O concello de Carballo forma da parte da Costa da Morte, unha costa exposta aberta ao océano e moi diversa, na que se alternan grandes areais e marismas, enseadas cabos, illas... con zonas baixas e elevados cantís. Parte do litoral está protexido no LIC/ZEC e ZEPA “Costa da Morte”.
2. O concello de Carballo forma da parte da
Costa da Morte, unha costa exposta
aberta ao océano e moi diversa, na que
se alternan grandes areais e marismas,
enseadas cabos, illas... con zonas baixas
e elevados cantís.
3. É unha costa de enorme valor paisaxístico, xeolóxico e biolóxico que acolle unha
importante flora e fauna con numerosas especies pouco comúns. A zona é unha importante
área de pesca e marisqueo e recentemente tamén de grande interese turístico.
4. PROTECCIÓNS
-LIC/ZEC “Costa da Morte”
-ZEPA “Espazo Mariño da Costa da Morte”.
-Lugar de Interese Xeolóxico (Baldaio-Razo)
28. Praias de Razo e Baldaio.
O conxunto formado polas praias de Pedra do Sal, Baldaio e Razo forma un areal de máis de 5 km de
lonxitude situado entre as puntas da Fonte e Razo.
Aprécianse varias zonas claramente diferenciadas: unha praia-barreira cun sistema de dunas formando un
cordón paralelo á costa; unha lagoa de 1.600x800 m de dimensións máximas, comunicada co mar por
unha canle; e unha marisma resultado da colmatación e da colonización vexetal con substrato de areas e
fangos, e unha zona turbosa.
É unha importante zona de invernada e descanso de aves acuáticas.
29. En Baldaio podemos apreciar un conxunto de elementos e ecosistemas de características
claramente diferenciadas pero complementarias. Un espazo no que se xuntan: a praia, case tres
quilómetros de areal entre a canle de desaugue da lagoa e o rego de Oza; un sistema dunar de
case 200 metros de amplitude, con varias ringleiras de dunas fixadas pola vexetación, entre as
que hai algunhas partes móbiles, formando un cordón paralelo á costa; un sistema trasdunar,
que drena cara a lagoa, unha lagoa que ocupa unha superficie de máis de un millón de metros
cadrados, comunicada co mar por unha canle; e unha ampla marisma, resultado da colmatación
e da colonización vexetal, con substrato de areas, lama, e turba.
60. Praia da Arnela, o areal que se extende entre Montefonte e Leira, con varias furnas (unha
delas, húmida, cunha interesante vexetación) e abrigos, que só se poden gozar coa
baixamar, e zonas rochosas nas que as algas e os animais que viven entre as pedras ou
apegados a elas son os protagonistas.
70. Furna Furada, co gran arco que se orixinou cando se afundeu o terreo detrás del, as furnas ao seu pé e
outro arco máis pequeno que tamén resiste o efecto de desgaste dun pequeno regueiro
72. VALOR XEOLÓXICO
O litoral de Carballo ten un grande interese xeolóxico: diversidade de
rochas e minerais e formas costeiras producidas polas forzas da terra e a
erosión: cantís, furnas, arcos, praias fósiles, coídos, dunas...
MAPA LITOLÓXICO
84. LUGAR DE INTERESE XEOLÓXICO GM021. Complexo dunar e lagoon da prais de Razo-Baldaio
Interese: Xeomorfolóxico. Estratigráfico. Tectónico.
Unidade Xeolóxica: depósitos, solos edáficos e formas de modelado singulares representativos
da acción do clima.
O sustrato rocoso está dominado por migmatitas e rochas graníticas intensamente deformadas
pertencentes ao dominio xistoso (alóctono inferior).
A achega continua de material e as correntes litorais pecharon unha badía cunha barra de area, na que se
formou un cordón de dunas paralelo á praia duns 3 km de lonxitude.
Na praia de Razo e no complexo dunar-lagoon de Baldaio, hai varios afloramentos de praias fósiles,
posiblemente da última transgresión mariña (Eemiense).
Tamén se poden observar minerales pesados (ilmenita, casiterita, granate, monacita...).
87. VALOR BIOLÓXICO
No litoral de Carballo podemos atopar una grande variedade de ecosistemas e hábitats:
praias, dunas (móviles e fixas), marismas, cantís, furnas… o que da lugar a una enorme
biodiversidade.
A vexetación está moi especializada e pódense atopar numerosas especies e subespecies
endémicas ou pouco comúns. En canto á fauna hai que destacar a grande riqueza dos
hábitats costeiros e o número de aves acuáticas, moitas delas invernantes que se
concentran nos cantís e nas zonas húmidas.
Gaivotas na praia de Baldaio
88. Unha poza de marea: algas verdes, pardas e calcárias; mexillóns; lapas, chuponas; caracolas...
95. Na lagoa de Baldaio podemos apreciar un conxunto de elementos e ecosistemas de
características claramente diferenciadas pero complementarias. Praia, dunas móbiles e
dunas fixadas pola vexetación, un sistema trasdunar, que drena cara a lagoa, no que se
asentan árbores e arbustos propios das ribeiras fluviais e das zonas pantanosas; unha lagoa
e unha ampla marisma.
Acolle unha grande diversidade de flora, propia das dunas e as marismas, e fauna, sobre
todo aves limícolas durante os pasos migratorios e na invernada. No areal cría a píllara
papuda, nas dunas crían lavercas, lavandeiras... e no fondo da marisma os lavancos.
101. Laverca (Alauda arvensis), unha ave
de campos aberto que se pode ver
no contorno da lagoa. Lavandeira verdeal (Motacilla flava iberiae). Cría en
Galiza nos veráns preto das zonas húmidas e pasa
os invernos en África.
102. Niño de píllara papuda (Charadrius alexandrinus), con protección.
103. ZEPA COSTA DA MORTE NORTE:
entre Camariñas e a praia de Leira.
Concellos: Cabana de Bergantiños,
Camariñas, Carballo, Laxe, Malpica de
Bergantiños, Ponteceso.
Mascato atlántico
(Morus bassanus).
104. LIC/ZEC Costa da Morte:
comprende o litoral desde Cabo Fisterra (Laxe de
Corveiro) ata Arteixo (punta da Cancela), agás a
maior parte da ría de Camariñas e as zonas
próximas á áreas urbanas. É o espazo de maior
distribución territorial costeira do país.
107. Polo litoral de Carballo pódense facer varias rutas a pé de enorme interese paisaxístico,
xeolóxico e biolóxico.
Podemos facer un primeiro achegamento por estradas (22 km lineal) para coñecer os puntos máis
destacados, que se poden complementar con camiñadas, máis ou menos devagar, en función do tempo
e dos intereses de cadaquén.
Recoméndase facelo coa marea baixa para poder camiñar polos areais e ver as partes baixas dos cantís
(furnas, arcos...)
108. PROBLEMAS/AGRESIÓNS
-Construcións na liña de costa, dragados, recheos
-Presión humana nos espazos naturais e sobre as especies
-Especies invasoras
-Contaminación
Dique no interior da Lagoa de Baldaio
109. A marisma de Baldaio sufriu diversas agresións que estiveron a punto de destruir o seu valor ecolóxico.
A máis importante foi a apertura de canles, o peche con comportas e a extracción de area para ser
explotada por unha empresa privada.
110. Praias de Leira e Arnela, cun recordo da marea negra do “Prestige” (2002-03)
