Energy plan 2007 он

1. ТҮЛШ, ЭРЧИМ
ХҮЧНИЙ ЯАМ
Монгол Улсын Эрчим хүчний
салбарын Ойрын Үйл
Ажиллагааны Төлөвлөгөө
Монгол Улсын Засгийн газар-Гадаад түншүүдийн хамтарсан
Техникийн уулзалт,
2007 оны 4 дүгээр сарын 3-7,
Улаанбаатар

2. ТҮЛШ, ЭРЧИМ
ХҮЧНИЙ ЯАМ
Хөгжил дэхь Эрчим хүчний
гүйцэтгэх үүрэг
Эдийн засгийн хөгжил, эрчим хүчний аюулгүй
байдалд Эрчим хүчний хангамж чухал
үүрэгтэй;
Урт болон хүйтэн уур амьгалын нөхцөл
байдлаас шалтгаалан цахилгаан, дулааны
асуудал чухал;
Дэд бүтэц буюу аж үйлдвэрлэл, үйлчилгээ
болон Нийгмийн үйлчилгээ /эрүүл мэнд,
боловсрол, холбоо харилцаа/-нд нэн
шаардлагатай.

3. ТҮЛШ, ЭРЧИМ
ХҮЧНИЙ ЯАМ
Салбарын эрх зүйн орчин болон бодлого
Хууль, эрх зүйн орчин
Эрчим хүчний тухай хууль
Шинэчилсэн Монгол Улсын Эрчим хүчний Нэгдсэн
Систем Хөтөлбөр
Эрчим хүчний Салбарын Тогтвортой Хөгжлийн
Стратеги /2003-2010/
Сэргээгдэх Эрчим хүчний Үндэсний Хөтөлбөр
Сэргээгдэх эрчим хүчний тухай Хууль
“Нүүрс” Үндэсний хөтөлбөр
Эрчим хүчний Зохицуулалт
Эрчим хүчний Зохицуулах Газар байгуулагдсан
Салбарын хувьчлал
Зөвшөөрөл олгох
Үнэ тарифийн зохицуулалт

4. I Хэсэг
2006 оны 10 дугаар сараас
хойш хийсэн үйл ажиллагаа

5. ТҮЛШ, ЭРЧИМ
ХҮЧНИЙ ЯАМ
Түлш, эрчим хүчний яамнаас ойрын
хугацаанд хийсэн ажлууд
Хууль, эрх зүйн орчин
Сэргээгдэх эрчим хүчний тухай хууль батлагдав
“Нүүрс” Үндэсний хөтөлбөрийг УИХ-д өргөн хэлэлцүүлэхээр
танилцуулав
Монгол Улсын Эрчим хүчний Нэгдсэн Систем хөтөлбөр
шинэчлэгдэн батлагдав
БНХАУ-ын Засгийн газрын 300 сая ам.долларын
хөнгөлөлттэй зээлээр Эгийн гол дээр Усан цахилгаан станц
барихаар тохиролцов
Монгол Улсын томоохон нүүрсний ордыг түшиглэн Нүүрсний
уурхай болон Том хүчин чадалтай цахилгаан станц барьж
цахилгаан эрчим хүч БНХАУ руу экспортлох судалгаа
хийгдэж байна

6. ТҮЛШ, ЭРЧИМ
ХҮЧНИЙ ЯАМ
Сэргээгдэх эрчим хүчний тухай
хууль батлагдсан
-
2007 оны 1 дүгээр сард “Сэргээгдэх эрчим хүчний тухай
хууль”-ийг УИХ баталсан
-
Хууль сэргээгдэх эрчим хүчийг хөгжүүлэх сан
байгуулах, сэргээгдэх эрчим хүчний эх үүсвэрийг
ашиглаж эрчим хүч үйлдвэрлэх, худалдан авах үнэ
тарифыг зохицуулсан
-
Дамжуулах сүлжээнд холбогдсон, бие даасан үүсгүүр,
хүчин чадлаас хамааран үйлдвэрлэн нийлүүлэх
сэргээгдэх эрчим хүчний үнэ, тарифыг 1 кВтц салхины
цахилгаан эрчим хүчийг 0.08-.0.15 ам доллар, 1 кВтц
нарны цахилгаан эрчим хүчийг 0.15-0.3 ам доллар
байхаар тогтоосон

7. ТҮЛШ, ЭРЧИМ
ХҮЧНИЙ ЯАМ
“Нүүрс” Үндэсний хөтөлбөр УИХ-д
танилцуулагдав
Хөтөлбөрийн эрхэм зорилго нь нүүрсийг гүн боловсруулж,
түүнээс газрын тосны бүтээгдэхүүн, шатдаг хий гарган авах
үйлдвэрлэлийг хөгжүүлж, улсын эдийн засгийн тусгаар тогтнол,
тогтвортой хөгжлийг хангахад оршино.
Хөтөлбөрийн үндсэн зарчим нь хувийн хэвшлийг дэмжих, чөлөөт
зах зээлийн механизм бүрдүүлэх, хүний нөөц бүрдүүлэх,
бодлогын уялдааг хангах, эдийн засгийн хэмнэлт болон хамтын
ажиллагаа юм.
Нүүрснийг шингэрүүлэн газрын тосны бүтээгдэхүүний дотоодын
хэрэглээний 50 доошгүй хувийг, 2020 онд 27-оос доошгүй
суманд нүүрсийг хийжүүлэн шатдаг хий гарган авч, хийн
түлшээр ажилладаг бага оврын станцыг байгуулах, 2020 онд 5
сая тонноос доошгүй кокс, химийн зарим төрлийн
бүтээгдэхүүнийг үйлдвэрлэх замаар хэрэгжүүлэнэ.

8. ТҮЛШ, ЭРЧИМ
ХҮЧНИЙ ЯАМ
Монгол Улсын Эрчим хүчний Нэгдсэн
Систем хөтөлбөр шинэчлэгдэн батлагдав
ЭХНС Хөтөлбөрийн хэрэгжилтийг тодорхойлсон.
100 гаруй алслагдсан сумдыг ирэх 2 жилийн дотор
эрчим хүчээр хангах ажлыг тусгасан.
Сумын төвүүдийг цахилгаан эрчим хүчээр хангах
зорилгоор цахилгаан дамжуулах шугам барих,
сэргээгдэх эрчим хүчний эх үүсвэрээр хангахад 115
тэрбум төгрөгийг 2007 оны Улсын төсөвт тусгасан.
Өмнөговийн бүсийг эрчим хүчээр хангах ажлыг
тусгасан.
Хэрэгжүүлэх төслүүдийн хөрөнгө оруулалтын хэмжээг
тогтоосон.
Хөтөлбөрийг хэрэгжүүлэх үе шатыг тодорхой заасан.

9. ТҮЛШ, ЭРЧИМ
ХҮЧНИЙ ЯАМ
2007 онд хөдөө орон нутгийг цахилгаан
эрчим хүчээр хангах Улсын Төсвийн
хөрөнгө оруулалт
Монгол Улсын Төсвийн хөрөнгөөр:
- 8 шинэ цахилгаан дамжуулах шугам болон дэд станцыг 6
аймагт 871 сая төгрөгөөр барина
- 1 Сэргээгдэх эрчим хүчний үүсгүүрийг Баянхонгор
аймгийн Заг суманд 6.5 сая төгрөгөөр барина
“Монгол Улсын Хөгжүүлэх Сан”-ийн хөрөнгөөр:
- 55 шинэ цахилгаан дамжуулах шугам 11 аймагт 73.994
сая төгрөгөөр барина (Баян-Өлгий, Баянхонгор, ГовьАлтай, Дорноговь, Дорнод, Завхан, Өмнөговь, Сүхбаатар,
Увс, Ховд болон Хөвсгөл аймаг)
- 2 Усан цахилгаан станц болон 8 салхи нар хосолсон
цахилгаан үүсгүүр шинээр барьж 3 сумын цахилгаан
хангамжийг сайжруулах, малчин айл өрхийг нар, салхины
эрчим хүчээр хангах ажлуудыг 18.966 сая төгрөгөөр
хийнэ.

10. ТҮЛШ, ЭРЧИМ
ХҮЧНИЙ ЯАМ
Эгийн гол дээр барих Усан цахилгаан
станцын Төсөл
2006 онд Монгол Улсын Сангийн Яам, Хятадын
Экспорт-Импорт Банк хооронд 300 сая ам.долларын
хөнгөлөлттэй зээлийг ашиглах тухай Санамж бичигт
гарын үсэг зурсан.
Ажлын хэсгүүд байгуулагдан ажиллаж байна.
Зөвлөх компанийг сонгох тендерийн ажил хийгдэж
байна.

11. ТҮЛШ, ЭРЧИМ
ХҮЧНИЙ ЯАМ
Нүүрсний уурхай болон Том хүчин чадалтай
цахилгаан станц барьж цахилгаан эрчим хүч
БНХАУ руу экспортлох
Монгол улсын “Төвийн бүсийн цахилгаан дамжуулах
сүлжээ” ТӨХК, БНХАУ-ын “Улсын цахилгаан сүлжээ
компани”-ийн хооронд 2005 онд санамж бичиг байгуулсан
- Монгол Улсын томоохон нүүрсний ордыг түшиглэн
Нүүрсний уурхай болон Том хүчин чадалтай цахилгаан
станц барьж цахилгаан эрчим хүч БНХАУ руу экспортлох
судалгаа хийгдэж байна
- Нарийвчилсан техник эдийн засгийн судалгаа хийж
Монгол, Хятадын Засгийн газруудад танилцуулсаны
үндсэн дээр төслийг цаашид хэрэгжүүлнэ.
- 3 нүүрсний уурхай – 3600 МВ хүчин чадалтай цахилгаан
станцын цогцолбор байгуулна (нийт 10800 МВ)
-
Жилд нэг уурхай 12 сая тон нүүрс олборлоно
БНХАУ руу 500 кВ өгдөр хүчдэлийн шугам барина
2007 онд хэрэгжүүлэх ажлын Нарийвчилсан ТЭЗҮ

12. MINISTRY OF FUEL
AND ENERGY
Эрчим хүчний системийг өргөтгөх
томоохон төсөл, хөрөнгө оруулалт
2012 онд ашиглалтанд орох Эгийн голын Усан
цахилгаан станц I +II шат (220 МВ).
2012 онд ашиглалтанд орох Таван Толгойн ДЦС I-III
блок (300 МВ).
2013 онд ашиглалтанд орох Шинэ Дарханы ДЦС I-II
блок (160MВ/320MВц).
2016 онд орох ДЦС-5 I-III блок (240MВ/480MВц).
2020 онд орох ДЦС-5 IV блок (80MВ/160MВц).
2007-2020 онд шаардагдах хөрөнгө оруулалт
- 1.7 тэрбум доллар /жилд дунджаар 115 сая доллар/

13. MINISTRY OF FUEL
AND ENERGY
Эрчим хүчний системийн Эдийн
засгийн байдал
Тогтвортой, боломжит эдийн засагтай үйлдвэрлэлийн
салбар болоход үр ашиг багатай.
Орлого цуглуулалт дутмаг, үнэ тариф нь зээлээ нөхөх
боломжгүй.
Түрээсийн зээл төлөх, хөрөнгө оруулалтын томоохон
сан бүрдүүлэх чадамжгүй.
Засгийн газрын төсвөөс салбарын зээлээ төлдөг.

14. ТҮЛШ, ЭРЧИМ
ХҮЧНИЙ ЯАМ
$ million
2006 prices
Шаардагдах Хөрөнгө оруулалт
2007-2020
300
Heat distribution
Дулаан түгээлт
Electricity distribution
Цахилгаан түгээлт
250
Transmission
Дамжуулалт
Generation
Цахилгаан
үйлдвэрлэлт
200
150
100
50
0
2006
2007
2008
2009
2010
2011
2012
2013
2014
2015
2016
2017
2018
2019
2020

15. ТҮЛШ, ЭРЧИМ
ХҮЧНИЙ ЯАМ
Санхүүгийн чадавхи болон Засгийн
газрын санхүүжилт 2007-2014
Financing of CES Inverstments
450,000
Financing gap
Дутагдаж буй
400,000
MNT millions (2005 prices)
350,000
хөрөнгө оруулалт
Private financing
Хувийн хэвшлийн санхүүжилт
Government contributions
ЗГ-ын дэмжлэг
Tariff revenuesорлого
Тарифийн
300,000
250,000
200,000
150,000
100,000
50,000
0
2007
2008
2009
2010
2011
2012
2013
2014

16. MINISTRY OF FUEL
AND ENERGY
Хөрөнгө оруулалттай
холбоотой асуудлууд
Өмнөх авсан баталгаат зээлийн Санхүүгийн
тогтвортой байдал
Томоохон хөрөнгө оруулалтанд тарифийн
шинэчлэл шаардагдаж байна (Улс төрийн
хувьд эсвэл нийгмийн талаас боломжтой
эсэх?)
Хөрөнгө оруулалтын Үр ашиг – Сумын
төвүүдэд хөрөнгө оруулалтын өгөөж (ROI),
үйл ажиллагаа болон засвар үйлчилгээ (O&M)
нь гол анхаарах асуудал

17. ТҮЛШ, ЭРЧИМ
ХҮЧНИЙ ЯАМ
Ойрын 6 сард хийгдэх ажлууд
Эрх зүйн орчинг бүрдүүлэх чиглэлээр:
Эрчим хүчний хуульд нэмэлт өөрчлөлт оруулах,
Эрчим хүчний хэмнэлтийн тухай хууль батлах,
Хийг зохистой ашиглах тухай хууль батлах,
“Нүүрс” Үндэсний хөтөлбөрийг батлах,
Эрчим хүчний төслүүд:
Эрчим хүчний Мастер Төлөвлөгөө боловсруулах,
Цахилгаан, дулааны хосолсон үнэ тарифийн анхан шатны
судалгаа хийх - ЭХЗГ,
Дулаан, халуун усны хэрэглээнд үндэслэсэн төлбөр төлөх
зохицуулалтыг нэвтрүүлэх,
LPG-ийн хэрэглээг нэмэгдүүлэх,
Нүүрс шингэрүүлэх техник эдийн засгийн үндэслэл
боловсруулах
Цахилгаан станцын шинэчлэл, шугам барих судалгаа хийх,

18. II Хэсэг
Эрчим хүчний Эрэлт,
Нийлүүлэлтийн Стратеги
болон Үйл ажиллагаа

19. ТҮЛШ, ЭРЧИМ
ХҮЧНИЙ ЯАМ
Эрчим хүчний Эрэлт нийлүүлэлт
Суурилагдсан хүчин чадал нь 878.4 МВт ,
Дулааны хүчин чадал - 2030 Гкал/цагт,
Нийт нутаг дэвсгэрийн ихэнхийг цахилгаан
дамжуулах өндөр хүчдэлийн шугам
сүлжээгээр холбосон .
Нийт 7 дулааны цахилгаан станц ажиллаж
байна .
334 сумаас 130 гаруй нь дизель станцаас,
6 нь усан цахилгаан станцаас, 2 нь салхин
станцаас, 2 нь нарны станцаас, 3 нь нар
салхи хосолсон станцаас хангагддаг .
Нийт үйлдвэрлэж байгаа цахилгааны 0,6
хувийг усан цахилгаан станц, нар, салхины
бага оврын цахилгаан үүсгүүр зэрэг
сэргээгдэх эрчим хүчний эх үүсвэрээс
хангаж байна .
2005 онд Эрчим хүчний хэрэгцээ 4.6%,
2006 онд 9%-иар өссөн.

20. ТҮЛШ, ЭРЧИМ
ХҮЧНИЙ ЯАМ
ЭХНСХ – Стратегийн Тэргүүлэх чиглэлүүд
Хөтөлбөрийн зорилго
Ìîíãîë Óëñûí ýäèéí çàñãèéí àþóëã¿é áàéäëûã õàíãàõûí òóëä
ýð÷èì õ¿÷íèé õàíãàìæèéã íàéäâàðæóóëàõ, ¿éëäâýðëýëèéí ¿ð
àøãèéã äýýøë¿¿ëýõ, àëäàãäëûã áóóðóóëàõ çîðèëãîîð Ìîíãîë
Óëñûí ýð÷èì õ¿÷íèé íýãäñýí ñèñòåì áàéãóóëàõ,
Монгол Улсын бүсчилсэн хөгжлийн үзэл баримтлал, Мянганы
зам хөтөлбөр зэрэг бүс нутгийг хөгжүүлэх бодлогын
хөтөлбөрүүдийн үзэл санаа, зарчимтай нягт уялдаатай
хийгдсэн.
Ойрын Хугацааны гол чиглэлүүд (2006-2010)
Аюулгүй, найдвартай эрчим хүчний хангамж
Салбарын Бүтцийн Өөрчлөлт
Эрчим хүчний хангамж болон үнэ тарифийн боломжит
түвшин

21. ТҮЛШ, ЭРЧИМ
ХҮЧНИЙ ЯАМ
Аюулгүй, найдвартай эрчим хүчний
хангамж
Салбарын асуудал
Цахилгаан, дулааны өсөн нэмэгдэж буй хэрэглээ
Говийн бүсийн шинэ уурхайдыг эрчим хүчээр хангах
Богино Хугацаа (2007-2008)
Эгийн голын Усан цахилгаан станцыг барих, 220 MW
Орхоны Усан цахилгаан станцын ТЭЗҮ хийх, 100 MW
Улаанбаатар дахь 5 дахь ДЦС
Шинэ уурхайдыг эрчим хүчээр хангах (Тавантолгойн
нүүрсний уурхай, Оюутолгойн зэс/алтны орд, Цагаан суврага
зэсний уурхай) олон талын ашиглалт,
Өмнө говийн бүсийг эрчим хүчээр хангах шугам татах УБМандалговь-Оюутолгой 220kV

22. ТҮЛШ, ЭРЧИМ
ХҮЧНИЙ ЯАМ
Салбарын Бүтцийн Өөрчлөлт
Салбарын асуудал
салбарын өр авлагын
асуудлыг шийдэх
баталгаатай зээлийн
хувьд өрийн тогтвортой
зохицуулалтыг бий
болгох,
Богино Хугацаа (’07-’08)
хандивлагчдын
тусламжтайгаар зарим өрийг
цуцлах арга хэмжээ авах,
үнэлгээний тогтвортой
бодлого
Дунд Хугацаа (’08-’12)
цахилгааны үнийн бодлого,
үнийг шат дараалан
боломжит түвшинд хүртэл
нэмэгдүүлэх

23. ТҮЛШ, ЭРЧИМ
ХҮЧНИЙ ЯАМ
Салбарын Бүтцийн Өөрчлөлт
(үргэлжлэл)
Салбарын асуудал
Дулааны үр ашгийг
нэмэгдүүлэх
Төвлөрсөн дулааны
системийн техникийн
болон техникийн бус
алдагдал
дулаан болон халуун усыг
үр ашигтай хэрэглэх
зохицуулалт муу
Үр ашгийн хөрөнгө
оруулалт авахад
Төвлөрсөн дулаан
хангамжийн чадавхийг
сайжруулах хэрэгцээ
Ойрын Хугацаа (’07-’12)
сүлжээний алдагдалыг
бууруулах дулааны үр
ашгийн төслүүдийг
хэрэгжүүлэх, хэрэгцээнд
тулгуурласан зохицуулалт,
үнэ тарифийн зохицуулалтын
судалгаа
Дарханы дулааны цахилгаан
станцыг шинэчлэх

24. ТҮЛШ, ЭРЧИМ
ХҮЧНИЙ ЯАМ
Эрчим хүчний хангамж, үнэ тарифийн
боломжит хэмжээ
Салбарын асуудал
Орчин үеийн үйлчилгээг хүргэх, эрчим хүчний үндсэн хэрэглээг хангах
(гэрэл, ТВ, радио)
Ойрын Хугацаа (’06-’10)
“100000 нарны гэр” хөтөлбөр
Богино Хугацаа (’07-’08)
Малчдыг нарны зайн эрчим хүчээр хангах, эрчим хүчний хүртээмжтэй
байдлыг хангах механизмийг бий болгох
Салхин парк байгуулах газруудад салхины судалгаа хийх
Сумдыг хангах жижиг оврын УЦС-ын судалгаа хийх
Дунд Хугацаа (’08-’12)
Засгийн газар болон бусад хандивлагчдын дэмжлэгээр
хөтөлбөрийг үргэлжлүүлэх

25. ТҮЛШ, ЭРЧИМ
ХҮЧНИЙ ЯАМ
Эрчим хүчний хангамж, үнэ тарифийн
боломжит хэмжээ (үргэлжлэл)
Салбарын асуудал
Үнийн өөрчлөлтийн нийгэмд
үзүүлэх нөлөөг багасгах
амжиргааны түвшинд
тохирсон дулаан, цахилгааны
үнэ тарифийг тогтоох
Эрчим хүчний зохицуулах
газар, НХХЯ, компаниудын
зохицуулалт
Богино Хугацаа (’07-’08)
Олон талыг харсан үнэ
тариф тогтоох
Дунд Хугацаа (’08-’10)
Нийгмийн халамжийн санд
үнэ тарифийн татаасыг
багтаах

26. ТҮЛШ, ЭРЧИМ
ХҮЧНИЙ ЯАМ
Эрчим хүчний хангамж, үнэ тарифийн
боломжит хэмжээ (үргэлжлэл)
Салбарын асуудал
Нүүрсний олборлолт, экспорт, шингэрүүлэх, хийжүүлэх технологи,
химийн аргаар боловсруулах ажлыг өргөжүүлж, бодлогыг хэрэгжүүлэх
Эрчим хүчний эх үүсвэрийг нэмэгдүүлэх
Богино Хугацаа (’06-’08)
Бусад орны технологи, туршлагаас суралцах
Нүүрс шингэрүүлэх техник, эдийн засгийн үндэслэл боловсруулах
“Шингэрүүлсэн Шатдаг Хий” Хөтөлбөрийг хэрэгжүүлэх
LPG-ийн Мастер Төлөвлөгөө боловсруулах
Дунд Хугацаа (’08-’10)
Судалгаанууд хийх
Нүүрс шингэрүүлэх, хийжүүлэх, химийн аргаар
боловсруулах технологийг хөгжүүлэх

27. ТҮЛШ, ЭРЧИМ
ХҮЧНИЙ ЯАМ
Салбарын Эрх зүйн Орчин болон Бүтцийг
сайжруулах Арга хэмжээ авах
Салбарын асуудал
Хөрөнгө оруулагчдын таатай
орчинг бий болгох
Сэргээгдэх эрчим хүчний
хэрэглээ, татаас болон
татварыг дэмжсэн арга
хэмжээг нэвтрүүлэх
Эрчим хүчний үр ашгийг
нэмэгдүүлэх, эрэлтэд
тулгууралсан менежмент,
хэмнэлтийг дэмжсэн арга
хэмжээ авах
Богино Хугацаа (’06-’08)
Эрчим хүчний нэмэлт
өөрчлөлтийн төслийг бэлтгэх
Засгийн газар, УИХ-д өргөн
барих
Эрчим хүчний хуульд нэмэлт
өөрчлөлт оруулах,
Эрчим хүчний хэмнэлтийн
тухай хууль батлах
Дунд Хугацаа (’08-’10)
шинэ хуулийг хэрэгжүүлж,
шинэ зах зээлийн загварыг
нэвтрүүлэх

28. ТҮЛШ, ЭРЧИМ
ХҮЧНИЙ ЯАМ
Салбарын чадавхийг дээшлүүлэх
Салбарын асуудал
салбарын өөрчлөлт
хийхэд сайтар
бэхжүүлсэн боловсон
хүчинтэй байх
ТЭХЯ, хандивлагчид,
IFI-ийн зохицуулалт
Богино Хугацаа (’06-’08)
Менежерүүд, бодлого
зохиогчид, зохицуулагчдад
зориулсан чадавхийг
дээшлүүлэх сургалт зохион
байгуулах
Дунд Хугацаа (’08-’10)
салбарын чадавхийг
дээшлүүлэх олон талт сургалт
хөтөлбөрийг
боловсруулах,хэрэгжүүлэх

29. ТҮЛШ, ЭРЧИМ
ХҮЧНИЙ ЯАМ
Анхаарал тавьсанд баярлалаа!