1. ԲՈՒԴԴԱՅԱԿԱՆՈՒԹՅՈՒՆ

2. Բուդդայականությունը կրո ն է, որը ծագել է ք.ա. 5-րդ դ. Հնդկաստանում , որտեղ քայքայվում էին տոհմատիրական հարաբերությունները և ստեղծվում էին Գանգեսի հովտում ստրկատիրական պետություններ։ Այս կրոնի հիմնադիրն է Սիդհարթա Գաուտաման (Բուդդան)։ «Բուդդա» բառը նշանակում է սան ս կրիտ լեզվով «պայծառացած»։

3. Այս կրոնի հիմնադիրն է համարվում Սիդհարդհա Գաուտամա Սակիա Մունի Թաթխագաթա Բուդդան : Նրա անվան վեց բաղադրիչներից յուրաքանչյուրն ունի իր իմաստը: Այսպես, Սիդհարդհա նշանակում է ` իր կոչումին ծառայած, Գաուտամա` քաջ, Սակիան նրա ցեղի անունն է, Մունի` պայծառատես, Թաթխագաթա` տիեզերական, և Բուդդա նշանակո ւ մ է ընտրյալ:Սիդհարդհան ի առաջին հետևությունը եղել է . << Ծնունդը, կյանքը, մահը տառապանք է: Հետևաբար, կյանքի հետ կապված ամեն ինչը տանջանքների անվերջ շղթա է >> : Եվ Գաուտաման իր առջև նպատակ է դնում փնտրել, գտնել ճշմարտությունը, որով հնարավոր կլինի հաղթահարել կամ շրջանցել տառապանքը:

5. Այս կրոնը կոչում են նաև կարեկցանքի կրոն։ Այն կարգավորում է մարդու հոգեբանական վարքագիծը։ Բուդդան իր ուսմունքը ձևակերպում է. կյանքը տառապանք է, տառապանքների պատճառը ցանկություններն են ու կրքերը, անհրաժեշտ է ոչնչացնել այդ ցանկությունները, պետք է հետևել ութմասնյա ուղղուն, որը կհասցնի նիռվանայի (ցանկությունների մարման, ոչնչացման)։

6. Ութմասնյա ուղին. ճշմարիտ խոսք, ճշմարիտ միտք, ճշմարիտ գործ, ճշմարիտ կենսակերպ, մտքերի ճշմարիտ ուղղորդումն է և այլն, որոնք անցնելուց հետո մարդը ձեռք է բերում անխռով հոգեվիճակ։ Նիռվանայի կարելի է հասնել մեդիտացիայի (խորասուզում) միջոցով։ Փաստորեն նիռվանան հենց նույն տառապանքների, ցանկությունների դադարումն է, որը մարդուն կտրում է արտաքին աշխարհից և նրա օբյեկտների հետ կապվածությունից։

7. Ըստ բուդդայի, տառապանքների ակունքը ծնունդն է, քանի որ մարդը անընդհատ վերածնվում է։ Մահից հետո նրա հոգին կարծես լքում է մարմինը, ինչպես իր հին զգեստը կամ վերարկուն և վերաբնակվում է մեկ այլ մարմնի մեջ։Այստեղ կարևոր է կառմաի գաղափարը։ Կառմա նշանակում է գործ, այսինքն թե մարդը իր կյանքի ընթացքում ինչ դրական կամ բացասական արարքներ է գործել։ Եթե նրա կառման դրական է, ապա հաջորդ կյանքում նա կվերծնվի իբրև հարուստ, երջանիկ, առողջ, իսկ եթե բացասական է, ապա՝ միջատ, որևէ կենդանի կամ նույնիսկ առարկա։

8. Այստեղ շեշտվում է մարդու անհատական վարքագիծը և ի տարբերություն Հնդկաստանի փիլիսոփայական այլ դպրոցների, որոնք շեշտում էին ֆատալիզմը (ճակատագրապաշտությունը), բուդդիզմը կարևորում է վոլիտալիզմի սկզբունքը։ ։ Մ.թ.ա. I դարում բուդդիզմը բաժանվում է 2 մեծ ուղղությունների՝ հինայանա (նշանակում է փրկության փոքր մարդակարգ՝ փրկվել կարող էին միայն վանականները) և մանայանա (նշանակում է փրկության մեծ մարդակարգ)։

9. Վերջինիս միջոցով էլ բուդդիզմը տարածում գտավ աշխարհում և դարձավ համաշխարհային կրոն՝ տարածվելով և հարմարվելով այն երկրների տեղական հավատալիքների պայմանների հետ։ Մանայանան յուրահատուկ զարգացում ստացավ Տիբեթ ում և կոչվեց լամայականություն։ Իրականում , Բուդդայի գիտակցությունն այն մակարդակն է , որին հասնելով դուք նմանվում եք այն բույսին , որը թևակոխում է իր պտղաբերման փուլը : Եվ , երբ մարդկային էակը հասնում է Բուդդայի գիտակցության մակարդակին , նա ունակ է դառնում իր գիտակցությամբ օժտել միլիոնավոր էակների , որոնք գտնվում են իրենց էվոլյուցիոն զարգացման ավելի ցածր փուլերում :

10. Դա շատ նման է այն բանին , թե ինչպես է հասուն բույսը ցրիվ տալիս իր սերմերը : Բուդդան շաղ է տալիս իր Բուդդայի գիտակցության սերմերը մարդկային էակների մեջ : Եվ այդ սերմերը մարդկային էակի ներսում որոշ ժամանակ գտնվում են թաքնված վիճակում : Բայց գալիս է մի ժամանակահատված , որը կապված է տիեզերական ժամկետների հետ , և Բուդդայի այդ սերմերը սկսում են ծլարձակել մարդկային էակի ներսում :

11. Բուդդան իր Բանականության կայծերը սփռում է մարդկային էակների մեջ : Ժամկետը հասնում է , և բ անականության այդ կայծերը սկսում են աճել և նկատելի դառնալ : Ձեզնից յուրաքանչյուրի մեջ թաքնված է Բուդդայի սերմը , բ անականության կայծը , որը ցանվել է ձեր էության ներսում՝ երկրային չափանիշներով միլիոնավոր տարիներ առաջ : Եվ այժմ գալիս է այն ժամկետը , երբ Բուդդայի գիտակցության այդ կայծը սկսում է իրեն դրսևորել :

12. Դա նման չէ ինտելեկտին : Եվ դա նման չէ այն կարողություններին , որոնք թույլ են տալիս ձեզ գոյատևելու ֆիզիկական աշխարհում : Դա Բանականություն է , որը գտնվում է ձեր ներսում և նույնական է Աստվածային Բանականության հետ : Դա ձեր ներսում այն է , որը հնարավորություն է տալիս ձեզ հասնելու զարգացման Աստվածային փուլին և վերածվելու Աստվածամարդու : Ճիշտ այնպես , ինչպես սերմը զոհում է իրեն , որպեսզի հնարավորություն տա բույսին աճելու , նույն կերպ էլ Բուդդան է զոհում իրեն , որպեսզի աճի հնարավորություն տա բ անականության այն սերմերին , որոնք գտնվում են միլիոնավոր կենդանի էակների մեջ :

13. Գաուտամա Բուդդան մատնանշել է նաև այն խոչնդոտները, որոնք նա կապանքներ է կոչում 1.Անձի պատրանք 2.Կասկածանք 3.Սնահավատություն 4.Մարմնական կրքեր 5.Ատելություն 6.Կապվածություն երկրին հաճույք և հանգստություն ստանալու 7.Ցանկություն 8.Հպարտություն 9.Ինքնագոհություն 10.Տգիտություն:

14. Հատկապես երկու ուսմունքներ է մերժում Բուդդան 1.հավերժ անփոփոխ հոգու գոյությունը 2. մահից հետո հոգու ոչնչացումը: Բուդդիստները ասում են<<Հրաշքներ գոյություն չունեն մարդկային գործողություններում, մարդն ինչ ցանել է, այն էլ հնձելու է>>: Բուդդայի հեռանալը կյանքից բուդդայականներն անվանում են “mahaparinirvana”` մեծ անցում նիրվանայի մեջ: Բուդդայի մահվան օրը, նրա ծննդյան ու լուսավորման օրերի հետ միասին երկրպագվում են, այդ պատճառով այն անվանում են եռակի սուրբ օր: