1. Mga Epiko ng Ifugao
Alim at Hudhud ni Aliguyon
ni: AFRICA, DOMINGO, ESCOBAR,LIMBO
IV- Graviton
2. Ang Ifugao
Ang salitang Ifugao ay
sinasabing hinango mula sa
salitang Ipugo na
nangangahulugang “galing sa
bundok”. Ngunit, sinasabi
din na ito ay tumutukoy sa
aning bigas na ibinigay sa
kanila ng kanilang diyos na si
Matulungan.
Matatagpuan ang mga Ifugao
sa mga bundok ng Cordillera
sa may hilagang Luzon.
Sila rin ang gumawa ng Rice
Terraces.
3. Ang Ifugao
Ang mga Ifugao ay
sumasamba sa kapaligiran at
sa madaming mga diyos.
Madaming ritwal at
sakripisyo ang sinusunod ng
mga Ifugao upang mapasaya
ang kanilang mga diyos dahil
naniniwala sila na ito ay
makakdala ng magandang
pangyayari sa kanilang tribo.
4. Ang Ifugao
Ang halimbawa ng mga
ritwal na ito ay ang pag-alay
ng alak at ang pagpatay ng
mga hayop para sa mga diyos
. Lalo na kapag mayroong
maysakit sa kanila. Madami
pang mga ritwal ang kasama
nito, upang mapawi lamang
ang sakit ng tao.
5. Ang Ifugao
Walang literaturang historikal
ang mga ifugao na
makikitang nakasulat. Ang
mga epiko at kwento nito ay
ipinapasa pasa lamang sa
anyong pagsalita. Madaming
mga epiko ang nagawa nila
tulad ng "The Legend of the
Ambuwaya Lake"; "The
Origin of the Pitpit or The
Bird of Omen"; "Why the
Dead Come Back no More"; at
"How Lagawe Got Its Name".
8. ALIM
Buod:
-Noong unang panahon, nagalit ang Diyos sa mga tao, kaya nagpadala ito ng
baha upang parusahan ang lahat. Dalawa lang ang natira dito ang
magkapatid na si Wigan at Bugan.
Si Wigan ay umakyat ng Bundok Amuyaw.
Si Bugan naman ay pumunta sa Bundok na Kalawitaan upang sila ay
makaligtas.
Nang nawala na ang baha, bumaba si Bugan mula sa bundok at nakita na ang
bawat nilalang ay patay na. Sa kanyang paghahanap ng makakain nakita
niya ang isang babae na natabunan ang kalahating katawan ng lupa na
kumakaway. Nakilala niya ito at ito ang kanyang kapatid na si Wigan. Sa
kanilang paglalakbay, nakakita sila ng dalamapasigan at doon sila nanirahan.
Dahil napansin nila na tumutubo na ulit ang mga halaman, naisip nila na
may isda na kaya nakakuha sila ng isda upang kainin
9. ALIM
Buod:
-Pagkalipas ng ilang araw, natuklasan ni Wigan na buntis siya kaya pumunta
siya sa dagat upang lunurin ang sarili. Ngunit, nagpakita sa kanya ang Diyos
ng mga Ifugao, ito ay si Makanunggan. Ikinasal ni Makanunggan ang
magkapatid at nagkaroon sila ng siyam na anak, limang lalaki at apat na
babae.
Pagkalipas ng ilang taon, nagkaroon ng malawak na tag-gutom dahil
kumonti ang ani, kaya naisipan nila mag sakripisyo ng daga para kay
Makanunggan. Ngunit, nagpatuloy pa rin ang kaunting ani kaya naisipan
nilang isakripisyo ang anak nilang si Igon. At sa wakas natapos na din ang
mahinang ani.
. Ngunit nagpakita ulit si Makanunggan at sinabihan sila na karumal-dumal
ang ginawa nila at sila ay pinarusahan. Ikinalat sila sa apat na sulok ng lupa,
sa silangan, kanluran, hilaga at timog. At sila ay mag-aaway sa bawat
pagkakataon na magkalapit sila sa isa't-isa.
12. Hudhud ni Aliguyon
Buod:
Sa bayan ng Ipugaw ay may dalawang tribu na matagal nang
nagkakaroon ng alitan, ang tribo ng Hanangga, na
pinamumunuhan ni Amtalao at ng anak na si Aliguyon, at ang
tribo sa Haligdigan na pinamumunuhan ni Pangaiwan at ang
anak na si Pumbakhayon
Isang araw ay napagpasiyahan ni Aliguyon na ituloy ang matagal
na alitan ng dalawang tribo, at hinamon niya si Pumbakhayon.
Bago mapunta sa digmaan ay nanalangin ang dalawa sa tandang
at Idao bird na bigyan sila ng lakas. Dahil dito, ay magkapantay
na magkapantay ang kakayahan sa labanan.
13. Hudhud ni Aliguyon
Buod:
Naglaban ang dalawa ng mahigit sa 1 taon dahil walang
nanalo sa kanilang dalawa.
Isang mandirigma, si Daulayan ay nais pakasalan ang
nakakabatang kapatid ni Pumbakhayon na si Bugan, at hinamon
ang kaaway ng kanyang bayaw na si Aliguyon. Natigil ang laban
nina Aliguyon at Pumbakhayon at ang nilaban ni Aliguyon ay si
Daulayan.
Natalo si Daulayan, kaya’t naman naisipan ni Pumbakhayon na
ipakasal ang kapatid kay Aliguyon.
At dahil dun, ang dalawang tribo ay hindi na muling nagaaway.
15. Mga Batas Panlipunan
1.) Maghanda ng iaalay kung mayroon mang nais
hilingin sa diyos.
-Sa Alim, si Igon at ang mga hayop ay iaalay
kay Makanunggan upang matigil ang tagtuyot
16. Mga Batas Panlipunan
2.) Ang tandang at ang Idao bird ang paghihilingan ng
kapangyarihan upang magabayan sa laban.
Si Aliguyan at ang kalaban na si Pumbakhayon
ay humingi ng kapangyarihan sa tandang at idao
bird, kaya’t nang naglaban ay walang manalo, dahl
pantay lamang sila.
17. Mga Batas Panlipunan
3.) Ang isang mabuting pinuno ang kinakailangan
upang magkaroon ng kapayapaan sa tribo.
Sa hudhud, ang dalawang tribo na
pinakamalaki at malakas ay lagi nalang nagkakaaway
dahil sa maling pagimpluwensya ng kanilang mga
pinuno.
18. Mga Batas Panlipunan
4.) Ang lakas ng isang tao ang siyang batayan ng
kanyang kinatatayuan sa lipunan
Dahil sa pagkatalo sa laban, hindi na itinuloy
ang pagkasal ni Daulayan, at imbis ay kay Aliguyon
na lamang napunta ang magiging asawa dahil ito ang
nanalo sa laban.
19. Mga Batas Panlipunan
5.) Natural lamang ang pag-aaway para sa
kapangyarihan.
Hindi nababahala ang mga manonood ng laban
nina aliguyan at pumbakhayon, patunay na normal
lamang ang pagaawayan sa dahilan na ito.
20. Mga Batas Panlipunan
6.) Ang pag-aasawa sa kadugo ay isang ikinahihiyang
bagay.
Si Bugan, sa Alim ay nagdalang tao, at ang ama
ng anak ay ang kanyang kapatid na si Wigan. Kaya’t
naman ay tinangka nitong magpakamatay, at napigil
na lamang ni Makanungan, ang kanilang diyos.
21. Mga Batas Panlipunan
7.) Malaki ang impluwensya ng mga diyos sa buhay
ng mga tao.
Sa parehong epiko ay ang mga diyos ay palaging
naroon sa anyo ng hayop o di buhay na bagay at
madalas ay gumagawa ng paraan upang mabago ang
mga pangyayari.
22. Mga Batas Panlipunan
8.) Huwag galitin ang mga diyos upang walang
masamang mangyari.
Sa alim, winasak ni Makanugan ang pamilya nina
Bugan at Wigan dahil ginalit siya sa paraan ng
pagpatay sa kanilang inosenteng anak na si Igon.
