dan (rombongan) yang sedikit kepada (rombongan) yang banyak." Yusrizal Efendi, S.Ag., M.Ag. 29
  • 30.  ‫قال‬ ‫قتادة‬ ‫عن‬ : ‫وسلم‬ ‫عليه‬ ‫هللا‬ ‫صلى‬ ‫النبي‬ ‫قال‬ : « ِ‫إ‬ ‫ا‬َ‫ذ‬ َ‫أ‬ ‫ى‬َ‫ل‬َ‫ع‬ ‫ا‬ ْ‫و‬ُ‫م‬ِّ‫ل‬َ‫س‬َ‫ف‬ ‫ا‬ً‫ت‬ْ‫ي‬َ‫ب‬ ْ‫م‬ُ‫ت‬ْ‫ل‬َ‫خ‬َ‫د‬ َ‫أ‬َ‫ف‬ ْ‫م‬ُ‫ت‬ْ‫ج‬َ‫ر‬َ‫خ‬ ‫ا‬َ‫ذ‬ِ‫إ‬َ‫ف‬ ،ِ‫ه‬ِ‫ل‬ْ‫ه‬ ُ‫ه‬َ‫ل‬ْ‫ه‬َ‫أ‬ ‫ا‬ ْ‫ُو‬‫ع‬ِ‫د‬ ْ‫و‬ ٍ‫م‬ َ ‫َل‬َ‫س‬ِ‫ب‬ » [ . ‫للبيهقي‬ ‫اْليمان‬ ‫شعب‬ , ‫حديث‬ 8572 ]  ُ‫س‬َ‫ر‬ َّ‫ن‬َ‫أ‬ ِ‫هللا‬ ِ‫د‬ْ‫ب‬َ‫ع‬ ِ‫ن‬ْ‫ب‬ ِ ‫ر‬ِ‫ب‬‫ا‬َ‫ج‬ ْ‫َن‬‫ع‬ َ‫ل‬َ‫ع‬ ُ َّ ‫َّللا‬ ‫ى‬َّ‫ل‬َ‫ص‬ ِ‫هللا‬ َ‫ل‬‫و‬ ِ‫ه‬ْ‫ي‬ َ‫ل‬‫ا‬َ‫ق‬ َ‫م‬َّ‫ل‬َ‫س‬َ‫و‬ : ‫ي‬ِ‫ل‬ْ‫س‬َ‫ت‬ ‫وا‬ُ‫م‬ِّ‫ل‬َ‫س‬ُ‫ت‬ َ‫َل‬ َ‫ف‬ ،‫ى‬َ‫ار‬َ‫ص‬َّ‫ن‬‫ال‬َ‫و‬ ِ‫د‬‫و‬ُ‫ه‬َ‫ي‬ْ‫ل‬‫ا‬ َ‫م‬ َّ‫ن‬ِ‫إ‬ َ‫و‬ ِ ‫ؤوس‬ُّ‫الر‬َ‫و‬ ِّ‫ُف‬‫ك‬َ‫أل‬‫ا‬ِ‫ب‬ ْ‫م‬ُ‫ه‬َ‫م‬‫ي‬ِ‫ل‬ْ‫س‬َ‫ت‬ ِ‫ة‬َ‫َار‬‫ش‬ِ‫اْل‬ [ . ‫الكبرى‬ ‫السنن‬ ‫للنسائي‬ , ‫حديث‬ 10100 ]  َّ‫ن‬َ‫أ‬ ‫ا‬َ‫ه‬ْ‫ن‬َ‫ع‬ ُ َّ ‫َّللا‬ َ‫ي‬ ِ ‫ض‬َ‫ر‬ َ‫َة‬‫ش‬ِ‫ئ‬‫َا‬‫ع‬ ْ‫َن‬‫ع‬ ‫ى‬َ‫ل‬َ‫ع‬ ‫وا‬ُ‫ل‬َ‫خ‬َ‫د‬ َ‫د‬‫و‬ُ‫ه‬َ‫ي‬ْ‫ل‬‫ا‬ ِّ‫ي‬ِ‫ب‬َّ‫ن‬‫ال‬ ‫وا‬ُ‫ل‬‫ا‬َ‫ق‬َ‫ف‬ ،‫وسلم‬ ‫عليه‬ ‫هللا‬ ‫صلى‬ : َ‫ل‬َ‫ع‬ ُ‫م‬‫ا‬َّ‫س‬‫ال‬ ،ََْ‫ي‬ ْ‫م‬ُ‫ه‬ُ‫ت‬ْ‫ن‬َ‫ع‬َ‫ل‬َ‫ف‬ ، َ‫ل‬‫ا‬َ‫ق‬َ‫ف‬ : ‫؟‬ََِ‫ل‬ ‫ا‬َ‫م‬ ُ‫ت‬ْ‫ل‬ُ‫ق‬ : َ‫م‬ْ‫س‬َ‫ت‬ ْ‫م‬َ‫ل‬ َ‫و‬َ‫أ‬ ‫وا؟‬ُ‫ل‬‫ا‬َ‫ق‬ ‫ا‬َ‫م‬ ْ‫ع‬ َ‫ل‬‫ا‬َ‫ق‬ : َ‫ت‬ ْ‫م‬َ‫ل‬َ‫ف‬ ‫ي‬ِ‫ع‬َ‫م‬ْ‫س‬ ‫؟‬ُ‫ت‬ْ‫ل‬ُ‫ق‬ ‫ا‬َ‫م‬ ْ‫م‬ُ‫ك‬ْ‫ي‬َ‫ل‬َ‫ع‬َ‫و‬ [ . ‫البخاري‬ ‫صحيح‬ , ‫ح‬ ‫ديث‬ 2935 ] 30 Yusrizal Efendi, S.Ag., M.Ag.
  • 31. MASUK RUMAH KOSONG  ِ ‫ر‬ِ‫ذ‬ْ‫ن‬ُ‫م‬ْ‫ل‬‫ا‬ ُ‫ن‬ْ‫ب‬ ُ‫م‬‫ي‬ِ‫ه‬‫ا‬َ‫ر‬ْ‫ب‬ِ‫إ‬ ‫ا‬َ‫ن‬َ‫ث‬َّ‫د‬َ‫ح‬ َ‫ل‬‫ا‬َ‫ق‬ : َ‫ق‬ ٌ‫ن‬ْ‫ع‬َ‫م‬ ‫ي‬ِ‫ن‬َ‫ث‬َّ‫د‬َ‫ح‬ َ‫ل‬‫ا‬ : ‫ي‬ِ‫ن‬َ‫ث‬َّ‫د‬َ‫ح‬ َّ‫ن‬َ‫أ‬ ،ٍ‫ع‬ِ‫ف‬‫ا‬َ‫ن‬ ْ‫َن‬‫ع‬ ،ٍ‫د‬ْ‫ع‬َ‫س‬ ُ‫ن‬ْ‫ب‬ ُ‫م‬‫َا‬‫ش‬ِ‫ه‬ َ‫م‬ُ‫ع‬ َ‫ن‬ْ‫ب‬ ِ َّ ‫َّللا‬ َ‫د‬ْ‫ب‬َ‫ع‬ َ‫ل‬‫ا‬َ‫ق‬ َ‫ر‬ : ‫ا‬َ‫ذ‬ِ‫إ‬ َ‫ف‬ ِ‫ُون‬‫ك‬ْ‫س‬َ‫م‬ْ‫ل‬‫ا‬ َ‫ر‬ْ‫ي‬َ‫غ‬ َ‫ت‬ْ‫ي‬َ‫ب‬ْ‫ل‬‫ا‬ َ‫ل‬َ‫خ‬َ‫د‬ ِ‫ل‬ُ‫ق‬َ‫ي‬ْ‫ل‬ : َ‫ل‬َ‫ع‬ ُ‫م‬ َ ‫َل‬َّ‫س‬‫ال‬ ‫ى‬َ‫ل‬َ‫ع‬َ‫و‬ ‫ا‬َ‫ن‬ْ‫ي‬ َ‫ين‬ ِ‫ح‬ِ‫ل‬‫ا‬َّ‫ص‬‫ال‬ ِ َّ ‫َّللا‬ ِ‫د‬‫ا‬َ‫ب‬ِ‫ع‬ ( ‫البخار‬ ‫رواه‬ ‫المفرد‬ ‫األدب‬ ‫في‬ ‫ي‬ )  Dari Nafi’, bahwa Abdullah bin Umar berkata: “Jika seseorang masuk rumah yang tidak didiami, maka ucapkanlah “Assalamu ‘alainaa wa ‘alaa ‘ibadillahish sholihiin (salam bagi diri kami dan salam bagi hamba Allah yang sholeh)” (Diriwayatkan oleh Bukhari dalam Adabul Mufrod 806/ 1055. Sanad hadits ini hasan sebagaimana dikatakan oleh Al Hafizh Ibnu Hajar dalam Al Fath, 11: 17). 31 yusrizal efendi, s.ag., m.ag
  • 32. 6 LANGKAH PERTEMUAN  Pandangan  Senyum  Tegur Sapa  Bicara (‫)كالم‬  Janjian (‫)موعد‬  Pertemuan (‫)لقاء‬ 32 yusrizal efendi, s.ag., m.ag